yán xìng xià zhì yī bǎi sān shí sì.
炎興下帙一百三十四。
qǐ shào xìng sān shí yī nián shí yuè bā rì, jǐn shí liù rì yǐ mǎo.
起紹興三十一年十月八日,盡十六日乙卯。
liú qí yǔ jīn rén xiāng chí yú huái yīn.
劉錡與金人相持於淮陰。
liú qí zì xū yí jūn jìn bīng liú yóu yì jūn tǒng lǐng yuán qí zhōng jūn tǒng zhì sì yú xū yí qí yǐ yǐ sì dào huái yīn wén jīn rén jiāng zì qīng hé kǒu fàng chuán rù huái qí liè zhū jūn yú yùn hé àn shù shí lǐ bù duàn zhī rú jǐn xiù bǐng wǔ mìng huái yīn xiǎng dǎo xià bīn yǐ qīng zhōu zài èr bǎi rén zì huái yīn xiǎng dǎo xià bīn yǐ qīng zhōu zài èr bǎi rén zì huái hé yóu xiǎo qīng hé kǒu zhì dà qīng hé kǒu yuǎn tàn dòng xī ér yuàn qù zhě sì bǎi yú rén qí zhǐ yǐ èr bǎi rén xíng huí bào zì xiǎo qīng hé kǒu wén yǒu rén shēng xuān téng jǐ sān shí lǐ. yòu dà qīng hé kǒu nèi yì yǒu chuán shàng rén shēng bù xià shù bǎi zhī qí lì shēng chì zhī yuē: wú suǒ wén bù rú cǐ. ruò bù shí jǐn gāi zhǎn qí zhòng yǒu suō tóu shāo shāo tuì qù zhě bīn dú jìn yuē: yuǎn bù guò yī zhòu yè rú jīn rén wú dòng jìng yuàn gān jūn fǎ rú guǒ rán qǐ qǐng kào shǎng qí rán zhī dīng wèi jīn rén yǐ tiě qí liè yú huái zhī běi wàng zhī rú zhǎng shān qí wén jí bīn suǒ tàn wèi shí yī xíng rén gè zhuǎn liǎng zī.
劉錡自盱眙軍進兵留游奕軍統領員琦中軍統制汜於盱眙錡以乙巳到淮陰聞金人將自清河口放船入淮錡列諸軍於運河岸數十里不斷之如錦繡丙午命淮陰響導夏彬以輕舟載二百人自淮陰響導夏彬以輕舟載二百人自淮河由小清河口至大清河口遠探動息而願去者四百餘人錡止以二百人行回報自小清河口聞有人聲喧騰幾三十里。又大清河口內亦有船上人聲不下數百隻錡厲聲叱之曰:吾所聞不如此。若不實盡該斬其眾有縮頭稍稍退去者彬獨進曰:遠不過一晝夜如金人無動靜願甘軍法如果然乞請犒賞錡然之丁未金人以鐵騎列於淮之北望之如長山錡文集彬所探為實一行人各轉兩資。
jiǔ yuè wù shēn shū mì yuàn qì tōng hǎo bǎng.
九月戊申樞密院契通好榜。
dà sòng sān xǐng shū mì yuàn shào xìng sān shì nián jiǔ yuè jiǔ rì sān xǐng shū mì yuàn tóng fèng shèng zhǐ qì dān yǔ wǒ zào bǎi nián xiōng dì zhī guó qǐng yuán jiān chén wù guó zhāo zhì nǚ zhēn bǐ cǐ jiē bèi qí dú zhèn jì yí bì jiāng nán ér liáo biàn yuǎn jū mò běi xiāng qù wàn lǐ yīn xìn bù tōng jīn tiān wáng cǐ lǔ cǐ èr zì gǎi zuò bǐ shǐ zì sòng sǐ zhèn tí bīng bǎi wàn shōu fù zhōng yuán wéi ěr dà liáo háo jié zhōng yì zhī shì yì xié lì chéng shì yí jiān jué qú kuí bào yē lǜ zhī shēn chóu jiāng lái shì dìng tōng hǎo rú shí fā gè yí zhī xī.
大宋三省樞密院紹興三士年九月九日三省樞密院同奉聖旨契丹與我灶百年兄弟之國頃緣奸臣誤國招致女真彼此皆被其毒朕既移蹕江南而遼變遠居漠北相去萬里音信不通今天亡此虜此二字改作彼)使自送死朕提兵百萬收復中原惟爾大遼豪傑忠義之士亦協力乘勢宜殲厥渠魁報耶律之深讎將來事定通好如實發各宜知悉。
yòu xù bǎng cuò zhì zhāo yù shì jiàn.
又續榜措置招諭事件。
dà sòng sān xǐng shū mì yuàn shào xìng sān shí yī nián shí yuè jiǔ yuē: sān xǐng shū mì yuàn tóng fèng shèng zhǐ jīn xù cuò zhì zhāo yù shì jiàn shàng rú hòu yī bó hǎi xī qì dān zhū guó wǎ jiě běn cháo chū wú chóu xì zhǐ yuán nǚ jié yǐ bīng wēi qiān zú fú hé jūn bù néng zì tuō jīn zhèn qīn xíng tǎo fá běn wèi wán yán yī zú cāng zú zhī xián kǒng nán fēn bǐ cǐ běn bǎng dào rì rú néng shù shēn lái guī huò qín shā qiú shǒu gǎi zuò qí shuài zì jiāo dài de chú yī gé gěi shǎng wài suī guǎn jūn jié yuè zhèn jié yú bīng wēi zhǒng lèi qí zhǔ jīn wán yán liàng shì jūn shā mǔ tú xiōng lù dì bào xìng gōng yì cán nüè shēng mín zì gǔ jí jīn wú cǐ xiōng nì ěr jiē dào xī zhī shí rú jiàn cǐ bǎng wén néng fān rán gǎi huǐ shù shēn lái jiàng zhě cóng qián guò qiān yī qiè bù wèn réng yōu jiā jué shǎng yòu chū bǎng xiǎo yù gè yí zhī xī.
大宋三省樞密院紹興三十一年十月九曰:三省樞密院同奉聖旨今續措置招諭事件上如後一渤海奚契丹諸國瓦解本朝初無讎隙止緣女刦以兵威簽卒符合軍不能自脫今朕親行討伐本為完顏一族倉卒之閒恐難分彼此本榜到日如能束身來歸或擒殺酋首(改作其帥)自交待得除依格給賞外雖管軍節鉞朕刦於兵威種類其主今完顏亮弒君殺母屠兄戮弟暴興工役殘虐生民自古及今無此凶逆爾街道吸知識如見此榜文能翻然改悔束身來降者從前過愆一切不問仍優加爵賞右出榜曉諭各宜知悉。
jīn rén kòu lú zhōu jiàn dū tǒng wáng quán lǐng jūn dùn zǒu.
金人寇(廬州建都統王權領軍遁走)。
lǔ rén fàn cǐ sān zì gǎi zuò jīn gōng lú zhōu zài chéng guān lì wàng fēng zhēng dùn shí jiàn kāng dōu tǒng wáng quán tún lú zhōu dāng yè èr gēng lǐng běn jūn rén mǎ zǒu chū chéng.
虜人犯(此三字改作金攻)廬州在城官吏望風爭遁時建康都統王權屯廬州當夜二更領本軍人馬走出城。
shí rì yǐ yǒu chí zhōu zhù zhā zi xiǎn zhōng zòu zhèng yáng jié bào.
十日已酉池州駐劄子顯忠奏正陽捷報。
chí zhōu zhù zhā yù qián zhū jūn dōu tǒng zhì lǐ xiǎn zhōng zòu yú shí yuè chū sān rì tàn shì fān zéi gǎi zuò jīn bīng yú ān fēng jūn zhèng yáng duì àn guò huái yǔ xìn yáng jūn xún chuò tàn shì jiāng guān cáo gāo líng děng yòng jiàn xiāng shè zhì wǎn fù guò hé qù yá xún shí fēn qiǎn tǒng zhì kǒng fú wéi yǒng shòu liú biāo děng bù yā jūn mǎ qián qù yán huái jiāng dōng cuò zhì yíng dí chén jì lǜ jūn mǎ cè yīng jù kǒng fú shēn yú shí yuè chū sì rì chén shí yǐ lái jiāng dài jūn mǎ dào ān fēng jūn zhèng yáng xī dì míng dà rén zhōu huái hé àn shàng féng jiàn fān zéi cǐ èr zì gǎi zuò jīn wàn hù guō fù liú hán jiāng jūn tǒng yā wǔ qiān yú cóng fú děng dū shuài jūn mǎ yǔ zéi gǎi zuò zhī xuè zhàn yǎn jī zéi gǎi zuò qí zhòng bài qù qí zéi cǐ èr zì gǎi zuò suí zài qiǎn shēng bīng wàn yú bù liè zhèn shì qián lái yíng dí fú děng zài gǔ yǒng jiāng shì yǔ zéi gǎi zuò zhī áo zhàn yí shí lián bìng sān zhèn qí zéi gǎi zuò běi jūn dà bài dāng zhèn shā sǐ jí zhuī gǎn yǎn rù huái hé bù jì shù mù chū bǎng xiǎo yù.
池州駐劄御前諸軍都統制李顯忠奏於十月初三日探事番賊(改作金兵)於安豐軍正陽對岸過淮與(信陽)軍巡綽探事將官曹高陵等用箭相射至晚復過河去牙尋時分遣統制孔福韋永壽劉彪等部押軍馬前去沿淮江東措置迎敵臣繼率軍馬策應據孔福申於十月初四日辰時以來將帶軍馬到安豐軍正陽西地名大人洲淮河岸上逢見番賊(此二字改作金)萬戶郭副留韓將軍統押五千餘從福等督率軍馬與賊(改作之)血戰掩擊賊(改作其)眾敗去其賊(此二字改作隨)再遣生兵萬餘布列陣勢前來迎敵福等再鼓勇將士與賊(改作之)鏖戰移時連並三陣其賊(改作北軍)大敗當陣殺死及追趕掩入淮河不計數目出榜曉諭。
zhī jūn zhōu wǔ jù zòu zhāo xiáng dào zhōng yì rén.
知均州武鉅奏招降到忠義人。
zhī jūn zhōu wǔ yì láng wǔ jù bào jié chēng běn zhōu qiǎn rén zhāo nà dào běi jiè zhōng yì guī cháo rén xún jiǎn jiù cháo dù hǎi děng èr wàn yú rén lǎo xiǎo shù wàn shā dào jīn rén shǒu jí bìng zhuō dào huó rén èr bǎi yú rén.
知均州武翼郎武鉅報捷稱本州遣人招納到北界忠義歸朝人巡檢咎朝杜海等二萬餘人老小數萬殺到金人首級並捉到活人二百餘人。
wāng chè zòu jǔ zhī jīng mén jūn yáo yuè zhuǎn guān zài rèn.
汪澈奏舉知荊門軍姚岳轉官再任。
yí shǐ yuē: yáo yuè zì sōng qīng jīng zhào rén shǎn xī xiàn méi yuè bì dì rù shǔ tú zhōng de jìn shì jǔ yè shí wén yī cè dú zhī yuē: wǒ píng rì xí jǔ yè shí bù jí cǐ suì zhēn cáng zhī zhāng jùn shī shǎn yòu yù shōu xì shǎn yòu shì dài fū xīn shào xìng chū jiě shì lìng shǎn yòu liú yù jìn shì jǐn zuò hé gé jí lèi shěng shì yì rú cǐ wéi zá fàn chù luò yī èr rén ér yǐ yuè wèi bǎng shǒu yóu shì shǎn yòu liú yù jìn shì èr shí yú rén jiē guò shěng yuè fēi wèi hú běi jīng xī xuān fǔ shǐ yǐ shēn xìng yuè mǔ xìng yáo yī jiàn yáo yuè dà xǐ suì pì wèi shǔ guān jí fēi bèi zuì gǎi zuò hài zì wèi fēi fēi zhī kè. qiě qǐ gǎi yuè zhōu zhōu míng shì lùn bǐ zhī lèi guān zhī jīng mén jūn jí mín bīng zhì yī sè yī shān yī děng qiāng zhàng xīn xiān qí zhì jù mín bīng zài jiào chǎng xí nuò shēng lìng qí yī yù shǐ zhōng chéng wāng chè xuān yù jīng xiāng dào jīng mén jūn yuè lìng mín bīng yíng jiē bǎi liè yú yuán yě zhōng chè jiàn yī shān qiāng qí rú fǎ yǐ xǐ é shēng nuò qí yī ér bù huā chè dà xǐ nǎi jù zòu yuē: jìn zì xiāng yáng hái zhū dào jīng mén jūn zì rù jìng jiàn tián yě jiàn pì shàng xià ān jū bǎi xìng lěi lěi zhē dào bù jué jiē yán zhī jūn yáo yuè wèi zhèng bù rǎo bìng wú zhuī hū zhì dào yǒu shù wài hù bù bì tā chù rén mín qiǎng bǎo ér lái yuàn wèi biān hù jīng mén zhèng kòng è zhī jìng nèi yǐ yáo zhī jūn wèi mìng huò yī rì bié yǒu chà chú zé lái jū zhī mín bì sàn qiáng zhuàng zǐ dì bì chí chén mì jiā tàn tīng chéng rú qí yán jùn shǒu zhōng yì bù yì de yě. yǒu zhǐ yáo yuè tè zhuǎn yī guān hòu rèn mǎn lìng zài rèn.
遺史曰:姚岳字崧卿京兆人陝西陷沒岳避地入蜀途中得進士舉業時文一冊讀之曰:我平日習舉業實不及此遂珍藏之張浚失陝右欲收系陝右士大夫心紹興初解試令陝右流寓進士盡作合格及類省試亦如此唯雜犯黜落一二人而已岳為榜首由是陝右流寓進士二十餘人皆過省岳飛為湖北京西宣撫使以身姓岳母姓姚一見姚岳大喜遂闢為屬官及飛被罪(改作害)自謂非飛之客。且乞改岳州州名士論鄙之累官知荊門軍籍民兵置一色衣衫一等槍仗新鮮旗幟聚民兵在教場習喏聲令齊一御史中丞汪澈宣諭荊襄到荊門軍岳令民兵迎接擺列於原野中澈見衣衫槍旗如法已喜俄聲喏齊一而不嘩澈大喜乃具奏曰:近自襄陽還諸道荊門軍自入境見田野漸辟上下安居百姓累累遮道不絕皆言知軍姚岳為政不擾並無追呼治道有術外戶不閉他處人民襁褓而來願為編戶荊門正控扼之境內以姚知軍為命或一日別有差除則來居之民必散強壯子弟必弛臣密加探聽誠如其言郡守中亦不易得也。有旨姚岳特轉一官候任滿令再任。
shí yī rì yǔ xū huái dōng xī jūn mǎ wén zì bù tōng.
十一日庾戌淮東西軍馬文字不通。
liú qí zài huái dōng wáng quán zài huái xī liú xīng dì wén zì rì wǎng lái bù duàn gēng xū huái xī wén zì bù tōng jīn rén shēn rù huái xī yě. qí zài huái yīn jiù.
劉錡在淮東王權在淮西流星遞文字日往來不斷庚戌淮西文字不通金人深入淮西也。錡在淮陰就。
qiǎn xū yí jūn tún zhù bīng guān yuán qí liú sì wǎng zhāo xìn yǐ lái tǐ tàn zhì zhāo xìn xiàn jiè wén jīn rén è lù bù kě xíng ér huí suì wǎng huái yīn hé liú qí jūn.
遣盱眙軍屯駐兵官員琦劉汜往招信以來體探至招信縣界聞金人扼路不可行而回遂往淮陰合劉錡軍。
lú zhōu ān fǔ gōng tāo qì chéng zǒu wěi xiū wǔ láng tiān chà běn zhōu zhù pō bīng mǎ dōu jiān yáng chūn quán zhōu shì.
廬州安撫龔濤棄城走委修武郎添差本州駐泊兵馬都監楊椿權州事。
jīn rén fàn gǎi zuò gōng lú zhōu dāng yè sì gēng ān fǔ gōng tāo qǐng dōu jiān yáng chūn quán zhōu qì chéng dùn zǒu.
金人犯(改作攻)廬州當夜四更安撫龔濤請都監楊椿權州棄城遁走。
xīn chà huái nán yùn pàn mò méng jiàng yī guān fàng bà.
新差淮南運判莫濛降一官放罷。
yí shǐ yuē: mò méng zì zi méng hú zhōu rén yě. shì zhōng xíng fǎ ér shí bù zhī fǎ yì yáng wèi zhǎng hòu yīn wèi xiǎn kè yǒu wǔ zǐ fù zǐ gèng xiāng chēng yù rén jiē xiào zhī cháng wèi jīn bù láng zhōng cuò zhì shā tián lú chǎng yú mín bù biàn jiàng jiān dāng zhì shì yòng wèi huái nán yùn pàn bì shì dòu liú bù fù shěng bù kān huì huái nán yùn pàn mò méng yǐ jiàng zhǐ huī lìng xīng sù qǐ fā zhī rèn zhuān yī suí wáng quán jūn yīng bàn qián liáng jīng jīn liǎng yuè wèi jiàn shēn fā dào rèn yuè rì wèi shì qiān yán yǒu wù jūn qī yǒu zhǐ tè jiàng yī guān fàng bà jiù chú xiàng shui yún huái nán zhuǎn yùn pàn guān tián jiàn què réng zhuān yī suí wáng quán jūn yīng bàn qián liáng.
遺史曰:莫濛字子蒙湖州人也。試中刑法而實不知法意陽為長厚陰為險刻有五子父子更相稱譽人皆笑之嘗為金部郎中措置沙田蘆場於民不便降監當至是用為淮南運判避事逗遛不赴省部勘會淮南運判莫濛已降指揮令星速起發之任專一隨王權軍應辦錢糧經今兩月未見申發到任月日為是遷延有誤軍期有旨特降一官放罷就除向〈氵勻〉淮南轉運判官填見闕仍專一隨王權軍應辦錢糧。
shí èr rì xīn hài zhōng shǐ zhì liú qí jūn zhōng chuán xuān fǔ yù.
十二日辛亥中使至劉錡軍中傳宣撫諭。
zhōng shǐ zhì liú qí jūn zhōng chuán xuān fǔ yù qí yǔ zhī tóng lín huái àn guān huái běi zhī lǔ shān cǐ zì qí zhōng shǐ zhèn sǒng qí yuē: liú qí wéi yǒu sǐ bào guó jiā ěr zhōng shǐ yuē: shàng zhī zhì zhì zhōng yì tiān xià xiū qī wěi zài zhì zhì gèng wàng shàng wèi zōng miào shè jì fǔ wèi shēng líng tóng lǜ jiāng shì gòng jì shì gōng.
中使至劉錡軍中傳宣撫諭錡與之同臨淮岸觀淮北之虜(刪此字)騎中使震悚錡曰:劉錡唯有死報國家耳中使曰:上知制置忠義天下休戚委在制置更望上為宗廟社稷俯為生靈同率將士共濟事功。
jīn rén xiàn chú zhōu zhī jūn shì lù jiān qì chéng zǒu.
金人陷滁州知軍事陸兼棄城走。
wán yán liàng zhī nán qīn yě. zì huái xī yóu lú zhōu rù hé zhōu lù xiān lìng wàn hù xiāo qí yǐ qí shí wàn zì shòu chūn dù huā qí zhèn yóu dìng yuǎn qǔ chú zhōu lù zhàn yáng zhōu qí zhì ǒu táng zhù jūn shù rì jiàn qīn qū tíng wǎ diàn xiān yǐ bǎi yú qí zhí fàn gǎi zuò qū qīng liú guān fù huí yì rì. yòu yǐ shù bǎi qí zài fàn gǎi zuò zhì qīng liú guān yì fù yīn. yòu yì rì suì zhǎng qū rù qīng liú guān zhí dǐ chú zhōu zhī zhōu lù jiān qì chéng dùn qù jīn rén suǒ guò bù shā rén bù fàng huǒ bù lǔ lüè cái wù huò jiàn zhōu xiàn rén zé yǐ hǎo yǔ xiāng wèi yuē: dà jīn huáng dì xíng rén dé bù xū jù pà jīn gěi rǔ gōng jù kě yǐ hù xiāng shuō yù gè ān yè zài shuǐ kǒu zhèn zhī xī yǒu jīn rén yí huǒ shāo mín jū cǎo shè yī xián lì zhǎn zhī réng jiē bǎng yǐ lìng guò jūn ān zhuǎn yùn fù shǐ yáng kàng lìng zhōu xiàn xiāng cūn lín yì lù shí lǐ yī fēng huǒ tái xià jī cǎo shù qiān shù. yòu lìng cūn bǎo jū mín gè zhì zhǎng guì lǐ zhèng lǐ zhǎng cuī dū yán qiē rén shén kǔ zhī zhì shì jīn rén rù chú zhōu jiè fāng yǐ wú mǎ cǎo wèi jiǒng jí ér shí lǐ xián dé cǎo shù qiān shù. yòu cūn rén jiē qì guì ér qù jīn rén rù jìng xī wú qiāng zhàng nǎi jǐn qǔ cūn rén suǒ qì zhě zì shì rén jiē wèi yáng kàng yǔ jīn rén yǒu mì yuē zhēn jiān xì ěr suī shén biàn zhě yì bù gǎn yǐ wèi fēi shì.
完顏亮之南侵也。自淮西由廬州入和州路先令萬戶蕭琦以騎十萬自壽春渡花琦鎮由定遠取滁州路占揚州琦至藕塘駐軍數日漸侵曲亭瓦店先以百餘騎直犯(改作趨)清流關復回翌日。又以數百騎再犯(改作至)清流關亦復因。又翌日遂長驅入清流關直抵滁州知州陸兼棄城遁去金人所過不殺人不放火不虜掠財物或見州縣人則以好語相謂曰:大金皇帝行仁德不須懼怕今給汝公據可以互相說諭各安業在水口鎮之西有金人遺火燒民居草舍一閒立斬之仍揭榜以令過軍安轉運副使楊抗令州縣鄉村臨驛路十里一烽火台下積草數千束。又令村堡居民各置長檜里正里長催督嚴切人甚苦之至是金人入滁州界方以無馬草為窘急而十里閒得草數千束。又村人皆棄檜而去金人入境悉無槍杖乃盡取村人所棄者自是人皆謂楊抗與金人有密約真奸細耳雖甚辨者亦不敢以為非是。
shí sān rì rén zǐ yù yíng qián jūn tǒng zhì lǐ pěng wǎng jiāng shàng hàn yù cháo cí.
十三日壬子御營前軍統制李捧往江上捍禦朝辭。
sì zhōu xuān fǔ shǐ wú jiè zòu shōu fù qín zhōu.
四州宣撫使吳玠奏收復秦州。
wú lín bào zhì shàng yuē: jīn lǔ gǎi zuò rén wú gù bài méng sì lù chū shī zhèn zhī yīng bīng liáng bù dé yǐ jīn rì zhī jié suī yóu zǔ zōng dé zé rán yì tiān rén xìn shùn zhī zhù kě shǐ wú lín cún fǔ sì mín lìng gè ān yè yǐ wèi hú jiāng xiàng huà zhī yì nèi wèi jīn guó qiān qǐ cóng jūn zhī rén wù zài yōu xuè fù qí jiā mǔ lìng zhòng rǎo yī yīng fēi lǐ bào yì nüè yòng xíng lù děng shì yī qiē chú qù zǎi xiàng chén kāng bó děng zòu yuē: shén zhōu xiàn méi sān shí yú nián jīn rì yī fāng zhī rén xǐ jiàn hàn guān wēi yí shàng yuē: bǎo zhǐ shì wán yán jiā bīng jí bào wú mín tuō qù tāng huǒ rú jiě dào xuán cǐ jiē qīng děng zhǐ zōng zhī xiào kāng bó zòu yuē: chén děng hé gōng zhī yǒu bì xià diào fá wēi líng zhōng yuán chuán xí ér xià zì cǐ shǐ yǐ..
吳璘報至上曰:金虜(改作人)無故敗盟四路出師朕之應兵良不得已今日之捷雖由祖宗德澤然亦天人信順之助可使吳璘存撫四民令各安業以慰壺漿向化之意內為金國簽起從軍之人務在優〈血阝〉其家母令重擾一應非理暴役虐用刑戮等事一切除去宰相陳康伯等奏曰:神州陷沒三十餘年今日一方之人喜見漢官威儀上曰:保止是完顏家兵極暴吾民脫去湯火如解倒懸此皆卿等指蹤之效康伯奏曰:臣等何功之有陛下吊伐威靈中原傳檄而下自此始矣。。
jīng xiāng chéng mǐn huái xī wáng quán jù zòu shèng jié.
荊襄成閔淮西王權俱奏勝捷。
hú běi jīng xī zhì zhì shǐ chéng mǐn shēn jù zhī xiāng yáng fǔ hǎo shēn jù quán zhī guāng huà jūn zhāng qū shēn jiǔ yuè èr shí qī rì chén shí yǒu jīn zéi gǎi zuò rén quán zhuāng jūn mǎ yuē wǔ qiān yú qí zhí rù jūn yá suì bù tǒng guān bīng qī shí rén yú běn jūn shàng shuǐ běi mén kāi chéng guǒ wài yǔ jīn rén xuè zhàn dòu dí qián hòu gòng liù zhèn zhì yǒu shí shā bài běi jiè jūn mǎ tuì huí duó dào yì jiǎ qì xiè jí zhuó dào fān rén shǒu jí bǎo hù jūn chéng bǎi xìng guān zhōng wú yú wěi shì shèng jié qīng yuǎn jūn jié dù shǐ lóng shén wèi sì xiāng dōu zhǐ huī shǐ jiàn kāng fǔ zhù zhā yù qián zhū jūn dōu tǒng zhì wáng quán zòu chén tǒng lǜ zhū jūn zì shòu chūn xiàn jiè shǒu yǔ lǔ qiú gǎi zuò jīn yǐ zhòng bīng lián rì gōng dǎ jí jīng dà zhàn shā sǐ fān zéi gǎi zuò huò shén duō dà jūn zhì hé zhōu chéng xià chén fēn bù zhū jūn rén mǎ pī chéng bǎi zhèn yǔ zéi gǎi zuò zhī xiāng jù chén zhào mù gǎn sǐ èr qiān yú rén lìng tǒng jié zéi gǎi zuò qí zhài jí shí fā xíng liáng jiǔ xiān jié zhōng fān zéi shān cǐ èr zì dà zhài xiāng shè sī shā xián qí dì èr zhài zhī jué yì xiàng qián lái yǔ guān jūn hù xiāng sī shè xuè zhàn zhì sì gēng shā sǐ fān zéi shān cǐ èr zì bù zhī jī shù wěi shì dà huò shèng jié.
湖北京西制置使成閔申據知襄陽府郝申據權知光化軍張趨申九月二十七日辰時有金賊(改作人)全裝軍馬約五千餘騎直入軍衙遂部統官兵七十人於本軍上水北門開城裹外與金人血戰鬥敵前後共六陣至酉時殺敗北界軍馬退回奪到衣甲器械及斫到番人首級保護軍城百姓官中無虞委是勝捷清遠軍節度使龍神衛四廂都指揮使建康府駐劄御前諸軍都統制王權奏臣統率諸軍自壽春縣界(首與)虜酋(改作金以)重兵連日攻打及經大戰殺死番賊(改作獲甚多)大軍至和州城下臣分布諸軍人馬披城擺陣與賊(改作之)相拒臣召募敢死二千餘人令統刦賊(改作其)寨即時發行良久(先刦)中番賊(刪此二字)大寨相射廝殺閒其第二寨知覺亦向前來與官軍互相廝射血戰至四更殺死番賊(刪此二字)不知基數委是大獲勝捷。
liú qí tuì jūn bèi dì jiāng.
劉錡退軍備地江。
liú qí zài huái yīn yǔ jīn rén gé huái xiāng chí yòng zhōu zài jiǎ shì yǐ gōng nǔ xiāng shè yǐ shù rì rén zǐ zì qīng hé kǒu yǒu yī xiǎo zhōu shùn liú ér xià yāo qǔ zhī yǒu sù mǐ shù bù dài yǒu lǘ yī tóu qí yuē: cǐ tàn shuǐ shì zhě yě. é qǐng jīn rén gè bào cǎo yī shù zuò mǎ jiǎn fǎ zhè zhōu zhōu yuē yǒu wǔ bǎi yú sōu jiē zhì qīng hé kǒu chū yǒu zài liáng shí wǎng háo zhōu zhě yǒu zài xí kào zhī wù qǔ chǔ zhōu zhī wéi yáng zhě shàng shuǐ qiān wǎn shén sù qí yǔ zhū jūn fāng shì zhī hū chéng jīn zì pái bào huái xī lǔ gǎi zuò dí shì shén shèng lìng qí tuì jūn bèi jiāng.
劉錡在淮陰與金人隔淮相持用舟載甲士以弓弩相射已數日壬子自清河口有一小舟順流而下邀取之有粟米數布袋有驢一頭錡曰:此探水勢者也。俄頃金人各抱草一束作馬減法這舟舟約有五百餘艘皆至清河口出有載糧食往濠州者有載檄犒之物取楚州之維揚者上水牽挽甚速錡與諸軍方視之忽承金字牌報淮西虜(改作敵)勢甚盛令錡退軍備江。
huái nán lù zhuǎn yùn fù shǐ yáng kàng dùn zǒu zhì jiāng yīn jūn.
淮南路轉運副使楊抗遁走至江陰軍。
yí shǐ yuē: yáng kàng zì yì zhī tān dá guǐ jī zhī rén yě. gǎn dà yán xǐ qīng yì tán bīng jù mín zuò shuǐ zhài zì qī bì chéng dà gōng yǐ hú shēn wèi dōu tǒng lǐng kàng suí liú qí jūn yú huái yīn jiàn qīng hé kǒu yǔ jīn rén xiāng chí kàng yán yù zì shǒu shuǐ zhài. qiě cuī dū qián liáng yīng fù dà jūn suì qì qí jūn ér qù.
遺史曰:楊抗字抑之貪沓詭激之人也。敢大言喜輕易談兵聚民作水寨自期必成大功以胡深為都統領抗隨劉錡軍於淮陰見清河口與金人相持抗言欲自守水寨。且催督錢糧應副大軍遂棄其軍而去。
dùn zǒu dù jiāng zhǐ yú jiāng yīn jūn.
遁走渡江止於江陰軍。
shí wǔ rì jiǎ yín liú qí fā bīng dù huái yǔ jīn rén zhàn.
十五日甲寅劉錡發兵渡淮與金人戰。
liú qí lǚ qiǎn bīng huò sān èr bǎi huò wǔ bǎi dù huái yǔ jīn rén zhàn jīn rén tuì què guān jūn dé xiǎo shèng ér huí qí bù fā chuán dù jì jīn rén xī zhòng lái zhàn qí yì bù qiǎn yuán bīng jié cì zhàn mò zhě qiān yú rén zhì shì. yòu fā qiān rén wǎng jiē chí dāo fǔ dù huái běi yǔ jīn rén áo zhàn huò jìn huò què yǐ tuì wú guī lù sǐ zhě shí qī bā.
劉錡屢遣兵或三二百或五百渡淮與金人戰金人退卻官軍得小勝而回錡不發船渡既金人悉眾來戰錡亦不遣援兵節次戰歿者千餘人至是。又發千人往皆持刀斧渡淮北與金人鏖戰或進或卻以退無歸路死者十七八。
jīn rén kòu gǎi zuò gōng xiāng yáng fǔ fán chéng.
金人寇(改作攻)襄陽府樊城。
wú gǒng xīn jiāo è zhōu dōu tǒng zhì zhí shì nǎi shù yú xiāng yáng fǔ xiāng yáng yóng wàng gǒng zhì jí gǒng dào xiāng yáng wú zhàn shǒu jù nǎi yù tuì rù wàn shān shān zhài huò xiāng yáng shī shǒu zé rù chuān ér zhū yán xiōng yán xiōng bù dìng cháo tíng lìng gǒng qiǎn bīng fáng hù wǔ chāng yī dài jīn dù gǒng wén mìng jí yǐn bīng huí è yǐ tuì jūn yǐ. hú běi jīng xī xuān yù shǐ wāng chè wén zhī chí shū zé gǒng bǐ jí huí xiāng yáng ér zì fā è zhī yú bīng xī zhàn jiàn zhāng shēng shì jìn shù huáng zhōu gǒng fù hái xiāng yáng huǐ qí dé hái wǔ chāng cháng biǎn zào bù zì ān qì pō yóu wèi dìng shì rì jīn rén shù bǎi qí hū zhì fán chéng yù duó fú qiáo jìng zhì chéng xià fāng xì fú qiáo wèi bì jīn rén bù dé dù gǒng nǎi dēng chéng jiàn chū yù zhī ān fǔ shǐ hǎo fāng jiàn kè bà rù zhái táng yǐ. yǒu yú hòu zhě dēng qí táng lì shēng hū yuē: fān gǎi zuò jīn rén yǐ dào chéng xià ān fǔ. qiě chū lái wén zhī suì dēng chéng zhuǎn yùn pàn guān yáo shào yì dēng chéng shí chéng zhōng zhū jūn zǎn duì wǔ zhě yǐ shèn xuān bù kě zhěng. yòu shì shù zuǒ chí yú shì zhě rú fèi gēng xiāng cì jiàn chū bīng dù jiāng zhì fán chéng xià yǔ jīn rén xiāng yù jīn rén shǎo què guān bīng shāo jìn jīn rén sān què zhì zhú lín xià tiě qí tū chū guān bīng suì bài sǐ zhě wú shù shì shí gǒng zài fán chéng ér jīn rén yì tuì shì shù jīng huáng zhě fāng xī shì yì yě. yǐ dà huò shèng jié wén jūn zhōng wèi zhī fán chéng gōng shǎng tǒng zhì guān zhāng píng zài xiāng yáng wèi cháng chū chéng yì yǐ qí gōng jiù wǔ gōng dài fū shàng zhuǎn zhōng wèi dài fū.
吳拱新交鄂州都統制職事乃戍於襄陽府襄陽顒望拱至及拱到襄陽無戰守具乃欲退入萬山山寨或襄陽失守則入川而諸訁匈訁匈不定朝廷令拱遣兵防護武昌一帶津渡拱聞命即引兵回鄂已退軍矣。湖北京西宣諭使汪澈聞之馳書責拱俾亟回襄陽而自發鄂之餘兵悉戰艦張聲勢進戍黃州拱復還襄陽悔綦得還武昌常褊躁不自安憩泊猶未定是日金人數百騎忽至樊城欲奪浮橋徑至城下方系浮橋未畢金人不得渡拱乃登城漸出御之安撫使郝方見客罷入宅堂矣。有虞候者登其堂厲聲呼曰:番(改作金)人已到城下安撫。且出來聞之遂登城轉運判官姚劭亦登城時城中諸軍攢隊伍者已甚喧不可整。又士庶左馳於市者如沸羹相次漸出兵渡江至樊城下與金人相遇金人少卻官兵稍進金人三卻至竹林下鐵騎突出官兵遂敗死者無數是時拱在樊城而金人亦退士庶驚惶者方息是役也。以大獲勝捷聞軍中謂之樊城功賞統制官張平在襄陽未嘗出城亦以奇功就武功大夫上轉中衛大夫。
fán chéng shǒu jiāng dí guì wáng jìn zhàn méi tǒng zhì zhāng xùn tōng shā huò xiāng dāng.
樊城守將翟貴王進戰沒統制張訓通殺獲相當。
wú gǒng shǒu xiāng yáng chú zhāo tǎo shǐ jiān è zhōu dōu tǒng zhì zuǒ jūn tǒng zhì hǎo shuài xiāng yáng dài wú gǒng bīng jīng nán dōu tǒng zhì lǐ dào yùn dài yáo shào quē lǔ gǎi zuò jīn shuài liú è bù lǐng fān hàn bīng hào yī shí wǔ wǔ wàn lái gōng jīng xiāng xiān qǔ guāng huà shí yuè shí sì rì yè niú shǒu zhèn zhuāng jiā yì xiāng yáng bào jiàn èr sān qú shuài qí èr zhě shì huáng qí yī zhe bái lǐng bīng lái zhèn zhōng wáng zǒng guǎn xuān tún hòu xī mén wài sān rén lái bào zhě zhuì suǒ dēng chéng chuán bào zhāo tǎo zhāo tǎo yí qí shàng liú guāng huà bù shè bèi jiāo rì lǔ gǎi zuò jīn qí sān qiān gōng fán chéng réng duó fán chéng fú qiáo zì jiǎng hǎo hòu fán chéng bù xiū zhú duō cuī quē fú qiáo wèi chéng xiān shì shù fán chéng zhě yī èr bǎi rén fù jiāng dí guì bù jiāng wáng jìn tǒng zhī yǐ hù fú qiáo tǒng zhì zhāng xùn tōng lǐng bǎi qí xún chuò lǔ gǎi zuò jīn qí hū zhì zì dèng zhōu lù lái zhì zhǎng diàn yǔ zhāng xùn tōng qí bīng yù lǔ jīn qí hū zhì zì dèng zhōu lù lái zhì zhǎng diàn yǔ zhāng xùn tōng qí bīng yù lǔ gǎi zuò jīn fén zhǎng diàn hé zhàn lìng qiǎn bīng qǔ fán chéng zhí dǐ fú qiáo dí guì wáng.
吳拱守襄陽除招討使兼鄂州都統制左軍統制郝帥襄陽代吳拱兵荊南都統制李道運代姚劭(缺)虜(改作金)帥劉萼部領番漢兵號一十五五萬來攻荊襄先取光化十月十四日夜牛首鎮莊家詣襄陽報見二三渠帥其二者柿黃其一著白領兵來鎮中王總管宣屯後西門外三人來報者縋索登城傳報招討招討疑其尚留光化不設備交日虜(改作金)騎三千攻樊城仍奪樊城浮橋自講好後樊城不修築多摧缺浮橋未成先是戍樊城者一二百人副將翟貴部將王進統之以護浮橋統制張訓通領百騎巡綽虜(改作金)騎忽至自鄧州路來至長店與張訓通騎兵遇虜金)騎忽至自鄧州路來至長店與張訓通騎兵遇虜(改作金)焚長店合戰另遣兵取樊城直抵浮橋翟貴王。
jìn lǐng bīng chū zhàn wǒ shī bài èr jiāng méi shì zuò bàn yǎn rù jiāng zhōng wú zhāo tǎo yǐ sì chuán dù shī fēng shén bù néng dào àn zhì wǎn lǔ gǎi zuò jīn qí tuì zhāng xùn tōng qí zú shā huò xiāng dāng.
進領兵出戰我師敗二將沒士座半掩入江中吳招討以四船渡師風甚不能到岸至晚虜(改作金)騎退張訓通騎卒殺獲相當。
shí liù rì yǐ mǎo liú qí zì huái yīn tuì jūn.
十六日乙卯劉錡自淮陰退軍。
liú qí jì chéng jīn zì pái lìng tuì jūn bèi jiāng. yòu wén huái xī wáng quán zhī jūn qì lú zhōu wén yí bù tōng. qiě jīn rén zài huái xī xiāng chí qí shì yì shèng rén zǐ fā chuán xuān fǔ wèn zhōng shǐ huí yǐ mǎo huì zhū jūn zì chǔ zhōu bǎo yīng tuì jūn huái diān zhī mín chū shì qí yǐ ān jí wén qí tuì mián cāng zú liú lí yú dào lù qí dān mǎ zá xíng yú qí xián nǎi yù zhī yuē: wǒ liú zhì zhì yě. bǎi xìng dāng wú lǜ bù yòng jīng yōu mín zhì yú. yòu yǐ wèi rán suì xú xú qí xíng gù sǐ yú lù zhě shí liù qī.
劉錡既承金字牌令退軍備江。又聞淮西王權之軍棄廬州文移不通。且金人在淮西相持其勢益盛壬子發傳宣撫問中使回乙卯會諸軍自楚州寶應退軍淮甸之民初恃錡以安及聞錡退綿倉卒流離於道路錡單馬雜行於其閒乃諭之曰:我劉制置也。百姓當無慮不用驚憂民至愚。又以為然遂徐徐其行故死於路者十六七。
quàn yù fù mín zhù jūn.
勸諭富民助軍。
hù bù guān yú tài dǔ guó jiā duō shì jūn lǚ fāng xìng zhǔ shàng jì chū nèi tǎng yǐ shǎng jūn fǔ chén. yòu yáng dà cì yǐ jié fèi jīng cháng yǒu xiàn yòng dù hào hàn fán zài chén mín shú bù xìng niàn zài xī rén suǒ wèi zhì zhě xiàn móu yǒng zhě xiào lì jīn shì shí yě. wéi shì fù rén jù shì jiǔ shàn gāo zī, qǐ bù néng huái zhōng bào yì. ruò bo shì yǒu zhù guó jiā dé tǎng cháo tíng yǒu yǐ jī áng zé yòng dù kě yǐ wú fá yù wàng cháo tíng míng jiàng zhǐ huī. ruò yǒu kěn sǔn jiā zī yǐ zì xiàn zhě zhōu xiàn shòu nà suí biàn kào jūn yǐ qí shù shàng wén cháo tíng dāng yīn qí duō guǎ ér děng dì tuī ēn zé shàng wú héng liǎn zhī míng xià yǒu xiào zhōng zhī shí gōng sī jiē biàn shì wèi kě yòng. ruò yuē: zhǎo shǒu zuò shì mò rán wú yì qí yì hé yán bì yǒu yì zhī zhě yǐ. fèng shèng zhǐ lìng hù bù xíng xià zhū lù zhōu xiàn chū bǎng xiǎo yù rú shǒu xiān xiàn nà rén bǎo míng qǔ zhǐ yōu yì tuī ēn.
戶部關於太睹國家多事軍旅方興主上既出內帑以賞軍輔臣。又徉大賜以節費經常有限用度浩瀚凡在臣民孰不興念在昔人所謂智者獻謀勇者效力今是時也。唯是富人巨室久擅高貲,豈不能懷忠抱義。若卜式有助國家得儻朝廷有以激昂則用度可以無乏欲望朝廷明降指揮。若有肯損家貲以自獻者州縣受納隨便犒軍以其數上聞朝廷當因其多寡而等第推恩則上無橫斂之名下有效忠之實公私皆便似為可用。若曰:找手坐視漠然無意其亦何顏必有議之者矣。奉聖旨令戶部行下諸路州縣出榜曉諭如首先獻納人保明取旨優異推恩。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn èr bǎi sān shí sì jiào kān jì.
※卷二百三十四校勘記。
tǒng yā jiǎ jūn wǔ qiān yú zhòng tuō jiǎ jūn èr zì jīn jīng liǎng yuè jīn jīng wù zuò jīng jīn wú lín qiǎn tǒng lǐng guān liú sì děng lǐng bīng yǎn shā zéi zhòng tuì zǒu rù chéng xún fēn bù guān bīng zì jiǔ yuè èr shí wǔ rì shēn shí gōng dǎ zhì èr gēng yǐ lái dǎ pò qín zhōu chú fǔ cún jūn mín wài zhuō zéi bīng huó rén jīn rén xiāo ān fǔ gāo tóng zhī qiān hù míng wēi jiāng jūn qǐ qiú nào jiāng guān fèng jí wǒ wèi bǎo dēng jīn rén dà láng jūn rén láng jūn fáng pàn guān lǐ wàng xìn wáng zhǔ bù zhào tōng shì lǐ zhǔn tí liú tiān shǐ jí zhuō dào zéi bīng huó rén zhuó dào shǒu jí duó dào zhàn mǎ qì jiǎ pō duō mò zhī qí shù tuō wú lín zhì cǐ yī bǎi èr shí jiǔ zì xià nǎi jiē wú lín bào zhì yún yún cháo tíng yǐ jīn rén xī suì cháng zì guāng huáng dǎo wǔ chāng dù dà jiāng rǎo jiāng xī suì lìng gǒng qiǎn bīng fáng hù wǔ chāng yī dài jīn dù tuō yǐ jīn rén zhì suì zì gòng shí jiǔ zì cǐ duàn yīng lìng xíng wù lián shàng tiáo.
統押甲軍五千餘眾(脫甲軍二字)今經兩月(今經誤作經今)吳璘遣統領官劉汜等領兵掩殺賊眾退走入城尋分布官兵自九月二十五日申時攻打至二更以來打破秦州除撫存軍民外捉賊兵活人金人蕭安撫高同知千戶明威將軍乞求鬧將官奉集我尉寶登金人大郎君仁郎君防判官李旺信王主簿趙通事李准提劉天使及捉到賊兵活人斫到首級奪到戰馬器甲頗多莫知其數(脫吳璘至此一百二十九字下乃接吳璘報至云云)朝廷以金人昔歲常自光黃擣武昌渡大江擾江西遂令拱遣兵防護武昌一帶津渡(脫以金人至遂字共十九字此段應另行誤連上條)。