strong shí xiàn qī strong
時憲七
yōng zhèng guǐ mǎo yuán fǎ xià
△雍正癸卯元法下
yuè shí yòng shù
月食用數
shuò cè èr shí jiǔ rì wǔ sān wǔ jiǔ wǔ sān.
朔策二十九日五三0五九0五三。
wàng cè yī shí sì rì qī liù wǔ èr jiǔ wǔ èr liù wǔ.
望策一十四日七六五二九五二六五。
tài yīn jiāo zhōu shuò cè yī shí yī wàn líng sì bǎi yī shí sān miǎo, xiǎo yú jiǔ èr sì sì yī sān sān sì.
太陰交周朔策一十一萬零四百一十三秒,小餘九二四四一三三四。
tài yīn jiāo zhōu wàng cè liù gōng yī shí wǔ dù èr shí fēn líng liù miǎo wǔ shí bā wēi.
太陰交周望策六宮一十五度二十分零六秒五十八微。
zhōng jù tài yīn dì bàn jìng chà wǔ shí qī fēn sān shí miǎo.
中距太陰地半徑差五十七分三十秒。
tài yáng zuì dà dì bàn jìng chà yī shí miǎo.
太陽最大地半徑差一十秒。
zhōng jù tài yáng jù dì xīn yī qiān wàn.
中距太陽距地心一千萬。
zhōng jù tài yīn jù dì xīn yī qiān wàn.
中距太陰距地心一千萬。
zhōng jù tài yáng shì bàn jìng yī shí liù fēn liù miǎo.
中距太陽視半徑一十六分六秒。
zhōng jù tài yīn shì bàn jìng yī shí wǔ fēn sì shí miǎo sān shí wēi.
中距太陰視半徑一十五分四十秒三十微。
shuò yīng yī shí wǔ rì yī èr liù sān sān.
朔應一十五日一二六三三。
shǒu shuò tài yīn jiāo zhōu yīng liù gōng èr shí sān dù sān shí liù fēn wǔ shí èr miǎo sì shí jiǔ wēi. yú jiàn rì chán yuè lí.
首朔太陰交周應六宮二十三度三十六分五十二秒四十九微。餘見日躔、月離。
tuī yuè shí fǎ
推月食法
qiú tiān zhèng dōng zhì,
求天正冬至,
qiú jì rì,
求紀日,
qiú shǒu shuò,
求首朔,
qiú tài yīn rù shí xiàn, bìng tóng jiǎ zǐ yuán fǎ. shì mǒu yuè tài yīn píng jiāo zhōu rù kě shí zhī xiàn, jí wèi yǒu shí zhī yuè. jiāo zhōu zì wǔ gōng shí sì dù wǔ shí yī fēn zhì liù gōng shí wǔ dù jiǔ fēn, zì shí yī gōng shí sì dù wǔ shí yī fēn zhì chū gōng shí wǔ dù jiǔ fēn, jiē kě shí zhī xiàn. zài yú shí shí jù zhèng jiāo xiáng zhī.
求太陰入食限,並同甲子元法。視某月太陰平交周入可食之限,即為有食之月。交周自五宮十四度五十一分至六宮十五度九分,自十一宮十四度五十一分至初宮十五度九分,皆可食之限。再於實時距正交詳之。
qiú píng wàng, tóng jiǎ zǐ yuán fǎ.
求平望,同甲子元法。
qiú shí wàng shí shí, xiān qiú fàn shí, yòng liǎng rì shí xíng jiào, tóng jiǎ zǐ yuán qiú shuò wàng fǎ. cì shè qián hòu liǎng shí, gè qiú rì yuè huáng dào shí xíng. fù yòng liǎng shí shí xíng jiào, dé shí wàng shí shí. yòu yǐ shí shí gè qiú rì yuè huáng dào shí xíng, shì běn shí yuè jù zhèng jiāo rù xiàn wèi yǒu shí. zì wǔ gōng shí qī dù sì shí sān fēn zhì liù gōng shí èr dù shí qī fēn, zì shí yī gōng shí qī dù sì shí sān fēn zhì chū gōng shí èr dù shí qī fēn, jiē yǒu shí zhī xiàn.
求實望實時,先求泛時,用兩日實行較,同甲子元求朔望法。次設前、後兩時,各求日、月黃道實行。復用兩時實行較,得實望實時。又以實時各求日、月黃道實行,視本時月距正交入限為有食。自五宮十七度四十三分至六宮十二度十七分,自十一宮十七度四十三分至初宮十二度十七分,皆有食之限。
qiú shí wàng yòng shí, yòng shí shí tài yáng jūn shù jí shēng dù qiú fǎ, tóng jiǎ zǐ yuán fǎ. bǐ shì rì chū rù yì tóng.
求實望用時,用實時太陽均數及升度求法,同甲子元法。比視日出入亦同。
qiú shí shèn shí kè, yòng píng sān jiǎo xíng, yǐ yī xiǎo shí tài yīn bái dào shí xíng huà miǎo wèi yī biān, běn shí cì shí èr shí xíng jiào. yī xiǎo shí tài yáng huáng dào shí xíng huà miǎo wèi yī biān, shí wàng huáng bái dà jù wèi suǒ jiā zhī jiǎo, qiú dé duì xiǎo biān zhī jiǎo wèi xié jù jiāo jiǎo chà. yǐ jiā shí shí huáng bái dà jù, wèi xié jù huáng dào jiāo jiǎo. yòu yǐ xié jù jiāo jiǎo chà zhī zhèng xián wèi yī lǜ, yī xiǎo shí tài yáng shí xíng wèi èr lǜ, shí wàng huáng bái dà jù zhī zhèng xián wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wèi yī xiǎo shí liǎng jīng xié jù. yòu yǐ bàn jìng qiān wàn wèi yī lǜ, xié jù huáng dào jiāo jiǎo zhī yú xián zhèng xián gè wèi èr lǜ, shí wàng yuè lí huáng dào shí wěi wèi sān shuài, gè qiú dé sì lǜ, wèi shí shèn shí wěi nán běi yǔ shí wàng huáng dào shí wěi tóng. jí jù hú. yòu yǐ yī xiǎo shí liǎng jīng xié jù wèi yī lǜ, yī xiǎo shí huà miǎo wèi èr lǜ, shí shèn jù hú wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi shí shèn jù shí. yǐ jiā jiǎn shí wàng yòng shí, yuè jù zhèng jiāo chū gōng liù gōng wèi jiǎn, wǔ gōng shí yī gōng wèi jiā. dé shí shèn shí kè.
求食甚時刻,用平三角形,以一小時太陰白道實行化秒為一邊,本時次時二實行較。一小時太陽黃道實行化秒為一邊,實望黃白大距為所夾之角,求得對小邊之角為斜距交角差。以加實時黃白大距,為斜距黃道交角。又以斜距交角差之正弦為一率,一小時太陽實行為二率,實望黃白大距之正弦為三率,求得四率,為一小時兩經斜距。又以半徑千萬為一率,斜距黃道交角之餘弦、正弦各為二率,實望月離黃道實緯為三率,各求得四率,為食甚實緯南北與實望黃道實緯同。及距弧。又以一小時兩經斜距為一率,一小時化秒為二率,食甚距弧為三率,求得四率為食甚距時。以加減實望用時,月距正交初宮、六宮為減,五宮、十一宮為加。得食甚時刻。
qiú tài yáng tài yīn shí yǐn, zhì shí wàng tài yáng yǐn shù, jiā jiǎn běn shí tài yáng jūn shù, dé tài yáng shí yǐn. yòu zhì shí wàng tài yīn yǐn shù, jiā jiǎn běn shí tài yīn chū jūn shù, dé tài yīn shí yǐn.
求太陽太陰實引,置實望太陽引數,加減本時太陽均數,得太陽實引。又置實望太陰引數,加減本時太陰初均數,得太陰實引。
qiú tài yáng tài yīn jù dì, yòng píng sān jiǎo xíng, yǐ rì chán bèi liǎng xīn chà wèi duì zhèng jiǎo zhī biān, yǐ tài yáng shí yǐn wèi yòu yī jiǎo, sān gōng nèi yòng běn dù, guò sān gōng yǔ liù gōng xiāng jiǎn, guò jiǔ gōng yǔ quán zhōu xiāng jiǎn, yòng qí yú. qiú dé duì tài yáng shí yǐn zhī biān wèi gōu. yòu qiú dé duì yuán bù zhī jiǎo zhī biān wèi fēn gǔ, yǔ èr qiān wàn xiāng jiā jiǎn, shí yǐn sān gōng nèi jiǔ gōng wài jiā, sān gōng wài jiǔ gōng nèi jiǎn. wèi gǔ xián hé yǔ gōu, qiú dé gǔ. yǔ fēn gǔ xiāng jiā jiǎn, shí yǐn sān gōng nèi jiǔ gōng wài jiǎn, sān gōng wài jiǔ gōng nèi jiā. dé tài yáng jù dì. yòu yǐ shí wàng yuè lí bèi liǎng xīn chà rú fǎ qiú zhī, dé tài yīn jù dì.
求太陽太陰距地,用平三角形,以日躔倍兩心差為對正角之邊,以太陽實引為又一角,三宮內用本度,過三宮與六宮相減,過九宮與全周相減,用其餘。求得對太陽實引之邊為勾。又求得對原不知角之邊為分股,與二千萬相加減,實引三宮內九宮外加,三宮外九宮內減。為股弦和與勾,求得股。與分股相加減,實引三宮內九宮外減,三宮外九宮內加。得太陽距地。又以實望月離倍兩心差如法求之,得太陰距地。
qiú shí yǐng bàn jìng, yǐ tài yīn jù dì wèi yī lǜ, zhōng jù tài yīn jù dì wèi èr lǜ, zhōng jù tài yīn zuì dà dì bàn jìng chà wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi běn shí tài yīn zuì dà dì bàn jìng chà. yòu yǐ liù shí jiǔ chú zhī, wèi yǐng chà. yòu yǐ tài yáng jù dì wèi yī lǜ, zhōng jù tài yáng jù dì wèi èr lǜ, zhōng jù tài yáng shì bàn jìng wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi tài yáng shì bàn jìng, yǔ běn shí tài yīn zuì dà dì bàn jìng chà xiāng jiǎn. yòu jiā tài yáng zuì dà dì bàn jìng chà, wèi yǐng bàn jìng, yòu jiā yǐng chà, wèi shí yǐng bàn jìng.
求實影半徑,以太陰距地為一率,中距太陰距地為二率,中距太陰最大地半徑差為三率,求得四率為本時太陰最大地半徑差。又以六十九除之,為影差。又以太陽距地為一率,中距太陽距地為二率,中距太陽視半徑為三率,求得四率為太陽視半徑,與本時太陰最大地半徑差相減。又加太陽最大地半徑差,為影半徑,又加影差,為實影半徑。
qiú tài yīn shì bàn jìng, yǐ tài yīn jù dì wèi yī lǜ, zhōng jù tài yīn jù dì wèi èr lǜ, zhōng jù tài yīn shì bàn jìng wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wèi tài yīn shì bàn jìng.
求太陰視半徑,以太陰距地為一率,中距太陰距地為二率,中距太陰視半徑為三率,求得四率,為太陰視半徑。
qiú shí fēn, yǐ tài yīn quán jìng wèi yī lǜ, shí fēn huà zuò liù bǎi miǎo wèi èr lǜ, bìng jìng shí yǐng shì tài yīn liǎng bàn jìng bìng. nèi jiǎn shí shèn shí wěi, yú huà miǎo wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi miǎo, yǐ fēn shōu zhī, jí shí fēn.
求食分,以太陰全徑為一率,十分化作六百秒為二率,並徑實影視太陰兩半徑並。內減食甚實緯,餘化秒為三率,求得四率為秒,以分收之,即食分。
qiú chū kuī fù yuán shí kè, yǐ bìng jìng yǔ shí shèn shí wěi xiāng jiā huà miǎo wèi shǒu lǜ, xiāng jiǎn huà miǎo wèi mò lǜ, qiú dé zhòng lǜ wèi miǎo, yǐ fēn shōu zhī, wèi chū kuī fù yuán jù hú. yòu yǐ yī xiǎo shí liǎng jīng xié jù wèi yī lǜ, yī xiǎo shí huà miǎo wèi èr lǜ, chū kuī fù yuán jù hú wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi chū kuī fù yuán jù shí, yǐ jiā jiǎn shí shèn shí kè, dé chū kuī fù yuán shí kè. jiǎn dé chū kuī, jiā dé fù yuán.
求初虧、復圓時刻,以並徑與食甚實緯相加化秒為首率,相減化秒為末率,求得中率為秒,以分收之,為初虧、復圓距弧。又以一小時兩經斜距為一率,一小時化秒為二率,初虧、復圓距弧為三率,求得四率為初虧、復圓距時,以加減食甚時刻,得初虧、復圓時刻。減得初虧,加得復圓。
qiú shí jì shēng guāng shí kè, yǐ liǎng jìng jiào shí yǐng shì tài yīn liǎng bàn jìng xiāng jiǎn zhī yú. yǔ shí shèn shí wěi xiāng jiā huà miǎo wèi shǒu lǜ, xiāng jiǎn huà miǎo wèi mò lǜ, qiú dé zhòng lǜ wèi miǎo, yǐ fēn shōu zhī, wèi shí jì shēng guāng jù hú. qiú jù shí shí kè, yǔ chū kuī fù yuán fǎ tóng. shí zài shí fēn yǐ nèi, zé wú cǐ èr xiàn.
求食既、生光時刻,以兩徑較實影視太陰兩半徑相減之餘。與食甚實緯相加化秒為首率,相減化秒為末率,求得中率為秒,以分收之,為食既、生光距弧。求距時時刻,與初虧、復圓法同。食在十分以內,則無此二限。
qiú shí xiàn zǒng shí, tóng jiǎ zǐ yuán fǎ.
求食限總時,同甲子元法。
qiú shí shèn tài yīn huáng dào jīng wěi sù dù, yǐ yī xiǎo shí huà miǎo wèi yī lǜ, yī xiǎo shí tài yīn bái dào shí xíng wèi èr lǜ, shí shèn jù shí huà miǎo wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wèi jù shí yuè shí xíng. yǐ jiā jiǎn shí wàng tài yīn bái dào shí xíng, jiā jiǎn yǔ shí shèn jù shí tóng. dé shí shèn tài yīn bái dào jīng dù. yòu zhì shí wàng yuè jù zhèng jiāo, jiā jiǎn jù shí yuè shí xíng, dé shí shèn yuè jù zhèng jiāo. zài qiú huáng dào jīng wěi sù dù, tóng yuè lí.
求食甚太陰黃道經緯宿度,以一小時化秒為一率,一小時太陰白道實行為二率,食甚距時化秒為三率,求得四率,為距時月實行。以加減實望太陰白道實行,加減與食甚距時同。得食甚太陰白道經度。又置實望月距正交,加減距時月實行,得食甚月距正交。再求黃道經緯宿度,同月離。
qiú shí shèn tài yīn chì dào jīng wěi sù dù, yǐ bàn jìng qiān wàn wèi yī lǜ, shí shèn tài yīn jù chūn qiū fēn huáng dào jīng dù zhèng xián wèi èr lǜ, shí shèn tài yīn huáng dào jīng dù bù jí sān gōng zhě, yǔ sān gōng xiāng jiǎn guò sān gōng zhě, jiǎn sān gōng guò liù gōng zhě, yǔ jiǔ gōng xiāng jiǎn guò jiǔ gōng zhě, jiǎn jiǔ gōng. shí shèn tài yīn huáng dào wěi dù yú qiè wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi yú qiè, jiǎn biǎo dé tài yīn jù èr fēn hú yǔ huáng dào jiāo jiǎo, yǐ jiā jiǎn huáng chì dà jù, shí shèn tài yīn huáng dào jīng dù jiǔ gōng zhì sān gōng, wěi nán jiā, wěi běi jiǎn, jiē zài chì dào nán, fǎn jiǎn zé zài běi. sān gōng zhì jiǔ gōng jiā jiǎn fǎn shì. wèi tài yīn jù èr fēn hú yǔ chì dào jiāo jiǎo. yòu yǐ tài yīn jù èr fēn hú yǔ huáng dào jiāo jiǎo zhī yú xián wèi yī lǜ, bàn jìng qiān wàn wèi èr lǜ, shí shèn tài yīn jù chūn qiū fēn huáng dào jīng dù zhī zhèng qiē wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wèi tài yīn jù èr fēn hú zhī zhèng qiē. yòu yǐ bàn jìng qiān wàn wèi yī lǜ, tài yīn jù èr fēn hú yǔ chì dào jiāo jiǎo zhī yú xián wèi èr lǜ, tài yīn jù èr fēn hú zhèng qiē wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi zhèng qiē, jiǎn biǎo wèi jù chūn qiū fēn chì dào jīng dù. jiā jiǎn sān gōng jiǔ gōng, shí shèn tài yīn huáng dào jīng dù bù jí sān gōng, yǔ sān gōng xiāng jiǎn, guò sān gōng zhě jiā sān gōng. guò liù gōng zhě, yǔ jiǔ gōng xiāng jiǎn, guò jiǔ gōng zhě jiā jiǔ gōng. dé shí shèn tài yīn chì dào jīng dù. qiú wěi dù sù dù, tóng jiǎ zǐ yuán fǎ.
求食甚太陰赤道經緯宿度,以半徑千萬為一率,食甚太陰距春、秋分黃道經度正弦為二率,食甚太陰黃道經度不及三宮者,與三宮相減;過三宮者,減三宮;過六宮者,與九宮相減;過九宮者,減九宮。食甚太陰黃道緯度餘切為三率,求得四率為餘切,檢表得太陰距二分弧與黃道交角,以加減黃赤大距,食甚太陰黃道經度九宮至三宮,緯南加,緯北減,皆在赤道南,反減則在北。三宮至九宮加減反是。為太陰距二分弧與赤道交角。又以太陰距二分弧與黃道交角之餘弦為一率,半徑千萬為二率,食甚太陰距春、秋分黃道經度之正切為三率,求得四率,為太陰距二分弧之正切。又以半徑千萬為一率,太陰距二分弧與赤道交角之餘弦為二率,太陰距二分弧正切為三率,求得四率為正切,檢表為距春、秋分赤道經度。加減三宮九宮,食甚太陰黃道經度不及三宮,與三宮相減,過三宮者加三宮。過六宮者,與九宮相減,過九宮者加九宮。得食甚太陰赤道經度。求緯度宿度,同甲子元法。
qiú chū kuī fù yuán huáng dào gāo hú jiāo jiǎo, yǐ bàn jìng qiān wàn wèi yī lǜ, huáng chì dà jù zhèng xián wèi èr lǜ, yǐng jù chūn qiū fēn huáng dào jīng dù zhèng xián wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi zhèng xián, jiǎn biǎo dé yǐng jù chì dào dù. yǐng jù chūn qiū fēn dù shù yǔ tài yáng tóng, tài yáng zài chì dào běi, yǐng zài nán, tài yáng zài chì dào nán, yǐng zài běi. yòu yǐ yǐng jù chūn qiū fēn huáng dào jīng dù yú xián wèi yī lǜ, huáng chì dà jù yú qiè wèi èr lǜ, bàn jìng qiān wàn wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi zhèng qiē, jiǎn biǎo wèi huáng dào chì jīng jiāo jiǎo. nǎi yòng hú sān jiǎo xíng, yǐ běi jí jù tiān dǐng wèi yī biān, yǐng jù chì dào yǔ jiǔ shí dù xiāng jiā jiǎn wèi yī biān, běi zé jiǎn, nán zé jiā. chū kuī fù yuán gè zi zhèng shí kè guò shí èr shí zhě, yǔ èr shí sì shí xiāng jiǎn. biàn chì dào dù, gè wèi suǒ jiā zhī jiǎo, qiú dé duì běi jí jù tiān dǐng zhī jiǎo. gè wèi chì jīng gāo hú jiāo jiǎo, yǐ jiā jiǎn huáng dào chì jīng jiāo jiǎo, tài yīn zài xià zhì qián liù gōng, shí zài zi zhèng hòu zé jiǎn, wèi xiàn xī. shí zài zi zhèng qián zé jiā, jiā guò jiǔ shí dù, yǔ bàn zhōu xiāng jiǎn, wèi xiàn dōng. bù jí jiǔ shí dù, zé bù yǔ bàn zhōu xiāng jiǎn, biàn wèi xiàn xī. zài xià zhì hòu liù gōng fǎn shì. gè dé huáng dào gāo hú jiāo jiǎo. ruò shí zài zi zhèng, yǐng zài zhèng wǔ, wú chì jīng gāo hú jiāo jiǎo, zé huáng dào chì jīng jiāo jiǎo jí huáng dào gāo hú jiāo jiǎo. tài yīn zài xià zhì qián wèi xiàn xī, hòu wèi xiàn dōng.
求初虧、復圓黃道高弧交角,以半徑千萬為一率,黃赤大距正弦為二率,影距春、秋分黃道經度正弦為三率,求得四率為正弦,檢表得影距赤道度。影距春、秋分度數與太陽同,太陽在赤道北,影在南,太陽在赤道南,影在北。又以影距春、秋分黃道經度餘弦為一率,黃赤大距餘切為二率,半徑千萬為三率,求得四率為正切,檢表為黃道赤經交角。乃用弧三角形,以北極距天頂為一邊,影距赤道與九十度相加減為一邊,北則減,南則加。初虧、復圓各子正時刻過十二時者,與二十四時相減。變赤道度,各為所夾之角,求得對北極距天頂之角。各為赤經高弧交角,以加減黃道赤經交角,太陰在夏至前六宮,食在子正後則減,為限西。食在子正前則加,加過九十度,與半周相減,為限東。不及九十度,則不與半周相減,變為限西。在夏至後六宮反是。各得黃道高弧交角。若食在子正,影在正午,無赤經高弧交角,則黃道赤經交角即黃道高弧交角。太陰在夏至前為限西,後為限東。
qiú chū kuī fù yuán bìng jìng gāo hú jiāo jiǎo, yǐ bìng jìng wèi yī lǜ, shí shèn shí wěi wèi èr lǜ, bàn jìng qiān wàn wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi yú xián, jiǎn biǎo wèi bìng jìng jiāo shí wěi jiǎo. rú wú shí shèn shí wěi, jí wú cǐ jiǎo, yì wú bìng jìng huáng dào jiāo jiǎo. yòu zhì jiǔ shí dù, jiā jiǎn xié jù huáng dào jiāo jiǎo, dé chū kuī fù yuán huáng dào jiāo shí wěi jiǎo. shí shèn yuè jù zhèng jiāo chū gōng liù gōng, chū kuī jiǎn, fù yuán jiā. wǔ gōng shí yī gōng, chū kuī jiā, fù yuán jiǎn. gè yǔ bìng jìng jiāo shí wěi jiǎo xiāng jiǎn, wèi chū kuī fù yuán bìng jìng huáng dào jiāo jiǎo. bìng jìng chū jiāo shí wěi jiǎo xiǎo, jù wěi nán běi yǔ shí shèn tóng. dà zé fǎn shì. yǐ jiā jiǎn huáng dào gāo hú jiāo jiǎo, kuī xiàn dōng, fù yuán xiàn xī, wěi nán jiā, wěi běi jiǎn. chū kuī xiàn xī, fù yuán xiàn dōng, jiā jiǎn fǎn shì. gè dé bìng jìng gāo hú jiāo jiǎo. rú wú bìng jìng huáng dào jiāo jiǎo, zé huáng dào gāo hú jiāo jiǎo jí bìng jìng gāo hú jiāo jiǎo.
求初虧、復圓並徑高弧交角,以並徑為一率,食甚實緯為二率,半徑千萬為三率,求得四率為餘弦,檢表為並徑交實緯角。如無食甚實緯,即無此角,亦無並徑黃道交角。又置九十度,加減斜距黃道交角,得初虧、復圓黃道交實緯角。食甚月距正交初宮、六宮,初虧減,復圓加。五宮、十一宮,初虧加,復圓減。各與並徑交實緯角相減,為初虧、復圓並徑黃道交角。並徑初交實緯角小,距緯南北與食甚同。大則反是。以加減黃道高弧交角,虧限東,復圓限西,緯南加,緯北減。初虧限西,復圓限東,加減反是。各得並徑高弧交角。如無並徑黃道交角,則黃道高弧交角即並徑高弧交角。
qiú chū kuī fù yuán fāng wèi, jí yǐ bìng jìng gāo hú jiāo jiǎo wèi dìng jiāo jiǎo, qiú fǎ tóng jiǎ zǐ yuán. dàn yǐ bìng jìng gāo hú jiāo jiǎo chū dù chū kuī zài xiàn dōng wèi zhèng xià, xiàn xī wèi zhèng shàng fù yuán zài xiàn dōng wèi zhèng shàng, xiàn xī wèi zhèng xià. jù jīng shī běi jí gāo dù dìng, yǔ jiǎ zǐ yuán fǎ tóng.
求初虧、復圓方位,即以並徑高弧交角為定交角,求法同甲子元。但以並徑高弧交角初度初虧在限東為正下,限西為正上;復圓在限東為正上,限西為正下。據京師北極高度定,與甲子元法同。
qiú dài shí fēn miǎo, yòng liǎng jīng xié jù, bù yòng yuè jù rì shí xíng, yú yǔ jiǎ zǐ yuán fǎ tóng.
求帶食分秒,用兩經斜距,不用月距日實行,餘與甲子元法同。
qiú dài shí fāng wèi, yòng dài shí liǎng xīn xiāng jù, bù yòng bìng jìng qiú zhū jiāo jiǎo, rú chū kuī fù yuán dìng fāng wèi. shí shèn qián yǔ chū kuī tóng, shí shèn hòu yǔ fù yuán tóng.
求帶食方位,用帶食兩心相距,不用並徑求諸交角,如初虧、復圓定方位。食甚前與初虧同,食甚後與復圓同。
qiú gè shěng yuè shí shí kè fāng wèi, lǐ tóng jiǎ zǐ yuán fǎ.
求各省月食時刻方位,理同甲子元法。
huì yuè shí tú, tóng jiǎ zǐ yuán fǎ.
繪月食圖,同甲子元法。
rì shí yòng shù
日食用數
tài yáng guāng fēn yī shí wǔ miǎo, yú jiàn rì chán yuè lí yuè shí.
太陽光分一十五秒,餘見日躔、月離、月食。
tuī rì shí fǎ
推日食法
qiú tiān zhèng dōng zhì,
求天正冬至,
qiú jì rì,
求紀日,
qiú shǒu shuò,
求首朔,
qiú tài yīn rù shí xiàn, bìng tóng yuè shí, wéi bù yòng wàng cè, jí wèi zhú yuè shuò tài yīn jiāo zhōu. shì mǒu yuè rù kě shí zhī xiàn, jí wèi yǒu shí zhī yuè. jiāo zhōu zì wǔ gōng bā dù sì shí èr fēn zhì liù gōng jiǔ dù yī shí sì fēn, yòu zì shí yī gōng èr shí dù sì shí liù fēn zhì chū gōng èr shí yí dù yī shí bā fēn, jiē kě shí zhī xiàn.
求太陰入食限,並同月食,惟不用望策,即為逐月朔太陰交周。視某月入可食之限,即為有食之月。交周自五宮八度四十二分至六宮九度一十四分,又自十一宮二十度四十六分至初宮二十一度一十八分,皆可食之限。
qiú píng shuò,
求平朔,
qiú shí shuò shí shí, bìng tóng yuè shí qiú wàng fǎ, wéi bù jiā wàng cè. shì běn shí yuè jù zhèng jiāo rù shí xiàn wèi yǒu shí. zì wǔ gōng shí yí dù sān shí sì fēn zhì liù gōng liù dù èr shí èr fēn, yòu zì shí yī gōng èr shí sān dù sān shí bā fēn zhì chū gōng shí bā dù èr shí liù fēn, wèi yǒu shí zhī xiàn.
求實朔實時,並同月食求望法,惟不加望策。視本時月距正交入食限為有食。自五宮十一度三十四分至六宮六度二十二分,又自十一宮二十三度三十八分至初宮十八度二十六分,為有食之限。
qiú shí shuò yòng shí, yǔ yuè shí qiú shí wàng yòng shí tóng. bǐ shì rì chū rù, tóng jiǎ zǐ yuán fǎ.
求實朔用時,與月食求實望用時同。比視日出入,同甲子元法。
qiú shí shèn yòng shí, yǔ yuè shí qiú shí shèn shí kè fǎ tóng.
求食甚用時,與月食求食甚時刻法同。
qiú tài yáng tài yīn shí yǐn,
求太陽太陰實引,
qiú tài yáng tài yīn jù dì, bìng tóng yuè shí.
求太陽太陰距地,並同月食。
qiú dì píng gāo xià chà, xiān qiú běn rì tài yīn zuì dà dì bàn jìng chà, fǎ tóng yuè shí. nǎi jiǎn tài yáng zuì dà dì bàn jìng chà, de dì píng gāo xià chà.
求地平高下差,先求本日太陰最大地半徑差,法同月食。乃減太陽最大地半徑差,得地平高下差。
qiú tài yáng shí bàn jìng, xiān qiú tài yáng shì bàn jìng, fǎ tóng yuè shí. nèi jiǎn tài yáng guāng fēn, dé tài yáng shí bàn jìng.
求太陽實半徑,先求太陽視半徑,法同月食。內減太陽光分,得太陽實半徑。
qiú tài yīn shì bàn jìng, fǎ tóng yuè shí.
求太陰視半徑,法同月食。
qiú shí shèn tài yáng huáng dào jīng dù sù dù, qiú jīng dù yǔ yuè shí qiú tài yīn bái dào fǎ tóng qiú sù dù tóng rì chán.
求食甚太陽黃道經度宿度,求經度與月食求太陰白道法同;求宿度同日躔。
qiú shí shèn tài yīn chì dào jīng wěi sù dù, yòng huáng chì dà jù, fǎ tóng yuè shí qiú tài yīn huáng dào.
求食甚太陰赤道經緯宿度,用黃赤大距,法同月食求太陰黃道。
qiú huáng chì jí huáng bái chì bái èr jīng jiāo jiǎo, yǐ shí shèn tài yáng jù chūn qiū fēn huáng dào jīng dù yú xián wèi yī lǜ, huáng chì dà jù yú qiè wèi èr lǜ, bàn jìng qiān wàn wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi yú qiè, jiǎn biǎo dé huáng chì èr jīng jiāo jiǎo. dōng zhì hòu huáng jīng zài chì jīng xī, xià zhì hòu zài chì jīng dōng, rú tài yáng zài èr zhì, zé wú cǐ jiǎo. yòu yǐ qián suǒ de xié jù huáng dào jiāo jiǎo, jí wèi huáng bái èr jīng jiāo jiǎo. shí shuò yuè jù zhèng jiāo chū gōng shí yī gōng, bái jīng zài huáng jīng xī wǔ gōng liù gōng, zài huáng jīng dōng. èr jiāo jiǎo xiāng jiā jiǎn, wèi chì bái èr jīng jiāo jiǎo. èr jiāo jiǎo tóng wèi dōng tóng wèi xī zhě xiāng jiā, bái jīng zài chì jīng zhī dōng xī réng zhī. yī wèi dōng yī wèi xī zhě xiāng jiǎn. dōng xī cóng dà jiǎo. rú jiǎn jǐn, zé wú cǐ jiǎo. rú wú huáng chì èr jīng jiāo jiǎo, zé huáng bái jí chì bái, dōng xī bìng tóng.
求黃赤及黃白、赤白二經交角,以食甚太陽距春、秋分黃道經度餘弦為一率,黃赤大距餘切為二率,半徑千萬為三率,求得四率為餘切,檢表得黃赤二經交角。冬至後黃經在赤經西,夏至後在赤經東,如太陽在二至,則無此角。又以前所得斜距黃道交角,即為黃白二經交角。實朔月距正交初宮、十一宮,白經在黃經西;五宮、六宮,在黃經東。二交角相加減,為赤白二經交角。二交角同為東同為西者相加,白經在赤經之東西仍之。一為東一為西者相減。東西從大角。如減盡,則無此角。如無黃赤二經交角,則黃白即赤白,東西並同。
qiú yòng shí tài yáng jù wǔ chì dào dù, yǐ shí shèn yòng shí yǔ shí èr shí xiāng jiǎn, yú shù biàn chì dào dù, de yòng shí tài yáng jù wǔ chì dào dù.
求用時太陽距午赤道度,以食甚用時與十二時相減,餘數變赤道度,得用時太陽距午赤道度。
qiú yòng shí chì jīng gāo hú jiāo jiǎo, yòng hú sān jiǎo xíng, yǐ běi jí jù tiān dǐng wèi yī biān, tài yáng jù běi jí wèi yī biān, chì wěi zài nán, jiā jiǔ shí dù zài běi, yǔ jiǔ shí dù xiāng jiǎn. yòng shí tài yáng jù wǔ chì dào dù wèi suǒ jiā zhī jiǎo, qiú dé duì běi jí jù tiān dǐng zhī jiǎo, wèi yòng shí chì jīng gāo hú jiāo jiǎo. wǔ qián chì jīng zài gāo hú dōng, wǔ hòu chì jīng zài gāo hú xī. ruò tài yáng zài zhèng wǔ, zé wú cǐ jiǎo.
求用時赤經高弧交角,用弧三角形,以北極距天頂為一邊,太陽距北極為一邊,赤緯在南,加九十度;在北,與九十度相減。用時太陽距午赤道度為所夾之角,求得對北極距天頂之角,為用時赤經高弧交角。午前赤經在高弧東,午後赤經在高弧西。若太陽在正午,則無此角。
qiú yòng shí tài yáng jù tiān dǐng, yǐ yòng shí chì jīng gāo hú jiāo jiǎo zhèng xián wèi yī lǜ, běi jí jù tiān dǐng zhī zhèng xián wèi èr lǜ, yòng shí tài yáng jù wǔ chì dào dù zhī zhèng xián wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi zhèng xián, jiǎn biǎo dé tài yáng jù tiān dǐng.
求用時太陽距天頂,以用時赤經高弧交角正弦為一率,北極距天頂之正弦為二率,用時太陽距午赤道度之正弦為三率,求得四率為正弦,檢表得太陽距天頂。
qiú yòng shí gāo xià chà, yǐ bàn jìng qiān wàn wèi yī lǜ, dì píng gāo xià chà huà miǎo wèi èr lǜ, yòng shí tài yáng jù tiān dǐng zhī zhèng xián wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi miǎo, yǐ fēn shōu zhī, wèi yòng shí gāo xià chà.
求用時高下差,以半徑千萬為一率,地平高下差化秒為二率,用時太陽距天頂之正弦為三率,求得四率為秒,以分收之,為用時高下差。
qiú yòng shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo, yǐ yòng shí chì jīng gāo hú jiāo jiǎo yǔ chì bái èr jīng jiāo jiǎo xiāng jiā jiǎn, de yòng shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo. dōng xī tóng zhě xiāng jiā, bái jīng zài gāo hú zhī dōng xī réng zhī. yī dōng yī xī zhě xiāng jiǎn, dōng xī cóng dà jiǎo. rú wú chì bái èr jīng jiāo jiǎo, huò wú chì jīng gāo hú jiāo jiǎo, zé jí yǐ suǒ yǒu yī jiǎo mìng zhī, dōng xī bìng tóng. rú èr jiǎo jù wú, huò tóng dù jiǎn jǐn, zé wú cǐ jiǎo. shí shèn yòng shí jí zhēn shí. yòng shí gāo xià chà yǔ shí shèn shí wěi, nán jiā běi jiǎn, jí shí shèn liǎng xīn shì xiāng jù.
求用時白經高弧交角,以用時赤經高弧交角與赤白二經交角相加減,得用時白經高弧交角。東西同者相加,白經在高弧之東西仍之。一東一西者相減,東西從大角。如無赤白二經交角,或無赤經高弧交角,則即以所有一角命之,東西並同。如二角俱無,或同度減盡,則無此角。食甚用時即真時。用時高下差與食甚實緯,南加北減,即食甚兩心視相距。
qiú yòng shí duì liǎng xīn shì xiāng jù jiǎo, yuè zài huáng dào běi, qǔ yòng shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo yuè zài huáng dào nán, qǔ yòng shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo zhī wài jiǎo, shí jù zài gāo hú zhī dōng xī, yuè zài běi zé yǔ bái jīng tóng, zài nán zé xiāng fǎn. jiē wèi yòng shí duì liǎng xīn shì xiāng jù jiǎo. ruò zì jīng gāo hú jiāo jiǎo guò jiǔ shí dù, wěi nán rú wěi běi, wěi běi rú wěi nán.
求用時對兩心視相距角,月在黃道北,取用時白經高弧交角;月在黃道南,取用時白經高弧交角之外角,實距在高弧之東西,月在北則與白經同,在南則相反。皆為用時對兩心視相距角。若自經高弧交角過九十度,緯南如緯北,緯北如緯南。
qiú yòng shí duì liǎng xīn shí xiāng jù jiǎo, yòng píng sān jiǎo xíng, yǐ shí shèn yòng shí liǎng xīn shí xiāng jù wèi yī biān, jí shí shèn shí wěi. yòng shí gāo xià chà wèi yī biān, yòng shí duì liǎng xīn shì xiāng jù jiǎo wèi suǒ jiā zhī jiǎo, jí qiú de yòng shí duì liǎng xīn shí xiāng jù jiǎo.
求用時對兩心實相距角,用平三角形,以食甚用時兩心實相距為一邊,即食甚實緯。用時高下差為一邊,用時對兩心視相距角為所夾之角,即求得用時對兩心實相距角。
qiú yòng shí liǎng xīn shì xiāng jù, yǐ yòng shí duì liǎng xīn shí xiāng jù jiǎo zhī zhèng xián wèi yī lǜ, yòng shí liǎng xīn shí xiāng jù wèi èr lǜ, yòng shí duì liǎng xīn shì xiāng jù jiǎo zhī zhèng xián wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, jí yòng shí liǎng xīn shì xiāng jù. bái jīng zài gāo hú xī, liǎng xīn shì xiāng jù dà yú bìng jìng zhě, huò wú shí huò wèi jí děng zhě, yòng shí jí chū kuī zhēn shí, zài gāo hú dōng wèi yǐ guò jí fù yuán zhēn shí. ruò xiǎo yú bìng jìng, gāo hú xī wèi chū kuī shí shèn zhī jiān, dōng wèi fù yuán shí shèn zhī jiān.
求用時兩心視相距,以用時對兩心實相距角之正弦為一率,用時兩心實相距為二率,用時對兩心視相距角之正弦為三率,求得四率,即用時兩心視相距。白經在高弧西,兩心視相距大於並徑者,或無食或未及等者,用時即初虧真時,在高弧東為已過及復圓真時。若小於並徑,高弧西為初虧食甚之間,東為復圓食甚之間。
qiú shí shèn shè shí, yòng shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo dōng xiàng qián qǔ, xī xiàng hòu qǔ, jiǎo dà yuǎn qǔ, jiǎo xiǎo jìn qǔ, yuǎn bù guò jiǔ kè, jìn huò shù fēn. liàng jù yòng shí qián hòu ruò gān fēn, wèi shí shèn shè shí.
求食甚設時,用時白經高弧交角東向前取,西向後取,角大遠取,角小近取,遠不過九刻,近或數分。量距用時前後若干分,為食甚設時。
qiú shè shí jù fēn, yǐ shí shèn shè shí yǔ shí shèn yòng shí xiāng jiǎn, dé shè shí jù fēn.
求設時距分,以食甚設時與食甚用時相減,得設時距分。
qiú shè shí jù hú, yǐ yī xiǎo shí huà miǎo wèi yī lǜ, yī xiǎo shí liǎng jīng xié jù wèi èr lǜ, shè shí jù fēn huà miǎo wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wèi shè shí jù hú.
求設時距弧,以一小時化秒為一率,一小時兩經斜距為二率,設時距分化秒為三率,求得四率,為設時距弧。
qiú shè shí duì jù hú jiǎo, yǐ shí shèn shí wěi wèi yī lǜ, shè shí jù hú wèi èr lǜ, bàn jìng qiān wàn wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi zhèng qiē, jiǎn biǎo dé shè shí duì jù hú jiǎo.
求設時對距弧角,以食甚實緯為一率,設時距弧為二率,半徑千萬為三率,求得四率為正切,檢表得設時對距弧角。
qiú shè shí liǎng xīn shí xiāng jù, yǐ shè shí duì jù hú jiǎo zhī zhèng xián wèi yī lǜ, shè shí jù hú wèi èr lǜ, bàn jìng qiān wàn wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, jí shè shí liǎng xīn shí xiāng jù.
求設時兩心實相距,以設時對距弧角之正弦為一率,設時距弧為二率,半徑千萬為三率,求得四率,即設時兩心實相距。
qiú shè shí tài yáng jù wǔ chì dào dù,
求設時太陽距午赤道度,
qiú shè shí chì jīng gāo hú jiāo jiǎo,
求設時赤經高弧交角,
qiú shè shí tài yáng jù tiān dǐng,
求設時太陽距天頂,
qiú shè shí gāo xià chà,
求設時高下差,
qiú shè shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo, yǐ shàng wǔ tiáo, jiē yǔ yòng shí tóng, dàn jiē yòng shè shí dù fēn lì suàn.
求設時白經高弧交角,以上五條,皆與用時同,但皆用設時度分立算。
qiú shè shí duì liǎng xīn shì xiāng jù jiǎo, yuè zài huáng dào běi, yǐ shè shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo yǔ shè shí duì jù hú jiǎo xiāng jiǎn, yuè zài huáng dào nán zé xiāng jiā, yòu yǔ bàn zhōu xiāng jiǎn, yú wèi shè shí duì liǎng xīn shì xiāng jù jiǎo. xiāng jiǎn zhě, duì jù hú jiǎo xiǎo, shí jù zài gāo hú zhī dōng xī yǔ bái jīng tóng duì jù hú jiǎo dà zé xiāng fǎn. xiāng jiā yòu jiǎn bàn zhōu zhě, shí jù zài gāo hú zhī dōng xī, héng yǔ bái jīng fǎn. rú liǎng jiǎo xiāng děng ér jiǎn jǐn wú yú, huò xiāng jiā shì zú yī bǎi bā shí dù, zé wú jiāo jiǎo, yì wú duì shè shí liǎng xīn shí xiāng jù jiǎo, jí yǐ shè shí gāo xià chà yǔ shè shí liǎng xīn shí xiāng jù xiāng jiǎn, yú wèi shè shí liǎng xīn shì xiāng jù. ruò bái jīng gāo hú jiāo jiǎo guò jiǔ shí dù, wěi nán rú wěi běi, wěi běi rú wěi nán.
求設時對兩心視相距角,月在黃道北,以設時白經高弧交角與設時對距弧角相減,月在黃道南則相加,又與半周相減,餘為設時對兩心視相距角。相減者,對距弧角小,實距在高弧之東西與白經同;對距弧角大則相反。相加又減半周者,實距在高弧之東西,恆與白經反。如兩角相等而減盡無餘,或相加適足一百八十度,則無交角,亦無對設時兩心實相距角,即以設時高下差與設時兩心實相距相減,餘為設時兩心視相距。若白經高弧交角過九十度,緯南如緯北,緯北如緯南。
qiú shè shí duì liǎng xīn shí xiāng jù jiǎo,
求設時對兩心實相距角,
qiú shè shí liǎng xīn shì xiāng jù, jiē yǔ yòng shí tóng.
求設時兩心視相距,皆與用時同。
qiú shè shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo jiào, yǐ shè shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo yǔ yòng shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo xiāng jiǎn, jí dé.
求設時白經高弧交角較,以設時白經高弧交角與用時白經高弧交角相減,即得。
qiú shè shí gāo hú jiāo yòng shí shì jù jiǎo, yǐ shè shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo jiào yǔ yòng shí duì liǎng xīn shí xiāng jù jiǎo xiāng jiā jiǎn, jí dé. wěi běi wèi jiǎn, wěi nán wèi jiā. ruò bái jīng gāo hú jiāo jiǎo guò jiǔ shí dù, fǎn shì.
求設時高弧交用時視距角,以設時白經高弧交角較與用時對兩心實相距角相加減,即得。緯北為減,緯南為加。若白經高弧交角過九十度,反是。
qiú duì shè shí shì xíng jiǎo, yǐ shè shí gāo hú jiāo yòng shí shì jù jiǎo yǔ shè shí duì liǎng xīn shí xiāng jù jiǎo xiāng jiā jiǎn, jí dé. liǎng shí jù tóng zài gāo hú dōng, huò tóng zài xī, zé jiǎn yī dōng yī xī zhě, zé jiā jiā guò bàn zhōu zhě, yǔ quán zhōu xiāng jiǎn, yòng qí yú. rú wú shè shí duì liǎng xīn shí xiāng jù jiǎo, shè shí gāo xià chà dà yú shè shí liǎng xīn shí xiāng jù, zé shè shí gāo hú jiāo yòng shí shì jù jiǎo jí duì shè shí shì xíng jiǎo shè shí gāo xià chà xiǎo yú shè shí liǎng xīn shí xiāng jù, zé yǐ shè shí gāo hú jiāo yòng shí shì jù jiǎo yǔ bàn zhōu xiāng jiǎn, yú wèi duì shè shí shì xíng jiǎo.
求對設時視行角,以設時高弧交用時視距角與設時對兩心實相距角相加減,即得。兩實距同在高弧東,或同在西,則減;一東一西者,則加;加過半周者,與全周相減,用其餘。如無設時對兩心實相距角,設時高下差大於設時兩心實相距,則設時高弧交用時視距角即對設時視行角;設時高下差小於設時兩心實相距,則以設時高弧交用時視距角與半周相減,餘為對設時視行角。
qiú duì shè shí shì jù jiǎo, yòng píng sān jiǎo xíng, yǐ yòng shí liǎng xīn shì xiāng jù wèi yī biān, shè shí liǎng xīn shì xiāng jù wèi yī biān, duì shè shí shì xíng jiǎo wèi suǒ jiā zhī jiǎo, jí qiú dé duì shè shí shì jù jiǎo.
求對設時視距角,用平三角形,以用時兩心視相距為一邊,設時兩心視相距為一邊,對設時視行角為所夾之角,即求得對設時視距角。
qiú shè shí shì xíng, yǐ duì shè shí shì jù jiǎo zhī zhèng xián wèi yī lǜ, shè shí liǎng xīn shì xiāng jù wèi èr lǜ, duì shè shí shì xíng jiǎo zhèng xián wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wèi shè shí shì xíng.
求設時視行,以對設時視距角之正弦為一率,設時兩心視相距為二率,對設時視行角正弦為三率,求得四率,為設時視行。
qiú zhēn shí shì xíng, yǐ bàn jìng qiān wàn wèi yī lǜ, duì shè shí shì jù jiǎo yú xián wèi èr lǜ, yòng shí liǎng xīn shì xiāng jù wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wèi zhēn shí shì xíng.
求真時視行,以半徑千萬為一率,對設時視距角餘弦為二率,用時兩心視相距為三率,求得四率,為真時視行。
qiú zhēn shí liǎng xīn shì xiāng jù. yǐ bàn jìng qiān wàn wèi yī lǜ, duì shè shí shì jù jiǎo zhèng xián wèi èr lǜ, yòng shí liǎng xīn shì xiāng jù wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wèi zhēn shí liǎng xīn shì xiāng jù.
求真時兩心視相距。以半徑千萬為一率,對設時視距角正弦為二率,用時兩心視相距為三率,求得四率,為真時兩心視相距。
qiú shí shèn zhēn shí, yǐ shè shí shì xíng wèi yī lǜ, shè shí jù fēn wèi èr lǜ, zhēn shí shì xíng wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wèi zhēn shí jù fēn, yǐ jiā jiǎn shí shèn yòng shí, bái jīng zài gāo hú xī zé jiā, zài gāo hú dōng zé jiǎn. dé shí shèn zhēn shí.
求食甚真時,以設時視行為一率,設時距分為二率,真時視行為三率,求得四率,為真時距分,以加減食甚用時,白經在高弧西則加,在高弧東則減。得食甚真時。
qiú zhēn shí jù hú,
求真時距弧,
qiú zhēn shí duì jù hú jiǎo,
求真時對距弧角,
qiú zhēn shí liǎng xīn shí xiāng jù, yǐ shàng sān tiáo, fǎ yǔ shè shí tóng, dàn jiē yòng zhēn shí dù fēn lì suàn.
求真時兩心實相距,以上三條,法與設時同,但皆用真時度分立算。
qiú zhēn shí tài yáng jù wǔ chì dào dù,
求真時太陽距午赤道度,
qiú zhēn shí chì jīng gāo hú jiāo jiǎo,
求真時赤經高弧交角,
qiú zhēn shí tài yáng jù tiān dǐng,
求真時太陽距天頂,
qiú zhēn shí gāo xià chà,
求真時高下差,
qiú zhēn shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo,
求真時白經高弧交角,
qiú zhēn shí duì liǎng xīn shì xiāng jù jiǎo,
求真時對兩心視相距角,
qiú zhēn shí duì liǎng xīn shí xiāng jù jiǎo,
求真時對兩心實相距角,
qiú kǎo zhēn shí liǎng xīn shì xiāng jù, yǐ shàng bā tiáo, fǎ yǔ yòng shí tóng, dàn jiē yòng zhēn shí dù fēn lì suàn.
求考真時兩心視相距,以上八條,法與用時同,但皆用真時度分立算。
qiú zhēn shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo jiào, fǎ tóng shè shí, dàn yòng zhēn shí dù fēn lì suàn.
求真時白經高弧交角較,法同設時,但用真時度分立算。
qiú zhēn shí gāo hú jiāo shè shí shì jù jiǎo, fǎ tóng shè shí, jiā jiǎn yǒu yì. yuè zài huáng dào běi, shè shí zhēn shí liǎng shí jù zài gāo hú dōng xī tóng, wéi bái jīng yì. shè shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo xiǎo zé jiā, dà zé jiǎn. ruò bái jīng yì tóng, fǎn shì. ruò liǎng shí jù yī dōng yī xī, zé jiē xiāng jiǎn. yuè zài huáng dào nán, shè shí jiāo jiǎo xiǎo zé jiā, dà zé jiǎn. rú wú shè shí duì liǎng xīn shí xiāng jù jiǎo, shè shí gāo xià chà dà yú shè shí liǎng xīn shí xiāng jù, zé zhēn shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo jiào, jí zhēn shí gāo hú jiāo shè shí shì jù jiǎo shè shí gāo xià chà xiǎo yú shè shí liǎng xīn shí xiāng jù, zé yǐ zhēn shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo jiào yǔ bàn zhōu xiāng jiǎn, yú wèi zhēn shí gāo hú jiāo shè shí shì jù jiǎo. ruò bái jīng gāo hú jiāo jiǎo guò jiǔ shí dù, wěi nán rú wěi běi, wěi běi rú wěi nán.
求真時高弧交設時視距角,法同設時,加減有異。月在黃道北,設時真時兩實距在高弧東西同,惟白經異。設時白經高弧交角小則加,大則減。若白經亦同,反是。若兩實距一東一西,則皆相減。月在黃道南,設時交角小則加,大則減。如無設時對兩心實相距角,設時高下差大於設時兩心實相距,則真時白經高弧交角較,即真時高弧交設時視距角;設時高下差小於設時兩心實相距,則以真時白經高弧交角較與半周相減,餘為真時高弧交設時視距角。若白經高弧交角過九十度,緯南如緯北,緯北如緯南。
qiú duì kǎo zhēn shí shì xíng jiǎo, fǎ tóng shè shí. rú shè shí shí jù yǔ gāo hú hé, wú dōng xī zhě, shè shí gāo xià chà dà yú shè shí liǎng xīn shí xiāng jù, zé xiāng jiǎn, xiǎo zé jiā. rú zhēn shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo jiào yǔ shè shí duì liǎng xīn shí xiāng jù jiǎo xiāng děng, ér jiǎn jǐn wú yú, zé zhēn shí duì liǎng xīn shí xiāng jù jiǎo, jí duì kǎo zhēn shí shì xíng jiǎo. huò xiāng jiā shì zú bàn zhōu, zé zhēn shí duì liǎng xīn shí xiāng jù jiǎo yǔ bàn zhōu xiāng jiǎn, jí duì kǎo zhēn shí shì xíng jiǎo.
求對考真時視行角,法同設時。如設時實距與高弧合,無東西者,設時高下差大於設時兩心實相距,則相減,小則加。如真時白經高弧交角較與設時對兩心實相距角相等,而減盡無餘,則真時對兩心實相距角,即對考真時視行角。或相加適足半周,則真時對兩心實相距角與半周相減,即對考真時視行角。
qiú duì kǎo zhēn shí shì jù jiǎo,
求對考真時視距角,
qiú kǎo zhēn shí shì xíng, yǐ shàng èr tiáo, fǎ tóng shè shí, dàn yòng kǎo zhēn shí dù fēn lì suàn.
求考真時視行,以上二條,法同設時,但用考真時度分立算。
qiú dìng zhēn shí shì xíng, rú dìng zhēn shí shì xíng yǔ kǎo zhēn shí shì xíng děng, zé shí shèn zhēn shí jí wèi dìng zhēn shí. rú huò dà huò xiǎo, zài yòng xià fǎ qiú zhī.
求定真時視行,如定真時視行與考真時視行等,則食甚真時即為定真時。如或大或小,再用下法求之。
qiú dìng zhēn shí liǎng xīn shì xiāng jù, yǐ shàng èr tiáo, fǎ tóng zhēn shí, yòng kǎo zhēn shí dù fēn lì suàn.
求定真時兩心視相距,以上二條,法同真時,用考真時度分立算。
qiú shí shèn dìng zhēn shí, yǐ kǎo zhēn shí shì xíng wèi yī lǜ, shè shí jù fēn yǔ zhēn shí jù fēn xiàng jiǎn yú wèi èr lǜ, dìng zhēn shí shì xíng wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wèi dìng zhēn shí jù fēn. yǐ jiā jiǎn shí shèn shè shí, bái jīng zài gāo hú dōng, shè shí jù fēn xiǎo cè jiǎn, dà zé jiā. bái jīng zài gāo hú xī, fǎn shì. dé shí shèn dìng zhēn shí.
求食甚定真時,以考真時視行為一率,設時距分與真時距分相減餘為二率,定真時視行為三率,求得四率,為定真時距分。以加減食甚設時,白經在高弧東,設時距分小測減,大則加。白經在高弧西,反是。得食甚定真時。
qiú shí fēn, yǐ tài yáng shí bàn jìng bèi zhī wèi yī lǜ, shí fēn wèi èr lǜ, bìng jìng nèi jiǎn dìng zhēn shí liǎng xīn shì xiāng jù yú wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, jí shí fēn.
求食分,以太陽實半徑倍之為一率,十分為二率,並徑內減定真時兩心視相距餘為三率,求得四率,即食分。
qiú chū kuī fù yuán qián shè shí, bái jīng zài gāo hú xī, shí shèn yòng shí liǎng xīn shì xiāng jù yǔ bìng jìng xiāng qù bù yuǎn, jí yǐ shí shèn yòng shí wèi chū kuī qián shè shí, xiǎo zé xiàng qián qǔ, dà zé xiàng hòu qǔ, liàng jù shí shèn yòng shí qián hòu ruò gān fēn, wèi chū kuī qián shè shí. yǔ shí shèn dìng zhēn shí xiāng jiǎn, yú shù yǔ shí shèn dìng zhēn shí xiāng jiā, wèi fù yuán qián shè shí, bái jīng zài gāo hú dōng, xiān qǔ fù yuán, hòu dé chū kuī, lǐ bìng tóng.
求初虧、復圓前設時,白經在高弧西,食甚用時兩心視相距與並徑相去不遠,即以食甚用時為初虧前設時,小則向前取,大則向後取,量距食甚用時前後若干分,為初虧前設時。與食甚定真時相減,餘數與食甚定真時相加,為復圓前設時,白經在高弧東,先取復圓,後得初虧,理並同。
qiú chū kuī qián shè shí jù fēn,
求初虧前設時距分,
qiú chū kuī qián shè shí jù hú,
求初虧前設時距弧,
qiú chū kuī qián shè shí duì jù hú jiǎo, chū kuī qián shè shí zài shí shèn yòng shí qián wèi xī, zài shí shèn yòng shí hòu wèi dōng.
求初虧前設時對距弧角,初虧前設時在食甚用時前為西,在食甚用時後為東。
qiú chū kuī qián shè shí liǎng xīn shí xiāng jù, yǐ shàng sì tiáo, fǎ tóng shí shèn shè shí, dàn yòng chū kuī qián shè shí dù fēn lì suàn.
求初虧前設時兩心實相距,以上四條,法同食甚設時,但用初虧前設時度分立算。
qiú chū kuī qián shè shí tài yáng jù wǔ chì dào dù,
求初虧前設時太陽距午赤道度,
qiú chū kuī qián shè shí chì jīng gāo hú jiāo jiǎo,
求初虧前設時赤經高弧交角,
qiú chū kuī qián shè shí tài yáng jù tiān dǐng,
求初虧前設時太陽距天頂,
qiú chū kuī qián shè shí gāo xià chà,
求初虧前設時高下差,
qiú chū kuī qián shè shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo, yǐ shàng wǔ tiáo, fǎ tóng shí shèn yòng shí.
求初虧前設時白經高弧交角,以上五條,法同食甚用時。
qiú chū kuī qián shè shí duì liǎng xīn shì xiāng jù jiǎo, fǎ tóng shí shèn yòng shí, jiā jiǎn yǒu yì, yuè zài huáng dào běi, èr jiǎo dōng xī tóng, zé xiāng jiā yī dōng yī xī, xiāng jiǎn. yuè zài huáng dào nán, fǎn shì. yòu yǔ bàn zhōu xiāng jiǎn. ruò bái jīng gāo hú jiāo jiǎo guò jiǔ shí dù, zé wěi nán wěi běi hù yì. yú tóng shí shèn shè shí.
求初虧前設時對兩心視相距角,法同食甚用時,加減有異,月在黃道北,二角東西同,則相加;一東一西,相減。月在黃道南,反是。又與半周相減。若白經高弧交角過九十度,則緯南、緯北互異。餘同食甚設時。
qiú chū kuī qián shè shí duì liǎng xīn shí xiāng jù jiǎo,
求初虧前設時對兩心實相距角,
qiú chū kuī qián shè shí liǎng xīn shì xiāng jù, yǐ shàng èr tiáo, fǎ tóng shí shèn yòng shí, dàn yòng chū kuī qián shè shí dù fēn lì suàn.
求初虧前設時兩心視相距,以上二條,法同食甚用時,但用初虧前設時度分立算。
qiú chū kuī hòu shè shí, shì chū kuī qián shè shí liǎng xīn shì xiāng jù xiǎo yú bìng jìng, zé xiàng qián qǔ, dà zé xiàng hòu qǔ, chá qí jiào zhī duō guǎ, liàng qǔ qián hòu ruò gān fēn, wèi chū kuī hòu shè shí. yǐ xià zhú tiáo tuī suàn, jiē yǔ qián shè shí tóng, dàn yòng hòu shè shí dù fēn lì suàn.
求初虧後設時,視初虧前設時兩心視相距小於並徑,則向前取,大則向後取,察其較之多寡,量取前後若干分,為初虧後設時。以下逐條推算,皆與前設時同,但用後設時度分立算。
qiú chū kuī shì jù jiào, yǐ qián hòu shè shí liǎng xīn shì xiāng jù xiāng jiǎn, jí dé.
求初虧視距較,以前後設時兩心視相距相減,即得。
qiú chū kuī shè shí jiào, yǐ qián hòu shè shí jù fēn xiàng jiǎn, jí dé.
求初虧設時較,以前後設時距分相減,即得。
qiú chū kuī shì jù bìng jìng jiào, yǐ chū kuī hòu shè shí liǎng xīn shì xiāng jù yǔ bìng jìng xiāng jiǎn, jí dé.
求初虧視距並徑較,以初虧後設時兩心視相距與並徑相減,即得。
qiú chū kuī dìng zhēn shí, yǐ chū kuī shì jù jiào wèi yī lǜ, chū kuī shè shí jiào wèi èr lǜ, chū kuī shì jù bìng jìng jiào wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ, wèi chū kuī zhēn shí jù fēn. yǐ jiā jiǎn chū kuī hòu shè shí, hòu shè shí liǎng xīn shì xiāng jù dà yú bìng jìng wèi jiā, xiǎo wèi jiǎn. dé chū kuī zhēn shí. nǎi yǐ chū kuī zhēn shí yī qián fǎ qiú qí liǎng xīn shì xiāng jù, guǒ yǔ bìng jìng děng, zé chū kuī zhēn shí jí chū kuī dìng zhēn shí. chū kuī zhēn shí duì liǎng xīn shí xiāng jù jiǎo jí chū kuī fāng wèi jiǎo. rú huò dà huò xiǎo, zé yǐ chū kuī qián hòu shè shí liǎng xīn shì xiāng jù yǔ bìng jìng yóu jìn zhě, yǔ kǎo zhēn shí liǎng xīn shì xiāng jù xiāng jiào, yī fǎ bǐ lì, dé chū kuī dìng zhēn shí.
求初虧定真時,以初虧視距較為一率,初虧設時較為二率,初虧視距並徑較為三率,求得四率,為初虧真時距分。以加減初虧後設時,後設時兩心視相距大於並徑為加,小為減。得初虧真時。乃以初虧真時依前法求其兩心視相距,果與並徑等,則初虧真時即初虧定真時。初虧真時對兩心實相距角即初虧方位角。如或大或小,則以初虧前後設時兩心視相距與並徑尤近者,與考真時兩心視相距相較,依法比例,得初虧定真時。
qiú fù yuán qián shè shí zhū tiáo, fǎ tóng chū kuī, dàn yòng fù yuán qián shè shí dù fēn lì suàn.
求復圓前設時諸條,法同初虧,但用復圓前設時度分立算。
qiú fù yuán hòu shè shí, shì fù yuán qián shè shí liǎng xīn shì xiāng jù xiǎo yú bìng jìng, zé xiàng hòu qǔ, dà yú bìng jìng, zé xiàng qián qǔ, chá qí jiào zhī duō guǎ, liàng qǔ qián hòu ruò gān fēn, wèi fù yuán hòu shè shí. zhú tiáo tuī suàn, jiē yǔ qián shè shí tóng, dàn yòng hòu shè shí dù fēn lì suàn.
求復圓後設時,視復圓前設時兩心視相距小於並徑,則向後取,大於並徑,則向前取,察其較之多寡,量取前後若干分,為復圓後設時。逐條推算,皆與前設時同,但用後設時度分立算。
qiú fù yuán shì jù jiào,
求復圓視距較,
qiú fù yuán shè shí jiào,
求復圓設時較,
qiú fù yuán shì jù bìng jìng jiào,
求復圓視距並徑較,
qiú fù yuán dìng zhēn shí, yǐ shàng sì tiáo, jiē yǔ chū kuī fǎ tóng, dàn yòng fù yuán dù fēn lì suàn.
求復圓定真時,以上四條,皆與初虧法同,但用復圓度分立算。
qiú shí xiàn zǒng shí, zhì chū kuī dìng zhēn shí, jiǎn fù yuán dìng zhēn shí, jí dé.
求食限總時,置初虧定真時,減復圓定真時,即得。
qiú chū kuī fù yuán dìng jiāo jiǎo, chū kuī bái jīng zài gāo hú zhī dōng, yǐ chū kuī fāng wèi jiǎo yǔ bàn zhōu xiāng jiǎn, zài gāo hú zhī xī, jí yòng chū kuī fāng wèi jiǎo fù yuán fǎn shì: jiē wèi dìng jiāo jiǎo.
求初虧、復圓定交角,初虧白經在高弧之東,以初虧方位角與半周相減,在高弧之西,即用初虧方位角;復圓反是:皆為定交角。
qiú chū kuī fù yuán fāng wèi, fǎ yǔ jiǎ zǐ yuán tóng, dàn yǐ dìng jiāo jiǎo chū dù chū kuī bái jīng zài gāo hú dōng wèi zhèng shàng, zài xī wèi zhèng xià fù yuán zài dōng wèi zhèng xià, zài xī wèi zhèng shàng.
求初虧、復圓方位,法與甲子元同,但以定交角初度初虧白經在高弧東為正上,在西為正下;復圓在東為正下,在西為正上。
qiú dài shí yòng rì chū rù fēn, tóng jiǎ zǐ yuán fǎ.
求帶食用日出入分,同甲子元法。
qiú dài shí jù shí, yǐ rì chū rù fēn yǔ shí shèn yòng shí xiāng jiǎn, jí dé.
求帶食距時,以日出入分與食甚用時相減,即得。
qiú dài shí jù hú, fǎ tóng shí shèn shè shí, dàn yòng dài shí jù shí lì suàn.
求帶食距弧,法同食甚設時,但用帶食距時立算。
qiú dài shí chì jīng gāo hú jiāo jiǎo, yǐ huáng chì jù wěi zhī yú xián wèi yī lǜ, běi jí gāo dù zhī zhèng xián wèi èr lǜ, bàn jìng qiān wàn wèi sān shuài, qiú dé sì lǜ wèi yú xián, jiǎn biǎo dé dài shí chì jīng gāo hú jiāo jiǎo.
求帶食赤經高弧交角,以黃赤距緯之餘弦為一率,北極高度之正弦為二率,半徑千萬為三率,求得四率為餘弦,檢表得帶食赤經高弧交角。
qiú dài shí bái jīng gāo hú jiāo jiǎo, fǎ yǔ shí shèn yòng shí tóng, dàn yòng dài shí dù fēn lì suàn.
求帶食白經高弧交角,法與食甚用時同,但用帶食度分立算。
qiú dài shí duì jù hú jiǎo,
求帶食對距弧角,
qiú dài shí liǎng xīn shí xiāng jù,
求帶食兩心實相距,
qiú dài shí duì liǎng xīn shì xiāng jù jiǎo, yǐ shàng sān tiáo, fǎ yǔ shí shèn shè shí tóng, dàn yòng dài shí dù fēn lì suàn.
求帶食對兩心視相距角,以上三條,法與食甚設時同,但用帶食度分立算。
qiú dài shí duì liǎng xīn shí xiāng jù jiǎo, yòng dì píng gāo xià chà, yú fǎ tóng shí shèn yòng shí.
求帶食對兩心實相距角,用地平高下差,餘法同食甚用時。
qiú dài shí liǎng xīn shì xiāng jù, fǎ tóng shí shèn yòng shí, dàn yòng dài shí dù fēn lì suàn.
求帶食兩心視相距,法同食甚用時,但用帶食度分立算。
qiú dài shí fēn miǎo, yǔ qiú shí fēn tóng, yòng dài shí xiāng jù lì suàn.
求帶食分秒,與求食分同,用帶食相距立算。
qiú dài shí fāng wèi, zài shí shèn qián zhě, yòng chū kuī fǎ zài shí shèn hòu zhě, yòng fù yuán fǎ.
求帶食方位,在食甚前者,用初虧法;在食甚後者,用復圓法。
qiú gè shěng rì shí shí kè fāng wèi, lǐ tóng jiǎ zǐ yuán fǎ.
求各省日食時刻方位,理同甲子元法。
huì rì shí tú, tóng jiǎ zǐ yuán fǎ.
繪日食圖,同甲子元法。
huì rì shí kūn yú tú, qǔ jiàn shí jí duō zhī fēn, měi fēn wèi yī xiàn. zhǐ yú èr shí yī xiàn. yòu qǔ jiàn shí shí kè zǎo wǎn, měi kè wèi yī xiàn. zhǐ yú jiǔ shí liù xiàn. jiāo cuò xiāng qiú, fǎn tuī dé jiàn shí gè dì běi jí gāo xià dù dōng xī piān dù. nǎi àn dù lián wèi yī tú. yòu àn kūn yú quán tú suǒ dāng gāo dù piān dù gè dì míng, suì yī tián zhù.
繪日食坤輿圖,取見食極多之分,每分為一限。止於二十一限。又取見食時刻早晚,每刻為一限。止於九十六限。交錯相求,反推得見食各地北極高下度、東西偏度。乃按度聯為一圖。又按坤輿全圖所當高度偏度各地名,遂一填註。
xiāng jù yòng shù, jiàn yuè lí jí wǔ xīng héng xīng xíng.
相距用數,見月離及五星、恆星行。
tuī xiāng jù fǎ, tóng jiǎ zǐ yuán tuī líng fàn fǎ.
推相距法,同甲子元推凌犯法。
tuī bù yòng biǎo
推步用表
jiǎ zǐ yuán jí guǐ mǎo yuán èr fǎ, chú běn fǎ wài, jiē yǒu yòng biǎo tuī suàn zhī fǎ, yuē qí dà zhǐ zhe yú piān.
甲子元及癸卯元二法,除本法外,皆有用表推算之法,約其大旨著於篇。
jiǎ zǐ yuán fǎ:
甲子元法:
yī yuē nián gēn biǎo, yǐ jì nián jì rì zhí sù wèi gāng, yóu fǎ yuán zhī nián shùn tuī sān bǎi nián, gè dé qí nián tiān zhèng dōng zhì cì rì zi zhèng tài yáng jí zuì bēi píng xíng, liè wèi tài yáng nián gēn biǎo tài yīn jí zuì gāo zhèng jiāo píng xíng, liè wèi tài yīn nián gēn biǎo wǔ xīng jí zuì gāo zhèng jiāo fú jiàn zhū píng xíng, wèi gè xīng nián gēn biǎo.
一曰年根表,以紀年、紀日、值宿為綱,由法元之年順推三百年,各得其年天正冬至次日子正太陽及最卑平行,列為太陽年根表;太陰及最高、正交平行,列為太陰年根表;五星及最高、正交、伏見諸平行,為各星年根表。
yī yuē zhōu suì píng xíng biǎo, yǐ rì shù wèi gāng, yóu yī rì zhì sān bǎi liù shí liù rì, jī lèi rì yuè wǔ xīng jí zuì bēi zuì gāo zhèng jiāo fú jiàn zhū píng xíng, gè liè wèi zhōu suì píng xíng biǎo.
一曰周歲平行表,以日數為綱,由一日至三百六十六日,積累日、月、五星及最卑、最高、正交、伏見諸平行,各列為周歲平行表。
yī yuē zhōu rì píng xíng biǎo, yǐ shí fēn miǎo wèi gāng, yǔ dù fēn miǎo duì liè sān céng, zì yī zhì liù shí, jī lèi rì yuè wǔ xīng jí zuì gāo zhèng jiāo fú jiàn yuè jù rì tài yīn yǐn shù jiāo zhōu zhū píng xíng, gè liè wèi zhōu rì píng xíng biǎo.
一曰周日平行表,以時分秒為綱,與度分秒對列三層,自一至六十,積累日、月、五星及最高、正交、伏見、月距日、太陰引數、交周諸平行,各列為周日平行表。
yī yuē jūn shù biǎo, yǐ yǐn shù wèi gāng, yù tuī dé zhú dù zhú fēn yíng suō chí jí, bèi liè yú biǎo. tài yīn bié yǒu èr sān jūn shù biǎo, yǐ yǐn shù jí yuè jù rì wèi gāng, zòng héng duì liè, tuī dé èr sān jūn shù, bèi liè yú biǎo. tǔ mù jīn shuǐ sì xīng, zé yǐ chū jūn jí zhōng fēn cì jūn jí jiào fēn, tóng liè wèi yī biǎo. huǒ xīng zé yǐ chū jūn jí cì lún xīn jù dì shù cì lún bàn jìng běn shù tài yáng gāo bēi chà shù, tóng liè wèi yī biǎo. jiē wèi jūn shù biǎo.
一曰均數表,以引數為綱,豫推得逐度逐分盈縮遲疾,備列於表。太陰別有二三均數表,以引數及月距日為綱,縱橫對列,推得二三均數,備列於表。土、木、金、水四星,則以初均及中分、次均及較分,同列為一表。火星則以初均及次輪心距地數、次輪半徑本數、太陽高卑差數,同列為一表。皆為均數表。
yī yuē jù dù biǎo, yǐ huáng dào gōng dù wèi gāng, liè suǒ duì chì dào nán běi jù wěi, wèi huáng chì jù dù biǎo. yǐ yuè jù zhèng jiāo wèi gāng, fēn huáng bái dà jù wèi liù xiàn, liè suǒ duì huáng dào nán běi jù wěi, wèi huáng bái jù dù biǎo.
一曰距度表,以黃道宮度為綱,列所對赤道南北距緯,為黃赤距度表。以月距正交為綱,分黃白大距為六限,列所對黃道南北距緯,為黃白距度表。
yī yuē shēng dù biǎo, yǐ huáng dào gōng dù wèi gāng, liè suǒ duì chì dào dù, wèi huáng chì shēng dù biǎo.
一曰升度表,以黃道宮度為綱,列所對赤道度,為黃赤升度表。
yī yuē huáng dào chì jīng jiāo jiǎo biǎo, yǐ huáng dào gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ duì huáng dào chì jīng jiāo jiǎo liè yú biǎo.
一曰黃道赤經交角表,以黃道宮度為綱,取所對黃道赤經交角列於表。
yī yuē shēng dù chà biǎo, yǐ yuè wǔ xīng jù jiāo gōng dù wèi gāng, gè liè suǒ dāng huáng dào dù zhī jiào, gè wèi shēng dù chà biǎo.
一曰升度差表,以月、五星距交宮度為綱,各列所當黃道度之較,各為升度差表。
yī yuē shí chà biǎo, yǐ huáng dào wèi gāng, qǔ suǒ dāng chì dào dù zhī jiào biàn shí, liè wèi shēng dù shí chà biǎo. yòu yǐ yǐn shù wèi gāng, qǔ suǒ dāng jūn shù biàn shí, liè wèi jūn shù shí chà biǎo.
一曰時差表,以黃道為綱,取所當赤道度之較變時,列為升度時差表。又以引數為綱,取所當均數變時,列為均數時差表。
yī yuē dì bàn jìng chà biǎo, yǐ shí gāo dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng tài yáng tài yīn jí huǒ jīn shuǐ sān xīng zhū dì bàn jìng chà, gè liè wèi biǎo.
一曰地半徑差表,以實高度為綱,取所當太陽、太陰及火、金、水三星諸地半徑差,各列為表。
yī yuē qīng méng qì chà biǎo, yǐ shí gāo dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng qīng méng qì chà, liè wèi biǎo.
一曰清蒙氣差表,以實高度為綱,取所當清蒙氣差,列為表。
yī yuē shí xíng biǎo, yǐ yǐn shù wèi gāng, qǔ suǒ dāng tài yáng tài yīn jí yuè jù rì shí xíng, gè liè wèi biǎo.
一曰實行表,以引數為綱,取所當太陽、太陰及月距日實行,各列為表。
yī yuē jiāo jūn jù xiàn biǎo, yǐ yuè jù rì wèi gāng, qǔ suǒ dāng zhī jiāo jūn jí jù xiàn, tóng liè wèi yī biǎo.
一曰交均距限表,以月距日為綱,取所當之交均及距限,同列為一表。
yī yuē shǒu shuò zhū gēn biǎo, yǐ jì nián jì rì zhí sù wèi gāng, yóu fǎ yuán zhī nián shùn tuī sān bǎi nián, qǔ suǒ dāng zhī shǒu shuò rì shí fēn miǎo jí tài yáng píng xíng, tài yáng tài yīn yǐn shù, tài yīn jiāo zhōu, wǔ zhě tóng liè wèi yī biǎo.
一曰首朔諸根表,以紀年、紀日、值宿為綱,由法元之年順推三百年,取所當之首朔日時分秒及太陽平行,太陽、太陰引數,太陰交周,五者同列為一表。
yī yuē shuò wàng cè biǎo, yǐ yuè shù wèi gāng, zì yī zhì shí sān, qǔ suǒ dāng zhī shuò wàng cè jí tài yáng píng xíng shuò wàng cè, tài yáng tài yīn yǐn shù shuò wàng cè, tài yīn jiāo zhōu shuò wàng cè, shí shì tóng liè wèi yī biǎo.
一曰朔望策表,以月數為綱,自一至十三,取所當之朔、望策及太陽平行朔、望策,太陽、太陰引數朔、望策,太陰交周朔、望策,十事同列為一表。
yī yuē shì bàn jìng biǎo, yǐ yǐn shù wèi gāng, qǔ suǒ dāng zhī rì bàn jìng yuè bàn jìng yuè jù dì yǐng bàn jìng yǐng chà, wǔ zhě tóng liè wèi yī biǎo.
一曰視半徑表,以引數為綱,取所當之日半徑、月半徑、月距地影半徑、影差,五者同列為一表。
yī yuē jiāo shí yuè xíng biǎo, yǐ shí shèn jù wěi fēn wèi gāng, zì chū fēn zhì liù shí sì fēn, yǔ tài yáng tài yīn dì yǐng, fán liǎng bàn jìng zhī hé fēn, zì èr shí wǔ fēn zhì liù shí sì fēn, zòng héng duì liè, qǔ suǒ dāng zhī yuè xíng fēn miǎo liè wèi biǎo. qí tài yīn dì yǐng liǎng bàn jìng zhī jiào fēn yǔ hé fēn tóng yòng.
一曰交食月行表,以食甚距緯分為綱,自初分至六十四分,與太陽、太陰、地影,凡兩半徑之和分,自二十五分至六十四分,縱橫對列,取所當之月行分秒列為表。其太陰、地影兩半徑之較分與和分同用。
yī yuē huáng píng xiàng xiàn biǎo, yǐ zhèng wǔ huáng dào gōng dù wèi gāng, fēn běi jí gāo zì shí liù dù zhì sì shí liù dù wèi sān shí yī xiàn, qǔ suǒ dāng zhī chūn fēn jù wǔ huáng píng xiàng xiàn xiàn jù dì gāo, sān zhě tóng liè wèi yī biǎo.
一曰黃平象限表,以正午黃道宮度為綱,分北極高自十六度至四十六度為三十一限,取所當之春分距午、黃平象限、限距地高,三者同列為一表。
yī yuē huáng dào gāo hú jiāo jiǎo biǎo yǐ rì jù xiàn wèi gāng, zì chū dù zhì jiǔ shí dù, fēn xiàn jù dì gāo zì èr shí dù zhì bā shí jiǔ dù wèi qī shí xiàn, qǔ suǒ dāng zhī huáng dào gāo hú jiāo jiǎo liè wèi biǎo.
一曰黃道高弧交角表、以日距限為綱,自初度至九十度,分限距地高自二十度至八十九度為七十限,取所當之黃道高弧交角列為表。
yī yuē tài yáng gāo hú biǎo, liè fǎ yǔ huáng dào gāo hú jiāo jiǎo biǎo tóng.
一曰太陽高弧表,列法與黃道高弧交角表同。
yī yuē dōng xī nán běi chà biǎo, yǐ jiāo jiǎo dù wèi gāng, zì chū dù zhì jiǔ shí dù, yǔ gāo xià chà yī fēn zhì liù shí sān fēn, zòng héng duì liè, qǔ suǒ dāng zhī dōng xī chà jí nán běi chà, tóng liè wèi biǎo.
一曰東西南北差表,以交角度為綱,自初度至九十度,與高下差一分至六十三分,縱橫對列,取所當之東西差及南北差,同列為表。
yī yuē wěi chà jiǎo biǎo, yǐ bìng jìng wèi gāng, zì sān shí yī fēn zhì liù shí sì fēn, yǔ jù wěi yī fēn zhì liù shí sì fēn, zòng héng duì liè, qǔ suǒ dāng zhī wěi chà jiǎo liè wèi biǎo.
一曰緯差角表,以並徑為綱,自三十一分至六十四分,與距緯一分至六十四分,縱橫對列,取所當之緯差角列為表。
yī yuē xīng jù huáng dào biǎo, yǐ jù jiāo gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng xīng jù huáng dào shù gè liè wèi biǎo, shuǐ xīng dú fēn jiāo jiǎo zì sì dù wǔ shí wǔ fēn sān shí èr miǎo zhì liù dù sān shí yī fēn èr miǎo wèi èr shí xiàn.
一曰星距黃道表,以距交宮度為綱,取所當星距黃道數各列為表,水星獨分交角自四度五十五分三十二秒至六度三十一分二秒為二十限。
yī yuē xīng jù dì biǎo, yǐ xīng jù rì gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng zhī xīng jù dì liè yú biǎo.
一曰星距地表,以星距日宮度為綱,取所當之星距地列於表。
yī yuē shuǐ xīng jù xiàn biǎo, yǐ jù jiāo gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng zhī jù xiàn liè wèi biǎo.
一曰水星距限表,以距交宮度為綱,取所當之距限列為表。
yī yuē wǔ xīng fú jiàn jù rì huáng dào dù biǎo, yǐ xīng xíng huáng dào jīng biǎo wèi gāng, fēn chén xī shàng xià liè zhī, qǔ gè xīng suǒ dāng jù rì huáng dào dù, tóng liè wèi yī biǎo.
一曰五星伏見距日黃道度表,以星行黃道經表為綱,分晨夕上下列之,取各星所當距日黃道度,同列為一表。
yī yuē wǔ xīng fú jiàn jù rì jiā jiǎn chà biǎo, liè fǎ tóng huáng dào dù biǎo, dàn bù fēn wǔ xīng, bié huáng dào nán běi zì yí dù zhì bā dù.
一曰五星伏見距日加減差表,列法同黃道度表,但不分五星,別黃道南北自一度至八度。
guǐ mǎo yuán fǎ suǒ zēng:
癸卯元法所增:
yī yuē tài yáng jù dì xīn biǎo, yǐ tài yáng shí yǐn wèi gāng, qǔ suǒ duì zhī tài yáng jù dì xīn zhēn shù duì shù, bìng liè yú biǎo.
一曰太陽距地心表,以太陽實引為綱,取所對之太陽距地心真數對數,並列於表。
yī yuē tài yīn yī píng jūn biǎo, yǐ tài yáng yǐn shù wèi gāng, qǔ suǒ dāng zhī tài yīn yī píng jūn zuì gāo píng jūn zhèng jiāo píng jūn, bìng liè yú biǎo.
一曰太陰一平均表,以太陽引數為綱,取所當之太陰一平均、最高平均、正交平均,並列於表。
yī yuē tài yīn èr píng jūn biǎo, yǐ rì jù yuè zuì gāo gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng tài yáng zài zuì gāo zhī èr píng jūn jí gāo bēi jiào miǎo, bìng liè yú biǎo.
一曰太陰二平均表,以日距月最高宮度為綱,取所當太陽在最高之二平均及高卑較秒,並列於表。
yī yuē tài yīn sān píng jūn biǎo, yǐ yuè jù zhèng jiāo gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng zhī sān píng jūn liè wèi biǎo.
一曰太陰三平均表,以月距正交宮度為綱,取所當之三平均列為表。
yī yuē tài yīn zuì gāo jūn jí běn tiān xīn jù dì biǎo, yǐ rì jù yuè tiān zuì gāo gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng zuì gāo jūn jí běn tiān xīn jù dì shù, bìng liè yú biǎo.
一曰太陰最高均及本天心距地表,以日距月天最高宮度為綱,取所當最高均及本天心距地數,並列於表。
yī yuē tài yīn èr jūn biǎo, yǐ yuè jù rì gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng tài yáng zài zuì gāo shí èr jūn jí gāo bēi jiào shù, bìng liè yú biǎo.
一曰太陰二均表,以月距日宮度為綱,取所當太陽在最高時二均及高卑較數,並列於表。
yī yuē tài yīn sān jūn biǎo, yǐ xiāng jù zǒng shù wèi gāng, qǔ suǒ duì zhī sān jūn liè yú biǎo.
一曰太陰三均表,以相距總數為綱,取所對之三均列於表。
yī yuē tài yīn mò jūn biǎo, yǐ shí yuè jù rì gōng dù wèi gāng, yǔ rì yuè zuì gāo xiāng jù, zòng héng duì liè, qǔ suǒ dāng zhī mò jūn liè wèi biǎo.
一曰太陰末均表,以實月距日宮度為綱,與日月最高相距,縱橫對列,取所當之末均列為表。
yī yuē tài yīn zhèng jiāo shí jūn biǎo, yǐ rì jù zhèng jiāo gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ duì zhī zhèng jiāo shí jūn liè wèi biǎo.
一曰太陰正交實均表,以日距正交宮度為綱,取所對之正交實均列為表。
yī yuē jiāo jiǎo jiā fēn biǎo, yǐ rì jù zhèng jiāo gōng dù wèi gāng, qǔ suǒ dāng zhī jù jiāo jiā fēn jiā chà, bìng liè yú biǎo.
一曰交角加分表,以日距正交宮度為綱,取所當之距交加分加差,並列於表。
yī yuē huáng bái jù wěi biǎo, liè fǎ yǔ shēng dù chà biǎo tóng.
一曰黃白距緯表,列法與升度差表同。
yī yuē tài yīn jù dì xīn biǎo, yǐ tài yīn shí yǐn wèi gāng, qǔ suǒ dāng zuì dà zuì xiǎo liǎng xīn chà gè tài yīn jù dì xīn shù jí bèi fēn, bìng liè yú biǎo. qí míng tóng ér shí yì zhě, tài yīn chū jūn biǎo fēn dà zhōng xiǎo sān xiàn, huáng bái shēng dù chà biǎo liè zuì xiǎo jiāo jiǎo jí dà xiǎo jiào miǎo, tài yīn dì bàn jìng chà biǎo tài yīn shí xíng biǎo jù fēn dà xiǎo èr xiàn.
一曰太陰距地心表,以太陰實引為綱,取所當最大、最小兩心差各太陰距地心數及倍分,並列於表。其名同而實異者,太陰初均表分大、中、小三限,黃、白升度差表列最小交角及大、小較秒,太陰地半徑差表、太陰實行表俱分大、小二限。