strong tīng lù shēng jiāo huān jiāng xiāng lián qí bīng hé jù quán jiān strong
聽陸生交歡將相 連齊兵合拒權奸
què shuō lǚ shì rì shèng, liú shì rì shuāi, shèng xià jǐ gè gāo zǔ zi sūn, dōu shì lì lì wēi jù, zhǐ kǒng dà huò lín tóu, dú yǒu yī wèi nián shào qì shèng de lóng zhǒng, què shì yǐn jù dà zhì, xiǎng bǎ zhè hàn jiā yī mài, lì wèi fú chí. zhè rén wèi shuí? jiù shì zhū xū hóu liú zhāng. liú shì zǐ dì, mò rú cǐ rén, gù tè bǐ tí xù. tā fèng lǚ tài hòu mìng lìng, rù bèi sù wèi, nián líng bù guò èr shí, shēng de yí róng jùn měi, qì yǔ xuān áng. qǔ le yī gè zhào wáng lǚ lù de nǚ ér, hé chéng fū fù, liǎng kǒu ér què shì hěn ēn shòu, yǔ qián cì de liǎng zhào wáng bù tóng. lǚ tài hòu céng wèi zuò hé, jiàn tā fū fù hé xié, zì rán xǐ wèi, jiù shì lǚ lù dé cǐ kuài xù, yì lìng yǎn xiāng dài, bù bǐ xún cháng. nǎ zhī liú zhāng què bié yǒu shēn xīn, dàn bǎ zhè yī fù wēn cún shǒu duàn, lóng luò qī fáng, hǎo jiào tā zhuǎn gào mǔ jiā, xiāng qīn xiāng ài, rán hòu hǎo chéng jiān xíng shì, tǔ qì yáng méi. kě jiàn liǎng zhào wáng zhī sǐ, bàn yóu zì qǔ, ruò jǐn rú liú zhāng, lǚ nǚ fǎn wèi lì yòng le.
卻說呂氏日盛,劉氏日衰,剩下幾個高祖子孫,都是慄慄危懼,只恐大禍臨頭,獨有一位年少氣盛的龍種,卻是隱具大志,想把這漢家一脈,力為扶持。這人為誰?就是朱虛侯劉章。劉氏子弟,莫如此人,故特筆提敘。他奉呂太后命令,入備宿衛,年齡不過二十,生得儀容俊美,氣宇軒昂。娶了一個趙王呂祿的女兒,合成夫婦,兩口兒卻是很恩受,與前次的兩趙王不同。呂太后曾為作合,見他夫婦和諧,自然喜慰,就是呂祿得此快婿,亦另眼相待,不比尋常。那知劉章卻別有深心,但把這一副溫存手段,籠絡妻房,好教她轉告母家,相親相愛,然後好乘間行事,吐氣揚眉。可見兩趙王之死,半由自取,若盡如劉章,呂女反為利用了。
yī xī rù shì gōng zhōng, zhèng zhí lǚ tài hòu zhì jiǔ gāo huì, biàn yàn zōng qīn, liè xí bù xià bǎi rén, yī dà bàn shì lǚ shì wáng hóu. liú zhāng qiáo zài yǎn zhōng, yǐ jué dé fèn huǒ zhōng shāo, dàn miàn shàng réng bù lù shēng sè, jìng dài tài hòu mìng lìng. tài hòu jiàn zhāng zài cè, biàn mìng wèi jiǔ lì, shǐ tā jiān jiǔ. zhāng kǎi rán dào: chén xì jiāng zhǒng, fèng mìng jiān jiǔ, qǐng zhào jūn fǎ cóng shì! tài hòu sù shì zhāng wèi nòng ér, zǒng dào tā shì yī jù xì yán, biàn jí zhào yǔn. dài zhì dà zhòng rù xí, yǐn guò shù xún, zì tài hòu yǐ xià, dōu dài zhe jǐ fēn jiǔ xìng, zhāng jí jìn qǐng gē wǔ, chàng le jǐ qū bā lǐ cí, yǎn le yī huí lái zi xì, yǐn de tài hòu xǐ xiào yán kāi, jī jié tàn shǎng. zhāng fù shēn qǐng dào: chén yuàn wèi tài hòu chàng gēng tián gē. tài hòu xiào dào: rǔ fù huò shàng zhī gēng tián, rǔ shēng shí biàn wèi wáng zǐ, zěn zhī tián wù? zhāng dá shuō dào: chén pō zhī yī èr. tài hòu dào: rǔ qiě xiān shuō gēng tián de dà yì. zhāng kēng shēng zuò gē dào: shēn gēng gài zhǒng, lì miáo yù shū. fēi qí zhǒng zhě, chú ér qù zhī. tài hòu tīng zhe, yǐ zhī tā yǔ dài shuāng qiāo, bù biàn zài xí jiān jié zé, zhǐ hǎo mò rán wú yán. zhāng yáng zuò bù zhī, dàn lìng jìn shì jiē lián zhēn jiǔ, guàn dé dà zhòng zuì yì xūn xūn, yǒu yī gè lǚ shì zǐ dì, bù shèng jiǔ lì, qián zì táo qù, piān piān bèi zhāng qiáo zhe, qiǎng bù xià jiē, bá jiàn zhuī chū, gǎn zhì nà rén bèi hòu, biàn hē shēng dào: rǔ gǎn shàn zì táo xí me? nà rén zhèng huí tóu xiè guò, zhāng zhāng mù dào: wǒ yǐ qǐng dé jūn fǎ cóng shì, rǔ gǎn táo xí, míng míng miǎo fǎ, xiū xiǎng zài huó le! shuō zhe, shǒu qǐ jiàn luò, jìng jiāng tā shǒu jí duò luò, huí bào tài hòu dào: shì yǒu yī rén táo xí, chén yǐ jǐn yī jūn fǎ, jiāng tā chù zhǎn! zhè shù yǔ jīng dòng dà zhòng, jù jiē shī sè. jiù shì lǚ tài hòu yì bù jīn gǎi róng, wéi yòng shuāng mù dīng zhù liú zhāng, zhāng què shì xíng suǒ wú shì, cóng róng zì ruò. tài hòu qiáo le duō shí, zì sī yǐ zhǔn tā jūn fǎ cóng shì, bù néng zé tā shàn shā, zhǐ de rěn nài liǎo shì. dà zhòng jiē jú jí bù ān, qíng yuàn gào tuì, dāng yóu tài hòu yù lìng bà jiǔ, qǐ shēn rù nèi. zhòng jiē lí xí sàn qù, zhāng yì ān rán qū chū. zì jīng guò zhè fān yàn xí, zhū lǚ shǐ zhī zhāng yǒng gǎn, pà tā sān fēn. lǚ lù yě yǒu xiē jì zhāng, dàn wèi ér nǚ miàn shàng, bù hǎo dāng zhēn, réng rán zhào cháng dài yù. zhū lǚ jiàn lù qiě rú cǐ, zěn hǎo wú gù hài zhāng, méi nài hé hán rěn guò qù. wéi liú shì zǐ dì, àn àn shēng huān, dōu wàng zhāng wǎn huí mén zuò, kě yǐ yì zhì zhū lǚ. jiù shì chén píng zhōu bó děng, yì cóng cǐ yǔ zhāng xiāng qīn, mù wèi qí cái.
一夕入侍宮中,正值呂太后置酒高會,遍宴宗親,列席不下百人,一大半是呂氏王侯。劉章瞧在眼中,已覺得憤火中燒,但面上仍不露聲色,靜待太后命令。太后見章在側,便命為酒吏,使他監酒。章慨然道:「臣系將種,奉命監酒,請照軍法從事!」太后素視章為弄兒,總道他是一句戲言,便即照允。待至大眾入席,飲過數巡,自太后以下,都帶着幾分酒興,章即進請歌舞,唱了幾曲巴里詞,演了一回萊子戲,引得太后喜笑顏開,擊節嘆賞。章復申請道:「臣願為太后唱耕田歌。」太后笑道:「汝父或尚知耕田,汝生時便為王子,怎知田務?」章答說道:「臣頗知一二。」太后道:「汝且先說耕田的大意。」章吭聲作歌道:「深耕溉種,立苗欲疏。非其種者,鋤而去之。」太后聽着,已知他語帶雙敲,不便在席間詰責,只好默然無言。章佯作不知,但令近侍接連斟酒,灌得大眾醉意醺醺,有一個呂氏子弟,不勝酒力,潛自逃去,偏偏被章瞧着,搶步下階,拔劍追出,趕至那人背後,便喝聲道:「汝敢擅自逃席麼?」那人正回頭謝過,章張目道:「我已請得軍法從事,汝敢逃席,明明藐法,休想再活了!」說着,手起劍落,竟將他首級剁落,回報太后道:「適有一人逃席,臣已謹依軍法,將他處斬!」這數語驚動大眾,俱皆失色。就是呂太后亦不禁改容,惟用雙目盯住劉章,章卻似行所無事,從容自若。太后瞧了多時,自思已准他軍法從事,不能責他擅殺,只得忍耐了事。大眾皆跼蹐不安,情願告退,當由太后諭令罷酒,起身入內。眾皆離席散去,章亦安然趨出。自經過這番宴席,諸呂始知章勇敢,怕他三分。呂祿也有些忌章,但為兒女面上,不好當真,仍然照常待遇。諸呂見祿且如此,怎好無故害章,沒奈何含忍過去。惟劉氏子弟,暗暗生歡,都望章挽回門祚,可以抑制諸呂。就是陳平周勃等,亦從此與章相親,目為奇才。
shí lín guāng hóu hòu xū, nǚ zhǎng nán quán, jìng dé hóu fēng, tā yǔ nǎi zǐ xìng qíng xiāng lèi, zhuān xǐ chá rén guò shī, cì jiān jìn chán. zhì wén liú zhāng shàn shā zhū lǚ, què yě xiǎng bù chū shén me fǎ ér, jiā hài zhāng shēn, wéi yǔ chén píng shì xié yǒu sù xián, lǚ bái tài hòu, shuō tā rì yǐn chún jiǔ, hǎo xì fù rén, tài hòu jiǔ zhī xū yù bào fū yuàn, yǒu xīn wū gào, suǒ yǐ bù kěn qīng tīng, dàn zhǔ jìn shì àn cì chén píng. píng yǐ tàn dé lǚ xū chán yán, suǒ xìng yù dān jiǔ sè, shěn miǎn bù zhì, guǒ rán bù wèi tài hòu suǒ yí, fǎn wèi tài hòu suǒ xǐ. yī rì rù gōng bái shì, què zhí lǚ xū páng zuò, lǚ tài hòu dài píng zòu bì, jí zhǐ lǚ xū yǔ píng dào: sú yǔ yǒu yán, ér nǚ zǐ huà bù kě tīng, jūn dàn jiào zhào cháng bàn shì, xiū wèi wǒ nǚ dì lǚ xū, zài páng duō kǒu, wǒ què xìn jūn, bù xìn lǚ xū lī! píng dùn shǒu bài xiè, qǐ shēn zì qù. zhǐ nán wèi le yī gè huáng tài hòu bāo mèi, bèi tài hòu dāng miàn xī luò, hài de wú dì zì róng, jǐ hū yào tǎng xià lèi lái. tài hòu què duì tā lěng xiào shù shēng, zì yǐ wèi néng, nǎ zhī yǐ zhōng le chén píng guǐ jì. tā zuò yòu bú shì, lì yòu bú shì, jìng bì kāi tài hòu, yuǎn yuǎn de qù kū le yī chǎng. dàn zì cǐ yǐ hòu, yě bù gǎn zài lái zèn píng le.
時臨光侯後嬃,女掌男權,竟得侯封,她與乃姊性情相類,專喜察人過失,伺間進讒。至聞劉章擅殺諸呂,卻也想不出什麼法兒,加害章身,唯與陳平是挾有宿嫌,屢白太后,說他日飲醇酒,好戲婦人,太后久知嬃欲報夫怨,有心誣告,所以不肯輕聽,但囑近侍暗伺陳平。平已探得呂嬃讒言,索性愈耽酒色,沈湎不治,果然不為太后所疑,反為太后所喜。一日入宮白事,卻值呂嬃旁坐,呂太后待平奏畢,即指呂嬃語平道:「俗語有言,兒女子話不可聽,君但教照常辦事,休畏我女弟呂嬃,在旁多口,我卻信君,不信呂嬃哩!」平頓首拜謝,起身自去。只難為了一個皇太后胞妹,被太后當面奚落,害得無地自容,幾乎要淌下淚來。太后卻對她冷笑數聲,自以為能,那知已中了陳平詭計。她坐又不是,立又不是,竟避開太后,遠遠的去哭了一場。但自此以後,也不敢再來譖平了。
píng suī wèi lù wèi qǐ jiàn, fán shì jù bǐng chéng lǚ hòu, bù gǎn zhuān shàn, yòu qiě yōng měi jī, guàn huáng tāng, kàn sì má mù bù rén de yàng zi. qí shí shì wèi cháng wú yōu, píng jū wú shì, què yě qī sī bā xiǎng, yì zài ān liú. wú rú lǚ shì shì yàn, rì shèng yī rì, yù yào shè fǎ fáng wéi, kǒng rú táng bì dǎng chē, bù zì liàng lì, suǒ yǐ zhú rì yōu lǜ, zǒng jué dé jiān wēi wàn zhuàng, wú fǎ kě shī. shuí jiào nǐ xiān shì zòng róng.
平雖為祿位起見,凡事俱稟承呂后,不敢專擅,又且擁美姬,灌黃湯,看似麻木不仁的樣子。其實是未嘗無憂,平居無事,卻也七思八想,意在安劉。無如呂氏勢焰,日盛一日,欲要設法防維,恐如螳臂擋車,不自量力,所以逐日憂慮,總覺得艱危萬狀,無法可施。誰叫你先事縱容。
dà zhōng dài fū lù jiǎ, mù dǔ zhū lǚ yòng shì, bù biàn lì zhēng, cháng tuō bìng cí zhí, zé dé hǎo zhì dì fāng, qiè juàn yǐn jū. lǎo qī yǐ sǐ, yǒu zi wǔ rén, wú shén jiā chǎn, zhǐ cóng qián chū shǐ nán yuè shí, dé le jìn yí, biàn mài zhí yī qiān jīn, nǎi zuò wǔ gǔ fēn pài, fēn yǔ wǔ zǐ, lìng tā gè yíng shēng jì. zì jǐ yǒu chē yī chéng, mǎ sì pǐ, shì yì shí rén, bǎo jiàn yī kǒu, suí yì xián yóu, xiāo yáo lín xià. suǒ xū yī shí, lìng wǔ zǐ lún liú gòng fèng, dàn qiú zì shì, bù shàng shē huá. bǎo shēn bǎo jiā, wú yú yú cǐ. yǒu shí dào le zhǎng ān, yǔ zhū dà chén yǐn jiǔ tán tiān, bǐ cǐ tǒng shì duō nián liáo yǒu, dāng rán hàng xiè xiāng tóu. jiù shì zuǒ chéng xiàng fǔ zhōng, yì shí cháng jìn chū, fán mén lì pú yì, méi yī gè bù rèn shí lù dài fū, yīn cǐ chū rù zì yóu, bù fán tōng bào.
大中大夫陸賈,目睹諸呂用事,不便力爭,嘗託病辭職,擇得好畤地方,挈眷隱居。老妻已死,有子五人,無甚家產,只從前出使南越時,得了贐儀,變賣值一千金,乃作五股分派,分與五子,令他各營生計。自己有車一乘,馬四匹,侍役十人,寶劍一口,隨意閒遊,逍遙林下。所需衣食,令五子輪流供奉,但求自適,不尚奢華。保身保家,無逾於此。有時到了長安,與諸大臣飲酒談天,彼此統是多年僚友,當然沆瀣相投。就是左丞相府中,亦時常進出,凡門吏僕役,沒一個不認識陸大夫,因此出入自由,不煩通報。
yī rì yòu qù wǎng fǎng, hūn rén jiàn shì shú kè, yóu tā jìn qù, dàn yán chéng xiàng zài nèi shì zhōng. jiǎ sù zhī mén jìng, biàn yī zhí dào le nèi shì, jiàn chén píng dú zì zuò zhe, dī zhe le tóu, bìng bù yī gù. nǎi kāi kǒu dòng wèn dào: chéng xiàng yǒu hé yōu sī? píng bèi tā yī wèn, tū rán jīng qǐ, tái tóu xì qiáo, xìng xǐ shì gè shú rén, yīn jí yán lìng jiù zuò, qiě xiào qiě wèn dào: xiān shēng dào wǒ yǒu shén me xīn shì? jiǎ jiē zhe dào: zú xià wèi jū shàng xiàng, shí yì sān wàn hù, hǎo suàn shì fù guì yǐ jí, kě wú tā wàng le. dàn bù miǎn yōu sī, xiǎng shì wèi le zhǔ shǎo guó yí, zhū lǚ zhuān zhèng ne? píng dá shuō dào: xiān shēng suǒ liào shèn shì. gǎn wèn yǒu hé miào cè, zhuǎn wēi wèi ān? cōng míng rén yě yào qǐng jiào ma? jiǎ kǎi rán dào: tiān xià ān, zhù yì xiāng, tiān xià wēi, zhù yì jiāng, jiāng xiāng hè mù, zhòng qíng guī fù, jiù shǐ tiān xià yǒu biàn, yì bù zhì fēn quán, quán jì bù fēn, hé shì bù chéng! jīn rì shè jì dà jì, guān xì liǎng rén zhǎng wò, yī shì zú xià, yī shì jiàng hóu. pū cháng yù xiàng jiàng hóu jìn yán, zhǐ kǒng jiàng hóu yǔ wǒ xiāng xiá, shì zuò yū tán. zú xià hé bù jiāo huān jiàng hóu, lián luò qíng yì, hù xiāng wèi zhù ne! píng shàng yǒu nán sè, jiǎ fù yǔ píng mì tán shù yǔ, fāng dé píng yī zài diǎn shǒu, yuàn cóng jiǎ yì. jiǎ nǎi yǔ píng gào bié, chū mén zì qù.
一日又去往訪,閽人見是熟客,由他進去,但言丞相在內室中。賈素知門徑,便一直到了內室,見陳平獨自坐着,低着了頭,並不一顧。乃開口動問道:「丞相有何憂思?」平被他一問,突然驚起,抬頭細瞧,幸喜是個熟人,因即延令就座,且笑且問道:「先生道我有什麼心事?」賈接着道:「足下位居上相,食邑三萬戶,好算是富貴已極,可無他望了。但不免憂思,想是為了主少國疑,諸呂專政呢?」平答說道:「先生所料甚是。敢問有何妙策,轉危為安?」聰明人也要請教嗎?賈慨然道:「天下安,注意相,天下危,注意將,將相和睦,眾情歸附,就使天下有變,亦不至分權,權既不分,何事不成!今日社稷大計,關係兩人掌握,一是足下,一是絳侯。仆常欲向絳侯進言,只恐絳侯與我相狎,視作迂談。足下何不交歡絳侯,聯絡情意,互相為助呢!」平尚有難色,賈復與平密談數語,方得平一再點首,願從賈議。賈乃與平告別,出門自去。
yuán lái píng yǔ zhōu bó, tóng cháo wèi guān, yì jiàn què bù shèn róng qià. cóng qián gāo zǔ zài xíng yáng shí, bó cháng hé píng shòu jīn, suī yǐ xiāng gé yǒu nián, zǒng jué yú xián wèi mǐn, suǒ yǐ píng shí gòng shì, mào hé shén lí. zì cóng lù jiǎ wèi píng huà cè, jiào tā yǔ bó jié huān, píng suì tè shè shèng yán, yāo bó guò yǐn. dài bó dào lái, kuǎn dài shén yīn, dāng jí qǐng bó rù xí, duì zuò jǔ shāng, táng shàng quàn zhēn, táng xià zuò lè, duān dì shì yí qíng yuè xìng, shì kǒu chōng cháng, hǎo duō shí fāng cái bì yǐn. píng yòu qǔ chū wǔ bǎi jīn, wèi bó shàng shòu, bó wèi kěn jù shòu, yóu píng qiǎn rén sòng zhì bó jiā, bó chēng xiè ér qù.
原來平與周勃,同朝為官,意見卻不甚融洽。從前高祖在滎陽時,勃嘗劾平受金,雖已相隔有年,總覺余嫌未泯,所以平時共事,貌合神離。自從陸賈為平畫策,叫他與勃結歡,平遂特設盛筵,邀勃過飲。待勃到來,款待甚殷,當即請勃入席,對坐舉觴,堂上勸斟,堂下作樂,端的是怡情悅性,適口充腸,好多時方才畢飲。平又取出五百金,為勃上壽,勃未肯遽受,由平遣人送至勃家,勃稱謝而去。
guò le sān wǔ rì, bó yì kāi yán xiāng chóu, zhào shì yàn píng. píng zì rán qián wǎng, jǐn zuì nǎi guī. sì shì liǎng rén cháng xiāng wǎng lái, bù miǎn tán jí guó shì. bó yì yǐn hèn zhū lǚ, zì rán yǔ píng qíng tóu yì hé, yù wèi ān pái. píng yòu shēn fú lù jiǎ cái biàn, tè zèng tā nú bì bǎi rén, chē mǎ wǔ shí chéng, qián wǔ bǎi wàn mín, shǐ tā jiāo yóu gōng qīng jiān, yīn xiāng jié nà, jiāng lái kě yǐ zuò bì zhù, qū miè lǚ shì. jiǎ biàn dào chù jié jiāo, quàn tā bèi lǚ zhù liú. cháo chén duō bèi tā shuō dòng, bù yuàn cóng lǚ, lǚ shì shì suì rì gū. bù guò lǚ chǎn lǚ lù děng, shàng wèi zhī xiǎo, réng rán shì quán hù shì, bù shǎo biàn gèng.
過了三五日,勃亦開筵相酬,照式宴平。平自然前往,盡醉乃歸。嗣是兩人常相往來,不免談及國事。勃亦隱恨諸呂,自然與平情投意合,預為安排。平又深服陸賈才辯,特贈他奴婢百人,車馬五十乘,錢五百萬緡,使他交遊公卿間,陰相結納,將來可倚作臂助,驅滅呂氏。賈便到處結交,勸他背呂助劉。朝臣多被他說動,不願從呂,呂氏勢遂日孤。不過呂產呂祿等,尚未知曉,仍然恃權怙勢,不少變更。
huì dāng sān yuè shàng sì, lǚ tài hòu yī zhe sú lì, qīn lín wèi shuǐ, fú chú bù xiáng. shì bì jí guī, xíng guò zhǐ dào, jiàn yǒu yī wù tū zhì, zhuàng rú cāng gǒu, yǎo dìng yī yè, tòng chè xīn fǔ, miǎn bù dé shī shēng dà hū. wèi shì huāng máng qiǎng hù, què bù zhī wèi hé yīn, dàn tīng tài hòu wū yàn dào: rǔ děng kě jiàn yī cāng gǒu fǒu? wèi shì jù chēng bù jiàn, tài hòu zuǒ yòu sì gù, yì jué yǎo rán. yīn jí rěn tòng huí gōng, jiě yī xì shì, yè xià yǐ jīng qīng zhǒng, yuè jiā jīng yí. dāng jí zhào rù tài shǐ, lìng bo jí xiōng, tài shǐ bo dé yáo xiàng, nǎi shì zhào wáng rú yì wèi suì, biàn jù shí bào míng. tài hòu yí xìn cān bàn, gū mìng yī guān diào zhì. nǎ zhī fū yào wú xiào, fú yào gèng wú xiào, bù dé yǐ pài qiǎn nèi shì, zhì zhào wáng rú yì mù qián, dài wèi dǎo miǎn, yì jìng wú xiào. shí shuāi shòu guǐ mí. rì jiān tòng kǔ, hái hǎo miǎn qiáng rěn nài, yè jiān tòng kǔ yì shén, jǐ hū bù néng zhī chí. xìng kuī tā tǐ zhì sù qiáng, yī shí bù zhì jù sǐ, zhí zhì xià jǐn qiū lái, fāng jiāng quán shēn qì xuè, zhé mó jìng jǐn. chī le sān wǔ gè yuè kǔ tòng, hái shì bù zú bì gū? zhèn rì lǐ chán mián chuáng rù, zì zhī bù néng zài qǐ, nǎi mìng lǚ lù wèi shàng jiāng, guǎn lǐng běi jūn, lǚ chǎn guǎn lǐng nán jūn. qiě zhào èr rén rù zhǔ dào: rǔ děng fēng wáng, dà chén duō bàn bù píng, wǒ ruò yī sǐ, nán miǎn biàn dòng. rǔ èr rén xū jù bīng wèi gōng, qiē wù qīng chū, jiù shǐ wǒ chū zàng shí, yì bù bì qīn sòng, cái néng miǎn wèi rén zhì ne! chǎn yǔ lù wěi wěi shòu jiào.
會當三月上巳,呂太后依着俗例,親臨渭水,祓除不祥。事畢即歸,行過軹道,見有一物突至,狀如蒼狗,咬定衣腋,痛徹心腑,免不得失聲大呼。衛士慌忙搶護,卻不知為何因,但聽太后嗚咽道:「汝等可見一蒼狗否?」衛士俱稱不見,太后左右四顧,亦覺杳然。因即忍痛回宮,解衣細視,腋下已經青腫,越加驚疑。當即召入太史,令卜吉凶,太史卜得爻象,乃是趙王如意為祟,便據實報明。太后疑信參半,姑命醫官調治。那知敷藥無效,服藥更無效,不得已派遣內侍,至趙王如意墓前,代為禱免,亦竟無效。時衰受鬼迷。日間痛苦,還好勉強忍耐,夜間痛苦益甚,幾乎不能支持。幸虧她體質素強,一時不致遽死,直至夏盡秋來,方將全身氣血,折磨淨盡。吃了三五個月苦痛,還是不足蔽辜?鎮日裡纏綿床褥,自知不能再起,乃命呂祿為上將,管領北軍,呂產管領南軍。且召二人入囑道:「汝等封王,大臣多半不平,我若一死,難免變動。汝二人須據兵衛宮,切勿輕出,就使我出葬時,亦不必親送,才能免為人制呢!」產與祿唯唯受教。
yòu yuè shù rì, lǚ tài hòu jìng bìng sǐ wèi yāng gōng, yí zhào lìng lǚ chǎn wèi xiāng guó, shěn shí qí wèi tài fù, lì lǚ lù nǚ wèi huáng hòu. chǎn zài nèi hù sàng, lù zài wài xún xíng, fáng bèi dé fēi cháng yán mì, dào le tài hòu líng jiù, chū zàng zhǎng líng, liǎng rén zūn zhe yí zhǔ, bù qù sòng zàng, dàn dài zhe nán běi liǎng jūn, bǎo wèi gōng tíng, yī bù ér bù gǎn fàng sōng. chén píng zhōu bó děng, suī yǒu xīn chú miè zhū lǚ, kě nài wú xì dé chéng, zhǐ hǎo nài xīn shǒu zhe. dú yǒu zhū xū hóu liú zhāng, pán wèn qī shì, cái zhī chǎn lù jǐn shǒu yí yán, pán jù gōng jìn. àn xiǎng rú cǐ guò qù, bì jiāng zuò luàn, cháo nèi dà chén, tǒng shì wú lì chú jiān, zhǐ hǎo cóng wài miàn fā nán, fāng hǎo duì fù chǎn lù. nǎi mì lìng qīn lì fù qí, bào gào nǎi xiōng liú xiāng, jiào tā fā bīng xī xiàng, zì zài dōu zhōng zuò wèi nèi yīng, ruò néng zhū miè lǚ shì, kě fèng nǎi xiōng wèi dì yún yún.
又越數日,呂太后竟病死未央宮,遺詔令呂產為相國,審食其為太傅,立呂祿女為皇后。產在內護喪,祿在外巡行,防備得非常嚴密,到了太后靈柩,出葬長陵,兩人遵着遺囑,不去送葬,但帶着南北兩軍,保衛宮廷,一步兒不敢放鬆。陳平周勃等,雖有心除滅諸呂,可奈無隙得乘,只好耐心守着。獨有朱虛侯劉章,盤問妻室,才知產祿謹守遺言,蟠踞宮禁。暗想如此過去,必將作亂,朝內大臣,統是無力除奸,只好從外面發難,方好對付產祿。乃密令親吏赴齊,報告乃兄劉襄,叫他發兵西向,自在都中作為內應,若能誅滅呂氏,可奉乃兄為帝云云。
xiāng dé bào hòu, jí yǔ mǔ jiù sì jūn, láng zhōng lìng zhù wǔ, zhōng wèi wèi bó, bù shǔ rén mǎ, zhǐ rì chū fā. shì wèi qí xiāng zhào píng suǒ wén, jí pài bīng rù shǒu wáng gōng, tuō míng bǎo wèi, shí shì guǎn shù. qí wáng xiāng bèi tā qiān zhì, bù biàn xíng dòng, jí yǔ wèi bó děng mì shāng liáng cè. bó sù yǒu zhì móu, zhì cǐ wèi xiāng huà cè, wǎng jiàn zhào píng, yáng ruò yǔ xiāng bù xié, dī shēng yǔ píng dào: wáng wèi dé cháo tíng hǔ fú, shàn yù fā bīng, jī tóng zào fǎn, jīn xiāng jūn pài bīng wéi wáng, yuán shì yào zhe, bó yuàn wèi xiāng jūn xiào lì, zhǐ huī bīng shì, jìn wáng shàn dòng, wèi zhī xiāng jūn kěn cì lù yòng fǒu? zhào píng wén yán dà xǐ, jiù jiāng bīng fú jiāo bó, rèn bó wèi jiāng, zì zài xiāng fǔ zhōng ān jū, háo bù jiā fáng. hū yǒu rén lái bào huò shì, nǎi shì wèi bó cóng wáng fǔ chè wéi, yí xiàng xiāng fǔ, lì kè jiù dào, xià dé zhào píng shǒu zú wú cuò, jí lìng mén lì yǎn zhù shuāng fēi, qián hòu shǒu hù. fǔ jīng xū yú, nà mén wài de rén shēng mǎ shēng, yǐ jù chéng yī piàn, dōng chōng xī tū, nán hào běi hū, yī zuò xiāng fǔ mén dì, yǐ bèi bó zhòng sì miàn wéi zhù, shì jiāng dǎo rù. píng bù jīn zhǎng tàn dào: dào jiā yǒu yán, dāng duàn bù duàn, fǎn shòu qí luàn, wǒ zì jǐ bù néng duàn pàn, shòu quán tā rén, zhì zāo fǎn shì, huǐ wú jí le! suì bá jiàn zì shā. cǐ zhào píng shì yǔ dōng líng hóu tóng míng yì rén. dài zhì bó huǐ yuán jìn lái, píng yǐ zǎo sǐ, nǎi bù fù dòng shǒu, fǎn bào qí wáng. qí wáng xiāng biàn lìng bó wèi jiāng jūn, zhǔn bèi chū bīng, bìng rèn sì jūn wèi chéng xiàng, zhù wǔ wèi nèi shǐ, ān pái xí wén, hào zhào sì fāng.
襄得報後,即與母舅駟鈞,郎中令祝午,中尉魏勃,部署人馬,指日出發。事為齊相召平所聞,即派兵入守王宮,託名保衛,實是管束。齊王襄被他牽制,不便行動,急與魏勃等密商良策。勃素有智謀,至此為襄畫策,往見召平,佯若與襄不協,低聲語平道:「王未得朝廷虎符,擅欲發兵,跡同造反,今相君派兵圍王,原是要着,勃願為相君效力,指揮兵士,禁王擅動,未知相君肯賜錄用否?」召平聞言大喜,就將兵符交勃,任勃為將,自在相府中安居,毫不加防。忽有人來報禍事,乃是魏勃從王府撤圍,移向相府,立刻就到,嚇得召平手足無措,急令門吏掩住雙扉,前後守護。甫經須臾,那門外的人聲馬聲,已聚成一片,東衝西突,南號北呼,一座相府門第,已被勃眾四面圍住,勢將搗入。平不禁長嘆道:「道家有言,當斷不斷,反受其亂,我自己不能斷判,授權他人,致遭反噬,悔無及了!」遂拔劍自殺。此召平似與東陵侯同名異人。待至勃毀垣進來,平已早死,乃不復動手,返報齊王。齊王襄便令勃為將軍,準備出兵,並任駟鈞為丞相,祝午為內史,安排檄文,號召四方。
cǐ shí jù qí zuì jìn, wèi láng yá jì chuān jí lǔ sān guó. jì chuān wáng shì hòu gōng zi liú tài, lǔ wáng shì lǔ yuán gōng zhǔ zi zhāng yǎn, liǎng rén wèi lǚ shì sī dǎng, bù biàn lián luò. wéi láng yá wáng liú zé, bèi fēn zuì zhǎng, yòu yǔ lǚ shì bù shèn xiāng qīn, bìng jiàn qián wén. lùn qǐ lǐ lái, dāng kě wèi qí wáng hòu yuán. qí wáng shǐ zhù wǔ wǎng jiàn liú zé, yuē tóng qǐ shì, wǔ shàng kǒng zé yǒu yì yán, yīn yǔ qí wáng fù ěr shù yǔ, rán hòu qǐ xíng. jí dǐ láng yá, yǔ zé xiāng jiàn, dāng jí jìn yán dào: jìn wén zhū lǚ zuò luàn, cháo tíng wēi jí, qí wáng xiāng jí yù qǐ bīng xī xiàng, tǎo chú luàn zéi, dàn kǒng nián shào wàng qīng, wèi xí bīng shì, wèi cǐ qiǎn chén qián lái, gōng yíng dài wáng! dài wáng sù jīng zhàn zhèn, yòu xì rén wàng, qí wáng qíng yuàn jǔ guó yǐ tīng, xìng qǐ dài wáng sù lì lín zī, zhǔ chí jūn wù! jí rì lián hé liǎng guó bīng mǎ, xī rù guān zhōng, tǎo píng nèi luàn, tā shí lóng fēi jiǔ wǔ, shě dài wáng jiāng shuí shǔ ne? yán gān zhě xīn bì kǔ. liú zé běn bù fú lǚ shì, qiě tīng dé zhù wǔ yán cí, dà yǒu lì yì, dāng jí yǔ wǔ qǐ xíng. dào le lín zī, qí wáng xiāng yáng biǎo huān yíng, yīn jiā jiān zhì, zài qiǎn wǔ zhì láng yá, jiǎo chuán zé mìng, jǐn fā láng yá bīng mǎ, xī gōng jì nán. jì nán xiàng wèi qí dì, yóu lǚ tài hòu gē bì lǚ wáng, suǒ yǐ qí wáng fā nán, shǒu xiān wǎng gōng. yī miàn chén zhū lǚ zuì zhuàng, bào gào gè guó, lüè yún:
此時距齊最近,為瑯琊濟川及魯三國。濟川王是後宮子劉太,魯王是魯元公主子張偃,兩人為呂氏私黨,不便聯絡。惟瑯琊王劉澤,輩分最長,又與呂氏不甚相親,並見前文。論起理來,當可為齊王后援。齊王使祝午往見劉澤,約同起事,午尚恐澤有異言,因與齊王附耳數語,然後起行。及抵瑯琊,與澤相見,當即進言道:「近聞諸呂作亂,朝廷危急,齊王襄即欲起兵西向,討除亂賊,但恐年少望輕,未習兵事,為此遣臣前來,恭迎大王!大王素經戰陣,又系人望,齊王情願舉國以聽,幸乞大王速蒞臨淄,主持軍務!即日連合兩國兵馬,西入關中,討平內亂,他時龍飛九五,舍大王將誰屬呢?」言甘者心必苦。劉澤本不服呂氏,且聽得祝午言詞,大有利益,當即與午起行。到了臨淄,齊王襄陽表歡迎,陰加監製,再遣午至瑯琊,矯傳澤命,盡發瑯琊兵馬,西攻濟南。濟南向為齊地,由呂太后割畀呂王,所以齊王發難,首先往攻。一面陳諸呂罪狀,報告各國,略云:
gāo dì píng dìng tiān xià, wáng zhū zǐ dì, dào huì wáng hōng, huì dì shǐ liú hóu zhāng liáng, lì chén wèi qí wáng. huì dì bēng, gāo hòu yòng shì, tīng zhū lǚ, shàn fèi dì gèng lì, yòu shā sān zhào wáng, miè liáng zhào yàn yǐ wáng zhū lǚ, fēn qí guó wèi sì, jí láng yá jì chuān lǔ sān guó, yǔ qí hé jì wèi sì. zhōng chén jìn jiàn, shàng huò luàn bù tīng. jīn gāo hòu bēng, huáng dì chūn qiū fù, wèi néng zhì tiān xià, gù dài dà chén zhū hóu. jīn zhū lǚ yòu shàn zì zūn guān, jù bīng yán wēi, jié liè hóu zhōng chén, jiǎo zhì yǐ lìng tiān xià, zōng miào yǐ wēi.
高帝平定天下,王諸子弟,悼惠王薨,惠帝使留侯張良,立臣為齊王。惠帝崩,高后用事,聽諸呂,擅廢帝更立,又殺三趙王,滅梁趙燕以王諸呂,分齊國為四,即瑯琊濟川魯三國,與齊合計為四。忠臣進諫,上惑亂不聽。今高后崩,皇帝春秋富,未能治天下,固待大臣諸侯。今諸呂又擅自尊官,聚兵嚴威,劫列侯忠臣,矯制以令天下,宗廟以危。
guǎ rén lǜ bīng rù zhū bù dāng wèi wáng zhě!
寡人率兵入誅不當為王者!
zhè xiāo xī chuán rù zhǎng ān, lǚ chǎn lǚ lù, wèi miǎn zháo jí, suì qiǎn yǐng yīn hóu dà jiāng jūn guàn yīng, lǐng bīng shù wàn, chū jī qí bīng. yīng xíng zhì xíng yáng, dòu liú bù jìn, nèi jié jiàng hóu, wài lián qí wáng, jìng hòu nèi wài xiāo xī, zài dìng xíng zhǐ. qí wáng xiāng yì liú bīng xī jiè, zàn zhǐ jìn xíng. dú láng yá wáng liú zé, bèi qí wáng jī zhù lín zī, zì zhī shòu qī, nǎi yì xiǎng chū yī fǎ, xiàng qí wáng xiāng jìn shuō dào: dào huì wáng wèi gāo dì zhǎng zi, wáng xì dào huì zhǒng sì, jiù shì gāo dì dí zhǎng sūn, yīng chéng dà tǒng. xiàn wén zhū dà chén jù yì dōu zhōng, tuī lì sì zhǔ, zé tiǎn jū qīn zhǎng, dà chén jiē dài zé jué jì, wáng liú wǒ wú yì, bù rú shǐ wǒ rù guān, yǔ yì cǐ shì, guǎn jiào wáng dé dēng dà wèi ne? qí wáng xiāng yì wèi suǒ dòng, nǎi dài bèi chē mǎ, sòng zé xī xíng. zhuàn rén zhě yì wèi rén suǒ zhuàn, bào yīng hé sù, zé chū le qí jìng, yǐ tuō qí wáng jī bàn, lè dé xú xú xī jìn, jìng hòu dōu zhōng xiāo xī.
這消息傳入長安,呂產呂祿,未免着急,遂遣潁陰侯大將軍灌嬰,領兵數萬,出擊齊兵。嬰行至滎陽,逗留不進,內結絳侯,外連齊王,靜候內外消息,再定行止。齊王襄亦留兵西界,暫止進行。獨瑯琊王劉澤,被齊王羈住臨淄,自知受欺,乃亦想出一法,向齊王襄進說道:「悼惠王為高帝長子,王系悼惠冢嗣,就是高帝嫡長孫,應承大統。現聞諸大臣聚議都中,推立嗣主,澤忝居親長,大臣皆待澤決計,王留我無益,不如使我入關,與議此事,管教王得登大位呢?」齊王襄亦為所動,乃代備車馬,送澤西行。賺人者亦為人所賺,報應何速,澤出了齊境,已脫齊王羈絆,樂得徐徐西進,靜候都中消息。
dōu zhōng què yǐ lìng yǒu biàn dòng, jì tú lǚ shì. yù wèn tā hé rén zhǔ móu, jiù shì zuǒ chéng xiàng chén píng, yǔ tài wèi zhōu bó. píng bó liǎng rén, jì yǐ jiāo huān, wǎng wǎng mì tán guó shì, yù chú zhū lǚ. zhǐ yīn chǎn lù liǎng rén, fēn wò bīng quán, jí qiè bù biàn fā zuò. cǐ cì yīn qí wáng fā nán, yǒu jī kě chéng, suì hù xiāng móu huà, zuò wèi nèi yīng. jiù shì guàn yīng liú tún xíng yáng, yì míng míng shì píng bó shòu yì, jiào tā àn bīng bù dòng. píng yòu xiǎng dào lì shāng fù zǐ, xiàng yǔ chǎn lù jié yǒu jiāo yì, qíng hǎo zuì qīn, suì tuō chēng jì shì, bǎ lì shāng yāo qǐng guò lái, zuò wèi dǐ yā. zài zhào lì shāng zi jì, rù zhǔ mì móu, shǐ tā yòu quàn lǚ lù, sù lìng jiù guó. jì bù dé yǐ wǎng dài lǚ lù dào: gāo dì yǔ lǚ hòu gòng dìng tiān xià, liú shì lì jiǔ wáng, jí wú chǔ qí dài huái nán láng yá yǔ héng shān huái yáng jì chuān sān guó. lǚ shì lì sān wáng. jí liáng zhào yàn. dōu jīng dà chén yì dìng, bù gào zhū hóu, zhū hóu gè wú yì yán. jīn tài hòu yǐ bēng, dì nián shàng shǎo, zú xià jì pèi zhào wáng yìn, bù wén jiù guó shǒu fān, nǎi réng wèi shàng jiāng, tǒng bīng liú jīng, zěn néng bù wèi tā rén suǒ yí. jīn qí yǐ qǐ shì, gè guó huò qiě xiǎng yīng, wèi huàn bù xiǎo, zú xià hé bù ràng hái jiāng yìn, bǎ bīng shì jiāo yǔ tài wèi, zài qǐng liáng wáng yì jiǎo chū xiāng yìn, yǔ dà chén lì méng, zì míng xīn jī, jí rì jiù guó, bǐ qí bīng bì rán bà guī. zú xià jù dì qiān lǐ, nán miàn chēng wáng, fāng kě gāo zhěn wú yōu le!
都中卻已另有變動,計圖呂氏。欲問他何人主謀,就是左丞相陳平,與太尉周勃。平勃兩人,既已交歡,往往密談國事,欲除諸呂。只因產祿兩人,分握兵權,急切不便發作。此次因齊王發難,有機可乘,遂互相謀畫,作為內應。就是灌嬰留屯滎陽,亦明明是平勃授意,叫他按兵不動。平又想到酈商父子,向與產祿結有交誼,情好最親,遂托稱計事,把酈商邀請過來,作為抵押。再召酈商子寄,入囑秘謀,使他誘勸呂祿,速令就國。寄不得已往紿呂祿道:「高帝與呂后共定天下,劉氏立九王,即吳楚齊代淮南瑯琊與恆山淮陽濟川三國。呂氏立三王。即梁趙燕。都經大臣議定,布告諸侯,諸侯各無異言。今太后已崩,帝年尚少,足下既佩趙王印,不聞就國守藩,乃仍為上將,統兵留京,怎能不為他人所疑。今齊已起事,各國或且響應,為患不小,足下何不讓還將印,把兵事交與太尉,再請梁王亦繳出相印,與大臣立盟,自明心跡,即日就國,彼齊兵必然罷歸。足下據地千里,南面稱王,方可高枕無憂了!」
lǚ lù xìn yǐ wèi rán, suì jiāng jì yán zhuǎn gào zhū lǚ. lǚ shì fù lǎo, huò shuō kě xíng, huò shuō bù kě xíng, nòng dé lù hú yí wèi jué. jì què rì rì wǎng tàn xíng zhǐ, jiàn tā wèi kěn yī yán, hěn shì jiāo jí, dàn yòu bù biàn lǚ cì cuī cù, zhǐ hǎo xū yǔ zhōu xuán, xiāng jī zài quàn. lù yǔ jì yǒu shàn, bù zhī jì huái zhe guǐ tāi, fǎn yào jì tóng chū yóu liè, jì bù néng bù cóng. liǎng rén bìng pèi chū jiāo, dǎ liè duō shí, dé le xǔ duō niǎo shòu, fāng cái huí lái. lù guò lín guāng hóu lǚ xū jiā, shùn biàn rù shěng, xū wèi lù gū, wén lù yǒu ràng hái jiāng yìn yì yì, bù dài lù xiàng qián qǐng ān, biàn jí nù chì dào: yōng nú! rǔ wèi shàng jiāng, nǎi jìng qì jūn làng yóu, yǎn jiàn lǚ shì yī zú, jiāng wú cóng ān chù le! què shì yī gè zhé fù. lù mò míng qí miào, zhī wú duì dá, xū yuè jiā dòng qì, jiāng jiā zhōng suǒ cáng zhū bǎo, xī shù qǔ chū, sàn zhì táng xià, qiě hèn hèn dào: jiā zú jiāng wáng, zhè děng wù jiàn, zhōng fēi wǒ yǒu, hé bì tì tā rén shǒu zhe ne? lù jiàn bù kě jiě, wǎng rán tuì huí. jì shǒu hòu mén wài, jiàn lù xíng sè cāng huáng, yǔ qián cì rù mén shí, yōu lè jiǒng shū, jí xiàng lù wèn míng yuán wěi. lù lüè yǔ shuō míng, jì bù jīn yī jīng, zhǐ dàn dàn de dá le shù yǔ, shuō shì lǎo rén duō lǜ, hé zhì yǒu cǐ lù shì xìn fēi xìn, bié le lì jì, zì fǎn fǔ zhōng. jì chí bào chén píng zhōu bó, píng bó yě wèi dān yōu, miǎn bù dé dà fèi chóu chú. xiǎo zi yǒu shī tàn dào:
呂祿信以為然,遂將寄言轉告諸呂。呂氏父老,或說可行,或說不可行,弄得祿狐疑未決。寄卻日日往探行止,見他未肯依言,很是焦急,但又不便屢次催促,只好虛與周旋,相機再勸。祿與寄友善,不知寄懷着鬼胎,反要寄同出遊獵,寄不能不從。兩人並轡出郊,打獵多時,得了許多鳥獸,方才回來。路過臨光侯呂嬃家,順便入省,嬃為祿姑,聞祿有讓還將印意議,不待祿向前請安,便即怒叱道:「庸奴!汝為上將,乃竟棄軍浪遊,眼見呂氏一族,將無從安處了!」卻是一個哲婦。祿莫名其妙,支吾對答,嬃越加動氣,將家中所藏珠寶,悉數取出,散置堂下,且恨恨道:「家族將亡,這等物件,終非我有,何必替他人守着呢?」祿見不可解,惘然退回。寄守候門外,見祿形色倉皇,與前次入門時,憂樂迥殊,即向祿問明原委。祿略與說明,寄不禁一驚,只淡淡的答了數語,說是老人多慮,何致有此祿似信非信,別了酈寄,自返府中。寄馳報陳平周勃,平勃也為擔憂,免不得大費躊躇。小子有詩嘆道:
móu guó yīng sī rì hòu jiān, rú hé xiān shì shī fáng xián?
謀國應思日後艱,如何先事失防閒?
zǎo zhī yǒu cǐ yōu yí kǔ, yīng huǐ dāng nián tài zòng jiān!
早知有此憂疑苦,應悔當年太縱奸!
guò le shù rì, yòu yóu píng yáng hóu cáo kū, bēn gào píng bó, lèi dé píng bó yōu shàng jiā yōu. jiū jìng suǒ gào hé shì, róng zhì xià huí shuō míng.
過了數日,又由平陽侯曹窟,奔告平勃,累得平勃憂上加憂。究竟所告何事,容至下回說明。
guān píng bó duì wáng líng yǔ, wèi tā rì ān liú, jūn bù rú pū. guǒ néng rú shì, zé zǎo yīng tóng xīn hé dé, gòng jù lǚ shì, hé bì dài lù jiǎ zhī xiàn móu, shǐ yǒu cǐ jiāo huān zhī jǔ yé! qiě dāng lǚ hòu bìng wēi zhī rì, yòu bù néng chéng xì chú jiān, yǐ hào chēng zhì yǒng zhī píng bó, qiě shòu zhì yú chuí sǐ zhī fù rén, zhì hé zú dào! yǒng hé zú yán! wēi liú zhāng zhī mì zhào qí wáng, zé wài biàn bù shēng, nèi móu hé chěng, lǚ chǎn lǚ lù, pán jù gōng tíng, fù liú shì rú fǎn zhǎng, shì wèn qí hé shù ān liú hū? hòu cǐ zhī dé zhū zhū lǚ, shí wèi píng bó yī shí zhī jiǎo xìng, bì wèi qí yǒu ān liú zhī xiào guǒ, kè jiàn qián yán, qí gù bù néng wú kuì yě fū.
觀平勃對王陵語,謂他日安劉,君不如仆。果能如是,則早應同心合德,共拒呂氏,何必待陸賈之獻謀,始有此交歡之舉耶!且當呂后病危之日,又不能乘隙除奸,以號稱智勇之平勃,且受制於垂死之婦人,智何足道!勇何足言!微劉章之密召齊王,則外變不生,內謀曷逞,呂產呂祿,蟠踞宮廷,復劉氏如反掌,試問其何術安劉乎?後此之得誅諸呂,實為平勃一時之僥倖,必謂其有安劉之效果,克踐前言,其固不能無愧也夫。