zhào shèn zhěn lú kūn céng shèng táo shù
趙慎畛 盧坤曾勝 陶澍
zhào shèn zhěn, zì dí lóu, hú nán wǔ líng rén. wèi zhū shēng shí, xué zhèng qián fēng qì zhī, yuē: rén yīng yě! jiā qìng yuán nián, chéng jìn shì, xuǎn shù jí shì, shòu biān xiū. qiān yù shǐ gěi shì zhōng. tiáo shàng chuān chǔ shàn hòu tún tián bǎo jiǎ shì yí. xún tōng zhōu cáo, gé lòu guī, lián dé yáng cūn tōng pàn kē suǒ bō chuán, zòu chǐ qí zhí. hú nán xué zhèng xú sōng jīn bì shī shì xīn, yù fù shèn zhěn zì gù, cháng liè qí dì zǐ yōu děng, shèn zhěn liè kuǎn jiū hé bà zhī. liǎng guǎng zǒng dū jiǎng yōu xiān jiàn qí cái kě dà yòng.
趙慎畛,字笛樓,湖南武陵人。為諸生時,學政錢灃器之,曰:「人英也!」嘉慶元年,成進士,選庶吉士,授編修。遷御史、給事中。條上川、楚善後屯田保甲事宜。巡通州漕,革陋規,廉得楊村通判科索剝船,奏褫其職。湖南學政徐松矜愎失士心,欲附慎畛自固,常列其弟子優等,慎畛列款糾劾罷之。兩廣總督蔣攸銛薦其才可大用。
shí qī nián, chū wèi guǎng dōng huì cháo jiā dào. yán zhì xiè dòu, bǔ nán ào chéng hǎi cháo yáng dào shén zhòng yán hǎi mín liáo jū wèi bū táo sǒu, xī biān rù bǎo jiǎ. yú nián, zhuó guǎng xī àn chá shǐ. tiān dì huì fěi jié dǎng gòu luàn, xié yǒu zī zhě rù qí zhōng, shèn zhěn wéi yán zuì fěi shǒu, bèi xié zhě bù zuò. guǎng dōng yáng fěi tóu chéng hòu, jiàn rù guǎng xī wèi dào. shè shuǐ lù xún chuán yǐ hù shāng lǚ, dū shǒu lìng yǐ bǔ dào duō shǎo wèi diàn zuì. yuǎn jùn zhāo jiě zhòng qiú fán fèi, lì yīn huì dào, shěng wén fǎ, yán jǔ hé, jī bǔ shǐ lì. èr shí nián, qiān guǎng dōng bù zhèng shǐ. zhōu xiàn duō jī kuī, zhǎn zhuǎn xiāng chéng, xī xīn gōu jī, chú qí jiū gé, kù chǔ dùn zēng. nán hǎi gāo yào bīn hé dī fáng duō pǐ, mín kǔ shuǐ huàn, chóu kuǎn shēng xī zī suì xiū, tún tián wǔ qiān yú qǐng. fù zhòng wèi lèi, qǐng jiǎn liáng é, tān dǐ yú shā tǎn qīng zé zhī dì. yuè sú shē mí, kān fā chén hóng móu xíng zhèng xùn sú yí guī, gōng xíng jié jiǎn yǐ shì quàn.
十七年,出為廣東惠潮嘉道。嚴治械鬥,捕南澳、澄海、潮陽盜甚眾;沿海民寮居為逋逃藪,悉編入保甲。逾年,擢廣西按察使。天地會匪結黨構亂,脅有貲者入其中,慎畛惟嚴罪匪首,被脅者不坐。廣東洋匪投誠後,漸入廣西為盜。設水路巡船以護商旅,督守令以捕盜多少為殿最。遠郡招解重囚煩費,吏因諱盜,省文法,嚴舉劾,緝捕始力。二十年,遷廣東布政使。州縣多積虧,展轉相承,悉心鈎稽,除其糾轕,庫儲頓增。南海、高要瀕河堤防多圮,民苦水患,籌款生息資歲修,屯田五千餘頃。賦重為累,請減糧額,攤抵於沙坦輕則之地。粵俗奢靡,刊發陳宏謀行政訓俗遺規,躬行節儉以示勸。
èr shí sān nián, zhuó guǎng xī xún fǔ. xí zhī yuè xī dì shì rú jiàn líng, xún rì bù yǔ jí hàn jié, quàn mín xiū dī táng, zào lóng gǔ chē, kāi yīn jǐng, shè jǐng tǒng jià, jiē bān shì bǐ fǎng xíng. dì lián qián chǔ, qún dào chū méi, yí shān huì fěi liào wǔ guì lán yào qīng fēn jù xīn jiù liǎng xū, jiū zhòng fēn dǎng, wěi lì míng mù, lè suǒ yīn hù, zhēng lì xiāng rǎo, qīn wǎng bǔ zhū zhī. chì shǔ xíng bǎo jiǎ, zhì wàng lóu, liàn mín zhuàng hù xiāng shǒu wàng, xiàn jiàn kǎ fáng shù shí zuò, fǔ gè dū shǔ huì yíng xún jī. liǔ zhōu zhì shěng qiān yú lǐ, shè shuǐ xùn sì shí sān suǒ, zhōng rèn fán huò dào qiān qī bǎi yú rén. dào duō chū yú liú fěi, biān kè mín jí, qū qí dān shēn yóu dàng zhě, kuàng chǎng yáo zhà yōng dīng jiē lì cè, yǒu bǎo zhě liú, fǒu zé zhú. gù shì, wú xún èr guān, xún fǔ lì dé dòng yòng yíng yú. shèn zhěn yuē: wú jiā yī shí cū zú, shēn wèi dà chén, qǔ yíng jiāng ān yòng zhī? dāng wèi guó jiā bù rén zé ěr. nǎi yú guì lín shè yù bèi cāng, zēng shè shū yuàn, liǔ zhōu qìng yuǎn sī ēn sān fǔ jiē chuàng shè zhī shàn chéng jùn hé, guǎng zhì qī liú suǒ, bìng qǔ gěi yān.
二十三年,擢廣西巡撫。習知粵西地勢如建瓴,旬日不雨即旱竭,勸民修隄塘,造龍骨車,開蔭井,設井筒架,皆頒式俾仿行。地連黔、楚,群盜出沒,宜山會匪廖五桂、藍耀青分踞新、舊兩墟,糾眾分黨,偽立名目,勒索殷戶,爭利相擾,親往捕誅之。飭屬行保甲,置望樓,練民壯互相守望,縣建卡房數十座,府各督屬會營巡緝。柳州至省千餘里,設水汛四十三所,終任凡獲盜千七百餘人。盜多出於流匪,編客民籍,驅其單身遊蕩者,礦廠窯榨傭丁皆立冊,有保者留,否則逐。故事,梧、潯二關,巡撫例得動用盈餘。慎畛曰:「吾家衣食粗足,身為大臣,取盈將安用之?當為國家布仁澤耳。」乃於桂林設預備倉,增設書院,柳州、慶遠、思恩三府皆創設之;繕城濬河,廣置棲流所,並取給焉。
dào guāng èr nián, rù jìn, xuān zōng jiā qí chéng shí bù qī, wēn yù bāo miǎn, zhuó mǐn zhè zǒng dū. yán shēn jūn lǜ, kè zhū zhèn yíng xùn qín xùn liàn. zhè jiāng tí dū shěn tiān huá wán zòng, hé bà zhī. zé shuǐ shī jī hǎi dào, dào duō jiù qín. shàng yóu sì fǔ duō shān, kè mín zū shān lì chǎng, yóu fěi qún jù, qiǎn bīng sōu shān, bǔ zhū qí kuí. mǐn ān suǒ xiá yǒu láng qí dǎo, jū mín duō wèi jiān lì, qín zhì zhī, yí zhù shuǐ shī, jiàn pào tái, suì wèi shěng chéng mén hù. tái wān zì lái duō luàn, dòng fán dà bīng, shèn zhěn yóu yǐ wèi lǜ, jǐn xuǎn xián néng yǐ zhì. fèng shān yǒu mín yáng liáng bīn shān zhòng qǐ shì, xí xún dào kǒng zhāo qián zhī fǔ kǒng chuán suì jiǎo zhì, wèi yī yuè ér dìng, bù fán yī bīng dù hǎi. huān mǎ lán chū shè zhì, bù yì fù zé jiào zhòng, zòu jiǎn zhī. mín rù shān fá mù, suì gōng dào chǎng chuán liào, jiàng shǒu kē liǎn jī biàn, bǔ zhū shǒu luàn, gēng dìng cǎi mù zhāng chéng, nǎi xiāng ān. shù bīng wàn sì qiān, gēng dài shí jiē fù shà mén, yóu tí dū diǎn yàn, yuǎn zhě qiān lǐ, gǎi yóu gè tí zhèn fēn yàn, bīng kùn yǐ sū. tái wān chǎn mǐ, zhāng quán shù jùn yǎng gěi shāng yùn, jiāng zhè tiān jīn mín wú gài cáng, mǐ guì zhé shēng luàn, yú hǎi kǒu jī mǐ chuán chū shù, zhuó fēng qiàn wèi xiàn zhì, cháng liú yǒu yú. shū qǐng zhāng pǔ míng rú huáng dào zhōu cóng sì wén miào, xià tíng chén yì xíng. hóu guān xiè jīn luán dé huà zhèng jiān cái jiē yǐ xué xíng zhe, sù suǒ jìng lǐ, mò ér jǔ sì xiāng xián. yòu jīng biǎo yì liè, yǐ zhèn fēng sú.
道光二年,入覲,宣宗嘉其誠實不欺,溫諭褒勉,擢閩浙總督。嚴申軍律,課諸鎮營汛勤訓練。浙江提督沈添華玩縱,劾罷之。責水師緝海盜,盜多就擒。上游四府多山,客民租山立廠,游匪群聚,遣兵搜山,捕誅其魁。閩安所轄有琅琦島,居民多為奸利,擒治之,移駐水師,建炮台,遂為省城門戶。台灣自來多亂,動煩大兵,慎畛尤以為慮,盡選賢能以治。鳳山莠民楊良斌煽眾起事,檄巡道孔昭虔、知府孔傳穟剿治,未一月而定,不煩一兵渡海。驩瑪蘭初設治,部議賦則較重,奏減之。民入山伐木,歲供道廠船料,匠首苛斂激變,捕誅首亂,更定采木章程,乃相安。戍兵萬四千,更代時皆赴廈門,由提督點驗,遠者千里,改由各提鎮分驗,兵困以蘇。台灣產米,漳、泉數郡仰給商運,江、浙、天津民無蓋藏,米貴輒生亂,於海口稽米船出數,酌豐歉為限制,常留有餘。疏請漳浦明儒黃道周從祀文廟,下廷臣議行。侯官謝金鑾、德化鄭兼才皆以學行著,素所敬禮,歿而舉祀鄉賢。又旌表義烈,以振風俗。
wǔ nián, diào yún guì zǒng dū. tóng kuàng yán wù jī pí, shū chén biàn tōng zhěng dùn zhī fǎ. yǐ biān fáng mò biàn yú tún tián, fāng kǎo fǎng xíng shì lì biàn, wèi jí yì xíng ér jí zuò. bìng zhōng bài shū hé tān dú bù zhí zhě shù shí rén. wèi jǐ, suì zú. dài zhě jí dì zhuī huí yuán shū, diān rén xī zhī. yí shū shàng, yōu zhào cì xù, zèng tài zǐ shǎo bǎo, shì wén kè, sì míng huàn xiāng xián cí.
五年,調雲貴總督。銅礦、鹽務積疲,疏陳變通整頓之法。以邊防莫便於屯田,方考訪形勢利便,未及議行而疾作。病中拜疏劾貪黷不職者數十人。未幾,遂卒。代者急遞追回原疏,滇人惜之。遺疏上,優詔賜恤,贈太子少保,諡文恪,祀名宦、鄉賢祠。
shèn zhěn fú yīng rú xiān, fán yǒu yì shēn xīn kě zhì yòng zhě, jiē shēn tǐ lì xíng. hǎo shàn jí è, tǐ xù shǔ liáo, xùn kěn qiè, rú shī zhī yú dì zǐ. suǒ zhì yú wén wǔ guān lì, cháng néng shí bié qí cái fǒu, rén yì lè wèi zhī yòng. suǒ zhe zòu yì cóng zhēng lù zài nián lù dú shū rì jì xī rì bǐ jì děng shū jí shī wén jí fán shù shí juǎn.
慎畛服膺儒先,凡有益身心可致用者,皆身體力行。好善嫉惡,體恤屬僚,訓懇切,如師之於弟子。所至於文武官吏,常能識別其才否,人亦樂為之用。所著奏議、從征錄、載年錄、讀書日記、惜日筆記等書及詩文集凡數十卷。
lú kūn, zì hòu shān, shùn tiān zhuō zhōu rén. jiā qìng sì nián jìn shì, xuǎn shù jí shì, sàn guǎn shòu bīng bù zhǔ shì, jiàn qiān láng zhōng. hù suí mù lán, xiào shè, cì huā líng. shí bā nián, chū wèi hú nán liáng chǔ dào, dīng běn shēng fù mǔ yōu, fú què, lì guǎng dōng huì cháo jiā dào shān dōng yǎn yí cáo jì dào hú běi àn chá shǐ gān sù bù zhèng shǐ. dào guāng yuán nián, hù lǐ shǎn xī xún fǔ. èr nián, zhuó guǎng dōng xún fǔ, wèi zhī rèn, diào shǎn xī. yì zhě wèi nán shān lǎo lín yì sǒu jiān, bù yí kāi kěn. kūn lì chén hàn shǔ táng sòng shǐ shì, jí hàn lǐ xī fǔ gé sòng, yǐ zhēng kěn zhì zhī lì zhuān rèn yán rú yì, jiǎ yǐ pián yí, kěn wù dà xìng. kān xiū nán shān gè shǔ chéng gōng, hàn jiāng dī àn, zhú bà jùn yū, shěn dù xíng shì, yí zhù wén wǔ, zēng gǎi guān zhì. yòu xiū fù xián níng zhǎng ān jīng yáng zhōu zhì qí shān bǎo jī huá zhōu yú lín hé qú shuǐ lì, chóu bǔ yú lín suī dé liǎng shǔ cháng píng cāng gǔ, quàn mín juān jiàn shè cāng. shū chén: chá lì zhī yào, bù dú qīn mín, guān tān lián wèi mín shēn jiā suǒ xì, qí qín duò míng mèi kuān yán, jiē guān mín shēng xiū qī. xuān zōng shēn wěi zhī. wǔ nián, yǐ mǔ yōu qù guān.
盧坤,字厚山,順天涿州人。嘉慶四年進士,選庶吉士,散館授兵部主事,洊遷郎中。扈隨木蘭,校射,賜花翎。十八年,出為湖南糧儲道,丁本生父母憂,服闋,歷廣東惠潮嘉道、山東兗沂曹濟道、湖北按察使、甘肅布政使。道光元年,護理陝西巡撫。二年,擢廣東巡撫,未之任,調陝西。議者謂南山老林易藪奸,不宜開墾。坤歷陳漢、蜀、唐、宋史事,及漢李翕郙閣頌,以徵墾治之利;專任嚴如熤,假以便宜,墾務大興。勘修南山各屬城工,漢江堤岸,築壩濬淤,審度形勢,移駐文武,增改官制。又修復咸寧、長安、涇陽、盩厔、岐山、寶雞、華州、榆林河渠水利,籌補榆林、綏德兩屬常平倉穀,勸民捐建社倉。疏陳:「察吏之要,不獨親民,官貪廉為民身家所系,其勤惰、明昧、寬嚴,皆關民生休戚。」宣宗深韙之。五年,以母憂去官。
liù nián, huí jiāng yòng bīng, tè qǐ zhù sù zhōu, xié zǒng dū è shān zhì zhuǎn xiǎng. yǐ tuō gǔ xùn wèi yùn liáng shǒu zhàn, zì wū lǔ mù qí zhì ā kè sū, zhì sān shí èr zhàn, dà bīng wǔ wàn yú, rì xū liáng wǔ bǎi shí, měi zhàn bèi tuó wǔ bǎi yǒu qí, yóu shān xī shǎn xī cǎi gòu yòu méng gǔ a lā shàn bù jìn tuó qiān, wū lǐ yǎ sū tái diào bō guān tuó sì qiān. shū qǐng jūn xū cóng kuān chóu bèi bīng dīng liàng zēng kǒu liáng gěi pí yī pí mào, yǐ yù hán chū kǒu tuó mǎ chú mò shí gěi mǎi bǔ quē é yíng mǎ, yù bèi xù diào jiān zào jūn xiè wù qī jiān shí bō yùn shǎn shěng zhì qián, píng shì jià tiān shè tái zhàn fū mǎ gù yòng chē liàng, dìng lì jià zhāo mù hù tái mín dīng hòu lù liáng tái yì tiān bīng shǒu hù: fán shí yī shì, bìng rú yì xíng. huí jiāng píng, jiā tài zǐ shǎo bǎo. jí zhāng gé ěr jiù qín, cì tóu pǐn dǐng dài. fú què, shòu shān dōng xún fǔ, diào shān xī. bā nián, cái chè sù zhōu jūn jú. shǐ dǐ rèn, xún diào guǎng dōng xún fǔ.
六年,回疆用兵,特起駐肅州,偕總督鄂山治轉餉。以托古遜為運糧首站,自烏魯木齊至阿克蘇,置三十二站,大兵五萬餘,日需糧五百石,每站備駝五百有奇,由山西、陝西採購;又蒙古阿拉善部進駝千,烏里雅蘇台調撥官駝四千。疏請軍需從寬籌備;兵丁量增口糧;給皮衣皮帽,以禦寒;出口駝馬芻秣;時給買補缺額營馬,預備續調;監造軍械務期堅實;撥運陝省制錢,平市價;添設台站夫馬;雇用車輛,定例價;招募護台民丁;後路糧台亦添兵守護:凡十一事,並如議行。回疆平,加太子少保。及張格爾就擒,賜頭品頂戴。服闋,授山東巡撫,調山西。八年,裁撤肅州軍局。始抵任,尋調廣東巡撫。
shí nián, yòu diào jiāng sū, wèi zhì, zhuó hú guǎng zǒng dū. liǎng hú cuó wù, niǔ yú fēng lún zhī lì, dào guāng chū yì sàn lún, qī nián fù yīn jiā jià, réng gǎi fēng lún, yǐn zhì shāng pí. kūn zhì, shū qǐng shí xíng sàn lún, jiàn yán cāng yú hàn àn, bǐ shāng chuán yuán yuán lǎn yùn. xún liàng jiǎn shòu jià, yǐ xiāo chǔ àn jī yán. shè táng jiǎo zǒng kǎ, àn chuán biān hào, yǐ dù nèi sī wài sī zhī bì. fù hú nán yǒng xìng yuè yán dìng é, yǐ bǎo huái gāng. hú běi shuǐ zāi, qǐng miǎn mǐ shuì, jiè tǎng shí wàn liǎng, gòu chuān mǐ píng tiào. shū diào qián liǎng huái yán yùn shǐ wáng fèng shēng zōng lǐ shuǐ lì, zé yào shū jùn hé dào, xiū zhú dī yàn, jiē yǐ cì jǔ xíng.
十年,又調江蘇,未至,擢湖廣總督。兩湖鹺務,狃於封輪之例,道光初議散輪,七年復因加價,仍改封輪,引滯商疲。坤至,疏請實行散輪,建鹽倉於漢岸,俾商船源源攬運。尋量減售價,以銷楚岸積鹽。設塘角總卡,按船編號,以杜內私外私之弊。復湖南永興粵鹽定額,以保淮綱。湖北水災,請免米稅,借帑十萬兩,購川米平糶。疏調前兩淮鹽運使王鳳生綜理水利,擇要疏濬河道,修築堤堰,皆以次舉行。
shí èr nián, hú nán jiāng huá yáo zhào jīn lóng zuò luàn, yuè yáo yīng zhī, hú nán tí dū hǎi líng ā jí fù jiāng yóu jī děng jiē zhàn mò, kūn qīn wǎng dū shī, mì chén hú běi tí dū luó sī jǔ néng bàn zéi. shí guì yáng cháng dé zhū yáo fēng qǐ yīng zéi, cháng dé shuǐ shī jīng zhōu zhù fáng bīng jiē bù xí shān zhàn, kūn zhì, xī bà zhī, gǎi diào zhèn gān miáo jiāng bīng, fēn tún yào ài, jiān bì qīng yě, yǔ zéi xiāng chí. qí liǎng hú bīng dà jí, guì zhōu tí dū yú bù yún yún nán fù jiāng céng shèng yì lǜ jūn zhì, chéng léi yǔ xí jī yáng quán jiē. luó sī jǔ dū zhū jiāng zhòu yè huán gōng, bì zéi shù qiān, pò qí cháo, qín jīn lóng zǐ nǚ jí tóu mù shù bǎi rén. jīn lóng chéng jiān yì, wèi luàn jūn suǒ jiān, huò qí shī jí jiàn yìn mù ǒu zhū wù. jié wén, cì shuāng yǎn huā líng, shì xí yī děng qīng chē dū wèi. shàng shū xǐ ēn jiāng jūn hú sōng é fāng fèng mìng shì shī, wèi zhì, zéi yǐ píng. yuè yáo zhào qīng zǐ jiū zhòng shù qiān rù chǔ jiè, shēng yán wèi jīn lóng fù chóu, lián bài zhī yú háo jiāng yín jiāng, qín qīng zǐ zhé yú shì. guǎng dōng lián shān huáng guā zhài yáo yóu chāng jué, liǎng guǎng zǒng dū lǐ hóng bīn jiǎo zhì bù lì, yǐ zuì dǎi, diào kūn dài zhī. xié xǐ ēn děng xiān hòu wǎng dū zhū jiāng jìn jiǎo, yáo jiāng xī píng. hé shū chén liǎng shěng shàn hòu shì yí, gǎi yí wén wǔ guān zhì zhù suǒ, bìng yǔn xíng.
十二年,湖南江華瑤趙金龍作亂,粵瑤應之,湖南提督海凌阿及副將、游擊等皆戰歿,坤親往督師,密陳湖北提督羅思舉能辦賊。時桂陽、常德諸瑤蜂起應賊,常德水師、荊州駐防兵皆不習山戰,坤至,悉罷之,改調鎮筸苗疆兵,分屯要隘,堅壁清野,與賊相持。俟兩湖兵大集,貴州提督餘步雲、雲南副將曾勝亦率軍至,乘雷雨襲擊洋泉街。羅思舉督諸將晝夜環攻,斃賊數千,破其巢,擒金龍子女及頭目數百人。金龍乘間逸,為亂軍所殲,獲其屍及劍印木偶諸物。捷聞,賜雙眼花翎,世襲一等輕車都尉。尚書禧恩、將軍瑚松額方奉命視師,未至,賊已平。粵瑤趙青仔糾眾數千入楚界,聲言為金龍復仇,連敗之於濠江、銀江,擒青仔磔於市。廣東連山黃瓜寨瑤猶猖獗,兩廣總督李鴻賓剿治不力,以罪逮,調坤代之。偕禧恩等先後往督諸將進剿,瑤疆悉平。合疏陳兩省善後事宜,改移文武官制駐所,並允行。
shí sān nián, yuè nán dào chén jiā hǎi jié biān dì yóu mín xiào jù gǒu tóu shān, qián rù nèi yáng, qiǎn shuǐ shī jī chén bā chuán, qín jiā hǎi zhū zhī. xún yuè nán nèi hòng, shèn gù biān fáng, jù qí qǐng bīng, zhào jiā dé dà tǐ.
十三年,越南盜陳加海結邊地遊民嘯聚狗頭山,潛入內洋,遣水師擊沉八船,擒加海誅之。尋越南內訌,慎固邊防,拒其請兵,詔嘉得大體。
yīng jí lì bīng chuán shàn rù hǎi kǒu, yào qǐ tuī guǎng tōng shāng, kūn yī gù shì tíng qí mào yì. lǐng shì lǜ láo bēi xié èr chuán rù hǔ mén, pào jī bù tuì, qiě yǐ pào jù, jìn pō huáng bù. kūn shè fāng lüè è qí guī lù, duàn qí jiē jì, jí shuǐ lù shī lín yǐ bīng wēi, lǜ láo bēi qióng cù, yǐn zuì qiú qù. ào mén yáng shāng dài qǐng mìng, kūn chí zhī liáng jiǔ, nǎi qū zhī chū kǒu. shū wén, zhào jiā jiǎng, xiān duó gōng xián huā líng bìng fù zhī. yú shì yán hǎi fáng, qín xùn liàn, zì nán shān zhì dà hǔ fēn sān duàn, yǔ shā jiǎo dà jiǎo xiāng lián luò. shěng hé zhōng liú shā dì zēng jiàn pào tái, yǐ zī bǎo zhàng, yí qíng liǎn shè. kūn jiǔ rèn fēng qí, suǒ lì jiē yǒu míng jī, xuān zōng shēn yǐ zhī. shí wǔ nián, zú, zèng tài zǐ tài shī bīng bù shàng shū, cóng yōu xù, shì wén sù. zi duān fǔ, xí shì zhí.
英吉利兵船擅入海口,要乞推廣通商,坤依故事停其貿易。領事律勞卑挾二船入虎門,炮擊不退,且以炮拒,進泊黃埔。坤設方略扼其歸路,斷其接濟,集水陸師臨以兵威,律勞卑窮蹙,引罪求去。澳門洋商代請命,坤持之良久,乃驅之出口。疏聞,詔嘉獎,先奪宮銜、花翎並復之。於是嚴海防,勤訓練,自南山至大虎分三段,與沙角、大角相聯絡。省河中流沙地增建炮台,以資保障,夷情斂懾。坤久任封圻,所蒞皆有名績,宣宗深倚之。十五年,卒,贈太子太師、兵部尚書,從優恤,諡文肅。子端黼,襲世職。
céng shèng, guǎng xī mǎ píng rén. yǐ háng wǔ cóng jiǎo hú nán miáo fěi chuān chǔ jiào fěi, jī gōng zhì dū sī. lèi qiān yún nán cān jiāng, yǐ jì qín xiāo qú xú hēi èr jí xuān wēi xiǎo liáng shān fěi shǒu, wèi shí chēng. qiān wéi xī xié fù jiāng. yáo fěi zhào jīn lóng zhī luàn, lǜ shī huì jiǎo, zhuó hú nán yǒng zhōu zhèn zǒng bīng, jiān jīn lóng, jí qín yuè yáo zhào qīng zǐ, zhàn jiē lì. xún fù guǎng dōng jiǎo lián shān yáo, dié zhàn dà gǒng qiáo fēn shuǐ lǐng pào tái shān huǒ shāo píng jūn liáo lǐ dà yá chōng shàng chí yuán. yáo píng, lùn gōng zuì, jiā tí dū xián, cì hào hú ěr chá tú bā tú lǔ, yǔ yún qí wèi shì zhí. diào nán sháo lián zhèn, zhuó guǎng dōng lù lù tí dū. dāng yīng jí lì bīng chuán rù nèi hé, shuǐ shī tí dū lǐ zēng jiē bù néng zǔ, shèng xiàn cè, yǐ jù chuán zài shí chén sāi hǎi kǒu lǎo zhōu gāng ài dào, jù cǎo chuán shù bǎi héng nèi hé, bèi huǒ gōng, shèng lǜ bīng lín zhī, yīng lǐng shì lǜ láo bēi sǒng jù tīng lìng, shì nǎi dìng. shí qī nián, zú yú guān, shì qín yǒng.
曾勝,廣西馬平人。以行伍從剿湖南苗匪、川、楚教匪,積功至都司。累遷雲南參將,以計擒梟渠徐黑二及宣威小梁山匪首,為時稱。遷維西協副將。瑤匪趙金龍之亂,率師會剿,擢湖南永州鎮總兵,殲金龍,及擒粵瑤趙青仔,戰皆力。尋赴廣東剿連山瑤,迭戰大拱橋、分水嶺、炮台山、火燒坪、軍僚里、大厓沖、上坻園。瑤平,論功最,加提督銜,賜號瑚爾察圖巴圖魯,予雲騎尉世職。調南韶連鎮,擢廣東陸路提督。當英吉利兵船入內河,水師提督李增堦不能阻,勝獻策,以巨船載石沉塞海口老洲岡隘道,聚草船數百橫內河,備火攻,勝率兵臨之,英領事律勞卑悚懼聽令,事乃定。十七年,卒於官,諡勤勇。
táo shù, zì yún tīng, hú nán ān huà rén. jiā qìng qī nián jìn shì, xuǎn shù jí shì, shòu biān xiū, qiān yù shǐ gěi shì zhōng. shū hé lì bù zhòng qiān, hé gōng mào làn, jí wài shěng lì zhì jī bì. xún zhōng chéng, jué zhì yù bā bǎi yǒu qí. xún nán cáo, gé lòu guī, qǐng jùn jīng kǒu yùn hé. èr shí sì nián, chū wèi chuān dōng dào, rì zuò táng huáng, pōu jué yù sòng rú liú. qǐng jiǎn yán jià, sī jué kè zēng. zǒng dū jiǎng yōu xiān jiàn qí zhì xíng wèi sì chuān dì yī. lì shān xī àn chá shǐ ān huī bù zhèng shǐ.
陶澍,字雲汀,湖南安化人。嘉慶七年進士,選庶吉士,授編修,遷御史、給事中。疏劾吏部重簽,河工冒濫,及外省吏治積弊。巡中城,決滯獄八百有奇。巡南漕,革陋規,請濬京口運河。二十四年,出為川東道,日坐堂皇,剖決獄訟如流。請減鹽價,私絕課增。總督蔣攸銛薦其治行為四川第一。歷山西按察使、安徽布政使。
dào guāng sān nián, jiù zhuó xún fǔ. ān huī kù kuǎn, wǔ cì qīng zhā, wèi de yào lǐng. shù zì wèi fān sī shí, gōu hé dàng àn, fēn bié yīng hé yīng cháng yīng huō, yú shì sān shí yú nián zhī jiū gé, huò rán yī qīng. yán jiāo dài, jìn liú tān, cái juān kuǎn, zhì shì zòu dìng zhāng chéng, bǐ yǒu sī shì lèi, dé zhuān lì zhì mín. bīn jiāng shuǐ zāi, gòu mǐ shí wàn shí, quàn juān shù shí wàn jīn, zhèn wù hé shí, zāi mín lài zhī wú shī suǒ. zhì shòu zhōu chéng xī hú fèng tái jiāo gāng hú fèng yáng huā yuán hú yòu huái yuǎn xīn zhǎng shā zhōu zǔ shuǐ, bìng kāi yǐn hé, dǎo zhī rù huái. huái shuǐ suǒ jīng, quàn mín xiū dī shù shuǐ, bǎo zhàng nóng tián. gè xiàn shè fēng bèi cāng yú xiāng cūn, lìng mín qiū shōu hòu liàng lì fēn juān, bù jīng lì yì, bù jiǎn tiào, bù chū yì, bù jiǎ dài, suì qiàn bèi zhèn, lè suì zài juān, lüè rú shè cāng fǎ ér qù qí bì. chuàng jí ān huī tōng zhì, jīng biǎo zhōng xiào jié liè yǐ lì fēng sú.
道光三年,就擢巡撫。安徽庫款,五次清查,未得要領。澍自為藩司時,鈎覈檔案,分別應劾、應償、應豁,於是三十餘年之糾轕,豁然一清。嚴交代,禁流攤,裁捐款,至是奏定章程,俾有司釋累,得專力治民。瀕江水災,購米十萬石,勸捐數十萬金,賑務覈實,災民賴之無失所。治壽州城西湖、鳳台蕉岡湖、鳳陽花源湖;又懷遠新漲沙洲阻水,並開引河,導之入淮。淮水所經,勸民修隄束水,保障農田。各縣設豐備倉於鄉村,令民秋收後量力分捐,不經吏役,不減糶,不出易,不假貸,歲歉備賑,樂歲再捐,略如社倉法而去其弊。創輯安徽通志,旌表忠孝節烈以勵風俗。
wǔ nián, diào jiāng sū. xiān shì hóng zé hú jué, cáo yùn gěng zǔ, xié bàn dà xué shì yīng hé chén hǎi yùn cè, ér zhōng wài fēn yì náo zhī. shù yì rán yǐ shēn rèn, zòu qǐng sū sōng cháng zhèn tài wǔ fǔ zhōu cáo liáng bǎi liù shí yú wàn shí guī hǎi yùn, qīn fù shàng hǎi, chóu gù shāng chuán, tǐ xù shāng jiān, qún qíng yǒng yuè. liù nián chūn, kāi duì, zhì xià quán dǐ tiān jīn, wú yī piào sǔn zhě, yàn mǐ sè lǜ yíng jié, guò hé yùn shù bèi. shāng chuán huí kōng, zài dòu ér nán, liǎng cì dé zhí chuán yú hào mǐ shí yú wàn shí, fā bù tǎng shōu mǎi, yóu cáo xiàng xié jì tiān jīn tōng cāng zhī yòng, jí diào jì qí dīng, shàng jié shěng yín mǐ gè shí yú wàn. shì jùn, yōu zhào bāo měi, cì huā líng. míng nián, suì xié zǒng dū jiǎng yōu xiān hé shū chén hǎi yùn zhāng chéng bā tiáo, jì chuí lìng jiǎ, yǒng shū cáo lèi, gé yú bù yì, wèi guǒ xíng. yòu yǐ shēn jīn bāo wán cáo mǐ, héng suǒ lòu guī, wèi cáo wù zhī hài, zòu qǐng chéng bàn. xué zhèng xīn cóng yì yì bù hé, zhēng zhī. shù fù shū yán: lòu guī rì zēng, shì bì qǔ cháng xiǎo mín. ruò yù jì yǒu sī bù jiǎn fú shōu, zhì lòu guī yú bù wèn, fēi fǔ dǐ chōu xīn zhī jì. réng zhí qián yì, zhì bāo kàng cóng yán yān.
五年,調江蘇。先是洪澤湖決,漕運梗阻,協辦大學士英和陳海運策,而中外紛議撓之。澍毅然以身任,奏請蘇、松、常、鎮、太五府州漕糧百六十餘萬石歸海運,親赴上海,籌雇商船,體恤商艱,群情踴躍。六年春,開兌,至夏全抵天津,無一漂損者,驗米色率瑩潔,過河運數倍。商船回空,載豆而南,兩次得值船餘耗米十餘萬石,發部帑收買,由漕項協濟天津、通倉之用,及調劑旗丁,尚節省銀米各十餘萬。事竣,優詔褒美,賜花翎。明年,遂偕總督蔣攸銛合疏陳海運章程八條,冀垂令甲,永紓漕累,格於部議,未果行。又以紳衿包完漕米,橫索陋規,為漕務之害,奏請懲辦。學政辛從益意不合,爭之。澍復疏言:「陋規日增,勢必取償小民。若預計有司不減浮收,置陋規於不問,非釜底抽薪之計。」仍執前議,治包抗從嚴焉。
jiāng sū pín zāo shuǐ huàn, yóu tài hú shuǐ xiè bù chàng. shū yán: tài hú wěi lǘ zài wú sōng jiāng jí liú hé bái máo hé, ér yǐ wú sōng jiāng wèi zuì yào. zhì wú sōng yǐ tōng hǎi kǒu wèi zuì yào. yú shì yǐ hǎi yùn jié shěng yín èr shí yú wàn xìng gōng, zé xián rèn shì, zhì bā nián gōng jùn. yòu yǐ jiāng yǐ nán yùn dào, tú yáng yùn hé zuì yì yū zǔ, ér liàn hú wèi qí shàng yóu, mèng dú wèi qí páng zhī. shù zì xún cáo shí, tiáo zòu lì hài, zhì shì xiān jùn tú yáng hé, jiāng yǐ cì jǔ liú hé bái máo liàn hú mèng dú zhū gōng. hòu zài zǒng dū rèn, yǔ xún fǔ lín zé xú hé lì xī jiā shū jùn, wú zhōng chēng wèi shù shí nián zhī lì, yǔ xiáng zé xú chuán.
江蘇頻遭水患,由太湖水泄不暢。疏言:「太湖尾閭在吳淞江及劉河、白茆河,而以吳淞江為最要。治吳淞以通海口為最要。」於是以海運節省銀二十餘萬興工,擇賢任事,至八年工竣。又以江以南運道,徒陽運河最易淤阻,而練湖為其上游,孟瀆為其旁支。澍自巡漕時,條奏利害,至是先濬徒陽河,將以次舉劉河、白茆、練湖、孟瀆諸工。後在總督任,與巡撫林則徐合力悉加疏濬,吳中稱為數十年之利,語詳則徐傳。
shí nián, yǐ bǔ huò hù bù sī zào jiǎ zhào yào fàn, jiā tài zǐ shǎo bǎo xián, shǔ liǎng jiāng zǒng dū, xún shí shòu. shí huái yán bài huài, shāng kùn kè chù, jí jí bù kě zhōng rì. shù shū chén jī bì, qǐng dà shān fú fèi, yǐ wèi bǔ jiù. yì zhě duō zhǔ gǎi fǎ kè guī chǎng zào, mìng shàng shū wáng dǐng shì láng bǎo xìng fù jiāng nán chá yì. shù wèi chú bì jí yǐ xìng lì, wú shì qīng gǎi jiù zhì, xié dǐng děng hé shū lú chén lì hài, tiáo shàng shí wǔ shì. dǐng děng fù qǐng cái yán zhèng guī zǒng dū guǎn lǐ, bào kě. shù shòu shì, jiǎo hái yán zhèng yǎng lián wǔ qiān liǎng, cái jiǎn yá mén lòu guī shí liù wàn liǎng yǒu qí, fán huái nán zhī wō jià, huái běi zhī bà gàng, liǎng huái zhī àn fèi, fēn bié jiǎn chú, suì jì shù bǎi wàn liǎng, fēn shè nèi wài èr kù, zhèng kuǎn zhù nèi kù, zá xiàng zhù wài kù, dù jué nuó diàn. gé zǒng shāng yǐ chú bǎ chí, sàn lún guī yǐ miǎn yān zhì, jìn liáng chuán huí kōng dài lú yán, jí shāng chuán jiè guān xíng sī, lìng xíng jìn zhǐ, bì sù fēng qīng. huái běi yóu pí lèi, xiān jiè kuǎn guān dū shāng yùn, jì fǎng shān dōng zhè jiāng piào yǐn jiān xíng zhī fǎ, yú hǎi zhōu suǒ shǔ zhōng zhèng bǎn pǔ lín xìng sān chǎng zé yào ài shè jú gěi piào, zhù míng jīn shù yùn dì, wú piào yuè jìng yǐ sī lùn. réng liú chàng xiāo zhī àn, jiāng yùn bā zhōu xiàn hú yùn shí yī zhōu xiàn, guī shāng yùn. shí èr nián, zòu zhǔn kāi bàn, yuè bàn suì, yì xiāo yú é, fù tuī guǎng yú jiāng yùn hú yùn gè àn, jiǎn jià cái fèi, shāng fàn zhēng qū, ér wō shāng dù lì bà fū àn xū yī dàn jǐn shī qí zhōng bǎo xū suǒ zhī lì, qún yì fèi téng. yán guān zhí fú yán, lǚ shì dàn hé, lài xuān zōng jiàn qí zhōng chéng, yǐ bì yù zhuān. lǚ qǐng fù yán zhèng zhuān zhí, jiē bù xǔ, shù yì gǎn fèn, lì pái zhòng yì, yì rán chí zhī, zú huò chéng xiào. dào guāng yuán nián zhì shí nián, huái nán xíng liù gāng, huái běi jǐn xíng sān gāng. shù chéng jí bì zhī hòu, zì shí yī nián zhì shí qī nián, huái nán yǐ wán liù gāng yǒu yú, huái běi lǜ yī suì xíng liǎng gāng zhī yán, jǐn wán cóng qián zhì qiàn, qiě gē huái nán xuán yǐn, liǎng huái gòng wán zhèng zá yín èr qiān liù bǎi sì shí yú wàn liǎng, kù zhù shí cún sān bǎi yú wàn liǎng. liǎng jiè jīng chá, bìng bèi bāo jiǎng yōu xù. wǎn nián jiāng tuī huái běi zhī fǎ yú huái nán, yǐ bìng fēng bì, wèi jìng qí shī, rán tiān xià jiē zhī piào yán jiǎn jià dí sī, wèi zhèng běn qīng yuán zhī jì. hòu xián fēng zhōng nǎi zú xíng zhī. shí jiǔ nián, zú. yí shū shàng, yōu zhào zhěn xī, chēng qí shí xīn rèn shì, bù bì xián yuàn, jìn zèng tài zǐ tài bǎo, yī shàng shū lì cì xù, cì qí zi guāng zhǔ shì, shì wén yì. zhù míng huàn cí, yú hǎi zhōu jiàn zhuān cí.
十年,以捕獲戶部私造假照要犯,加太子少保銜,署兩江總督,尋實授。時淮鹽敗壞,商困課絀,岌岌不可終日。澍疏陳積弊,請大刪浮費,以為補救。議者多主改法課歸場灶,命尚書王鼎、侍郎寶興赴江南查議。澍謂除弊即以興利,無事輕改舊制,偕鼎等合疏臚陳利害,條上十五事。鼎等復請裁鹽政歸總督管理,報可。澍受事,繳還鹽政養廉五千兩,裁減衙門陋規十六萬兩有奇,凡淮南之窩價,淮北之壩槓,兩淮之岸費,分別減除,歲計數百萬兩,分設內外二庫,正款貯內庫,雜項貯外庫,杜絕挪墊。革總商以除把持,散輪規以免淹滯,禁糧船回空帶蘆鹽,及商船借官行私,令行禁止,弊肅風清。淮北尤疲累,先借款官督商運,繼仿山東、浙江票引兼行之法,於海州所屬中正、板浦、臨興三場擇要隘設局給票,註明斤數運地,無票越境以私論。仍留暢銷之岸,江運八州縣、湖運十一州縣,歸商運。十二年,奏准開辦,越半歲,溢銷逾額,復推廣於江運、湖運各岸,減價裁費,商販爭趨,而窩商蠹吏、壩夫岸胥一旦盡失其中飽需索之利,群議沸騰。言官摭浮言,屢事彈劾,賴宣宗鑒其忠誠,倚畀愈專。屢請復鹽政專職,皆不許,澍益感奮,力排眾議,毅然持之,卒獲成效。道光元年至十年,淮南行六綱,淮北僅行三綱。澍承極弊之後,自十一年至十七年,淮南已完六綱有餘,淮北率一歲行兩綱之鹽,盡完從前滯欠,且割淮南懸引,兩淮共完正雜銀二千六百四十餘萬兩,庫貯實存三百餘萬兩。兩屆京察,並被褒獎優敘。晚年將推淮北之法於淮南,已病風痺,未竟其施,然天下皆知票鹽減價敵私,為正本清源之計。後咸豐中乃卒行之。十九年,卒。遺疏上,優詔軫惜,稱其「實心任事,不避嫌怨」,晉贈太子太保,依尚書例賜恤,賜其子桄主事,諡文毅。祝名宦祠,於海州建專祠。
shù jiàn yì yǒng wèi, xiōng wú chéng fǔ. yòng rén néng jǐn qí zhǎng, suǒ bá qǔ duō zhì fāng miàn jié yuè yǒu míng. zài jiāng nán zhì hé zhì cáo zhì yán, bìng lài wáng fèng shēng yú dé yuán yáo yíng huáng miǎn zhū rén zhī lì. zuǒ zōng táng hú lín yì jiē shí zhī wèi yù, jié wèi hūn yīn, hòu jù wèi míng chén. suǒ zhe zòu yì shī wén jí shǔ yóu rì jì táo huán gōng nián pǔ táo yuān míng shī jí zhù bìng xíng shì.
澍見義勇為,胸無城府。用人能盡其長,所拔取多至方面節鉞有名。在江南治河、治漕、治鹽,並賴王鳳生、俞德源、姚瑩、黃冕諸人之力。左宗棠、胡林翼皆識之未遇,結為婚姻,後俱為名臣。所著奏議、詩文集、蜀輶日記、陶桓公年譜、陶淵明詩輯注並行世。
lùn yuē: zhào shèn zhěn xué yǒu běn yuán, chá lì zhì mín, yán ér néng shù, suǒ zhì zhèng wú bù jǔ. lú kūn zhì huí jiāng jūn xū, píng hú nán yáo, yù guǎng dōng yí shāng, jiē yǒu shū jī. táo shù zhì shuǐ lì cáo yùn yán zhèng, chuí bǎi nián zhī lì, wèi píng wèi hàn, shù wú kuì yān. dào guāng zhōng nián hòu, hǎi nèi duō shì, zhū chén bìng yǐ cú xiè, suì wú yǐ shū cháo tíng nán gù zhī yōu. rén zhī yún wáng, bāng guó tiǎn cuì, qí xìn rán zāi!
論曰:趙慎畛學有本源,察吏治民,嚴而能恕,所至政無不舉。盧坤治回疆軍需,平湖南瑤,馭廣東夷商,皆有殊績。陶澍治水利、漕運、鹽政,垂百年之利,為屏為翰,庶無媿焉。道光中年後,海內多事,諸臣並已徂謝,遂無以紓朝廷南顧之憂。人之雲亡,邦國殄瘁,其信然哉!