yán xìng xià zhì yī bǎi sān shí sān.
炎興下帙一百三十三。
qǐ shào xìng sān shí nián shí yuè liù rì yǐ sì, jǐn bā rì dīng wèi.
起紹興三十年十月六日乙巳,盡八日丁未。
liù rì yǐ sì sì chuān ān fǔ shǐ wú jiè dà sàn guān jié bào zhì.
六日乙巳四川安撫使吳玠大散關捷報至。
wú jiè jié bào jiǔ yuè wǔ rì jīn lǔ gǎi zuò bīng zì fèng xiáng dà sàn guān rù běn jiè sān shí lǐ fàn gǎi zuò wéi huáng niú bǎo xún yú bù tuì shí bā rì qiǎn jiāng guān péng qīng zhí zhì bǎo xī wèi hé yè jié qiáo tóu dà zhài huò jié shàng yuē: zhèn yǔ jīn guó jiǎng hǎo èr shí nián wèi cháng yǒu xiān háo zhī xì bù yì jīn hè tiān shēn jié shǐ rén wáng quán shàng diàn kǒu chén lǔ gǎi zuò jīn zhǔ zhè yǔ yāo wǒ jiāng xiāng dà chén. yòu yù de hàn yǐ dōng huái yǐ nán tǔ dì yī shí chén liáo shuí bù quàn zhèn yòng bīng zhèn wèi hé hǎo jì wèi jiě zé bīng xìn bù kě kāi gū fā xìn shǐ yǐ shěn qí shì zhì huái jì bù nà jì guī. yòu qiú qiǎn fǎn fù guǐ zhà ér wèi xìn duān yì zài bài méng zhòng bīng yā jìng tuō wèi dǎ wéi móu wèi shēn rù zhèn bù miǎn yán bīng bèi. qiě jiè chì zhū jiāng wù wèi chí zhòng yǐ guān qí biàn ér fàn gǎi zuò gōng shǔ wú míng zhī jǔ guǒ wèi róng shǒu gǎi zuò kāi xìn duān shì zhī qū zhí níng bù pàn rán sàn guān xiǎo jié, qǐ fēi xìn shùn zhī zhù ér kuàng shì shā jūn qīn zhū lù cán rěn tiān dì suǒ bù gài gōng qín shòu suǒ bù kěn wèi shān tiān dì zhì cǐ shí èr zì shén nù rén yuàn miè wáng wú rì lìng sān dào chū shī zhāo tǎo shěn bǐ yǐ liàng xū shí huàn dìng wǒ chéng yì zhāo jí wǒ rén mín shōu fù wǒ qǐn miào mǔ fén shāo mǔ lǔ lüè mǔ shā shāng yǐ tú wàn quán zhī jǔ gāo jué nóng shǎng zhèn suǒ bù lìn qīng děng zàn zhèn chéng.
吳玠捷報九月五日金虜(改作兵)自鳳翔大散關入本界三十里犯(改作圍)黃牛堡旬餘不退十八日遣將官彭清直至寶溪渭河夜刦橋頭大寨獲捷上曰:朕與金國講好二十年未嘗有纖毫之隙不意今賀天申節使人王全上殿口陳虜(改作金)主這語邀我將相大臣。又欲得漢以東淮以南土地一時臣僚誰不勸朕用兵朕謂和好既未解則兵釁不可開姑發信使以審其事至淮既不納既歸。又求遣反覆詭詐而為釁端意在敗盟重兵壓境托為打圍謀為深入朕不免嚴兵備。且戒飭諸將務為持重以觀其變而犯(改作攻)蜀無名之舉果為戎首(改作開釁端)事之曲直甯不判然散關小捷,豈非信順之助而況弒殺君親誅戮殘忍天地所不蓋工禽獸所不肯為(刪天地至此十二字)神怒人怨滅亡無日令三道出師招討審彼已量虛實換定我城邑招集我人民收復我寢廟母焚燒母虜掠母殺傷以圖萬全之舉高爵醲賞朕所不吝卿等贊朕成。
suàn xié yǐ zhòng móu, shù jǐ huī fù shén zhōu yǐ xuě liǎng cháo zhī chǐ zǎi chén chén bó kāng děng zòu yuē: chén suī bù xí wǔ gǎn bù fèng yǐ zhōu xuán.
算協以眾謀,庶幾恢復神州以雪兩朝之恥宰臣陳伯康等奏曰:臣雖不習武敢不奉以周旋。
bā rì dīng wèi jīn rén lì gé wáng póu yú liáo yáng fǔ.
八日丁未金人立葛王裒於遼陽府。
shén lù jì yuē: liàng chū shuā guó zhōng nǚ zhēn wǔ guó wū shú gǎi zuò wū shě tiě lí gǎi zuò tiě lí bó hǎi qì dān hàn ér jūn zì bèi yì jiǎ ān mǎ gōng jiàn dāo qiāng jūn xū hóu liáng chē niú nú bì zì yáo yuǎn lái yán biān dào tú jiān xīn bù kěn qián xíng jiē gòng móu yuē: huáng dì wú dào yuǎn fàn gǎi zuò gōng nán cháo wèi zhī shèng fù nán yǐ guī guó wǒ děng, qǐ néng jiù rén shī jiā zhī guǐ hū! bù. ruò cóng cǐ jiù jìn jìng wǎng liáo yáng dōng lù dōng jīng yǔ bó hǎi qiú gǎi zuò qún háo cè lì liú shǒu gé wáng wèi zhǔ hé rú cóng yún: biàn shì tài zǔ wǔ yuán zhī sūn yǒu hé bù kě, yú shì suì shí yuè xián rù dōng jiù liú shǒu wèi qiú jiàn dài wáng wáng cái chū tīng jǐn hū wàn suì cè jí dì wèi qiān zhī zhōng dōu gǎi yuán dà dìng dà shè tiān xià mén xià zhèn wéi qián jūn nǎi tài zǔ gāo huáng dì zhī zhǎng sūn shòu wén liè yí mìng sì yīng shén qì shí yǒu wǔ nián nèi fǔ wài níng jìn ān yuǎn zhì suī wǎn nián xíng lù guò shèn ér zuì bù jí mín qián qí guó wáng liàng wèi dāo zǎi xiàng bù sī jǐn zhōng kuāng jiù zhé gǎn xíng zuǎn shì zì jiàn qiè yǐ lái hūn nüè zī shèn shì yòng liè qí wú dào zhāo shì duō fāng yī qián lái huáng shū yuán shuài cáo guó wáng zì xiān cháo yǐ qīn xián dāng rèn zhǐ yīn zuǎn wèi zhī chū zì huái kǒng jù wú gù shā hài yī qián lái tài zōng shòu tài zǔ yí mìng bù wàng zhì gōng chuán wèi qián jūn zhū zi bìng dāng zhí rèn zhǐ yīn cuàn wèi chū huái yí jù jiāng tài zōng qīn zi tài bǎo lù guó wáng ā lǔ zhōng jīng liú shǒu hú lǐ bù gǎi zuò hé lēi bó a lǐ liú shǒu pàn zōng cháo hú lǐ gǎi zuò hū lǔ jiā zǎi xiàng hú shā gǎi zuò hé shuò huò wáng hú dōng gǎi zuò hǎn dōu yùn wáng shén tú mǎ gǎi zuò shí tú měi cài wáng wū yě. gǎi zuò wū yè bā rén zǐ sì děng qī shí yú kǒu bìng yǐ wǒ zuì jǐn xíng shā lù yī kāi guó gōng chén jìn guó wáng sūn lǐng xíng shěng chǔ guó wáng duì xīn gǎi zuò ài shēn zhǐ yīn cuàn wèi zhī chū zì huái yí jù jiāng ā xīn gǎi zuò ài shēn bìng xiōng zǐ sì sān shí yú kǒu jí fù mǎ chéng xiàng gàn yòu cì gǎi zuò wēng è luō bìng zōng shì hǎi zhōu cì shǐ děng wǔ shí yú kǒu bìng yǐ wú zuì jǐn xíng shā lù yī zuǒ fù yuán shuài guó wáng sā hǎi gǎi zuò sà hā lèi jiàn gōng xūn zhǐ yīn cuàn wèi zhī zhuāng zì huái yí jù jì gòu yáo méi gǎi zuò yǎ mù yǐ bái fán shū jiǎ yán gōng wài shí de lìng qí wū gào bìng qí zi yù shǐ dài fū shā zhǐ gǎi zuò sà lēi zhā bìng zi sūn sān shí yú kǒu jí tài zǔ qīn dì liáo yuè guó wáng nán píng zhāng bèi jí gǎi zuò bó jì dì xiōng zi sūn yī bǎi yú kǒu shuān bù shàng shū máo lǐ gǎi zuò mǎ lēi dì xiōng zǐ sì èr shí yú kǒu tài huáng tài fēi bìng zi rèn wáng wèi ā gǎi zuò wēi hè bìng yǐ wú zuì jǐn xíng shā lù yī qián lái tài zǔ zhǎng nǚ gōng zhǔ wù lǔ gē gǎi zuò wū lǔ gé xì cáo guó wáng qīn yí yīn cuàn wèi zhī chū wú gù shā hài yī gù xī jīng liú shǒu pú mǎ jiǎ wèi shì qīn dì hán wáng lín mín qīn zhèng jì qí shēng yù lìng qí jiā rén wū gào kān wèn bù chéng gù yì shā hài yī yīng xì xì kāi guó gōng chén tài zǔ tài zōng shí yǐ jīng fēng zèng wáng jué wú gù jǐn xíng zhuī duó yī huì níng fǔ xì tài zǔ xìng wáng zhī dì suǒ jiàn gōng diàn wú gù zhé huǐ yī zhōng dōu dà nèi yíng zào lèi.
神麓記曰:亮初刷國中女真五國烏熟(改作烏舍)鐵黎(改作鐵驪)渤海契丹漢兒軍自備衣甲鞍馬弓箭刀槍軍須餱糧車牛奴婢自遙遠來沿邊道途艱辛不肯前行皆共謀曰:皇帝無道遠犯(改作攻)南朝未知勝負難以歸國我等,豈能就人失家之鬼乎!不。若從此就近徑往遼陽東路東京與渤海酋(改作群)豪冊立留守葛王為主何如從云:變是太祖武元之孫有何不可,於是歲十月閒入東就留守衛求見大王王才出廳盡呼萬歲冊即帝位遷之中都改元大定大赦天下門下朕惟前君乃太祖高皇帝之長孫受文烈遺命嗣膺神器十有五年內撫外甯近安遠至雖晚年刑戮過甚而罪不及民前岐國王亮位叨宰相不思盡忠匡救輒敢行纂弒自僭竊以來昬虐茲甚是用列其無道昭示多方一前來皇叔元帥曹國王自先朝以親賢當任止因纂位之初自懷恐懼無故殺害一前來太宗受太祖遺命不忘至公傳位前君諸子並當職任止因篡位初懷疑懼將太宗親子太保潞國王阿魯中京留守胡里不(改作和勒博)阿里留守判宗朝胡里(改作呼嚕)加宰相胡沙(改作和碩)霍王胡東(改作罕都)鄆王神徒馬(改作實圖美)蔡王烏也。(改作烏頁)八人子嗣等七十餘口並以我罪盡行殺戮一開國功臣晉國王孫領行省楚國王隊辛(改作愛紳)止因篡位之初自懷疑懼將阿辛(改作愛紳)並兄子嗣三十餘口及駙馬丞相干右刺(改作翁鄂囉)並宗室海州刺史等五十餘口並以無罪盡行殺戮一左副元帥國王撒海(改作薩哈)累建功勳止因篡位之妝自懷疑懼計搆遙沒(改作雅穆)以白樊書假言宮外拾得令其誣告並其子御史大夫沙只(改作薩勒扎)並子孫三十餘口及太祖親弟遼越國王男平章孛急(改作博濟)弟兄子孫一百餘口拴部尚書毛里(改作瑪勒)弟兄子嗣二十餘口太皇太妃並子任王餵阿(改作威赫)並以無罪盡行殺戮一前來太祖長女公主兀魯哥(改作烏魯格)系曹國王親姨因篡位之初無故殺害一故西京留守蒲馬甲為是親弟韓王臨民親正忌其聲譽令其家人誣告勘問不成故意殺害一應系系開國功臣太祖太宗時已經封贈王爵無故盡行追奪一會甯府系太祖興王之地所建宮殿無故折毀一中都大內營造累。
nián dān jié mín cái lì bù kě shèng jì mín lì wèi zú réng zhé huǐ nán jīng dà nèi zài xíng xiū gài bìng jiē qióng shē jí chǐ tǔ mù zhī gōng qián suǒ wèi yǒu yī yīn yī bù ér bìng sǐ què jiāng rǔ mǔ bìng èr yī rén děng jǐn xíng zhū lù yī sòng guó jiǎng hé zhī hòu pìn lǐ bù què dùn wéi xìn shì yù xíng tūn bìng dòng zhòng xìng bīng yuǎn jìn jiē yuàn yī rén qí hàn fù chén jiàn bù kě gèng bù xún shěng biàn xíng zhū lù bìng jiù yǒu jūn qì jǐn xíng shāo huǐ què lìng gǎi zào suì zhì gōng sī kùn jié shēng líng fēi zǒu wú bù diāo bì yī zuó lái huáng shū cáo guó wáng bèi shā zhī hòu shěn mǔ guó fēi nà zài gōng zhōng jí qīn zú yí mèi gū zhì bìng yī yīng mìng fù yǒu róng sè zhě zì xíng zhēng yín yī wáng liáo yù wáng zǐ sì sān shí yú kǒu tiān shuǐ jùn wáng sì yī bǎi yú kǒu bìng yǐ wú zuì héng zāo shā lù yī dí mǔ tài hòu céng yán bù kě nán zhēng zhī shì shǒu zì zhàn shā qí dà nì wú dào gǔ jīn wèi wén yī dé zōng dí sūn jié dù shǐ mǔ qī zǐ dì bìng tài shī liáng wáng ér sūn fù cáo guó wáng cì fū rén bìng zi jí hán guó fū rén bìng ér fù sūn fù děng bìng yǐ wú zuì jǐn xíng zhū lù yī shū mì shǐ běi jiù xī jīng xī jīng liú shǒu děng yīn běi zhēng huí bìng jiā zú zhū zǎi zhí yì bèi biān tà qí yú qí yú guò è bù kě bèi jǔ qián lù shù tiáo rěn yú wén jiàn suì zhì tiān nù rén fèn zhòng pàn qīn lí zhèn fāng liú shǒu dōng jīng zūn yǎng shí huì sì fāng háo jié jiāng shì lì mín xián huái yuàn kǔ wú suǒ kòng gào zì yuǎn ér zhì dé shù shí wàn zhòng rì lái fù sù zài sān dūn qǐng bù móu tóng cí xián yǐ tài zǔ huáng dì cōng míng shén shèng yīng sī fǔ yùn huáng sūn jì sì zhǐ yǔ yī rén lì shù yǒu guī bù qī ér huì zhèn tuī chéng gù sūn zhì yú zài sān qǐng zhě yì jiān cí bù huò yǐ gōng niàn tài zǔ chuàng yè zhī jiān nán zǔ zōng zhī jì jì shēn jù fá sì tè fǔ xùn qún qíng miǎn dēng dà bǎo lín yù zhī shǐ rú lǚ chūn bīng yí tuī sì shěng zhī ēn yǐ bù wéi xīn zhī lìng dà shè tiān xià gǎi zhèng lóng liù nián wèi dà dìng yuán nián shí yuè bā rì bā rì mèi shuǎng yǐ qián chú shā zǔ fù mǔ fù mǔ bù shè wài zuì wú qīng zhòng yǐ jié zhèng wèi jié zhèng yǐ fā jué wèi fā jué xián shè chú zhī nèi wài dà xiǎo zhí guān bìng yǔ tán ēn réng wěi shàng shū shěng tiáo zòu shī xíng yī zuó lái qiān jūn zhe jūn rén qí xián wǒ yǒu pín nán zhè rén qiàn shǎo guān qián sī zhài jí diǎn gù xiōng dì zǐ sūn qī nǚ mèi huò fù mǔ zì xíng diǎn gù shēn kě lián mǐn shè shū dào rì bù wèn xīn jiù jǐn xíng fàng miǎn yī jù nán jīng děng chù xiū gài fū jiàng jǐn xíng fàng miǎn yī jù qì dān lǎo hé shàng děng de yīn qiān chà nán zhēng suì zhì pàn fǎn shè shū dào rì bìng xǔ jìng zhì fù jìn guān sī tóu shǒu bìng xǔ yuán miǎn yī jiù fù yè yī jù zuó yīn qì dān rén děng zuò guò qí xián bèi jūn rén děng jiāng bù zài zuò guò shù nèi wài guān yuán bǎi xìng jí zhe jūn rén nǚ zǐ sūn qū nú bìng zuǒ yòu lín rén yī lì qū nú lìng lái zì kě lián xù shè shū dào rì yǎng bìng zuǒ yòu lín rén yī lì qū nú lìng lái zì zài kě lián xù shè shū dào rì yǎng suí chù guān sī yī yī shuā huì kān yàn duān dì fā qiǎn běn chù yī jiù tuán jù zhù zuò suǒ yǒu zhèng xì zuò guò rén děng. ruò cóng yǔ jūn rén dòu dí zhèn wáng lǔ le jiā juàn qū nú bù zài yǔ fàng miǎn rú qián lái bài shī zài táo jí zì xīn lái tóu shǒu chú qīn shǔ wài fù běn guó rén tuán jù jiāng dào qū nú zhǔn yǐ shōu lǔ wèi dìng yī jù táo jūn lí bèi jūn shuài zhǔ bìng bì yì fū jiàng huò fàn zuì.
年殫竭民財力不可勝計民力未足仍折毀南京大內再行修蓋並皆窮奢極侈土木之功前所未有一因伊不兒病死卻將乳母並二醫人等盡行誅戮一宋國講和之後聘禮不闕頓違信誓欲行吞併動眾興兵遠近嗟怨醫人祁翰副陳諫不可更不循省便行誅戮並舊有軍器盡行燒毀卻令改造遂致公私困竭生靈飛走無不彫弊一昨來皇叔曹國王被殺之後嬸母國妃納在宮中及親族姨妹姑至並(一應)命婦有容色者恣行烝淫一亡遼豫王子嗣三十餘口天水郡王嗣一百餘口並以無罪橫遭殺戮一嫡母太后曾言不可南征之事手自棧殺其大逆無道古今未聞一德宗嫡孫節(度使)母妻(子弟)並太師梁王兒孫婦曹國王次夫人並子及韓國夫人並兒婦孫婦等並以無罪盡行誅戮一樞密使北就西京西京留守等因北征回並加族誅宰執亦被鞭撻其餘其餘過惡不可備舉前錄數條稔於聞見遂致天怒人憤眾叛親離朕方留守東京遵養時晦四方豪傑將士吏民咸懷怨苦無所控告自遠而至得數十萬眾日來赴愬再三敦請不謀同辭咸以太祖皇帝聰明神聖應斯撫運皇孫繼嗣止予一人歷數有歸不期而會朕推誠固孫至於再三請者益堅辭不獲已恭念太祖創業之艱難祖宗之計稷深懼乏祀特俯徇群情勉登大寶臨御之始如履春冰宜推肆眚之恩以布惟新之令大赦天下改正隆六年為大定元年十月八日八日昧爽以前除殺祖父母父母不赦外罪無輕重已結正未結正已發覺未發覺咸赦除之內外大小職官並與覃恩仍委尚書省條奏施行一昨來簽軍著軍人其閒我有貧難這人欠少官錢私債及典雇兄弟子孫妻女妹或父母自行典雇深可憐憫赦書到日不問新舊盡行放免一據南京等處修蓋夫匠盡行放免一據契丹老和尚等得因簽差南征遂致叛反赦書到日並許(徑至)附近官司投首並許原免依舊復業一據昨因契丹人等作過其閒被軍人等將不在作過數內外官員百姓及著軍人女子孫驅奴並左右鄰人一例驅奴令來自可憐卹赦書到日仰並左右鄰人一例驅奴令來自在可憐卹赦書到日仰隨處官司一一刷會勘驗端的發遣本處依舊團聚住坐所有正系作過人等。若從與軍人(斗敵)陣亡虜了家眷驅奴不在與放免如前來敗失在逃即自新來投首除親屬外付本國人團聚將到驅奴准已收虜為定一據逃軍離背軍帥主並避役夫匠或犯罪。
zài táo liáng jiàn rén děng shè shū dào chù bìng xiàn yī bǎi rì nèi xǔ lìng chén shǒu yǔ miǎn běn zuì ān zuò gèng bù chéng duàn nèi jūn rén fēn fù běn shǒu fù zuì rú chū yī jù wáng mìng shān zé jù wèi dào kòu hè shū dào chù bìng xiàn yī bǎi rì jīng suǒ zài guān sī chén shǒu yǔ miǎn běn zuì fēn fù yuán jí shōu guǎn rú xì jù tóu lǐng néng quàn lǜ tú jiā jīng shǎng yī jù zì fǔ dìng yǐ lái bù lùn rú hé duàn qì liú yí zài tā suǒ rén děng bìng fàng hái yī jù zì lái chú míng kāi luò guān lì rú bù fàn zhèng wǎng fǎ zāng bìng zhēn dào bìng yǔ gǎi zhèng liàng cái shōu yòng yī jù zì táo wáng sǐ jué hù míng xià suǒ zhe dà xiǎo chāi fā bìng zū xiàn shè shū dào bìng xíng chú fàng yī jù wǔ yuè sì dú míng shān dà chuān shèng dì míng wáng zhōng chén liè shì zài zài sì diǎn zhě suǒ zài guān sī suì shí zhì jì yī jù zhū chù bào lù gǔ hái wú rén shōu zàng zhě bìng wěi suǒ zài guān sī rú fǎ mái yì yī yīng hé gǎi zhèng wēi shōu zhuī jiū shì jiàn bìng zhǔn zhì tiáo shī xíng yú xì yǐ kuān ér zhòng kě yù gǎn xī yáo shùn zhī rén dài nüè ér mín yǔn huái shù jí tāng wáng zhī dé shàng lài wén wǔ lì yì zhōng liáng xiāng zàn xián gào jiā yóu yǒng zhēn zhì zhì zī ěr zhào shù tǐ yǔ zhì huái shè shū rì xíng wǔ bǎi lǐ gǎn yǐ shè qián shì xiāng gào yán zhě yǐ qí zuì zuì zhī dào rì zhǔ zhě shī xíng.
在逃良賤人等赦書到處並限一百日內許令陳首與免本罪安坐更不懲斷內軍人分付本首復罪如初一據亡命山澤聚為盜寇赫書到處並限一百日經所在官司陳首與免本罪分付原籍收管如系據頭領能勸率徒加旌賞一據自撫定以來不論如何斷訖流移在他所人等並放還一據自來除名開落官吏如不犯正枉法贓並真盜並與改正量才收用一據自逃亡死絕戶名下所著大小差發並租限赦書到並行除放一據五嶽四瀆名山大川聖帝明王忠臣烈士載在祀典者所在官司歲時致祭一據諸處暴露骨骸無人收葬者並委所在官司如法埋瘞一應合改正微收追究事件並准制條施行於戲以寬而眾可御敢希堯舜之仁代虐而民允懷庶及湯王之德尚賴文武勵翼(忠良襄贊)咸告嘉猷永臻至治咨爾兆庶體予至懷赦書日行五百里敢以赦前事相告言者以其罪罪之到日主者施行。
zhāng dì zhèng lóng shì jī yuē: póu nǎi tài zǔ dì sān zi lù wáng zōng fǔ zhī zǐ yě. liàng zhī cóng dì póu zì yàn jǔ yǐ sì sān yuè yī rì yín shì shēng xiǎo zì hū sǒng mǎ jí wèi hòu gǎi míng yōng.
張棣正隆事跡曰:裒乃太祖第三子潞王宗輔之子也。亮之從弟裒字彥舉乙巳三月一日寅是生小字忽竦馬即位後改名雍。
yòu yuē: shí yuè wán yán póu lì yú dōng jīng liáo yáng fǔ qiǎn yì tōng shì xiāo tú lá gǎi zuò xiāo chá lǎ dài pái chí shè fǔ dìng zhōu xiàn yàn dì jùn yì zhǐ huī ér xià jí yān shān quán liú shǒu jù ér bù cóng lái shǐ lì zhū zhī fù liú shǒu lǐ tiān gào jù ér bài mìng lì qiǎn zi qì zhī fèng biǎo chēng hè zhōng dōu jì dìng shān dōng hé běi hé dōng guān xī chuán xí ér xià zhì shí yī yuè liàng sǐ fāng qiǎn rén xià hé nán jí shā liàng zi wǒ yīng yú biàn jīng fèi liàng hòu rén wǔ chūn zhēng yuè póu zhī tiān xià zhī fù yǐ yǔ zi yǔn shēng yǔn dí lǜ jiǎ qí shù wàn rén qiān yān shān shǒu chén wán yán zōng xiàn lǜ zài dōu wén wǔ bǎi guān jù tiān zǐ yí zhàng yíng póu yú xiǎo dōng mén póu fú biàn yī ér rù yān yuè shù rì xià zhào gào tiān zǐ nèi wài wén wǔ bǎi guān gè tuī ēn chū cān zhī zhèng shì jìng sì huī zhī liàng sǐ yù lì liàng zi guāng yīng yú biàn zuǒ xiāng zhāng hào bèi bù cóng nǎi zhǐ póu qiān yān shān biǎn sì huī wèi shù rén qiǎn shì dǎn wèi mǐn zōng chén xià qiān yuē: xíng yú rén bù kě qiān miào gǎi shì wǔ zōng huáng dì fù zōng fǔ wèi yì zōng póu yǐ fù míng fǔ fēi dì wáng chēng gǎi míng yuē: zōng yáo mǔ shòu chāng wèi qīn cí huáng tài hòu fēng liàng wèi hǎi líng jùn wáng shì yuē: yáng gǎi zàng dōng hūn zhào zhèn wéi xī zōng xiào chéng huáng dì yǐ wǔ yuán dí sūn shòu wén liè gù mìng jí wèi shí yǒu wǔ nián yǎn bīng xī mín zhōng wài fù ān wéi hǎi líng jùn shù rén liàng bāo cáng huò xīn jì yú shén qì chú shān jiān dǎng suì chéng cuàn nì ér. yòu hòu wū jiàng cóng wáng fēng liàng jì dé zhì sì qí xiōng cán bù dào zhī jí zhì yú shā mǔ rén yuàn shén nù zì dǐ zhū.
又曰:十月完顏裒立於東京遼陽府遣譯通事蕭荼剌(改作蕭察喇)帶牌持赦撫定州縣燕地郡邑指揮而下及燕山權留守拒而不從來使立誅之副留守李天告懼而拜命立遣子器之奉表稱賀中都既定山東河北河東關西傳檄而下至十一月亮死方遣人下河南及殺亮子我英於汴京廢亮後壬午春正月裒知天下之婦已與子允升允迪率甲騎數萬人遷燕山守臣完顏宗憲率在都文武百官具天子儀仗(迎裒)於小東門裒服便衣而入焉越數日下詔告天子內外文武百官各推恩初參知政事敬嗣暉知亮死欲立亮子光英於汴左相張浩輩不從乃止裒遷燕山貶嗣暉為庶人遣諡亶為閔宗臣下僉曰:刑餘人不可遷廟改諡武宗皇帝父宗輔為懿宗裒以父名輔非帝王稱改名曰:宗堯母壽昌為欽慈皇太后封亮為海陵郡王諡曰:煬改葬東昬詔朕惟熙宗孝成皇帝以武元嫡孫受文烈顧命即位十有五年偃兵息民中外父安惟海陵郡庶人亮包藏禍心覬覦神器除煽奸黨遂成篡逆而。又厚誣□(降從)王封亮既得志肆其兇殘不道之極至於殺母人怨神怒自底誅。
miè wéi huáng juàn yòu yú wǒ jiā sì yǔ yī rén zuǎn chéng xiān xù bào qí bèi è biǎn wèi shù rén réng chū qí bìn yú zhào yù zhī wài yǎng wéi xī zōng wèi hào yí xià bǎi yǐ xián zhě jī zhī lǐ wén shēng fù tài miào fù jiā měi shì zūn ér zōng zhī wéi shì zàng fēi qí suǒ gài cháng qiàn rán yuán mìng yǒu sī bo dì juān rì fèng hái zǐ gōng yǐ yú shí yuè chū bā rì bèi lǐ gǎi zàng yú sī líng, shù jǐ yǒu yǐ ān wèi zài tiān zhī líng bō gào zhōng wài xián shǐ wén zhī gù zī zhào shì xiǎng yí zhī xī.
滅惟皇眷佑於我家肆予一人纘承先緒暴其悖惡貶為庶人仍出其殯於兆域之外仰惟熙宗位號宜下百以閒者稽之禮文升附太廟復加美諡尊而宗之惟是葬非其所蓋常慊然爰命有司卜地涓日奉還梓宮已於十月初八日備禮改葬於思陵,庶幾有以安慰在天之靈播告中外咸使聞知故茲詔示想宜知悉。
zēng jiāng shì shǎng diǎn zhào chì zhèn yǎng wéi tài zǔ huáng dì zhào zào qū xià wàn guó xián fú dài shí zài ér zhèng lóng shī dào bù wù chí shǒu hài nüè lí shù wǒ míng nòng bīng zhì ěr jiāo shì jūn zú suì qín zhēng yì bào lù fēng shuāng shī mǐn zhī zì yīng tuī dài yǐ lái zài yù bān shī rán biān xìn jì chéng wèi dǐ níng xī zhēng shù zhī móu gù fēi děi yǐ zhòng niàn shǎng diǎn bù míng chóu yōng wèi yǔn ér. yòu huò shī yú jī huǎn lìng chì yǒu sī zēng duō jiù gé bǐ zhī guó cháo lèi xíng shǎng gé tè jiā yōu yì bān jiàng kōng míng ēn mìng réng chū nèi tǎng jīn bì yǐ zhù xī yǔ yī chì fù yuán shuài yǎng yú jūn qián shì gōng qīng zhòng shū tián zhī cì yú xì bào guó zhī xīn rén suǒ gòng yǒu ěr qí léi lì zhōng jié què dí yù wǔ yǐ xī mín shēng yǒng dǐ píng tài qǐ tè yǔ yī rén zhī qìng yì shǐ ěr shì zú ān quán fù guì zé jí zi sūn, qǐ bù wěi yǔ gòng xīn dìng suí děng jūn gōng guān shǎng yǐ lìng shàng shū shěng bān jiàng shī xíng gù zī zhào shì xiǎng yí zhī xī.
增將士賞典詔敕朕仰惟太祖皇帝肇造區夏萬國咸服迨十載而正隆失道不務持守害虐黎庶我名弄兵致爾交士軍卒遂勤征役暴露風霜失憫之自膺推戴以來再欲班師然邊釁既成未底甯息征戍之謀固非得已重念賞典不明酬庸未允而。又或失於稽緩令敕有司增多舊格比之國朝累行賞格特加優異頒降空名恩命仍出內帑金弊以助錫與一敕副元帥仰於軍前視功輕重書填支賜於戲報國之心人所共有爾其雷勵忠節卻敵禦侮以息(民生)永底平泰豈特予一人之慶亦使爾士卒安全富貴澤及子孫,豈不韙與共新定隨等軍功官賞已令尚書省頒降施行故茲詔示想宜知悉。
póu sì zǐ yuē: yǔn gōng yǔn shēng yǔn dí yǔn xiū yǔn gōng wèi huáng tài zǐ yǔn gōng sǐ lì yǔn gōng zhī zǐ jǐng wèi tài sūn jǐng cháng zòu biǎo yú póu yuē: chén wén cái sòng jiǔ wèi dí yuàn cháng huái jì yú nán jīng sòng zhī gù dū yīng yǒu xíng jī wéi yí fán huǐ rú luò yáng sòng zhī qiū líng hé bì cháng qiǎn wèi hù. ruò èr chù fèi zé dù jué cán sòng zhī wàng wèi rú měi qiǎn fèng shǐ rù sòng guó cháo shè wǎng wǎng bù shèng yǒu sǔn guó wēi jīn hòu shǐ rén shè bù shèng zhě qǐ jiā zuì jué qǔ zhǐ shí shí gé wáng xuān shì dà yá běi lǔ guān shān cǐ sān zì zhèn guó shàng jiāng jūn zuǒ sī láng zhōng zhān gē méi yǎ gǎi zuò niǔ yòu lù mù yǎ yán chén wén zhì guó zhī dào mò rú nèi ān bǎi xìng wài hé lín dí nèi wài jì ān hé yōu yú zhì fú zì bì xià lóng fēi yǐ lái guó fù mín ān sì fāng suī jìng suī tāng yǔ zhī dé wú yú yān chén yú bù zhī jì huì mào sǐ jǐn yán huáng tài sūn chūn qiū fāng zhuàng shí liàng hóng yuǎn shén jī yīng wǔ fēi chén xià suǒ néng fā yáng qián dé zhèng yí jǐn zé rú xué dūn hòu zhī shì fù zuǒ cōng míng rú jìn zòu nán sòng shì chén wèi gǎn fèng zhào nán sòng liú bō jiāng wài sān shí yú nián wú bù xiāo gàn cháng dǎn cì wǒ zhī xì rú nán jīng kāi fēng fǔ cán sòng gù dū luò yáng sòng zhī qiū líng èr zhě nǎi sòng rén qǐn xìng wàng xiāng zhī suǒ yí jiā xiū shàn yǐ sāi sòng rén zhī wàng kuàng zì fǔ dìng yǐ lái bǐ bāng zūn fú gòng fù yǐ shí bù wéi cái guì guó pín gài yì niàn gù cháo ér kǒng fèi qiū líng ěr. ruò yī dàn shì fù qiáng jù shī sòng rén guò wàng zhī yì shǐ rén jí cí jī zhòng suì gòng shī shí yǐ láo shèng lǜ jiā bīng bì yǐ. fèi yòng guó zī jūn mín láo kǔ tiān xià zhèn jīng guó nèi shēng líng duò yú tú tàn, qǐ kě.
裒四子曰:允恭允升允迪允修允恭為皇太子允恭死立允恭之子璟為太孫璟嘗奏表於裒曰:臣聞財宋久為敵怨嘗懷覬覦南京宋之故都應有形跡惟宜燔毀如洛陽宋之邱陵何必常遣衛護。若二處廢則杜絕殘宋之望謂如每遣奉使入宋國朝射往往不勝有損國威今後使人射不勝者乞加罪決取旨時時葛王宣示大牙北虜官(刪此三字)鎮國上將軍左司郎中粘割沒雅(改作鈕祐祿穆雅)言臣聞治國之道莫如內安百姓外和鄰敵內外既安何憂於治伏自陛下龍飛以來國富民安四方綏靜雖湯禹之德無踰焉臣愚不知忌諱冒死謹言皇太孫春秋方壯識量宏遠神機英武非臣下所能發揚潛德正宜謹擇儒學敦厚之士副佐聰明如近奏南宋事臣未敢奉詔南宋流播江外三十餘年無不宵旰嘗膽伺我之隙如南京開封府殘宋故都洛陽宋之邱陵二者乃宋人寢興望相之所宜加修繕以塞宋人之望況自撫定以來彼邦遵服貢賦以時不惟財匱國貧蓋亦念故巢而恐廢邱陵爾。若一旦恃富強遽失宋人過望之意使人藉辭激眾歲貢失時以勞聖慮加兵必矣。費用國資軍民勞苦天下震驚國內生靈墮於塗炭,豈可。
hū zhū bì xià duì gōng shén wǔ rì yuè zhī míng yuán niàn wú míng zhī shī bù yí fù dǎo qián zhé ān wēi zhè xì wèi kě zhī yú jīn rì zhī jì mò ruò nèi ān mín wài hé hǎo yīn wèi zuò kùn dōng nán zhī cè yīn qí jī jǐn chéng qí dào zéi jǐn xiū biān bèi yǎng wēi cì xìn yǐ móu hùn yī jīn hòu suǒ chà fèng shǐ qǐ xiáng zhǐ huī xuǎn yú nán jīng kǎo shè yuè xí rán cháo shè piàn shí shèng fù chén xià xī shǎng wū zú yǐ xì guó jiā róng rǔ huáng tài sūn jiàn lì zhī zhuāng yí xiū wén dé yǎng zuǒ shèng míng yǐ fú tiān xià rú jī suǒ qǐng shén míng zhī zhì shén ruì shí fēi zōng miào wàn shì zhī lì fèng shàng zhǐ huī suǒ zòu zhì zhōng bìng yī suǒ yán zhān gē méi yǎ gǎi zuò niǔ yòu lù mù yǎ tè zhuǎn yī zhòng yī zhòng nǎi shì yī guān yě..
忽諸陛下對功神武日月之明爰念無名之師不宜復蹈前轍安危這系未可知於今日之計莫若內安民外和好陰為坐困東南之策因其饑饉乘其盜賊謹修邊備養威伺釁以謀混一今後所差奉使乞降指揮選於南京考射閱習然朝射片時勝負臣下希賞烏足以系國家榮辱皇太孫建立之妝宜修文德仰佐聖明以福天下如基所請神明之志甚銳實非宗廟萬世之利奉上指揮所奏至忠並依所言粘割沒雅(改作鈕祐祿穆雅)特轉一重(一重乃是一官也。)。
xī xià huí liú qí děng xí shū.
西夏回劉錡等檄書。
xī xià guó gào xí dà sòng yuán shuài liú hóu shì wèi zhāo fǔ chéng hóu zhāo tǎo wú hóu shí èr yuè èr rì chéng jiāng mìng chuán xí shū yī dào qiè yǐ ēn xuān dà guó làn jí xiǎo bāng yuǎn ěr jiāo huān zhōng wài xián qìng gū wén chǒu lǔ gǎi zuò jīn rén wú yàn gǎn pàn gǎi zuò bài méng ér shī xìn jiāo róng gǎi zuò liàng wèi bù dào wàng chēng hǎo yǐ hé qīn shǐ yuán nǚ zhēn zhé xìng cán zéi kuī yǔ jī shān guǎng guǎng fù yáo tiān rì yuè zhī guāng jiāng shì xián yuān shén rén gòng fèn wàng zì zūn dà zhě èr shí yú zài hù qí cuàn zhě qī bā qí rén jiē quǎn shǐ zhī suǒ bù wèi yú chūn qiū zhī suǒ gòng biǎn gài zǒng biàn màn yīng zhī zhòng wú yuè shū lóng lǐ zhī fēng shān bì quǎn zhì cǐ èr shí bā zì wéi wù tān cán gǎi zuò zhēng zì xíng bào nüè tūn qīn zhū guó jiàn hào dà lín rǎng yǐ chēng fān lǜ huá mín ér gòng fù qū yì shēng líng ér tián bù zhī xù shā fá chén shù ér zì wèi wú shāng suī yí dí zhī yǒu jūn bù rú zhū xià zhī wáng yě. dé wén píng yǔ wǔ ér jì zuò xián xìng yuē: hé guī hū! lái shān suī yí zhì cǐ èr shí liù zì dāng zhōng xìng huī fù zhī qī nǎi shàng dì huǐ huò zhī rì jiǔ zhòng xún xìng xī wén tài wáng zhī jū bīn gǎi zuò lǚ qiān dà jià qīn zhēng jīn jiàn hàn xuān zhī què dí gǎi zuò fù zuò zhào bān tiān xià fǔ wèi mín xīn wèi wén yòng xià yòng biàn yí dì jiàn xìng wáng ér chù bà shān wèi wén zhì cǐ shí sì zì gǎi zuò yuán yīng shùn yǐ xìng shī jì chéng shí ér jìng luàn qí shuí yǔ dí jiāng wèi bù zhàn ér qū rén mò wǒ gǎn dāng kě wèi yīn shí gǎi zuò xiāng jī ér hòu dòng gòng huò zì suī chāng jué kàng héng wáng shī yuàn xǐ dí yú yāo fēn shù dàng chú yú cháo xué wù lìng huì niè zhòng gèng fān zī suī lóu yǐ zhī hé shū yì kòu chóu zhī kě shā shān wù lìng zhì cǐ èr shí zì miào táng yù wǔ kàn shǒu xì yú dān yú wéi wò tán bīng fù báo fá yú xiǎn yǔn rú gū zhě suī chù yào huāng jiǔ méng dé zé zài lǐ táng zé huì zèng xìng zhì wǒ sòng nǎi. yòu chēng chén qǐng yīn jù huá zhī píng líng suì zǔ shū jiāng ér nà kuǎn yù guān lù gé jiǔ wú fǔ wèi zhī lái cōng lǐng shān zhǎng bù dé gòng chēn ér qù huái guī mí dǔ jī yǒu suì nián xìng féng bō luàn fǎn zhèng zhī qiū nǎi shì zhǎn jiāng qiān qí zhī jì gù wéi xióng zéi shān cǐ èr zì lái kòu gǎi zuò jiàn wú jiāng shǐ zhǎng qū jí qí yǐ zhēng xiān zhōng jiù sǐ fú shāng ér bù xiá shǐ bǐ wàng fēng ér dùn bài nǜ ér guī qǐ zhī gǎn fàn yú huáng wēi jù rǔ lǜ bīng ér dà jǔ qī jūn rú guǎn zhòng zé guó rén wú zuǒ rèn zhī yōu dài yǔ huò wèi gōng shǐ biān jìng yǒu zhǎng chéng zhī yǐ shān qī jūn zhì cǐ èr shí liù zì shén míng zàn zhù cǎo mù zhī míng gōng xūn bù jiǎn yú tài gōng wēi wàng kě tóng yú shàng fù lì tóng jiǎn miè wú yǔ lián hé jiāng.
西夏國告檄大宋元帥劉侯侍衛招撫成侯招討吳侯十二月二日承將命傳檄書一道切以恩宣大國濫及小邦遠邇交歡中外咸慶孤聞醜虜(改作金人)無厭敢叛(改作敗)盟而失信驕戎(改作亮為)不道忘稱好以和親始緣女真輒興殘賊窺禹跡山廣廣覆堯天日月之光將士銜冤神人共憤妄自尊大者二十餘載怙其篡者七八其人皆犬豕之所不為於春秋之所共貶蓋總辮縵纓之眾無閱書隆禮之風(刪畢犬至此二十八字)唯務貪殘(改作爭)恣行暴虐吞侵諸國建號大鄰壤以稱藩率華民而貢賦驅役生靈而恬不知恤殺伐臣庶而自謂無傷雖夷狄之有君不如諸夏之亡也。德文評語五而既作咸興曰:盍歸乎!來(刪雖夷至此二十六字)當中興恢復之期乃上帝悔禍之日九重巡幸昔聞太王之居邠(改作屢遷)大駕親征今見漢宣之卻狄(改作復作)詔頒天下撫慰民心未聞用夏用變夷第見興王而黜霸(刪未聞至此十四字改作爰應順以興師冀乘時而靖亂)其誰與敵將為不戰而屈人莫我敢當可謂因時(改作相機)而後動共或恣睢猖獗抗衡王師願洗滌於妖氛庶盪除於巢穴勿令穢孽重更蕃滋雖螻蟻之何殊亦寇讎之可殺(刪勿令至此二十字)廟堂禦侮看首系於單于帷幄談兵復薄伐於玁狁如孤者雖處要荒久蒙德澤在李唐則會贈姓至我宋乃。又稱臣頃因巨猾之憑陵遂阻輸將而納款玉關路隔久無撫慰之來蔥嶺山長不得貢琛而去懷歸彌篤積有歲年幸逢撥亂反正之秋乃是斬將搴旗之際顧惟雄賊(刪此二字)來寇(改作踐)吾疆始長驅急騎以爭先終救死扶傷而不暇使彼望風而遁敗衄而歸豈知敢犯於皇威遽辱率兵而大舉期君如管仲則國人無左衽之憂待予或衛公使邊境有長城之倚(刪期君至此二十六字)神明贊助草木知名功勳不減於太公威望可同於尚父力同翦滅無與聯和將。
guān bǐ fēng shēng hè lì zhī yīn dāng jiàn qí qì jiǎ yè bīng ér zǒu gū gǎn bù róng guān tiān tǎo liàn xí wǔ bīng zhān zhōng yuán huáng dì zhī zūn wàng dōng nán tiān zǐ zhī qì bā huāng cháo gòng yuàn tóng zhōu bā bǎi guó zhī hóu wáng sì hǎi sù qīng zài jiàn hàn sì bǎi nián zhī jì jì zhù wén kān dìng dāng gòng biǎo jiān xí zhì rú qián yán bù jǐn yì.
觀彼風聲鶴唳之音當見其棄甲曳兵而走孤敢不榮觀天討練習武兵瞻中原皇帝之尊望東南天子之氣八荒朝貢願同周八百國之侯王四海肅清再建漢四百年之計稷佇聞勘定當貢表箋檄至如前言不盡意。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn èr bǎi sān shí sān jiào kān jì.
※卷二百三十三校勘記。
qǐ shào xìng sān shí yī nián tuō yī zì zhí zhì bǎo nán wèi hé jī wù zuò xī hūn nüè zī shén zī wù zuò zī liú shǒu pàn zōng hú lǐ jiā pàn zōng wù zuò pàn zōng cháo jì gòu yáo méi yǐ bái fán shū jiǎ xìn yáo méi yī zuò zào shè xìn wù zuò yán lín mín qīng zhèng qīng wù zuò qīn zhōng liáng zàn sàng wù zuò xiāng zàn xià zhào yǐ gào tiān xià wù zuò tiān zǐ xú shān jiān dǎng xú wù zuò chú réng chū nèi tǎng jīn bì bì wù zuò bì ān xiǎng fù guì xiǎng wù zuò yè yù xuǎn yú nán jīng tuō yù zì xí gào dà sòng yuán shuài xí gào wù zuò gào xí.
起紹興三十一年(脫一字)直至寶難渭河(雞誤作溪)昬虐滋甚(滋誤作茲)留守判宗胡里加(判宗誤作判宗朝)計搆遙沒以白樊書假信(遙沒一作造設信誤作言)臨民清正(清誤作親)忠良贊喪(誤作襄贊)下詔以告天下(誤作天子)徐煽奸黨(徐誤作除)仍出內帑金幣(幣誤作弊)安享富貴(享誤作業)預選於南京(脫預字)檄告大宋元帥(檄告誤作告檄)。