strong bīng liù strong
兵六
shuǐ shī
△水师
shuǐ shī yǒu nèi hé wài hǎi zhī fēn. chū, yán hǎi gè shěng shuǐ shī, jǐn wèi fáng shǒu hǎi kǒu jī bǔ hǎi dào zhī yòng, xiá jìng suī zài hǎi jiāng, guān zhì tóng yú nèi dì. zhì guāng xù jiān, nán běi yáng tiě jiàn zhì chéng, shǐ bié shè zhuān guān yǐ tǒng shuài zhī.
水师有内河、外海之分。初,沿海各省水师,仅为防守海口、缉捕海盗之用,辖境虽在海疆,官制同於内地。至光绪间,南北洋铁舰制成,始别设专官以统率之。
qí nèi hé shuǐ shī, tiān cōng shí nián, zì níng gǔ tǎ zhēng wǎ ěr kā, yǐ dì duō dǎo yǔ, chū zào zhàn chuán.
其内河水师,天聪十年,自宁古塔征瓦尔喀,以地多岛屿,初造战船。
tiān mìng yuán nián, yǐ shuǐ shī xún wū lēi jiǎn hé zhēng dōng hǎi sà hā lián bù luò.
天命元年,以水师循乌勒简河征东海萨哈连部落。
shùn zhì chū, yǐ jīng kǒu háng zhōu shuǐ shī fēn fáng hǎi kǒu. bā nián, shǐ yú yán jiāng yán hǎi gè shěng, xún míng dài jiù zhì, shè tí dū zǒng bīng fù jiāng yóu jī yǐ xià gè wǔ yuán, rú lù yíng zhī zhì. gè shěng shè zào chuán chǎng, dìng shī chuán xiū zào nián xiàn, sān nián xiǎo xiū, wǔ nián dà xiū, shí nián chāi zào. shí nián, yǐ shuǐ shī kè zhōu shān, zēng zào zhàn jiàn, kuò chōng bīng é. shí sì nián, zēng shè chóng míng shuǐ shī zǒng bīng guān, tiáo bō jiāng níng jiāng sū ān huī gè shěng biāo bīng wàn rén, fēn fáng wú sōng jiāng jí chóng míng zhū kǒu. shí liù nián, zēng shè jīng kǒu zuǒ yòu liǎng lù lǜ qí shuǐ shī zǒng bīng guān. shí bā nián, shè jí lín shuǐ shī yíng zào hú chuán jí huá zǐ chuán.
顺治初,以京口、杭州水师分防海口。八年,始於沿江沿海各省,循明代旧制,设提督、总兵、副将、游击以下各武员,如陆营之制。各省设造船厂,定师船修造年限,三年小修,五年大修,十年拆造。十年,以水师克舟山,增造战舰,扩充兵额。十四年,增设崇明水师总兵官,调拨江宁、江苏、安徽各省标兵万人,分防吴淞江及崇明诸口。十六年,增设京口左右两路绿旗水师总兵官。十八年,设吉林水师营造斛船及划子船。
kāng xī bā nián, zēng shè fú jiàn shuǐ shī zǒng bīng guān. shí sì nián, gǎi chóng míng zǒng bīng guān wèi shuǐ shī tí dū. shí qī nián, shè fú jiàn shuǐ shī tí dū jí cān jiāng yǐ xià gè guān. èr shí sì nián, cái jīng kǒu yòu lù shuǐ shī, gǎi zuǒ lù shuǐ shī wèi jīng kǒu zǒng bīng guān. èr shí liù nián, zēng shè nán tái shuǐ shī yíng, zhì cān jiāng yǐ xià gè guān. èr shí jiǔ nián, gēng dìng xiū zào zhàn chuán zhī zhì, wài hǎi zhàn chuán shào chuán, zì xīn zào zhī nián wèi shǐ, sān nián hòu, yǐ cì xiǎo xiū dà xiū, gèng yuè sān nián, huò dà xiū, huò gǎi zào. nèi jiāng zhàn chuán shào chuán, zé xiǎo xiū dà xiū hòu, gèng yuè sān nián, réng xiū zhì yòng zhī. sān shí sì nián, lìng dū fǔ tí zhèn, fán xiū lǐ zhàn chuán yín liǎng, bù dé fú mào hé jiǎn, zhì chuán liào bó ruò. wǔ shí èr nián, lìng gǎn zēng děng chuán, yú chuán zhī shǒu wěi, kān bǔ dào gè yíng zhèn chuán míng, yǐ cì biān liè. wǔ shí sān nián, zēng shè jīn zhōu shuǐ shī yíng yú hǎi dǎo nèi, xuǎn ān xí shuǐ xìng zhě chōng zhī. wǔ shí liù nián, shè sōng jiāng shuǐ shī yíng.
康熙八年,增设福建水师总兵官。十四年,改崇明总兵官为水师提督。十七年,设福建水师提督及参将以下各官。二十四年,裁京口右路水师,改左路水师为京口总兵官。二十六年,增设南台水师营,置参将以下各官。二十九年,更定修造战船之制,外海战船哨船,自新造之年为始,三年后,以次小修大修,更阅三年,或大修,或改造。内江战船哨船,则小修大修后,更阅三年,仍修治用之。三十四年,令督、抚、提、镇,凡修理战船银两,不得浮冒核减,致船料薄弱。五十二年,令赶缯等船,於船之首尾,刊捕盗各营镇船名,以次编列。五十三年,增设金州水师营於海岛内,选谙习水性者充之。五十六年,设松江水师营。
yōng zhèng èr nián, lìng yán hǎi gè dū fǔ chū yáng xún shì. qí zhàn chuán xiàng yóu dì fāng guān xiū zào zhě, gǎi guī yíng yuán xiū zào. shì nián, shè zhà pǔ shuǐ shī yíng. sān nián, yǐ mǎn zhōu bīng dīng wèi xí shuǐ zhàn, zēng shè tiān jīn shuǐ shī yíng, yǐ mǎn zhōu méng gǔ bīng èr qiān rén lì zhī. sì nián, yǐ fú jiàn shuǐ shī cháng zhù nèi dì, bù nài fēng làng, zhè jiāng shuǐ shī yóu shén, nǎi gēng gǎi jiù zhì, yú běn shěng yáng miàn xún shào wài, měi nián xuǎn pài chuán biàn, zài mǐn zhè wài yáng gēng fān xún lì huì shào, yǐ jìng hǎi fēn. wǔ nián, yǐ háng zhōu zhù fáng qí bīng chōu liàn shuǐ shī. jiāng níng zhù fáng qí bīng, jí yǐ zhèn jiāng yuán yǒu zhàn chuán, lì jiāng níng jiāng jūn, dū shuài qí bīng xí shuǐ zhàn. xún lìng qí bīng sì qiān rén xī xí shuǐ yíng shì wù. lìng jiāng nán jiāng xī gè shuǐ shī yíng, yú gōng shǐ niǎo qiāng wài, zēng liàn téng pái dà dāo gōu lián qiāng guò chuán qiāng yuè fǔ biāo dàn děng wǔ qì. zhàn chuán fēn dà zhōng xiǎo sān děng. zēng liàn pái qiāng. hú guǎng shuǐ shī, měi bīng qiān rén, zēng niǎo qiāng sì bǎi gān. liù nián, lìng shuǐ shī chuán chǎng fù jìn shěng chéng zhě, fán zhàn chuán zào chéng, zài chéng zhī dū fǔ tí zhèn huì tóng yàn kàn. shì nián, yīn zhè jiāng shuǐ shī jì yì shēng shū, nǎi yú fú jiàn shuǐ shī zhōng, zé jīng liàn zhī bīng, fù zhè jiāng jiào liàn. xún dìng zhè jiāng zhàn chuán yòng mù zhī zhàng chǐ, jí chuán shēn shēn guǎng zhī zhì. fèng tiān shuǐ shī yì rú zhī. qī nián, yǐ lǚ shùn shuǐ shī bù ān zhàn wù, bō fú jiàn shuǐ shī yíng jīng zú fù fèng tiān jiào liàn. shì nián, zēng zhè jiāng zhà pǔ shuǐ shī yíng. bā nián, bō jiāng níng zhù fáng bīng bā bǎi rén lì zhà pǔ yíng. xuán yīn gè shěng shuǐ shī yíng chéng xiū zào chuán zhī yuán, zhú céng xū suǒ, dài jiāo shōu hòu, fù dào mài sǔn huǐ, gè yíng jiē rán, jīng kǒu biāo bīng yóu shén, lìng dū fǔ yán chéng zhī. jiǔ nián, yǐ wén wǔ gè yuán chéng xiū zhàn chuán, měi duō yí wù, bì dòu cóng shēng, nǎi yán zhì gè yuán, xiàn qī xiū jùn, yǐ chú qiǎo tuō zhōng bǎo zhī bì.
雍正二年,令沿海各督、抚出洋巡视。其战船向由地方官修造者,改归营员修造。是年,设乍浦水师营。三年,以满洲兵丁未习水战,增设天津水师营,以满洲、蒙古兵二千人隶之。四年,以福建水师常驻内地,不耐风浪,浙江水师尤甚,乃更改旧制,於本省洋面巡哨外,每年选派船弁,在闽、浙外洋更番巡历会哨,以靖海氛。五年,以杭州驻防旗兵抽练水师。江宁驻防旗兵,即以镇江原有战船,隶江宁将军,督率旗兵习水战。寻令旗兵四千人悉习水营事务。令江南、江西各水师营,於弓矢、鸟枪外,增练藤牌、大刀、钩镰枪、过船枪、钺、斧、标弹等武器。战船分大中小三等。增练排枪。湖广水师,每兵千人,增鸟枪四百杆。六年,令水师船厂附近省城者,凡战船造成,在城之督、抚、提、镇会同验看。是年,因浙江水师技艺生疏,乃於福建水师中,择精练之兵,赴浙江教练。寻定浙江战船用木之丈尺,及船身深广之制。奉天水师亦如之。七年,以旅顺水师不谙战务,拨福建水师营精卒赴奉天教练。是年,增浙江乍浦水师营。八年,拨江宁驻防兵八百人隶乍浦营。旋因各省水师营承修造船之员,逐层需索,迨交收后,复盗卖损毁,各营皆然,京口标兵尤甚,令督、抚严惩之。九年,以文武各员承修战船,每多贻误,弊窦丛生,乃严治各员,限期修竣,以除巧脱中饱之弊。
shí nián, lìng tiān jīn shuǐ shī dà xiǎo gǎn zēng chuán suǒ yòng gěng mù duò yá jí téng miè děng jù, shōu cún bèi yòng. gè shěng zhàn chuán shè chéng xiū guān, yǐ dǒng zào chuán zhī yì. yóu dū fǔ tí zhèn wěi fù jiāng cān jiāng, huì tóng wén zhí dào fǔ, lǐng jià dū xiū, wěi dū sī huì tóng wén zhí fǔ zuǒ, bàn liào xiū zào. lì jiāng jūn biāo zhě, wěi cān lǐng děng guān bàn lǐ. dà xiū xiǎo xiū zhī nián, gè yíng chéng bào yǒu sī, tí zī chéng xiū guān, jù cè lǐng jià. jiāng nán jiāng xī hú guǎng fú jiàn zhè jiāng guǎng dōng děng shěng, yú jiè xiū liǎng yuè qián, lǐng yín bèi liào. tái wān qióng zhōu yú sì yuè qián bèi liào. tiān jīn shān dōng yú bā yuè qián bèi liào. gè yíng jià chuán fù chǎng, chéng xiū guān jí yú cì yuè xīng gōng, rú qī xiū jùn, wéi zé chéng zhī. qí chuán míng hào gè shū, dà xiǎo yì shì, jiē yīn dì zhì yí. shān dōng dēng zhōu jiāo zhōu nán běi èr xùn hǎi kǒu gǎn zēng chuán shuāng péng chuán, fú jiàn dà hào gǎn zēng chuán jí èr sān hào chuán shuāng péng chuán, jiāng xī nán hú yíng shā hǔ chuán, tiān jīn dà xiǎo gǎn zēng chuán, jīng kǒu shuǐ shī chuán, sū zhōu láng shān chuān shā wú sōng shuǐ shī chuán, hú běi hú nán guǎng dōng gè shuǐ shī chuán zhī chuán shēn dà xiǎo, mù bǎn hòu bó, xián zūn dìng zhì, lìng dào yuán huì tóng fù jiāng děng jiān shì dū zào. guǎng dōng wài hǎi nèi hé zhàn chuán yì rú zhī.
十年,令天津水师大小赶缯船所用梗木舵牙及藤篾等具,收存备用。各省战船设承修官,以董造船之役。由督、抚、提、镇委副将、参将,会同文职道、府,领价督修,委都司会同文职府佐,办料修造。隶将军标者,委参领等官办理。大修小修之年,各营呈报有司,题咨承修官,具册领价。江南、江西、湖广、福建、浙江、广东等省,於届修两月前,领银备料。台湾、琼州於四月前备料。天津、山东於八月前备料。各营驾船赴厂,承修官即於次月兴工,如期修竣,违则惩之。其船名号各殊,大小异式,皆因地制宜。山东登州、胶州南北二汛海口赶缯船、双篷船,福建大号赶缯船及二三号船、双篷船,江西南湖营沙唬船,天津大小赶缯船,京口水师船,苏州、狼山、川沙、吴淞水师船,湖北、湖南、广东各水师船之船身大小,木板厚薄,咸遵定制,令道员会同副将等监视督造。广东外海内河战船亦如之。
shí yī nián, dìng xiū zào zhàn chuán xiàn qī, zhí lì xiàn sì yuè, fú jiàn tái wān xiàn shí yuè, shān dōng xiàn liù yuè, jiāng xī dà xiū chāi zào xiàn sān yuè, xiǎo xiū xiàn liǎng yuè, jiāng nán xiàn sì yuè, hú guǎng dà xiū chāi zào xiàn liù yuè, xiǎo xiū xiàn sì yuè, zhè jiāng xiàn sì yuè, guǎng dōng qióng zhōu xiàn liù yuè, qí yú gè chǎng jūn xiàn sì yuè. shí èr nián, cái jiāng sū tài hú yíng cān jiāng, gǎi shè tài hú xié fù jiāng, jiān xiá zhè jiāng tài hú yíng yóu jī gè guān, dìng wèi nèi hé shuǐ shī yíng. shí sān nián, yì dìng tiān jīn fú jiàn zhè jiāng guǎng dōng gè zhàn chuán suǒ xū wù liào, huò àn nián gēng xīn, huò yuè nián gēng xīn.
十一年,定修造战船限期,直隶限四月,福建、台湾限十月,山东限六月,江西大修拆造限三月,小修限两月,江南限四月,湖广大修拆造限六月,小修限四月,浙江限四月,广东琼州限六月,其馀各厂均限四月。十二年,裁江苏太湖营参将,改设太湖协副将,兼辖浙江太湖营游击各官,定为内河水师营。十三年,议定天津、福建、浙江、广东各战船所需物料,或按年更新,或越年更新。
qián lóng yuán nián, yì zhǔn jiāng nán gè chǎng chāi zào jí xiū lǐ shā hǔ chuán jū zēng chuán, liǎng huái chǎng chāi zào shā hǔ chuán xiū zào gǎn zēng chuán, yú bù jià wài, jiā jīn tiē yín liǎng yǒu chà. gè chǎng tóng zhī. èr nián, lìng shān dōng dēng jiāo nán běi èr xùn é shè shuāng péng chuán gǎn zēng chuán, jiè xiū zhī nián, yì zēng jīn tiē yín. sān nián, bō hú běi wǔ chāng shuǐ shī zhù hàn kǒu, wèi hàn yáng shuǐ shī yíng zhōng jūn. yì zhǔn guǎng dōng gè biāo yíng wài hǎi zhàn chuán chāi zào, shì xiū gōng dà xiǎo, jiā jīn tiē yǒu chà. sì nián, yīn yán hǎi gè shěng zhàn chuán bào bù, yǒu quē shǎo zhì shí zhī èr sān zhě, huò qīn shí xiū chuán tǎng yín, huò lìn yǔ shāng rén móu lì. lìng dū fǔ yán chéng. yòu yù zhè jiāng jū zēng chuán chāi xiū shì jiāng sū shěng zhī lì, shāo chuán shì jiāng sū shěng shā hǔ chuán zhī lì, liàng jiā jīn tiē. wǔ nián, fù shēn jìn yán hǎi zhàn chuán quē shǎo lìn yòng zhī bì. liù nián, yǐ tái wān yuǎn gé chóng yáng, xiū zào zhàn chuán, réng xún jiù zhì. qí fú jiàn gè chuán chǎng, xìng quán dào zhī quán chǎng, yǔ xìng quán yǒng sān fǔ xié bàn, tīng zhāng lóng dào zhī zhāng chǎng, yǔ tīng zhāng lóng sān fǔ xié bàn, yán fǎ dào chéng xiū zhī fú jiàn chǎng, yǔ yán shào jiàn sān fǔ xié bàn. qī nián, cái jiāng sū huáng pǔ yíng biàn bīng, gǎi wéi tí biāo shuǐ shī yòu yíng. bā nián, jiā fú jiàn sān chuán chǎng jīn tiē yín. shí èr nián, jiā tái wān chuán chǎng yùn fèi. shí sì nián, lìng wài hǎi nèi hé shuǐ shī zhàn chuán shào chuán xiū jùn hòu, chéng xiū guān yǐ chuán shēn zhàng chǐ jí qì jù bào yǒu sī wú sǔn.
乾隆元年,议准江南各厂拆造及修理沙唬船、艍缯船,两淮厂拆造沙唬船、修造赶缯船,於部价外,加津贴银两有差。各厂同之。二年,令山东登、胶南北二汛额设双篷船、赶缯船,届修之年,亦增津贴银。三年,拨湖北武昌水师驻汉口,为汉阳水师营中军。议准广东各标营外海战船拆造,视修工大小,加津贴有差。四年,因沿海各省战船报部,有缺少至十之二三者,或侵蚀修船帑银,或赁与商人谋利。令督抚严惩。又谕浙江艍缯船拆修视江苏省之例,艄船视江苏省沙唬船之例,量加津贴。五年,复申禁沿海战船缺少赁用之弊。六年,以台湾远隔重洋,修造战船,仍循旧制。其福建各船厂,兴泉道之泉厂,与兴、泉、永三府协办,汀漳龙道之漳厂,与汀、漳、龙三府协办,盐法道承修之福建厂,与延、邵、建三府协办。七年,裁江苏黄浦营弁兵,改为提标水师右营。八年,加福建三船厂津贴银。十二年,加台湾船厂运费。十四年,令外海、内河水师战船、哨船修竣后,承修官以船身丈尺及器具报有司毋损。
shí wǔ nián, yǐ mǐn zhè hǎi yáng mián gèn shù qiān lǐ, yuǎn dá yì yù, suǒ yǒu wài hǎi shāng chuán, nèi yáng jiǎ bó, jí shuǐ shī wèi xún hù, yóu shì liǎng shěng zǒng xún dà yuán, dū chì biàn bīng, bǎo shāng jìng dào. ér jiù fǎ wèi jǐn zhōu xiáng, zì èr yuè chū xún, zhì jiǔ yuè chè xún, wéi shí tài jiǔ. nǎi lìng gè zhèn zǒng bīng guān měi yuè liǎng yuè huì shào yī cì. qí huì shào zhī yuè, shàng xùn zé xiān xún běi yáng, hòu xún nán yáng. xià xùn zé xiān xún nán yáng, hòu xún běi yáng. dìng hǎi chóng míng huáng yán wēn zhōu hǎi tán jīn mén nán ào gè shuǐ shī zǒng bīng guān, nán běi huì xún, zhǐ dìng dì fāng, chán dì xiāng lián, hòu xiān shàng xià, yóu dū fǔ pài yuán jī chá. zhì tái pēng shuǐ shī, réng xún nǎng lì.
十五年,以闽、浙海洋绵亘数千里,远达异域,所有外海商船,内洋贾舶,藉水师为巡护,尤恃两省总巡大员,督饬弁兵,保商靖盗。而旧法未尽周详,自二月出巡,至九月撤巡,为时太久。乃令各镇总兵官每阅两月会哨一次。其会哨之月,上汛则先巡北洋,后巡南洋。下汛则先巡南洋,后巡北洋。定海、崇明、黄岩、温州、海坛、金门、南澳各水师总兵官,南北会巡,指定地方,蝉递相联,后先上下,由督抚派员稽察。至台澎水师,仍循曩例。
shí liù nián, lìng fú jiàn sān jiāng kǒu yíng dà xiǎo zhàn chuán, àn jì zhěng xǐ. shí qī nián, lìng gè shěng shuǐ shī, chú jiāng nán shěng shā hǔ chuán xún kuài chuán, fú jiàn shěng jū chuán, qīng biàn yì shǐ, guǎng dōng hǔ mén xié yíng shā jiāo yū qū wài, qí yán hǎi gè shěng zhàn chuán, yī lǜ zhì bèi tóu jīn chā huā, jiè zhù fēng lì, yǐ zī xún shào. xún chuán zé fǎng mín chuán, suí shí xiū zhěng. wǔ shí sì nián, yǐ wài hǎi nèi hé zhàn chuán, jiù lì zhuó liú yī bàn wèi bǔ dào zhī yòng, qí yú gè chuán, cì dì jiè qī gǎi zào, xián lìng zhǎn qī sān yuè, fú jiàn zhè jiāng jiāng nán shān dōng gè shěng, xián zhǎn qī bàn nián. wǔ shí wǔ nián, yǐ sōu bǔ hǎi dào, zhàn chuán zhuō zhì, yǔn shuǐ shī jiāng biàn zhī qǐng, fǎng mín chuán gǎi zhì zhàn chuán, yǐ qī xùn jié. wǔ shí bā nián, yīn guǎng dōng hǎi dào chōng chì, zì nán ào zhì qióng yá, qiān yǒu yú lǐ, shuǐ shī zhàn chuán, suī yǒu dà xiǎo bǎi shù shí hào, jǐn néng fēn fáng běn yíng yáng miàn, bù fū zhuī bǔ, zhì shāng chuán bào jié pín wén. lì nián bǔ dào, jù lìn yòng dōng guǎn mǐ tǐng, ér chuán zhī bù duō, mín jiān kǔ lèi. nǎi chóu kuǎn shí wǔ wàn liǎng, zhì zào èr qiān wǔ bǎi shí dà mǐ tǐng sì shí qī sōu, èr qiān dàn zhōng mǐ tǐng èr shí liù sōu, yī qiān wǔ bǎi shí xiǎo mǐ tǐng èr shí sōu, xiàn sān yuè zào jùn, àn tōng shěng shuǐ shī yíng, shì hǎi dào yuǎn jìn, fēn bù shàng xià yáng miàn, pèi bīng xún jī, yǐ zuǒ jiù chuán suǒ bù jí. wǔ shí jiǔ nián, yǐ zhè jiāng dìng hǎi xiàn zhī zhōu shān wài yǒu wǔ kuí shān, wài yáng chuán zhī, jiē yú cǐ jì pō, shí wèi hǎi bīn yào qū, yú dìng hǎi zhèn biāo nèi, zhuó bō biàn bīng, gēng fān shù shǒu. liù shí nián, yǐ yán hǎi zhàn chuán guò yú lèi zhòng, bù biàn bǔ dào, měi jiè xiū zào, xū fèi yóu duō, tōng chì gè dū fǔ, jiè xiū zào zhī nián, jù fǎng shāng chuán zhī shì gǎi zào, yǐ suǒ jié fú fèi, wèi wài yáng jī bǔ zhī yòng.
十六年,令福建三江口营大小战船,按季整洗。十七年,令各省水师,除江南省沙唬船、巡快船,福建省艍船,轻便易使,广东虎门协营沙礁迂曲外,其沿海各省战船,一律制备头巾插花,借助风力,以资巡哨。巡船则仿民船,随时修整。五十四年,以外海、内河战船,旧例酌留一半为捕盗之用,其馀各船,次第届期改造,咸令展期三月,福建、浙江、江南、山东各省,咸展期半年。五十五年,以搜捕海盗,战船拙滞,允水师将弁之请,仿民船改制战船,以期迅捷。五十八年,因广东海盗充斥,自南澳至琼、崖,千有馀里,水师战船,虽有大小百数十号,仅能分防本营洋面,不敷追捕,致商船报劫频闻。历年捕盗,俱赁用东莞米艇,而船只不多,民间苦累。乃筹款十五万两,制造二千五百石大米艇四十七艘,二千石中米艇二十六艘,一千五百石小米艇二十艘,限三月造竣,按通省水师营,视海道远近,分布上下洋面,配兵巡缉,以佐旧船所不及。五十九年,以浙江定海县之舟山外有五奎山,外洋船只,皆於此寄泊,实为海滨要区,於定海镇标内,酌拨弁兵,更番戍守。六十年,以沿海战船过於累重,不便捕盗,每届修造,需费尤多,通饬各督抚,届修造之年,俱仿商船之式改造,以所节浮费,为外洋缉捕之用。
jiā qìng èr nián, zhè jiāng zhàn chuán jù fǎng mín chuán gǎi zào. shān dōng zhàn chuán yì fǎng zhè shěng xíng zhī. qí yú yán hǎi zhàn chuán, yú yīng xíng chāi zào zhī nián, yī lǜ gǎi xiǎo, fǎng mín chuán gǎi zào, yǐ lì cāo fáng. wǔ nián, yù gè shěng shuǐ shī, xiàng shè tǒng xún zǒng xún fēn xún jí zhuān xùn gè yuán, chū yáng xún shào. fèng xíng rì jiǔ, yǒu yǐ qiān zǒng děng dài xún zhī bì. sì hòu lìng zǒng bīng guān wèi tǒng xún, fù jiāng cān jiāng yóu jī wèi zǒng xún, dū sī shǒu bèi wèi fēn xún, yù yǒu shì gù, yǐ cì dài xún, bù dé yǐ wēi yuán shàn dài. shān dōng shuǐ shī, xiàng wèi yǒu tǒng xún děng zhí míng, yì yī lǜ xíng zhī. jiǔ nián, yīn gè shěng shī chuán xiàng zūn bù bān dìng shì, jǐn néng jiù jìn hǎi xún zhā, bù néng fàng yáng yuǎn chū, duō gǎi gù shāng chuán, chū yáng bǔ dào. tíng chén jiàn yì, zhàn chuán gǎi shāng chuán zhì dù, yǐ shōu shí yòng. xuán yù jiāng sū shěng bīn hǎi zhī qū, lǚ yǒu dào jié, suǒ yǒu jiù shì zhàn chuán, lìng jiāng chén fǎng guǎng dōng fú jiàn zhè jiāng zhī lì, jí xíng gǎi zhì. shí yī nián, yù yán hǎi jiāng lì, dāng qián lóng wǔ shí wǔ nián, céng yán chì tǒng bīng guān shí lì xùn liàn zhōu shī, nǎi rì jiǔ wán shēng, biàn bīng yú cāo jià shì yí, quán bù liàn xí, yù fàng yáng zhī shí, gù yòng duò gōng, míng wéi zhōu shī, bù ān shuǐ wù. sì hòu tōng chì suǒ xiá gè yíng, lēi qī xùn liàn, yī qiè fān duò gè jì, wù jiē xián xí. qí zuì yōu zhě, bù cì zhuó yòng, duò zhě chéng zhī. èr shí yī nián, guī fù tiān jīn shuǐ shī yíng xùn, yǐ mǐn zhè liǎng guǎng liǎng jiāng gè shěng suǒ cái shuǐ shī, zūn jiù zhì mù zú é shù, gǎi lì tiān jīn shuǐ shī, fēn yíng guǎn xiá. èr shí èr nián, zēng shè tiān jīn shuǐ shī zǒng bīng guān, yǐ zhuān zé chéng.
嘉庆二年,浙江战船俱仿民船改造。山东战船亦仿浙省行之。其馀沿海战船,於应行拆造之年,一律改小,仿民船改造,以利操防。五年,谕各省水师,向设统巡、总巡、分巡及专汛各员,出洋巡哨。奉行日久,有以千总等代巡之弊。嗣后令总兵官为统巡,副将、参将、游击为总巡,都司、守备为分巡,遇有事故,以次代巡,不得以微员擅代。山东水师,向未有统巡等职名,亦一律行之。九年,因各省师船向遵部颁定式,仅能就近海巡查,不能放洋远出,多改雇商船,出洋捕盗。廷臣建议,战船改商船制度,以收实用。旋谕江苏省滨海之区,屡有盗劫,所有旧式战船,令疆臣仿广东、福建、浙江之例,即行改制。十一年,谕沿海疆吏,当乾隆五十五年,曾严饬统兵官实力训练舟师,乃日久玩生,弁兵於操驾事宜,全不练习,遇放洋之时,雇用舵工,名为舟师,不谙水务。嗣后通饬所辖各营,勒期训练,一切帆舵各技,务皆娴习。其最优者,不次擢用,惰者惩之。二十一年,规复天津水师营汛,以闽、浙、两广、两江各省所裁水师,遵旧制募足额数,改隶天津水师,分营管辖。二十二年,增设天津水师总兵官,以专责成。
dào guāng sì nián, yù fú jiàn jiāng chén, qián yǐ mǐn shěng zhàn chuán chí zhòng, jià shǐ bù biàn, céng cái tài shí wǔ chuán, qí yú qí chāi xiū zhī nián, lìng chéng xiū guān fǎng tóng ān suō chuán shì, yī lǜ gǎi zào. sì hòu mǐn yáng mǐ tǐng, jī bǔ réng bù dé lì, qí yǐ gǎi zào zhī shèng zì liù hào mǐ tǐng bā sōu wú xū cái tài wài, suǒ yǒu jiè xiū zhī jié zì liù hào shí èr sōu, cún yíng zhī shèng zì yī hào shí hào liǎng sōu, xiū jùn zhī shèng zì sān hào yī sōu, xī xíng cái chè. shí nián, lìng zhí lì zhè jiāng fú jiàn tǒng bīng guān, zēng bō shào chuán, suō xún nán běi yáng miàn. shì nián, dìng shuǐ shī rén yuán yī nián shì yàn zhī zhì, gè tǒng bīng guān suí dài chū yáng, qīn jiā kǎo yàn. yòu yán dìng gǎi yòng wài hǎi shuǐ shī rén yuán zhī zhì, qí wài shěng shì zhí, jí lù lù chéng gǎi rén yuán, yǒu cái jù kě yòng, huò céng lì gōng jī zhě, yóu dū fǔ bǎo tí. shí sān nián, zhěng dùn zhè jiāng shěng shuǐ shī, zēng zào kuò chuán shān bǎn chuán. shí wǔ nián, yǐ gè shěng shuǐ shī fèi chí, dàn yú chū xún, zhì dào àn dié chū, yán chì shuǐ shī tí zhèn shí lì xùn liàn jī bǔ. shí bā nián, yǐ gè shěng zhàn chuán měi jiè xiū zào zhī nián, chéng bàn gè yuán, mào lǐng zhōng bǎo, bù néng rú shì zhì zào, huò yǐ jiù dài xīn, huò cāo jià bù qín, xún zhì xiǔ fǔ, lìng tǒng bīng dà chén hé shí bàn lǐ. shí jiǔ nián, lìng dū fǔ tí zhèn jìn jiāng biàn kòu suǒ zhī bì, bìng zhēn tài liè yuán, rú yǒu chéng gǎi zhào mù, bù dé zhān xùn.
道光四年,谕福建疆臣,前以闽省战船迟重,驾驶不便,曾裁汰十五船,其馀俟拆修之年,令承修官仿同安梭船式,一律改造。嗣后闽洋米艇,缉捕仍不得力,其已改造之胜字六号米艇八艘无须裁汰外,所有届修之捷字六号十二艘,存营之胜字一号十号两艘,修竣之胜字三号一艘,悉行裁撤。十年,令直隶、浙江、福建统兵官,增拨哨船,梭巡南北洋面。是年,定水师人员一年试验之制,各统兵官随带出洋,亲加考验。又严定改用外海水师人员之制,其外省世职,及陆路呈改人员,有才具可用,或曾立功绩者,由督抚保题。十三年,整顿浙江省水师,增造阔船、舢板船。十五年,以各省水师废弛,惮於出巡,致盗案叠出,严饬水师提、镇实力训练缉捕。十八年,以各省战船每届修造之年,承办各员,冒领中饱,不能如式制造,或以旧代新,或操驾不勤,驯至朽腐,令统兵大臣核实办理。十九年,令督、抚、提、镇禁将弁扣索之弊,并甄汰劣员,如有呈改召募,不得瞻徇。
èr shí nián, yǐ gè shěng zhàn chuán xiū zào cǎo shuài, bìng yǒu chí yán jī yā gè bì. fú jiàn chuán chǎng suǒ xiū chéng zì sì hào dà chuán, fǔ jīng chāi zào, jí zhì pò huài. zì dào guāng liù nián zhì èr shí nián, jī yā gè chuán zhì sān shí sōu zhī duō. chéng xiū gè yuán, xī yǔ chéng chǔ. gè chǎng yīng xiū zhī chuán, yī lǜ yán cuī. qí shuǐ shī gè chuán xún yáng zhī yú, gè tí zhèn dà yuán, chì jiāng biàn cāo liàn tán xǐ, wú rèn jiǔ pō hǎi ruán. yòu yīn guǎng dōng hǔ mén hǎi kǒu wèi hǎi fáng zhōng lù yào qū, yǐ xī jìng zhī xiāng shān, dōng jìng zhī dà péng, wèi zuǒ yòu liǎng yì, jiā qìng shí wǔ nián, shè shuǐ shī tí dū, jié zhì gè lù. xiāng shān fù jiāng suǒ xiá shuǐ shī, bīng lì shāo hòu. dà péng cān jiāng suǒ xiá biàn bīng, jǐn jiǔ bǎi yú rén. dào guāng shí nián, yòu fēn wéi èr yíng, qí suǒ xiá dà yǔ shān jí jiān shā zuǐ yáng miàn, wèi yí chuán jù pō zhī suǒ, nǎi zé yào jiàn pào tái èr zuò, yǔ shuǐ shī xiāng yī hù, yǐ chéng hǎi fù jiāng gǎi wéi dà péng xié fù jiāng, yí zhù jiǔ lóng shān, zēng é shè shuǐ shī, jiān shǒu pào tái, zēng zào dà hào zhōng hào mǐ tǐng sì sōu, kuài chuán èr sōu, zài shuǐ shī gè xié yíng, chōu pèi biàn bīng, xún jī yáng miàn.
二十年,以各省战船修造草率,并有迟延积压各弊。福建船厂所修成字四号大船,甫经拆造,即致破坏。自道光六年至二十年,积压各船至三十艘之多。承修各员,悉予惩处。各厂应修之船,一律严催。其水师各船巡洋之馀,各提、镇大员,饬将弁操练燂洗,毋任久泊海壖。又因广东虎门海口为海防中路要区,以西境之香山,东境之大鹏,为左右两翼,嘉庆十五年,设水师提督,节制各路。香山副将所辖水师,兵力稍厚。大鹏参将所辖弁兵,仅九百馀人。道光十年,又分为二营,其所辖大屿山及尖沙嘴洋面,为夷船聚泊之所,乃择要建炮台二座,与水师相依护,以澄海副将改为大鹏协副将,移驻九龙山,增额设水师,兼守炮台,增造大号中号米艇四艘,快船二艘,在水师各协营,抽配弁兵,巡缉洋面。
èr shí yī nián, yǐ wài yí chuán jiān pào lì, jiù shè wài hǎi shuǐ shī, qiáng ruò bù dí, děng yú xū shè, nǐ gǎi shuǐ shī wèi lù shī, zhuān fáng nèi dì. xún yǐ hǎi dào zī rǎo, quán shì shuǐ shī jī bǔ, guǎng dōng zhī hǔ mén, wèi wài hǎi fān lí, yóu jí zhōu shī zhī lì, nǎi dìng yì huǎn cái.
二十一年,以外夷船坚炮利,旧设外海水师,强弱不敌,等於虚设,拟改水师为陆师,专防内地。寻以海盗滋扰,全恃水师缉捕,广东之虎门,为外海藩篱,尤藉舟师之力,乃定议缓裁。
èr shí èr nián, yǐ hǎi shàng yòng bīng, zhuān shì pào huǒ, lìng gè jiāng chén xùn liàn biàn bīng, yī lǜ yǐ shī fàng pào wèi yǒu zhǔn, wèi biàn bīng qù qǔ. yòu yǐ hǎi shàng yòng bīng èr zài, mǐn yuè jiāng zhè shuǐ shī, dié zhì cuò bài, lìng sì chuān hú guǎng děng shěng, cǎi gòu jù mù, sù zhì jiān chuán, shǐ wǎng mǐn zhè děng shěng, fáng shǒu hǎi jiāng. xún yīn gè shěng zhàn chuán, rú kuài xiè tuō fēng lāo zēng bā jiǎng děng chuán, jǐn néng yòng yú jiāng hú gǎng chà, xīn zào zhī chuán, yì zhǐ bèi nèi hé xún jī, nán yú hǎi shàng chōng fēng. wéi pān shì chéng juān zī xīn zhì zhī chuán, jiān gù shì yòng, pào yì dé lì, bìng fǎng měi lì jiān guó bīng chuán zhì zào chuán yàng yī sōu, yòu fǎng yīng jí lì guó zhōng děng bīng chuán zhī shì, diào qǔ gè shěng gōng jiàng, gǎi zào dà chuán. qí lì xiū shī chuán, yī lǜ tíng zào, yǐ zī yì zhù. bìng yǐ chuán pào tú shuō, chì jiāng sū fú jiàn zhè jiāng sān xǐng dū fǔ xiáng kān, hé zhě lì yòng, yóu guǎng dōng shěng zhì chéng, fēn yùn gè shěng. yòu yīn hú běi shěng suǒ xiá cháng jiāng qiān yú lǐ, jiù shè yí chāng zhèn biāo, jīng zhōu hàn yáng gè shuǐ shī yíng, zhàn chuán bù néng zài pào. guǎng dōng jiàng yì hé lǐ guì céng wèi wài yáng zào chuán, néng zào huǒ lún jí gè shì zhàn chuán, chì fù hú běi, zé hé xiàng zhàn chuán lì yú cháng jiāng jià shǐ, jí jiù hǎi chuán zhī shì, liàng wèi biàn tōng. yù tài nǐ zào zhī kāi làng chuán, yú hǎi zhàn wèi yí, bà zhī.
二十二年,以海上用兵,专恃炮火,令各疆臣训练弁兵,一律以施放炮位有准,为弁兵去取。又以海上用兵二载,闽、粤、江、浙水师,迭致挫败,令四川、湖广等省,采购巨木,速制坚船,驶往闽、浙等省,防守海疆。寻因各省战船,如快蟹、拖风、捞缯、八桨等船,仅能用於江湖港汊,新造之船,亦止备内河巡缉,难於海上冲锋。惟潘仕成捐资新制之船,坚固適用,炮亦得力,并仿美利坚国兵船制造船样一艘,又仿英吉利国中等兵船之式,调取各省工匠,改造大船。其例修师船,一律停造,以资挹注。并以船炮图说,饬江苏、福建、浙江三省督抚详勘,何者利用,由广东省制成,分运各省。又因湖北省所辖长江千馀里,旧设宜昌镇标,荆州、汉阳各水师营,战船不能载炮。广东匠役何礼贵曾为外洋造船,能造火轮及各式战船,饬赴湖北,择何项战船利於长江驾驶,即就海船之式,量为变通。裕泰拟造之开浪船,於海战未宜,罢之。
èr shí sān nián, chì yán hǎi gè tí zhèn, yú měi suì chū yáng jí xún yáng shì bì, suǒ jīng lì qíng xíng, xī yǐ shàng wén. sān shí nián, yīn zhè jiāng shěng shuǐ shī fèi chí, chì yǒu sī zhěng zhì chuán pào, yán jìn jiān mín jiē jì hǎi dào, bìng lìng yán hǎi jiàng lǐng, àn shí chū yáng huì shào. yòu lìng shān dōng jiāng chén, yǐ sān xùn shī chuán, sì xiàn shuǐ yǒng, hé ér wéi yī, tǒng yǐ zhuān yuán, wǎng lái cè yìng, bìng yú è yào dǎo yǔ, shè zhì dà pào.
二十三年,饬沿海各提、镇,於每岁出洋及巡洋事毕,所经历情形,悉以上闻。三十年,因浙江省水师废弛,饬有司整治船炮,严禁奸民接济海盗,并令沿海将领,按时出洋会哨。又令山东疆臣,以三汛师船,四县水勇,合而为一,统以专员,往来策应,并於扼要岛屿,设置大炮。
xián fēng yuán nián, yǐ cháng jiāng xiá jìng mián cháng, lìng zhāng liàng jī děng gòu zhì chuán pào, zé yào zhù shǒu. sān nián, diào guǎng dōng wài hǎi shuǐ shī tuō gǔ zhàn chuán, jí kuài xiè dà bā děng chuán bǎi sōu, tǒng yǐ dà yuán, yóu hǎi dào shǐ fù jiāng níng, zhù jiǎo yuè kòu. shì nián, jiāng zhōng yuán shū qǐng guǎng zhì zhàn chuán, yǐ jìng jiāng miàn. xuán lìng liǎng guǎng dū chén, yǐ guǎng dōng tuō gǔ chuán shì zī xíng sì chuān hú guǎng gè dū fǔ, huò zài běn shěng, huò zài hú běi yí chāng yí dài, xùn jiǎn gōng jiàng, zào shuǐ shī chuán bǎi yú sōu, měi chuán zài bīng wǔ shí rén, yú sān yuè nèi jùn shì. jiān chì hú nán hú běi èr shěng, gòu chuán mù bīng, yǔ cháng jiāng xià yóu tǐng chuán, xié lì fáng jiāng. xuán yǐ suǒ gòu mín chuán bù hé yòng, nǎi shōu mǎi jiāng chuán zhī jù zhě, fǎng guǎng dōng chuán shì, ān zhì pào wèi, yǔ guǎng dōng suǒ mù hóng dān chuán, jí lìn yòng tuō gǔ chuán, shǐ fù jiāng nán jiǎo kòu. yòu yǐ guǎng dōng nèi hé jí bīn hǎi gè tīng xiàn, jūn yǒu juān zào jī bǔ kuài xiè chuán, dào guāng jiān, jiāng hǎi bǔ dào, xī jí qí lì. chuán tóu cáng jù pào, páng liè zǐ mǔ pào, yǒng dīng xián jì yì jīng liàn, xún shuǐ zhàn zuì zhǎng. lìng gè chuán yóu hǎi dào zhì cháng jiāng huì shī. shì nián, zēng guó fān shì zào shī chuán yú hú nán, yǐ guī mó guò xiǎo, nǎi jiù guǎng dōng zhī tuō gǔ chuán kuài xiè chuán èr zhǒng, cān zhuó qí zhì, xiān zào shí sōu, xù zēng èr sān shí sōu, yǐ néng zài qiān jīn zhī pào wèi dù. zhì tuō gǔ chuán, zé yóu liǎng hú dū fǔ rú shì zhì zào.
咸丰元年,以长江辖境绵长,令张亮基等购置船炮,择要驻守。三年,调广东外海水师拖罟战船,及快蟹、大扒等船百艘,统以大员,由海道驶赴江宁,助剿粤寇。是年,江忠源疏请广制战船,以靖江面。旋令两广督臣,以广东拖罟船式咨行四川、湖广各督抚,或在本省,或在湖北宜昌一带,迅简工匠,造水师船百馀艘,每船载兵五十人,於三月内竣事。兼饬湖南、湖北二省,购船募兵,与长江下游艇船,协力防江。旋以所购民船不合用,乃收买江船之巨者,仿广东船式,安置炮位,与广东所募红单船,及赁用拖罟船,驶赴江南剿寇。又以广东内河及滨海各厅县,均有捐造缉捕快蟹船,道光间,江海捕盗,悉藉其力。船头藏巨炮,旁列子母炮,勇丁咸技艺精练,洵水战最长。令各船由海道至长江会师。是年,曾国藩试造师船於湖南,以规模过小,乃就广东之拖罟船、快蟹船二种,参酌其制,先造十艘,续增二、三十艘,以能载千斤之炮为度。至拖罟船,则由两湖督抚如式制造。
sì nián, lìng guǎng dōng lìn yòng zhī hóng dān chuán èr shí sān sōu, bìng xiū zhì shí jiǔ sōu, fán sì shí èr sōu, tǒng yī wǔ yuán, shǐ rù cháng jiāng. shì nián, yǐ yuè kòu cuàn rǎo dōng nán, shuǐ shī bù fū jiǎo dǔ, xià yóu wéi guǎng dōng hóng dān tuō gǔ děng chuán jiàn jí guā zhōu, shàng yóu wéi zēng guó fān xīn zào zhàn chuán, zì hú nán shùn liú ér xià, yǐ dá wǔ chāng. qí jiǔ jiāng ān qìng děng chù, shàng wú zhàn jiàn, lìng zhāng liàng jī luò bǐng zhāng gòu zhì jiāng chuán jí diào gōu děng chuán, yù ruì xià tíng yuè zài sì chuān cǎi gòu cái liào, yǔ luò bǐng zhāng shāng bàn. xuán luò bǐng zhāng yǐ sì chuān zào chuán, jiāng xiǎn ér tú yuǎn, shuǐ chéng bù biàn, réng zài hú nán gòu liào zhì zào. liǎng hú shēn shì dīng shàn qìng, zūn zēng guó fān suǒ dìng zhī shì, yǐ chéng dà bǎn tǐng wǔ shí hào, cháng lóng děng chuán yì cì dì gào chéng. cháng jiāng jiǎo kòu, zài jiāng nán qǔ shèng zhě, yǐ hóng dān chuán tuō gǔ chuán èr zhǒng wèi zuì, tǐ shì xióng zhuàng, zhì pào zuì duō, ér néng shùn fēng bù néng nì fēng, yí jiāng miàn kuān kuò, bù yí gǎng chà. zài hú nán qǔ shèng zhě, yǐ shān bǎn chuán cháng lóng chuán kuài xiè chuán sān zhǒng wèi zuì, wǎng lái qīng biàn, sōu bǔ yóu yí, ér fēng jí shuǐ liū, yī xià nán yú jù shàng, shì sàn ér lì dān. lìng hú nán shuǐ shī yán jiāng gōng jiǎo, yǔ jiāng nán shuǐ shī huì hé, gè yòng qí suǒ cháng, yǐ qī zhì shèng.
四年,令广东赁用之红单船二十三艘,并修治十九艘,凡四十二艘,统一武员,驶入长江。是年,以粤寇窜扰东南,水师不敷剿堵,下游惟广东红单、拖罟等船渐集瓜洲,上游惟曾国藩新造战船,自湖南顺流而下,已达武昌。其九江、安庆等处,尚无战舰,令张亮基、骆秉章购置江船及钓钩等船,裕瑞、夏廷樾在四川采购材料,与骆秉章商办。旋骆秉章以四川造船,江险而途远,水程不便,仍在湖南购料制造。两湖绅士丁善庆,遵曾国藩所定之式,已成大板艇五十号,长龙等船亦次第告成。长江剿寇,在江南取胜者,以红单船、拖罟船二种为最,体势雄壮,置炮最多,而能顺风不能逆风,宜江面宽阔,不宜港汊。在湖南取胜者,以舢板船、长龙船、快蟹船三种为最,往来轻便,搜捕尤宜,而风急水溜,一下难於遽上,势散而力单。令湖南水师沿江攻剿,与江南水师会合,各用其所长,以期制胜。
liù nián, yǐ zēng guó fān zài jiāng xī suǒ zào zhàn chuán, zuì wéi dé lì, lìng fú jì xuǎn zé jiāng biàn, lǜ gōng jiàng fù lú zhōu fǎng zào, suǒ xū yáng pào, zài shàng hǎi bō kuǎn bàn jiě. liù nián, hú lín yì yǐ cháng jiāng shuǐ shī, zì wǔ nián chūn jiān huí zhù wǔ hàn yǐ hòu, zhàn jiàn wú duō, nǎi yǔ luò bǐng zhāng xié shāng, dū shuài chuán pào jú gè yuán, jìn lì chóu móu, shuǐ shī fù zhèn. hú nán shēn jú suǒ zhì chuán xiè, jiāo zhì yíng zhōng zhě, dà xiǎo zhàn chuán fán sān bǎi yú sōu, huǒ yào sì shí yú wàn jīn, pào zǐ yī bǎi sì shí wàn jīn, qí yú gè xiè xián bèi, qǐng yōu zhào jiǎng zhī. shuǐ shī zhòng zài pào wèi, guǎng dōng yùn dào yáng pào èr bǎi zūn, xù yùn liù bǎi zūn, pèi zhì gè shī chuán, zì wǔ hàn zhì jiǔ jiāng, suǒ xiàng kè jié. wéi cháng jiāng shuǐ zhàn, shàng xià yóu xíng shì bù tóng, wǔ hàn yǐ shàng, lì yòng qīng biàn zhàn chuán, xún wǎn yǐ xià, jiāng miàn jiàn guǎng, lì yòng jù jiàn, qiū dōng fēng jìn yí jù jiàn, chūn xià yí xiǎo tǐng, chuán pào zhī dà xiǎo, yí yīn shí yīn dì ér sǔn yì zhī. qǐng lìng liǎng guǎng dū chén, xù gòu dà xiǎo yáng pào, zì sì bǎi jīn zhì yī qiān wǔ bǎi jīn, fán bā bǎi zūn, jǐn yì jiù shì pào wèi, yǐ lì dōng zhēng. bā nián, yǐ tiān jīn yuán shè shuǐ shī, dào guāng jiān, xiān hòu cái chè, nǎi chóu fù shè, yǐ zhòng hǎi fáng. lìng fú jiàn guǎng dōng jiāng lì, gè chōu diào dà hào zhàn jiàn, bèi qí pào xiè, yóu hǎi dào shǐ fù tiān jīn, shè shuǐ shī sān qiān rén. shí nián, lìng qīng huái chóu fáng jú chóu kuǎn, wèi fáng hú shuǐ shī cháng nián jīng fèi, zēng shè huái yáng shuǐ shī yíng, yǐ bǎo liǎng huái yán chǎng, jiān zuǒ lù jūn. wú hú gū xuán shuǐ zhōng, lìng zēng guó fān chóu shè níng guó shuǐ shī, yǐ gōng wú hú, wèi kè jīn líng zhī běn. zēng shè tài hú shuǐ shī, wèi kè sū zhōu zhī běn.
六年,以曾国藩在江西所造战船,最为得力,令福济选择将弁,率工匠赴庐州仿造,所需洋炮,在上海拨款办解。六年,胡林翼以长江水师,自五年春间回驻武、汉以后,战舰无多,乃与骆秉章协商,督率船炮局各员,尽力筹谋,水师复振。湖南绅局所制船械,交至营中者,大小战船凡三百馀艘,火药四十馀万斤,炮子一百四十万斤,其馀各械咸备,请优诏奖之。水师重在炮位,广东运到洋炮二百尊,续运六百尊,配置各师船,自武、汉至九江,所向克捷。惟长江水战,上下游形势不同,武、汉以上,利用轻便战船,浔、皖以下,江面渐广,利用巨舰,秋冬风劲宜巨舰,春夏宜小艇,船炮之大小,宜因时因地而损益之。请令两广督臣,续购大小洋炮,自四百斤至一千五百斤,凡八百尊,尽易旧式炮位,以利东征。八年,以天津原设水师,道光间,先后裁撤,乃筹复设,以重海防。令福建、广东疆吏,各抽调大号战舰,备齐炮械,由海道驶赴天津,设水师三千人。十年,令清淮筹防局筹款,为防湖水师常年经费,增设淮扬水师营,以保两淮盐场,兼佐陆军。芜湖孤悬水中,令曾国藩筹设宁国水师,以攻芜湖,为克金陵之本。增设太湖水师,为克苏州之本。
tóng zhì èr nián, yù yán hǎi dū chén jǔ shuǐ shī jiāng cái. yòu lìng zēng guó fān suǒ bù nèi jiāng shuǐ shī, dōu xìng ā suǒ bù yáng fáng shuǐ shī, yǒu shèng wài hǎi shuǐ shī zhī rèn zhě, gè jǔ yǐ wén. sì nián, zài shān dōng shěng fǎng cháng jiāng zhàn chuán zhī shì, zào cháng lóng shān bǎn chuán, yú huáng hé shuǐ xìng jià shǐ hé yí. yǐ shuǐ shī pō huáng yùn èr hé, fáng dǔ yì kòu, bì xū fēn duàn è shǒu, ér dì shì mián cháng, bù fū diào qiǎn. fù yóu shān dōng zēng zào cháng lóng chuán, bìng zēng shān bǎn chuán shí sōu, yǐ wǔ zhí dà yuán dū lǐng xún fáng. wǔ nián, gǎi zào jiāng nán hǎi kǒu zhī hóng dān guǎng tǐng sān shí sōu, hé yuán yǒu guǎng tǐng fán sì shí sōu, fēn fáng hǎi kǒu. liù nián, zhěng dùn fú jiàn tái wān hǎi fáng, zēng zhì lóng cáo děng chuán.
同治二年,谕沿海督臣举水师将才。又令曾国藩所部内江水师,都兴阿所部扬防水师,有胜外海水师之任者,各举以闻。四年,在山东省仿长江战船之式,造长龙、舢板船,於黄河水性驾驶合宜。以水师泊黄、运二河,防堵逸寇,必须分段扼守,而地势绵长,不敷调遣。复由山东增造长龙船,并增舢板船十艘,以武职大员督领巡防。五年,改造江南海口之红单广艇三十艘,合原有广艇凡四十艘,分防海口。六年,整顿福建台湾海防,增置龙艚等船。
qī nián, zēng guó fān yì gǎi shuǐ shī zhī zhì, yǐ jiāng nán shuǐ shī, xiàng fèn wài hǎi nèi hé èr zhī, wài hǎi shuǐ shī liù qiān qī bǎi qī shí liù míng, wǔ yuán yī bǎi shí bā rén, nèi hé shuǐ shī bā qiān èr shí yī míng, wǔ yuán yī bǎi sān shí sān rén. chuán shù zé jìn jī dào guāng èr shí sì nián jiāng nán jiù lì, shuǐ shī chuán èr bǎi qī shí wǔ sōu, xiǔ huài jū duō, bié zào shān bǎn chuán yī bǎi sān shí wǔ sōu, dà chuán shí èr sōu, yuē jì gè chuán bù guò zài bīng èr qiān shù bǎi rén, ér é dìng zhī bīng shù, shàng yǒu wàn yú rén. tú fèi xiǎng xiàng, yǒu shuǐ shī zhī míng, wú zhōu jí zhī shí, yí dà wéi biàn tōng, jiǎng qiú shí jì. jiāng sū shuǐ shī, qí yíng zhì xiǎng zhāng, xī fǎng cháng jiāng shuǐ shī zhī lì, wài hǎi zhī hóng dān guǎng tǐng, yì lüè zēng qí xiǎng, yǔ lǐ hóng zhāng dīng rì chāng zhū chén xié lì chóu bàn, qī yú wài fáng yǔ nèi dào bìng móu, jiù zhì yǔ xīn zhāng jiān gù. qí zhāng chéng jì dìng, yán hǎi fú jiàn guǎng dōng gè shěng shuǐ shī, jūn kě zhuó gǎi háng zhī.
七年,曾国藩议改水师之制,以江南水师,向分外海、内河二支,外海水师六千七百七十六名,武员一百十八人,内河水师八千二十一名,武员一百三十三人。船数则近稽道光二十四年江南旧例,水师船二百七十五艘,朽坏居多,别造舢板船一百三十五艘,大船十二艘,约计各船不过载兵二千数百人,而额定之兵数,尚有万馀人。徒费饷项,有水师之名,无舟楫之实,宜大为变通,讲求实际。江苏水师,其营制饷章,悉仿长江水师之例,外海之红单广艇,亦略增其饷,与李鸿章、丁日昌诸臣协力筹办,期於外防与内盗并谋,旧制与新章兼顾。俟章程既定,沿海福建、广东各省水师,均可酌改行之。
bā nián, bù chén dìng yì, cóng zēng guó fān suǒ chén, gǎi jiāng sū shuǐ shī wèi nèi yáng wài hǎi lǐ hé sān dà zhī, yǐ zī kòng yù. lǐ hé shuǐ shī, yǐ yuán shè tí biāo yòu yíng, tài hú zuǒ yíng yòu yíng jí zēng shè sōng běi sōng nán èr yíng wèi wǔ yíng, lì tí dū tǒng xiá. shān bǎn chuán měi yíng chuán shù bù děng, yī lǜ xīng xiū, bù dé quē é. suǒ yǒu tài hú qī yíng, gǎi wéi lǐ hé wǔ yíng, qí cái yuán guī bìng tí biāo xù bǔ. mǎ xīn yí děng xù yì, jiǔ jiāng shuǐ shī yíng gǎi chéng shǒu yíng, shè lù xùn sì chù. pó yáng yíng gǎi lù xùn èr chù. dòng tíng shuǐ shī yíng gǎi lóng yáng chéng shǒu yíng. yuè zhōu shuǐ shī yíng zhuó liú shuǐ bīng, lì lù lù guǎn xiá. jīng zhōu shuǐ shī yíng zhuó liú biàn bīng yǒu chà. jiǔ nián, yù dìng ān děng yǐ níng líng gè jūn, yùn xiǎng jiān nán, zēng zào pào chuán, yóu huáng hé yùn sòng. suǒ yǒu dà xiǎo zhàn chuán sān shí èr sōu, biān wèi yī yíng, shè tǒng dài děng guān.
八年,部臣定议,从曾国藩所陈,改江苏水师为内洋、外海、里河三大支,以资控御。里河水师,以原设提标右营,太湖左营、右营及增设淞北、淞南二营为五营,隶提督统辖。舢板船每营船数不等,一律兴修,不得缺额。所有太湖七营,改为里河五营,其裁员归并提标序补。马新贻等续议,九江水师营改城守营,设陆汛四处。鄱阳营改陆汛二处。洞庭水师营改龙阳城守营。岳州水师营酌留水兵,隶陆路管辖。荆州水师营酌留弁兵有差。九年,谕定安等以宁灵各军,运饷艰难,增造炮船,由黄河运送。所有大小战船三十二艘,编为一营,设统带等官。
shí nián, shěn bǎo zhēn yǐ wài hǎi bīng chuán zhì chéng, yīng jiǎn zhī bīng dà yuán dū shuài cāo liàn. xún yǐ fú jiàn shuǐ shī tí dū lǐ chéng móu wèi bīng chuán tǒng lǐng. shì nián, zēng guó fān yǐ jiāng nán shuǐ shī zhāng chéng chū yì shí sì tiáo, sì yóu mǎ xīn yí děng zēng wèi èr shí wǔ tiáo, nǎi shān jiǎn guī bìng dìng wèi èr shí yī tiáo. wài hǎi liù yíng, yǐ cì xún shào. nèi yáng wǔ yíng, fēn dìng xùn jiè. lǐ hé wǔ yíng, fēn dìng xùn jiè. sōng nán yíng sōng běi yíng tài hú zuǒ yíng tài hú yòu yíng zhuó zēng zhàn chuán. shuǐ shī yíng suǒ yí lù xùn, yí bìng liú fáng. jīng kǒu sān yíng lù xùn pào dī, fēn bié guǎn xiá. gǎi dìng xiá yíng, jí liú shè shǒu bèi, yào xùn duō liú lù bīng. dìng jiāng biàn chǔ fèn zé lì. guī dìng gè yíng chuán shù. zhuó dìng wài wěi yuán shù. zhuó dìng cái quē xīn liáng. yíng guān jiàn yá shǔ dì fāng, gè yíng zuò chuán zhī shù, guān bīng é dìng shù mù, shū lì míng shù, yǔ péng qí zhì děng fèi, guān bīng liáng é, gè chuán zhuó yòng qiāng pào shù mù, gè chuán zhuó yòng huǒ yào qiāng pào dàn, zōng jì xiǎng xiàng zhī shù, xià suǒ sī hé yì xíng zhī. shí yī nián, dīng bǎo zhēn tiáo bō fú jiàn shěng suǒ zhì ān lán bīng lún fù shān dōng yáng miàn xún jī. ruì lín tiáo bō fú jiàn shěng xiǎo hào bīng lún fù fèng tiān hǎi kǒu xún jī.
十年,沈葆桢以外海兵船制成,应简知兵大员督率操练。寻以福建水师提督李成谋为兵船统领。是年,曾国藩以江南水师章程初议十四条,嗣由马新贻等增为二十五条,乃删减归并定为二十一条。外海六营,以次巡哨。内洋五营,分定汛界。里河五营,分定汛界。淞南营、淞北营、太湖左营、太湖右营酌增战船。水师营所遗陆汛,移并留防。京口三营陆汛炮堤,分别管辖。改定辖营,及留设守备,要汛多留陆兵。定将弁处分则例。规定各营船数。酌定外委员数。酌定裁缺薪粮。营官建衙署地方,各营座船之数,官兵额定数目,书吏名数,雨蓬旗帜等费,官兵粮额,各船酌用枪炮数目,各船酌用火药枪炮弹,综计饷项之数,下所司核议行之。十一年,丁宝桢调拨福建省所制安澜兵轮赴山东洋面巡缉。瑞麟调拨福建省小号兵轮赴奉天海口巡缉。
guāng xù sì nián, cái qù guǎng dōng lún tuō xún chuán shuǐ yǒng èr qiān sān bǎi yú rén. wǔ nián, yǐ gè shěng jǔ bàn shuǐ shī, fèng tiān zhí lì shān dōng jiāng sū zhè jiāng fú jiàn guǎng dōng cì dì zhù pō bīng lún, biān zhì shuǐ shī, ér yán hǎi gè shěng xíng shì bù tóng, cāo fǎ wèi néng yī lǜ, wú sōng kǒu wèi nán běi hǎi jiāng shì zhōng zhī dì, nǎi mìng jiāng nán tí dū lǐ cháo bīn wèi wài hǎi bīng lún tǒng lǐng, dū shuài gè shěng dà xiǎo bīng lún, dìng qī zài wú sōng kǒu huì cāo. liù nián, yǐ xīn zhì wén pào chuán biàn lì hé yòng, xù xiàng wài yáng gòu zhì shù shí sōu, mù fú jiàn guǎng dōng yán hǎi jīng zhuàng zhī mín wèi shuǐ shī, fēn tún běi yáng gè hǎi kǒu. qī nián, yǐ fèng tiān lǚ shùn kǒu yuán yǒu qí yíng, tǐng chuán xiǔ huài, biàn bīng pí ruò, xī xíng cái tài, guī lù shī xún fáng, bié yǐ kuài pào fáng hǎi. shí dīng rǔ chāng yóu yīng guó lǜ zhàn jiàn huí guó, wèi zhōng guó shuǐ jūn háng wài hǎi zhī shǐ, nǎi zhuó dīng rǔ chāng wèi shuǐ shī tí dū.
光绪四年,裁去广东轮拖巡船水勇二千三百馀人。五年,以各省举办水师,奉天、直隶、山东、江苏、浙江、福建、广东次第驻泊兵轮,编制水师,而沿海各省形势不同,操法未能一律,吴淞口为南北海疆適中之地,乃命江南提督李朝斌为外海兵轮统领,督率各省大小兵轮,定期在吴淞口会操。六年,以新置蚊炮船便利合用,续向外洋购置数十艘,募福建、广东沿海精壮之民为水师,分屯北洋各海口。七年,以奉天旅顺口原有旗营,艇船朽坏,弁兵疲弱,悉行裁汰,归陆师巡防,别以快炮防海。时丁汝昌由英国率战舰回国,为中国水军航外海之始,乃擢丁汝昌为水师提督。
bā nián, yǐ jiāng nán xíng shì, xiān hǎi hòu jiāng, cháo yì nǐ yǐ cháng jiāng shuǐ shī tí dū zhù wú sōng kǒu, láng shān fú shān chóng míng sān zhèn biāo lì zhī, yǐ jiāng nán tí dū yí zhù huái xú, gǎi fú jiàn shuǐ shī tí dū wèi mǐn zhè shuǐ shī tí dū. xún zuǒ zōng táng péng yù lín yì fù, yǐ hǎi fáng bù wài zhàn shǒu èr duān, zhàn yí hòu jí bīng lì, shǒu yí yīn shì shè xiǎn, réng xún jiù zhì wèi yí. fú jiàn shuǐ shī zì cái bīng jiā xiǎng hòu, shí cún shuǐ shī liù qiān jiǔ bǎi yú rén, qí yíng shuǐ shī sān bǎi yú rén, gè yíng tuō zēng lóng cáo kuài tǐng děng dà xiǎo zhàn chuán shí cún sì shí sōu, tái wān péng hú zhàn chuán liù sōu, dà xiǎo bīng lún shí sōu, yí lián hé zhè jiāng shěng shuǐ shī huì cāo, guān zhì zé réng xún qí jiù.
八年,以江南形势,先海后江,朝议拟以长江水师提督驻吴淞口,狼山、福山、崇明三镇标隶之,以江南提督移驻淮、徐,改福建水师提督为闽浙水师提督。寻左宗棠、彭玉麟议覆,以海防不外战守二端,战宜厚集兵力,守宜因势设险,仍循旧制为宜。福建水师自裁兵加饷后,实存水师六千九百馀人,旗营水师三百馀人,各营拖罾、龙艚、快艇等大小战船实存四十艘,台湾、澎湖战船六艘,大小兵轮十艘,宜联合浙江省水师会操,官制则仍循其旧。
jiǔ nián, yǐ guǎng dōng nèi hé zhī zhào qìng hé miàn xiàn zhǎng liù bǎi yú lǐ, jǐn yǒu xiǎo xún chuán èr shí yú sōu, bù fū fēn bù, jiǔ lóng yáng miàn shuǐ qiǎn, dà chuán nán yú xíng shǐ, nǎi yú èr chù gè zēng shè qiǎn shuǐ bīng lún chuán. shí nián, shì zào jiān dǐ shān bǎn chuán, fēn bù hǎi kǒu. xuán yǐ chuán zhì ruò xiǎo, bà zhī. shí yī nián, péng yù lín yǐ hǎi fáng rì jí, yì shè shuǐ shī zǒng tǒng yú wú sōng, fēn shè èr zhèn: yī zhù zhí lì dà gū, fán shèng jīng zhí lì shān dōng jiāng nán gè hǎi kǒu zhàn chuán lì zhī yī zhù fú jiàn xià mén, fán zhè jiāng fú jiàn tái wān guǎng dōng gè hǎi kǒu zhàn chuán lì zhī. liǎng zhèn měi nián zhōu xún hǎi kǒu, huì shào yú wú sōng. shì wèi nán běi yáng shuǐ shī jiàn yì zhī shǐ. shí èr nián, yì cái jiǎn zhè jiāng yán hǎi shuǐ shī. xuán zhè fǔ liú bǐng zhāng yǐ jiù é zhàn chuán èr bǎi wǔ shí yú sōu, yuè kòu luàn hòu, gòu zào bù jí bàn shù. guāng xù bā nián, cái shuǐ shī chuán shí sān sōu, tíng xiū jiù chuán sān sōu, yǐ fú cái bīng sān chéng zhī shù. wéi xún yáng zhī hóng dān chuán shí yī sōu, bù zài é shè cái jiǎn zhī lì. shí sì nián, yīn tái wān jiāng tǔ rì pì, gǎi ān píng shuǐ shī fù jiāng wèi tái dōng lù lù fù jiāng, gǎi lù gǎng yóu jī wèi ān píng shuǐ shī yóu jī, rèn xīn shè dì fāng zhèn shǒu zhī zhí. shí wǔ nián, yǐ fú jiàn nèi hé shuǐ shī pào chuán jiù é gòng jiǔ shí bā sōu, pín nián cái chè, shí cún sān shí sōu. měi chuán pèi zhì shuǐ shī liù rén, zhuān rèn xún jī nèi yáng. shí liù nián, tiáo bō fú jiàn hǎi tán shuǐ shī zhù fáng fú qīng xiàn shǔ, yǐ jìng hǎi dào. shí qī nián, yú hú nán xuǎn fēng shuǐ shī zhōng qián hòu zuǒ yòu yíng nèi, bō yī qiān liù bǎi yú rén, fēn fáng shěng chéng jí yuè zhōu děng chù, bō zhǎng shèng yì ān shuǐ shī sì bǎi yú rén, fēn fáng chén zhōu yuán zhōu cháng dé děng chù, bō chéng xiāng shuǐ shī sān bǎi yú rén, fēn fáng héng zhōu děng chù, yǐ zhuān zé chéng. shì nián, yīn fèng tiān liáo hé xià yóu jiù yǒu xún chuán, shàng yóu zé jǐn yǒu lù duì jiān xún, wèi yǒu shuǐ shī. nǎi zēng zhì cháng lóng pào chuán yī sōu, shān bǎn chuán bā sōu, yú liàn jūn nèi xuǎn bō biàn yǒng, suō xún liáo hé shàng xià jí shěng nán zhī yáng hé.
九年,以广东内河之肇庆河面县长六百馀里,仅有小巡船二十馀艘,不敷分布,九龙洋面水浅,大船难於行驶,乃於二处各增设浅水兵轮船。十年,试造尖底舢板船,分布海口。旋以船质弱小,罢之。十一年,彭玉麟以海防日亟,议设水师总统於吴淞,分设二镇:一驻直隶大沽,凡盛京、直隶、山东、江南各海口战船隶之;一驻福建厦门,凡浙江、福建、台湾、广东各海口战船隶之。两镇每年周巡海口,会哨於吴淞。是为南北洋水师建议之始。十二年,议裁减浙江沿海水师。旋浙抚刘秉璋以旧额战船二百五十馀艘,粤寇乱后,购造不及半数。光绪八年,裁水师船十三艘,停修旧船三艘,已符裁兵三成之数。惟巡洋之红单船十一艘,不在额设裁减之例。十四年,因台湾疆土日辟,改安平水师副将为台东陆路副将,改鹿港游击为安平水师游击,任新设地方镇守之职。十五年,以福建内河水师炮船旧额共九十八艘,频年裁撤,实存三十艘。每船配置水师六人,专任巡缉内洋。十六年,调拨福建海坛水师驻防福清县属,以靖海盗。十七年,於湖南选锋水师中、前、后、左、右营内,拨一千六百馀人,分防省城及岳州等处,拨长胜、毅安水师四百馀人,分防辰州、沅州、常德等处,拨澄湘水师三百馀人,分防衡州等处,以专责成。是年,因奉天辽河下游旧有巡船,上游则仅有陆队兼巡,未有水师。乃增置长龙炮船一艘,舢板船八艘,於练军内选拨弁勇,梭巡辽河上下及省南之洋河。
shí jiǔ nián, lìng tí dū huáng yì shēng jiào yuè cháng jiāng tí biāo wǔ yíng, shàng jiāng shí sān yíng, xià jiāng sì yíng, dìng xùn jiè zhī guī, jìn lù jū, jiè shì hào, qín liàn yì, píng xū wén, bù dé dǎo lù yíng zhī xí, rì jiǔ wán shēng. mǐn zhè jiāng chén huì yì, yǐ zhè jiāng shěng yǒu yuán kǎi chāo wǔ èr bīng lún, fú jiàn shěng yǒu fú bō chēn háng jìng yuǎn sān bīng lún, yǔ yán hǎi shuǐ shī xié lì jī bǔ. ér zhè shěng shuǐ shī chuán zì cái jiǎn hòu, jǐn cún wǔ shí yú sōu, mǐn shěng zì mǎ jiāng zhàn hòu, jǐn cún tǐng chuán èr shí jiǔ sōu, nǎi zài níng bō hǎi kǒu lìn yòng hóng dān děng chuán bā sōu, zhuó bō biàn bīng, yǐ jìng hǎi dào. èr shí sì nián, lìng jiāng sū shěng zhī wài hǎi nèi yáng lǐ hé tài hú sì zhī shuǐ shī, yī lǜ zhuó cái shuǐ yǒng. èr shí wǔ nián, yǐ ān huī shěng jiāng fáng zài xià yóu zhě wèi dōng xī liáng shān, jiàn yǒu pào dī pào tái, zài shàng yóu zhě wèi lán jiāng jī qián jiāng kǒu jí shěng chéng zhī jiāng xīn zhōu, xián yǒu pào tái, ér quē fá shuǐ shī, nǎi bō chéng qīng yíng pào chuán èr shí wǔ sōu, jí cháng jiāng shuǐ shī zhī wú hú yù xī dà tōng ān qìng huá yáng gè yíng, lián luò fáng shǒu. yòu lìng cháng jiāng wǔ shěng dū fǔ, gè pài jiàng lǐng, bù fēn zhěn yù, yán mì shè fáng. èr shí liù nián, yǐ fèng tiān fèng huáng tīng yán hǎi yí dài, sù chēng dào sǒu, céng yóu běi yáng bō bīng lún xún yáng, qí zhī gǎng gè chù, yí tún pō shuǐ shī, nǎi yú dà gū shān tài píng gōu shā hé sān kǒu àn, gè zào bīng chuán sān sōu, zhuó pèi shuǐ shī xún jī. sān shí sì nián, yīn zhè jiāng háng jiā hú sān fǔ bǔ fěi bīng dān, yú yuán yǒu shuǐ shī zhōng, chōu liàn yóu jī yī duì, zhù jiā xīng fǔ, zēng liàn yóu jī sān duì, fēn bù jiā xīng hú zhōu gè hé gǎng, yǐ yóu jī xiǎo duì zhù háng zhōu shěng chéng, lìn yòng shàng hǎi shāng rén zhī xiǎo lún chuán shí sōu, yè dài bīng suō chuán xún shuǐ dào, yǐ qī xùn jié. zài nán yáng chuán wù zào qiǎn shuǐ bīng lún chuán sì sōu, pèi kuài pào bā zūn, jiāng sū yì zhì qiǎn shuǐ bīng lún chuán sì sōu, xié tóng nèi hé shuǐ shī, fǎng ōu xī gè guó zhāng chéng, biān wèi lián duì, yǐ zī fáng jiǎo. cǐ zhěng zhì shuǐ shī zhī gài lüè yě.
十九年,令提督黄翼升校阅长江提标五营,上江十三营,下江四营,定训诫之规,禁陆居,戒嗜好,勤练艺,屏虚文,不得蹈绿营之习,日久玩生。闽、浙疆臣会议,以浙江省有元凯、超武二兵轮,福建省有伏波、琛航、靖远三兵轮,与沿海水师协力缉捕。而浙省水师船自裁减后,仅存五十馀艘,闽省自马江战后,仅存艇船二十九艘,乃在宁波海口赁用红单等船八艘,酌拨弁兵,以靖海盗。二十四年,令江苏省之外海、内洋、里河、太湖四支水师,一律酌裁水勇。二十五年,以安徽省江防在下游者为东西梁山,建有炮堤炮台,在上游者为阑江矶前江口及省城之江心洲,咸有炮台,而缺乏水师,乃拨澄清营炮船二十五艘,及长江水师之芜湖、裕溪、大通、安庆、华阳各营,联络防守。又令长江五省督抚,各派将领,不分畛域,严密设防。二十六年,以奉天凤凰厅沿海一带,素称盗薮,曾由北洋拨兵轮巡洋,其支港各处,宜屯泊水师,乃於大孤山、太平沟、沙河三口岸,各造兵船三艘,酌配水师巡缉。三十四年,因浙江杭、嘉、湖三府捕匪兵单,於原有水师中,抽练游击一队,驻嘉兴府,增练游击三队,分布嘉兴、湖州各河港,以游击小队驻杭州省城,赁用上海商人之小轮船十艘,曳带兵梭船巡水道,以期迅捷。在南洋船坞造浅水兵轮船四艘,配快炮八尊,江苏亦制浅水兵轮船四艘,协同内河水师,仿欧西各国章程,编为联队,以资防剿。此整治水师之概略也。
qí bīng é zhī zēng jiǎn, chuán xiè zhī pèi zhì, gè shěng suí shí biān dìng. wài hǎi shuǐ shī, běi zì shèng jīng, nán qì mǐn guǎng, fán tuō zēng hóng dān děng chuán lì yān. nèi hé shuǐ shī, gè shěng xún shào shān bǎn děng chuán lì yān. fèng tiān zhí lì shān dōng fú jiàn shuǐ shī chuán jūn shǔ wài hǎi. jiāng xī hú guǎng shuǐ shī chuán jūn shǔ nèi hé. jiāng nán zhè jiāng guǎng dōng shuǐ shī chuán fēn shǔ wài hǎi nèi hé. qí bié liàn zhī shī, yǒu xún hú shuǐ shī xún yán shuǐ shī qīn bīng yíng liàn jūn yíng. tóng zhì yǐ hòu, zēng dìng cháng jiāng shuǐ shī tài hú shuǐ shī zhī zhì, shì jiù zhì jiā xiáng yǐ.
其兵额之增减,船械之配置,各省随时编定。外海水师,北自盛京,南讫闽、广,凡拖缯、红单等船隶焉。内河水师,各省巡哨舢板等船隶焉。奉天、直隶、山东、福建水师船均属外海。江西、湖广水师船均属内河。江南、浙江、广东水师船分属外海、内河。其别练之师,有巡湖水师、巡盐水师、亲兵营、练军营。同治以后,增定长江水师、太湖水师之制,视旧制加详矣。
qí xún fáng zhī guī, wài hǎi shuǐ shī xún fáng shèng jīng, yǐ xié lǐng wèi zǒng xún, zuǒ lǐng fáng yù xiāo qí xiào wèi fēn xún. zhí lì děng yán hǎi gè shěng, yǐ zǒng bīng guān wèi zǒng xún, fù jiāng yǐ xià wèi fēn xún. gè yú suǒ zhì jiè nèi, lǜ shuǐ shī yán hǎi shàng xià, gēng fān wǎng lái, jí jiān jìn bào, liǎng jiè xiāng jiāo zhī chù, jiè qī huì shào, yǐ xún jī qíng xíng, shēn bào suǒ shǔ jiāng jūn zǒng dū tí dū, wěi yuán jī chá. ruò yīn fēng zǔ zhì, gè chǎng dào jiè zhī rì jù bào. qí měi suì dìng qī, yǐ èr yuè sì yuè wǔ yuè wèi shǐ, zhì jiǔ yuè shì jùn huí yíng. yǒu yǐn bì bù xún, huò xún ér bù zhōu biàn zhě, lùn rú jūn lǜ. qí nèi hé shuǐ shī xún fáng zhī zhì, cháng jiāng zì sì chuān wū shān ér dōng, chū sān jiāng kǒu, zhì hú guǎng jiè, jīng yuè zhōu wǔ chāng xīng guó zhì jiāng xī jiè, jīng jiǔ jiāng jiāng níng jīng kǒu děng chù, dōng zhì yú hǎi, gè shěng jiāng jūn zǒng dū tí zhèn fēn wěi qí biāo biàn bīng, yán jiāng yóu xún, jí jiè ér hái.
其巡防之规,外海水师巡防盛京,以协领为总巡,佐领、防御、骁骑校为分巡。直隶等沿海各省,以总兵官为总巡,副将以下为分巡。各於所治界内,率水师沿海上下,更番往来,诘奸禁暴,两界相交之处,戒期会哨,以巡缉情形,申报所属将军、总督、提督,委员稽察。若因风阻滞,各厂到界之日具报。其每岁定期,以二月、四月、五月为始,至九月事竣回营。有引避不巡,或巡而不周遍者,论如军律。其内河水师巡防之制,长江自四川巫山而东,出三江口,至湖广界,经岳州、武昌、兴国至江西界,经九江、江宁、京口等处,东至於海,各省将军、总督、提、镇分委旗标弁兵,沿江游巡,及界而还。
zì kāng xī yǐ hòu, yǐ wài hǎi lì yòng jù jiàn, nèi hé lì yòng qīng zhōu, gù chuán zhì lǚ gǎi, ér xiá jìng liáo kuò, shuǐ shī bīng é, shí yǒu zēng jiā, yù yǒu zhàn shì, zēng jiàn yóu duō. zhēng wú sān guì zhī yì, mìng shàng shàn lǜ zhōu shī rù dòng tíng hú qǔ yuè zhōu. jí è nài tǒng shuǐ shī, zēng zào niǎo chuán bǎi sōu, shā chuán sì bǎi sān shí bā sōu, zhì shuǐ shī sān wàn rén. zhēng tái wān zhī yì, mìng wàn zhèng sè dū shuài hú nán zhè jiāng zhàn chuán èr bǎi sōu, yóu hǎi dào fù fú jiàn. yáo qǐ shèng yì xiū zhàn chuán sān bǎi sōu, shuǐ shī èr wàn rén. shī láng zhī kè péng hú, yòng zhàn chuán sān bǎi sōu, shuǐ shī èr wàn rén. shī shì biāo zhī píng zhū yī guì, yòng dà xiǎo zhàn chuán liù bǎi yú sōu. qián lóng jiān, zhēng miǎn diàn zhī yì, mìng hú guǎng chuán jiàng zào chuán yú mán mù, qǔ dào jīn shā jiāng yǐ gōng miǎn diàn, jiān diào fú jiàn guǎng dōng shuǐ shī zhù zhī. lǐ cháng gēng zhī jiǎo hǎi kòu, zài fú jiàn zào dà chuán sān shí sōu, míng yuē tíng chuán, pèi zhì dà pào sì bǎi zūn, hé mǐn zhè shuǐ shī quán lì, zhuǎn zhàn chóng yáng, suì píng cài qiān.
自康熙以后,以外海利用巨舰,内河利用轻舟,故船制屡改,而辖境辽阔,水师兵额,时有增加,遇有战事,增舰尤多。征吴三桂之役,命尚善率舟师入洞庭湖取岳州。及鄂鼐统水师,增造鸟船百艘,沙船四百三十八艘,置水师三万人。征台湾之役,命万正色督率湖南、浙江战船二百艘,由海道赴福建。姚启圣亦修战船三百艘,水师二万人。施琅之克澎湖,用战船三百艘,水师二万人。施世骠之平朱一贵,用大小战船六百馀艘。乾隆间,征缅甸之役,命湖广船匠造船於蛮暮,取道金沙江以攻缅甸,兼调福建、广东水师助之。李长庚之剿海寇,在福建造大船三十艘,名曰霆船,配置大炮四百尊,合闽、浙水师全力,转战重洋,遂平蔡牵。
dào guāng yǐ hòu, hǎi jǐng xiá zhì, mù zhì jiù chuán bù dí wài yáng tiě jiàn zhī jiān lì. tóng zhì wǔ nián, shǐ fǎng ōu zhōu bīng lún chuán shì, yú fú jiàn shěng kāi chǎng zhì zào lún chuán. jiāng sū chū shè lún chuán sì sōu. shí yī nián, guǎng dōng shān dōng gè shè lún chuán yī sōu, fèng tiān shè xiǎo lún chuán yī sōu, xián pèi zhì shuǐ shī.
道光以后,海警狎至,木质旧船不敌外洋铁舰之坚利。同治五年,始仿欧洲兵轮船式,於福建省开厂制造轮船。江苏初设轮船四艘。十一年,广东、山东各设轮船一艘,奉天设小轮船一艘,咸配置水师。
qí hòu yán hǎi gè shěng gòu zhì bīng lún, suì yǒu zēng yì, jiù shì shuǐ shī zhàn chuán fēn bié cái tài. zhì guāng xù zhōng yè, zōng gè shěng wài hǎi nèi hé shí cún shī chuán zhī shù, fèng tiān wài hǎi zēng chuán shí sōu. zhí lì wài hǎi cháng lóng chuán èr sōu, xiān fēng shān bǎn chuán sì shí bā sōu. shān dōng wài hǎi tuō zēng chuán shí sì sōu, nèi hé shào chuán liù sōu. jiāng sū wài hǎi lún chuán èr sōu, tǐng chuán bā sōu, nèi yáng lún chuán èr sōu, shān bǎn chuán liù shí sōu, nèi hé shān bǎn chuán tǐng chuán sān bǎi bā shí wǔ sōu, cháng jiāng shān bǎn chuán qī shí liù sōu, dū zhèn shān bǎn chuán qī sōu, cháng lóng chuán shí sōu, xún shào shān bǎn chuán yī bǎi èr shí bā sōu. ān huī shān bǎn chuán èr bǎi bā shí èr sōu, cháng lóng chuán shí wǔ sōu, bā tuán chuán yī sōu, qiāng huà shí sōu, hù kǎ xún chuán shí wǔ sōu, dū zhèn shān bǎn chuán qī sōu, lún chuán èr sōu. jiāng xī cháng lóng chuán shí wǔ sōu, shān bǎn chuán èr bǎi liù shí sān sōu, dū zhèn shān bǎn chuán liù sōu, lún chuán yī sōu. fú jiàn wài hǎi cháng lóng chuán yī sōu, shān bǎn chuán shí jiǔ sōu, xiǎo tǐng shí sì sōu, shào chuán shí sì sōu, lóng cáo chuán èr sōu, tuō cáo chuán yī sōu, nèi hé pào chuán sān shí sōu. zhè jiāng wài hǎi diào chuán èr shí qī sōu, tǐng chuán shí èr sōu, lóng cáo chuán shí qī sōu, shào chuán èr sōu, kuài chuán yī sōu, nèi hé dà shān bǎn chuán wǔ shí bā sōu, zhōng shān bǎn chuán bā shí sì sōu, fēi huá chuán sì shí jiǔ sōu, cháng lóng chuán zuò chuán èr bǎi shí sān sōu, qiāng chuán bā sōu, pào chuán wǔ sōu. hú běi dū zhèn dà shān bǎn chuán bā sōu, cháng lóng chuán shí èr sōu, shān bǎn chuán yī bǎi bā shí sōu. hú nán dū zhèn dà shān bǎn chuán sì sōu, cháng lóng chuán sì sōu, shān bǎn chuán liù shí sōu. guǎng dōng wài hǎi dà xiǎo lún chuán èr shí èr sōu, xún chuán shí sì sōu, tuō chuán shí sōu, cháng lóng chuán yī sōu, bā chuán yī sōu, nèi hé liǎng lǔ jiǎng chuán yī sōu, lǔ chuán yī sōu, jiǎng chuán sì shí sōu, xún chuán yī bǎi jiǔ shí liù sōu, jí tiào chuán shí wǔ sōu, píng dǐ jiǎng chuán èr sōu, kuài shào chuán èr sōu, kuài chuán shí sì sōu, kuài jiǎng chuán qī sōu, cáo chuán sì sōu, lǔ chuán èr sōu.
其后沿海各省购置兵轮,岁有增益,旧式水师战船分别裁汰。至光绪中叶,综各省外海、内河实存师船之数,奉天外海缯船十艘。直隶外海长龙船二艘,先锋舢板船四十八艘。山东外海拖罾船十四艘,内河哨船六艘。江苏外海轮船二艘,艇船八艘,内洋轮船二艘,舢板船六十艘,内河舢板船、艇船三百八十五艘,长江舢板船七十六艘,督阵舢板船七艘,长龙船十艘,巡哨舢板船一百二十八艘。安徽舢板船二百八十二艘,长龙船十五艘,八团船一艘,枪划十艘,护卡巡船十五艘,督阵舢板船七艘,轮船二艘。江西长龙船十五艘,舢板船二百六十三艘,督阵舢板船六艘,轮船一艘。福建外海长龙船一艘,舢板船十九艘,小艇十四艘,哨船十四艘,龙艚船二艘,拕艚船一艘,内河炮船三十艘。浙江外海钓船二十七艘,艇船十二艘,龙艚船十七艘,哨船二艘,快船一艘,内河大舢板船五十八艘,中舢板船八十四艘,飞划船四十九艘,长龙船座船二百十三艘,枪船八艘,炮船五艘。湖北督阵大舢板船八艘,长龙船十二艘,舢板船一百八十艘。湖南督阵大舢板船四艘,长龙船四艘,舢板船六十艘。广东外海大小轮船二十二艘,巡船十四艘,拕船十艘,长龙船一艘,扒船一艘,内河两橹桨船一艘,橹船一艘,桨船四十艘,巡船一百九十六艘,急跳船十五艘,平底桨船二艘,快哨船二艘,快船十四艘,快桨船七艘,艚船四艘,橹船二艘。
gè shěng zhàn chuán, xián fēn lì biāo yíng, zé dì tún pō, yǐ shí huì shào. wài hǎi shī chuán, yǐ hǎi jūn guī zhì jiàn lì, jǐn rèn yán hǎi bǔ dào zhī zé. gè shěng nèi hé shī chuán, jūn fǎng cháng jiāng shuǐ shī shān bǎn chuán zhī shì. wéi xún jī děng chuán, fēn xún zhī hé chà gǎng, lì yòng qīng jié, chuán zhì shǎo shū ěr.
各省战船,咸分隶标营,择地屯泊,以时会哨。外海师船,以海军规制渐立,仅任沿海捕盗之责。各省内河师船,均仿长江水师舢板船之式。惟巡缉等船,分巡支河汊港,利用轻捷,船制少殊耳。
qí cáo hé shuǐ shī yíng zhì, shǐ yú míng dài lóng qìng jiān. qīng dài lüè gèng qí zhì. yǐ wèi zú zhuān sī wǎn yùn cáo liáng, yǐ yíng bīng zhuān rèn hù cáo, bié shè chéng shǒu yíng shǒu hù chéng chí. fēn cáo yuàn yǔ xún fǔ wèi èr, cáo yùn zǒng dū biāo xià, tǒng xiá zuǒ yòu zhōng sān yíng jí chéng shǒu sì yíng, zhù shān yáng jìng jí cáo yùn yào dì, fēn bié zhì bīng. huái jùn jiù wèi huáng huái èr hé jiāo zhù zhī qū, tè jiàn liǎng dà zhá, shè hé bīng jí bǎo fū shǒu zhī. hé yíng suì yǔ cáo yíng bìng zhòng, gè yǒu fù jiāng cān jiāng yóu jī shǒu bèi děng guān. hé yíng shēng qiān zhī lì, yǔ jūn gōng děng, zhuān sī tián zhù dī fáng zhī shì, ér jī bǔ zhī zé bù yǔ yān.
其漕、河水师营制,始於明代隆庆间。清代略更其制。以卫卒专司輓运漕粮,以营兵专任护漕,别设城守营守护城池。分漕院与巡抚为二,漕运总督标下,统辖左、右、中三营及城守四营,驻山阳境及漕运要地,分别置兵。淮郡旧为黄、淮二河交注之区,特建两大闸,设河兵及堡夫守之。河营遂与漕营并重,各有副将、参将、游击、守备等官。河营升迁之例,与军功等,专司填筑堤防之事,而缉捕之责不与焉。
qīng dài shuǐ shī wǔ gōng zhī shèng, shǒu dòng tíng ér píng wú nì, zhàn chóng yáng ér jiān cài qiān, xià cháng jiāng ér zhì yuè kòu, dōng nán shù qiān lǐ, wēi xíng fú gǔ, láo chén jiàn jiàng, dǎo lì gōng míng, chāo yú nǎng dài. jí hǎi jìn hóng kāi, tiě chuán héng shǐ, zhōu shī jiù zhì, ruò bù dí jiān, suì jǐn shī suǒ shì. shí huì pò wù, fēi guī huà zhī shū yě.
清代水师武功之盛,守洞庭而平吴逆,战重洋而歼蔡牵,下长江而制粤寇,东南数千里,威行桴鼓,劳臣健将,蹈厉功名,超逾曩代。及海禁宏开,铁船横驶,舟师旧制,弱不敌坚,遂尽失所恃。时会迫迕,非规画之疏也。
fán zhí shěng jiù é chuán shù fēn fáng zhī zhì, fēn liè yú piān: yuē dōng sān xǐng, yuē zhí lì, yuē shān dōng, yuē jiāng nán, fù tài hú hú biāo cáo biāo gè shuǐ shī, yuē zhè jiāng, yuē fú jiàn, yuē guǎng dōng, yuē guǎng xī, yuē hú nán, yuē hú běi, yuē ān huī, yuē cháng jiāng shuǐ shī.
凡直省旧额船数分防之制,分列於篇:曰东三省,曰直隶,曰山东,曰江南,附太湖湖标、漕标各水师,曰浙江,曰福建,曰广东,曰广西,曰湖南,曰湖北,曰安徽,曰长江水师。
dōng sān xǐng yán hǎi gè kǒu àn, yǐ jīn zhōu lǚ shùn kǒu wèi yóu yào. qīng chū jí yǒu shuǐ shī zhī zhì. sōng huā jiāng nèn jiāng guàn zhù jí lín hēi lóng jiāng èr shěng fù dì. suǒ shè shuǐ shī yíng xùn, yóu jí lín ér běi dǐ mò ěr gēn hēi lóng jiāng yí dài. zhì guāng xù jiān, lǚ shùn zhù hǎi jūn gǎng, tún zhù tiě jiàn, jiǒng shū nǎng zhì. qí dōng bù zhī tú men hùn tóng jiāng shàng, shí yǒu é luó sī zhàn jiàn qīn yì, fēi jiù zhì shī chuán, xiè ruò bīng dān, suǒ néng kòng zhì yǐ. liè jīng zhì shuǐ shī yú hòu:
东三省沿海各口岸,以金州、旅顺口为尤要。清初即有水师之制。松花江、嫩江贯注吉林、黑龙江二省腹地。所设水师营汛,由吉林而北抵墨尔根、黑龙江一带。至光绪间,旅顺筑海军港,屯驻铁舰,迥殊曩制。其东部之图们、混同江上,时有俄罗斯战舰侵轶,非旧制师船,械弱兵单,所能控制矣。列经制水师於后:
fèng tiān lǚ shùn kǒu, yú shùn zhì chū nián shè shuǐ shī yíng, yǐ shān dōng gǎn zēng chuán shí sōu lì zhī, shǐ biān yíng xùn. kāng xī shí wǔ nián, shè shuǐ shī xié lǐng èr rén, zuǒ lǐng èr rén, fáng yù sì rén, xiāo qí xiào bā rén, shuǐ bīng wǔ bǎi rén. wǔ shí sān nián, yóu zhè jiāng fú jiàn èr shěng chuán chǎng zào dà zhàn chuán liù sōu, yóu hǎi dào zhì fèng shěng, zhù fáng hǎi kǒu.
奉天旅顺口,於顺治初年设水师营,以山东赶缯船十艘隶之,始编营汛。康熙十五年,设水师协领二人,佐领二人,防御四人,骁骑校八人,水兵五百人。五十三年,由浙江、福建二省船厂造大战船六艘,由海道至奉省,驻防海口。
jīn zhōu shuǐ shī yíng lì chéng shǒu wèi, shuǐ bīng bǎi rén.
金州水师营隶城守尉,水兵百人。
jí lín shuǐ shī yíng, shùn zhì jiān, shè sì wǔ liù pǐn guān. guāng xù shí sì nián, zēng shè zǒng guǎn yī rén, liù pǐn guān èr rén.
吉林水师营,顺治间,设四、五、六品官。光绪十四年,增设总管一人,六品官二人。
qí qí hā ěr shuǐ shī yíng, kāng xī èr shí sān nián, shè zǒng guǎn yī rén, sì pǐn guān èr rén, liù pǐn guān èr rén, zào chuán sì wǔ liù pǐn guān gè yī rén, lǐng cuī bā rén, shuǐ bīng èr bǎi liù shí bā rén, hòu zēng zhì wǔ bǎi liù shí bā rén, dà zhàn chuán èr sōu, èr hào zhàn chuán shí wǔ sōu. kāng xī sì shí nián, bō guī hēi lóng jiāng shí sōu. yōng zhèng jiān, bō guī mò ěr gēn liù sōu, cún dà xiǎo zhàn chuán èr shí wǔ sōu, jiāng chuán wǔ sōu, huá zǐ chuán shí sōu.
齐齐哈尔水师营,康熙二十三年,设总管一人,四品官二人,六品官二人,造船四、五、六品官各一人,领催八人,水兵二百六十八人,后增至五百六十八人,大战船二艘,二号战船十五艘。康熙四十年,拨归黑龙江十艘。雍正间,拨归墨尔根六艘,存大小战船二十五艘,江船五艘,划子船十艘。
mò ěr gēn shuǐ shī yíng, kāng xī èr shí sān nián, shè sì pǐn guān yī rén, lǐng cuī yī rén, yóu běn chéng xié lǐng jiān xiá, fán zhàn chuán liù sōu, shuǐ bīng sì shí sān rén, yōng zhèng jiān zēng zhàn chuán liù sōu.
墨尔根水师营,康熙二十三年,设四品官一人,领催一人,由本城协领兼辖,凡战船六艘,水兵四十三人,雍正间增战船六艘。
hēi lóng jiāng shuǐ shī yíng, kāng xī èr shí sān nián, shè zǒng guǎn yī rén, wǔ pǐn guān èr rén, liù pǐn guān èr rén, lǐng cuī bā rén, zhàn chuán sān shí sōu, shuǐ bīng sì bǎi shí jiǔ rén. sì shí nián, zì qí qí hā ěr bō chuán zēng zhī, fán dà zhàn chuán shí sōu, èr hào zhàn chuán sì shí sōu, jiāng chuán shí sōu, huá zǐ chuán shí sōu.
黑龙江水师营,康熙二十三年,设总管一人,五品官二人,六品官二人,领催八人,战船三十艘,水兵四百十九人。四十年,自齐齐哈尔拨船增之,凡大战船十艘,二号战船四十艘,江船十艘,划子船十艘。
zhí lì shěng shuǐ shī, shǐ yú yōng zhèng sì nián, shè tiān jīn shuǐ shī yíng, dū tǒng yī rén, zhù tiān jīn, zhuān fáng hǎi kǒu, shuǐ shī fán èr qiān rén, shěng nèi gè hé, xián guī lù xùn, wú nèi hé shuǐ shī. qián lóng bā nián, zēng shè fù dū tǒng yī rén, shuǐ shī qiān rén, dà xiǎo gǎn zēng chuán èr shí sì sōu, zǐ chuán bā sōu. sān shí èr nián, yǐ hǎi kǒu wú shì, tú fèi xiǎng xǔ, quán xíng cái tài. jiā qìng èr shí yī nián, fù shè shuǐ shī qiān rén. xuán shè dà míng zhèn, yǐ shuǐ shī zǒng bīng guī bìng dà míng, shí cún shǒu bèi yī rén, cān jiāng yī rén, qiān zǒng èr rén, bǎ zǒng sān rén, shuǐ shī sì bǎi jiǔ shí yī rén. jiā qìng shí jiǔ nián, zhí lì dū chén nà yàn chéng yǐ guān bīng xū shè, bīng chuán duō xiǔ, shū qǐng cái chè, réng bìng rù dà míng zhèn. xián fēng bā nián, yǐ hǎi jiāng duō jǐng, zēng shè hǎi kǒu liù yíng, yú dà gū nán běi liǎng àn, xiū zhù pào tái, fán dà pào tái wǔ zuò, píng pào tái shí zuò, dà pào jiǔ shí jiǔ zūn, shuǐ shī sān qiān rén, yǐ wǔ bǎi rén wéi yī yíng, fēn biān zuǒ yòu liù yíng. jiǔ nián, gǎi wéi yī qiān bā bǎi rén. tóng zhì bā nián, dū chén lǐ hóng zhāng shū qǐng zhuó dìng yíng zhì, shè dà gū xié fù jiāng, zhù xīn chéng hǎi kǒu, fáng shǒu pào tái. guāng xù yuán nián, lǐ hóng zhāng yú dà gū běi táng děng chù, zēng jiàn pào tái, gòu zhì ōu zhōu tiě jiǎ kuài chuán pèng chuán shuǐ léi chuán, yǐ hǎi jūn jiàng lǐng tǒng zhī, bù lì jiù zhì xié biāo zhī nèi.
直隶省水师,始於雍正四年,设天津水师营,都统一人,驻天津,专防海口,水师凡二千人,省内各河,咸归陆汛,无内河水师。乾隆八年,增设副都统一人,水师千人,大小赶缯船二十四艘,仔船八艘。三十二年,以海口无事,徒费饷糈,全行裁汰。嘉庆二十一年,复设水师千人。旋设大名镇,以水师总兵归并大名,实存守备一人,参将一人,千总二人,把总三人,水师四百九十一人。嘉庆十九年,直隶督臣那彦成以官兵虚设,兵船多朽,疏请裁撤,仍并入大名镇。咸丰八年,以海疆多警,增设海口六营,於大沽南北两岸,修筑炮台,凡大炮台五座,平炮台十座,大炮九十九尊,水师三千人,以五百人为一营,分编左右六营。九年,改为一千八百人。同治八年,督臣李鸿章疏请酌定营制,设大沽协副将,驻新城海口,防守炮台。光绪元年,李鸿章於大沽、北塘等处,增建炮台,购置欧洲铁甲快船、碰船、水雷船,以海军将领统之,不隶旧制协标之内。
qí nèi hé shuǐ shī chuán, shǐ yú tóng zhì jiān, fǎng cháng jiāng shuǐ shī zhī zhì, shè dū biāo shuǐ shī zhōng yíng, guǎn dài guān yī rén, shào guān sān shí èr rén, shuǐ shī sì bǎi qī shí liù rén, shān bǎn zhàn chuán sān shí èr sōu, zhù sān chà hé kǒu, qīn bīng zǒng shào guān yī rén, shào guān shí sì rén, shuǐ shī èr bǎi èr rén, shān bǎn zhàn chuán shí sì sōu, zhù xī gū hé kǒu.
其内河水师船,始於同治间,仿长江水师之制,设督标水师中营,管带官一人,哨官三十二人,水师四百七十六人,舢板战船三十二艘,驻三岔河口,亲兵总哨官一人,哨官十四人,水师二百二人,舢板战船十四艘,驻西沽河口。
shān dōng, shùn zhì yuán nián, shǐ yú dēng zhōu fǔ shè shuǐ shī yíng, lǐng yǐ shǒu bèi qiān zǒng děng guān, fán shā hǔ chuán biān jiāng chuán shí sān sōu, shuǐ bīng sān bǎi bā shí liù rén, zhù zā shuǐ chéng, fēn fáng dōng xī hǎi kǒu. shí wǔ nián, yí yí zhōu zhèn yú jiāo zhōu, gǎi jiāo zhōu shuǐ shī wèi lù yíng. shí bā nián, yí lín qīng zhèn yú dēng zhōu, yǐ lì shǔ chéng shǒu yíng zhī shuǐ shī, gǎi wéi qián yíng shuǐ shī. kāng xī sì shí sān nián, zēng shè yóu jī èr yuán jí shǒu bèi yǐ xià gè guān, zēng shuǐ shī wèi qiān èr bǎi rén, gǎi shā hǔ chuán wèi gǎn zēng chuán èr shí sōu, fēn xún dōng xī hǎi kǒu, dōng zhì níng hǎi zhōu, xī zhì lái zhōu fǔ, fēn wéi qián hòu èr yíng, gè zhuān qí zhí. sì shí wǔ nián, yǐ qián yíng shuǐ shī yí zhù jiāo zhōu, xún shào nán hǎi, hòu yíng shuǐ shī zhù shuǐ chéng, xún shào běi hǎi. wǔ shí sān nián, cái hòu yíng jīng zhì yuán biàn, cái shuǐ shī qī bǎi rén, bō gǎn zēng chuán shí sōu fù lǚ shùn kǒu, jǐn cún qián yíng shuǐ shī yóu jī děng guān, gǎn zēng chuán shí sōu, fēn nán běi èr xùn, yǐ yóu jī shǒu bèi fēn xiá bīng chuán zhī bàn. yōng zhèng qī nián, měi chuán zēng bīng shí rén, liǎng xùn gòng zēng bīng bǎi rén, zēng shuāng péng jū chuán qī sōu, měi sōu pèi bīng sān shí rén, nán xùn jū chuán sān sōu, běi xùn jū chuán sì sōu, běi xùn zēng jiāng biàn yī rén. jiǔ nián, yòu zēng shè jū chuán sān sōu, zēng bīng yī bǎi jiǔ shí rén, měi jū chuán gòng pèi bīng sì shí rén, nán běi xùn gè wǔ sōu. shí èr nián, zēng jiāng biàn liù rén, yòu yú chéng shān tóu zēng shè dōng xùn shuǐ shī, chōu bō nán běi xùn gǎn zēng chuán gè yī sōu, shuāng péng jū chuán gè yī sōu, fēn pèi zhàn shǒu bīng, bō nán běi xùn jiāng biàn sì rén, pèi chuán xún shào chéng shān mǎ tóu zuǐ yí dài, yǔ gè xùn huì qí, zǒng guī shuǐ shī qián yíng guǎn xiá, yǐ běn zhèn tǒng zhī. liè dìng zhì yú hòu:
山东,顺治元年,始於登州府设水师营,领以守备、千总等官,凡沙唬船、边江船十三艘,水兵三百八十六人,驻紥水城,分防东西海口。十五年,移沂州镇於胶州,改胶州水师为陆营。十八年,移临清镇於登州,以隶属城守营之水师,改为前营水师。康熙四十三年,增设游击二员及守备以下各官,增水师为千二百人,改沙唬船为赶缯船二十艘,分巡东西海口,东至宁海州,西至莱州府,分为前后二营,各专其职。四十五年,以前营水师移驻胶州,巡哨南海,后营水师驻水城,巡哨北海。五十三年,裁后营经制员弁,裁水师七百人,拨赶缯船十艘赴旅顺口,仅存前营水师游击等官,赶缯船十艘,分南北二汛,以游击、守备分辖兵船之半。雍正七年,每船增兵十人,两汛共增兵百人,增双篷艍船七艘,每艘配兵三十人,南汛艍船三艘,北汛艍船四艘,北汛增将弁一人。九年,又增设艍船三艘,增兵一百九十人,每艍船共配兵四十人,南北汛各五艘。十二年,增将弁六人,又於成山头增设东汛水师,抽拨南北汛赶缯船各一艘,双篷艍船各一艘,分配战守兵,拨南北汛将弁四人,配船巡哨成山、马头嘴一带,与各汛会旗,总归水师前营管辖,以本镇统之。列定制於后:
qián yíng shuǐ shī, yóu jī shǒu bèi gè yī rén, qiān zǒng èr rén, bǎ zǒng sì rén, wài wěi qiān zǒng èr rén, wài wěi bǎ zǒng sì rén, shuǐ zhàn bīng bā bǎi rén, shǒu bīng èr bǎi rén, gǎn zēng chuán shí sōu, shuāng péng jū chuán shí sōu, měi chuán gè dài jiǎo chuán yī sōu. nán xùn zhù jiāo zhōu zhī tóu yíng zǐ, yóu jī yī rén, bǎ zǒng èr rén, wài wěi qiān zǒng bǎ zǒng gè yī rén, gǎn zēng chuán sì sōu, shuāng péng chuán sì sōu, gòng pèi zhàn shǒu bīng sì bǎi rén, nán jìng xún shào zhì jiāng nán jiāo jiè zhī yīng yóu shān, dōng zhì róng chéng xiàn mǎ tóu zuǐ, yǔ dōng xùn huì qí. dōng xùn zhù yǎng yú chí, qiān zǒng bǎ zǒng gè yī rén, wài wěi qiān zǒng bǎ zǒng gè yī rén, gǎn zēng chuán sì sōu, shuāng péng jū chuán sì sōu, gòng pèi zhàn shǒu bīng sì bǎi rén, nán jìng xún shào zhì mǎ tóu zuǐ, yǔ nán xùn huì qí, běi jìng xún shào zhì chéng shān tóu, yǔ běi xùn huì qí. běi xùn zhù dēng zhōu fǔ shuǐ chéng, zhōng jūn shǒu bèi qiān zǒng bǎ zǒng gè yī rén, wài wěi bǎ zǒng èr rén, gǎn zēng chuán sì sōu, shuāng péng jū chuán sì sōu, gòng pèi zhàn shǒu bīng sì bǎi rén, nán jìng xún shào zhì chéng shān tóu, yǔ dōng xùn huì qí, běi jìng xún shào zhì huáng chéng dǎo, yǔ zhí lì shuǐ shī shèng jīng shuǐ shī fēn jiè.
前营水师,游击、守备各一人,千总二人,把总四人,外委千总二人,外委把总四人,水战兵八百人,守兵二百人,赶缯船十艘,双篷艍船十艘,每船各带脚船一艘。南汛驻胶州之头营子,游击一人,把总二人,外委千总、把总各一人,赶缯船四艘,双篷船四艘,共配战守兵四百人,南境巡哨至江南交界之莺游山,东至荣成县马头嘴,与东汛会旗。东汛驻养鱼池,千总、把总各一人,外委千总、把总各一人,赶缯船四艘,双篷艍船四艘,共配战守兵四百人,南境巡哨至马头嘴,与南汛会旗,北境巡哨至成山头,与北汛会旗。北汛驻登州府水城,中军守备、千总、把总各一人,外委把总二人,赶缯船四艘,双篷艍船四艘,共配战守兵四百人,南境巡哨至成山头,与东汛会旗,北境巡哨至隍城岛,与直隶水师、盛京水师分界。
jiāng nán shuǐ shī, shùn zhì chū nián, jiāng sū sōng jiāng děng yíng, gè yǒu bǔ dào xiǎo kuài chuán sì shí sōu, cháng zhōu zhèn jiāng děng yíng, gè yǒu yī èr shí sōu bù děng. zì kāng xī qī nián, chá huǐ yán jiāng hǎi gè yíng chū hǎi zhī chuán, qí nèi hé kuài chuán, yì cóng cái tài. sì xún fǔ mǎ hù tí dū yáng jié shū qǐng sū sōng cháng zhèn sì fǔ, gè táng xùn shè shuǐ shī xún chuán sān bǎi èr shí wǔ sōu, yǐ jìng shuǐ dào. yōng zhèng yuán nián, jiāng sū zhè jiāng dū fǔ huì shāng, yǐ tài hú lián kuà èr shěng, sù wèi dào sǒu, nǎi yú hú bīn gè kǒu, zēng shè shuǐ shī yíng xùn xún chuán, fēn jiè xún fáng. qí hú nèi gè dì, xì èr shěng jiāo huì zhě, lìng cān jiāng gè lǜ shuǐ shī huì tóng xún jī. wǔ nián, lìng jīng kǒu bā qí yíng fǎng tiān jīn shuǐ shī zhī zhì, shè jīng kǒu shuǐ shī yíng, fēn bō jīng kǒu dà xiǎo zhàn chuán èr shí sōu zhì jiāng níng liàn xí. qí zhù níng shuǐ shī, fán mǎn zhōu méng gǔ bīng qiān rén, shè xié lǐng sì rén, zuǒ lǐng fáng yù xiāo qí xiào gè shí èr rén. shì wèi jiāng nán shuǐ shī zhī shǐ.
江南水师,顺治初年,江苏松江等营,各有捕盗小快船四十艘,常州、镇江等营,各有一、二十艘不等。自康熙七年,查毁沿江海各营出海之船,其内河快船,亦从裁汰。嗣巡抚马祜、提督杨捷疏请苏、松、常、镇四府,各塘汛设水师巡船三百二十五艘,以靖水盗。雍正元年,江苏、浙江督抚会商,以太湖连跨二省,夙为盗薮,乃於湖滨各口,增设水师营汛巡船,分界巡防。其湖内各地,系二省交会者,令参将各率水师会同巡缉。五年,令京口八旗营仿天津水师之制,设京口水师营,分拨京口大小战船二十艘至江宁练习。其驻宁水师,凡满洲、蒙古兵千人,设协领四人,佐领、防御、骁骑校各十二人。是为江南水师之始。
zhèn shǒu jīng kǒu zuǒ yòu liǎng lù shuǐ shī, shè tǒng bīng guān èr rén, fēn tǒng zuǒ yòu yíng, gè zhì shā chuán èr shí bā sōu, shuǐ jū chuán bā sōu, lí zēng chuán bā sōu, duò dìng shǒu èr bǎi èr shí rén, shuǐ shǒu jiàng yì sì bǎi jiǔ shí èr rén. kāng xī èr shí yī nián, gǎi lì jiāng nán tí dū biāo xià, fēn wéi zhōng zuǒ yòu sān yíng. sān shí liù nián, cái zǒng bīng guān, shè fù jiāng yǐ xià gè guān, měi yíng shè shā chuán èr shí sān sōu, hǔ chuán qī sōu, xiǎo bā chuán sì sōu, shuǐ shǒu sì bǎi liù shí bā rén. zì yōng zhèng èr nián hòu, dié yǒu gǎi bō, měi yíng cún hǔ chuán èr sōu, xiǎo bā hǔ chuán qī sōu, dù mǎ qiǎn chuán liù sōu.
镇守京口左右两路水师,设统兵官二人,分统左右营,各置沙船二十八艘,水艍船八艘,犁缯船八艘,舵椗手二百二十人,水手、匠役四百九十二人。康熙二十一年,改隶江南提督标下,分为中、左、右三营。三十六年,裁总兵官,设副将以下各官,每营设沙船二十三艘,唬船七艘,小巴船四艘,水手四百六十八人。自雍正二年后,迭有改拨,每营存唬船二艘,小巴唬船七艘,渡马浅船六艘。
jiāng nán tí dū shuǐ shī biāo bīng, shùn zhì sì nián, shǐ shè cān jiāng yǐ xià gè guān, fēn wéi zhōng zuǒ yòu qián hòu wǔ yíng jí chéng shǒu liù yíng. zhōng yíng hǔ chuán yī sōu, xún chuán shí wǔ sōu, zhōng hào sì lǔ shào chuán èr sōu, jiǎng lǔ kuài shào chuán èr sōu. zuǒ yíng hǔ chuán sān sōu, xún chuán shí wǔ sōu, zhōng hào sì lǔ shào chuán èr sōu, jiǎng lǔ kuài shào chuán èr sōu. yòu yíng pǔ jiāng yóu xún shào chuán sì sōu, gǎi shè shào chuán yī sōu, jiǎng chuán yī sōu, èr lǔ shào chuán yī sōu, xún chuán qī sōu. qián yíng zhōng hào sì lǔ shào chuán èr sōu, jiǎng lǔ kuài shào chuán èr sōu, xún chuán èr shí èr sōu. hòu yíng hǔ chuán yī sōu, zhōng hào sì lǔ shào chuán èr sōu, jiǎng lǔ kuài shào chuán èr sōu, xún chuán bā sōu.
江南提督水师标兵,顺治四年,始设参将以下各官,分为中、左、右、前、后五营及城守六营。中营唬船一艘,巡船十五艘,中号四橹哨船二艘,桨橹快哨船二艘。左营唬船三艘,巡船十五艘,中号四橹哨船二艘,桨橹快哨船二艘。右营浦江游巡哨船四艘,改设哨船一艘,桨船一艘,二橹哨船一艘,巡船七艘。前营中号四橹哨船二艘,桨橹快哨船二艘,巡船二十二艘。后营唬船一艘,中号四橹哨船二艘,桨橹快哨船二艘,巡船八艘。
sōng jiāng chéng shǒu yíng hǔ chuán yī sōu, zhōng hào sì lǔ shào chuán èr sōu, jiǎng lǔ kuài shào chuán èr sōu, xún chuán yī sōu.
松江城守营唬船一艘,中号四橹哨船二艘,桨橹快哨船二艘,巡船一艘。
jīn shān yíng xún chuán shí sān sōu.
金山营巡船十三艘。
zhè lín yíng xún chuán sì sōu.
柘林营巡船四艘。
qīng cūn yíng xún chuán èr sōu, xiǎo shào chuán yī sōu.
青村营巡船二艘,小哨船一艘。
nán huì yíng dà gǔ chuán èr sōu, xiǎo shào chuán sì sōu.
南汇营大罟船二艘,小哨船四艘。
chuān shā yíng bǔ fěi dà gǔ chuán sān sōu, fàng dà gǔ chuán sān sōu, dà gǔ chuán èr sōu, xiǎo shào chuán èr sōu, xiǎo hào èr lǔ shào chuán èr sōu.
川沙营捕匪大罟船三艘,放大罟船三艘,大罟船二艘,小哨船二艘,小号二橹哨船二艘。
liú hé yíng xún chuán bā sōu.
刘河营巡船八艘。
wú sōng yíng shā chuán sān sōu, jū lí chuán sì sōu.
吴淞营沙船三艘,艍犁船四艘。
fú shān yíng shā chuán sì sōu, guān dù chuán sì sōu, xún chuán shí liù sōu, hòu gǎi wéi fú shān zhèn biāo, shè zǒng bīng yǐ xià gè guān.
福山营沙船四艘,官渡船四艘,巡船十六艘,后改为福山镇标,设总兵以下各官。
tài hú yíng shā chuán kuài chuán bā hǔ chuán gòng sān shí èr sōu, hòu gǎi wéi tài hú xié biāo, shè fù jiāng yǐ xià gè guān.
太湖营沙船、快船、巴唬船共三十二艘,后改为太湖协标,设副将以下各官。
cháng zhōu yíng xún chuán èr shí jiǔ sōu.
常州营巡船二十九艘。
jiāng yīn yíng hǔ chuán èr sōu, xún chuán qī sōu.
江阴营唬船二艘,巡船七艘。
jìng jiāng yíng hǔ chuán èr sōu.
靖江营唬船二艘。
yáng shě yíng xún chuán èr sōu.
杨舍营巡船二艘。
zhèn jiāng chéng shǒu yíng, shùn zhì shí wǔ nián, shè zhèn shǒu sū sōng shuǐ shī zǒng bīng guān, fēn zhōng zuǒ yòu shuǐ shī sān yíng, gè shè shā chuán jiǔ sōu, gǎn zēng chuán wǔ sōu, xún gǎi wéi cān jiāng děng guān, shè xún chuán èr shí sān sōu.
镇江城守营,顺治十五年,设镇守苏、松水师总兵官,分中、左、右水师三营,各设沙船九艘,赶缯船五艘,寻改为参将等官,设巡船二十三艘。
jiāng nán dū biāo yóu bīng yíng, shùn zhì chū nián, lì cāo jiāng xún fǔ biāo xià, shè yóu jī yǐ xià gè guān, dà hǔ chuán yī sōu, xiǎo hǔ chuán èr shí qī sōu. kāng xī yuán nián, cái bìng rù dū biāo.
江南督标游兵营,顺治初年,隶操江巡抚标下,设游击以下各官,大唬船一艘,小唬船二十七艘。康熙元年,裁并入督标。
qí bīng yíng, shùn zhì chū nián, suí cāo jiāng xún fǔ fù ān huī shěng zhù fáng, gǎi wéi tài píng yòu yíng, shè yóu jī yǐ xià gè guān. kāng xī yuán nián, cái bìng rù ān qìng yíng.
奇兵营,顺治初年,随操江巡抚赴安徽省驻防,改为太平右营,设游击以下各官。康熙元年,裁并入安庆营。
guā zhōu yíng, shùn zhì èr nián, shè shǒu bèi yǐ xià gè guān, zhuān fáng jiāng běi shuǐ xùn, hǔ chuán bā sōu. kāng xī yuán nián, gǎi wéi cān jiāng, bìng rù jiāng nán dū biāo. shí yī nián, gǎi wéi guā zhōu chéng shǒu bèi, hǔ chuán bā sōu. qí gè xiàn fēn fáng shuǐ shī, bǎo yìng xùn chuán shí wǔ sōu, fàn shuǐ xùn chuán shí sì sōu, yǒng ān xùn chuán èr shí sān sōu, gāo yóu xùn chuán shí liù sōu, jiāng dū xùn chuán shí sì sōu.
瓜洲营,顺治二年,设守备以下各官,专防江北水汛,唬船八艘。康熙元年,改为参将,并入江南督标。十一年,改为瓜洲城守备,唬船八艘。其各县分防水师,宝应汛船十五艘,氾水汛船十四艘,永安汛船二十三艘,高邮汛船十六艘,江都汛船十四艘。
huái ān miào wān yíng, shùn zhì chū nián, shè yóu jī yǐ xià gè guān, shā chuán wǔ sōu, hǔ chuán sì sōu.
淮安庙湾营,顺治初年,设游击以下各官,沙船五艘,唬船四艘。
diàn hú yíng, yōng zhèng jiǔ nián, yóu miào wān yíng fēn fáng, shè dū sī yǐ xià gè guān, shā chuán sān sōu, xún chuán sì sōu, hǔ chuán yī sōu, nèi hé xún shào chuán yī sōu.
佃湖营,雍正九年,由庙湾营分防,设都司以下各官,沙船三艘,巡船四艘,唬船一艘,内河巡哨船一艘。
yíng chéng yíng, shùn zhì sān nián, shè shǒu bèi yǐ xià gè guān, hǔ chuán sì sōu, xiǎo xún chuán sì sōu. qián lóng shí yī nián, gǎi wéi hǔ chuán yī sōu, xún hǎi shào chuán èr sōu, sān hào sì hào shā chuán èr sōu, xiǎo xún chuán sì sōu.
营城营,顺治三年,设守备以下各官,唬船四艘,小巡船四艘。乾隆十一年,改为唬船一艘,巡海哨船二艘,三号四号沙船二艘,小巡船四艘。
xiǎo guān yíng, yōng zhèng shí yī nián, yóu yán chéng yíng fēn fáng, shè dū sī yǐ xià gè guān, shā chuán èr sōu, hǔ chuán yī sōu, kuài chuán yī sōu.
小关营,雍正十一年,由盐城营分防,设都司以下各官,沙船二艘,唬船一艘,快船一艘。
hǎi zhōu yíng, shùn zhì sì nián, shè yóu jī yǐ xià gè guān, xiǎo xún chuán wǔ sōu. kāng xī sān nián, bìng rù dōng hǎi yíng, zēng shè shā hǔ chuán shí sōu.
海州营,顺治四年,设游击以下各官,小巡船五艘。康熙三年,并入东海营,增设沙唬船十艘。
dōng hǎi yíng, shùn zhì chū nián, shè shǒu bèi yǐ xià gè guān. shí bā nián cái chè. kāng xī shí bā nián fù shè. qí fēn fáng xùn dì, yīng yóu nèi wài yáng xùn chuán èr sōu, dà pǔ xùn shāng chuán èr sōu, hǎi tóu xùn hǔ chuán yī sōu, lín hóng kǒu xùn shào chuán èr sōu, gāo gōng dǎo xùn shā chuán yī sōu.
东海营,顺治初年,设守备以下各官。十八年裁撤。康熙十八年复设。其分防汛地,鹰游内外洋汛船二艘,大浦汛商船二艘,海头汛唬船一艘,临洪口汛哨船二艘,高公岛汛沙船一艘。
jiāng sū fǔ biāo zuǒ yòu yíng, shùn zhì sì nián, shè cān jiāng yǐ xià gè guān, zuǒ yíng xún chuán shí sōu, yòu yíng xún chuán shí sōu.
江苏抚标左右营,顺治四年,设参将以下各官,左营巡船十艘,右营巡船十艘。
sū zhōu chéng shǒu yíng, shùn zhì sì nián, shè cān jiāng yǐ xià gè guān, xún chuán wǔ shí bā sōu.
苏州城守营,顺治四年,设参将以下各官,巡船五十八艘。
píng wàng yíng, shùn zhì sān nián, shè yóu jī yǐ xià gè guān, xún chuán shí qī sōu. chū lì tí dū biāo, qián lóng yǐ hòu, gǎi lì xún fǔ biāo, xún chuán èr shí sōu.
平望营,顺治三年,设游击以下各官,巡船十七艘。初隶提督标,乾隆以后,改隶巡抚标,巡船二十艘。
fú shān yíng, zì tí dū biāo fēn fáng, shè yóu jī yǐ xià gè guān, qí shā chuán sì sōu, xún chuán liù sōu, guān dù chuán sì sōu, chuán shù réng rú nǎng zhì. dào guāng jiān, yǐ hǎi jiāng yào dì, gǎi wéi zhèn biāo, shè zǒng bīng yǐ xià gè guān, fēn wéi zhōng zuǒ yòu sān yíng.
福山营,自提督标分防,设游击以下各官,其沙船四艘,巡船六艘,官渡船四艘,船数仍如曩制。道光间,以海疆要地,改为镇标,设总兵以下各官,分为中、左、右三营。
sōng běi yíng, yuán lì dū biāo nèi hé shuǐ shī, tóng zhì shí yī nián, gǎi lì jiāng nán tí biāo shuǐ shī, zēng shè fù jiāng yǐ xià gè guān, fǎng cháng jiāng shuǐ shī zhī zhì, shè shān bǎn chuán shí liù sōu.
淞北营,原隶督标内河水师,同治十一年,改隶江南提标水师,增设副将以下各官,仿长江水师之制,设舢板船十六艘。
sōng nán yíng, tóng zhì shí yī nián, gǎi lì lǐ hé sōng běi xié biāo, zēng shè yóu jī yǐ xià gè guān, fǎng cháng jiāng shuǐ shī zhī zhì, shè shān bǎn chuán zuò chuán fán sān shí qī sōu.
淞南营,同治十一年,改隶里河淞北协标,增设游击以下各官,仿长江水师之制,设舢板船、座船凡三十七艘。
jiāng běi láng shān zhèn biāo, shùn zhì shí bā nián, shè zǒng bīng yǐ xià gè guān fēn zhōng zuǒ yòu sān yíng. zhōng yíng gǎn zēng chuán yī sōu, shā chuán yī sōu, hǔ chuán sān sōu, dù chuán wǔ sōu. zuǒ yíng gǎn zēng chuán yī sōu, shā chuán èr sōu, hǔ chuán sān sōu, dù chuán liù sōu. yòu yíng gǎn zēng chuán liù sōu, shā chuán yī sōu, hǔ chuán sì sōu, dù chuán sān sōu.
江北狼山镇标,顺治十八年,设总兵以下各官.分中、左、右三营。中营赶缯船一艘,沙船一艘,唬船三艘,渡船五艘。左营赶缯船一艘,沙船二艘,唬船三艘,渡船六艘。右营赶缯船六艘,沙船一艘,唬船四艘,渡船三艘。
tài zhōu yíng, shùn zhì èr nián, shè yóu jī yǐ xià gè guān, gǎn zēng chuán èr sōu, shā chuán èr sōu.
泰州营,顺治二年,设游击以下各官,赶缯船二艘,沙船二艘。
jué gǎng yíng, shùn zhì sān nián, shè shǒu bèi yǐ xià gè guān, hǔ chuán sān sōu.
掘港营,顺治三年,设守备以下各官,唬船三艘。
kāng xī èr shí sān nián, yǐ jīng kǒu jiāng jūn biāo xià shā chuán èr shí èr sōu, hǔ chuán shí bā sōu, lì láng shān zhèn biāo, wèi hǎi kǒu xún fáng shuǐ shī. èr shí bā nián, yǐ zhàn chuán sì sōu, réng bō guī jīng kǒu. sì shí bā nián, gǎi wéi zhōng zuǒ yòu sān yíng. zhōng yíng gǎn zēng chuán sān sōu, shā chuán èr sōu. zuǒ yíng gǎn zēng chuán sān sōu, shā chuán sān sōu. yòu yíng gǎn zēng chuán sì sōu, shā chuán èr sōu, hǔ chuán sì sōu. yōng zhèng shí nián, shí cún dà xiǎo shuǐ shī chuán èr shí èr sōu. shí sān nián, yòu yíng zēng xiǎo shào shā chuán yī sōu. tóng zhì wǔ nián, zēng shè suí tōng suí hǎi èr yíng, lì cháng jiāng shuǐ shī tí dū.
康熙二十三年,以京口将军标下沙船二十二艘,唬船十八艘,隶狼山镇标,为海口巡防水师。二十八年,以战船四艘,仍拨归京口。四十八年,改为中、左、右三营。中营赶缯船三艘,沙船二艘。左营赶缯船三艘,沙船三艘。右营赶缯船四艘,沙船二艘,唬船四艘。雍正十年,实存大小水师船二十二艘。十三年,右营增小哨沙船一艘。同治五年,增设绥通、绥海二营,隶长江水师提督。
jiāng nán fú shān zhèn biāo, dào guāng èr shí sān nián, shè zǒng bīng yǐ xià gè guān, fēn zhōng zuǒ yòu sān yíng, yǐ jiù yǒu zhī fú shān yíng shuǐ shī wèi fú zhōng yíng, sū sōng qí bīng yíng shuǐ shī wèi fú zuǒ yíng, yáng shè shuǐ shī wèi fú yòu yíng. zhōng yíng jiù shè xún chuán shí wǔ sōu, rì jiǔ xiǔ huài wú cún, yǐ shā chuán sì sōu zēng huàn kuò tóu shān bǎn chuán wǔ sōu, zuǒ yíng shè dà xiǎo shān bǎn chuán bā sōu, yòu yíng shè dà xiǎo shān bǎn chuán wǔ sōu. tóng zhì jiǔ nián, gǎi dìng yíng zhì, yǐ zhōng yíng bìng rù zuǒ yòu yíng, yǐ zuǒ yíng yuán xiá zhī hǎi mén tīng shǔ xī bàn yáng shā děng xùn, lì tōng zhōu yíng, yǐ zuǒ yíng fēn zhōng zuǒ yòu sān shào, fēn jià xún chuán shí èr sōu, chū xún yáng miàn, yǐ yòu yíng zhù fáng lù lù gè xùn.
江南福山镇标,道光二十三年,设总兵以下各官,分中、左、右三营,以旧有之福山营水师为福中营,苏松奇兵营水师为福左营,杨厙水师为福右营。中营旧设巡船十五艘,日久朽坏无存,以沙船四艘增换阔头舢板船五艘,左营设大小舢板船八艘,右营设大小舢板船五艘。同治九年,改定营制,以中营并入左右营,以左营原辖之海门厅属西半洋沙等汛,隶通州营,以左营分中左右三哨,分驾巡船十二艘,出巡洋面,以右营驻防陆路各汛。
tài hú shuǐ shī, shǐ yú yōng zhèng jiān. tài hú lián kuà sū zhōu cháng zhōu hú zhōu zhī jìng, wèi quán wú jù jìn. hú zhòng fēng làng yǔ jiāng hǎi yì, gù xún hú shuǐ shī, chuán zhì yì shū. qí wèi suǒ xún sī zé yǐ xún chuán, shuǐ shī zé yǐ shào chuán. yōng zhèng èr nián, shè tài hú yíng yóu jī qiān zǒng bǎ zǒng gè yī rén. wǔ nián, yǐ dà qián xùn kǒu wèi zhè jiāng shěng bīn hú yào dào, zēng shǒu bèi qiān zǒng gè yī rén, bǎ zǒng sān rén, zhàn shǒu shuǐ bīng yuán é qiān rén, lì nián cái bìng, shí cún shuǐ zhàn bīng yī bǎi bā shí liù rén, shǒu bīng sì bǎi qī shí èr rén, fēn fáng gè chù: lù tóu xùn bīng yī bǎi bā shí wǔ rén, shā kuài chuán wǔ sōu xī shān xùn bīng liù shí jiǔ rén, shā kuài chuán èr sōu zhè jiāng wū chéng xùn bīng yī bǎi jiǔ shí qī rén, shā kuài chuán jiǔ sōu wǔ pǔ xùn bīng liù shí jiǔ rén, kuài xún chuán jiǔ sōu nán pǔ xùn bīng yī bǎi qī rén, kuài xún chuán jiǔ sōu. qī nián, yǐ shā chuán liù sōu wèi hú zhōng dà xùn xún fáng, qí yú gǎi xiǎo hào xún chuán èr shí sōu, xún jī zhī hé xiǎo gǎng. jiǔ nián, fēn shuǐ shī wèi zuǒ yòu èr yíng, zuǒ yíng shǒu bèi zhù jiǎn cūn, liè xùn fán liù, dāng zhèn zé xiàn jiè. qiān zǒng yī rén, zhù nián yú kǒu, liè xùn shí yǒu èr, dāng wú xiàn wú jiāng zhèn zé jiè. bǎ zǒng èr rén: yī zhù dōng shān, liè xùn fán bā, dāng wú xiàn jiè yī zhù wú jiāng, liè xùn fán bā, dāng wú jiāng zhèn zé jiè. yòu yíng shǒu bèi zhù zhōu tiě qiáo, liè xùn fán liù, dāng yí xīng yáng hú jiè. qiān zǒng yī rén, zhù mǎ shān, liè xùn shí yǒu sì, dāng cháng zhōu wú xī yáng hú jiè. bǎ zǒng èr rén: yī zhù yuán shān, liè xùn fán qī, dāng wú xiàn jiè yī zhù fèng chuān, liè xùn fán qī, dāng yí xīng jīng xī jiè. qián lóng jiān, shè fù jiāng yǐ xià gè guān, shuǐ shī zhàn chuán, fán bā hǔ chuán shí liù sōu, shā chuán sān sōu, dà kuài chuán qī sōu, xiǎo kuài chuán sān shí èr sōu. zhì dào guāng jiān, cún bā hǔ chuán shí liù sōu, shā chuán èr sōu, dà kuài chuán liù sōu, xiǎo kuài chuán èr shí sōu, jiǎng chuán shí sōu. dài xián fēng nián yuè fěi luàn hòu, yíng wǔ chuán xiè quán shī. tóng zhì jiān, chóng zhěng shuǐ shī, jǐn yì jiù zhì, fǎng cháng jiāng yíng zhì, shè tài hú xié biāo èr yíng, shān bǎn zhàn chuán sān shí liù sōu. cǐ jiāng nán shuǐ shī zhī zhì yě.
太湖水师,始於雍正间。太湖连跨苏州、常州、湖州之境,为全吴巨浸。湖中风浪与江海异,故巡湖水师,船制亦殊。其卫所巡司则以巡船,水师则以哨船。雍正二年,设太湖营游击、千总、把总各一人。五年,以大钱汛口为浙江省濒湖要道,增守备、千总各一人,把总三人,战守水兵原额千人,历年裁并,实存水战兵一百八十六人,守兵四百七十二人,分防各处:甪头汛兵一百八十五人,沙快船五艘;西山汛兵六十九人,沙快船二艘;浙江乌程汛兵一百九十七人,沙快船九艘;伍浦汛兵六十九人,快巡船九艘;南浦汛兵一百七人,快巡船九艘。七年,以沙船六艘为湖中大汛巡防,其馀改小号巡船二十艘,巡缉支河小港。九年,分水师为左右二营,左营守备驻简村,列汛凡六,当震泽县界。千总一人,驻鲇鱼口,列汛十有二,当吴县、吴江、震泽界。把总二人:一驻东山,列汛凡八,当吴县界;一驻吴江,列汛凡八,当吴江、震泽界。右营守备驻周铁桥,列汛凡六,当宜兴、阳湖界。千总一人,驻马山,列汛十有四,当常州、无锡、阳湖界。把总二人:一驻鼋山,列汛凡七,当吴县界;一驻凤川,列汛凡七,当宜兴、荆溪界。乾隆间,设副将以下各官,水师战船,凡巴唬船十六艘,沙船三艘,大快船七艘,小快船三十二艘。至道光间,存巴唬船十六艘,沙船二艘,大快船六艘,小快船二十艘,桨船十艘。迨咸丰年粤匪乱后,营伍船械全失。同治间,重整水师,尽易旧制,仿长江营制,设太湖协标二营,舢板战船三十六艘。此江南水师之制也。
qí cháng jiāng shuǐ shī zhī zài jiāng nán shěng zhě, wèi guā zhōu zhèn biāo, xiá guā zhōu yíng mèng hú yíng sān jiāng yíng jiāng yīn yíng, zhàn chuán bīng é, yǔ gè shěng cháng jiāng shuǐ shī tóng.
其长江水师之在江南省者,为瓜洲镇标,辖瓜洲营、孟湖营、三江营、江阴营,战船兵额,与各省长江水师同。
hé dào zǒng dū biāo yíng fán èr shí yíng, yōng zhèng qī nián, yǐ cáo biāo yòu yíng gǎi lì hé biāo shè, xún chuán jiǔ sōu. shān qīng lǐ hé shàng yíng, kāng xī shí qī nián shè, chuán liù shí bā sōu. lǐ hé xià yíng, yōng zhèng liù nián, yóu lǐ hé yíng fēn shè, chuán shí sān sōu. wài hé shàng yíng, chuán yī bǎi shí sì sōu. shān ān hǎi fáng hé yíng, yōng zhèng qī nián, yóu wài hé yíng fēn shè, chuán wǔ shí sì sōu. gāo yàn shàng yíng, kāng xī sān shí bā nián, yóu xū yí yíng fēn shè, chuán sān shí sì sōu. shān xū xià yíng, yōng zhèng qī nián, yóu gāo yàn yíng fēn shè, chuán shí qī sōu. táo yuán ān qīng yíng, kāng xī sān shí bā nián shè, chuán èr shí sān sōu. yáng hé shàng yíng, kāng xī shí qī nián shè, chuán bā shí èr sōu. yáng hé xià yíng, yōng zhèng qī nián shè, chuán shí sì sōu. xú hé nán běi yíng, yōng zhèng liù nián shè, chuán sān shí sōu. pī suī hé yíng, shùn zhì chū nián shè, chuán qī shí wǔ sōu. sù hóng nán běi yíng, shùn zhì chū nián shè, chuán bǎi sōu. táo yuán nán běi yíng, shùn zhì chū nián shè, chuán liù shí bā sōu. sù qiān yùn hé yíng, yōng zhèng liù nián shè, chuán shí jiǔ sōu. fán hé fáng gè yíng, shè shǒu bèi yǐ xià gè guān, dà xiǎo gè chuán, fēn jùn chuán liǔ chuán èr lèi, xiū fáng hé gōng, yǐ yíng zhì bù lēi zhī.
河道总督标营凡二十营,雍正七年,以漕标右营改隶河标设,巡船九艘。山清里河上营,康熙十七年设,船六十八艘。里河下营,雍正六年,由里河营分设,船十三艘。外河上营,船一百十四艘。山安海防河营,雍正七年,由外河营分设,船五十四艘。高堰上营,康熙三十八年,由盱眙营分设,船三十四艘。山盱下营,雍正七年,由高堰营分设,船十七艘。桃源安清营,康熙三十八年设,船二十三艘。扬河上营,康熙十七年设,船八十二艘。扬河下营,雍正七年设,船十四艘。徐河南北营,雍正六年设,船三十艘。邳睢河营,顺治初年设,船七十五艘。宿虹南北营,顺治初年设,船百艘。桃源南北营,顺治初年设,船六十八艘。宿迁运河营,雍正六年设,船十九艘。凡河防各营,设守备以下各官,大小各船,分浚船、柳船二类,修防河工,以营制部勒之。
cáo yùn zǒng dū shuǐ shī biāo yíng, fēn zhōng yíng zuǒ yíng yòu yíng chéng shǒu sì yíng, yǐ zhōng zuǒ yòu sān yíng rèn hù cáo zhī zé, yǐ chéng shǒu sì yíng rèn dì fāng zhī zé, zhù shān yáng jìng jí cáo yùn suǒ jīng zhī dì. qí yùn wǎn cáo liáng, zé yǐ wèi zú rèn zhī.
漕运总督水师标营,分中营、左营、右营、城守四营,以中、左、右三营任护漕之责,以城守四营任地方之责,驻山阳境及漕运所经之地。其运輓漕粮,则以卫卒任之。
zhè jiāng shuǐ shī, háng zhōu xié qián táng shuǐ shī yíng, shùn zhì chū nián, shè shǒu bèi gè guān, bīng yī bǎi shí wǔ rén, biē zi mén xùn bīng qī shí jiǔ rén, xīn chéng xùn bīng sān shí yī rén, táng qī xùn bīng jiǔ shí sān rén, qián jiāng xùn bīng qī shí qī rén, fù yáng xùn bīng yī bǎi wǔ shí rén, fáng shǒu hé zhuāng shān hǔ chuán sì sōu, yùn hé nèi hé kuài hǔ chuán shí yī sōu, qián táng jiāng dù mǎ chuán liù sōu.
浙江水师,杭州协钱塘水师营,顺治初年,设守备各官,兵一百十五人,鳖子门汛兵七十九人,新城汛兵三十一人,塘栖汛兵九十三人,钱江汛兵七十七人,富阳汛兵一百五十人,防守河庄山唬船四艘,运河内河快唬船十一艘,钱塘江渡马船六艘。
zhà pǔ shuǐ shī yíng, yōng zhèng èr nián, yǐ dìng hǎi zhèn yòu yíng gǎi guī zhà pǔ, shè cān jiāng gè guān, shuǐ zhàn bīng èr bǎi sì shí rén, shǒu bīng èr bǎi qī shí liù rén, zhàn chuán shí sōu, nèi yáng cén gǎng xiá yáng miàn xùn sān shí sān, nèi yáng lì gǎng xiá yáng miàn xùn shí wǔ, nèi yáng dài shān xiá yáng miàn xùn shí jiǔ.
乍浦水师营,雍正二年,以定海镇右营改归乍浦,设参将各官,水战兵二百四十人,守兵二百七十六人,战船十艘,内洋岑港辖洋面汛三十三,内洋沥港辖洋面汛十五,内洋岱山辖洋面汛十九。
jiā xīng xié yíng, shè fù jiāng gè guān, zhù fáng fǔ chéng, bīng sì bǎi sān shí èr rén, kuài hǔ chuán wǔ sōu. hǎi yán xùn bīng yī bǎi qī shí wǔ rén, kuài hǔ chuán sān sōu. zhà pǔ xùn bīng èr bǎi shí sān rén, kuài hǔ chuán èr sōu. gǎn pǔ xùn bīng bǎi rén, kuài hǔ chuán yī sōu. shí mén xùn bīng yī bǎi shí rén, kuài hǔ chuán sì sōu. tóng xiāng xùn bīng qī shí liù rén, kuài hǔ chuán èr sōu. pú yuàn xùn bīng liù shí yī rén, kuài hǔ chuán sān sōu. xīn chéng xùn bīng sì shí rén, kuài hǔ chuán yī sōu. píng hú xùn bīng jiǔ shí jiǔ rén, kuài hǔ chuán sān sōu. jiā shàn xùn bīng qī shí rén, kuài hǔ chuán èr sōu. jiā xīng xùn bīng liù shí jiǔ rén, kuài hǔ chuán èr sōu. wáng jiāng jīng xùn bīng wǔ shí liù rén, kuài hǔ chuán èr sōu. yōng zhèng shí nián, cái chè kuài hǔ chuán èr shí sōu, gǎi zào dà hào xún chuán èr shí sōu, xiǎo hào xún chuán èr shí sōu, fēn pèi gè xùn.
嘉兴协营,设副将各官,驻防府城,兵四百三十二人,快唬船五艘。海盐汛兵一百七十五人,快唬船三艘。乍浦汛兵二百十三人,快唬船二艘。澉浦汛兵百人,快唬船一艘。石门汛兵一百十人,快唬船四艘。桐乡汛兵七十六人,快唬船二艘。濮院汛兵六十一人,快唬船三艘。新城汛兵四十人,快唬船一艘。平湖汛兵九十九人,快唬船三艘。嘉善汛兵七十人,快唬船二艘。嘉兴汛兵六十九人,快唬船二艘。王江泾汛兵五十六人,快唬船二艘。雍正十年,裁撤快唬船二十艘,改造大号巡船二十艘,小号巡船二十艘,分配各汛。
hú zhōu xié yíng, shè fù jiāng gè guān, zhù fáng fǔ chéng, bīng sì bǎi qī shí liù rén, kuài xún chuán shí sān sōu. zuǒ yíng fēn fáng shuāng lín xùn bīng wǔ shí rén, kuài xún chuán sān sōu, dé qīng xùn bīng sān shí sì rén, kuài xún chuán sì sōu, xīn shì xùn bīng sì shí èr rén, kuài xún chuán sì sōu, hán shān xùn bīng sì shí èr rén, kuài xún chuán sì sōu, líng hú xùn bīng sān shí jiǔ rén, kuài xún chuán wǔ sōu. yòu yíng fēn fáng sì ān xùn bīng wǔ shí rén, kuài xún chuán sān sōu. cháng xīng xùn bīng sì shí sì rén, kuài xún chuán èr sōu. wǔ kāng xùn bīng èr shí rén, kuài xún chuán yī sōu. mǎ yào xùn bīng èr shí rén, kuài xún chuán yī sōu. wū zhèn xùn bīng èr shí sì rén, kuài xún chuán yī sōu. nán xún xùn bīng wǔ shí bā rén, kuài xún chuán liù sōu. jīng shān xùn bīng shí liù rén, kuài xún chuán yī sōu. méi xī xùn bīng bā shí rén, kuài xún chuán èr sōu.
湖州协营,设副将各官,驻防府城,兵四百七十六人,快巡船十三艘。左营分防双林汛兵五十人,快巡船三艘,德清汛兵三十四人,快巡船四艘,新市汛兵四十二人,快巡船四艘,含山汛兵四十二人,快巡船四艘,菱湖汛兵三十九人,快巡船五艘。右营分防泗安汛兵五十人,快巡船三艘。长兴汛兵四十四人,快巡船二艘。武康汛兵二十人,快巡船一艘。马要汛兵二十人,快巡船一艘。乌镇汛兵二十四人,快巡船一艘。南浔汛兵五十八人,快巡船六艘。菁山汛兵十六人,快巡船一艘。梅溪汛兵八十人,快巡船二艘。
shào xīng xié yíng, shè fù jiāng gè guān, shuǐ shī yī qiān bā bǎi qī shí èr rén, yòng wèi suǒ zhī zhì, shè lín hǎi guān hǎi èr wèi, lì hǎi sān jiāng èr suǒ. yōng zhèng shí nián, shè zhōu jiā lù shuǐ shī xùn, zhì shào zì yī èr hào xún chuán èr sōu.
绍兴协营,设副将各官,水师一千八百七十二人,用卫所之制,设临海、观海二卫,沥海、三江二所。雍正十年,设周家路水师汛,置绍字一、二号巡船二艘。
níng bō fǔ, shùn zhì sān nián, shè shuǐ shī yíng cān jiāng èr rén, fēn zuǒ yòu èr yíng, shuǐ zhàn bīng sì bǎi rén, shǒu bīng sì bǎi rén. shí sì nián, shè níng tái wēn shuǐ shī zǒng bīng guān jí yǐ xià gè guān. kāng xī jiǔ nián, shè shuǐ shī tí dū jí zuǒ yòu èr lù zǒng bīng guān, qī nián bà zhī. shè zǒng bīng guān yī rén, xiá zhōng zuǒ yòu shuǐ shī sān yíng, bīng sān qiān rén. chūn qiū èr xùn, lǜ zhàn chuán chū yáng xún jī. qí zhàn chuán zhī shù, suí shí zēng gǎi. shùn zhì sān nián, shuǐ shī zuǒ yòu èr yíng, dà xiǎo zhàn chuán wǔ shí èr sōu. jiǔ nián, dìng hǎi zhèn zuǒ yòu èr yíng, zhàn chuán sì shí jiǔ sōu. shí sì nián, shuǐ shī zuǒ yòu qián hòu sì yíng, zhàn chuán èr bǎi èr sōu. kāng xī yuán nián, shuǐ shī qián zuǒ yòu sān yíng, zhàn chuán yī bǎi qī shí sān sōu. jiǔ nián, dìng hǎi zhèn zhōng zuǒ yòu sān yíng, zhàn chuán bā shí sōu, zēng shè shào chuán èr shí sōu. lì nián cái tài, dìng wèi shuǐ jū chuán shí èr sōu, lí zēng chuán qī hào shuǐ sōu zhōng jū chuán yī sōu, zhōng hào lí zēng chuán wǔ sōu, shā chuán qī sōu, shuāng péng jū chuán shí sān sōu, hǔ chuán èr sōu, shào chuán èr shí sōu. xiàng shān chéng shǒu yíng, shè fù jiāng gè guān, shào chuán sì sōu, hǎi kǒu xùn bīng yī bǎi wǔ shí rén, shào chuán shí sōu. yōng zhèng sì nián, cái cún sì sōu. chāng shí yíng, shè dū sī děng guān, xùn bīng wǔ bǎi liù shí wǔ rén, zhàn chuán liù sōu. zhèn hǎi yíng, yuán shè dìng hǎi shuǐ shī zuǒ yòu èr yíng. yōng zhèng èr nián, gǎi shè zhèn hǎi yíng cān jiāng gè guān, xùn bīng èr bǎi sān shí wǔ rén, shào chuán bā sōu.
宁波府,顺治三年,设水师营参将二人,分左右二营,水战兵四百人,守兵四百人。十四年,设宁台温水师总兵官及以下各官。康熙九年,设水师提督及左右二路总兵官,七年罢之。设总兵官一人,辖中左右水师三营,兵三千人。春秋二汛,率战船出洋巡缉。其战船之数,随时增改。顺治三年,水师左右二营,大小战船五十二艘。九年,定海镇左右二营,战船四十九艘。十四年,水师左右前后四营,战船二百二艘。康熙元年,水师前左右三营,战船一百七十三艘。九年,定海镇中左右三营,战船八十艘,增设哨船二十艘。历年裁汰,定为水艍船十二艘,犁缯船七号水艘中艍船一艘,中号犁缯船五艘,沙船七艘,双篷艍船十三艘,唬船二艘,哨船二十艘。象山城守营,设副将各官,哨船四艘,海口汛兵一百五十人,哨船十艘。雍正四年,裁存四艘。昌石营,设都司等官,汛兵五百六十五人,战船六艘。镇海营,原设定海水师左右二营。雍正二年,改设镇海营参将各官,汛兵二百三十五人,哨船八艘。
tái zhōu fǔ, shùn zhì shí sì nián, shè níng tái zǒng zhèn. shí wǔ nián, gǎi shuǐ shī tí dū. xún gǎi zǒng bīng. shè huáng yán zhèn biāo sān yíng, shuǐ shī èr qiān qī bǎi qī shí wǔ rén, zhàn shào chuán èr shí wǔ sōu. hǎi mén zhù yóu jī děng guān. qián suǒ zhù dū sī děng guān. yòu yíng fēn fáng hǎi yáng qī xùn: yù huán shān gàn jiāng jī qí shān biāo táo yǔ shí táng lóng wáng táng shā hù. zhōng yíng fēn fáng hǎi yáng liù xùn: láng jǐ shān huáng jiāo mén shēn mén sān shān lǎo shǔ yǔ chuān jiāo. zuǒ yíng fēn fáng hǎi yáng bā xùn: shèng táng mén mǐ shāi mén bái dài mén niú tóu mén jìng kòu mén gǒu tóu mén shān chá pán shān mí jiāng shān.
台州府,顺治十四年,设宁台总镇。十五年,改水师提督。寻改总兵。设黄岩镇标三营,水师二千七百七十五人,战哨船二十五艘。海门驻游击等官。前所驻都司等官。右营分防海洋七汛:玉环山、干江、鸡齐山、标桃屿、石塘、龙王堂、沙护。中营分防海洋六汛:郎几山、黄礁门、深门、三山、老鼠屿、川礁。左营分防海洋八汛:圣堂门、米筛门、白岱门、牛头门、靖寇门、狗头门山、茶盘山、迷江山。
wēn zhōu fǔ, shùn zhì sān nián, shè fù jiāng gè guān. shí sān nián, gǎi zǒng bīng guān, shè zhèn biāo zhōng zuǒ yòu shuǐ shī sān yíng, zhàn shào chuán èr shí èr sōu. zhōng yíng shuǐ zhàn bīng liù shí wǔ rén, shǒu bīng yī bǎi wǔ shí èr rén, zhàn chuán jiǔ sōu, kuài shào chuán èr sōu, diào chuán sān sōu. fēn xún èr chù: yī zhuān fáng sān pán kǒu, shuǐ shī bǎi liù shí èr rén, zhàn chuán èr sōu yī zhuān fáng cháng shā hǎi yáng, shuǐ shī yī bǎi èr shí bā rén, shā zhàn chuán èr sōu. fēn fáng xùn dì fán qī: yuē ní ào huáng dà ào sān pán dà mén cháng shā lù xī shuāng pái. zuǒ yíng shuǐ zhàn bīng liù shí bā rén, shǒu bīng yī bǎi qī shí sān rén, zhàn chuán jiǔ sōu, kuài shào chuán èr sōu. fēn xún èr chù: yī zhuān fáng fèng shān xùn, yī zhuān fáng nán lóng hǎi yáng. fēn fáng xùn dì fán wǔ: yuē fèng huáng shān tóng pán shān nán lóng shān dà qú shān bái nǎo mén. yòu yíng xiá lù dì xùn bīng. ruì ān shuǐ shī yíng, shè fù jiāng gè guān, shuǐ zhàn bīng jiǔ shí bā rén, shǒu bīng yī bǎi sì shí sān rén, nèi yáng xún shào zhàn chuán sì sōu, wài yáng xún shào zhàn chuán wǔ sōu, kuài shào chuán sì sōu, diào chuán èr sōu. fēn xún èr chù: yī zhuān fáng běi guān yáng, shuǐ shī qī shí rén, zhàn chuán yī sōu yī zhuān fáng guān shān yáng, shuǐ shī wǔ shí rén, zhàn chuán yī sōu. fēn fáng xùn dì fán liù: yuē běi guān guān shān jīn xiāng ào pí pá shān nán lù shān sì dà yǔ. yù huán shuǐ shī yíng, shè cān jiāng děng guān, shuǐ zhàn bīng yī bǎi sì shí wǔ rén, shǒu bīng èr bǎi wǔ shí sì rén, bā jiǎng chuán sì sōu, zhàn chuán sì sōu, kuài shào chuán sì sōu. zuǒ yíng xiá lù dì xùn bīng. yòu yíng shuǐ shī yī bǎi bā shí sì rén, zhàn chuán sì sōu. fēn xún èr chù: yī zhuān fáng kǎn mén, shuǐ shī liù shí wǔ rén, zhàn chuán yī sōu yī zhuān fáng zhǎng yǔ, shuǐ shī sān shí sì rén, zhàn chuán yī sōu. nèi yáng fán sān xùn: yuē wū yáng liáng wān huáng mén. wài yáng yī xùn, yuē shā tóu. zuǒ yòu yíng lǜ shuǐ shī yī bǎi bā shí sì rén, zhàn chuán yī sōu, lún xún yáng miàn. yòu jiāng kǒu shuǐ shī yī bǎi bā shí sì rén, zhàn chuán sì sōu.
温州府,顺治三年,设副将各官。十三年,改总兵官,设镇标中左右水师三营,战哨船二十二艘。中营水战兵六十五人,守兵一百五十二人,战船九艘,快哨船二艘,钓船三艘。分巡二处:一专防三盘口,水师百六十二人,战船二艘;一专防长沙海洋,水师一百二十八人,沙战船二艘。分防汛地凡七:曰霓岙、黄大岙、三盘、大门、长沙、鹿西、双排。左营水战兵六十八人,守兵一百七十三人,战船九艘,快哨船二艘。分巡二处:一专防凤山汛,一专防南龙海洋。分防汛地凡五:曰凤皇山、铜盘山、南龙山、大瞿山、白脑门。右营辖陆地汛兵。瑞安水师营,设副将各官,水战兵九十八人,守兵一百四十三人,内洋巡哨战船四艘,外洋巡哨战船五艘,快哨船四艘,钓船二艘。分巡二处:一专防北关洋,水师七十人,战船一艘;一专防官山洋,水师五十人,战船一艘。分防汛地凡六:曰北关、官山、金乡岙、琵琶山、南鹿山、四大屿。玉环水师营,设参将等官,水战兵一百四十五人,守兵二百五十四人,八桨船四艘,战船四艘,快哨船四艘。左营辖陆地汛兵。右营水师一百八十四人,战船四艘。分巡二处:一专防坎门,水师六十五人,战船一艘;一专防长屿,水师三十四人,战船一艘。内洋凡三汛:曰乌洋、梁湾、黄门。外洋一汛,曰沙头。左右营率水师一百八十四人,战船一艘,轮巡洋面。又江口水师一百八十四人,战船四艘。
yōng zhèng èr nián, é dìng sì zhǒng zhàn chuán: yuē shuǐ jū chuán, yuē gǎn zēng chuán, yuē shuāng péng chuán, yuē kuài shào chuán. qí liù jiǎng chuán bā jiǎng chuán, yōng zhèng qī nián hòu suǒ zēng shè yě.
雍正二年,额定四种战船:曰水艍船,曰赶缯船,曰双篷船,曰快哨船。其六桨船、八桨船,雍正七年后所增设也。
fú jiàn shuǐ shī, shùn zhì shí sān nián, shǐ shè fú jiàn shuǐ shī sān qiān rén, hǔ chuán shào chuán gǎn zēng chuán shuāng péng chuán bǎi yú sōu. kāng xī èr shí sì nián, cái chè shuāng péng chuán bā shí sōu, yǐ èr shí sōu fēn fáng tái wān jí péng hú dǎo. yōng zhèng sān nián, yú fú zhōu zhāng zhōu tái wān sān chù gè shè chuán chǎng, zhì zào wài hǎi nèi hé dà xiǎo zhàn chuán. qī nián, shè quán zhōu chuán chǎng, xiū zào gè tí zhèn xié biāo shuǐ shī zhàn chuán. fú zhōu chuán chǎng chéng xiū sì shí liù sōu. quán zhōu chuán chǎng chéng xiū sì shí bā sōu. zhāng zhōu chuán chǎng chéng xiū wǔ shí èr sōu. tái wān chuán chǎng chéng xiū jiǔ shí liù sōu. qián lóng shí liù nián, lìng sān jiāng kǒu zhàn chuán àn jì tán xǐ. sān shí sān nián, cái chè shào chuán wǔ shí sōu. jiā qìng sì nián, lìng zhàn chuán xī gǎi tóng ān chuán shì. wǔ nián, cái chè nèi dì é shè zhàn chuán sān shí sōu, zēng zào mǐ tǐng chuán sān shí sōu, biān wèi shèng zì hào. qī nián, yǐ fú níng fǔ lù lù zhèn biāo zuǒ yíng gǎi wéi shuǐ shī zuǒ yíng, zhù sān shā hǎi kǒu, biān xīn zì hào zhàn chuán shí èr sōu. shí nián, zēng tái wān shuǐ shī tóng ān suō chuán sān shí sōu, biān wéi shàn zì hào, fēn shè tái wān xié biāo zhōng zuǒ yòu sān yíng. shí yī nián, zēng mǐ tǐng bā sōu, biān wèi jié zì hào, yòu zēng dà héng yáng suō chuán èr shí sōu, fēn biān wèi jí zì hào shí sōu, chéng zì hào shí sōu, fēn fáng nèi dì. shí sān nián, cái chè zhōng hào xiǎo hào suō chuán shí qī sōu. shí sì nián, zēng jí zì hào chéng zì hào dà tóng ān suō chuán èr shí sōu, jié zì hào mǐ tǐng bā sōu. shí wǔ nián, cái chè tái wān gǎng kǒu shàn zì hào chuán èr shí yī sōu, yú lù ěr mén zēng shǒu gǎng shī chuán shí liù sōu, biān wèi zhī zì hào, zēng bā jiǎng kuài chuán shí liù sōu, biān wèi fāng zì hào. shí liù nián, cái chè gè yíng zhōng hào xiǎo hào suō chuán sān shí qī sōu. dào guāng èr nián, cái chè jié zì hào mǐ tǐng shèng zì hào mǐ tǐng gòng shí wǔ sōu, yú gǎi wéi yī èr sān hào tóng ān suō chuán zhī shì. qī nián, cái chè tái wān shuǐ shī yíng zhī zì hào fāng zì hào chuán gòng sān shí èr sōu, shàn zì hào chuán jiǔ sōu, bié zào bái dǐ jū chuán sān shí èr sōu, biān wèi shùn zì hào shí liù sōu, jì zì hào shí liù sōu, fēn bō tái wān xié biāo zhōng zuǒ yòu sān yíng, péng hú xié biāo měng xiá yíng.
福建水师,顺治十三年,始设福建水师三千人,唬船、哨船、赶缯船、双篷船百馀艘。康熙二十四年,裁撤双篷船八十艘,以二十艘分防台湾及澎湖岛。雍正三年,於福州、漳州、台湾三处各设船厂,制造外海内河大小战船。七年,设泉州船厂,修造各提、镇、协标水师战船。福州船厂承修四十六艘。泉州船厂承修四十八艘。漳州船厂承修五十二艘。台湾船厂承修九十六艘。乾隆十六年,令三江口战船按季燂洗。三十三年,裁撤哨船五十艘。嘉庆四年,令战船悉改同安船式。五年,裁撤内地额设战船三十艘,增造米艇船三十艘,编为胜字号。七年,以福宁府陆路镇标左营改为水师左营,驻三沙海口,编新字号战船十二艘。十年,增台湾水师同安梭船三十艘,编为善字号,分设台湾协标中左右三营。十一年,增米艇八艘,编为捷字号,又增大横洋梭船二十艘,分编为集字号十艘,成字号十艘,分防内地。十三年,裁撤中号、小号梭船十七艘。十四年,增集字号、成字号大同安梭船二十艘,捷字号米艇八艘。十五年,裁撤台湾港口善字号船二十一艘,於鹿耳门增守港师船十六艘,编为知字号,增八桨快船十六艘,编为方字号。十六年,裁撤各营中号、小号梭船三十七艘。道光二年,裁撤捷字号米艇、胜字号米艇共十五艘,馀改为一、二、三号同安梭船之式。七年,裁撤台湾水师营知字号、方字号船共三十二艘,善字号船九艘,别造白底艍船三十二艘,编为顺字号十六艘,济字号十六艘,分拨台湾协标中左右三营,澎湖协标艋舺营。
qí wài hǎi zhàn chuán míng hào fán shí lèi: yuē gǎn zēng chuán, yuē shuāng péng jū chuán, yuē shuāng péng chuán, yuē píng dǐ shào chuán, yuē yuán dǐ shuāng péng chuán, yuē bái bàng chuán, yuē shào chuán, yuē píng dǐ chuán, yuē shuāng péng shào chuán, yuē píng dǐ chuán. nèi hé zhàn chuán míng hào fán jiǔ lèi: yuē bā jiǎng chuán, yuē liù jiǎng píng dǐ xiǎo xún chuán, yuē huā jià zuò chuán, yuē bā jiǎng shào chuán, yuē xiǎo bā jiǎng chuán, yuē zhōng bā jiǎng chuán, yuē dà bā jiǎng chuán, yuē huā guān zuò chuán, yuē shào jū chuán. gè chuán shuǐ shī duō guǎ zhī shù, yǐ chuán zhī dà xiǎo wèi héng.
其外海战船名号凡十类:曰赶缯船,曰双篷艍船,曰双篷船,曰平底哨船,曰圆底双篷船,曰白艕船,曰哨船,曰平底船,曰双篷哨船,曰平底船。内河战船名号凡九类:曰八桨船,曰六桨平底小巡船,曰花驾座船,曰八桨哨船,曰小八桨船,曰中八桨船,曰大八桨船,曰花官座船,曰哨艍船。各船水师多寡之数,以船之大小为衡。
tí dū biāo fēn zhōng zuǒ yòu qián hòu wǔ yíng, zhōng yíng zhàn chuán jiǔ sōu, zuǒ yíng bā sōu, yòu yíng bā sōu, qián yíng shí sōu, hòu yíng shí sōu. zǒng dū biāo shuǐ shī zuǒ yíng zhàn chuán èr sōu. jīn mén xié biāo hòu gǎi zhèn biāo, zuǒ yíng zhàn chuán jiǔ sōu, yòu yíng jiǔ sōu, gǎi zhèn biāo hòu, zēng zhàn chuán èr sōu. hǎi tán xié biāo hòu gǎi zhèn biāo, zuǒ yíng zhàn chuán shí sōu, yòu yíng bā sōu. mǐn ān xié biāo zuǒ yíng zhàn chuán qī sōu, yòu yíng qī sōu. fú níng zhèn biāo zuǒ yíng zhàn chuán shí sōu. fēng huǒ yíng zhàn chuán shí yī sōu. nán ào zhèn biāo zhàn chuán shí sōu. tóng shān yíng zhàn chuán shí yī sōu. tái wān xié biāo zhōng yíng zhàn chuán shí jiǔ sōu, zuǒ yíng shí sì sōu, yòu yíng shí liù sōu. péng hú xié biāo zuǒ yíng zhàn shí qī sōu, yòu yíng shí liù sōu, měng xiá yíng shí sì sōu.
提督标分中、左、右、前、后五营,中营战船九艘,左营八艘,右营八艘,前营十艘,后营十艘。总督标水师左营战船二艘。金门协标后改镇标,左营战船九艘,右营九艘,改镇标后,增战船二艘。海坛协标后改镇标,左营战船十艘,右营八艘。闽安协标左营战船七艘,右营七艘。福宁镇标左营战船十艘。烽火营战船十一艘。南澳镇标战船十艘。铜山营战船十一艘。台湾协标中营战船十九艘,左营十四艘,右营十六艘。澎湖协标左营战十七艘,右营十六艘,艋舺营十四艘。
guǎng dōng shuǐ shī, zì shùn zhì jiǔ nián shè guān biàn qiān rén, sì shè zǒng dū biāo shuǐ shī, zhù zhào qìng fǔ, fēn wéi zhōng zuǒ yòu qián hòu wǔ yíng. zhōng yíng èr lǔ jiǎng chuán yī sōu, jí tiào chuán yī sōu. zuǒ yíng jiǎng chuán èr sōu, jí tiào chuán yī sōu, shān bǎn chuán sān sōu. yòu yíng jiǎng chuán èr sōu, jí tiào chuán èr sōu. qián yíng jí tiào chuán èr sōu, shān bǎn chuán sì sōu. hòu yíng jiǎng chuán yī sōu, jí tiào chuán yī sōu, shān bǎn chuán sān sōu. shuǐ shī yíng èr lǔ jiǎng chuán shí sì sōu, sì lǔ jiǎng chuán liù sōu, jí tiào chuán liù sōu. sì huì yíng sì zì hào jiǎng chuán sān sōu. xīn huì yíng jí tiào chuán yī sōu, jí tiào jiǎng chuán yī sōu, xiǎo shān bǎn chuán èr sōu. hòu gǎi zhào qìng chéng shǒu xié biāo, xiá zuǒ yòu yíng sì huì yíng nà fú yíng yǒng ān yíng. yǐ xīn huì yíng gǎi lì tí biāo shuǐ shī zhī shùn dé xié.
广东水师,自顺治九年设官弁千人,嗣设总督标水师,驻肇庆府,分为中、左、右、前、后五营。中营二橹桨船一艘,急跳船一艘。左营桨船二艘,急跳船一艘,舢板船三艘。右营桨船二艘,急跳船二艘。前营急跳船二艘,舢板船四艘。后营桨船一艘,急跳船一艘,舢板船三艘。水师营二橹桨船十四艘,四橹桨船六艘,急跳船六艘。四会营四字号桨船三艘。新会营急跳船一艘,急跳桨船一艘,小舢板船二艘。后改肇庆城守协标,辖左右营、四会营、那扶营、永安营。以新会营改隶提标水师之顺德协。
xún fǔ biāo xiá shuǐ shī zuǒ yòu yíng guǎng zhōu xié zuǒ yòu yíng sān shuǐ yíng qián shān yíng shùn dé xié zuǒ yòu yíng xīn huì zuǒ yòu yíng zēng chéng zuǒ yòu yíng dà péng yíng yǒng jìng yíng. guāng xù èr shí jiǔ nián, cái guǎng dōng xún fǔ, yǐ gè yíng fēn lì tí dū biāo jí guǎng zhōu chéng shǒu xié.
巡抚标辖水师左右营、广州协左右营、三水营、前山营、顺德协左右营、新会左右营、增城左右营、大鹏营、永靖营。光绪二十九年,裁广东巡抚,以各营分隶提督标及广州城守协。
shuǐ shī tí dū biāo, kāng xī yuán nián shè, zhù huì zhōu fǔ, xiá sì yíng. jiā qìng hòu yí zhù hǔ mén, fēn zhōng zuǒ yòu qián hòu wǔ yíng, xiāng shān xié zuǒ yòu yíng, shùn dé xié zuǒ yòu yíng, xīn huì zuǒ yòu yíng, dà péng zuǒ yòu yíng, chì xī xié zuǒ yòu yíng, qīng yuǎn yòu yíng, guǎng hǎi zhài yíng, yǒng jìng yíng. fán liù lǔ chuán shí yī sōu, bā lǔ chuán sì sōu, shí lǔ chuán èr sōu, shí èr lǔ chuán èr sōu, mǐ tǐng shí yī sōu, lāo zēng chuán liù sōu, kuài jiǎng chuán èr shí qī sōu, qiǎn shuǐ jiǎng chuán shí èr sōu, xún chuán shí sì sōu, èr lǔ chuán liù sōu, sì lǔ chuán shí èr sōu, jū chuán sì sōu. sì hòu cái guǎng hǎi zhài yíng, yǐ qīng yuǎn zuǒ yòu yíng lì sān jiāng kǒu xié biāo, yǐ yǒng jìng yíng gǎi lì fǔ biāo, yòu gǎi lì chéng shǒu xié biāo, zēng shè chì xī zuǒ yòu yíng.
水师提督标,康熙元年设,驻惠州府,辖四营。嘉庆后移驻虎门,分中、左、右、前、后五营,香山协左右营,顺德协左右营,新会左右营,大鹏左右营,赤溪协左右营,清远右营,广海寨营,永靖营。凡六橹船十一艘,八橹船四艘,十橹船二艘,十二橹船二艘,米艇十一艘,捞缯船六艘,快桨船二十七艘,浅水桨船十二艘,巡船十四艘,二橹船六艘,四橹船十二艘,艍船四艘。嗣后裁广海寨营,以清远左右营隶三江口协标,以永靖营改隶抚标,又改隶城守协标,增设赤溪左右营。
nán ào shuǐ shī zhèn biāo, zuǒ yíng zhàn chuán shí sōu, shǔ fú jiàn shěng, yòu yíng gǎn zēng chuán jiǔ sōu, zǐ chuán liù sōu, bā jiǎng chuán èr sōu. chéng hǎi xié, zuǒ yíng jū chuán èr sōu, péng zǐ chuán èr sōu, wū chuán yī sōu, kuài jiǎng chuán sān sōu yòu yíng gǎn zēng chuán yī sōu, jū chuán èr sōu, zǐ chuán yī sōu, wū chuán yī sōu, kuài jiǎng chuán èr sōu. hǎi mén yíng gǎn zēng chuán èr sōu, jū chuán èr sōu, zǐ chuán sì sōu, kuài jiǎng chuán sì sōu. dá háo yíng jū chuán èr sōu, zǐ chuán yī sōu, kuài jiǎng chuán yī sōu.
南澳水师镇标,左营战船十艘,属福建省,右营赶缯船九艘,仔船六艘,八桨船二艘。澄海协,左营艍船二艘,膨仔船二艘,乌船一艘,快桨船三艘;右营赶缯船一艘,艍船二艘,仔船一艘,乌船一艘,快桨船二艘。海门营赶缯船二艘,艍船二艘,仔船四艘,快桨船四艘。达濠营艍船二艘,仔船一艘,快桨船一艘。
jié shí shuǐ shī zhèn biāo, kāng xī bā nián zhǎn jiè, fēn zhōng zuǒ yòu sān yíng, mǐ tǐng shí sōu, shào chuán yī sōu. píng hǎi yíng, kāng xī yuán nián, yǐ huì zhōu xié yòu yíng zhù píng hǎi suǒ, yōng zhèng sì nián, shè píng hǎi yíng, lì zhèn biāo, yī hào gǎn zēng chuán yī sōu, èr sān sì hào jū chuán sān sōu, wǔ liù qī bā hào tuō fēng chuán sì sōu, yī hào kuài chuán yī sōu. guī shàn chéng shǒu yíng, shān bǎn shào chuán shí sān sōu. huì lái yíng, shǔ lù lù. cháo zhōu zhèn biāo, fēn zhōng zuǒ yòu sān yíng. chéng shǒu yíng kuài chuán wǔ sōu. ráo píng yíng kuài chuán sì sōu. huáng gāng xié zuǒ yòu yíng, zuǒ yíng shào chuán èr sōu, yòu yíng shào chuán èr sōu.
碣石水师镇标,康熙八年展界,分中左右三营,米艇十艘,哨船一艘。平海营,康熙元年,以惠州协右营驻平海所,雍正四年,设平海营,隶镇标,一号赶缯船一艘,二、三、四号艍船三艘,五、六、七、八号拖风船四艘,一号快船一艘。归善城守营,舢板哨船十三艘。惠来营,属陆路。潮州镇标,分中左右三营。城守营快船五艘。饶平营快船四艘。黄冈协左右营,左营哨船二艘,右营哨船二艘。
běi hǎi zhèn biāo jí chéng shǒu yíng, kāng xī chū nián shè. èr shí sān nián, gǎi shè lóng mén shuǐ shī xié biāo, fēn zuǒ yòu èr yíng, zuǒ yíng shuǐ shī bā bǎi èr shí sān rén, yòu yíng bā bǎi shí yī rén, gòng dà mǐ tǐng sān sōu, zhōng mǐ tǐng sì sōu, xiǎo mǐ tǐng yī sōu, lāo zēng chuán sān sōu, jū chuán yī sōu. qián lóng èr shí nián hòu, shí cún gǎn zēng chuán èr sōu, jū chuán sì sōu, tuō fēng chuán yī sōu, kuài mǎ chuán sān sōu. jiù xiá yǒu náo zhōu yíng, dà xiǎo zhàn chuán èr shí qī sōu, hòu gǎi lì gāo lián shuǐ shī zhèn biāo.
北海镇标及城守营,康熙初年设。二十三年,改设龙门水师协标,分左右二营,左营水师八百二十三人,右营八百十一人,共大米艇三艘,中米艇四艘,小米艇一艘,捞缯船三艘,艍船一艘。乾隆二十年后,实存赶缯船二艘,艍船四艘,拖风船一艘,快马船三艘。旧辖有硇州营,大小战船二十七艘,后改隶高廉水师镇标。
gāo lián zhèn biāo yáng jiāng yíng, jiā qìng shí wǔ nián, yǐ nán sháo lián zhèn biāo zuǒ yì bīng yí zhù yáng jiāng, shè yáng jiāng zhèn biāo, zuǒ yíng dà mǐ tǐng wǔ sōu, lāo zēng chuán èr sōu, yòu yíng dà mǐ tǐng sān sōu, lāo zēng chuán yī sōu, hòu gǎi lì gāo lián zhèn biāo. diàn bái yíng shuāng péng jū chuán qī sōu. wú chuān yíng wài hǎi shuāng péng jū chuán èr sōu, wài hǎi tuō fēng chuán sān sōu, jiǎng chuán èr sōu. náo zhōu yíng jiù wèi gān tǐ yíng, dà zhàn chuán shí sān sōu, lóng tǐng liù sōu, shào chuán wǔ sōu. kāng xī sì shí èr nián, gǎi wéi náo zhōu yíng, cún gǎn zēng chuán sān sōu, jū chuán liù sōu, tuō fēng chuán shí èr sōu, wài hǎi shuāng péng chuán sì sōu, kuài jiǎng chuán qī sōu. dōng shān yíng dà mǐ tǐng yī sōu, lāo zēng chuán èr sōu.
高廉镇标阳江营,嘉庆十五年,以南韶连镇标左翼兵移驻阳江,设阳江镇标,左营大米艇五艘,捞缯船二艘,右营大米艇三艘,捞缯船一艘,后改隶高廉镇标。电白营双篷艍船七艘。吴川营外海双篷艍船二艘,外海拖风船三艘,桨船二艘。硇州营旧为乾体营,大战船十三艘,龙艇六艘,哨船五艘。康熙四十二年,改为硇州营,存赶缯船三艘,艍船六艘,拖风船十二艘,外海双篷船四艘,快桨船七艘。东山营大米艇一艘,捞缯船二艘。
léi qióng zhèn biāo, kāng xī èr shí qī nián shè, fēn zuǒ yòu èr yíng, gǎn zēng chuán èr sōu, jū chuán liù sōu, kuài shào chuán liù sōu. yōng zhèng jiān, zēng kuài shào chuán shí sōu. jiā qìng shí wǔ nián, gǎi chēng shuǐ shī yíng, zuǒ yíng shuǐ shī bā bǎi qī shí liù rén, yòu yíng shuǐ shī bā bǎi bā shí bā rén. hǎi ān yíng, kāng xī chū nián, shè fù jiāng gè guān. bā nián, gǎi shè yóu jī, lì zhèn biāo, dà xiǎo shào chuán fán èr shí sōu. bái gē zhài yíng, shùn zhì chū nián, shè cān jiāng gè guān, dà xiǎo shào chuán jiǔ sōu. kāng xī jiān cái chè, cún shào chuán sān sōu. hǎi kǒu yíng, jiā qìng shí wǔ nián, shè shuǐ shī xié biāo, zuǒ yíng shuǐ shī sì bǎi jiǔ shí èr rén, yòu yíng sì bǎi bā shí wǔ rén, hòu gǎi cān jiāng, bìng zuǒ yòu yíng wèi yī yíng. yá zhōu shuǐ shī xié biāo, zhōng yíng shǔ lù lù, yòu yíng shuǐ shī yī èr sān hào tuō fēng shào chuán sān sōu, sì wǔ liù hào jū chuán sān sōu.
雷琼镇标,康熙二十七年设,分左右二营,赶缯船二艘,艍船六艘,快哨船六艘。雍正间,增快哨船十艘。嘉庆十五年,改称水师营,左营水师八百七十六人,右营水师八百八十八人。海安营,康熙初年,设副将各官。八年,改设游击,隶镇标,大小哨船凡二十艘。白鸽寨营,顺治初年,设参将各官,大小哨船九艘。康熙间裁撤,存哨船三艘。海口营,嘉庆十五年,设水师协标,左营水师四百九十二人,右营四百八十五人,后改参将,并左右营为一营。崖州水师协标,中营属陆路,右营水师一、二、三号拖风哨船三艘,四、五、六号艍船三艘。
yòu guǎng dōng zhù fáng bā qí yíng shuǐ shī, qián lóng shí nián, shè lǐng cuī děng sān shí rén, shuǐ shī sì bǎi qī shí rén, fēn zuǒ yòu èr yíng, jiàng yì shí èr rén, jiào xí fù gōng bīng bǎi rén.
又广东驻防八旗营水师,乾隆十年,设领催等三十人,水师四百七十人,分左右二营,匠役十二人,教习副工兵百人。
guǎng xī shuǐ shī, jiù shè zhù liǔ zhōu, hòu yí zhù lóng zhōu. kāng xī èr shí yī nián, yǐ wú zhōu dì jū liǎng guǎng zhī zhōng, è sān jiāng zhī yào, fēn é shè biàn bīng zhī bàn, yú xún nán yí dài, shè shào chuán xún fáng. qí hòu wéi wú zhōu xún zhōu píng lè nán níng qìng yuǎn gè fǔ yǒu jīng zhì shuǐ shī, wéi shù wú duō.
广西水师,旧设驻柳州,后移驻龙州。康熙二十一年,以梧州地居两广之中,扼三江之要,分额设弁兵之半,於浔、南一带,设哨船巡防。其后惟梧州、浔州、平乐、南宁、庆远各府有经制水师,为数无多。
zhì guāng xù chū nián, yǐ lí jiāng zuǒ jiāng yòu jiāng shuǐ chéng mián gèn, dào zéi chōng chì, shè shuǐ shī wǔ yíng. sì yīn xiǎng chù, bìng wèi sān yíng. xuán zēng mù yǒng dīng, fán xún shào chuán yī bǎi sì shí sōu, bīng dīng yī qiān sān bǎi yú rén. réng kǔ bù fū fēn bù, nǎi fù shè shuǐ shī wǔ jūn, yǐ shuǐ chéng zhī cháng duǎn, dìng shī chuán zhī duō shǎo. zì guì lín fǔ zhì píng yuè fǔ, wèi zhōng jūn xùn dì, shè jiàng lǐng sì rén, xún chuán sì shí sōu, bīng wǔ bǎi rén. zì wú zhōu fǔ zhì xún zhōu fǔ, wèi qián jūn xùn dì, shè jiàng lǐng èr rén, xún chuán èr shí sōu, bīng sān bǎi wǔ shí èr rén. zì tài píng fǔ zhì nán níng fǔ, wèi zuǒ jūn xùn dì, shè jiàng lǐng sān rén, xún chuán sān shí sōu, bīng sān bǎi qī shí liù rén. zì qìng yuǎn fǔ zhì wǔ xuān, wèi yòu jūn xùn dì, shè jiàng lǐng sì rén, bō chē bā chuán sì sōu, xún chuán sān shí liù sōu, bīng wǔ bǎi sān shí liù rén. zì nán níng fǔ zhì bǎi sè děng tīng hé miàn, wèi hòu jūn xùn dì, shè jiàng lǐng sān rén, bā chuán bā sōu, xún chuán èr shí sōu, bīng sì bǎi èr shí sì rén. cǐ guāng xù jì nián zhī zhì yě.
至光绪初年,以漓江、左江、右江水程绵亘,盗贼充斥,设水师五营。嗣因饷绌,并为三营。旋增募勇丁,凡巡哨船一百四十艘,兵丁一千三百馀人。仍苦不敷分布,乃复设水师五军,以水程之长短,定师船之多少。自桂林府至平乐府,为中军汛地,设将领四人,巡船四十艘,兵五百人。自梧州府至浔州府,为前军汛地,设将领二人,巡船二十艘,兵三百五十二人。自太平府至南宁府,为左军汛地,设将领三人,巡船三十艘,兵三百七十六人。自庆远府至武宣,为右军汛地,设将领四人,拨车扒船四艘,巡船三十六艘,兵五百三十六人。自南宁府至百色等厅河面,为后军汛地,设将领三人,扒船八艘,巡船二十艘,兵四百二十四人。此光绪季年之制也。
qí jiù shè shuǐ shī biàn bīng chuán shù liè hòu: wú zhōu fǔ shuǐ shī sān yíng, shè fù jiāng gè guān, shuǐ shī qiān rén, táng chuán shí sān sōu, kuài chuán liù sōu, shān bǎn chuán sān shí bā sōu. qìng yuǎn fǔ xié biāo zuǒ yíng, jiān xiá shuǐ shī shào chuán èr sōu. píng yuè fǔ shuǐ shī shào chuán sì shí qī sōu. guǎng yùn yíng bā jiǎng shào chuán qī sōu, liǔ bīng shào chuán qī sōu. dà liàng yíng bā jiǎng shào chuán yī sōu, liǔ bīng shào chuán yī sōu. dà dìng yíng bā jiǎng shào chuán yī sōu, liǔ bīng shào chuán èr sōu. zú tān yíng liǔ bīng shào chuán shí èr sōu. xún zhōu fǔ zuǒ yíng, jiān xiá lái bīn jiāng kǒu shuǐ shī shào chuán, lè mǎ xùn shuǐ shī shào chuán. nán níng fǔ lóng ān xiàn shuǐ táng shí bā chù, shào chuán shí wǔ sōu, shuǐ shī yī bǎi sì shí rén, héng zhōu shuǐ táng èr shí chù, shào chuán sān sōu, shuǐ shī sān shí sì rén. yǒng chún xiàn shuǐ táng jiǔ chù, shào chuán yī sōu, shuǐ shī shí rén.
其旧设水师弁兵船数列后:梧州府水师三营,设副将各官,水师千人,塘船十三艘,快船六艘,舢板船三十八艘。庆远府协标左营,兼辖水师哨船二艘。平乐府水师哨船四十七艘。广运营八桨哨船七艘,柳兵哨船七艘。大亮营八桨哨船一艘,柳兵哨船一艘。大定营八桨哨船一艘,柳兵哨船二艘。足滩营柳兵哨船十二艘。浔州府左营,兼辖来宾江口水师哨船,勒马汛水师哨船。南宁府隆安县水塘十八处,哨船十五艘,水师一百四十人,横州水塘二十处,哨船三艘,水师三十四人。永淳县水塘九处,哨船一艘,水师十人。
hú běi shuǐ shī, wǔ chāng fǔ chéng shǒu yíng, jiù yǒu shuǐ shī yíng, shè shǒu bèi yǐ xià gè guān. qián lóng èr nián, bō rù hàn yáng yíng, rèn jiāng hàn xún fáng zhī zé. wǔ chāng shěng chéng, cún chéng shǒu yíng nèi hé xún shào chuán wǔ sōu, xià yóu dào shì fú yíng xún jiāng chuán sān sōu. hàn yáng chéng shǒu yíng jiān xiá shuǐ shī yíng, zhàn chuán sān sōu, hǔ zhàn chuán yī sōu, hàn chuān hǔ zhàn chuán èr sōu. huáng zhōu xié yíng, xún jiāng chuán sān sōu. qí zhōu chéng shǒu yíng, xún jiāng chuán èr sōu. jīng zhōu shuǐ shī yíng, shè shǒu bèi yǐ xià gè guān, zhàn chuán èr shí wǔ sōu, xún jiāng chuán èr sōu. yí chāng fǔ shuǐ shī, shùn zhì shí sān nián shè yí líng zhèn, xiá shuǐ shī qián hòu èr yíng. kāng xī shí jiǔ nián, gǎi wéi yí líng shuǐ shī xié biāo. qián lóng yuán nián, gǎi wéi yí chāng zhèn biāo, réng shè shuǐ shī qián hòu èr yíng, zhàn chuán sān shí sōu, xiǎo chuán shí yī sōu. jīng yuè kòu zhī luàn, jiù zhì wú cún. tóng zhì jiān, shè cháng jiāng shuǐ shī. qí shǔ hú běi shěng zhě, wèi hàn yáng shuǐ shī zhèn biāo, xiá hàn yáng yíng tián zhèn yíng pái zhōu yíng bā hé yíng. qí zhàn chuán bīng é, yǔ gè shěng cháng jiāng shuǐ shī tóng zhì.
湖北水师,武昌府城守营,旧有水师营,设守备以下各官。乾隆二年,拨入汉阳营,任江、汉巡防之责。武昌省城,存城守营内河巡哨船五艘,下游道士洑营巡江船三艘。汉阳城守营兼辖水师营,战船三艘,虎战船一艘,汉川虎战船二艘。黄州协营,巡江船三艘。蕲州城守营,巡江船二艘。荆州水师营,设守备以下各官,战船二十五艘,巡江船二艘。宜昌府水师,顺治十三年设彝陵镇,辖水师前后二营。康熙十九年,改为彝陵水师协标。乾隆元年,改为宜昌镇标,仍设水师前后二营,战船三十艘,小船十一艘。经粤寇之乱,旧制无存。同治间,设长江水师。其属湖北省者,为汉阳水师镇标,辖汉阳营、田镇营、簰洲营、巴河营。其战船、兵额,与各省长江水师同制。
jiāng xī shuǐ shī, qīng chū shè jiǔ jiāng zhèn biāo shuǐ shī yíng, nán hú shuǐ shī yíng pó hú shuǐ shī yíng, hǔ chuán èr shí sōu, fēn fáng shuǐ xún, gè yíng shè táng chuán yī sōu. kāng xī yuán nián, gǎi jiǔ jiāng zhèn biāo wèi jiǔ jiāng xié biāo, shuǐ shī qī bǎi qī shí sān rén, zēng shè shā chuán sān shí sōu, shuǐ xùn xún shào chuán shí qī sōu. qián lóng jiān, shí cún shā chuán bā sōu, hǔ chuán èr shí sān sōu. hòu gǎi wéi chéng shǒu yíng. tóng zhì bā nián, cái chè chéng shǒu yíng. qí nán hú shuǐ shī yíng pó hú shuǐ shī yíng, zì shè cháng jiāng shuǐ shī hòu, yì jiē cái chè. cháng jiāng shuǐ shī zhī shǔ yú jiāng xī shěng zhě, wèi hú kǒu shuǐ shī zhèn biāo, xiá hú kǒu yíng wú chéng yíng ráo zhōu yíng huá yáng yíng ān qìng yíng, zhàn chuán bīng é, yǔ gè shěng cháng jiāng shuǐ shī tóng zhì.
江西水师,清初设九江镇标水师营,南湖水师营、鄱湖水师营,唬船二十艘,分防水巡,各营设塘船一艘。康熙元年,改九江镇标为九江协标,水师七百七十三人,增设沙船三十艘,水汛巡哨船十七艘。乾隆间,实存沙船八艘,唬船二十三艘。后改为城守营。同治八年,裁撤城守营。其南湖水师营、鄱湖水师营,自设长江水师后,亦皆裁撤。长江水师之属於江西省者,为湖口水师镇标,辖湖口营、吴城营、饶州营、华阳营、安庆营,战船、兵额,与各省长江水师同制。
ān huī shěng shuǐ shī, ān qìng zhèn biāo shòu chūn zhèn biāo jí yóu bīng yíng sì zhōu yíng, jūn yǒu zhàn chuán. shùn zhì chū nián, ān qìng zhèn biāo yóu bīng yíng lì cāo jiāng xún fǔ biāo. kāng xī yuán nián, gǎi lì jiāng nán zǒng dū biāo. sì zhōu yíng jiù lì jiāng nán tí dū biāo, hòu gǎi lì ān huī xún fǔ biāo. ān qìng zhèn biāo, fēn fáng huái níng tóng chéng wàng jiāng dōng liú guì chí tóng líng jí jiāng xī péng zé xiàn děng chù, dà hǔ chuán yī sōu, xiǎo hǔ chuán èr shí èr sōu. yóu bīng yíng, fēn fáng hé zhōu wú wéi hán shān tóng chéng fán chāng wú hú dāng tú děng chù jí jiāng sū zhī jiāng níng xiàn, dà hǔ chuán yī sōu, xiǎo hǔ chuán èr shí qī sōu. shòu chūn zhèn biāo, yǐng zhōu yíng shào chuán èr sōu, sì zhōu yíng bā hǔ chuán sì sōu. jīng yuè kòu zhī luàn, shī chuán jǐn huǐ. tóng zhì jiān, shè cháng jiāng shuǐ shī, shǔ ān huī shěng zhě, wèi cháng jiāng tí dū biāo zhōng yíng, zhù tài píng fǔ, xiá yù xī yíng wú hú yíng dà tōng yíng jīn líng yíng, zhàn chuán bīng é, yǔ gè shěng cháng jiāng shuǐ shī tóng zhì.
安徽省水师,安庆镇标、寿春镇标及游兵营、泗州营,均有战船。顺治初年,安庆镇标游兵营隶操江巡抚标。康熙元年,改隶江南总督标。泗州营旧隶江南提督标,后改隶安徽巡抚标。安庆镇标,分防怀宁、桐城、望江、东流、贵池、铜陵及江西彭泽县等处,大唬船一艘,小唬船二十二艘。游兵营,分防和州、无为、含山、铜城、繁昌、芜湖、当涂等处及江苏之江宁县,大唬船一艘,小唬船二十七艘。寿春镇标,颍州营哨船二艘,泗州营扒唬船四艘。经粤寇之乱,师船尽毁。同治间,设长江水师,属安徽省者,为长江提督标中营,驻太平府,辖裕溪营、芜湖营、大通营、金陵营,战船、兵额,与各省长江水师同制。
hú nán shuǐ shī, qīng chū shè chén zhōu dòng tíng èr yíng. kāng xī èr shí bā nián, cái chén zhōu shuǐ shī, gǎi shè yuè zhōu shuǐ shī yíng, guī yuè zhōu yíng cān jiāng jiān xiá, shè shǒu bèi gè guān, tóu duò zhàn bīng liù shí bā rén, shuǐ bù zhàn bīng liù shí wǔ rén, shuǐ shǒu bīng yī bǎi sì shí bā rén, fēn fáng yuè zhōu fǔ chéng jí dōng xī hú shàng xià jiāng èr xùn. zì yōng zhèng zhì jiā qìng, dié yǒu zēng jiǎn, cún tóu duò zhàn bīng sān shí sì rén, shuǐ bù zhàn bīng sān shí jiǔ rén, shuǐ shǒu bīng yī bǎi sì shí èr rén, zhàn chuán shí bā sōu.
湖南水师,清初设辰州、洞庭二营。康熙二十八年,裁辰州水师,改设岳州水师营,归岳州营参将兼辖,设守备各官,头舵战兵六十八人,水步战兵六十五人,水守兵一百四十八人,分防岳州府城及东西湖、上下江二汛。自雍正至嘉庆,迭有增减,存头舵战兵三十四人,水步战兵三十九人,水守兵一百四十二人,战船十八艘。
dòng tíng shuǐ shī yíng, yuán shè dòng tíng xié biāo. jiā qìng èr nián, yǐ dòng tíng fù jiāng dū sī yí zhù cháng dé, gǎi cháng dé wèi xié. yǐ cháng dé yóu jī shǒu bèi yí zhù dòng tíng, gǎi dòng tíng xié wèi shuǐ shī yíng, shè yóu jī gè guān, zhàn bīng yī bǎi jiǔ rén, shǒu bīng sì bǎi sān shí liù rén, zhàn chuán shí èr sōu, fēn fáng xiǎo chuán yóu xún xiǎo chuán
洞庭水师营,原设洞庭协标。嘉庆二年,以洞庭副将、都司移驻常德,改常德为协。以常德游击、守备移驻洞庭,改洞庭协为水师营,设游击各官,战兵一百九人,守兵四百三十六人,战船十二艘,分防小船、游巡小船