fān bù sì
藩部四
kā ěr kā tǔ xiè tú hàn bù kā ěr kā chē chén hàn bù kā ěr kā sài yīn nuò yán bù kā ěr kā zā sà kè tú hàn bù
○喀尔喀土谢图汗部 喀尔喀车臣汗部 喀尔喀赛因诺颜部 喀尔喀紥萨克图汗部
tǔ xiè tú hàn bù, chēng kā ěr kā hòu lù, zhì jīng shī èr qiān bā bǎi yú lǐ. dōng jiè kěn tè shān, xī jiè wēng jí hé, nán jiè hàn hǎi, běi jiè chǔ kù hé.
土谢图汗部,称喀尔喀后路,至京师二千八百馀里。东界肯特山,西界翁吉河,南界瀚海,北界楚库河。
yuán tài zǔ shí yī shì sūn dá yán chē chén hàn, yóu mù hàn hǎi běi háng ài shān jiè. zi shí yī, gé liè sēn zā zā lài ěr huī tái jí qí jì yě. xiōng tú lū bó luó tè bā ěr sū bó luó tè ā ěr chǔ bó luó tè è qí ěr bó luó tè děng, yóu hàn hǎi nán xǐ jìn biān, wèi nèi zā sà kè áo hàn nài màn bā lín zā lū tè kè shí kè téng wū zhū mù qìn hào qí tè sū ní tè è ěr duō sī jiǔ bù zǔ, xiáng gè chuán. dú suǒ bù hào kā ěr kā, liú gù tǔ, xī zhòng wàn yú wèi qī qí, shòu zi qī rén lǐng zhī, fēn zuǒ yòu yì. qí zhǎng zuǒ yì zhě, wèi dì sān zi nuò nuò hé jí dì wǔ zǐ ā mǐn dōu lǎ lēi. nuò nuò hé hào wěi zhēng nuò yán, zi wǔ: zhǎng a bā dài, hào wò qí lài sài yīn hàn cì ā bù hú, hào mò ěr gēn nuò yán, xǐ mù tú lā hé jiè, jīn tǔ xiè tú hàn bù èr shí zā sà kè jiē qí yì. a bā dài zi èr: zhǎng xī bù gù tài, hào è ěr zhāi tú huī tái jí, wèi zā sà kè bèi zǐ xī bù tuī hā tǎn bā tú ěr fǔ guó gōng bā hǎi tái jí chē líng zā bù qīng duō ěr jì sì qí zǔ cì é liè kè, hào mò ěr gēn hàn, wèi tǔ xiè tú hàn chá huī duō ěr jì zā sà kè jùn wáng gá lēi dān duō ěr jì bèi lè xī dì shén lī chē mù chǔ kè nà mù zā lēi fǔ guó gōng chē líng bā lēi sān dá kè duō ěr jì tái jí bā lǎng bān zhū ěr duō ěr jì chén pī lēi duō ěr jì péng sù kè lǎ bù tǎn shí qí zǔ. ā bù hú zi sān: zhǎng áng gá hǎi, jì mò ěr gēn nuò yán hào, wèi zā sà kè jùn wáng gù lū shén xǐ, tái jí chē líng kāi mù chǔ kè chéng gǔn zā bù xùn dǔ bù wǔ qí zǔ cì lǎ hú lǐ, hào dá lài nuò yán, wèi zā sà kè tái jí lǐ tǎ ěr yī qí zǔ cì tú méng kěn, hào kūn dōu lún nuò yán. chū kā ěr kā wú hàn hào, zì a bā dài fù táng gǔ tè yè dá lài lǎ ma yíng jīng diǎn guī, wèi zhòng suǒ fú, yǐ hàn chēng. zi é liè kè jì zhī, hào mò ěr gēn hàn. é liè kè zi sān: zhǎng gǔn bù, shǐ hào tǔ xiè tú hàn, yǔ qí zú chē chén hàn shuò lěi zā sà kè tú hàn sù bā dì tóng shí chēng" sān hàn".
元太祖十一世孙达延车臣汗,游牧瀚海北杭爱山界。子十一,格哷森紥紥赉尔珲台吉其季也。兄图噜博罗特、巴尔苏博罗特、阿尔楚博罗特、鄂齐尔博罗特等,由瀚海南徙近边,为内紥萨克敖汉、柰曼、巴林、紥噜特、克什克腾、乌珠穆沁、浩齐特、苏尼特、鄂尔多斯九部祖,详各传。独所部号喀尔喀,留故土,析众万馀为七旗,授子七人领之,分左、右翼。其掌左翼者,为第三子诺诺和及第五子阿敏都喇勒。诺诺和号伟徵诺颜,子五:长阿巴岱,号斡齐赖赛因汗;次阿布瑚,号墨尔根诺颜,徙牧图拉河界,今土谢图汗部二十紥萨克皆其裔。阿巴岱子二:长锡布固泰,号鄂尔斋图珲台吉,为紥萨克贝子锡布推哈坦巴图尔、辅国公巴海、台吉车凌紥布、青多尔济四旗祖;次额列克,号墨尔根汗,为土谢图汗察珲多尔济、紥萨克郡王噶勒丹多尔济、贝勒西第什哩、车木楚克纳木紥勒、辅国公车凌巴勒、三达克多尔济、台吉巴朗、班珠尔多尔济、辰丕勒多尔济、朋素克喇布坦十旗祖。阿布瑚子三:长昂噶海,继墨尔根诺颜号,为紥萨克郡王固噜什喜,台吉车凌、开木楚克、成衮紥布、逊笃布五旗祖;次喇瑚里,号达赖诺颜,为紥萨克台吉礼塔尔一旗祖;次图蒙肯,号昆都伦诺颜。初喀尔喀无汗号,自阿巴岱赴唐古特谒达赖喇嘛迎经典归,为众所服,以汗称。子额列克继之,号墨尔根汗。额列克子三:长衮布,始号土谢图汗,与其族车臣汗硕垒、紥萨克图汗素巴第同时称“三汗”。
chóng dé èr nián, gǔn bù xié shuò lěi shàng shū tōng hǎo. sān nián, qiǎn shǐ gòng tuó mǎ diāo pí diāo líng jí é luó sī niǎo qiāng, mìng kā ěr kā sān hàn suì xiàn bái tuó yī bái mǎ bā, wèi zhī" jiǔ bái" zhī gòng, yǐ wéi cháng.
崇德二年,衮布偕硕垒上书通好。三年,遣使贡驼、马、貂皮、雕翎及俄罗斯鸟枪,命喀尔喀三汗岁献白驼一、白马八,谓之“九白”之贡,以为常。
shùn zhì sān nián, sū ní tè bù zhǎng téng jī sī pàn táo, yù qīn wáng duō duó lǜ shī zhuī jiǎo, zhì zā jì bù lǎ kè, gǔn bù qiǎn lǎ hú lǐ děng yǐ bīng èr wàn yuán téng jī sī, wèi dà jūn suǒ bài, qì tuó mǎ qiān yú cuàn é ěr kè. chǔ hǔ ěr zhě gǔn bù zú yě, fù sī lüè bā lín bù rén chù, zhào shǐ zé zhī. huì suǒ bù é ěr dé ní tuó yīn gòng mǎ zhì, chì guī yù qí hàn děng qín xiàn téng jī sī, bìng yǐ suǒ lüè guī bā lín. wǔ nián, téng jī sī jiàng, gǔn bù děng biǎo qǐ zuì, zhào gè qiǎn zǐ dì lái zhāo, bù cóng. bā nián, yǐ qí bù bù guī bā lín rén chù, jǐn xiàn tuó shí mǎ bǎi rù xiè, yán yù jié zé. shí nián, mìng shì láng bì lī kè tú wǎng chá bā lín bèi lüè rén chù, gǔn bù děng nì bù jìn gěi. huì lǎ hú lǐ zhī zǐ tái jí mù tǎ ěr xié zhòng lái guī, fēng zā sà kè qīn wáng, zhù mù zhāng jiā kǒu wài tǎ lū hún hé, yīn guǐ yán bā lín rén chù mù tǎ ěr jǐn xié wǎng, yīng jiù bǐ qǔ, bìng qǐ qiǎn mù tǎ ěr děng hái. yù yuē:" ěr děng bù zūn zhǐ qiǎn zǐ dì lái zhāo, bù jìn běn nián jiǔ bái cháng gòng, bù jìn cháng bā lín rén chù. mào cǐ sān zuì, fǎn qǐng qiǎn hái lái guī zhī rén, shì hé lǐ yé? jīn jí gè qiǎn zǐ dì lái zhāo, jǐn cháng bā lín rén chù, zhèn yì fú shǐ mù tǎ ěr děng hái, ěr zì zé zhī!" shì nián qiū, qiǎn shǐ bǔ gòng jiǔ bái, zhì zhāng jiā kǒu, zhào wù nà. shí èr nián xià, tǔ xiè tú hàn chá huī duō ěr jì jì qí fù gǔn bù wèi zuǒ yì zhǎng, yuē tóng zú mò ěr gēn nuò yán dá ěr hàn nuò yán dān jīn lǎ ma děng, biǎo qiǎn zǐ dì lái zhāo. yù yuē:" ěr děng zūn zhǐ fú zuì, zhèn bù jiù jì wǎng, qí yīng guī bā lín rén chù quē shǎo zhī shù, xī cóng kuān miǎn. sì hòu táo rén zhì cǐ, dāng jí qiǎn hái." dōng, fù qiǎn shǐ qǐ méng, xǔ zhī, cì méng yú zōng rén fǔ. shì nián, shè kā ěr kā bā zā sà kè, réng fēn zuǒ yòu yì, mìng tǔ xiè tú hàn jí mò ěr gēn nuò yán gè lǐng zuǒ yì zā sà kè zhī yī. shí wǔ nián, qiǎn dà chén jī fú wù lài zhī.
顺治三年,苏尼特部长腾机思叛逃,豫亲王多铎率师追剿,至紥济布喇克,衮布遣喇瑚里等以兵二万援腾机思,为大军所败,弃驼马千馀窜额尔克。楚琥尔者衮布族也,复私掠巴林部人畜,诏使责之。会所部额尔德尼陀音贡马至,敕归谕其汗等擒献腾机思,并以所掠归巴林。五年,腾机思降,衮布等表乞罪,诏各遣子弟来朝,不从。八年,以其部不归巴林人畜,仅献驼十、马百入谢,严谕诘责。十年,命侍郎毕哩克图往察巴林被掠人畜,衮布等匿不尽给。会喇瑚里之子台吉木塔尔携众来归,封紥萨克亲王,驻牧张家口外塔噜浑河,因诡言巴林人畜木塔尔尽携往,应就彼取,并乞遣木塔尔等还。谕曰:“尔等不遵旨遣子弟来朝,不进本年九白常贡,不尽偿巴林人畜。冒此三罪,反请遣还来归之人,是何理耶?今即各遣子弟来朝,尽偿巴林人畜,朕亦弗使木塔尔等还,尔自择之!”是年秋,遣使补贡九白,至张家口,诏勿纳。十二年夏,土谢图汗察珲多尔济继其父衮布为左翼长,约同族墨尔根诺颜、达尔汉诺颜、丹津喇嘛等,表遣子弟来朝。谕曰:“尔等遵旨服罪,朕不咎既往,其应归巴林人畜缺少之数,悉从宽免。嗣后逃人至此,当即遣还。”冬,复遣使乞盟,许之,赐盟於宗人府。是年,设喀尔喀八紥萨克,仍分左、右翼,命土谢图汗及墨尔根诺颜各领左翼紥萨克之一。十五年,遣大臣赍服物赉之。
kāng xī èr shí sān nián, yǐ qí bù yǔ yòu yì zā sà kè tú hàn chéng gǔn gòu xìn, mìng ā qí tú gé lóng xié dá lài lǎ ma shǐ yù jiě zhī. èr shí liù nián, chá huī duō ěr jì xié chē chén hàn nuò ěr bù děng shū shàng zūn hào, yù yuē:" ěr děng kè gōng jìng shùn, jù jiàn kǔn chén, dàn yí yǎng tǐ zhèn yī shì tóng rén wú fēn zhōng wài zhì yì. zì jīn yǐ hòu, qīn mù yōng hé, wú xiāng qīn rǎo, yǒng xiǎng ān lè, shù wèi zhèn huái, shèng yú shòu zūn hào yě."
康熙二十三年,以其部与右翼紥萨克图汗成衮构衅,命阿齐图格隆偕达赖喇嘛使谕解之。二十六年,察珲多尔济偕车臣汗诺尔布等疏上尊号,谕曰:“尔等恪恭敬顺,具见悃忱,但宜仰体朕一视同仁、无分中外至意。自今以后,亲睦雍和,毋相侵扰,永享安乐,庶慰朕怀,胜於受尊号也。”
èr shí qī nián, è lǔ tè gá ěr dān lüè kā ěr kā, chá huī duō ěr jì jù fú shèng, xié zú dì gù lū shén xǐ děng xié shǔ lái guī, zhào fù mù sū ní tè zhū bù jiè, fā guī huà chéng cāng mǐ shàn zhī. èr shí bā nián, fù qiǎn nèi dà chén fèi yáng gǔ wǎng zhèn, yù tíng chén yuē:" zhèn wén tǔ xiè tú hàn shǔ zhòng yǒu fá shí zhì bì zhě, shēn wèi zhěn niàn. fèi yáng gǔ cǎi mǎi shēng chù shàng xū shí rì, zhe sù fā zhāng jiā kǒu cāng mǐ yùn wǎng sàn gěi, jì zhī yī yuè, shēng chù jì zhī, zé zhòng mìng kě huó yǐ." èr shí jiǔ nián, zhào chá suǒ shǔ pín hù, qiǎn jiù shí zhāng jiā kǒu.
二十七年,厄鲁特噶尔丹掠喀尔喀,察珲多尔济拒弗胜,偕族弟固噜什喜等携属来归,诏附牧苏尼特诸部界,发归化城仓米赡之。二十八年,复遣内大臣费扬古往赈,谕廷臣曰:“朕闻土谢图汗属众有乏食致毙者,深为轸念。费扬古采买牲畜尚须时日,著速发张家口仓米运往散给,计支一月,牲畜继之,则众命可活矣。”二十九年,诏察所属贫户,遣就食张家口。
sān shí nián chūn, shàng yǐ chá huī duō ěr jì lái guī hòu, chē chén hàn wū mò kè zā sà kè tú hàn chéng gǔn zi cè wàng zā bù zhǒng zhì, kā ěr kā quán bù nèi fù, fēng jué guān zhì yí gèng, qiě jiàng zhòng shù shí wàn cuò chǔ, yīng shì fǎ zhì bǐ zūn shǒu, jiāng xìng duō lún nuò ěr háng huì yuè lǐ, zhào lǐ fān yuàn xí chá huī duō ěr jì děng suí sì shí jiǔ qí zā sà kè xiān jí yǐ qí. shàng shū mǎ qí fèng mìng wǎng yì lǐ, dìng shǎng gé jiǔ děng, zuò cì qī xíng, yǐ chá huī duō ěr jì wèi zhī shǒu. xià sì yuè, jià zhì, kā ěr kā hàn jì nóng nuò yán tái jí děng sān shí wǔ rén yǐ cì cháo jiàn, yù yuē:" ěr děng yǐ xiōng dì zhī qīn, zì xiāng qīn duó, qǐ xìn zhào wǔ, zhì quán bù kuì sàn. qí shí ruò lìng sì shí jiǔ qí zā sà kè jiāng ěr rén zhòng shōu qǔ, ěr bù zǎo yǐ sàn wáng. zhèn hǎo shēng zhī xīn chū yú tiān xìng, bù rěn shì ěr miè wáng, gěi dì ān zhì, fù lǚ yǔ shēng chù qiǔ liáng yǐ zī shàn yǎng, yòng shì qīn lín jiào huì, pǔ jiā shǎng lài. huì tóng zhī shí, jiàn ěr děng qīng xīn gǎn dài, tè pèi ēn shī, bǐ yǔ sì shí jiǔ qí tóng liè, yǐ shì yī tǐ fǔ yù, wǎng fēn zhōng wài, ěr děng qí zhī zhèn yì." xún mìng gǎi suǒ bù jì nóng nuò yán jiù hào, fēng wáng bèi lè tái jí yǒu chà, gè shòu zā sà kè, biān zuǒ lǐng, réng liú chá huī duō ěr jì hàn hào tǒng qí zhòng, zì shì shǐ chēng tǔ xiè tú hàn bù. sān shí yī nián, gǎi kā ěr kā zuǒ yòu yì wèi sān lù, tǔ xiè tú hàn chēng běi lù.
三十年春,上以察珲多尔济来归后,车臣汗乌默客、紥萨克图汗成衮子策旺紥布踵至,喀尔喀全部内附,封爵官制宜更,且降众数十万错处,应示法制俾遵守,将幸多伦诺尔行会阅礼,诏理藩院檄察珲多尔济等随四十九旗紥萨克先集以俟。尚书马齐奉命往议礼,定赏格九等,坐次七行,以察珲多尔济为之首。夏四月,驾至,喀尔喀汗、济农、诺颜、台吉等三十五人以次朝见,谕曰:“尔等以兄弟之亲,自相侵夺,启衅召侮,至全部溃散。其时若令四十九旗紥萨克将尔人众收取,尔部早已散亡。朕好生之心出於天性,不忍视尔灭亡,给地安置,复屡予牲畜、糗粮以资赡养,用是亲临教诲,普加赏赉。会同之时,见尔等倾心感戴,特沛恩施,俾与四十九旗同列,以示一体抚育,罔分中外,尔等其知朕意。”寻命改所部济农、诺颜旧号,封王、贝勒、台吉有差,各授紥萨克,编佐领,仍留察珲多尔济汗号统其众,自是始称土谢图汗部。三十一年,改喀尔喀左右翼为三路,土谢图汗称北路。
sān shí wǔ nián sì yuè, shàng qīn zhēng gá ěr dān, suǒ bù zhū zā sà kè zòu:" chén děng bèi gá ěr dān lüè, quán bù kuì, lài shèng zhǔ tiān wēi zhèng qí zuì, qǐng cóng zhēng xiào lì." yù wú yōng jǐn xíng suí wǎng. wǔ yuè, dà jūn jì pò gá ěr dān yú zhāo mò duō, kǎi xuán, dà lài zhī. míng nián, gá ěr dān cuàn sǐ, shuò mò píng, zhào suǒ bù guī tú lā hé yóu mù. sì shí nián, cì mù chǎn shàn gěi. wǔ shí sì nián, yǐ zhǔn gá ěr cè wàng ā lǎ bù tǎn shān zhòng kā ěr kā, mìng sàn zhì dà chén qí lǐ dé lǜ dà jūn fù tuī hé zhēn yù. tíng yì tún tián è ěr kūn tú lā yù jūn shí, zhào xún tǔ xiè tú hàn wàng zā lēi duō ěr jì kān zòu suǒ bù kě gēng dì, yīn yán fù jìn è ěr kūn tú lā zhī sū hū tú kā lǎ wū sū míng ài chá hǎn gé ěr kù ěr qí hū zā bù kān hé chá hǎn sōu ěr bù lā hǎn kǒu wū lán gù mù jí é ěr dé ní zhāo shí yú chù jù kě gēng, mìng gōng fù ěr dān xuǎn shàn gēng rén wǎng tún zhǒng. shì nián, zhào jiǎn suǒ bù bīng zhù fáng a ěr tài. liù shí nián, mìng tǔ xiè tú hàn wàng zā lēi duō ěr jì dū lǐ é luó sī biān jìng shì.
三十五年四月,上亲征噶尔丹,所部诸紥萨克奏:“臣等被噶尔丹掠,全部溃,赖圣主天威正其罪,请从征效力。”谕毋庸尽行随往。五月,大军既破噶尔丹於昭莫多,凯旋,大赉之。明年,噶尔丹窜死,朔漠平,诏所部归图拉河游牧。四十年,赐牧产赡给。五十四年,以准噶尔策妄阿喇布坦煽众喀尔喀,命散秩大臣祁里德率大军赴推河侦御。廷议屯田鄂尔坤、图拉裕军食,诏询土谢图汗旺紥勒多尔济勘奏所部可耕地,因言附近鄂尔坤、图拉之苏呼图喀喇乌苏、明爱察罕格尔、库尔奇呼、紥布堪河、察罕廋尔、布拉罕口、乌兰固木及额尔德尼昭十馀处俱可耕,命公傅尔丹选善耕人往屯种。是年,诏简所部兵驻防阿尔泰。六十年,命土谢图汗旺紥勒多尔济督理俄罗斯边境事。
yōng zhèng èr nián, běi lù jūn yíng yí zhù chá hǎn sōu ěr jí zā kè bài dá lī kè. sān nián, yǐ zēng shè sài yīn nuò yán bù, dìng suǒ bù wèi kā ěr kā hòu lù. sì nián, wàng zā lēi duō ěr jì děng yīn é ěr dé ní zhāo fá xiāng yí gǔ zhǒng, qiǎn rén gòu zhī é luó sī, bìng qǐng zhù tún tián bīng liáng. yù tíng chén yuē:" qián yì tún tián shí, céng yǒu zòu yán kā ěr kā wèi bì yǒng yuè cóng shì zhě. zhèn sī cǐ jǔ zhèng wèi yī děng jì jí jiǔ yuǎn, qǐ yǒu fǎn bù lè cóng zhī lǐ? jīn guǒ gǎn ēn shū chéng, yǔ zhèn yì xiāng fú, shū kě jiā shàng, jiāo lǐ fān yuàn yì xù." xún gè yǔ jì lù, bìng lài bì yǒu chà, zhào rú yì. wǔ nián, yǐ kù lún jí qià kè tú wèi suǒ bù yǔ é luó sī hù shì dì, zhào fēi shì cháo wú xǔ é luó sī yú chǔ kù hé jiè. shì nián, sài yīn nuò yán qīn wáng é fù yǔ é luó sī dìng jiè. jiǔ nián, xuǎn bīng suí dà jūn jiǎo gá ěr dān cè líng. shí sān nián, chè dà jūn hái, zhào suǒ bù bīng liú zhù è ěr kūn jí wū lǐ yǎ sū tái.
雍正二年,北路军营移驻察罕廋尔及紥克拜达哩克。三年,以增设赛因诺颜部,定所部为喀尔喀后路。四年,旺紥勒多尔济等因额尔德尼昭乏相宜穀种,遣人购之俄罗斯,并请助屯田兵粮。谕廷臣曰:“前议屯田时,曾有奏言喀尔喀未必踊跃从事者。朕思此举正为伊等计及久远,岂有反不乐从之理?今果感恩抒诚,与朕意相符,殊可嘉尚,交理藩院议叙。”寻各予纪录,并赉币有差,诏如议。五年,以库伦及恰克图为所部与俄罗斯互市地,诏非市朝毋许俄罗斯逾楚库河界。是年,赛音诺颜亲王额驸与俄罗斯定界。九年,选兵随大军剿噶尔丹策凌。十三年,撤大军还,诏所部兵留驻鄂尔坤及乌里雅苏台。
qián lóng yuán nián, fù xuǎn bīng fù è ěr kūn fáng qiū. liù nián, mìng cān zàn dà chén dū tǒng tǎ ěr mǎ shàn chá yuè fáng qiū bīng yú wū kè tú ěr jì ěr hā lǎng. yǐ zhé bù zūn dān bā hū tú kè tú yí jū kù lún, mìng tǔ xiè tú hàn dūn dān duō ěr jì zhù shǒu qí dì hù shì zhī. shí sān nián, xuǎn tuó wǔ bǎi yùn guī huà chéng mǐ fù tǎ mì ěr jūn yíng, mìng tǔ xiè tú hàn yán pī lēi duō ěr jì dū lǐ é luó sī biān jìng shì. shí qī nián, zēng fáng è ěr kūn bīng. shí jiǔ nián, yí zhù è ěr hǎi kā lǎ wū sū. shì bù zā sà kè qīn wáng é lín qìn duō ěr jì shòu xī lù cān zàn dà chén. èr shí nián, jìn jiǎo dá wǎ qí yú yī lí. shí jiàng qiú ā mù ěr sā nà móu jù yī lí, shàng zhú qí jiān, zhào rù jìn. dìng běi jiāng jūn bān dì yóu ní chǔ gǔn jūn yíng qiǎn é lín qìn duō ěr jì hù zhī xíng. zhì wū lóng gǔ hé, ā mù ěr sā nà yǐ běi lù dìng biān zuǒ fù jiāng jūn yìn shòu zhī, guǐ chēng guī zhì zhuāng, yóu é ěr qí sī hé chí dùn. yì rì, é lín qìn duō ěr jì zhuī zhī fú jí, lùn zuì xuē jué nǐ zhǎn, yù cì zì jìn. duō luó bèi lè chē bù dēng yì yǐ zhù fáng kù kè lǐng, bù lì zhuī pàn dùn zhī bā lǎng, jiàng bèi zǐ. ér zā sà kè fǔ guó gōng chē dēng sān pī lēi yǐ fú qīng gǔn zán bo gōng, zā sà kè yī děng tái jí dá shén wàng lēi yǐ qín pàn dùn zhī hé shuò tè nè mò kù gōng, zā sà kè yī děng tái jí bān zhū ěr duō ěr jì yǐ huò ā mù ěr sā nà qí dào jiǎ zhòu gōng, zā sà kè yī děng tái jí sān dū bù duō ěr jì yǐ fù zā bù kān huò ā mù nà sā nà zhī nú jí bān zhū ěr děng, bìng zhū pàn zéi gù ěr bān hé zhuō bèi gōng, jūn jìn jué lài shǎng yǒu chà.
乾隆元年,复选兵赴鄂尔坤防秋。六年,命参赞大臣都统塔尔玛善察阅防秋兵於乌克图尔济尔哈朗。以哲布尊丹巴呼图克图移居库伦,命土谢图汗敦丹多尔济驻守其地护视之。十三年,选驼五百运归化城米赴塔密尔军营,命土谢图汗延丕勒多尔济督理俄罗斯边境事。十七年,增防鄂尔坤兵。十九年,移驻鄂尔海喀喇乌苏。是部紥萨克亲王额琳沁多尔济授西路参赞大臣。二十年,进剿达瓦齐於伊犁。时降酋阿睦尔撒纳谋据伊犁,上烛其奸,诏入觐。定北将军班第由尼楚衮军营遣额琳沁多尔济护之行。至乌隆古河,阿睦尔撒纳以北路定边左副将军印授之,诡称归治装,由额尔齐斯河驰遁。翌日,额琳沁多尔济追之弗及,论罪削爵拟斩,谕赐自尽。多罗贝勒车布登亦以驻防库克岭,不力追叛遁之巴朗,降贝子。而紥萨克辅国公车登三丕勒以俘青衮咱卜功,紥萨克一等台吉达什旺勒以擒叛遁之和硕特讷默库功,紥萨克一等台吉班珠尔多尔济以获阿睦尔撒纳旗纛甲胄功,紥萨克一等台吉三都布多尔济以赴紥布堪获阿睦纳撒纳之孥及班珠尔等,并诛叛贼固尔班和卓辈功,均进爵赉赏有差。
xiān shì, tǔ xiè tú hàn bù biān zuǒ lǐng, jī sān shí qī qí. yǐ fēn zhì sài yīn nuò yán bù, xī èr shí yī qí, liú shí liù qí, réng lì tǔ xiè tú hàn bù. xún zēng sì qí. zā sà kè fán èr shí, méng yú hàn ā lín, shè zhèng fù méng cháng jí fù jiāng jūn cān zàn gè yī. jué èr shí yǒu yī: tǔ xiè tú hàn yī zā sà kè hé shuò qīn wáng yī, yóu bèi lè jìn xí fù gōng pǐn jí yī děng tái jí yī zā sà kè duō luó jùn wáng èr, yī yóu bèi lè jìn xí zā sà kè gù shān bèi zǐ èr, yī yóu jùn wáng jiàng xí, yī yóu zā sà kè tái jí jìn xí zā sà kè fǔ guó gōng liù, sān yóu zā sà kè tái jí jìn xí zā sà kè yī děng tái jí bā, yī yóu bèi zǐ jiàng xí.
先是,土谢图汗部编佐领,积三十七旗。以分置赛因诺颜部,析二十一旗,留十六旗,仍隶土谢图汗部。寻增四旗。紥萨克凡二十,盟於汗阿林,设正副盟长及副将军、参赞各一。爵二十有一:土谢图汗一;紥萨克和硕亲王一,由贝勒晋袭;附公品级一等台吉一;紥萨克多罗郡王二,一由贝勒晋袭;紥萨克固山贝子二,一由郡王降袭,一由紥萨克台吉晋袭;紥萨克辅国公六,三由紥萨克台吉晋袭;紥萨克一等台吉八,一由贝子降袭。
shì bù běn wèi kā ěr kā sì bù zhī shǒu, nèi zé zhé bù zūn dān bā, zhù xī kù lún, wài zé lín jiē é luó sī, yǒu qià kè tú hù shì, xíng shì tè zhòng, hào chēng xióng jù. qián lóng èr shí qī nián, yú shì bù zhōng qí hàn shān běi zhī kù lún zhì bàn shì dà chén, yǐ mǎn zhōu dà yuán rèn zhī bié xuǎn méng gǔ hàn wáng gōng zā sà kè yī rén wéi bàn shì dà chén, tóng lí qí wù. hé shuò qīn wáng duō luó é fù sāng zhāi duō ěr jì yǐ qián lóng èr shí sān nián fù kù lún xié lǐ é luó sī biān jìng shì. èr shí qī nián, tíng hù shì. èr shí jiǔ nián, sāng zhāi duō ěr jì qǐng zēng kù lún kǎ zuò, pài bīng tún tián yī běng bù ěr gá lēi tái děng chù, bù xǔ. sān shí nián liù yuè, mìng a lǐ gǔn suǒ lín chá bàn qià kè tú qián tōng mào yì yī àn, yǐ sāng zhāi duō ěr jì sī tīng méng rén réng yǔ é shāng mào yì, lùn zuì xuē jué bàn shì dà chén chǒu dá yǐ sī shì dé huì zhèng fǎ. shí yuè, yǐ shì méng zā sà kè bèi zǐ yī dá mù shén bù guǎn é luó sī kǎ zuò. sān shí sān nián, kù lún bàn shì dà chén qìng guì děng zòu é luó sī qiǎn shǐ qǐ kāi guān jiāo yì, yǔn zhī. réng shēn nèi dì shāng rén tú zēng jià zhí zhī jìn. xún mìng sāng zhāi duō ěr jì fù rèn.
是部本为喀尔喀四部之首,内则哲布尊丹巴,住锡库伦,外则邻接俄罗斯,有恰克图互市,形势特重,号称雄剧。乾隆二十七年,於是部中旗汗山北之库伦置办事大臣,以满洲大员任之;别选蒙古汗、王、公、紥萨克一人为办事大臣,同釐其务。和硕亲王多罗额驸桑斋多尔济以乾隆二十三年赴库伦协理俄罗斯边境事。二十七年,停互市。二十九年,桑斋多尔济请增库伦卡坐,派兵屯田依琫、布尔噶勒台等处,不许。三十年六月,命阿里衮索琳查办恰克图潜通贸易一案,以桑斋多尔济私听蒙人仍与俄商贸易,论罪削爵;办事大臣丑达以私市得贿正法。十月,以是盟紥萨克贝子伊达木什布管俄罗斯卡坐。三十三年,库伦办事大臣庆桂等奏俄罗斯遣使乞开关交易,允之。仍申内地商人图增价值之禁。寻命桑斋多尔济复任。
sì shí èr nián, dìng kù lún bàn shì dà chén jiān xiá bàn shì zhāng jīng, mín méng jiāo shè shì jiàn jūn jù bào bàn lǐ lì. sì shí sān nián, sāng zhāi duō ěr jì zòu é luó sī rén sī yuè biān kǒu mài mǎ, é yuán mǎ yù ěr bù kěn qián lái, zàn tíng mào yì, jí zī shì é gù bì nà tuō ěr, shàng shì zhī. qī yuè, yù sāng zhāi duō ěr jì huì tóng bàn shì dà chén bó qīng é, shāng bàn nèi dì shāng rén gěi hái é luó sī qiàn huò. shí yī yuè, sāng zhāi duō ěr jì zú, mìng tǔ xiè tú hàn chē dēng duō ěr jì wǎng kù lún xié tóng bó qīng é bàn shì. sì shí wǔ nián, fù kāi shì. sì shí bā nián, yǐ chē dēng duō ěr jì sī gěi chéng qí wū lā huáng duàn zhào piào, bà kù lún bàn shì dà chén, mìng sài yīn nuò yán qīn wáng lā wàng duō ěr jì dài zhī, réng mìng sāng zhāi duō ěr jì zhī zǐ jùn wáng yùn duān duō ěr jì suí tóng bàn shì, dìng kā ěr kā sì bù wū lā zhāng chéng. shí èr yuè, mìng yùn duān duō ěr jì liè míng zài bàn shì dà chén lēi bǎo zhī qián. sì shí jiǔ nián, yǐ é luó sī shǔ bù lǐ yǎ tè rén jié nèi dì wǎng wū liáng hǎi mào yì shāng mín, péi huò ér bù jiāo fàn, lǚ xí qí guó. wǔ shí nián chūn, yǐ é luó sī fù wén zhī wú tuī dàng, fù tíng qià kè tú hù shì. bàn shì dà chén sōng yún yīn dìng yán biān méng gǔ xū yòng yān chá bù pǐ zhāng chéng.
四十二年,定库伦办事大臣兼辖办事章京,民、蒙交涉事件均具报办理例。四十三年,桑斋多尔济奏俄罗斯人私越边口卖马,俄员玛玉尔不肯前来,暂停贸易,即咨示俄固毕纳托尔,上是之。七月,谕桑斋多尔济会同办事大臣博清额,商办内地商人给还俄罗斯欠货。十一月,桑斋多尔济卒,命土谢图汗车登多尔济往库伦协同博清额办事。四十五年,复开市。四十八年,以车登多尔济私给乘骑乌拉黄缎照票,罢库伦办事大臣,命赛因诺颜亲王拉旺多尔济代之,仍命桑斋多尔济之子郡王蕴端多尔济随同办事,定喀尔喀四部乌拉章程。十二月,命蕴端多尔济列名在办事大臣勒保之前。四十九年,以俄罗斯属布里雅特人劫内地往乌梁海贸易商民,赔货而不交犯,屡檄其国。五十年春,以俄罗斯覆文支吾推宕,复停恰克图互市。办事大臣松筠因定沿边蒙古需用烟茶布疋章程。
wǔ shí yī nián jiǔ yuè, dìng tǔ chē liǎng bù jí sài zā liǎng bù měi nián gè dài yī bù rén rù wéi chǎng, tǔ chē liǎng méng bù luò rén jiāo kù lún bàn shì wáng dà chén dài lǐng xí wéi, sài zā liǎng méng bù luò rén réng jiāo wū lǐ yǎ sū tái jiāng jūn dà chén dài lǐng xí wéi, bìng lìng bù luò měi nián zì hàn wáng zhì gōng gè jiǎn pài yī rén, tái jí nèi gè jiǎn pài sì rén, lǐng zhí xián jiào dà zhě èr míng, wēi mò tái jí èr míng, réng zuò shí míng shàn shè fù mù lán wéi chǎng lì. wǔ shí sì nián, é shǔ bù lǐ yǎ tè rén shāng wǒ chū kǎ xún bīng, sōng yún xí é gù bì nà tuō ěr bǔ sòng zhì zhī fǎ. shì yǒu zì é guī zhī tǔ ěr hù tè lǎ ma sà má lín yán é jiāng xīng bīng gòu xìn. tíng zhǐ mìng sōng yún xí xún. wǔ shí wǔ nián, shì bù gē bì shù qí zāi, zā sà kè tái jí wū ěr zhàn zā bù bào yǐ yīng shōu fù jí zì chù niú yáng zhèn gěi, bìng lìng yǒu lì tái jí guān bīng zhōu xù pín zhě. shì wén, shàng jiā zhī. wǔ shí liù nián, sōng yún zòu é shǒu biān mù lì biàn qí wū, zhào zhū sà má lín, xǔ é fù shì. sōng yún yǔ jiē rèn bàn shì dà chén pǔ fú xié bàn bèi zǐ xùn dōu bù duō ěr jì fù qià kè tú, xiǎo yù é gù bì nà tuō ěr, sì hòu rú yù huì bàn shì jiàn, yīng rú lì xùn sù wán jié, mìng dào àn fàn, yīng sòng qià kè tú jū shí zhèng fǎ, bǐ cǐ yuē shù shāng fàn, wú yǒu jī qiàn, yīn yǔ lì yuē, yǒng wèi zūn shǒu.
五十一年九月,定土、车两部及赛、紥两部每年各带一部人入围场,土、车两盟部落人交库伦办事王大臣带领习围,赛、紥两盟部落人仍交乌里雅苏台将军大臣带领习围,并令部落每年自汗、王至公各拣派一人,台吉内各拣派四人,领职衔较大者二名,微末台吉二名,仍作十名善射赴木兰围场例。五十四年,俄属布里雅特人伤我出卡巡兵,松筠檄俄固毕纳托尔捕送置之法。適有自俄归之土尔扈特喇嘛萨麻林言俄将兴兵构衅。廷旨命松筠檄询。五十五年,是部戈壁数旗灾,紥萨克台吉乌尔湛紥布报以应收赋及自畜牛羊赈给,并令有力台吉官兵周恤贫者。事闻,上嘉之。五十六年,松筠奏俄守边目力辨其诬,诏诛萨麻林,许俄复市。松筠与接任办事大臣普福、协办贝子逊都布多尔济赴恰克图,晓谕俄固毕纳托尔,嗣后如遇会办事件,应如例迅速完结,命盗案犯,应送恰克图鞫实正法,彼此约束商贩,毋有积欠,因与立约,永为遵守。
jiā qìng qī nián sān yuè, tǔ xiè tú hàn chē dēng duō ěr jì děng bèi xíng wéi jìn shào mǎ pǐ, shàng jiā zhī. bā yuè, dìng tǔ xiè tú hàn chē chén hàn èr bù shì wù zài kù lún huì jí, yǔ bàn shì dà chén yī tóng bàn lǐ lì. zì shì tǔ chē èr bù zhòng dà shì jiàn, jiē yóu kù lún bàn shì dà chén zhuān zòu. yǔn yùn duān duō ěr jì qǐng, měi yú shí nián xún chá é luó sī jiāo jiè kǎ lún yī cì. bā nián bā yuè, yǔn yùn duān duō ěr jì qǐng, tǔ xiè tú hàn bù zā sà kè qí wàng duō ěr jì qí bā kè zā bù děng qí, jí zhé bù zūn dān bā hū tú kè tú tú zhòng suǒ shǔ dì fāng, miǎn qū zhú zhòng dì mín rén jìn. sì hòu lìng kěn dì mǔ, tiān jiàn fáng wū, qīn zhàn yóu mù, bìng lìng cóng qián zū zhǒng zhě, àn dì nà zū. qǔ méng nǚ wèi qī zhě, shēn gù zhī hòu, qī zǐ gěi gāi chù zā sà kè wèi nú lì. hū tú kè tú tú zhòng dì fāng jí wéi qí suǒ shǔ. bìng dìng gāi chù jū mín àn rén gěi zhào, měi nián yóu yùn duān duō ěr jì pài yuán jiǎn chá, zào cè bào yuàn jí zài yǒu wú zhào zhī mín rèn yì qī zhǐ, méng cháng zā sà kè děng zhì zuì lì. èr shí sān nián, kù lún qiǎn méng yuán tóng é yuán kān míng jiāng jiè.
嘉庆七年三月,土谢图汗车登多尔济等备行围进哨马匹,上嘉之。八月,定土谢图汗、车臣汗二部事务在库伦会集,与办事大臣一同办理例。自是土、车二部重大事件,皆由库伦办事大臣专奏。允蕴端多尔济请,每逾十年巡察俄罗斯交界卡伦一次。八年八月,允蕴端多尔济请,土谢图汗部紥萨克齐旺多尔济、齐巴克紥布等旗,及哲布尊丹巴呼图克图徒众所属地方,免驱逐种地民人禁。嗣后另垦地亩,添建房屋,侵占游牧,并令从前租种者,按地纳租。娶蒙女为妻者,身故之后,妻子给该处紥萨克为奴隶。呼图克图徒众地方即为其所属。并定该处居民按人给照,每年由蕴端多尔济派员检查,造册报院;及再有无照之民任意栖止,盟长、紥萨克等治罪例。二十三年,库伦遣蒙员同俄员勘明疆界。
dào guāng sì nián sān yuè, yǐ kù lún zhāng jīng shàng ān tài chá yàn yī běng děng chù zhòng dì mín rén bù néng hé shì, zhì mín rén děng pán jù yóu mù, shǔ chē líng duō ěr jì zā sà kè yìn wù zhī tái jí gòng sū lún chéng bào qū zhú, yòu wù huǐ lǐng zhào rén mín fáng wū, mìng duó zhí, yùn duān duō ěr jì děng yì chǔ. réng shēn gè qí róng liú wú piào mín rén zhī jìn. qī nián, yùn duān duō ěr jì zú, yǐ lún bù duō ěr jì dài wéi kù lún bàn shì dà chén. shí èr nián, duō ěr jì lā bù tǎn dài zhī. shí wǔ nián, duō ěr jì lā bù tǎn zòu kā ěr kā zhāo mín kěn fù pāo huāng dì mǔ zhāng chéng, yù bù xǔ. shí èr yuè, mìng dé lēi kè duō ěr jì wèi kù lún xué xí bāng bàn dà chén. shí bā nián, duō ěr jì lā bù tǎn zòu guǎn kǎ lún zā sà kè nà mù jì lēi duō ěr jì shàn yǐ qí ěr hún kǎ lún bīng dīng yǔ míng jì kǎ lún bīng dīng hù xiāng yí zhù, chè chāi, réng yì chǔ. shí jiǔ nián, yǔn zhé bù zūn dān bā wǎng kù lún zhī běi yī lǔ gé hé wēn quán zuò tāng, mìng bàn shì dà chén fú yīng hù shì. sì yuè, duō ěr jì lā bù tǎn zú, yǐ dé lēi kè duō ěr jì dài wéi kù lún bàn shì dà chén. èr shí yī nián liù yuè, é luó sī sà nà tè yá mén zī lǐ fān yuàn, wén zhōng guó yán jìn yā piàn rù jiè, yǐ zhūn chì suǒ shǔ bù dé zài jiāo jiè zhī chù hù xiāng fàn dài tōu yùn. yù kù lún bàn shì dà chén yán jìn nèi dì mào yì rén děng zài jiāo jiè chù suǒ sī xíng fàn yùn yān tǔ, yǐ suí wài fān chú jī bì. èr shí èr nián jiǔ yuè, dé lēi kè duō ěr jì yǐ kù lún dì fāng shāng mín pán jù yī àn, xià bù yì chǔ.
道光四年三月,以库伦章京尚安泰查验伊琫等处种地民人不能核事,致民人等盘踞游牧,署车凌多尔济紥萨克印务之台吉贡苏伦呈报驱逐,又误毁领照人民房屋,命夺职,蕴端多尔济等议处。仍申各旗容留无票民人之禁。七年,蕴端多尔济卒,以纶布多尔济代为库伦办事大臣。十二年,多尔济拉布坦代之。十五年,多尔济拉布坦奏喀尔喀招民垦复抛荒地亩章程,谕不许。十二月,命德勒克多尔济为库伦学习帮办大臣。十八年,多尔济拉布坦奏管卡伦紥萨克那木济勒多尔济擅以奇尔浑卡伦兵丁与明济卡伦兵丁互相移驻,撤差,仍议处。十九年,允哲布尊丹巴往库伦之北伊鲁格河温泉坐汤,命办事大臣福英护视。四月,多尔济拉布坦卒,以德勒克多尔济代为库伦办事大臣。二十一年六月,俄罗斯萨纳特衙门咨理藩院,闻中国严禁鸦片入界,已谆饬所属不得在交界之处互相贩带偷运。谕库伦办事大臣严禁内地贸易人等在交界处所私行贩运烟土,以绥外藩、除积弊。二十二年九月,德勒克多尔济以库伦地方商民盘踞一案,下部议处。
xián fēng sì nián, tǔ xiè tú hàn chē chén hàn liǎng bù hàn wáng gōng tái jí děng qǐng juān zhù jūn xū, wēn zhǐ què zhī. bā nián, yǔn é luó sī shǐ rén yóu kù lún zhì zhāng jiā kǒu rù jīng. shí yī nián, dé lēi kè duō ěr jì qiān, yǐ duō ěr jì nà mù kǎi dài wéi kù lún bàn shì dà chén, xún lìng chē chén hàn ā ěr tǎ shén dá dài zhī. yǐ bàn shì dà chén sè kè tōng é dài cāo yǎn niǎo qiāng bīng dīng fù qià kè tú, mìng duō ěr jì nà mù kǎi tuǒ bàn kù lún shì jiàn. sì yuè, sè kè tōng é zòu é shāng yù yú kù lún mào yì, xíng wén zǔ zhǐ. liù yuè, zǒng lǐ gè guó shì wù wáng dà chén zòu zhǔn é rén zài kù lún xiū lǐ gōng guǎn. shí yī yuè, sè kè tōng é zòu é shāng shàn wǎng méng gǔ gè qí mào yì. yù shǒu yuē kāi dǎo, bìng jiāo zǒng lǐ gè guó shì wù yá mén zhào huì é shǐ jìn zǔ. shí èr yuè, chè qià kè tú xí qiāng guān bīng.
咸丰四年,土谢图汗、车臣汗两部汗、王、公、台吉等请捐助军需,温旨卻之。八年,允俄罗斯使人由库伦至张家口入京。十一年,德勒克多尔济迁,以多尔济那木凯代为库伦办事大臣,寻令车臣汗阿尔塔什达代之。以办事大臣色克通额带操演鸟枪兵丁赴恰克图,命多尔济那木凯妥办库伦事件。四月,色克通额奏俄商欲於库伦贸易,行文阻止。六月,总理各国事务王大臣奏准俄人在库伦修理公馆。十一月,色克通额奏俄商擅往蒙古各旗贸易。谕守约开导,并交总理各国事务衙门照会俄使禁阻。十二月,撤恰克图习枪官兵。
tóng zhì yuán nián, dìng é guó lù lù tōng shāng zhāng chéng tiáo kuǎn. sān nián, yǐ xīn jiāng huí luàn, diào tǔ xiè tú hàn chē chén hàn liǎng bù méng bīng fù wū lǔ mù qí děng chù zhù jiǎo. sì nián sān yuè, yǐ tǔ chē liǎng méng méng bīng kuì sàn huí qí, yù wén shèng děng bù bì zài lìng fù yíng. yǐ tú méng yuán gǔ chéng méng bīng dòu liú, zā sà kè dá ěr mǎ sēng gé yán yì. wǔ nián, mìng bàn kā ěr kā sì méng juān shū. liù nián, diào tǔ chē liǎng méng bīng yī qiān wǔ bǎi míng zhù fáng kǎ lún. bā nián, gǎi dìng zhōng é lù lù tōng shāng zhāng chéng, liǎng guó biān jiè mào yì zài bǎi lǐ nèi jūn bù nà shuì é shāng xǔ wǎng zhōng guó suǒ shǔ shè guān zhī méng gǔ gè chù, yì bù nà shuì qí bù shè guān zhī méng gǔ dì fāng, gāi shāng yù qián wǎng mào yì, yì bù lán zǔ, wéi gāi shāng yīng yǒu biān jiè guān zhí zhào.
同治元年,定俄国陆路通商章程条款。三年,以新疆回乱,调土谢图汗、车臣汗两部蒙兵赴乌鲁木齐等处助剿。四年三月,以土、车两盟蒙兵溃散回旗,谕文盛等不必再令赴营。以图盟援古城蒙兵逗留,紥萨克达尔玛僧格严议。五年,命办喀尔喀四盟捐输。六年,调土、车两盟兵一千五百名驻防卡伦。八年,改订中俄陆路通商章程,两国边界贸易在百里内均不纳税;俄商许往中国所属设官之蒙古各处,亦不纳税;其不设官之蒙古地方,该商欲前往贸易,亦不拦阻,惟该商应有边界官执照。
jiǔ nián èr yuè, huí fěi dōng cuàn, zì sān yīn nuò yán zuǒ yì yòu qí zā sà kè a bā ěr mǐ tè yóu mù rǎo shì bù zuǒ yì hòu qí zhèn guó gōng bā lēi dá ěr duō ěr jì yóu mù. bàn shì dà chén zhāng tíng yuè děng zòu:" méng gǔ dì fāng fú yuán liáo kuò, méng zhòng jiē zé shuǐ cǎo wàng chù yóu mù, xiāng jù shù shí lǐ shǐ yǒu zhān lú. qiě bǎi yú nián ān xiǎng tài píng, jiǔ bù zhī bīng. zéi zhī méng gǔ yì qī, shì yǐ bǎi shù chéng qún, zòng héng sì rǎo. nǐ diào zhù kǎ lún méng bīng, xí liǎng bù luò méng cháng děng dài wǎng xī nán yí dài, yǔ gè qí guān bīng xié jiǎo. kù lún dì fāng tǎ miào jiǎ yú gè qí, shāng gǔ fú còu, rén yān chóu mì. xiàn pài sāng zhuō tè bā děng diào jí lǎ ma è tà kè fáng hù miào yǔ. yòu lìng shāng mín bàn lǐ bǎo jiǎ, yǐ zī shǒu yù." liù yuè, zhāng tíng yuè děng zòu yǐ tǔ méng bīng jiǔ bǎi míng jiāo zā sà kè gōng nài dāng děng fáng shǒu é ěr dé ní zhāo. qī yuè, é diào mǎ duì zài kù lún cāo yǎn, yù zhāng tíng yuè děng zhā chá. xún yǐ wū lǐ yǎ sū tái wēi jí, zhāng tíng yuè děng zòu diào tǔ chē liǎng méng bīng huì jiǎo. shí èr yuè, qǐng yǐ sài zā liǎng méng xié fáng kù lún guān bīng èr bǎi míng guī bìng sài zā liǎng méng, pài bīng fēn fáng yào ài.
九年二月,回匪东窜,自三音诺颜左翼右旗紥萨克阿巴尔米特游牧扰是部左翼后旗镇国公巴勒达尔多尔济游牧。办事大臣张廷岳等奏:“蒙古地方幅员辽阔,蒙众皆择水草旺处游牧,相距数十里始有毡庐。且百馀年安享太平,久不知兵。贼知蒙古易欺,是以百数成群,纵横肆扰。拟调驻卡伦蒙兵,檄两部落盟长等带往西南一带,与各旗官兵协剿。库伦地方塔庙甲于各旗,商贾辐辏,人烟稠密。现派桑卓特巴等调集喇嘛、鄂拓克防护庙宇。又令商民办理保甲,以资守御。”六月,张廷岳等奏以土盟兵九百名交紥萨克公奈当等防守额尔德尼昭。七月,俄调马队在库伦操演,谕张廷岳等查察。寻以乌里雅苏台危急,张廷岳等奏调土、车两盟兵会剿。十二月,请以赛、紥两盟协防库伦官兵二百名归并赛、紥两盟,派兵分防要隘。
shí nián èr yuè, huí fěi fù cuàn é zhé ne hé yí dài, tú fàn kù lún. zhāng tíng yuè děng zòu xùn xí dá ěr jì děng jūn fù hā ěr ní dūn xī běi dì fāng fáng jiǎo. shí yī nián, zhāng tíng yuè zòu:" qián diào tǔ chē liǎng méng guān bīng xiǎng xǔ, shàng nián yóu liǎng méng juān shū zhī gěi. wū chéng bèi xiàn, fù zòu diào nèi dì guān bīng lái kù fáng jiǎo, xí tǔ chē liǎng méng jí shā bì juān bèi mǎ sān qiān pǐ, zī hàn bīng qí chéng, yòu jiè gù tuó mǎ shù qiān zhǐ, fēn fù gè tái. liǎng méng guān bīng zì shàng nián qiǎn sàn, gǎi zhēng zuò fáng, yīng xū tuó mǎ sān qiān yú zhǐ, yì xì gè qí tān pài." sì yuè, huí fěi cuàn shì bù zuǒ yì zhōng qí jùn wáng lā sū lún bā zán ěr yóu mù, fén lüè fǔ miào, dōng fàn mò huò ěr gā shùn děng tái. zhāng tíng yuè qiǎn méng yuán zhá qí lǔ kè qí bó kè wǎ qí ěr děng zhuī bài zhī yú wū lā tè zhōng qí shā bā kè wū sū dì fāng. liù yuè, fù dū tǒng dù gā ěr zòu huí fěi yú sì yuè yóu tú méng gōng bā lēi dá ěr duō ěr jì yóu mù cuàn chū shùn xīn dì fāng. wǔ yuè, cuàn jùn wáng lā sū lún bā zán ěr yóu mù zhī bā ěr tú sǒu jí dì fāng. pài jí ěr hóng é dài duì gǎi dào niè zéi. shí huí fěi fù xī cuàn zuǒ yì zhōng zuǒ qí zā sà kè dá ěr mǎ sēng gé yóu mù, zhì wū lā tè zhōng gōng qí zhī bù tè lā dì fāng. jí ěr hóng é huì bó kè wǎ qí ěr jìn jī, dà shèng zhī.
十年二月,回匪复窜额哲呢河一带,图犯库伦。张廷岳等奏迅檄达尔济等军赴哈尔尼敦西北地方防剿。十一年,张廷岳奏:“前调土、车两盟官兵饷糈,上年由两盟捐输支给。乌城被陷,复奏调内地官兵来库防剿,檄土、车两盟及沙毕捐备马三千匹,资汉兵骑乘,又借雇驼马数千只,分赴各台。两盟官兵自上年遣散,改征作防,应需驼马三千馀只,亦系各旗摊派。”四月,回匪窜是部左翼中旗郡王拉苏伦巴咱尔游牧,焚掠府庙,东犯莫霍尔、嘎顺等台。张廷岳遣蒙员札齐鲁克齐、伯克瓦齐尔等追败之於乌拉特中旗沙巴克乌苏地方。六月,副都统杜嘎尔奏回匪於四月由图盟公巴勒达尔多尔济游牧窜出顺新地方。五月,窜郡王拉苏伦巴咱尔游牧之巴尔图叟吉地方。派吉尔洪额带队改道蹑贼。时回匪复西窜左翼中左旗紥萨克达尔玛僧格游牧,至乌拉特中公旗之布特拉地方。吉尔洪额会伯克瓦齐尔进击,大胜之。
bā yuè, huí fěi fù cuàn shì bù zuǒ yì hòu qí gōng bā lēi dá ěr duō ěr jì yóu mù, zhí qū wēng jí hé yí dài. bié gǔ cuàn zhé lín děng tái, sài ěr wū sū xī běi tái lù duàn. zhāng tíng yuè děng zòu chá hā ěr suǒ pài dá ěr jì yī jūn dǐ wēng jí hé zhī wū lēi gàn hū xiù dì fāng, yǔ shì bù zuǒ yì zhōng zuǒ qí gōng qí mò tè duō ěr jì jí bó kè wǎ qí ěr èr yíng xiāng jī jiǎo. shì yuè èr shí yī rì, bó kè wǎ qí ěr bài zéi yú chá bù chá ěr tái zhī chá hǎn jí lī mǎ dì fāng. èr shí liù rì mǎo kè, bó kè wǎ qí ěr xīng yè yóu jiān dào qióng zhuī, rào chū dōng fàn kù lún fěi qián, bài zhī yú ā dá hā chǔ kè shān é lǐ yīn huá dì fāng. wǔ shēn kè lián zài jié, huò tuó qiān yú mǎ sì bǎi, wéi zéi yú bì liú miào, xiāng chí liù zhòu yè. jiǔ yuè èr rì, dá ěr jì jūn zhì bì liú miào xī běi zhù yíng, fěi yǐ tóu chéng kuáng zhī, dá ěr jì jù zǔ bó kè wǎ qí ěr jūn xún luó, fěi yú shì yè qīng qí xī dùn. shí èr yuè, zhāng tíng yuè děng zòu qián cuàn wū kù liǎng chéng huí fěi, xiàn jūn fǎn sù zhōu lǎo cháo. xuān huà gǔ běi kǒu èr jūn yú běn nián dào kù, zé yào shè fáng, zú zī hàn wèi. tǔ chē liǎng méng guān bīng nǐ cái bàn liú bàn, měi jiè bàn nián, lún huàn fáng hù guān shǔ zhāo miào, chè shā bì bīng.
八月,回匪复窜是部左翼后旗公巴勒达尔多尔济游牧,直趋翁吉河一带。别股窜哲林等台,赛尔乌苏西北台路断。张廷岳等奏察哈尔所派达尔济一军抵翁吉河之乌勒幹呼秀地方,与是部左翼中左旗公齐莫特多尔济及伯克瓦齐尔二营相犄角。是月二十一日,伯克瓦齐尔败贼於察布察尔台之察罕吉哩玛地方。二十六日卯刻,伯克瓦齐尔星夜由间道穷追,绕出东犯库伦匪前,败之于阿达哈楚克山额里音华地方。午申刻连再捷,获驼千馀、马四百,围贼于毕留庙,相持六昼夜。九月二日,达尔济军至毕留庙西北驻营,匪以投诚诳之,达尔济遽阻伯克瓦齐尔军巡逻,匪于是夜轻骑西遁。十二月,张廷岳等奏前窜乌、库两城回匪,现均返肃州老巢。宣化、古北口二军於本年到库,择要设防,足资捍卫。土、车两盟官兵拟裁半留半,每届半年,轮换防护官署昭庙,撤沙毕兵。
shí èr nián èr yuè, huí fěi fù rǎo zuǒ yì hòu qí gōng bā lēi dá ěr duō ěr jì yóu mù, xún dùn. sān yuè, zhāng tíng yuè děng zòu:" kù lún shì wù jiào fán, qǐng tǔ chē liǎng méng zhī xié lǐ jiāng jūn, chì lìng měi nián lún bān zài kù tīng hòu chà wěi, wù fù wū chéng." xià jīn shùn děng huì shāng fù zòu. yù cuī shān dōng yú wǔ yuè qián jiě qīng kù lún xiǎng yín shí wàn liǎng, lài kù lún shāng mín tuán yǒng. dìng biàn tōng bàn lǐ kù lún jūn xū zhāng chéng. shí sān nián jiǔ yuè, kù lún bàn shì dà chén ā ěr tǎ shén dá zú, yǐ nà mù jì lēi duān duō bù dài zhī.
十二年二月,回匪复扰左翼后旗公巴勒达尔多尔济游牧,寻遁。三月,张廷岳等奏:“库伦事务较繁,请土、车两盟之协理将军,饬令每年轮班在库听候差委,勿赴乌城。”下金顺等会商覆奏。谕催山东於五月前解清库伦饷银十万两,赉库伦商民团勇。定变通办理库伦军需章程。十三年九月,库伦办事大臣阿尔塔什达卒,以那木济勒端多布代之。
guāng xù yuán nián, yǐ kù lún jiě yán, chè huí zhí lì gǔ běi kǒu liàn jūn. sì nián shí yī yuè, yǐ kù lún hā lā hé děng chù yóu fěi shàng duō, réng bō zhí lì xuān huà liàn jūn èr bǎi wǔ shí míng zhù zhī. wǔ nián èr yuè, yǐ mù tú shàn zòu, yù chì tǔ xiè tú hàn xùn jiāng chè huí tuō lǐ bù lā kè tú gù lǐ kè èr tái bāng tái guān bīng tuó mǎ, cuī lìng réng huí běn tái. wǔ yuè, yǔ juān shū yín liǎng zhī tǔ xiè tú hàn nà xùn chuò kè tú děng jiǎng. liù nián zhēng yuè, yǐ gǎi yì é guó guī huán yī lí tiáo yuē, chóu bèi biān fáng, pài tǔ chē èr méng bīng èr qiān méng bīng zhù kù lún, bō jūn huǒ jí bèi měng gǔ bāo yín. shí èr yuè, gěi kù lún fáng bīng yuè xiǎng. qī nián èr yuè, chè zhù kù lún méng bīng. sì yuè, yǐ kù lún wèi é rén lái wǎng chōng tú, diào xǐ chāng wèi kù lún bàn shì dà chén, tǒng xīn jūn qiān rén fù zhī. shì nián, zhōng é dìng xù gǎi lù lù tōng shāng zhāng chéng, é guó shāng mín wǎng méng gǔ mào yì zhě, zhī néng yóu zhāng chéng fù qīng dān nèi. kǎ lún guò jiè, yīng yǒu běn guó guān suǒ fā zhōng é liǎng guó wén zì, bìng yì chū měng wén zhí zhào, zhù míng xìng míng huò sè bāo jiàn shēng chù shù mù, yú rù zhōng guó biān jiè shí, zài kǎ lún chéng yàn. qí wú zhí zhào shāng mín guò jiè, rèn píng zhōng guó guān kòu liú.
光绪元年,以库伦解严,撤回直隶古北口练军。四年十一月,以库伦、哈拉河等处游匪尚多,仍拨直隶宣化练军二百五十名驻之。五年二月,以穆图善奏,谕饬土谢图汗迅将撤回托里布拉克、图固里克二台帮台官兵驼马,催令仍回本台。五月,予捐输银两之土谢图汗那逊绰克图等奖。六年正月,以改议俄国归还伊犁条约,筹备边防,派土、车二盟兵二千蒙兵驻库伦,拨军火及备蒙古包银。十二月,给库伦防兵月饷。七年二月,撤驻库伦蒙兵。四月,以库伦为俄人来往冲途,调喜昌为库伦办事大臣,统新军千人赴之。是年,中俄订续改陆路通商章程,俄国商民往蒙古贸易者,祗能由章程附清单内。卡伦过界,应有本国官所发中、俄两国文字,并译出蒙文执照,註明姓名、货色、包件、牲畜数目,於入中国边界时,在卡伦呈验。其无执照商民过界,任凭中国官扣留。
bā nián sì yuè, xǐ chāng zòu kǎo chá kù lún shí shì biān fáng qíng xíng, liàng yì biàn tōng. yī kù lún yǔ qià kè tú tún jūn fēn zhù. yī qià kè tú gǎi shè dào yuán zhèn shǒu biān sài. yī kù lún xuǎn liàn tǔ zhù xué shì tún kěn. yī kù lún shǔ jìng jì jiē lián lín shěng dì fāng zhuó liàng tún bīng. xià suǒ sī yì, gé. xún yǐ xǐ chāng zòu hé tǔ méng méng cháng chē lín duō ěr jì, bà zhī, bìng xià lǐ fān yuàn, yì zhù xiāo tǔ chē liǎng méng wáng gōng děng zhù bān wū lǐ yǎ sū tái huì méng zhī àn. bā yuè, xǐ chāng děng zòu kù lún jìn yǔ é lín, wèi mò běi dì yī yān hóu. xiàn zhù bīng shè fáng, kuì yùn zhuàn shū, jiù zhàn rào yuǎn, jí yí biàn tōng, gǎi shè jié jìng. yù chì wū lǐ yǎ sū tái jiāng jūn chá hā ěr dū tǒng xùn sù tuǒ chóu fù zòu.
八年四月,喜昌奏考察库伦时势边防情形,量议变通。一、库伦与恰克图屯军分驻。一、恰克图改设道员镇守边塞。一、库伦选练土著学试屯垦。一、库伦属境暨接连邻省地方酌量屯兵。下所司议,格。寻以喜昌奏劾土盟盟长车林多尔济,罢之,并下理藩院,议注销土、车两盟王公等驻班乌里雅苏台会盟之案。八月,喜昌等奏库伦近与俄邻,为漠北第一咽喉。现驻兵设防,馈运转输,旧站绕远,亟宜变通,改设捷径。谕饬乌里雅苏台将军、察哈尔都统迅速妥筹覆奏。
jiǔ nián èr yuè, xǐ chāng zòu tái zhàn chí zhì, nǐ chì yùn cǎo yǎng tuó, yǐ zī gōng yìng, bìng chén bào zāi bù shí děng qíng. yù suí yuǎn chéng jiāng jūn fēng shēn děng àn zhào yuán zòu zhēn zhuó tuǒ bàn. sān yuè, chá hā ěr dū tǒng jí hé děng zòu mù huò ěr gá shùn děng jiǔ tái zhī guān bīng qián táo, zhào xǐ chāng děng chì gè qí jié lì gōng chà, bù zhǔn tuī xiè, réng yán jìn bīng dīng sāo rǎo tái zhàn. bā yuè, chá hā ěr dū tǒng jí hé děng zòu fǔ xù zāi huāng, ān shè tái zhàn. xǐ chāng yòu hé chē lín duō ěr jì quán shì tài zhòng, bǎ chí gōng shì, chuàn tōng gè qí xū bào zāi huāng, qiǎn chè guān bīng xū yòng tuó zhǐ, fù wèi chè zhǒu, gè qí pài bō bāng tái, yán bú dào chà. yù xīn rèn bàn shì dà chén guì xiáng mì chá jù fù. shí é shì rì shèng, zhū bù wáng gōng jiàn shēng xié èr. xǐ chāng suǒ yì zhì guān zhù jūn tún tián gǎi tái zhū dà duān, jiē yǐ xiāo huàn wèi méng. zhōng cháo zhòng gēng zhāng, zhì suǒ qǐng wú yī xíng zhě, zú yǐ bìng qù, bìng chè qí jūn. xīn hài zhī biàn, shí niàng yú cǐ, shí zhě xī zhī. jiǔ yuè, xǐ chāng zòu chì tú shén yè tú hàn bù wèi bèi zāi gè qí zàn háng bāng tái. xún kù lún bàn shì dà chén nà mù jì lēi duān duō bù miǎn, yǐ tǔ xiè tú hàn nà xùn chuò kè tú dài zhī.
九年二月,喜昌奏台站迟滞,拟饬运草养驼,以资供应,并陈报灾不实等情。谕绥远城将军丰绅等按照原奏斟酌妥办。三月,察哈尔都统吉和等奏穆霍尔、噶顺等九台之官兵潜逃,诏喜昌等饬各旗竭力供差,不准推卸,仍严禁兵丁骚扰台站。八月,察哈尔都统吉和等奏抚恤灾荒,安设台站。喜昌又劾车林多尔济权势太重,把持公事,串通各旗虚报灾荒,遣撤官兵需用驼只,复为掣肘,各旗派拨帮台,延不到差。谕新任办事大臣桂祥密查具覆。时俄势日盛,诸部王公渐生携贰。喜昌所议置官、驻军、屯田、改台诸大端,皆以消患未萌。中朝重更张,致所请无一行者,卒以病去,并撤其军。辛亥之变,实酿於此,识者惜之。九月,喜昌奏饬图什业图汗部未被灾各旗暂行帮台。寻库伦办事大臣那木济勒端多布免,以土谢图汗那逊绰克图代之。
shí nián zhēng yuè, yǐ tǔ xiè tú hàn bù zuǒ yì zhōng jùn wáng ā mù gá bā zā ěr děng sì qí bèi zāi tè zhòng, yù guì xiáng děng tuǒ chóu jiǎn huǎn chà yáo, yǔ quàn juān zhèn zāi zhī zhé bù zūn dān bā hū tú kè tú biǎn é. shí èr nián, guì xiáng hé zhé bù zūn dān bā zhī shāng zhuō tè bā suǒ nè mù duō ěr jì jū xīn qiǎo zhà, yì gòu biān xìn, gé zhī. shí liù nián bā yuè, kù lún bàn shì dà chén ān dé děng zòu kù lún suǒ shǔ qià kè tú děng chù kāi bàn jīn kuàng, huá shāng jì wú kě zhāo, yáng shāng zé duàn bù kě zhāo jí, chén zhì ài nán háng qíng xíng, xià suǒ sī zhī zhī. shí èr yuè, yù shǐ lián zòu kù lún shāng zhuō tè bā lǎ ma dá shén duō ěr jì qī méng bǎ chí, shàn quán kē liǎn, xià lǐ fān yuàn. shí bā nián qī yuè, dìng lián jiē zhōng é lù lù diàn xiàn. zhé bù zūn dān bā suǒ zhù zhī miào bèi huǒ, fó xiàng jīng juàn xū huǐ. tǔ méng děng sì méng wáng gōng juān zhù chóng jiàn, ér shāng zhuō tè bā yǐ cǐ jiǎ dài shāng rén, tān pài shā bì zhě suì zhòng. èr shí nián jiǔ yuè, ān dé zòu rì běn biàn dòng, mín qíng huáng huò, qǐng réng diào guān bīng zhù kù lún, yù lǐ hóng zhāng zhuó dù.
十年正月,以土谢图汗部左翼中郡王阿木噶巴紥尔等四旗被灾特重,谕桂祥等妥筹减缓差徭,予劝捐赈灾之哲布尊丹巴呼图克图扁额。十二年,桂祥劾哲布尊丹巴之商卓特巴索讷木多尔济居心巧诈,意构边衅,革之。十六年八月,库伦办事大臣安德等奏库伦所属恰克图等处开办金矿,华商既无可招,洋商则断不可招集,陈窒碍难行情形,下所司知之。十二月,御史联奏库伦商卓特巴喇嘛达什多尔济欺朦把持,擅权科敛,下理藩院。十八年七月,定联接中俄陆路电线。哲布尊丹巴所住之庙被火,佛像经卷胥毁。土盟等四盟王公捐助重建,而商卓特巴以此假贷商人,摊派沙毕者遂重。二十年九月,安德奏日本变动,民情惶惑,请仍调官兵驻库伦,谕李鸿章酌度。
èr shí èr nián liù yuè, kù lún bàn shì dà chén guì bīn zòu:" zhé bù zūn dān bā hū tú kè tú shǔ shā bì yī xiàng kùn kǔ tè shén, liú wáng guò duō. hū tú kè tú zhōng hòu cún xīn, yòng rén shī dàng, yī rèn lǎ ma děng gōu tōng nèi dì shāng mín yǐ jí zài guān rén děng bǎi fāng zhà qǔ, ruò wǎng wén zhī. dài yòng dù guò jiǒng, bù dé bù jiā bèi kē pài, suǒ yóu qiàn fù lěi lěi, shàng xià jiāo kùn. tǐ fǎng qí shǔ kān bù lǎ ma nuò men hàn bā lēi dǎng chuī mù bā lēi wèi sēng sú suǒ yǎng mù, yīng zé chéng qīng lǐ yǐ xí shǔ shāng zhuō tè bā bā tè duō ěr jì děng, fán yī qiè shāng shàng yīng bàn shì yí, xī xīn zī shāng, tuǒ wèi chóu huà. xiān jiāng shā bì děng yīng pài guāng xù èr shí èr nián fēn tān kuǎn, zhā zhào shí nián yǐ qián, gè àn shēng chù duō guǎ, bǐng gōng yún tān, bù zhǔn jiā pài, hé shí zhuó cái. jìn nián zēng tiān fú fèi, wù liàng suǒ tān zǔn jié dòng yòng, bǐ shū mín lì. bìng qǐng jiāng dōng yíng tái shì jiǎ shǒu gè shāng, měi yù liǎng dà chén jié shòu chóu kuǎn xiàng bù jiǎn bù zēng, àn nián dài zhé bù zūn dān bā guī shāng qiàn." xià suǒ sī zhī zhī. xún yòu zòu dìng qià kè tú guī fèi, huà sī wèi gōng, tí mǎn méng dà chén jīng fèi. qī yuè, zòu qǐng dìng kù lún dà chén yǔ zhé bù zūn dān bā hū tú kè tú wǎng huán tǐ zhì shì fǒu píng xíng, yǒu yuē:" gōng shì zhī jiān, bèi jí róng qià xiāng jiàn zhī jì, duō shì shēn shāng. shí zé zhé bù zūn dān bā yǐ jiāo jiǎn bá hù, yǔ bàn shì dà chén jī bù xiāng néng." shí yī yuè, guì bīn zòu:" tǔ méng suǒ shǔ xī běi qí jiè hā lǎ hé yí dài, xiàng yǒu kāi kěn dì mǔ, bō zhǒng zá liáng, céng jīng zòu míng bù zhǔn xù kěn. měi jiè tái shì zhāng jīng gēng huàn shí rèn, yóu kù lún dà chén zā wěi huì tóng zā sà kè děng qián wǎng qīng zhā yǒu wú xù kěn. zī jiè yīng chá zhī qī, zhào zhāng pài wěi tái shì zhāng jīng lǐ fān yuàn yuán wài láng kuí xiǎn wǎng chá, jiāng suǒ de lòu guī chéng qǐng hé bàn, yuē jì èr qiān shù bǎi liǎng. dāng jiāng liǎng dà chén cǐ cì kuǎn fèi quán fā shāng rén shōu hái, qí yú gè xiàng, zàn zhào chéng àn fēn lài gè yuán, bǐ zī jīn tiē."
二十二年六月,库伦办事大臣桂斌奏:“哲布尊丹巴呼图克图属沙毕一项困苦特甚,流亡过多。呼图克图忠厚存心,用人失当,一任喇嘛等勾通内地商民以及在官人等百方诈取,若罔闻知。迨用度过窘,不得不加倍苛派,所由欠负累累,上下交困。体访其属堪布喇嘛诺们汗巴勒党吹木巴勒为僧俗所仰慕,应责成清理已檄署商卓特巴巴特多尔济等,凡一切商上应办事宜,悉心谘商,妥为筹画。先将沙毕等应派光绪二十二年分摊款,查照十年以前,各按牲畜多寡,秉公匀摊,不准加派,核实酌裁。近年增添浮费,务量所摊撙节动用,俾纾民力。并请将东营台市甲首各商,每遇两大臣节寿酬款项不减不增,按年代哲布尊丹巴归商欠。”下所司知之。寻又奏定恰克图规费,化私为公,提满、蒙大臣经费。七月,奏请定库伦大臣与哲布尊丹巴呼图克图往还体制是否平行,有曰:“公事之间,备极融洽;相见之际,多似参商。实则哲布尊丹巴已骄蹇跋扈,与办事大臣积不相能。”十一月,桂斌奏:“土盟所属西北旗界哈喇河一带,向有开垦地亩,播种杂粮,曾经奏明不准续垦。每届台市章京更换实任,由库伦大臣紥委会同紥萨克等前往清查有无续垦。兹届应查之期,照章派委台市章京理藩院员外郎奎显往查,将所得陋规呈请核办,约计二千数百两。当将两大臣此次款费全发商人收还,其馀各项,暂照成案分赉各员,俾资津贴。”
èr shí sān nián liù yuè, bàn shì dà chén lián shùn zòu zhé bù zūn dān bā hū tú kè tú yǔ méng gǔ bàn shì dà chén tú shén yè tú hàn nà xùn chuò kè tú liǎng bù xiāng néng, qǐng gé bàn shì dà chén zhī rèn, yù cóng zhī, bìng chì sì hòu yù yǒu cǐ děng shì jiàn, wù tuǒ wèi zhēn zhuó, wù tīng hū tú kè tú yī miàn zhī cí. yǐ tǔ méng zhōng qí bèi zǐ péng chǔ kè chē lín wèi kù lún bàn shì dà chén. lián shùn yǐ:" guì bīn suǒ zòu guī huán zhé bù zūn dān bā shāng qiàn bàn fǎ, sì chéng shí yín, fēn nián dài xiāo, suī xù méng qíng, wèi xù shāng qíng, zhì gāi shāng děng kuī lèi tài duō, bù gǎn yǔ shā bì nèi wài liǎng cāng jí è tà kè jiāo yì. ér liǎng cāng è tà kè suī yǒu shēng chù, wú chǔ yì huàn, shì jǐng xiāo tiáo, zhū huò bù néng chàng xiāo. xiàn hū tú kè tú zhī miào gōng jiǔ jùn, yīng zhào guì bīn suǒ zòu, bù dé kē pài, xiū xī méng zhòng. liǎng cāng suǒ yòng huò wù yín chá jí è tà kè xī jiè zhī kuǎn, yīng xún jiù rì zhāng chéng, shè fǎ suàn bō." yòu zòu:" jù tǔ méng méng cháng mì shén kè duō ěr jì zhuǎn jù gè qí chéng bào, xiàn chá gè qí chéng bào, bìng wú wèi lǐng xiàn piào mín rén zhòng dì zhī shì. qí yóu kù lún tái shì zhāng jīng yá mén qǐng lǐng xiàn piào lái qí mào yì zhě, jūn suí lái suí wǎng, huò dā gài tǔ fáng cún huò shōu zhàng, niú yáng bìng bù zī shēng. kěn huāng mín rén jiàn fáng yǎng chù, měi nián jiāo dì zū chá shù shí xiāng huò bǎi xiāng bù děng. fù jù shāng mín yuán shùn míng děng qī jiā chéng, rèn zhǒng huāng dì, měi nián yǒu dì zū chá, shēng chù cún chǎng, měi nián yǒu cǎo chǎng chá. qǐng jiāng rèn jiāo qián dà chén guì bīn fá kuǎn yuán chá jiāo huán." zhǐ jūn rú suǒ qǐng. bìng jiāng chá dì lòu guī huà sī wèi gōng, cái tái shì zhāng jīng chá dì zhī chà.
二十三年六月,办事大臣连顺奏哲布尊丹巴呼图克图与蒙古办事大臣图什业图汗那逊绰克图两不相能,请革办事大臣之任,谕从之,并饬嗣后遇有此等事件,务妥为斟酌,勿听呼图克图一面之词。以土盟中旗贝子朋楚克车林为库伦办事大臣。连顺以:“桂斌所奏归还哲布尊丹巴商欠办法,四成实银,分年带销,虽恤蒙情,未恤商情,致该商等亏累太多,不敢与沙毕内外两仓及鄂拓克交易。而两仓鄂拓克虽有牲畜,无处易换,市井萧条,诸货不能畅销。现呼图克图之庙工久竣,应照桂斌所奏,不得苛派,休息蒙众。两仓所用货物银茶及鄂拓克息借之款,应循旧日章程,设法算拨。”又奏:“据土盟盟长密什克多尔济转据各旗呈报,现查各旗呈报,并无未领限票民人种地之事。其由库伦台市章京衙门请领限票来旗贸易者,均随来随往,或搭盖土房存货收账,牛羊并不孳生。垦荒民人建房养畜,每年交地租茶数十箱或百箱不等。复据商民元顺明等七家呈,认种荒地,每年有地租茶,牲畜存厂,每年有草厂茶。请将认交前大臣桂斌罚款原茶交还。”旨均如所请。并将查地陋规化私为公,裁台市章京查地之差。
èr shí sì nián, quàn bàn zhāo xìn gǔ piào. lián shùn zòu tú shén yè tú hàn chē chén hàn liǎng bù luò wáng gōng jí zhé bù zūn dān bā hū tú kè tú děng, qíng yuán bào xiào shì píng yín gòng èr shí wàn liǎng. wǔ yuè, tǔ chē liǎng méng wáng gōng jí zhé bù zūn dān bā shā bì lǎ ma děng chén qǐng bù yuán lǐng zhāo xìn gǔ piào, wēn yù jiā zhī, réng chì yī bìng gěi jiǎng. yǐ shè kù lún qià kè tú diàn xiàn, lǐ fān yuàn zòu cǎi fá tǔ méng gè qí guān shān mù zhí.
二十四年,劝办昭信股票。连顺奏图什业图汗、车臣汗两步落王公及哲布尊丹巴呼图克图等,情原报效市平银共二十万两。五月,土、车两盟王公及哲布尊丹巴沙毕、喇嘛等陈请不原领昭信股票,温谕嘉之,仍饬一并给奖。以设库伦、恰克图电线,理藩院奏采伐土盟各旗官山木植。
xiān shì, kù lún xī běi gè qí zhì qià kè tú yí dài nèi dì rén mín, lǜ yǐ zū dì kěn huāng wéi míng, tōu wā jīn shā, é rén yì duō yuè jiè qián cǎi, chá jìn qū zhú, jù wén ér yǐ. zhì shì lián shùn zòu:" tǔ chē liǎng méng gè qí jiè nèi kù lún dōng běi liù tái dì, yuē hé sān bǎi sì shí yú lǐ, xī zì è ěr hé hā lā hé zhì é néng hé, gòng yǒu jīn kuàng sān chù. yòu xī běi jiǔ tái dì, yuē hé wǔ bǎi sān shí yú lǐ, běi zì sè liè hé zhì yī lǔ hé, gòng yǒu jīn kuàng èr chù, zhōu wéi èr bǎi yú lǐ, jīn miáo shén wàng, yǐ yī lǔ hé suǒ chǎn wèi zuì jiā. wéi chǎn zì hé nèi, shuǐ shì pō shēn, rén lì tāo qǔ, suǒ de yǒu xiàn. bì yòng xī fǎ yǐ jī qì jí shuǐ, gù gōng kāi wā, qí lì fāng hòu. nǐ zhāo jí jù kuǎn, yán pìn kuàng shī, gòu yùn jī qì, xiāng dì kāi cǎi. yí tóng shí jǔ bàn, yú jū zhōng è yào zhī chù, shè yī zǒng chǎng. zōng jì chéng běn yuē xū yín sān bǎi wàn liǎng." fù jù tiān jīn shuì wù sī é rén kē lè dé lì kù xī chēng méng gǔ jīn kuàng, zhōng guó jí kuǎn xīng bàn shí, é rén yì yuán fù gǔ, réng kě dài wéi zhāo jí, yán zūn zhōng guó zhāng chéng. rú yòng é rén, yīng tīng zhōng guó guān yuán yuē shù, tōng pán chóu huà. è ěr hé děng wǔ chù jīn kuàng, nǐ qǐng zhāo shāng jí kuǎn, hé lì kāi cǎi, yóu zhōng guó zì xíng jǔ bàn, bìng zhǔn fù zhāo é gǔ, qǐng jiǎn pài dà yuán zhuān sī dū shuài. xià zǒng lǐ gè guó shì wù yá mén huì tóng kuàng wù dà chén yì xíng. xún mìng lián shùn dū bàn méng gǔ è ěr hé děng kuàng.
先是,库伦西北各旗至恰克图一带内地人民,率以租地垦荒为名,偷挖金砂,俄人亦多越界潜采,查禁驱逐,具文而已。至是连顺奏:“土、车两盟各旗界内库伦东北六台地,约合三百四十馀里,西自鄂尔河、哈拉河至额能河,共有金矿三处。又西北九台地,约合五百三十馀里,北自色埒河至伊鲁河,共有金矿二处,周围二百馀里,金苗甚旺,以伊鲁河所产为最佳。惟产自河内,水势颇深,人力掏取,所得有限。必用西法以机器汲水,雇工开挖,其利方厚。拟招集钜款,延聘矿师,购运机器,相地开采。宜同时举办,於居中扼要之处,设一总厂。综计成本约需银三百万两。”复据天津税务司俄人柯乐德利库西称蒙古金矿,中国集款兴办时,俄人亦原附股,仍可代为招集,严遵中国章程。如用俄人,应听中国官员约束,通盘筹画。鄂尔河等五处金矿,拟请招商集款,合力开采,由中国自行举办,并准附招俄股,请简派大员专司督率。下总理各国事务衙门会同矿务大臣议行。寻命连顺督办蒙古鄂尔河等矿。
shì nián, lǐ hóng zhāng děng zòu zhōng é huì dìng tiáo yuē. é guó zhǔn zài zhōng guó méng gǔ dì fāng mào yì, qí méng gǔ gè chù jí gè méng shè guān yǔ wèi shè guān zhī chù, jūn zhǔn mào yì, zhào jiù bù nà shuì. qí mǎi mài huò wù, huò yòng xiàn qián, huò yǐ huò yì huò jūn kě. bìng zhǔn é mín yǐ gè zhǒng huò wù dǐ zhàng. zài kù lún shè lǐng shì, kē bù duō wū lǐ yǎ sū tái qí shāng wù xīng wàng tiān shè.
是年,李鸿章等奏中俄会订条约。俄国准在中国蒙古地方贸易,其蒙古各处及各盟设官与未设官之处,均准贸易,照旧不纳税。其买卖货物,或用现钱,或以货易货均可。并准俄民以各种货物抵账。在库伦设领事,科布多、乌里雅苏台俟商务兴旺添设。
èr shí wǔ nián shí yuè, zòu jí gǔ kāi cǎi, yǐ tǔ chē liǎng méng tóng shí gòng jǔ wèi yí, jí jí tǔ chē liǎng méng cháng qiè shí quàn yù, bǐ zhī kāi kuàng zhī jǔ, bù tè bǎo wèi biān jiāng, qiě kāi méng gǔ shēng jì, bào wén. tǔ méng méng cháng mì shén kè duō ěr jì yǐ lián shùn děng hé zǔ náo kāi kuàng, bà zhī. shí yī yuè, luò bù sāng dá shén miàn mán zhé bù zūn dān bā, yǐ wán xiè huáng jiào yì chǔ. lǐ fān yuàn zòu méng gǔ wáng gōng děng qǐng tíng bàn kuàng wù, mìng kūn gāng yù dé wǎng chá bàn, bìng yù lián shùn huǎn bàn kù lún kuàng wù. shí èr yuè, kù lún qià kè tú diàn xiàn gōng jùn. èr shí liù nián, kūn gāng děng zòu tíng bàn kuàng wù, lián shùn xià bù yì chǔ. quán fěi shì qǐ, mìng bàn shì dà chén fēng shēng ā děng bèi biān.
二十五年十月,奏集股开采,以土、车两盟同时共举为宜,即集土、车两盟长切实劝谕,俾知开矿之举,不特保卫边疆,且开蒙古生计,报闻。土盟盟长密什克多尔济以连顺等劾阻挠开矿,罢之。十一月,洛布桑达什面谩哲布尊丹巴,以玩亵黄教议处。理藩院奏蒙古王公等请停办矿务,命昆冈、裕德往查办,并谕连顺缓办库伦矿务。十二月,库伦、恰克图电线工竣。二十六年,昆冈等奏停办矿务,连顺下部议处。拳匪事起,命办事大臣丰升阿等备边。
èr shí qī nián sān yuè, fēng shēng ā péng chǔ kè chē lín zòu tú shén yè tú hàn bù luò méng cháng bèi zǐ dòng duō bù děng chéng, jià xìng xī ān, qǐng juān běn nián yīng de fèng yín duàn pǐ, bìng liàng lì juān mǎ bèi yòng, zhé bù zūn dān bā hū tú kè tú děng yì chéng juān mǎ qiān pǐ, jūn yǔn nà zhī. liù yuè, fēng shēng ā děng zòu:" shàng nián nèi dì quán fěi zhào huò, cù qǐ bīng duān, kù lún qià kè tú děng chù zhōng wài gè shāng, fēn fēn qiān xǐ, hù xiāng yí jù. dāng yǔ zhù kù é lǐng shì guān shī shén mǎ lēi fú děng zài sān wù shāng, jūn néng fèng yuē wéi jǐn, lì gù bāng jiāo. bǐ shí suī yǒu é bīng fáng shǒu, yóu néng shí lì bǎo hù zhōng wài shāng mín méng zhòng děng xìng mìng zī cái, liǎng bù xiāng rǎo, qǐng yǔ bǎo xīng." yǔn zhī.
二十七年三月,丰升阿、朋楚克车林奏图什业图汗部落盟长贝子栋多布等呈,驾幸西安,请捐本年应得俸银缎疋,并量力捐马备用,哲布尊丹巴呼图克图等亦呈捐马千匹,均允纳之。六月,丰升阿等奏:“上年内地拳匪肇祸,猝启兵端,库伦、恰克图等处中外各商,纷纷迁徙,互相疑惧。当与驻库俄领事官施什玛勒福等再三晤商,均能奉约惟谨,力顾邦交。彼时虽有俄兵防守,尤能实力保护中外商民、蒙众等性命赀财,两不相扰,请予宝星。”允之。
èr shí jiǔ nián èr yuè, yǐ fáng shǒu biān jiāng yì cháng chū lì, yǔ tǔ méng méng cháng zā sà kè dūn dōu bù duō ěr jì shuāng yǎn huā líng, tǔ méng cān zàn jùn wáng ā náng dá wǎ qí ěr zǐ jiāng, tǔ méng fù méng cháng zā sà kè zhèn guó gōng chá kè dōu ěr zā bù tǔ méng fù jiāng jūn qīn wáng háng dá duō ěr jì zǒng guǎn xī kǎ lún é lǔ tè zā sà kè bèi zǐ dá kè dān duō ěr jì gān qīng mén xíng zǒu, yú gěi jiǎng yǒu chà. rùn wǔ yuè, tǔ méng wáng gōng jí zhé bù zūn dān bā děng bào xiào xiū zhèng yáng mén gōng chéng yín, yǔn hé gěi jiǎng xù. fēng shēng ā děng zòu fù gǎi shè xíng shěng, yǐ wài méng dì fāng yǔ nèi dì biān jiāng qíng xíng bù tóng, yī lì bàn lǐ, duō yǒu zhì ài. dé zhǐ:" shì." xià suǒ sī zhī zhī. jiǔ yuè, wū lǐ yǎ sū tái jiāng jūn lián shùn děng zòu tǔ chē èr méng jīn kuàng xù yì kāi bàn, cān zhuó wài méng děng qíng xíng, xiáng dìng zhāng chéng, tuǒ chóu bù zhì. qǐng zhǔn pài shuì wù sī yáng yuán kē lè dé wèi zǒng bàn, bìng jiǎn pài dà yuán zhuān sī dū shuài, xià bù yì. shí yī yuè, yǐ méng gǔ bàn shì dà chén péng chǔ kè chē lín zì gēng zǐ yǐ lái, shèn gù biān yǔ, jí mù wài rén, xù shāng fǔ méng, qín láo zú lù, yǔ zǐ jiāng.
二十九年二月,以防守边疆异常出力,予土盟盟长紥萨克敦都布多尔济双眼花翎,土盟参赞郡王阿囊达瓦齐尔紫缰,土盟副盟长紥萨克镇国公察克都尔紥布、土盟副将军亲王杭达多尔济、总管西卡伦额鲁特紥萨克贝子达克丹多尔济乾清门行走,馀给奖有差。闰五月,土盟王公及哲布尊丹巴等报效修正阳门工程银,允核给奖叙。丰升阿等奏覆改设行省,以外蒙地方与内地边疆情形不同,一例办理,多有窒碍。得旨:“是。”下所司知之。九月,乌里雅苏台将军连顺等奏土、车二盟金矿续议开办,参酌外蒙等情形,详订章程,妥筹布置。请准派税务司洋员柯乐德为总办,并简派大员专司督率,下部议。十一月,以蒙古办事大臣朋楚克车林自庚子以来,慎固边圉,辑睦外人,恤商抚蒙,勤劳足录,予紫缰。
sān shí nián, bàn shì dà chén dé lín zòu kù lún hòu dì méng mín zū diàn, nǐ shè qīng kěn jú, yǐ dù yǔ wài rén sī kěn, xià hù bù yì. sān yuè, dé lín děng zòu bàn kù lún tǒng juān. dá lài lǎ ma yǐ yìn cáng qǐ xìn, bì zhī kù lún, zhào yán zhǐ yíng, lìng fù xī níng. jiǔ yuè, yǔ zhù kù lún zhí lì liàn jūn guān biàn jiǎng, yǐ bǎo wèi méng shāng, fáng hù wài rén. shí yuè, dé lín zòu jié tú méng zuǒ yì zhōng qí zā sà kè jùn wáng ā náng tǎ wǎ qí ěr zhài àn.
三十年,办事大臣德麟奏库伦后地蒙民租佃,拟设清垦局,以杜与外人私垦,下户部议。三月,德麟等奏办库伦统捐。达赖喇嘛以印藏启衅,避之库伦,诏延祉迎,令赴西宁。九月,予驻库伦直隶练军官弁奖,以保卫蒙商,防护外人。十月,德麟奏结图盟左翼中旗紥萨克郡王阿囊塔瓦齐尔债案。
sān shí yī nián, bàn shì dà chén pǔ shòu zòu chuàng bàn lí jīn, wěi chà guān jiǎ dé shèng děng fēn wǎng tóu tái jì qià kè tú děng chù dài bīng jī chá tōu lòu, fēn duàn tán yā. qī yuè, yǐ lǐ fān yuàn zòu, yǔ zhé bù zūn dān bā hū tú kè tú nǚ tú liáo hàn dá lā é ěr dé ní chē chén míng hào. shí èr yuè, shè kù lún xún jǐng bīng dīng, yóu méng rén jiǎn xuǎn. sān shí èr nián liù yuè, yǐ tǔ méng wáng gōng děng chéng gòu liàn bīng zhàn mǎ, yī xiàn xuǎn qí, yǔ méng cháng gōng xián zā sà kè yī děng tái jí dūn dōu bù duō ěr jì děng jiǎng yǒu chà.
三十一年,办事大臣朴寿奏创办釐金,委差官贾得胜等分往头台暨恰克图等处带兵稽查偷漏,分段弹压。七月,以理藩院奏,予哲布尊丹巴呼图克图女徒寮汗达拉额尔德尼车臣名号。十二月,设库伦巡警兵丁,由蒙人拣选。三十二年六月,以土盟王公等承购练兵战马,依限选齐,予盟长公衔紥萨克一等台吉敦都布多尔济等奖有差。
sān shí sān nián sì yuè, yǔn kāi kù lún jīn kuàng, dìng quán xiàn zhāng chéng. yǐ kù lún méng gǔ bàn shì dà chén péng chǔ kè chē lín huì tóng yán zhǐ dū bàn kuàng wù. sān shí sì nián èr yuè, bàn shì dà chén yán zhǐ yǐ pài yuán kān zhàng gè qí kěn dì, qīn wáng háng dá duō ěr jì qí tái jí bā tú bā lǔ kàng bù bèi tái, qǐng yán jiā yì chǔ, yǔn zhī. wǔ yuè, zēng kāi yī lā yù gé lún nán zhī kè lè sī. bā yuè, shì bàn kù lún tǔ yào tǒng shuì. shè méng yǎng xué táng, jiù xuǎn tǔ chē liǎng méng jí shā bì yòu tóng, zhuān xí mǎn méng hàn yǔ yán wén zì, yǐ xīng bàn xīn zhèng, méng gǔ tōng xiǎo hàn wén hàn yǔ shǎo, yì zhì gé hé.
三十三年四月,允开库伦金矿,定权限章程。以库伦蒙古办事大臣朋楚克车林会同延祉督办矿务。三十四年二月,办事大臣延祉以派员勘丈各旗垦地,亲王杭达多尔济旗台吉巴图巴鲁抗不备台,请严加议处,允之。五月,增开依拉裕格伦南之克勒司。八月,试办库伦土药统税。设蒙养学堂,就选土、车两盟及沙毕幼童,专习满、蒙、汉语言文字,以兴办新政,蒙古通晓汉文汉语少,易致隔阂。
xuān tǒng yuán nián rùn èr yuè, yán zhǐ děng zòu zhǔn shè kù lún lǐ xíng sī yuán. shí zhé bù zūn dān bā hū tú kè tú zhī shāng zhuō tè bā bā tè mǎ duō ěr jì juān xué táng jīng fèi bā qiān liǎng, yán zhǐ wèi qǐng shǎng dài sù diāo guà. dé zhǐ, xià lǐ fān yuàn hé gěi jiǎng xù. shí yī yuè, yǐ kù lún gè chǎng suǒ chū jīn shā jiào wǎng nián chàng wàng, gěi jiān bàn guān děng huā hóng.
宣统元年闰二月,延祉等奏准设库伦理刑司员。时哲布尊丹巴呼图克图之商卓特巴巴特玛多尔济捐学堂经费八千两,延祉为请赏带膆貂褂。得旨,下理藩院核给奖叙。十一月,以库伦各厂所出金砂较往年畅旺,给监办官等花红。
èr nián wǔ yuè, bàn shì dà chén sān duō yǐ tǔ chē liǎng méng shā bì děng sān chù lǚ bào zāi jìn, gōng yì guò fán, lì nián xī jiè huá é zhài kuǎn, dié jīng bào guān suǒ qiàn zhě, yuē jì bù xià bǎi yú wàn liǎng, jìng yǒu gū yī qí zhī shēng chù bù zú dǐ zhài zhě. ér zì gòng zhé bù zūn dān bā wài, guāng xù èr shí jiǔ nián zhì xuān tǒng yuán nián, kù lún dà chén děng xiū lǐ yá shǔ jí qì jù pū diàn děng xiàng, yǐ hé yín shí bā wàn yú liǎng, zhī yìng mǎ pǐ shí yáng chái tàn děng xiàng shàng bù zài nèi. yīn zòu hé dìng tǔ chē liǎng méng shā bì gōng kù lún dà xiǎo yá mén chái tàn yáng shù mù, jí xiàn zhì gè guān diào rèn xiū shǔ tiān wù zhāng chéng. qí yú chāi shǐ, tǒng yóu gè yuán zì wèi chóu bèi, bìng yǐ wù jià áng guì, fèi yòng jié jué, qǐng jiā gè yuán gōng fèi yín yī wàn èr qiān liǎng. xiān jǐn kù lún wài xiāo gōng kuǎn xiàng xià kāi zhī, tǎng yǒu bù fū, yóu kù lún jīn kuàng shuì kuǎn zàn bō, réng yán jīn kuàng zhú nián jiàn yǒu qǐ sè, méng kùn yī sū, shāng wù yì kě xīng wàng, shuì é zì bì jiā zēng, jiě bù zhī kuǎn, bù zhì jiào wǎng nián wèi chù, xià dù zhī bù yì xíng. qīng zhōng yè hòu, zhū biān jiāng jūn dà chén yǐ xià fèng gěi guò báo, jiē yǐ fān bù gōng yìng wéi shēng jì, sān duō cǐ shū, kě yǐ lì zhī. shí yuè, sān duō zòu lǎ ma dēng céng duó fàn jù bǔ yī àn, shāng zhuō tè bā bā tè mǎ duō ěr jì qì bù jiāo chū shǒu yào, lì cì chéng wén, wú lǐ qǔ nào, yāo xié jù zòu, kǒng guó jiā fǎ lìng, guān zhǎng zhèng quán, jiāng nán xíng yú méng dì, qǐng yǔ chì gé zhé bù zūn dān bā zì èr yuè fèng yán jiā yuē shù diàn zhǐ hòu, kù shǔ lǎ ma ān fèn shǒu fǎ, wèi jìn nián suǒ wèi yǒu, qǐng chuán zhǐ jiā jiǎng: jūn yǔn zhī. èr nián sì yuè, shì bù qīn wáng péng chǔ kè chē lín wèi zī zhèng yuàn qīn xuǎn yì yuán.
二年五月,办事大臣三多以土、车两盟沙毕等三处屡报灾祲,供亿过繁,历年息借华、俄债款,迭经报官索欠者,约计不下百馀万两,竟有估一旗之牲畜不足抵债者。而自供哲布尊丹巴外,光绪二十九年至宣统元年,库伦大臣等修理衙署及器具铺垫等项,已合银十八万馀两,支应马匹、食羊、柴炭等项尚不在内。因奏核定土、车两盟沙毕供库伦大小衙门柴炭、羊数目,及限制各官调任修署添物章程。其馀差使,统由各员自为筹备,并以物价昂贵,费用竭蹶,请加各员公费银一万二千两。先侭库伦外销公款项下开支,倘有不敷,由库伦金矿税款暂拨,仍言金矿逐年渐有起色,蒙困一苏,商务亦可兴旺,税额自必加增,解部之款,不至较往年为绌,下度支部议行。清中叶后,诸边将军、大臣以下俸给过薄,皆倚藩部供应为生计,三多此疏,可以例之。十月,三多奏喇嘛登曾夺犯拒捕一案,商卓特巴巴特玛多尔济迄不交出首要,历次呈文,无理取闹,要挟具奏,恐国家法令,官长政权,将难行於蒙地,请予斥革;哲布尊丹巴自二月奉严加约束电旨后,库属喇嘛安分守法,为近年所未有,请传旨嘉奖:均允之。二年四月,是部亲王朋楚克车林为资政院钦选议员。
sān nián, shè kù lún shěn pàn gè tīng. jūn zī fǔ yì yú kù lún shè lù jūn bīng bèi chù, pài yuán tǒng bīng zhù zhī. shì nián zhēng yuè, sān duō zòu xuān tǒng èr nián jīn kuàng yīng jiǎo guān shuì jì jīn shā yì yín shí jiǔ wàn sān qiān liǎng yǒu qí, quán shù zuò wéi kù lún bàn jūn shì de kuǎn. shì yuè, kāi tú méng zā sà kè nà mù sà lài qí kuí téng hé jīn kuàng. sì yuè, kāi yǎ lēi bì kè jīn kuàng. rùn liù yuè, yǐ gé shāng zhuō tè bā bā tè mǎ duō ěr jì bào xiào bàn lǐ xīn zhèng yín èr wàn liǎng, sān duō qǐng shǎng huán yuán xián, chì huí kù lún shǔ shāng zhuō tè bā zhuàn wù, yǐ shì kuǎn zuò wéi xiū qì chē lù zhī xū. bā yuè, zòu:" jìn lái biān shì rì jí, jīn yán tú tái zhàn, yú lái kù lún guān yuán, zé duō fāng liú nàn, yú dì kù yào jiàn, zé rèn yì wán hū. qǐng chì gāi guǎn tái zhàn rèn zhēn zhěng dùn." yǔn zhī. jiǔ yuè, sān duō děng yǐ é ěr dé ní chē chén bào xiào yín yī wàn liǎng, zòu zhǔn yòng xìng huáng wéi chē. shí zhé bù zūn dān bā yǔ sān duō bù xié, shì bù qīn wáng háng dá duō ěr jì děng yǐ zhài wù sù mì jié é rén, bù yuè xīn zhèng. yú shì é zhào huì wài wù bù, yǒu bù zhù bīng bù pài guān bù zhí mín zhī yāo qiú.
三年,设库伦审判各厅。军谘府亦於库伦设陆军兵备处,派员统兵驻之。是年正月,三多奏宣统二年金矿应缴官税计金砂易银十九万三千两有奇,全数作为库伦办军事的款。是月,开图盟紥萨克那木萨赖旗奎腾河金矿。四月,开雅勒弼克金矿。闰六月,已革商卓特巴巴特玛多尔济报效办理新政银二万两,三多请赏还原衔,饬回库伦署商卓特巴篆务,以是款作为修汽车路之需。八月,奏:“近来边事日急,今沿途台站,於来库伦官员,则多方留难,於递库要件,则任意玩忽。请饬该管台站认真整顿。”允之。九月,三多等以额尔德尼车臣报效银一万两,奏准用杏黄围车。时哲布尊丹巴与三多不协,是部亲王杭达多尔济等以债务素密结俄人,不悦新政。於是俄照会外务部,有不驻兵、不派官、不殖民之要求。
jì wǔ chāng shì qǐ, gè shěng dǐng fèi, háng dá duō ěr jì děng suì yú shí yuè chū jiǔ rì yōng zhé bù zūn dān bā chēng zūn hào, jiàn yuán lì guó, zhì nèi gé. yǐ kā ěr kā bā shí liù zā sà kè míng yì tōng dié zhōng wài, zhǐ chì qīng tíng, xīng fù yuán yè, qū zhú zài wài méng zhī mǎn qīng guān bīng. sān duō bèi pò qù zhí, sài ěr wū sū guǎn zhàn zhàn yuán yì yú shí èr yuè qù zhí. yú shì kā ěr kā sì bù jǔ fēi qīng yǒu.
洎武昌事起,各省鼎沸,杭达多尔济等遂於十月初九日拥哲布尊丹巴称尊号,建元立国,置内阁。以喀尔喀八十六紥萨克名义通牒中外,指斥清廷,兴复元业,驱逐在外蒙之满清官兵。三多被迫去职,赛尔乌苏管站站员亦于十二月去职。於是喀尔喀四部举非清有。
shì bù dì jiān gēng mù, kuàng chǎn lín mù, jūn chēng ráo fù. zuǒ lǐng gòng yǒu sì shí jiǔ.
是部地兼耕牧,矿产林木,均称饶富。佐领共有四十九。
chē chén hàn bù, chēng kā ěr kā dōng lù, zhì jīng shī sān qiān wǔ bǎi lǐ. dōng jiè é ěr dé ní tuó luó hǎi, xī jiè chá hǎn qí lǎo tú, nán jiè tǎ ěr gǔn chái dá mù, běi jiè wēn dōu ěr hǎn.
车臣汗部,称喀尔喀东路,至京师三千五百里。东界额尔德尼陀罗海,西界察罕齐老图,南界塔尔衮、柴达木,北界温都尔罕。
yuán tài zǔ shí qī shì sūn ā mǐn dōu lǎ lēi yǒu zi mó luō bèi mǎ, zhù mù kè lū lún hé, shēng zǐ shuò lěi, shǐ hào chē chén hàn. yǔ qí zú tǔ xiè tú hàn gǔn bù zā sà kè tú hàn sù bā dì tóng shí chēng sān hàn. zi shí yī, jīn chē chén hàn bù èr shí sān zā sà kè jiē qí yì. zhǎng ma chá lī, hào yī lēi dēng tǔ xiè tú, wèi zā sà kè bèi zǐ dá lī tái jí wàng zā lēi zā bù èr qí zǔ cì chá bù lī, hào é ěr dé ní tái jí, wèi zā sà kè tái jí chuī yīn zhū ěr yī qí zǔ cì lā bù lī, hào é ěr kè tái jí, wèi zā sà kè tái jí sè léng dá shén yī qí zǔ. cì běn bā, hào bā tú ěr dá ěr huī tái jí, wèi zā sà kè zhèn guó gōng chē bù dēng yī qí zǔ cì bā bù, gōng fù hàn hào, wèi chē chén hàn wū mò kè, zā sà kè jùn wáng nà mù zā lēi péng sù kè, tái jí tāo lài luó bo cáng chuí mù zā sù é ěr dé ní gēn dūn bā qí zǔ cì chuò sī xǐ bù, hào é ěr dé ní huī tái jí, wèi zā sà kè fǔ guó gōng chē líng dá shén, tái jí duō ěr jì dá shén gù lū zā bù sān qí zǔ cì bā tè mǎ shén, hào dá lài huī tái jí, wèi zā sà kè bèi lè chē bù dēng fǔ guó gōng chē líng wàng bù tái jí chē líng duō yuè tè sān qí zǔ cì chē bù dēng, hào chē chén jì nóng cì ā nán dá, hào dá lài jì nóng cì bù dá zā bù, hào é ěr dé ní jì nóng: jūn fēng zā sà kè bèi zǐ. ā nán dá zǐ gòng chǔ kè, shòu zā sà kè tái jí, yòu zì wèi yī qí.
元太祖十七世孙阿敏都喇勒有子谟啰贝玛,驻牧克噜伦河,生子硕垒,始号车臣汗。与其族土谢图汗衮布、紥萨克图汗素巴第同时称三汗。子十一,今车臣汗部二十三紥萨克皆其裔。长嘛察哩,号伊勒登土谢图,为紥萨克贝子达哩、台吉旺紥勒紥布二旗祖;次察布哩,号额尔德尼台吉,为紥萨克台吉吹音珠尔一旗祖;次拉布哩,号额尔克台吉,为紥萨克台吉色棱达什一旗祖。次本巴,号巴图尔达尔珲台吉,为紥萨克镇国公车布登一旗祖;次巴布,龚父汗号,为车臣汗乌默客,紥萨克郡王纳木紥勒、朋素克,台吉韬赉、罗卜藏、垂木紥素、额尔德尼、根敦八旗祖;次绰斯喜布,号额尔德尼珲台吉,为紥萨克辅国公车凌达什,台吉多尔济达什、固噜紥布三旗祖;次巴特玛什,号达赉珲台吉,为紥萨克贝勒车布登、辅国公车凌旺布、台吉车凌多岳特三旗祖;次车布登,号车臣济农;次阿南达,号达赉济农;次布达紥布,号额尔德尼济农:均封紥萨克贝子。阿南达子贡楚克,授紥萨克台吉,又自为一旗。
chū, kā ěr kā fú shǔ yú chá hā ěr. tiān cōng jiǔ nián, dà jūn píng chá hā ěr, chē chén hàn shuò lěi xié wū zhū mù qìn sū ní tè zhū bù zhǎng shàng shū tōng hǎo, gòng tuó mǎ. chóng dé yuán nián chūn, yǐ qí bù sī yǔ míng shì mǎ, yù zé zhī yuē:" míng, zhèn chóu yě. qián zhě chá hā ěr lín dān hàn tān míng suì bì, jǔ zhèn fá míng, qiě yù zhù zhī, zhèn gù yí shī wǎng zhēng. tiān yǐ chá hā ěr wèi fēi, gù yǐ qí guó yǔ zhèn. jīn ěr yǔ míng shì mǎ, shì zhù míng yě. ěr dāng yǐ chá hā ěr wèi jiè, qí gǎi zhī!" shuò lěi qiǎn wěi zhēng lǎ ma děng lái zhāo, qǐng yǔ míng jué shì, shàng jiā zhī, mìng chá hǎn lǎ ma wǎng lài diāo fú cháo zhū gōng dāo jīn bì. èr nián, xiàn suǒ chǎn shòu yuē tǎ xǐ. sān nián, xiàn mǎ jí jiǎ zhòu diāo pí diāo líng, é luó sī niǎo qiāng, huí bù gōng fú ān pèi, ā ěr mǎ sī fǔ bái shǔ qiú, táng gǔ tè xuán hú pí. zhào suì gòng jiǔ bái, tā wù wú rù xiàn.
初,喀尔喀服属於察哈尔。天聪九年,大军平察哈尔,车臣汗硕垒偕乌珠穆沁、苏尼特诸部长上书通好,贡驼马。崇德元年春,以其部私与明市马,谕责之曰:“明,朕仇也。前者察哈尔林丹汗贪明岁币,沮朕伐明,且欲助之,朕故移师往征。天以察哈尔为非,故以其国予朕。今尔与明市马,是助明也。尔当以察哈尔为戒,其改之!”硕垒遣伟徵喇嘛等来朝,请与明绝市,上嘉之,命察罕喇嘛往赉貂服、朝珠、弓、刀、金币。二年,献所产兽曰獭喜。三年,献马及甲胄、貂皮、雕翎,俄罗斯鸟枪,回部弓箙、鞍辔,阿尔玛斯斧、白鼠裘,唐古特玄狐皮。诏岁贡九白,他物毋入献。
shùn zhì sān nián, shuò lěi yòu sū ní tè bù zhǎng téng jī sī pàn, qiǎn zi běn bā děng yǐ bīng sān wàn yuán, dà jūn bài zhī. shī xuán, zhào zé shuò lěi yuē:" sū ní tè běn chá hā ěr shǔ bù, xiàng huà lái guī, ěr yòu zhī shǐ pàn. zhèn qiǎn bīng zhuī jiǎo shí, yóu jiè wù jiā bīng yú ěr. jù yì ěr fǎn chēng bīng kàng jù, yǐ zhì shàng cāng jiàng qiǎn, lì jiàn bài nǜ. tǎng fēi zhèn chì lìng bān shī, dà bīng jì yā ěr jìng, hé nán cháng qū zhí rù yé? jīn ěr ruò zhī zì huǐ, yù shú qián qiān, qí sù qín téng jī sī lái xiàn!" wǔ nián, téng jī sī qǐ xiáng, shuò lěi qiǎn shǐ xiàn tuó bǎi mǎ qiān rù xiè, zhào qiǎn zǐ dì lái zhāo. jiǔ nián, yǐ wàng zhēng suì gòng shǎng, yù zé wù gòng. shí èr nián, bā bù jì qí fù shuò lěi wèi chē chén hàn, qiǎn zi mù zhāng mò ěr gēn chǔ hǔ ěr lái zhāo, zhào yòu qián zuì, gòng jiǔ bái rú chū. shì nián, kā ěr kā zuǒ yòu yì shè bā zā sà kè, mìng chē chén hàn lǐng zuǒ yì zā sà kè zhī yī. shí wǔ nián, qiǎn dà chén jī fú wù yù lài zhī.
顺治三年,硕垒诱苏尼特部长腾机思叛,遣子本巴等以兵三万援,大军败之。师旋,诏责硕垒曰:“苏尼特本察哈尔属部,向化来归,尔诱之使叛。朕遣兵追剿时,犹诫勿加兵於尔。讵意尔反称兵抗拒,以致上苍降谴,立见败衄。傥非朕饬令班师,大兵既压尔境,何难长驱直入耶?今尔若知自悔,欲赎前愆,其速擒腾机思来献!”五年,腾机思乞降,硕垒遣使献驼百、马千入谢,诏遣子弟来朝。九年,以妄争岁贡赏,谕责勿贡。十二年,巴布继其父硕垒为车臣汗,遣子穆彰墨尔根楚琥尔来朝,诏宥前罪,贡九白如初。是年,喀尔喀左右翼设八紥萨克,命车臣汗领左翼紥萨克之一。十五年,遣大臣赍服物谕赉之。
kāng xī èr shí yī nián, yǐ suǒ shǔ bā ěr hū rén sī lüè wū zhū mù qìn bù jiè, yì zēng xùn bīng, yán fáng yù. huì gòng shǐ zhì, yù yuē:" zhèn wén ěr shǔ zhòng yǔ jiè nèi měng gǔ hù xiāng qiè duó, bǐ cǐ xiào yóu, kǒng guāi shēng jì. zhèn yǐ chì jiè nèi rén wú xǔ chū jìng zī rǎo, ěr yì dāng yuē shù suǒ shǔ, shǒu fèn ān jū. wéi zhě jí jū zhì zhī, wú shāo gū xī." èr shí èr nián, zhào wú yuè gá ěr bài hàn hǎi yóu mù. bā bù zú, zi nuò ěr bù sì chē chén hàn. èr shí liù nián, xié tǔ xiè tú hàn chá huī duō ěr jì biǎo shàng zūn hào, yù què zhī.
康熙二十一年,以所属巴尔呼人私掠乌珠穆沁部界,议增汛兵,严防御。会贡使至,谕曰:“朕闻尔属众与界内蒙古互相窃夺,彼此效尤,恐乖生计。朕已饬界内人毋许出境滋扰,尔亦当约束所属,守分安居。违者即拘治之,毋稍姑息。”二十二年,诏毋越噶尔拜瀚海游牧。巴布卒,子诺尔布嗣车臣汗。二十六年,偕土谢图汗察珲多尔济表上尊号,谕卻之。
èr shí qī nián, gá ěr dān lüè kā ěr kā zhì kè lū lún hé. shí nuò ěr bù jí zhǎng zǐ yī lēi dēng ā lǎ bù tǎn xiāng jì zú, sūn wū mò kè yòu, tái jí nà mù zā lēi děng xié zhī lái guī, cóng zhòng fán shí wàn yú hù, zhào fù mù wū zhū mù qìn zhū bù jiè, wū mò kè xí hàn hào rú gù. xún lǐ fān yuàn zòu jiàng zhòng rì duō, qǐng shòu nà mù zā lēi děng wéi zā sà kè xiá zhī, bào kě. mìng kē ěr qìn qīn wáng shā jīn děng wǎng shì nèi dì fǎ dù, yù yuē:" zhèn yīn ěr děng wéi è lǔ tè suǒ lüè, lián ér nà zhī. jīn guān ěr děng bìng wú fǎ zhì yuē shù bù qǔ, kǒng jié duó bù yǐ, lí xī yù duō. yuán mìng zēng zhì zā sà kè, fēn zhǎng qí duì, jìn zhǐ dào zéi, gè móu shēng yè. ěr děng guǒ néng zūn ér xíng zhī, kòu dào bù xīng, huò luàn bù zuò, shù fù zhèn fǔ yù guī xiáng ài yǎng qún shēng zhī zhì yì." èr shí jiǔ nián, xuǎn suǒ bù bīng fù tú lā hé, suí shàng shū ā lǎ ní zhēn yù gá ěr dān. sān shí nián, jià xìng duō lún nuò ěr huì yuè, zhào fēng wáng bèi lè bèi zǐ tái jí yǒu chà, gè shòu zā sà kè, biān suǒ bù zuǒ lǐng, ér yǐ chē chén hàn wū mò kè tǒng qí zhòng. zì shì shǐ chēng chē chén hàn bù.
二十七年,噶尔丹掠喀尔喀至克噜伦河。时诺尔布及长子伊勒登阿喇布坦相继卒,孙乌默客幼,台吉纳木紥勒等携之来归,从众凡十万馀户,诏附牧乌珠穆沁诸部界,乌默客袭汗号如故。寻理藩院奏降众日多,请授纳木紥勒等为紥萨克辖之,报可。命科尔沁亲王沙津等往示内地法度,谕曰:“朕因尔等为厄鲁特所掠,怜而纳之。今观尔等并无法制约束部曲,恐劫夺不已,离析愈多。爰命增置紥萨克,分掌旗队,禁止盗贼,各谋生业。尔等果能遵而行之,寇盗不兴,祸乱不作,庶副朕抚育归降、爱养群生之至意。”二十九年,选所部兵赴图拉河,随尚书阿喇尼侦御噶尔丹。三十年,驾幸多伦诺尔会阅,诏封王、贝勒、贝子、台吉有差,各授紥萨克,编所部佐领,而以车臣汗乌默客统其众。自是始称车臣汗部。
sān shí yī nián, dìng suǒ bù wèi kā ěr kā dōng lù. sān shí sì nián, qiǎn guān wǎng gòu tuó mǎ. sān shí wǔ nián, shàng qīn zhēng gá ěr dān, shī cì kè lū lún hé, wū mò kè děng yǐ bīng cóng. kǎi xuán, suǒ bù yán tú qìng xiàn, rì yì wàn jì. míng nián, zhào guī kè lū lún hé yóu mù. wǔ shí wǔ nián, yù suǒ bù xuǎn tuó liù qiān, yǐ bīng wǔ qiān lǐng zhī, yóu guō duō lǐ bā lēi gá xùn yùn jūn liáng fù tuī hé. liù shí nián, diào bīng fáng hù wū liáng hǎi jiàng zhòng yú bā yán zhū ěr kè.
三十一年,定所部为喀尔喀东路。三十四年,遣官往购驼马。三十五年,上亲征噶尔丹,师次克噜伦河,乌默客等以兵从。凯旋,所部沿途庆献,日亿万计。明年,诏归克噜伦河游牧。五十五年,谕所部选驼六千,以兵五千领之,由郭多里巴勒噶逊运军粮赴推河。六十年,调兵防护乌梁海降众於巴颜珠尔克。
yōng zhèng jiǔ nián, xuǎn bīng sān qiān fù chá hǎn sōu ěr jūn yíng cóng jiǎo gá ěr dān cè líng. shí yī nián, fù zhào yǐ suǒ bù bīng qiān tún yóu mù xī jiè, xùn liàn fáng shǒu, bìng zhuī jī bā ěr hū táo zhòng. shí sān nián, chè hái.
雍正九年,选兵三千赴察罕廋尔军营从剿噶尔丹策凌。十一年,复诏以所部兵千屯游牧西界,训练防守,并追缉巴尔呼逃众。十三年,撤还。
qián lóng yuán nián, xuǎn bīng fù è ěr kūn fáng qiū. liù nián, mìng cān zàn dà chén dū tǒng tǎ ěr mǎ shàn chá yuè fáng qiū bīng yú sāi lēi bì kǒu. shí sān nián, xuǎn tuó wǔ bǎi yùn guī huà chéng mǐ fù tǎ mì ěr jūn yíng. shí qī nián, xuǎn bīng sì qiān zhù fáng bā yán wū lán. èr shí nián, suí dà jūn jiǎo dá wǎ qí yú yī lí. èr shí yī nián, yǐ suǒ shǔ qí mù qí gé tè rén sì qiè, mìng cān zàn dà chén nà mù zā ěr děng wǎng jī, zhì zhī fǎ. yù zā sà kè děng yuē:" zhèn yīn ěr děng bù shàn jīng lǐ yóu mù, yǐ zhì dào zéi sì xíng, tè mìng dà chén qián wǎng dū jī. niàn jiē qǐ yú jī hán, fù lìng fā tǎng zhèn gěi pín hù, yǐ shàn shēng yè. ěr děng yóu mù, shǐ jiē níng mì. ěr děng xí yú wán kài, tú zhī dào zéi yǐ chú, bù fù wèi pín zhě chóu huà shēng jì. yòu huò mù qián shàng zhī yuē shù, rì jiǔ jiàn zhì fèi chí. dāng gè tǒng shuài suǒ shǔ, xiáng chá pín kùn zhī yóu, bǐ móu shēng yǒu cè, bù zhì wéi fēi. jí yǒu wán hàn bù quān zhī tú, yì dāng yán jiā yuē shù, yǒu fàn bì chéng. wù lìng shàng xià ān quán, gòng xiǎng shēng píng zhī fú."
乾隆元年,选兵赴鄂尔坤防秋。六年,命参赞大臣都统塔尔玛善察阅防秋兵於塞勒壁口。十三年,选驼五百运归化城米赴塔密尔军营。十七年,选兵四千驻防巴颜乌兰。二十年,随大军剿达瓦齐於伊犁。二十一年,以所属齐木齐格特人肆窃,命参赞大臣纳穆紥尔等往缉,寘之法。谕紥萨克等曰:“朕因尔等不善经理游牧,以致盗贼肆行,特命大臣前往督缉。念皆起於饥寒,复令发帑赈给贫户,以赡生业。尔等游牧,始皆宁谧。尔等习於玩愒,徒知盗贼已除,不复为贫者筹画生计。又或目前尚知约束,日久渐至废弛。当各统率所属,详察贫困之由,俾谋生有策,不至为非。即有顽悍不悛之徒,亦当严加约束,有犯必惩。务令上下安全,共享升平之福。”
dàng píng zhǔn bù zhī yì, shì bù zā sà kè jùn wáng bā yǎ ěr shén dì zā sà kè fǔ guó gōng dá ěr jì yǎ jūn yǐ fú pàn zéi bāo qìn fù zǒng guǎn ā kè zhū lēi děng gōng, bā yǎ ěr shén dì jìn qīn wáng, dá ěr jì yǎ jìn bèi zǐ, zā sà kè yī děng tái jí chéng gǔn zā bù duō ěr jì yǐ chá nì zéi qīng gǔn zán bo zào wěi fú chè xùn bīng zhī zhà, dū bīng yán shǒu gè xùn, yǔ gōng pǐn jí, ér bèi lè wàng qìn zā bù yǐ sǐ shì yī lí, yǔ yōu xù.
荡平准部之役,是部紥萨克郡王巴雅尔什第、紥萨克辅国公达尔济雅均以俘叛贼包沁副总管阿克珠勒等功,巴雅尔什第晋亲王,达尔济雅晋贝子,紥萨克一等台吉成衮紥布多尔济以察逆贼青衮咱卜造伪符撤汛兵之诈,督兵严守各汛,予公品级,而贝勒旺沁紥布以死事伊犁,予优恤。
xiān shì chē chén hàn bù biān zuǒ lǐng, zhì shí yī qí, hòu zēng shí èr qí. zā sà kè èr shí yǒu sān, méng yú kè lū lún bā ěr hé tún, shè zhèng fù méng cháng gè yī, fù jiāng jūn cān zàn gè yī. jué èr shí yǒu liù: chē chén hàn yī fù fǔ guó gōng yī zā sà kè hé shuò qīn wáng yī, yóu jùn wáng jìn xí zā sà kè duō luó jùn wáng yī fù duō luó bèi lè yī zā sà kè duō luó bèi lè yī zā sà kè gù shān bèi zǐ èr, yī yóu bèi lè jiàng xí zā sà kè zhèn guó gōng yī zā sà kè fǔ guó gōng èr, yī yóu bèi zǐ jiàng xí gōng pǐn jí zā sà kè yī děng tái jí yī zā sà kè yī děng tái jí shí sān, yī yóu bèi zǐ jiàng xí, èr yóu fǔ guó gōng jiàng xí fù zhèn guó gōng yī, yóu bèi zǐ jiàng xí.
先是车臣汗部编佐领,置十一旗,后增十二旗。紥萨克二十有三,盟於克噜伦巴尔河屯,设正副盟长各一,副将军参赞各一。爵二十有六:车臣汗一;附辅国公一;紥萨克和硕亲王一,由郡王晋袭;紥萨克多罗郡王一;附多罗贝勒一;紥萨克多罗贝勒一;紥萨克固山贝子二,一由贝勒降袭;紥萨克镇国公一;紥萨克辅国公二,一由贝子降袭;公品级紥萨克一等台吉一;紥萨克一等台吉十三,一由贝子降袭,二由辅国公降袭;附镇国公一,由贝子降袭。
èr shí wǔ nián bā yuè, mìng chē chén hàn bù luò yī tǐ yǔ tǔ xiè tú hàn děng sān bù luò chōng pài bīng zhū chà. sān shí nián, yǐ shì bù zā sà kè bèi zǐ wàng qìn zā bù néng yuē shù shǔ xià, bǔ huò sī mào é luó sī mín rén méng gǔ děng, shàng jiā zhī. sì shí qī nián, shì bù jùn wáng sāng zhāi duō ěr jì qí yǔ hēi lóng jiāng shǔ zhī hū lún bèi ěr bā ěr hǔ chù zhēng jiè, wèi hū lún bèi ěr zǒng guǎn jiāng yīn chén ā lǔ bù lā kè děng kǎ lún sī zì nuó yí. sì shí bā nián, hū lún bèi ěr zǒng guǎn sān bǎo huì sāng zhāi duō ěr jì jí bèi lè chē líng duō ěr jì dài tóng qí lǎo zhēn zhuó dì tú, yóu jiè nèi wā chū jiù shè kǎ lún suǒ mái jì mù, bèi lè chē líng duō ěr jì jiāng suǒ shǔ rén děng quán xíng shōu huí, sāng zhāi duō ěr jì réng chēng ā lǔ bù lā kè yī kǎ wǎng wài zhǎn zhàn wǔ shí lǐ. wǔ shí nián, hēi lóng jiāng jiāng jūn héng xiù děng chá bàn shì bù rén děng bào chēng ā lǔ bù lā kè kǎ bìng wèi wài zhǎn zhàn yuè, sāng zhāi duō ěr jì zuò fá fèng. xián fēng sì nián zhēng yuè, shì bù chē chén hàn ā ěr hǎn shén dá juān yín zhù jūn, shòu zhī, què wáng gōng děng juān jūn xū zhī qǐng.
二十五年八月,命车臣汗部落一体与土谢图汗等三部落充派兵诸差。三十年,以是部紥萨克贝子旺沁紥布能约束属下,捕获私贸俄罗斯民人、蒙古等,上嘉之。四十七年,是部郡王桑斋多尔济旗与黑龙江属之呼伦贝尔巴尔虎处争界,谓呼伦贝尔总管将音陈、阿鲁布拉克等卡伦私自挪移。四十八年,呼伦贝尔总管三保会桑斋多尔济及贝勒车凌多尔济带同耆老斟酌地图,由界内挖出旧设卡伦所埋记木,贝勒车凌多尔济将所属人等全行收回,桑斋多尔济仍称阿鲁布拉克一卡往外展占五十里。五十年,黑龙江将军恒秀等查办是部人等报称阿鲁布拉克卡并未外展占越,桑斋多尔济坐罚俸。咸丰四年正月,是部车臣汗阿尔罕什达捐银助军,受之,却王公等捐军需之请。
tóng zhì èr nián, shì bù jùn wáng děng qí yòu yǔ hēi lóng jiāng bā ěr hǔ zhēng jiè, xún mìng jí lín jiāng jūn zào bǎo kān zhī. sān nián. diào shì bù bīng yuán gǔ chéng, kuì guī. sì nián, zā sà kè chē lín dūn duō bù yǐ dòu liú yán yì. liù nián, diào chē méng bīng shù kǎ lún. jiǔ nián, huí fěi dōng rǎo tú méng, shì bù gōng jūn xū, zēng shù yì, yīng juān shū, láo fèi yǔ tú méng děng. jiǔ nián shí yuè, kù lún bàn shì dà chén zhāng tíng yuè yǐ huí fěi dōng rǎo wū lǐ yǎ sū tái jìng, zòu pài shì bù bèi lè gàn dān zhǔn chē lín fù é ěr dé ní zhāo huì jiǎo. xún chè huí. shí nián liù yuè, yǐ huí fěi jù tú méng zuǒ yì zhōng qí jùn wáng lā sū lún bā zán ěr yóu mù, tú fàn kù lún, yòu pài gàn dān zhǔn chē lín tǒng zhù kù méng bīng fù gá ěr qìn tú lǐ kè tuō lǐ bù lā kè èr tái xié jiǎo. shí yī nián shí èr yuè, yǐ cuàn wū kù liǎng chéng huí fěi jūn huí sù zhōu lǎo cháo, chè chē méng guān bīng yī bàn. shí èr nián èr yuè, zhāng tíng yuè yǐ wū lǐ yǎ sū tái jiāng jūn quán shùn xī zhēng, kù lún chóu bèi tuó zhǐ, zhāng tíng yuè pài yuán fù tú chē èr méng quàn yù gè wáng gōng děng jié lì juān zhù.
同治二年,是部郡王等旗又与黑龙江巴尔虎争界,寻命吉林将军皂保勘之。三年。调是部兵援古城,溃归。四年,紥萨克车林敦多布以逗留严议。六年,调车盟兵戍卡伦。九年,回匪东扰图盟,是部供军需,增戍役,应捐输,劳费与图盟等。九年十月,库伦办事大臣张廷岳以回匪东扰乌里雅苏台境,奏派是部贝勒幹丹准车林赴额尔德尼昭会剿。寻撤回。十年六月,以回匪踞图盟左翼中旗郡王拉苏伦巴咱尔游牧,图犯库伦,又派幹丹准车林统驻库蒙兵赴噶尔沁图里克、托里布拉克二台协剿。十一年十二月,以窜乌、库两城回匪均回肃州老巢,撤车盟官兵一半。十二年二月,张廷岳以乌里雅苏台将军全顺西征,库伦筹备驼只,张廷岳派员赴图、车二盟劝谕各王公等竭力捐助。
guāng xù qī nián, yǐ gǎi yì é yuē, diào chē méng bīng zhù kù lún. xún yǐ yuē dìng chè zhī. èr shí èr nián, jiāng jūn chóng huān yǐ wū lǐ yǎ sū tái cān zàn dà chén tān chē méng guī fèi tè zhòng, qǐng jìn zhī. kù lún bàn shì dà chén guì bīn yǐ chē chén hàn ā ěr tǎ shén dá rèn cān zàn dà chén zuò yǒng, qǐng zhuī kuǎn, yù miǎn zhī. shì nián, guì bīn zòu chē méng bào yìng xí tái jí yǐ bào wèi xí zhě yǒu liù bǎi yú yuán, jī yā wèi tí zhě yǒu sān cì zhī jiǔ. yù lǐ fān yuàn xùn sù hé bàn, bù zhǔn jī yā. èr shí wǔ nián jiǔ yuè, wū lǐ yǎ sū tái jiāng jūn lián shùn zòu chē chén hàn dé mù chǔ kè duō ěr jì zǔ náo kuàng wù, yǔ é rén jiāo mì, xíng zhuàng kě yí, yù chè qù chāi shǐ. shí yī yuè, shì bù wáng gōng děng yòu chéng lǐ fān yuàn qǐng tíng bàn kuàng wù, mìng kūn gāng děng wǎng kān huǎn zhī. èr shí liù nián, quán fěi shì qǐ, kù lún bàn shì dà chén fēng shēng ā děng diào shì bù gè qí guān bīng zì bèi xiǎng xiàng, xún fáng biān qiǎ. jì hū lún bèi ěr wèi é bīng suǒ jù, bā ěr hǔ zhū chù bì nàn guān mín jūn zhì shì bù jiè nèi, méng cháng děng fáng shǒu fǔ jí, jūn xié suǒ yí. èr shí bā nián, fēng shēng ā yǐ shì bù wáng gōng yì cháng chū lì, qǐng yǔ jiǎng lì. yú shì chē méng méng cháng jùn wáng duō ěr jì pà lā mù jiā qīn wáng xián, fù méng cháng zā sà kè zhèn guó gōng chē lín ní mǎ tiāo yù qián xíng zǒu, cān zàn zā sà kè fǔ guó gōng nà ěr mǎng dá hǔ shǎng shuāng yǎn huā líng, yú gěi jiǎng yǒu chà.
光绪七年,以改议俄约,调车盟兵驻库伦。寻以约定撤之。二十二年,将军崇欢以乌里雅苏台参赞大臣摊车盟规费特重,请禁之。库伦办事大臣桂斌以车臣汗阿尔塔什达任参赞大臣作俑,请追款,谕免之。是年,桂斌奏车盟报应袭台吉已报未袭者有六百馀员,积压未题者有三次之久。谕理藩院迅速核办,不准积压。二十五年九月,乌里雅苏台将军连顺奏车臣汗德木楚克多尔济阻挠矿务,与俄人交密,形状可疑,谕撤去差使。十一月,是部王公等又呈理藩院请停办矿务,命昆冈等往勘缓之。二十六年,拳匪事起,库伦办事大臣丰升阿等调是部各旗官兵自备饷项,巡防边卡。洎呼伦贝尔为俄兵所据,巴尔虎诸处避难官民均至是部界内,盟长等防守抚辑,均协所宜。二十八年,丰升阿以是部王公异常出力,请予奖励。於是车盟盟长郡王多尔济帕拉穆加亲王衔,副盟长紥萨克镇国公车林尼玛挑御前行走,参赞紥萨克辅国公那尔莽达琥赏双眼花翎,馀给奖有差。
xuān tǒng èr nián èr yuè, nèi méng méng fěi tuō kè tuō děng cuàn rǎo shì bù bèi zǐ sāng sà lài duō ěr jì qí, sān duō qiǎn zhù kù xuān huà liàn jūn yíng guān zhèng chūn tián děng yíng jī shī lì. diàn yù zhōu shù mó chì hū lún dào xùn pài bīng wǎng jiē yìng, ér méng fěi cuàn é jìng. shì nián, shì bù jùn wáng duō ěr jì pà lā mù wèi zī zhèng yuàn qīn xuǎn yì yuán. sān nián rùn liù yuè, shì bù zā sà kè bèi zǐ duō ěr jì chē lín děng bào xiào bàn lǐ xīn zhèng yín liǎng, jiǎng zhī. shí yī yuè, zhé bù zūn dān bā chēng zūn hào yú kù lún, xié shì bù wáng gōng zā sà kè děng fù zhī.
宣统二年二月,内盟蒙匪托克托等窜扰是部贝子桑萨赖多尔济旗,三多遣驻库宣化练军营官郑春田等迎击失利。电谕周树模饬呼伦道汛派兵往接应,而蒙匪窜俄境。是年,是部郡王多尔济帕拉穆为资政院钦选议员。三年闰六月,是部紥萨克贝子多尔济车林等报效办理新政银两,奖之。十一月,哲布尊丹巴称尊号于库伦,胁是部王、公、紥萨克等附之。
shì bù chē chén hàn ā ěr tǎ shén dá chē lín duō ěr jì fù zǐ jiē wèi wū lǐ yǎ sū tái cān zàn dà chén. yǒu kuàng, yǒu yán chí, yǒu chéng jí sī hán líng. zuǒ lǐng gòng yǒu sì shí.
是部车臣汗阿尔塔什达、车林多尔济父子皆为乌里雅苏台参赞大臣。有矿,有盐池,有成吉思汗陵。佐领共有四十。
sài yīn nuò yán bù, chēng kā ěr kā zhōng lù, zhì jīng shī sān qiān yú lǐ. dōng jiè bó luō bù ěr hā sū duō huān, xī jiè kù lēi sà yǎ bèi guō tú é jīn lǐng, nán jiè qí qí ěr lǐ kè, běi jiè qí lǎo tú hé.
赛因诺颜部,称喀尔喀中路,至京师三千馀里。东界博啰布尔哈苏多欢,西界库勒萨雅孛郭图额金岭,南界齐齐尔里克,北界齐老图河。
yuán tài zǔ shí qī shì sūn wěi zhēng nuò yán nuò nuò hé yǒu zi wǔ: zhǎng a bā hé, wèi tǔ xiè tú hàn bù zǔ cì tǎ ěr ne, wú sì cì tú méng kěn cì bā lài. jīn sài yīn nuò yán bù èr shí sì zā sà kè, zì è lǔ tè èr qí wài, jiē qí yì. tú méng kěn zi shí sān: zhǎng zhuō tè bā, hào chē chén nuò yán, wèi zā sà kè fǔ guó gōng tuō duō é ěr dé ní nuò ěr bù zā bù tái jí tú bā sān qí zǔ cì dān jīn lǎ ma, hào nuò mén hàn, wèi zā sà kè qīn wáng shàn bā fǔ guó gōng wàng shū kè chē líng dá shén tái jí qí wàng duō ěr jì sù dá ní duō ěr jì liù qí zǔ cì chē líng, cì luó yǎ kè, jiē wú sì cì jì yǎ kè, hào wěi zhēng nuò yán, wèi zā sà kè fǔ guó gōng ā yù shén yī qí zǔ cì zā mù běn, qí fān bù liè zā sà kè cì chá sī xǐ bù, hào kūn dōu léng, wèi zā sà kè tái jí yī dá mù nà mù zā lēi èr qí zǔ cì dān jīn, hào bān zhū ěr, wèi zā sà kè chāo yǒng qīn wáng cè léng zǐ qīn wáng chéng gǔn zā bù jùn wáng chē bù dēng zā bù èr qí zǔ cì bì mǎ lǐ jí lī dì, hào bā tú ěr é ěr dé ní nuò yán, wèi zā sà kè tái jí dān jīn é ěr dé ní yī qí zǔ cì xī nà lǎ kè sà tè, hào huī tái jí, wèi zā sà kè tái jí ā lī yǎ sà mù jì tè èr qí zǔ cì sāng gá ěr zā, hào yī lēi dēng hé shuò qí, wèi zā sà kè tái jí shā lū yī lēi dōu qí yī qí zǔ cì kòu kěn, hào bā zā ěr, wèi zā sà kè tái jí jì nà mí dá yī qí zǔ cì gǔn bù, hào kūn dōu lún bó shuò kè tú, shòu zā sà kè jùn wáng, jīn xí bèi lè, qí zēng sūn é mò
元太祖十七世孙伟徵诺颜诺诺和有子五:长阿巴和,为土谢图汗部祖;次塔尔呢,无嗣;次图蒙肯;次巴赉。今赛因诺颜部二十四紥萨克,自厄鲁特二旗外,皆其裔。图蒙肯子十三:长卓特巴,号车臣诺颜,为紥萨克辅国公托多额尔德尼、诺尔布紥布、台吉图巴三旗祖;次丹津喇嘛,号诺扪汗,为紥萨克亲王善巴、辅国公旺舒克、车凌达什、台吉齐旺多尔济、素达尼、多尔济六旗祖;次车凌,次罗雅克,皆无嗣;次济雅克,号伟徵诺颜,为紥萨克辅国公阿玉什一旗祖;次紥木本,其番不列紥萨克;次察斯喜布,号昆都棱,为紥萨克台吉伊达木、纳木紥勒二旗祖;次丹津,号班珠尔,为紥萨克超勇亲王策棱子亲王成衮紥布、郡王车布登紥布二旗祖;次毕玛里吉哩谛,号巴图尔额尔德尼诺颜,为紥萨克台吉丹津额尔德尼一旗祖;次锡纳喇克萨特,号珲台吉,为紥萨克台吉阿哩雅、萨木济特二旗祖;次桑噶尔紥,号伊勒登和硕齐,为紥萨克台吉沙噜伊勒都齐一旗祖;次扣肯,号巴紥尔,为紥萨克台吉济纳弥达一旗祖;次衮布,号昆都伦博硕克图,授紥萨克郡王,今袭贝勒,其曾孙额墨
gēn, shòu zā sà kè tái jí, yòu zì wèi yī qí. bā lài zi yī, yuē gá ěr mǎ, wèi zā sà kè zhèn guó gōng sù tài yī lēi dēng yī qí zǔ.
根,授紥萨克台吉,又自为一旗。巴赉子一,曰噶尔玛,为紥萨克镇国公素泰伊勒登一旗祖。
chū, kā ěr kā yǒu suǒ wèi hóng jiào zhě, yǔ huáng jiào zhēng, tú méng kěn zūn huáng jiào, wèi zhī hù chí. táng gǔ tè dá lài lǎ ma xián zhī, shòu sài yīn nuò yán hào, lìng suǒ bù fèng zhī shì sān hàn. tú méng kěn zú, cì zǐ dān jīn lǎ ma fù shòu nuò mén hàn hào yú dá lài lǎ ma.
初,喀尔喀有所谓红教者,与黄教争,图蒙肯尊黄教,为之护持。唐古特达赖喇嘛贤之,授赛因诺颜号,令所部奉之视三汗。图蒙肯卒,次子丹津喇嘛复受诺扪汗号於达赖喇嘛。
chóng dé sān nián, qiǎn shǐ tōng gòng, yōu lài qiǎn guī. wǔ nián, cì chì jiǎng yù. shùn zhì sì nián, yǐ xié qí qí tǔ xiè tú hàn gǔn bù děng hé bīng yuán sū ní tè bù pàn rén téng jī sī, jié zé zhī. qī nián, qiǎn zi é ěr dé ní nuò mù qí shàng shū qǐ hǎo, zhào xié gǔn bù yuē shì dìng yì. shí yī nián, é ěr dé ní nuò mù qí fù fèng biǎo, yù yuē:" ěr zòu yán kā ěr kā zuǒ yì sì qí jiē ěr tǒng shè, fán yǒu chì yù, wǎng fú zūn xíng. jīn jí rú suǒ qǐng, kě sù chì ěr bù zhǎng qiǎn zi lái guī. yǒu bù zūn zhě, jí xíng zòu wén." shí èr nián, xié gǔn bù děng gè qiǎn zǐ dì lái zhāo, zhào yòu qián zuì. xún shè bā zā sà kè, mìng dān jīn lǎ ma lǐng zuǒ yì zā sà kè zhī yī, suì gòng jiǔ bái rú sān hàn lì. shí bā nián, cì" zūn wén shùn yì" hào, gěi zhī yìn.
崇德三年,遣使通贡,优赉遣归。五年,赐敕奖谕。顺治四年,以偕其旗土谢图汗衮布等合兵援苏尼特部叛人腾机思,诘责之。七年,遣子额尔德尼诺木齐上书乞好,诏偕衮布约誓定议。十一年,额尔德尼诺木齐复奉表,谕曰:“尔奏言喀尔喀左翼四旗皆尔统摄,凡有敕谕,罔弗遵行。今即如所请,可速饬尔部长遣子来归。有不遵者,即行奏闻。”十二年,偕衮布等各遣子弟来朝,诏宥前罪。寻设八紥萨克,命丹津喇嘛领左翼紥萨克之一,岁贡九白如三汗例。十八年,赐“遵文顺义”号,给之印。
kāng xī sān nián, zhào suǒ shǔ wú yuè jiè yóu mù. dān jīn lǎ ma zú, zi tǎ sī xī bù xí. tǎ sī xī bù zú, zi shàn bā xí, cì xìn shùn é ěr kè dài qīng hào. èr shí qī nián, gá ěr dān lüè kā ěr kā, shàn bā lǜ shǔ lái guī. zhào fù mù wū lǎ tè zhū bù jiè. sān shí nián, jià xìng duō lún nuò ěr huì yuè, zhào fēng shàn bā děng wáng tái jí yǒu chà, gè shòu zā sà kè, biān suǒ shǔ zuǒ lǐng, lì tǔ xiè tú hàn bù. sān shí yī nián, shàn bā cóng dì cè léng lái guī. cè léng zhě, tú méng kěn dì bā zǐ dān jīn zhī sūn, tái jí nà mù zā lēi zhī zǐ, hòu shòu gù lún é fù hé shuò chāo yǒng qīn wáng dìng biān zuǒ fù jiāng jūn jiān chēng kā ěr kā dà zā sà kè zhě yě. sān shí liù nián, zhào shàn bā děng gè guī jiù mù. wǔ shí liù nián, xuǎn bīng fù ā ěr tái jūn zhēn yù cè wàng ā lǎ bù tǎn.
康熙三年,诏所属毋越界游牧。丹津喇嘛卒,子塔斯希布袭。塔斯希布卒,子善巴袭,赐信顺额尔克岱青号。二十七年,噶尔丹掠喀尔喀,善巴率属来归。诏附牧乌喇特诸部界。三十年,驾幸多伦诺尔会阅,诏封善巴等王、台吉有差,各授紥萨克,编所属佐领,隶土谢图汗部。三十一年,善巴从弟策棱来归。策棱者,图蒙肯第八子丹津之孙,台吉纳木紥勒之子,后授固伦额驸和硕超勇亲王、定边左副将军兼称喀尔喀大紥萨克者也。三十六年,诏善巴等各归旧牧。五十六年,选兵赴阿尔台军侦御策妄阿喇布坦。
yōng zhèng sān nián, shàng yǐ suǒ bù xì chū sài yīn nuò yán, jiào sān hàn yì fán yǎn, ér é fù cè léng zì jiǎn rèn fù jiāng jūn, láo jī mào zhe, mìng lǜ jìn zú qīn wáng dá shén dūn duō bù, bèi lè nà mù zā lēi qí sù lóng, bèi zǐ cè wàng nuò ěr bù, fǔ guó gōng ā nǔ lī dūn duō bù é lín qìn zā mù chán wàng zā lēi, tái jí gé mù pī lēi qí wàng xī lǎ zhá bù dá ěr jì yǎ gēn dūn chē bù dēng bā lǎng yán dá bó dì ne mǎ tè kè shén nuò ěr bù zā bù, fán shí jiǔ zā sà kè, bié wèi yī bù, yǐ qí zǔ sài yīn nuò yán hào guān zhī, chēng kā ěr kā zhōng lù, bù fù lì tǔ xiè tú hàn bù. kā ěr kā yǒu sì bù zì cǐ shǐ.
雍正三年,上以所部系出赛因诺颜,较三汗裔繁衍,而额驸策棱自简任副将军,劳绩懋著,命率近族亲王达什敦多布,贝勒纳木紥勒、齐素咙,贝子策旺诺尔布,辅国公阿努哩敦多布、额琳沁、紥木禅旺紥勒,台吉格木丕勒、齐旺、锡喇札布、达尔济雅、根敦、车布登、巴朗、延达博第、呢玛特、克什、诺尔布紥布,凡十九紥萨克,别为一部,以其祖赛因诺颜号冠之,称喀尔喀中路,不复隶土谢图汗部。喀尔喀有四部自此始。
jiǔ nián, suǒ bù bīng suí dà jūn jiǎo gá ěr dān cè léng, jī qí zhòng kè ěr sēn qí lǎo jí é ěr dé ní zhāo, dà bài zhī. shí sān nián, chè hái. qián lóng yuán nián, xuǎn bīng fù è ěr kūn fáng qiū. liù nián, cān zàn dà chén fù dū tǒng qìng tài chá yuè fáng qiū bīng yú sāng jǐn tuō luó hǎi. shí sān nián, xuǎn tuó wǔ bǎi yùn guī huà chéng mǐ fù tǎ mì ěr jūn yíng. xún diào suǒ bù bīng èr qiān zhù fáng xī lǎ wū sū. shí jiǔ nián, yí tǎ mì ěr jūn yíng yú shì bù zhōng qián qí zhī wū lǐ yǎ sū tái, yǐ shì bù bīng fēn zhù zā bù kān. èr shí wǔ nián, suí dà jūn jiǎo dá wǎ qí, píng zhī. èr shí liù nián, shè wū lǐ yǎ sū tái zhì wū lǔ mù qí tái zhàn, liú shì wèi sì yuán, yú chè zhī.
九年,所部兵随大军剿噶尔丹策棱,击其众克尔森齐老及额尔德尼昭,大败之。十三年,撤还。乾隆元年,选兵赴鄂尔坤防秋。六年,参赞大臣副都统庆泰察阅防秋兵於桑锦托罗海。十三年,选驼五百运归化城米赴塔密尔军营。寻调所部兵二千驻防锡喇乌苏。十九年,移塔密尔军营于是部中前旗之乌里雅苏台,以是部兵分驻紥布堪。二十五年,随大军剿达瓦齐,平之。二十六年,设乌里雅苏台至乌鲁木齐台站,留侍卫四员,馀撤之。
xiān shì kā ěr kā fēn shè zhōng lù shí, dàn yǐ sài yīn nuò yán míng qí bù, yǐ shì bié yú sān hàn, wèi yì xí hào. sān shí yī nián, qīn wáng chéng gǔn zā bù zòu suǒ bù lái guī. chū, qīn wáng shàn bā wèi tóng zú zhǎng, yòu shì zhǎng dān jīn lǎ ma suǒ yí yìn, qǐng shì sān hàn lì, yǐ shàn bā zēng sūn qīn wáng nuò ěr bù zā bù xí sài yīn nuò yán hào. zhào yǔn qí qǐng, bǐ yǔ tǔ xiè tú hàn chē chén hàn zā sà kè tú hàn jūn shì xí wǎng tì. dàng píng zhǔn bù zhī yì, chéng gǔn zā bù zhǎng zǐ é ěr kè shā lǎ yǐ jiǎo pàn zéi bā yǎ ěr gōng, fēng fǔ guó gōng. cè líng cì zǐ fǔ guó gōng chē bù dēng zā bù jī fú zhǔn bù zǎi sāng kù kè xīn děng píng dá wǎ qí zhū zéi gù ěr bān hé zhuō zhēng hā sà kè gōng, lì jìn bèi zǐ bèi lè jùn wáng zhì qīn wáng pǐn jí. bèi zǐ chē mù chǔ kè zā bù jī bǔ huò wū liáng hǎi zǎi sāng fù shè tái zhàn jí zhāo xiáng a ěr tài nào ěr wū liáng hǎi gōng, lì jìn fēng zhì jùn wáng. zā sà kè yī děng tái jí sān dū kè zā bù yǐ xié jì jūn xū, fù yǔ xí fǔ guó gōng. zā sà kè yī děng tái jí dá shén é yǐ dé pàn zéi bù kù chá hǎn gōng, yǔ gōng pǐn jí. ér bèi zǐ luó bù cáng chē lín yǐ sǐ shì wū lǔ mù qí, jìn qí zi bèi lè.
先是喀尔喀分设中路时,但以赛因诺颜名其部,以示别於三汗,未议袭号。三十一年,亲王成衮紥布奏所部来归。初,亲王善巴为同族长,又世掌丹津喇嘛所遗印,请视三汗例,以善巴曾孙亲王诺尔布紥布袭赛因诺颜号。诏允其请,俾与土谢图汗、车臣汗、紥萨克图汗均世袭罔替。荡平准部之役,成衮紥布长子额尔克沙喇以剿叛贼巴雅尔功,封辅国公。策凌次子辅国公车布登紥布积俘准部宰桑库克辛等、平达瓦齐、诛贼固尔班和卓、征哈萨克功,历晋贝子、贝勒、郡王至亲王品级。贝子车木楚克紥布积捕获乌梁海宰桑、复设台站及招降阿尔泰淖尔乌梁海功,历晋封至郡王。紥萨克一等台吉三都克紥布以协济军需,复予袭辅国公。紥萨克一等台吉达什额以得叛贼布库察罕功,予公品级。而贝子罗布藏车邻以死事乌鲁木齐,晋其子贝勒。
chū, suǒ bù shí jiǔ qí, hòu zēng sān qí, fù é lǔ tè èr qí. zā sà kè èr shí yǒu sì, méng yú qí qí ěr lǐ kè, shè zhèng fù méng cháng gè yī, fù jiāng jūn cān zàn gè yī. jué sān shí yǒu sān: zā sà kè hé shuò qīn wáng èr fù gù shān bèi zǐ yī, yóu bèi lè jiàng xí zhèn guó gōng yī, yóu bèi zǐ jiàng xí fǔ guó gōng èr gōng pǐn jí yī děng tái jí yī gōng pǐn jí sān děng tái jí yī zā sà kè duō luó jùn wáng èr, yī yóu zhèn guó gōng jìn fēng zā sà kè duō luó bèi lè èr, yī yóu jùn wáng jiàng xí, yī yóu zhèn guó gōng jìn xí zā sà kè zhèn guó gōng yī, yóu zā sà kè tái jí jìn xí fù fǔ guó gōng yī zā sà kè fǔ guó gōng wǔ, yī yóu zā sà kè tái jí jìn xí gōng pǐn jí zā sà kè yī děng tái jí yī zā sà kè yī děng tái jí jiǔ fù fǔ guó gōng yī gōng pǐn jí sān děng tái jí yī è lǔ tè zā sà kè gù shān bèi zǐ èr, yī yóu jùn wáng jiàng xí, yī yóu fǔ guó gōng jìn xí.
初,所部十九旗,后增三旗,附额鲁特二旗。紥萨克二十有四,盟於齐齐尔里克,设正副盟长各一,副将军、参赞各一。爵三十有三:紥萨克和硕亲王二;附固山贝子一,由贝勒降袭;镇国公一,由贝子降袭;辅国公二;公品级一等台吉一;公品级三等台吉一;紥萨克多罗郡王二,一由镇国公晋封;紥萨克多罗贝勒二,一由郡王降袭,一由镇国公晋袭;紥萨克镇国公一,由紥萨克台吉晋袭;附辅国公一;紥萨克辅国公五,一由紥萨克台吉晋袭;公品级紥萨克一等台吉一;紥萨克一等台吉九;附辅国公一;公品级三等台吉一;厄鲁特紥萨克固山贝子二,一由郡王降袭,一由辅国公晋袭。
sān shí bā nián jiǔ yuè, yǐ sài méng jùn wáng chē bù dēng zā bù wèi wū lǐ yǎ sū tái cān zàn dà chén. sì shí èr nián shí yuè, sài méng jùn wáng chē bù dēng zā bù lǜ běn bù wáng gōng zā sà kè tái jí děng jìn dà xíng huáng dì zhāi jiào mǎ tuó, wēn yù què zhī. sì shí wǔ nián liù yuè, yǐ sài yīn nuò yán bù luò zhàn jù tǔ xiè tú hàn yóu mù, yù bó qīng é chá míng, wú shǐ qīn zhàn. shí yuè, dìng sài yīn nuò yán tǔ xiè tú hàn liǎng bù jiè zhǐ.
三十八年九月,以赛盟郡王车布登紥布为乌里雅苏台参赞大臣。四十二年十月,赛盟郡王车布登紥布率本部王、公、紥萨克、台吉等进大行皇帝斋醮马驼,温谕却之。四十五年六月,以赛音诺颜部落占据土谢图汗游牧,谕博清额查明,毋使侵占。十月,定赛音诺颜、土谢图汗两部界址。
jiā qìng sì nián, shì bù qīn wáng yù qián dà chén lā wàng duō ěr jì děng qǐng diào jí běn méng bīng mǎ zhù jiǎo jiào fěi, wēn zhǐ zhǐ zhī, bìng mìng lǐ fān yuàn chuán zhī méng gǔ gè méng, tíng qí yù bèi. qī nián bā yuè, dìng kā ěr kā sài yīn nuò yán zā sà kè tú hàn èr bù shì wù zài wū lǐ yǎ sū tái huì jí, yǔ dìng biān zuǒ fù jiāng jūn yī tóng bàn lǐ. bā nián, yǐ shì bù qí bā kè zā bù qí róng liú zhòng dì mín rén, mìng jiāo wū lǐ yǎ sū tái cān zàn dà chén yǒng bǎo bàn lǐ. shí èr nián wǔ yuè, wū lǐ yǎ sū tái cān zàn dà chén sà mù pī lēi duō ěr jì zú, yǐ lún bù duō ěr jì dài zhī.
嘉庆四年,是部亲王御前大臣拉旺多尔济等请调集本盟兵马助剿教匪,温旨止之,并命理藩院传知蒙古各盟,停其预备。七年八月,定喀尔喀赛因诺颜、紥萨克图汗二部事务在乌里雅苏台会集,与定边左副将军一同办理。八年,以是部齐巴克紥布旗容留种地民人,命交乌里雅苏台参赞大臣永保办理。十二年五月,乌里雅苏台参赞大臣萨木丕勒多尔济卒,以纶布多尔济代之。
dào guāng sān nián qī yuè, yǐ sài yīn nuò yán méng cháng dé mù chǔ kè zā bù děng yú dà lù qiǎng jié guān rén cái wù bù néng bǔ jī, zhào yán yì. shí yuè, wū lǐ yǎ sū tái jiāng jūn guǒ lēi fēng ā zòu:" wū lǐ yǎ sū tái dì fāng, qǐng zhǔn lìng shāng mín děng měi nián tuó yùn chá qī qiān yú xiāng fù gǔ chéng duì huàn mǐ miàn. rú bù fū, lìng còu mǎi zá huò, réng zhào lì gěi fā yìn piào, bù zhǔn lìng wǎng tā chǔ." liù nián shí yī yuè, huí jiāng jūn xìng, sài yīn nuò yán zā sà kè tú hàn liǎng méng wáng gōng zā sà kè děng shū tuó zhǐ zhù jūn. qī nián shí yuè, lún bù duō ěr jì diào kù lún bàn shì dà chén. shí èr yuè, yǐ chē lín duō ěr jì wèi wū lǐ yǎ sū tái cān zàn dà chén. shí bā nián, yǐ hā sà kè lán rù kǎ lún, mìng chē lín duō ěr jì tǒng sài zā liǎng méng, dù ěr bó tè děng méng bīng zhú zhī. shí jiǔ nián zhēng yuè, gěi qū zhú hā sà kè zhī sài zā liǎng méng méng gǔ guān bīng fèng shǎng xíng zhuāng yín. sì yuè, mìng chē lín duō ěr jì diào bīng qū zhú fù rù wū liáng hǎi zhī hā sà kè. bā yuè, yǐ qū zhú hā sà kè tuǒ sù, lài chē lín duō ěr jì qīn wáng fèng yī nián. èr shí wǔ nián èr yuè, sài méng jùn wáng tú kè jì zā bù yǐ bù fù jūn yíng, gé fù jiāng jūn, ā ěr tǎ shén dá dài zhī.
道光三年七月,以赛音诺颜盟长德木楚克紥布等于大路抢劫官人财物不能捕缉,诏严议。十月,乌里雅苏台将军果勒丰阿奏:“乌里雅苏台地方,请准令商民等每年驮运茶七千馀箱赴古城兑换米面。如不敷,令凑买杂货,仍照例给发印票,不准另往他处。”六年十一月,回疆军兴,赛音诺颜、紥萨克图汗两盟王、公、紥萨克等输驼只助军。七年十月,纶布多尔济调库伦办事大臣。十二月,以车林多尔济为乌里雅苏台参赞大臣。十八年,以哈萨克阑入卡伦,命车林多尔济统赛、紥两盟,杜尔伯特等蒙兵逐之。十九年正月,给驱逐哈萨克之赛、紥两盟蒙古官兵俸赏行装银。四月,命车林多尔济调兵驱逐复入乌梁海之哈萨克。八月,以驱逐哈萨克妥速,赉车林多尔济亲王俸一年。二十五年二月,赛盟郡王图克济紥布以不赴军营,革副将军,阿尔塔什达代之。
xián fēng sān nián, sài zā liǎng méng wáng gōng zā sà kè děng qǐng juān zhù jūn xū, wēn zhǐ què zhī. shí yī nián, ā ěr tǎ shén dá diào kù lún, yǐ chē lín dūn duō bù dài zhī.
咸丰三年,赛、紥两盟王、公、紥萨克等请捐助军需,温旨卻之。十一年,阿尔塔什达调库伦,以车林敦多布代之。
tóng zhì sān nián, huí fěi xiàn wū lǔ mù qí gè chéng, diào shì bù bīng yuán gǔ chéng, jìng wú gōng. wǔ nián qī yuè, lǐ yún lín zòu:" yǔ míng yì děng huì shāng, nǐ jiāng zā sà kè tú hàn bù sài yīn nuò yán liǎng bù é bīng quán xíng pài chū, gòng yī qiān bā bǎi míng. qí běn ài màn cāo fáng zhī bīng, xú wèi bù zhì. xuán yīn chá hàn wū sū kǎ lún wén jǐng, dāng yǔ lín xìng děng shú shāng. běi lù jì yǒu jǐng bào, nǐ měi ài màn réng liú wǔ bǎi bīng bèi fáng běn jìng. fù shāng zhī chē lín dūn duō bù, zhuǎn chuán gè méng cháng, jiāng xī liǎng méng é bīng yǐ wài zhī zhuàng dīng, měi méng zài tiāo wǔ bǎi míng, yú bā yuè pài qí, suí hòu jì fā." bìng wèi běi lù kòu zhì bù néng yù, chà wù bù xiá gěi, bǎo bèi lè jìn pī lēi duō ěr jì yù shì yǒng gǎn, qí cái wèi kā ěr kā sì bù wáng gōng zhī guān. shì chē lín dūn duō bù qǐ bìng, zhào jí yǐ jìn pī lēi duō ěr jì dài zhī. lǐ yún lín xún lǜ sài zā liǎng méng bīng xī jìn. shí yī yuè, zhì hū tú gǔ lán tái, zā méng bīng biàn, sài méng bīng yì kuì, lǐ yún lín zì zòu huí wū chéng, zhào yán zé zhī. qī nián, jìn pī lēi duō ěr jì chàng juān bù lún tuō hǎi xīn chéng jīng fèi, xié jùn wáng sāng gá xī lī děng juān yín èr wàn wǔ qiān liǎng yǒu qí. yǔ jìn pī lēi duō ěr jì wáng xián, yú gěi jiǎng yǒu chà.
同治三年,回匪陷乌鲁木齐各城,调是部兵援古城,竟无功。五年七月,李云麟奏:“与明谊等会商,拟将紥萨克图汗部、赛音诺颜两部额兵全行派出,共一千八百名。其本爱曼操防之兵,徐为布置。旋因察汉乌苏卡伦闻警,当与麟兴等熟商。北路既有警报,拟每爱曼仍留五百兵备防本境。复商之车林敦多布,转传各盟长,将西两盟额兵以外之壮丁,每盟再挑五百名,於八月派齐,随后继发。”并谓北路寇至不能御,差务不暇给,保贝勒晋丕勒多尔济遇事勇敢,其才为喀尔喀四部王公之冠。適车林敦多布乞病,诏即以晋丕勒多尔济代之。李云麟寻率赛、紥两盟兵西进。十一月,至呼图古兰台,紥盟兵变,赛盟兵亦溃,李云麟自奏回乌城,诏严责之。七年,晋丕勒多尔济倡捐布伦托海新城经费,偕郡王桑噶西哩等捐银二万五千两有奇。予晋丕勒多尔济王衔,馀给奖有差。
jiǔ nián èr yuè, sù zhōu huí fěi dōng cuàn, rǎo shì bù tuī hé yǐ xī é ěr dé ní bān dì dá hū tú kè tú yóu mù, méng bīng kuì yú hā ěr ne dūn. rùn shí yuè jǐ sì, kù lún bàn shì dà chén zhāng tíng yuè děng zòu:" huí fěi cuàn bī wū chéng, fú jì róng quán dū méng bīng èr bǎi zài chéng fáng shǒu, cān zàn dà chén jìn pī lēi duō ěr jì dū suǒ lún mǎn hàn bīng wǔ bǎi yíng jī, zhù tóu tái. cuàn fěi sān qiān xiàn yǐ dǐ èr tái." xīn wèi, wū lǐ yǎ sū tái jiāng jūn fú jì děng zòu:" huí fěi jù bó kè duō shān tuī hé kǒu é ěr dé ní zhāo děng chù. shí yuè jiǔ rì, cuàn zhì dì shí yī wū tè tái, wén bào bù tōng, nán tái méng bīng wén jǐng xiān dùn." shí yī yuè wù shēn, fú jì jí cān zàn dà chén róng quán zòu:" shí yuè jiǔ rì, zéi qiān yú rén yóu dōng nán zhì xī nán shān gōu lái pū dōng xī nán sān mén, dōng gōu yòu lái zéi shù qiān. chū gēng, zéi sì miàn fàng huǒ, huǐ zhà ér dēng, chéng chí shī xiàn. èr shí sān rì, zéi yóu xī nán cuàn qù. fú jì yù jiù shàng cún, róng quán bēn xiàng xī běi, yú rùn shí yuè sì rì zhé huí, dìng biān jiāng jūn yìn xìn yí shī, róng quán qīn bīng hù chū yī lí jiāng jūn yìn xìn, zàn shí jiè yòng." mìng fú jì róng quán gé zhí liú rèn, yù dù gā ěr tǒng chá hā ěr mǎ duì jí yǐ diào jí lín hēi lóng jiāng guān bīng fù wū chéng jìn jiǎo. xún huí fěi xī cuàn jīn shān kǎ lún, jìn pī lēi duō ěr jì huí wū lǐ yǎ sū tái. yù zhěng chì tái zhàn, shū tōng dào lù. shí èr yuè, yù jìn pī lēi duō ěr jì jiāng zhāng tíng yuè chè huí guān bīng fēn bù fáng shǒu tuī hé děng chù, fú jì tuǒ shè huò ne qí jí tuī hé liáng tái. guǐ yǒu, jìn pī lēi duō ěr jì zòu chì sài zā liǎng bù luò jiǎn bīng fēn zā wū chéng tái zhàn, bìng fáng gè qí yóu mù. yǐ yǒu, yǔn fú jì děng qǐng, shè wū chéng zhù bān tái zhàn zā sà kè èr yuán guǎn tái èr yuán. yù fú jì xùn jiāng hā ěr ne dūn děng tái gǎn jǐn yù bèi, cuī suí yuǎn chéng suǒ qiǎn dá ěr jì yī jūn qián jìn. shì yuè, lǎ ma gùn gá zā lā cān yī jūn zì kē bù duō yuán wū chéng.
九年二月,肃州回匪东窜,扰是部推河以西额尔德尼班第达呼图克图游牧,蒙兵溃于哈尔呢敦。闰十月己巳,库伦办事大臣张廷岳等奏:“回匪窜偪乌城,福济、荣全督蒙兵二百在城防守,参赞大臣晋丕勒多尔济督索伦、满、汉兵五百迎击,驻头台。窜匪三千现已抵二台。”辛未,乌里雅苏台将军福济等奏:“回匪踞博克多山、推河口、额尔德尼昭等处。十月九日,窜至第十一乌特台,文报不通,南台蒙兵闻警先遁。”十一月戊申,福济及参赞大臣荣全奏:“十月九日,贼千馀人由东南至西南山沟来扑东西南三门,东沟又来贼数千。初更,贼四面放火,毁栅而登,城池失陷。二十三日,贼由西南窜去。福济遇救尚存,荣全奔向西北,於闰十月四日折回,定边将军印信遗失,荣全亲兵护出伊犁将军印信,暂时借用。”命福济、荣全革职留任,谕杜嘎尔统察哈尔马队及已调吉林、黑龙江官兵赴乌城进剿。寻回匪西窜金山卡伦,晋丕勒多尔济回乌里雅苏台。谕整饬台站,疏通道路。十二月,谕晋丕勒多尔济将张廷岳撤回官兵分布防守推河等处,福济妥设霍呢齐及推河粮台。癸酉,晋丕勒多尔济奏饬赛、紥两部落拣兵分紥乌城台站,并防各旗游牧。乙酉,允福济等请,设乌城驻班台站紥萨克二员、管台二员。谕福济迅将哈尔呢敦等台赶紧预备,催绥远城所遣达尔济一军前进。是月,喇嘛棍噶紥拉参一军自科布多援乌城。
shí nián zhēng yuè, yù yán cuī jìn pī lēi duō ěr jì shè fù wū chéng yǐ nán tái zhàn. jìn pī lēi duō ěr jì hé fú jì miù wàng yí wù, zì gù shēn mìng, jiāng cāng kù cún xiàng chóu xiè zéi fěi, juàn shǔ jiē xì zì jìn, fēi wéi zéi suǒ hài. fú jì yì hé méng gǔ guān yuán guī bì chāi shǐ, qǐng niē bìng gào jià guī bì, huò chì chuán gù yì chí xíng jí shǐ zhōng bú dào zhě, jūn gé zhí rèn, wú zhí rèn zhě xiāo jué, réng lìng lái yíng, cóng zhī. shè huò ne qí tái zhuǎn yùn zǒng jú, fú jì chì gòng guǒ ěr dài chá hā ěr mǎ duì zhù shǒu zhī. róng quán zòu:" qīn wǎng cuī bàn wū chéng yǐ nán èr shí tái, xíng dǐ tuī hé, jiàn shuǐ tái zhān fáng tuó mǎ jiàn jí. tuī hé zhì hā ěr ne dūn wǔ tái zhào jiù bù zhì, lüè yǒu guī mó. qǐng gěi zì bèi tuó mǎ bāng tái zhī méng gǔ tái jí dīng hù yī bàn qián liáng." cóng zhī. yǐ huí fěi fù tú zài rǎo wū chéng, yù fú jì děng zhěng dùn tái zhàn, dù gā ěr jūn wú dé dòu liú. èr yuè, yù fú jì děng tuǒ wèi bù zhì hā ěr ne dūn é ěr dé ní zhāo tuī hé sān chù fáng shǒu, bìng yǐ dá ěr jì yī jūn xíng dǐ hā ěr ne dūn zǔ zhì, chì dū lìng gè tái zhàn tuǒ wèi gōng zhī, wú wù róng jī. sān yuè, yǐ wū shǔ gè tái shàng wèi bèi qí, zhì zhì shī xíng, yù qiè zé fú jì, bìng lìng chuán zhī méng gǔ wáng gōng děng lǜ shǔ shǒu yù, yǔ wū chéng xùn nàn méng bīng xù. dù gā ěr zòu pài sū zhāng ā dài hēi lóng jiāng bīng wǔ bǎi fù wū chéng, bìng diào gòng guǒ ěr yī jūn fù qián dí gè lù. yù dù gā ěr fù chá ěr ne dūn děng chù fáng jiǎo.
十年正月,谕严催晋丕勒多尔济设复乌城以南台站。晋丕勒多尔济劾福济谬妄贻误,自顾身命,将仓库存项酬谢贼匪,眷属皆系自尽,非为贼所害。福济亦劾蒙古官员规避差使,请捏病告假规避,或饬传故意迟行及始终不到者,均革职任,无职任者销爵,仍令来营,从之。设霍呢齐台转运总局,福济饬贡果尔带察哈尔马队驻守之。荣全奏:“亲往催办乌城以南二十台,行抵推河,见水台毡房驼马渐集。推河至哈尔呢敦五台照旧布置,略有规模。请给自备驼马帮台之蒙古台吉丁户一半钱粮。”从之。以回匪复图再扰乌城,谕福济等整顿台站,杜嘎尔军毋得逗留。二月,谕福济等妥为布置哈尔呢敦、额尔德尼昭、推河三处防守,并以达尔济一军行抵哈尔呢敦阻滞,饬督令各台站妥为供支,毋误戎机。三月,以乌属各台尚未备齐,致滞师行,谕切责福济,并令传知蒙古王公等率属守御,予乌城殉难蒙兵恤。杜嘎尔奏派苏彰阿带黑龙江兵五百赴乌城,并调贡果尔一军赴前敌各路。谕杜嘎尔赴察尔呢敦等处防剿。
sì yuè, yǔ sài méng tái jí chē dēng pī lēi jí yǎ juān yín miàn jiǎng. dù gā ěr jìn zhù gòng è bó dì fāng. yù fú jì děng chì méng gǔ tái zhàn yìng fù tuó mǎ děng xiàng. jìn pī lēi duō ěr jì yǐ qǐng guī yóu mù, bà wū lǐ yǎ sū tái cān zàn dà chén, xià yuàn yán yì, yǐ zā méng zhōng zuǒ yì zuǒ qí bèi lè duō mù qìn zā mù chǔ dài zhī. fú jì yì gé rèn, yǐ jīn shùn wèi wū lǐ yǎ sū tái jiāng jūn, kuí chāng shǔ zhī. huí fěi fù rǎo shì bù ā mǐ ěr mì tè yóu mù, fén lüè gù ěr bān sài hàn děng chù. yù dù gā ěr huì kuí chāng děng xùn sù zhuī jiǎo. wǔ yuè, huí fěi cuàn sà hā ěr ne dūn fù jìn zhī sà bā ěr tú hé tuī hé yí dài, dù gā ěr qiǎn nà lǔ kěn yī jūn zhù wēng jí yì fáng zhī. liù yuè, huí fěi cuàn rǎo huò ěr hā shùn huò ne qí èr tái. yù qìng chūn chì dá ěr jì yú tuī hé děng chù fáng shǒu, dù gā ěr bō duì è yào zhù zā, bǎo hù liáng lù. fú jì děng zòu wū chéng diào dào jí lín hēi lóng jiāng chá hā ěr mǎ duì sān qiān èr bǎi wǔ shí míng, fā tú chē sài zā sì méng cǎi mǎi tuó mǎ děng yín gè yī wàn liǎng. bā yuè, huí fěi fù cuàn rù ā mǐ ěr mì tè qí, zhì bā yàn hǎn shān, bī jìn wēng jí hé. fú jì děng chì sài méng sù pài méng bīng wǔ bǎi míng fù nán tái hā ěr ne dūn dǔ jié. jiǔ yuè, dá ěr jì yī jūn jiǎo cuàn wēng jí hé zhī fěi, tiǎn zhī. dù gā ěr qiǎn fú zhū lī lǜ bīng jiǎo fěi yú ā mǐ ěr mì tè qí zhī nà lín hún dì děng chù, tiǎn zhī. shì qí fù jìn sù qīng. dá ěr jì yì bài zéi yú kā yǎ kā lā wū sū dì fāng.
四月,予赛盟台吉车登丕勒吉雅捐银面奖。杜嘎尔进驻贡鄂博地方。谕福济等饬蒙古台站应付驼马等项。晋丕勒多尔济以请归游牧,罢乌里雅苏台参赞大臣,下院严议,以紥盟中左翼左旗贝勒多木沁紥木楚代之。福济亦革任,以金顺为乌里雅苏台将军,奎昌署之。回匪复扰是部阿米尔密特游牧,焚掠固尔班赛汗等处。谕杜嘎尔会奎昌等迅速追剿。五月,回匪窜萨哈尔呢敦附近之萨巴尔图河、推河一带,杜嘎尔遣纳鲁肯一军驻翁吉驿防之。六月,回匪窜扰霍尔哈顺、霍呢齐二台。谕庆春饬达尔济於推河等处防守,杜嘎尔拨队扼要驻紥,保护粮路。福济等奏乌城调到吉林、黑龙江、察哈尔马队三千二百五十名,发图、车、赛、紥四盟采买驼马等银各一万两。八月,回匪复窜入阿米尔密特旗,至巴彦罕山,逼近翁吉河。福济等饬赛盟速派蒙兵五百名赴南台哈尔呢敦堵截。九月,达尔济一军剿窜翁吉河之匪,殄之。杜嘎尔遣福珠哩率兵剿匪于阿米尔密特旗之那林浑第等处,殄之。是旗附近肃清。达尔济亦败贼於喀雅喀拉乌苏地方。
shí yī nián zhēng yuè, sù zhōu huí fěi fù cuàn rǎo shì bù ā mǐ ěr mì tè qí yóu mù xī nán zhī jì ěr hā lǎng tú dì fāng. yù jīn shùn kuí chāng děng gè shè fǎ bǎo hù suǒ shǔ tái zhàn. dù gā ěr zòu pài fù zhū lī yī jūn è zā hā ěr ne dūn yí dài. sì yuè, huí fěi cuàn rǎo bái tuō luó gài jí jīn shān kǎ lún yóu mù, kuí chāng děng qiǎn mǎ duì zhuī jiǎo. jiǔ yuè, lián bài zhī yú shā ěr lǔ ěr dùn jí kù ěr kù lū dì fāng, fěi zì ā yù ěr gōng qí cuàn zā hā qìn.
十一年正月,肃州回匪复窜扰是部阿米尔密特旗游牧西南之济尔哈朗图地方。谕金顺、奎昌等各设法保护所属台站。杜嘎尔奏派富珠哩一军扼紥哈尔呢敦一带。四月,回匪窜扰白讬罗盖及金山卡伦游牧,奎昌等遣马队追剿。九月,连败之於沙尔鲁尔顿及库尔库噜地方,匪自阿育尔公旗窜紥哈沁。
shí èr nián èr yuè, wū lǐ yǎ sū tái jiāng jūn cháng shùn děng yǐ huí fěi lǚ rǎo sài zā liǎng méng mù, zàn lìng zā méng gōng chē dé ēn dūn duō bù duō ěr jì qí yí yú biān jiè xiāng dāng zhī sài yīn nuò yán bù luò yòu yì yòu hòu qí fù jiāng jūn wáng gé lǐ kè zā mù chǔ zā sà kè mǎ ní bā lā děng qí yóu mù, sài méng zā sà kè ā mǐ ěr mì tè qí yí yú běn bù sài yīn nuò yán qí qīn wáng chē lín duān duō bù děng qí yóu mù. liǎng méng nán jiè jīn shān kǎ lún, yì lìng zàn chè, bǐ zuò qīng yě zhī jì. zòu rù, dé zhǐ, xià suǒ sī zhī zhī. shí sān nián zhēng yuè, wū chéng jiě yán, cháng shùn děng bō chá hā ěr xīn bīng wǔ bǎi, lìng zuǒ lǐng yī léng é tǒng fù kē bù duō, cái wū chéng sài zā liǎng méng fáng bīng wǔ bǎi, shì wèi fēng shēng ā tǒng chá hā ěr mǎ duì réng zhù zā bā hǎn hé.
十二年二月,乌里雅苏台将军长顺等以回匪屡扰赛、紥两盟牧,暂令紥盟公车德恩敦多布多尔济旗移於边界相当之赛音诺颜部落右翼右后旗副将军王格里克紥木楚、紥萨克玛尼巴拉等旗游牧,赛盟紥萨克阿米尔密特旗移於本部赛音诺颜旗亲王车林端多布等旗游牧。两盟南界金山卡伦,亦令暂撤,俾作清野之计。奏入,得旨,下所司知之。十三年正月,乌城解严,长顺等拨察哈尔新兵五百,令佐领依楞额统赴科布多,裁乌城赛、紥两盟防兵五百,侍卫丰升阿统察哈尔马队仍驻紥巴罕河。
guāng xù liù nián, yǐ gǎi yì é yuē, diào sài zā liǎng méng méng bīng èr qiān míng zhù wū lǐ yǎ sū tái. qī yuè, yǐ jiāng jūn chūn fú děng zòu fǔ guó gōng é ěr qí bó ěr huō dì fāng zuò wéi guān tún. jiǔ yuè, yǔ sài méng zā sà kè jì ěr hā lǎng bào xiào tún dì jiǎng. qī nián liù yuè, yǐ é yuē chéng, chè zhù wū chéng zhī sài méng méng bīng. jiāng jūn dù gā ěr zòu zàn tíng bàn bó ěr huō tún tián. shí yī nián jiǔ yuè, fù shè jīn shān kǎ lún. shí sān nián, shǔ wū lǐ yǎ sū tái jiāng jūn xiáng lín děng zòu:" guǎn lǐ tuī hé zā kè děng tái jí bā zā ěr děng bào suǒ shǔ dōu tè kù tú lēi děng sān tái shǔ zāi, qǐng jiāng dōu tè kù tú lēi tái zàn yí zài nuò men hàn shā bì yóu mù nèi bài dá lǐ kè hé biān zhī áo ěr chǔ kè hā kè tú dì fāng, zā kè hé bó lēi kù gēn liǎng tái xiàng qián yí zài sài méng yòu yì yòu hòu qí jùn wáng chuī sū lún zā bù qí shǔ zhī zā suí é qí sǒu jí hā lā bù lā kè děng dì fāng. tǐ chá shǔ zāi dìng xī, qīng cǎo chàng mào, zài chì gè guī yuán tái dāng chāi." yǔn zhī. shí jiǔ nián, wū lǐ yǎ sū tái cān zàn dà chén chē lín duō ěr jì bìng miǎn, yǐ nà mù jì lēi duān duō bù dài zhī. èr shí yī nián shí èr yuè, xiū wū lǐ yǎ sū tái. èr shí sān nián, xiū wū lǐ yǎ sū tái hé qiáo jí hé dī. èr shí wǔ nián jiǔ yuè, jiāng jūn chóng huān zòu chá yuè biān qiǎ gōng jǐ, měi tái yǒu jiā zhì bǎi wǔ shí liǎng zhī shì, cǐ cì miǎn qù. chá yuè nán èr shí tái tuó mǎ liǎng chǎng, zhuān chá wǔ shí wǔ zuò tái kǎ gōng jǐ yìng fù, gài cóng shān jiǎn. èr shí liù nián, chóng huān zòu yǐ gǔ chéng yí dài huáng zāi, gǎi cǎi gòu shù shǒu guān bīng rì xū mǐ miàn yú guī huà chéng. shì nián yǐ quán fěi zhào xìn, biān fáng jiè yán, jiāng jūn lián shùn děng diào sài zā liǎng méng jí wū liáng hǎi bīng zé yào fáng shǒu, gè wáng gōng zā sà kè děng tiāo xuǎn zhuàng dīng, chóu bāng jūn shí, jūn néng yán yuē shǔ xià, wù qī líng é shāng, bǎo quán dà jú. èr shí bā nián, qǐng jiāng zòu rù yǔ sài méng méng cháng zā sà kè jùn wáng chuī sū lún zā bù qīn wáng nà mù náng sū lún fù jiāng jūn zā sà kè zhèn guó gōng gāng zhū ěr zā bù fù méng cháng zā sà kè jùn wáng gù lū gù mù zā bù děng jiǎng yǒu chà, tè yǔ cān zàn dà chén nà mù jì lēi duān duō bù huáng mǎ guà.
光绪六年,以改议俄约,调赛、紥两盟蒙兵二千名驻乌里雅苏台。七月,以将军春福等奏辅国公额尔奇博尔豁地方作为官屯。九月,予赛盟紥萨克济尔哈朗报效屯地奖。七年六月,以俄约成,撤驻乌城之赛盟蒙兵。将军杜嘎尔奏暂停办博尔豁屯田。十一年九月,复设金山卡伦。十三年,署乌里雅苏台将军祥麟等奏:“管理推河、紥克等台吉巴紥尔等报所属都特库图勒等三台鼠灾,请将都特库图勒台暂移在诺们汗沙毕游牧内拜达里克河边之敖尔楚克哈克图地方,紥克、和博勒库根两台向前移在赛盟右翼右后旗郡王吹苏伦紥布旗属之紥绥额奇叟吉、哈拉布拉克等地方。体察鼠灾定息,青草畅茂,再饬各归原台当差。”允之。十九年,乌里雅苏台参赞大臣车林多尔济病免,以那木济勒端多布代之。二十一年十二月,修乌里雅苏台。二十三年,修乌里雅苏台河桥及河堤。二十五年九月,将军崇欢奏查阅边卡供给,每台有加至百五十两之事,此次免去。查阅南二十台驼马两厂,专查五十五座台卡供给应付,概从删减。二十六年,崇欢奏以古城一带蝗灾,改采购戍守官兵日需米面於归化城。是年以拳匪肇衅,边防戒严,将军连顺等调赛、紥两盟及乌梁海兵择要防守,各王、公、紥萨克等挑选壮丁,筹帮军食,均能严约属下,勿欺凌俄商,保全大局。二十八年,请将奏入予赛盟盟长紥萨克郡王吹苏伦紥布、亲王那木囊苏伦、副将军紥萨克镇国公刚珠尔紥布、副盟长紥萨克郡王固噜固木紥布等奖有差,特予参赞大臣那木济勒端多布黄马褂。
èr shí jiǔ nián, shè wū chéng zhōng é tōng shāng shì wù jú. sān shí nián bā yuè, lián shùn děng yǐ sài zā liǎng méng chéng bào qù dōng jīn chūn xuě zāi, shēng chù dǎo bì. sān shí yī nián, shì bù zhōng zuǒ mò qí qīn wáng nà yàn tú qǐng cái zuǒ lǐng suǒ yí chà hù. hù jiāng jūn kuí huàn chì yóu běn méng gè qí fēn pài, àn qí jiē chōng. rù xià kàng hàn, tuó mǎ pí shòu, qǐng huǎn chá yuè tái zhàn, yǔn zhī. sān shí èr nián, sài méng méng cháng chuī sū lún zā bù zú, jiāng jūn kuí huàn děng qǐng yú cān zàn dà chén bèi lè chē dēng suǒ nuò mù qīn wáng nà mù náng sū lún èr yuán nèi jiǎn yī rén wéi méng cháng. dé zhǐ, shòu nà mù náng sū lún méng cháng. dìng lì, méng cháng yóu lǐ fān yuàn qǐng jiǎn, cǐ chū jiāng jūn bǎo zòu, fēi héng gé yě. nà mù jì lēi duān duō bù zhī hòu, shì bù zhōng zuǒ qí bèi lè chē dēng suǒ nuò mù zhōng yòu qí jùn wáng kù lǔ gù mù zā bù xiāng jì wèi wū lǐ yǎ sū tái cān zàn dà chén. sān shí sì nián liù yuè, yù shǐ cháng huī hé chē dēng suǒ nuò mù" niē bào zāi qíng. běn méng yīng pài chāi shǐ, bù zūn zòu zhāng fù biān. fáng shǒu zhī chà, yǐ huì wèi dìng, méng qíng bù fú, xián yǒu jiè xīn. rú mù chǎng wèi bào dì jiè, rèn lìng kāi huāng. tuó mǎ niē bào dǎo bì. zī shēng yǐ duō bào shǎo, bì hùn bù kě méi jǔ". xuān tǒng yuán nián, jiāng chē kūn xiù chá fù, duō wèi kuān jiě, wéi wèi chē dēng suǒ nuò mù yú běn qí chōng dāng gè chà, huò yǒu hù diào tā qí, yǐ yuǎn yì jìn, bì zhòng jiù qīng. guǎn lǐ qí wù zhī zā sà kè qí ā mò méng hùn zì zhuān, qǐng gé zhī, ér wèi chē dēng suǒ nuò mù qǐng miǎn yì.
二十九年,设乌城中、俄通商事务局。三十年八月,连顺等以赛、紥两盟呈报去冬今春雪灾,牲畜倒毙。三十一年,是部中左末旗亲王那彦图请裁佐领所遗差户。护将军奎焕饬由本盟各旗分派,按旗接充。入夏亢旱,驼马疲瘦,请缓查阅台站,允之。三十二年,赛盟盟长吹苏伦紥布卒,将军奎焕等请于参赞大臣贝勒车登索诺木、亲王那木囊苏伦二员内简一人为盟长。得旨,授那木囊苏伦盟长。定例,盟长由理藩院请简,此出将军保奏,非恒格也。那木济勒端多布之后,是部中左旗贝勒车登索诺木、中右旗郡王库鲁固木紥布相继为乌里雅苏台参赞大臣。三十四年六月,御史常徽劾车登索诺木“捏报灾情。本盟应派差使,不遵奏章赴边。防守之差,以贿为定,蒙情不服,咸有戒心。如牧厂未报地界,任令开荒。驼马捏报倒毙。孳生以多报少,弊混不可枚举”。宣统元年,将车堃岫查覆,多为宽解,惟谓车登索诺木於本旗充当各差,或有互调他旗,以远易近,避重就轻。管理旗务之紥萨克齐阿莫朦混自专,请革之,而为车登索诺木请免议。
èr nián, shì bù qīn wáng nà mù náng sū lún nà yàn tú wèi zī zhèng yuàn qīn xuǎn yì yuán. sān nián, kù lún dú lì, shì bù wáng gōng fù zhī, jiāng jūn kuí fāng bèi pò qù zhí.
二年,是部亲王那木囊苏伦、那彦图为资政院钦选议员。三年,库伦独立,是部王公附之,将军奎芳被迫去职。
shì bù é fù cè líng zhī hòu, qīn wáng lā wàng duō ěr jì chē dēng bā zán ěr dá ěr mǎ nà yàn tú duō zhì yù qián dà chén lǐng shì wèi nèi dà chén, wèi wài zā sà kè zhū bù suǒ mò jí. shì bù dì jiān gēng mù, yǒu kuàng, yǒu yán chí, xiàng chēng ráo fù. gòng yǒu zuǒ lǐng sān shí yī.
是部额驸策凌之后,亲王拉旺多尔济、车登巴咱尔、达尔玛、那彦图多至御前大臣、领侍卫内大臣,为外紥萨克诸部所莫及。是部地兼耕牧,有矿,有盐池,向称饶富。共有佐领三十一。
zā sà kè tú hàn bù, chēng kā ěr kā xī lù, zhì jīng shī sì qiān yú lǐ. dōng jiè wēng jǐn xī ěr hā lēi zhū tè, xī jiè kā lǎ wū sū é liè kè nuò ěr, nán jiè ā ěr chá kā lǎ tuō huī, běi jiè tuī hé.
紥萨克图汗部,称喀尔喀西路,至京师四千馀里。东界翁锦、西尔哈勒珠特,西界喀喇乌苏、额埒克诺尔,南界阿尔察喀喇托辉,北界推河。
yuán tài zǔ shí liù shì sūn gé liè sēn zā zā lài ěr huī tái jí yǒu zi qī, fēn zhǎng kā ěr kā zuǒ yòu yì. zuǒ yì mù tú lā hé jiè, yòu yì réng liú jū háng ài shān. qí zhǎng zǐ ā shén hǎi dá ěr hàn huī tái jí cì zǐ nuò yán tài hā tǎn bā tú ěr dì sì zǐ dé lēi dēng kūn dōu lún dì qī zǐ è tè huān nuò yán tóng zhǎng zhī. jīn zā sà kè tú hàn bù shí jiǔ zā sà kè, zì è lǔ tè yī qí wài, jiē qí yì. ā shén hǎi dá ěr hàn huī tái jí zi èr: zhǎng bā yán dá lǎ, zi lài hú ěr hàn, wèi yuán fēng zā sà kè tú hàn cè wàng zā bù jí zā sà kè bèi lè zhuō tè bā, tái jí lǎ bù tǎn é ěr dé ní gǔn bù sān qí zǔ cì tú mén dá lǎ dài qīng, zi shuò lěi wū bā shén, hào huī tái jí, wèi zā sà kè bèi lè gēn dūn, fǔ guó gōng shā kè zā qí bā kè zā bù, tái jí nà mǎ lín cáng bù dá shén péng sù kè wǔ qí zǔ. nuò yán tài hā tǎn bā tú ěr shēng tǔ bó tè hā tǎn bā tú ěr, zi èr: zhǎng kōng kuí, hào chē chén jì nóng, wèi zā sà kè jùn wáng péng sù kè lǎ bù tǎn bèi zǐ bó bèi fǔ guó gōng suǒ nuò mù yī sī zhá bù, tái jí wū ěr zhàn hā mǎ ěr dài qīng wǔ qí zǔ cì sài yīn bā tè mǎ, hào hā tǎn bā tú ěr, wèi zā sà kè fǔ guó gōng gǔn zhàn tái jí yī dá mù zā bù èr qí zǔ. dé lēi dēng kūn dōu lún shēng zhōng tú dài, hào bā tú ěr, wèi zā sà kè tái jí nuò ěr bù yī qí zǔ. è tè huān nuò yán shēng qīng dá mǎ ní mò jì kè, hào chē chén nuò yán, wèi zā sà kè fǔ guó gōng tōng mó kè tái jí pǔ ěr pǔ chē líng èr qí zǔ.
元太祖十六世孙格埒森紥紥赉尔珲台吉有子七,分掌喀尔喀左、右翼。左翼牧图拉河界,右翼仍留居杭爱山。其长子阿什海达尔汉珲台吉、次子诺颜泰哈坦巴图尔、第四子德勒登昆都伦、第七子鄂特欢诺颜同掌之。今紥萨克图汗部十九紥萨克,自厄鲁特一旗外,皆其裔。阿什海达尔汉珲台吉子二:长巴延达喇,子赉瑚尔汗,为原封紥萨克图汗策旺紥布及紥萨克贝勒卓特巴,台吉喇布坦、额尔德尼衮布三旗祖;次图扪达喇岱青,子硕垒乌巴什,号珲台吉,为紥萨克贝勒根敦,辅国公沙克紥、齐巴克紥布,台吉纳玛琳藏布、达什朋素克五旗祖。诺颜泰哈坦巴图尔生土伯特哈坦巴图尔,子二:长崆奎,号车臣济农,为紥萨克郡王朋素克喇布坦、贝子博贝、辅国公索诺木伊斯札布,台吉乌尔占、哈玛尔岱青五旗祖;次赛因巴特玛,号哈坦巴图尔,为紥萨克辅国公衮占、台吉伊达木紥布二旗祖。德勒登昆都伦生锺图岱,号巴图尔,为紥萨克台吉诺尔布一旗祖。鄂特欢诺颜生青达玛尼默济克,号车臣诺颜,为紥萨克辅国公通谟克、台吉普尔普车凌二旗祖。
chū, lài hú ěr wèi kā ěr kā yòu yì zhǎng, suǒ bù yǐ hàn chēng, chuán zi sù bā dì, shǐ hào zā sà kè tú hàn, yǔ qí zú tǔ xiè tú hàn gǔn bù chē chén hàn shuò lěi tóng shí chēng sān hàn. shuò lěi tōng hǎo zuì xiān, gǔn bù cì zhī, sù bā dì zuì hòu. chóng dé sān nián, yǐ qí bù móu lüè guī huà chéng, shàng tǒng shī zhēng, suǒ bù dùn, sù bā dì qiǎn shǐ xiè zuì, bìng gòng mǎ jí dú fēng tuó wú wěi yáng. yù yuē:" zhèn yǐ bīng tǎo
初,赉瑚尔为喀尔喀右翼长,所部以汗称,传子素巴第,始号紥萨克图汗,与其族土谢图汗衮布、车臣汗硕垒同时称三汗。硕垒通好最先,衮布次之,素巴第最后。崇德三年,以其部谋掠归化城,上统师征,所部遁,素巴第遣使谢罪,并贡马及独峰驼、无尾羊。谕曰:“朕以兵讨