jìng kāng zhōng zhì qī shí sì.
靖康中帙七十四。
biàn dōu jì yuē: shí èr yuè chū biān bào zhī yào shī yǐ cháng shèng jūn pàn wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù zhí dǐ yàn zhōng zuǒ yòu jìn chén cāng huáng shī sè wèi jí xiū bèi ér wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù shī yǐ dù hé zhí zhì chéng xià lǔ gǎi zuò dí bīng rú rù wú rén zhī jìng cháo tíng zhī zéi gǎi zuò dí fēng bī jìn nǎi lián qiǎn shǐ qiú hé zhōng wài yóu shì xiōng xiōng dàn chí hé yì lǔ gǎi zuò dí tuì cháo tíng máng rán wèi yǒu qí cè shì shù xián wàng xú chù rén rù fǔ zhōng xìng jì zhào wèi xiāng wú mǐn gěng nán zhòng lǐ gāng yì lùn bù xié dàn gè wù jí yǐn mén rén ér yǐ nán zhòng guān léi guān děng yǐ zhí jiǎng hé zhī dǎng biān shì yī qiè bù wèn jiàn jì yì sī jǔ qún liáo shǔ yī shí zào jìn zhī rén chéng shì fù zhī bù zhī suǒ yì hé lì hài yě. sì yuè chū shàng huáng huáng hòu hái què shàng qīn chū jiāo yíng yà cài yōu zhì guó mén bù dé rù shí cài jīng zài luò zhào zhū zi xī zhì hú wài qǔ wáng fǔ shǒu jí zhì què xià tóng guàn sòng lǐng biǎo. yòu qiǎn tái guān zhāng chéng qǔ shǒu jí xiāo yú dū xià liáng fāng píng yǐ bù shǒu hé jīn suì lù zhī qún xiōng jiù xíng dōu rén dà kuài rén jiē yǐ yī lǚ wàng chù rén rán gōng míng jiǎn yú zhì jùn jìng yǐ lù lù bài shì mǐn yì shī lù wèi jiān tiān xià zhī shì yán lì hài zhě rì shù bǎi lüè bù xǐng lǎn wéi shì zì xiāng máo dùn wáng yún: fèng shǐ guī zòu yuē: èr tài zǐ yì tōng shuō huà nián hǎn gǎi zuò ní kān hěn bó shān cǐ èr zì bù kě jìn yě. yuē yún: yǐ qī yuè fù dào zhì qī bù zhì zé jǔ bīng ér nán lǔ gǎi zuò dí jì jǔ bīng yóu liǎng lù.
汴都記曰:十二月初邊報知藥師以常勝軍叛斡離不(改作斡里雅布)直抵燕中左右近臣倉皇失色未及修備而斡離不(改作斡里雅布)師已渡河直至城下虜(改作敵)兵如入無人之境朝廷知賊(改作敵)鋒逼近乃連遣使求和中外由是洶洶但持和議虜(改作敵)退朝廷茫然未有奇策士庶咸望徐處仁入輔中興既召為相吳敏耿南仲李綱議論不協但各務汲引門人而已南仲官雷觀等以植講和之黨邊事一切不問建計議司舉群寮屬一時躁進之人乘勢附之不知所議何利害也。四月初上皇皇后還闕上親出郊迎迓蔡攸至國門不得入時蔡京在洛詔諸子悉置湖外取王黼首級至闕下童貫送嶺表。又遣台官張澂取首級梟於都下樑方平以不守河津遂戮之群凶就刑都人大快人皆以伊呂望處仁然功名減於治郡竟以碌碌敗事敏亦尸祿為奸天下之士言利害者日數百略不省覽惟是自相矛盾王云:奉使歸奏曰:二太子亦通說話黏罕(改作尼堪)很勃(刪此二字)不可近也。約云:以七月復到至期不至則舉兵而南虜(改作敵)既舉兵由兩路。
nán jìn yì zhě, huò yuē: lǔ gǎi zuò dí. ruò dù hé yī gǔ ér nán wǒ quē rén cuò zhì dāng yú jīng chéng sì miàn shí lǐ jiān gè tún bīng shù wàn zhú gāo qiàn kāi shēn gōu jù yào hài zhī lì yǐ jiān shǒu bié chí qí yǐ yuán zhī. yòu qīng yě yǐ duàn liáng mò shǐ lǔ gǎi zuò dí jìn bù gǎn gōng cì qí xì yǐ bīng jī zhī lìng hé běi zhī mín gè yíng lěi yǐ zì shǒu zǒu shǐ yǐ bào kāng wáng wèi yuán shuài lǜ jí qí bīng zhòng yáng shēng dǎo yān shān yǐ duàn lǔ gǎi zuò qí guī lù shǐ zhī dòng xīn què qián jūn dù hé huì qín wáng zhī shī rào qí bèi jiā gōng zhī shàng kě yě., huò yuē: lǔ gǎi zuò dí bīng shén ruì ér wú jūn pàn nǜ zhī jiǔ wén lǔ gǎi zuò dí shēn rù qì yì sàng bù. ruò yōng jià lín shòu xú yì suǒ xiàng yīng gū chéng yǐ zì shǒu kǒng fēi zhǎng cè yě. dà chén wèi yǐ wèi rán lǔ gǎi zuò dí hū yǎn zhì cháo tíng wǎng zhī suǒ cuò hé rì shàng chéng tí jǔ zhào mù rén bīng hào yuē: hé xiàng gōng qí bīng qí yīng mù zhě xī quē shí léi bèi zhī rén shì zhōng huáng qí zòng héng tǒng zhì mǎn dào kuáng lǜ shū shēng qǐ xiǎo bīng jī wǎng lái chéng bì tán xiào zì. ruò chuán wén yún: rì yǐn chún jiǔ bàn hān yī ōu dà kě hài yě. nián hǎn gǎi zuò ní kān zì jū qīng chéng wèi cháng lí zhài fán yǒu suǒ yì wéi zhào wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù zhì zhàng zhōng jūn shì jiē chū nián hǎn gǎi zuò ní kān.
南進議者,或曰:虜(改作敵)。若渡河一鼓而南我缺人措置當於京城四面十裡間各屯兵數萬築高塹開深溝據要害之利以堅守別馳騎以援之。又清野以斷糧秣使虜(改作敵)進不敢攻伺其隙以兵擊之令河北之民各營壘以自守走使以報康王為元帥率集其兵眾揚聲擣燕山以斷虜(改作其)歸路使之動心卻潛軍渡河會勤王之師繞其背夾攻之尚可也。,或曰:虜(改作敵)兵甚銳而吾軍判衄之久聞虜(改作敵)深入氣益喪不。若擁駕臨狩徐議所向嬰孤城以自守恐非長策也。大臣未以為然虜(改作敵)忽掩至朝廷罔知所措何日上城提舉召募人兵號曰:何相公奇兵其應募者悉缺食羸憊之人市中黃旂縱橫統制滿道狂率書生豈曉兵機往來城壁談笑自。若傳聞云:日飲醇酒半酣一謳大可駭也。黏罕(改作尼堪)自居青城未嘗離寨凡有所議唯召斡離不(改作斡里雅布)至帳中軍事皆出黏罕(改作尼堪)。
dì zì xíng zài suǒ pī fù xú bǐng zhé qǔ yī fú bìng niú yáng qiān kǒu wǔ sè xiàn zào jiǎo zhī shǔ mò yún: fèng shàng huáng zhǐ huī qǔ zhào cái rén yuán nú.
帝自行在所批付徐秉哲取衣服並牛羊千口五色線皂角之屬末云:奉上皇指揮取趙才人(元奴)。
dì méng chén yǐ lái jīng shī wú jūn zhě sì shí yú rì wú jiān guó bìng sān xǐng zhě bàn yuè nèi wài tiē rán shì chán rú gù gài rén xīn jiǔ kùn zé sī shēng gù yě. jiā jiā huǐ qì mǐn wū yǔ chōng xīn rì bàn qiǔ bèi jí bì yī suí xīn zhǔ qiān xǐ chū jīn rén yù xíng wèi xíng zhī jiān bāng chāng wèi zuǒ yòu xiǎo rén yí huò yǒu yì chū xīn xiān cè tài hòu yǐn zhōu tài hòu shì shè wén zhōng zhǐ qín wáng zhī shī zhī fàn nè děng bīng zài jìn sōu suǒ gè rén qīn shí qiǎn zhī gōng rán sì shè yǐ shì jí wèi shì lùn pō yǒu yì cí míng dá mù wèi lǔ gǎi zuò dí suǒ fā jué lù qǔ guān bǎn yǐ wèi yíng shān chū nán nǚ běi qiān zhě wǔ bǎi rén wèi yī duì lǔ gǎi zuò dí yǐ shù shí qí qū zhī rú qū yáng shǐ jīng shī rén bù néng tú zǒu yuǎn shè shāo bù qián jí qiāo shā yí hái bì yě sūn chuán dé chē yī chéng zài gǔ ròu zì yǐ pǐ mǎ suí zhī bèi xiǎo xíng lǐ qǔ qián rì fǔ zhōng xuān jiè fù hé chū shàng huáng zhī zǐ hán guó gōng shàng zài yīng hái qián rì shì biàn yīn suí yǎng niáng dùn mín jiān lǔ gǎi zuò dí rén yì tàn zhī xiàn bǐng zhé yī rì yào jiàn bù rán biàn yào dà yǐn dào jūn qián lǔ gǎi zuò dí rén qǔ rén qí jí rú cǐ fàn zhì xū quán jiā jiē lǔ qù yī zi yín fū zuò shǎo qīng yì jìng qǔ yǐ wǎng jīn rén dào chén zhōu nán jīng lǚ bài èr chéng jìng quán xú chù rén jǐ bù miǎn èr zi bèi shā chén gòu zài shān zhōng wèi jūn rén suǒ shā zhào yě yuán zhī dà míng fǔ wèi jūn mín suǒ zhú cháo tíng suì yǐ yùn shǐ zhāng què chú zhí xué shì zhī dà míng yuán shuài fǔ yòng shì zhě gěng shì fù zǐ huáng qián shàn zōng zé wāng bó yàn děng ěr tài xué nèi rén yuán yǒu liù bǎi rén wéi bì yǐ lái huàn jiǎo qì zhě èr bǎi yú rén zhì jīn shàng yǒu cú zhě bàn wèi guǐ lù qù dōng zhào xǔ shì qī shū yì bìng cè yǐ qiú móu lüè zhī shì tài xué zhōng shǒu jiù tú yuǎn dà zhě jiē bù kěn shì wéi qīng kuáng zào.
帝蒙塵以來京師無君者四十餘日無監國並三省者半月內外帖然市廛如故蓋人心久困則思生故也。家家毀器皿屋宇充薪日辦糗糒及敝衣隨新主遷徙初金人慾行未行之間邦昌為左右小人疑惑有異初心先冊太后引周太后事赦文中止勤王之師知范訥等兵在近搜索各人親識遣之公然肆赦以示即位士論頗有異辭明達墓為虜(改作敵)所發掘露取棺板以為營柵初男女北遷者五百人為一隊虜(改作敵)以數十騎驅之如驅羊豕京師人不能徒走遠涉稍不前即敲殺遺骸蔽野孫傳得車一乘載骨肉自以匹馬隨之背小行李取前日府中宣借負荷初上皇之子韓國公尚在嬰孩前日事變因隨養娘遁民間虜(改作敵)人亦探知限秉哲一日要見不然便要大尹到軍前虜(改作敵)人取人其急如此范致虛全家皆虜去一子寅敷作少卿亦徑取以往金人到陳州南京屢敗二城竟全徐處仁幾不免二子被殺陳遘在山中為軍人所殺趙野元知大名府為軍民所逐朝廷遂以運使張愨除直學士知大名元帥府用事者耿氏父子黃潛善宗澤汪伯彥等耳太學內人元有六百人圍閉以來患腳氣者二百餘人至今尚有殂者半為鬼錄去冬詔許試七書義並策以求謀略之士太學中守舊圖遠大者皆不肯試惟輕狂躁。
jìn zhě xīn rán jiù shì hòu jiē bǔ xiào wèi fā fù zhāng shū yè jūn qián tīng hòu chāi shǐ bǐ jiān zú wǔ jí chéng pò sǐ zhě shén zhòng tuì shī hòu yǒu cún zhě wǎng shān dōng jiàn kāng wáng shàng shū yán shì zhě. cǐ cáo hé suǒ bù zhì guó jiā diān wēi shàng yù jì yú liáng kě mǐn xiào chéng pò shí rú liú yán qìng nán guāng guó qín yuán kāng zé mín zhū rén kòu mén zhǎn guān yè dùn bìng wú tuō zhě wéi yǒu bīng zhě. qiě zhàn. qiě yǐn kě yǐ kuì zǒu rú fù zhèng lín guō jīng shì yě. fù yuán shuài zōng bǎng jīng chéng shù kāng wáng zhǐ huī fēn qiǎn jiāng bīng yī bǎi yú wàn yíng èr dì yǐ yǐn bīng dù hé hé běi zhū jùn shí bù xià yī èr yǐ wèi yīng yuán xià rè zài jìn jīn rén bì bù néng lái xiào gāng bǎng hú nán ān fǔ guō sān yì yǐn shàng jūn jí xī dòng bīng shí wàn qián lái jiù yuán zhī jīng zhào fàn zhì miáo bǎng shōu fù nán jīng qín wěi liú shǒu gāo shì yóu tǒng zhì zhāng sī shèng bǎng shōu fù xiāng yáng fǔ qín guō jīng xì qián lái èr shí wǔ rì zài jīng yīng guān sī yī bàn guān lì yì nán jīng yíng jià shì rì bāng chāng shí yōng děng lǜ guān lì chū mén.
進者欣然就試後皆補校尉發赴張叔夜軍前聽候差使比肩卒伍及城破死者甚眾退師後有存者往山東見康王上書言事者。此曹何所不至國家顛危尚欲覬覦良可憫笑城破時如劉延慶男光國秦元康澤民諸人叩門斬關夜遁並無脫者唯有兵者。且戰。且引可以潰走如傅政臨郭京是也。副元帥宗榜京城述康王指揮分遣將兵一百餘萬迎二帝已引兵渡河河北諸郡十不下一二以為應援夏熱在近金人必不能來孝綱榜湖南安撫郭三益引上軍及溪洞兵十萬前來救援知京兆范致瞄榜收復南京擒偽留守高世由統制張思勝榜收復襄陽府擒郭京戲前來二十五日在京應官司一半官吏詣南京迎駕是日邦昌時雍等率官吏出門。
fàn zhòng xióng běi jì yuē: xīn chǒu rén yín nián shí cháo tíng xīn dìng yān shān diào hé běi hé dōng jīng dōng jīng xī zhī mín zhuǎn shū sù jīn bó qì jiǎ wǎng yān shān luò yì yú dào xiàn lì bù yā lái zhě jiē yán yān shān chū dìng dào zéi bù kě shèng shù piāo jié xíng lǐ shāng lǚ suì jué bù yā guān wǎng wǎng zài xióng zhōu bù gǎn běi qù ér yàn yún: liǎng lù guān lì sàn chù zhōng guó qí xiào jù zhī mín bìng yǐn chù nèi dì zhōng guó zhī mín rì yè yí zhī ér guān lì yì bù fù yǐ lǐ dài yù liǎng xiāng fèn hèn shù zhì xuān zhēng zhì yǐ sì suì qiū píng yáng fǔ jiù liáng yì shèng jūn liú sì chū fǎn zhuǎn zhì huái zhōu chéng xià shǒu chén huò ān guó yù tuì zhī bǐng wǔ suì shí yī yuè nián hǎn gǎi zuò ní kān xiàn huái zhōu shā huò ān guó fàn zhòng xióng dài mìng lìng wǎng zhèng zhōu yǎng jì tú zhōng yǔ yàn rén tóng háng yīn wèn cǐ zhōng lái zhě shì jǐ guó rén gòng yǒu duō shǎo bīng mǎ qí fān rén dá yán bǐ zhōng suí guó xiāng lái zhě yǒu dá dá jiā yǒu xī ài yǒu hēi shuǐ jiā yǒu xiǎo róng lú gǎi zuò bó luō jiā yǒu qì dān jiā yǒu dǎng xiàng jiā yǒu xiá jiá sī jiā yǒu huǒ shí jiā yǒu huí gú jiā yǒu shì wéi jiā yǒu hàn ér jiā gòng bù dé jiàn shù mù qí cóng hé běi suí chán mù gǎi zuò dòng mó guó wáng zhě bīng mǎ gèng duō wèi jū zhàn shù guó lù dà jīn zhèng jūn bù guò shí wàn shà yǒu shēng nǚ zhēn huàn zuò sào dì jūn biàn shì yě. yǐ zhòng xióng suǒ qīn jiàn nián hǎn gǎi zuò ní kān zhài yǒu bīng wǔ wàn rén lóu sù bèi jǐn gǎi zuò luó suǒ bèi lēi zhài yǒu bīng wàn rén jiē qiāng wèi qián xíng hào yuē: yìng jūn rén mǎ jiē quán fù jiǎ yāo chuí bā léng gùn bàng yī tiáo, huò dāo yī kǒu qiāng zhǎng yī zhàng èr chǐ dāo rú zhōng guó tú dāo cǐ zhě xiāo wèi zhī bīng yě. gōng shǐ zài hòu shè ér bù fā gōng lì bù guò qī dòu jiàn duō zhě bù mǎn bǎi zhī zì dà jīn bīng wài qí tā guó bīng jiē bù dài jiǎ gōng shǐ huò yǒu huò wú jiē xuán zhuó dào bàng mù zhí zhī wèi bīng nián hǎn gǎi zuò ní kān jūn zhì bù zú jiē sù mǐ zhōu huò shāo zhū ròu bié wú yì pǐn fān rén zhǔ zhōng guó shì zhě gāo shàng shū sūn zuǒ sī yě. gāo yóu qīn yào jiān chōng nián hǎn gǎi zuò ní kān jūn qián tōng shì wèi lì rén yuē: běn sī jiē chā bǐ yú yāo wén zì jí gè yǔ rén lùn tán yán jiē chéng wén ér xí shū wén zì qiǎn lòu shān cǐ èr zì jǐ bù kě dú fán fān guān píng jū wéi zhe shàng lǐng hè shān wú shàng xià.
范仲熊北記曰:辛丑壬寅年時朝廷新定燕山調河北河東京東京西之民轉菽粟金帛器甲往燕山絡繹於道縣吏部押來者皆言燕山初定盜賊不可勝數剽劫行李商旅遂絕部押官往往在雄州不敢北去而燕云:兩路官吏散處中國其嘯聚之民並引處內地中國之民日夜疑之而官吏亦不復以禮待遇兩相忿恨數至喧爭至乙巳歲秋平陽府就糧義勝軍劉嗣初反轉至懷州城下守臣霍安國御退之丙午歲十一月黏罕(改作尼堪)陷懷州殺霍安國范仲熊貸命令往鄭州養濟途中與燕人同行因問此中來者是幾國人共有多少兵馬其番人答言比中隨國相來者有達靼家有奚愛有黑水家有小戎蘆(改作博囉)家有契丹家有党項家有黠戛斯家有火石家有回鶻家有室韋家有漢兒家共不得見數目其從河北隨蟾目(改作棟摩)國王者兵馬更多為拘占數國路大金正軍不過十萬煞有生女真喚做埽地軍便是也。以仲熊所親見黏罕(改作尼堪)寨有兵五萬人婁宿孛堇(改作羅索貝勒)寨有兵萬人皆槍為前行號曰:硬軍人馬皆全副甲腰垂八棱棍棒一條,或刀一口槍長一丈二尺刀如中國屠刀此者驍衛之兵也。弓矢在後設而不發弓力不過七斗箭多者不滿百隻自大金兵外其他國兵皆不帶甲弓矢或有或無皆旋斫道傍木執之為兵黏罕(改作尼堪)軍至步卒皆粟米粥或燒豬肉別無異品番人主中國事者高尚書孫左司也。高尤親要兼充黏罕(改作尼堪)軍前通事謂吏人曰:本司皆插筆於腰文字極個與人論談言皆成文而檄書文字淺陋(刪此二字)幾不可讀凡番官平居惟着上領褐衫無上下。
zhī biàn fù zhě zhe hè sè máo shān yǐ yáng qiú láng pí děng wèi mào chuán wén nián hǎn gǎi zuò ní kān èr tài zǐ chū rù zhōng guó shí zhǐ zhe hè bù shān jì bá jīng chéng qí xià wú bù yī jǐn xiù zhì yuè dàn jí shì shì zé fú tóu gōng fú xuē hù jiē rú zhōng guó zhī zhì zhòng xióng měi jiàn nián hǎn gǎi zuò ní kān zhe qīng diāo qiú bàn xiù shí fù lù dǐng ér zuò jīn rén chà nǚ zhēn shā lǐ dǎ gǎi zuò sà ěr lā wèi zhèng zhōu dào shì zhào zhī cái zài zhèng zhōu mài xiāng néng huī sì shí wǔ jīn tiě jiǎn xīn dǎn kě shǐ zhòng xióng yīn wèi zhī yuē: shàng huáng wèi le wú xiàn dào shì méi yī gè bào ēn zhī cái yuē: zhǐ shì bù yòng zhe zhī cái qǐ shì bù néng rú jīn zhī cái kěn dìng zhào guān jiā biàn sǐ yě. bù huǐ zhòng xióng yīn yǔ zhī móu shā shā lǐ dǎ gǎi zuò sà ěr lā bù guǒ sì yuè sì rì nián hǎn gǎi zuò ní kān huí jūn zhì zhèng zhōu jiào yī fān bīng yǐn qù jiàn shǎo dì qí rén yǐn zhòng xióng dào qīng dé tài píng kù qián zhōng yǒu nèi shì jí fù rén shù rén zhōng yī rén shēn shén shòu rén zhǐ yún: cǐ shǎo dì yě. zhòng xióng bài qì yún: chén shòu guó ēn cái báo wèi bēi wú suǒ zhǎn xiào zhì bì xià jí cǐ sǐ yǒu yú zé dì bù yán jīn rén yǐ chì zhòng xióng lìng tuì yǒu fān guān liáng qìng yì lái jiào zhòng xióng yuē: guó xiāng yǒu tái zhǐ yǒu guó shū sòng nǐ guī shū tí yuē: shū zhì yú nán cháo huáng dì què xià gǔ lú nǐ yí jī bó jí liè gǎi zuò gù lún ní yī lā qí bèi lēi zuǒ fù yuán shuài bù xiě xìng míng zhǐ yòng yī yuán shuài fǔ yìn xià yún: jǐn fēng shū yún: tiān huì wǔ nián sì yuè rì gǔ lú nǐ yí jī bó jí liè gǎi zuò gù lún ní yī lā qí bèi lēi zuǒ fù yuán shuài jǐn zhì shū yú nán cháo huáng dì què xià zǎo zhě gōng xià huái zhōu nèi yǒu xiāng guàn xì hé nán rén yǐ bù xì cháo tíng cuò zhì zhōu xiàn rén mín suí jūn jiāng dài qián lái běi zhì biàn jīng le bì quán lìng zhèng zhōu jiù liáng yǎng jì chú qíng yuàn guī jiàng sì fā guò hé běi wài nèi yǒu bù yuàn guī jiàng rén cóng shì láng huái zhōu hé nèi xiàn chéng fàn zhòng xióng qiǎn lìng hái xiāng yǎng jì yīng cōng fǔ wèi liàng xī zhuān fèng shū chén dá bù xuān jǐn bái qìng yì qiǎn mǎ jūn yī rén zhì jīng shī tóu xià zhòng xióng suì guī.
之辨富者着褐色毛衫以羊裘狼皮等為帽傳聞黏罕(改作尼堪)二太子初入中國時止着褐布衫既拔京城其下無不衣錦繡至月旦及視事則幞頭公服靴笏皆如中國之制仲熊每見黏罕(改作尼堪)着青貂裘半袖時復露頂而坐金人差女真沙里打(改作薩爾拉)為鄭州道士趙之才在鄭州賣相能揮四十五斤鐵簡心膽可使仲熊因謂之曰:上皇為了無限道士沒一個報恩之才曰:只是不用着之才豈是不能如今之才肯定趙官家便死也。不悔仲熊因與之謀殺沙里打(改作薩爾拉)不果四月四日黏罕(改作尼堪)回軍至鄭州教一番兵引去見少帝其人引仲熊到清德太平庫前中有內侍及婦人數人中一人身甚瘦人指云:此少帝也。仲熊拜訖云:臣受國恩才薄位卑無所展效致陛下及此死有餘責帝不言金人已叱仲熊令退有番官梁慶裔來叫仲熊曰:國相有台旨有國書送你歸書題曰:書致於南朝皇帝闕下骨盧你移齎勃極烈(改作固倫尼伊拉齊貝勒)左副元帥不寫姓名只用一元帥府印下云:謹封書云:天會五年四月日骨盧你移齎勃極烈(改作固倫尼伊拉齊貝勒)左副元帥謹致書於南朝皇帝闕下早者攻下懷州內有鄉貫系河南人以不系朝廷措置州縣人民隨軍將帶前來北至汴京了畢權令鄭州就糧養濟除情願歸降巳發過河北外內有不願歸降人從事郎懷州河內縣丞范仲熊遣令還鄉仰冀英聰俯為亮悉專奉書陳達不宣謹白慶裔遣馬軍一人至京師投下仲熊遂歸。
jìng kāng huáng zú xiàn lǔ gǎi zuò dí jì yī shǎo dì wèi xià tài zǐ chén xiǎo dài wáng xùn jiàn jū wǔ guó chéng zhèng cái rén shēng dà gōng zhǔ èr gōng zhǔ gè nián yòu dí cái rén wú chū yī jiàn zài qīn wáng jǐng wáng jì wáng shēn wáng xú wáng ān kāng jùn wáng xiāng guó gōng wēn guó gōng guǎng píng jùn wáng yí guó gōng wán shǐ dí cái rén hán zhōu shēng tiě shǐ yán wǎn róng wǔ guó shēng yī jiàn zài gōng zhǔ chún fú gōng zhǔ shàng shū guān wáng zōng miǎn nán chāng yuǎn xiǎo gōng zhǔ shàng yào guān chéng liáng nán dūn fù róng dé gōng zhǔ jià xí gǔ guó wáng yǐ sǐ jiàn zài dà jīn huáng hòu hòu wèi jū zhù xí gǔ gǎi zuò shí gǔ nà xún dé gōng zhǔ jià shè yě mǎ láng jūn jiàn zài shàng jīng zhù shè yě mǎ gǎi zuò xī mò níng fú gōng zhǔ jià chén wáng yǐ sǐ qí zi jiàn zài lěng shān zhù jū huì fú gōng zhǔ jià kāi fǔ xiàng gōng xié bǎo sān guó xiāng nán jiàn zài shàng jīng jū zhù zhù xié bǎo sān gǎi zuò xī shàng sū yī jiàn zài guì fēi cuī guì fēi wáng wǎn róng dài wáng jié yú xiǎo wáng jié yú dí cái rén qiáo jié yú yī jiàn zài fù mǎ dū wèi sòng bāng guāng xiàng zǐ fáng xiàng zi yǐ yī jiàn zài zhū wáng nán nǚ chéng wén yùn wáng nán chéng guī sù wáng nán chéng zhāng jǐng wáng nán chéng fàn shào wáng nán chéng zhī shēn wáng nán chéng shì jì wáng nán xiàng guó gōng yí guó gōng xià gè yī nán nián yòu xiāng guó gōng wēn guó gōng xià gè yī nǚ ān kāng jùn wáng guǎng píng jùn wáng gè yī nǚ gù hé wáng nǚ jià wáng zūn dào nán ān lìng yǐ dào xíng zài gù xìn wáng nǚ sì rén yī jiàn zài dì huá zhái qīn wáng děng hé yì jùn wáng yǒu yì níng jùn wáng yǒu gōng yàn wǔ jié shǐ yǒu zhāng yuè wǔ.
靖康皇族陷虜(改作敵)記一少帝位下太子諶小大王訓(見居五國城鄭才人生)大公主二公主(各年幼狄才人無出)一見在親王景王濟王莘王徐王安康郡王相國公溫國公廣平郡王儀國公頑使(狄才人韓州生)鐵使(閻婉容五國生)一見在公主純福公主(尚書官王宗沔男昌遠)小公主(尚藥官成良男敦復)榮德公主(嫁習古國王已死見在大金皇后後位居注習古改作實古納)洵德公主(嫁設野馬郎君見在上京注設野馬改作錫默)甯福公主(嫁陳王已死其子見在冷山住居)惠福公主(嫁開府相公斜保三國相男見在上京居住注斜保三改作希上蘇)一見在貴妃崔貴妃王婉容大王婕妤小王婕妤狄才人喬婕妤一見在駙馬都尉宋邦光向子房向子扆一見在諸王男女成文(鄆王男)成規(肅王男)成章(景王男)成范(邵王男)成之(莘王男)成式(濟王男)相國公儀國公下(各一男年幼)相國公溫國公下(各一女)安康郡王廣平郡王(各一女)故和王(女嫁王遵道男安令已到行在)故信王(女四人)一見在棣華宅親王等和義郡王有奕甯郡王有恭燕五節使有章越五。
jié shǐ yǒu zhōng yàn wǔ jié shǐ yǒu sī yàn wǔ guān chá yǒu liàng yuè wǔ guān chá yǒu dé yī qīn xián zhái zōng zi gù jìn kāng jùn wáng xiào qiān nán ān guī děng shì chēng gōng huì yī mò gù qīn wáng yàn wáng zhào zhōu yuè wáng hán zhōu yùn wáng hán zhōu sù wáng wǔ guó qí wáng wǔ guó yí wáng wǔ guó xìn wáng wǔ guó jiàn ān jùn wáng qīng chéng jiā guó gōng wǔ guó yíng guó gōng wǔ guó chāng guó gōng wǔ guó yī mò gù gōng zhǔ jiā dé jià sòng guó zhù shàng jīng mò lìng fú huá fú ān dé shùn dé xiǎn dé róu dé yī mò gù guì fēi wáng guì fēi yán wǎn róng yī mò gù fù mǎ céng yín cáo chéng cài tiáo liú wén yàn tián pī yī jīn guó běi jīng zuò zhū gōng yuàn jiàn zài zōng shì zhòng mù zhòng wēn děng bìng zōng nǚ yí yú bīng shì děng jǐn wǔ bǎi yú rén qù nián lái shàng jīng gào cháo tíng jiān nán cì qián sān wàn guàn niú èr bǎi tóu wèi yǎng jì yī fèng shǐ hóng hào jiàn zài yān jīng děng chù zhù jīn guó yǐ jiàng shè jǐ lìng huàn guān wǎng wǎng bù kěn zhǐ shòu yī yīng bèi lǔ zōng shì nǚ jiàn zài běi rén jiā zuò nú bì zhě jīn guó yǐ jiàng shè guān zhōng èr rén huàn yī míng chū lìng zuò bǎi xìng zì zài jū zhù yī yīng hù èr dì qīn shǔ sì bǎi yú rén wèi qiān èr dì wǎng wǔ guó liú zài liáo dōng luò hòu yǎng jì yān yuān shèng huá zhōu yì xuè zhǐ shū jīn zhào yuē: sòng dé bù xìng huò shēng mò cè zhèn sì wèi yǐ lái mò zhī hán shǔ qǐn shí wéi bǎo rǔ chì zǐ yǐ wèi wǒ shè jì, shù jǐ gòng xiǎng tài píng bù xìng yòng fēi qí rén bīng wèi dǐ jīng móu yǐ xiān kuì shǐ wǒ dào jūn ér jiàng quán zú wèi lǔ bǎi guān tōu shēng shì bù huò yǐ suǒ bù rěn wén zhě jīng shī zhī mín shě mìng bù gù qì jīn bó bǎo yù yù yǐ shú zhèn cǐ zuì kě shāng hèn bù dé yǔ sī mín tóng shēng tóng sǐ hòu zhī shè jì kǒng fēi wǒ zú xìng yán jí cǐ tì lèi héng liú wèi shì qián guī niè zhǐ shū jīn fū gào zhōng wài zōng zú zhōng chén yì shì fèn qǐ yī xīn wèi zhèn xuě běi gù zhī chǐ mǔ wàng mǔ wàng.
節使有忠燕五節使有思燕五觀察有亮越五觀察有德一親賢宅宗子故晉康郡王孝騫男安規等士稱公繪一歿故親王燕王(趙州)越王(韓州)鄆王(韓州)肅王(五國)祁王(五國)沂王(五國)信王(五國)建安郡王(青城)嘉國公(五國)瀛國公(五國)昌國公(五國)一歿故公主嘉德(嫁宋國住上京歿)令福華福安德順德顯德柔德一歿故貴妃王貴妃閻婉容一歿故駙馬曾寅曹晟蔡鞗劉文彥田丕一金國北京坐諸宮院見在宗室仲慕仲瑥等並宗女姨妤兵士等僅五百餘人去年來上京告朝廷艱難賜錢三萬貫牛二百頭為養濟一奉使洪皓見在燕京等處住金國已降赦己令換官往往不肯只受一應被虜宗室女見在北人家作奴婢者金國已降赦官中二人換一名出令作百姓自在居住一應扈二帝親屬四百餘人為遷二帝往五國留在遼東落後養濟焉淵聖滑州驛血指書襟詔曰:宋德不興禍生莫測朕嗣位以來莫知寒暑寢食惟保汝赤子以衛我社稷,庶幾共享太平不幸用非其人兵未抵京謀已先潰使我道君而降全族為虜百官偷生勢不獲已所不忍聞者京師之民捨命不顧棄金帛寶玉欲以贖朕此最可傷恨不得與斯民同生同死後之社稷恐非我族興言及此涕淚橫流衛士潛歸齧指書襟敷告中外宗族忠臣義士奮起一心為朕雪北顧之恥母忘母忘。
zá zhe sī shū yuē: sì yuè èr shí rì xiōng mǒu shū zhì yuán zhāng jiè yuán dì zì qù dōng xú chù rén wú mǐn lǐ zhuó bèi xiāng jì dēng miào táng wù guó móu shēn quán wú cuò zhì què yù bèi yuē táng kè hé. yòu fán yōng qīng tuō hé běi hé dōng wěi ér bù wèn zì zhǒng shī yǐ zhōng shēn rù bài jī lǐ bó jì yǐ guǎ móu sàng shī shì qì yì bù zhèn dōng chū dà jīn yǐn bīng rù běi shēng yán wèn zuì. qiě yāo sān zhèn cháo tíng shàng shǒu wù guó zhī móu wèi zǔ zōng zhī dì chǐ cùn bù kě gē jiān shǒu bù yǔ suì pò zhēn dìng yí lǐ nán lái wú yī zú yǔ zhàn jí yì hé yě. ér hé sūn fù bì yù zhàn yǐ suì qián fēi. qiě yíng hé shàng yì bù sī lì zhī bù dí yě. shí fù bì mén zì shǒu chéng zhōng bīng jí bǎo jiǎ yǔ mù bīng suī jí èr shí wàn fēn shǒu chéng shàng jí yǐ zhuāi pào yǐ yú bīng tún wǔ yuè guān chéng wài wú yī zú yī qí jīn rén jìn chéng gōng rán tián háo dǎo gē zhì pào zuò é chē wèi gōng chéng jù ér liú yán qìng yǐ xià wèi gāo jīn duō bù kěn chū zhàn shí cā chéng xià shù bǎi rén yǐ dàn zhī lǔ gǎi zuò dí qì yì zhāng rùn yuè shí bā rì shí jiǔ rì jiān jīn rén qiǎn shǐ yù qīn wáng zǎi xiàng chū yì fāng liú shǐ bù qiǎn hé xiāng zì lǐng shān dōng gōng shǒu jí mù zhào dào yì bīng hào qí bīng dēng chéng mén zì zhǐ huī jìn tuì lǔ zhā zhài yóu nán jiāo zhí dǐ mén wài jiù hé běi zuò qiáo yǐ chéng bù zhī bīng xū shí duō guǎ zhī shù qí bīng jìn háo lǔ gǎi zuò dí yǐ.
雜著私《書》曰:四月二十日兄某書致元章解元弟自去冬徐處仁吳敏李梲輩相繼登廟堂誤國謀身全無措置卻欲背約唐恪何。又凡庸輕脫河北河東委而不問自種師以中深入敗績李伯紀以寡謀喪師士氣益不振冬初大金引兵入北聲言問罪。且邀三鎮朝廷尚守誤國之謀謂祖宗之地尺寸不可割堅守不與遂破真定迤邐南來無一卒與戰及議和也。而何孫傅必欲戰以遂前非。且迎合上意不思力之不敵也。時復閉門自守城中兵及保甲與募兵雖及二十萬分守城上及以拽礟以餘兵屯五嶽觀城外無一卒一騎金人近城公然填濠倒戈置礟座鵝車為攻城具而劉延慶以下位高金多不肯出戰時擦城下數百人以啗之虜(改作敵)氣益張閏月十八日十九日間金人遣使欲親王宰相出議方留使不遣何相自領山東弓手及募召到義兵號奇兵登城門自指揮進退虜劄寨由南郊直抵門外就河北作橋已成不知兵虛實多寡之數奇兵近濠虜(改作敵)以。
shù shí qí tū zhī suì dà bēn kuì zhēng rù mén mén yǐ bì zì xiāng pái zé èr qiān jiān yān lǔ gǎi zuò dí rén yì wú jì dàn èr shí sì rì suì gōng chéng shāo dí lóu zì sì zhì wèi yáng tuì èr shí wǔ rì jì rán bù gōng wǒ jūn yì bù bèi shí hòu yǐ é chē xiàng chéng zhǐ sān sì rén shàng lái yóu zuó rì shāo chù wèi bù céng gài péng kōng kuò yī èr zhàng shǐ shí rú yǔ bù kě lì yǒu qiāng shǒu èr bǎi yú lì liǎng bàng zhì sān sì jīn rén shàng shí sì pàn xiān zǒu xiàng cì chéng shàng chéng xià qì jiǎ zhì bīng zhēng xiān dùn táo jiāng shì wú yī cún zhě jīn rén jì dēng chéng wèi chéng zhōng rén bù gǎn xià nǎi fēn bù chéng shàng xià kuī chéng zhōng zǎo wǎn jī gǔ jīng dòng shēng yán xǐ chéng zhě lèi yǐ. zhì shàng chū jiǎng hé gē liǎng hé fù duò qí jì gài yù kùn zhī yě. shí èr yuè chū shí jiān shǐ qiú jīn bó jīn yào bǎi wàn dìng yín wǔ bǎi wàn dìng duàn yī qiān wàn pǐ zhēng yuè chū shí jiān shàng niàn rén kùn bù néng fū cǐ shù. qiě lǔ gǎi zuò dí yāo shàng chū dà chén guǎ móu bù néng rèn shì nǎi shǐ chē jià zài fàn bù cè chū yǐ jīn bó bù zú liú shàng zài wài chéng qìng suǒ yǒu bù zú yǐ sāi suǒ qǐng. yòu qǔ suǒ tǎng zàng suǒ yǒu yīng lǐ lè zhī jù fú yòng zhī wù zhàn tiān zhī xuán jī chuán guó zhī bǎo yù shàng zì zhēn yì xià jí cū è xī qǔ zhī gōng jiàng rén kǒu yī guān lè gōng jì nǚ nèi shì yǐ zhì hòu yuàn bā zuò wén sī yuàn jí mín gōng xī qǔ zhī yuē shí wàn kǒu fù zǐ fū fù shēng xiàng bié lí jí tí lǎo xié yòu xì léi ér qù kū shēng dòng tiān dì zhì èr yuè chū liù rì shàng yǐ wèi lǔ gǎi zuò dí suǒ fèi ér chéng zhōng bù zhī yě. chū qī rì lái yāo shàng huáng zhèng hòu shí yī rì lái qǔ tài zǐ hòu gōng yǐ tiě qí bī xié zuì hòu qǔ zōng shì yù jué zhào shì yì suǒ lì yǐ qǐng zhāng xiāng zhāng xiāng yǐ sǐ cí sān yuè yī rì qiǎn shǐ chén rù qī rì qún qiú gǎi zuò jīn rén rù chí yù bǎo cè sǎn gài yǐ dà jīn mìng lì wèi dà chǔ huáng dì fán bǎi xū jiē yīng fù bàn shǎo bù rú yì jí lìng xià tiān jūn fǎ èr zì shǎo yǐn shén wēi sì yuè chū bā rì shī tuì qín wáng bīng fāng lái wú zhuī xí zhě wén zài wài zuò guò kāng wáng jí dà wèi zhōng yuán kě dìng yǐ..
數十騎突之遂大奔潰爭入門門已閉自相排迮二千殲焉虜(改作敵)人益無忌憚二十四日遂攻城燒敵樓自巳至未佯退二十五日寂然不攻我軍亦不備食後以鵝車向城只三四人上來由昨日燒處為不曾蓋棚空闊一二丈矢石如雨不可立有槍手二百餘立兩傍至三四金人上時四畔先走相次城上城下棄甲擲兵爭先遁逃將士無一存者金人既登城畏城中人不敢下乃分布城上下窺城中早晚擊鼓驚動聲言洗城者累矣。至上出講和割兩河復墮其計蓋欲困之也。十二月初十間始求金帛金要百萬鋌銀五百萬鋌段一千萬匹正月初十間上念人困不能敷此數。且虜(改作敵)邀上出大臣寡謀不能任事乃使車駕再犯不測初以金帛不足留上在外城罄所有不足以塞所請。又取索帑藏所有應禮樂之具服用之物占天之璇璣傳國之寶玉上自珍異下及粗惡悉取之工匠人口醫官樂工妓女內侍以至後苑八作文思院及民工悉取之約十萬口父子夫婦生相別離及提老攜幼繫纍而去哭聲動天地至二月初六日上已為虜(改作敵)所廢而城中不知也。初七日來邀上皇鄭後十一日來取太子後宮以鐵騎逼脅最後取宗室欲絕趙氏議所立已請張相張相以死辭三月一日遣使臣入七日群酋(改作金人)入持玉寶冊傘蓋以大金命立為大楚皇帝凡百須皆應付辦少不如意即令(下添軍法二字)少尹甚危四月初八日師退勤王兵方來無追襲者聞在外作過康王即大位中原可定矣。。
mì shū shǎo jiān zhào yáng yǔ yáo tài shǒu shū yuē: mǒu fèng qīn xìng rú cháng wéi shì zāo cǐ dà nán guó pò jūn fèi fén mù cán huǐ qīn qī pò wáng dài wú shēng yì tái pèi chū dōu zhī hòu miào lùn rì yì bèi chí jiǔ yuè. yòu shī tài yuán shí yuè chū shī zhēn dìng ér guān wàng zhī tú yóu chí bù yǔ sān zhèn zhī shuō zhì yú jí bǎi guān tíng yì shì shì zhì cǐ nǎi wàng wèi bù shǐ yī qí dé hái zhī yán yíng huò shàng tīng shí yuè xià xún lǔ gǎi zuò dí rén hū qiǎn wáng ruì lái shǐ yì huà hé wèi jiè réng wén tiě qí yǐ yù dù hé ruì pō bù xùn dà chén wú rú zhī hé nǎi qiǎn gěng nán zhòng niè chāng cháo xī cóng qí qǐng zhèng máng zhōng táng kè qǐ bà fù xiāng hé chù zhì yóu guāi shū gěng niè fāng běi dù ér lǔ gǎi zuò dí qí yǐ nán lái wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù zì wèi xiàn jì shī nián hǎn gǎi zuò ní kān zì méng jīn shè hé xún dé yī shí dǐ lǐ jiē chéng mǎ fú hé ér guò miào táng gèng wú cuò zhì dàn zì shí yī yuè shí sì rì suì bì chéng mén chū yóu rì kāi yī liǎng mén fàng rén qiáo cǎi zhì xià xún lǔ gǎi zuò dí qí dà zhì gèng bù fù kāi xuán wèi shǒu chéng zhī jì wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù guǎn yú chéng dōng běi liú jiā sì nián hǎn gǎi zuò ní kān shè zhài yú nán jiāo zhāi.
秘書少監趙暘與姚太守《書》曰:某奉親幸如常惟是遭此大難國破君廢墳墓殘毀親戚破亡殆無生意台旆出都之後廟論日益背馳九月。又失太原十月初失真定而觀望之徒猶持不與三鎮之說至於集百官廷議事勢至此乃妄為不使一騎得還之言熒惑上聽十月下旬虜(改作敵)人忽遣王汭來使議畫河為界仍聞鐵騎已欲渡河汭頗不遜大臣無如之何乃遣耿南仲聶昌朝悉從其請正忙中唐恪乞罷復相何處置尤乖疏耿聶方北渡而虜(改作敵)騎已南來斡離不(改作斡里雅布)自魏縣濟師黏罕(改作尼堪)自盟津涉河(尋得一石底里皆乘馬浮河而過)廟堂更無措置但自十一月十四日遂閉城門初猶日開一兩門放人樵採至下旬虜(改作敵)騎大至更不復開旋為守城之計斡離不(改作斡里雅布)館於城東北劉家寺黏罕(改作尼堪)設寨於南郊齋。
gōng rùn yuè chū jí xià shǒu gōng chéng. qiě qiǎn shǐ lái yù de zǎi xiàng qīn wáng yì shì dāng guó zhě bù kěn xíng zhì dōng shuǐ mén lǚ wēi wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù fù zhuān qiǎn shǐ jiàn gào yún: shì jí yǐ. qīn wáng zǎi xiàng bù chū bì pò chéng yě.. yòu bù kěn jiān chí liú shǐ rén měi rì bù shǐ duì shǐ rén yú dōu tíng yì tīng shàng pán xuán bù néng dìng dàn yún: shì hǎo gōng shì què rú cǐ shuō dāng guó zhě dàn gào shàng yún: bǐ èr shuài xuán jūn yuǎn lái shì sòng sǐ zhī shí bǐ fá liáng gù jí yù jiǎng hé bù zhī lǔ gǎi zuò jīn rén zì yú jìn jīng wǔ qī bǎi lǐ fēn bīng qū lüè zì jiā bǎi xìng niú yáng yùn liáng shān jī yě. zhì èr shí sān rì chén zhōu dōng shǔ rén fàng huǒ pào shāo lóu zi sān zuò yì yǒu jīn zéi gǎi zuò rén yī èr qiān shàng chéng xìng de shā tuì yǐ dà wēi wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù fù qiǎn shǐ lái gào yuē: zǎi xiàng qīn wáng xià chéng biàn bà gōng jī jìng yǐ wèi xū wěi ér yǔ sūn fù jiē qīn sù chéng xià shì shǒu yù zhī zhì èr shí wǔ rì wǔ wèi jiān lǔ gǎi zuò jīn rén yú shāo le lóu zi chù zǒu shàng chéng shǒu zú suì kuì é qǐng zéi gǎi zuò dí dà zhì shì rì fēng xuě yì cháng chéng shàng rén yì bù néng lì shì yè lǔ gǎi zuò dí rén zòng huǒ shāo lóu lǔ ér dà fēng rú shàn píng shēng suǒ wèi zēng jiàn huǒ guāng xià zhào yōu shì zhōng yì rú bái zhòu suī píng rì shuō xióng huà zhě jiē kǒng jù dǎn luò yě. yī chéng zhī xià dàn zhī hòu xiǎo jiù lù yǐ. zhì wǔ gǔ chū yáng yǔ shè dì bèi fú lǎo qīn xíng yú shēn xuě zhōng de yī wěi qū xiàng jié qū kě cáng bì chù bìng yòu lèi jiē quán fú qí jiān zhì shēn wèi yǐ lái hū yǒu rén lái bào lǔ gǎi zuò dí yǐ jiǎng hé bù fù xià chéng rán jìn shāo xiě jū zhě bù lùn guì jiàn jiē bèi lǔ què rú yù jiē jìn nán yī dài bìng xī gāng děng chù shì dài fū shī qī zǐ zhě bù kě shèng jì náng tuó jiē sào zhī zhī èr shí jiǔ rì shàng chū zhì jūn qián sān rì shǐ dé hái zì cǐ zhī hòu jié lüè shāo zhǐ rán zhū mén jiē lǔ gǎi zuò jīn rén zì kāi bì chéng shàng jǐn shì lǔ gǎi zuò jīn rén rì yè wén gǔ shēng bù jué qí wèi kǒng jù dài bù kě yán shàng zài jūn zhōng bù dé yǐ nǎi shàng biǎo yú jīn zhǔ bǐ zì hào wèi dà jīn huáng dì shān bǐ zì zhì cǐ bā zì zhì shí èr yuè èr shí sān rì jí qiǎn shǐ lái yún: dé běn guó zhǐ huī yào jīn yín kào shè jīn yī bǎi wàn dìng yín wǔ bǎi wàn dìng dìng bìng wǔ shí liǎng zhòng lùn yǐ wèi cǐ shù dà duō suī jié jīng shī gōng sī suǒ yǒu bì bù néng bàn yě. bù rú qiǎn shǐ cóng céng zhì jūn qián zhě wǎng kěn yòng shì zhī rén tòng qǐ jiǎn shù réng qǐ zuò nián xiàn kàn qí suǒ dá hé rú jiān jù zhī yún: qiě yǔ tā jǐn lì kuò kàn suǒ de rú hé fāng bào qù yì sān cì lùn zhī qí yú shì cóng tái jiàn yán zhě jí duō zhōng bù jiàn cóng zhì zhēng yuè chū wǔ rì hū zài qiǎn shǐ cuī dū yún: liǎn jīn yín jìn shí rì bìng wú bào yīng bù zhī guǒ yǒu cǐ shù fǒu shǐ fāng shuō yǔ yào shù dà duō shì bù néng zú yì jǐ nù yún: hé bù zǎo shuō yě. gài là yuè zhōng jiān yǐ céng qiǎn yòng shì rén lái biàn shì fǔ kù jiàn nèi cáng kù yǒu juàn qiān yú wàn pǐ yǐ jiù zhěng shù qiān wàn pǐ yǐ. yì yǐ wèi jīn yín bì kě zú jiàn shuō bù néng zú nǎi bù xǐ zhì chū jiǔ rì wǎn fù qiǎn shǐ lái qǐng chē jià chū chéng yì shàng dà jīn dì hào shì shí yǐ hūn yè hū chuán zhǐ huī lái zǎo jià chū cóng guān jiē bù jí zhī jié cháo suì zhì jūn qián zì cǐ rì hòu chéng yú zhī guī jì wú suǒ wén dàn měi yǒu.
宮閏月初即下手攻城。且遣使來欲得宰相親王議事當國者不肯行至東水門屢危斡離不(改作斡里雅布)復專遣使見告云:事急矣。親王宰相不出必破城也。。又不肯兼遲留使人每日不使對使人於都亭驛廳上盤旋不能定但云:是好公事卻如此說當國者但告上云:彼二帥懸軍遠來是送死之時彼乏糧故急欲講和不知虜(改作金)人自於近京五七百里分兵驅掠自家百姓牛羊運糧山積也。至二十三日陳州東屬人放火礟燒樓子三座亦有金賊(改作人)一二千上城幸得殺退已大危斡離不(改作斡里雅布)復遣使來告曰:宰相親王下城便罷攻擊竟以為虛偽而與孫傅皆親宿城下恃守御之至二十五日午未間虜(改作金)人於燒了樓子處走上城守卒遂潰俄頃賊(改作敵)大至是日風雪異常城上人亦不能立是夜虜(改作敵)人縱火燒樓櫓而大風如扇平生所未曾見火光下照幽室中亦如白晝雖平日說雄話者皆恐懼膽落也。一城之下但知候曉就戮矣。至五鼓初暘與舍弟輩扶老親行於深雪中得一委曲巷詰曲可藏避處並幼累皆跧伏其間至申未以來忽有人來報虜(改作敵)已講和不復下城然近稍寫居者不論貴賤皆被虜卻如御街近南一帶並西岡等處士大夫失妻子者不可勝計囊橐皆埽支知二十九日上出至軍前三日始得還自此之後劫掠稍止然諸門皆虜(改作金)人自開閉城上儘是虜(改作金)人日夜聞鼓聲不絕其為恐懼殆不可言上在軍中不得已乃上表於金主彼自號為大金皇帝(刪彼自至此八字)至十二月二十三日急遣使來云:得本國指揮要金銀犒設金一百萬鋌銀五百萬鋌鋌並五十兩眾論以為此數大多雖竭京師公私所有必不能辦也。不如遣使從曾至軍前者往懇用事之人痛乞減數仍乞作年限看其所答何如堅拒之云:且與他盡力括看所得如何方報去亦三次論之其餘侍從台諫言者極多終不見從至正月初五日忽再遣使催督云:斂金銀近十日並無報應不知果有此數否始方說與要數大多似不能足意己怒云:何不早說也。蓋臘月中間已曾遣用事人來遍視府庫見內藏庫有絹千餘萬匹已就整數千萬匹矣。意以謂金銀必可足見說不能足乃不喜至初九日晚復遣使來請車駕出城議上大金帝號事時已昏夜忽傳指揮來早駕出從官皆不及知詰朝遂至軍前自此日候乘輿之歸寂無所聞但每有。
jūn lái chuán zhào yǔ yuē: zhǐ hòu yì shì le biàn guī yě. ér lǔ gǎi zuò jīn rén zài sì mén jiāo gē wù sè zhě yún: chéng zhōng suǒ yǒu wù sè zhě jiē lái mǎi bìng yòng zuǒ cáng kù qián ér fǔ kù suǒ yǒu wù wú bù lái bān sì mén jiē yǒu jiāo nà guān jiē gōng rán yún: yào huáng dì guī xū hòu nà zú jīn yín yě. zì hòu shàng rì yǒu pī yǔ yún: jí gēn kuò jīn yín rán hòu kě guī yě. dú zhī zhě wú bù yǎn qì shì shí shì cóng bǎi guān jiē fēn tóu gēn kuò yáng yì zài cǐ chāo zhā shì dào shí liù rì yǐ gēn dào jīn gòng shí jiǔ wàn yú liǎng yín yī bǎi qī shí yú wàn liǎng nǎi zì liú shǒu sūn fù yǐ xià jiē gōng jūn lìng zhuàng yún: yǐ gēn kuò jǐn dé měi rì cuī dū shāo huǎn zhǐ yún: fán qǐng huáng dì kàn dǎ qiú bì jí guī zhì èr yuè wǔ rì suì dǎ qiú bì bì biàn guī zì shàng chū bǎi guān rì zhì nán xūn mén xià děng hòu chū wǔ rì guān lì shì shù pián tián bù zhī qí shù qián cǐ rì yǒu shāo xiāng liàn dǐng yuàn jí zhì wǎn mén bì fāng sàn cì rì fú dàn rén. yòu jù jí děng hòu. yòu zhì wǎn sàn suī kuài háng jiā yì wú yī rén zì jūn qián lái zhě yáng lái jiàn sūn bó yě yún: shàng céng yǒu yǔ bù qiǎn rén lái fǒu bó yě yún: měi rì xū yǒu rén zhì bù shì jīn rì wú yī rén lái yě. nǎi dà yōu mèn ér guī shì yè èr gēng qiǎn wú zhèng zhòng kāi mò shòu péng chóu jī fèi lì wén zì zhì jìn zhōng liú shǒu chù lí míng shǐ jiàn qún chén jiē fǔ yīng dà tòng bó yě fù lái mì shū shěng sūn bó yě fù zuò liú shǒu fù yǐ jìn zhōng zhòng guān nán yú chū rù réng zàn yú mì shū shěng zhì jú suì sān sì cì zuò zhuàng shēn jūn qián jù shù huáng dì gōng jiǎn wú shī dé jùn mǎ lǎn duò chēng chén yú dà jīn qǐ yī jiù lìng shèng shàng lín yù kěn dǎo bèi zhì bù cóng dàn yún: xì běn guó zhǐ huī bù gǎn gǎi yì jì. yòu qǐng qǐ lì huáng tài zǐ bìng huáng shū yàn yuè èr wáng yǔ qīn wáng zhī xián jiē bù cóng. yòu chí shàng qīn zhā lái qǐng shàng huáng jí qīn wáng huáng hòu dì jī huáng tài zǐ chū chéng shǎo qǐng bù chū jí rù jìn zhōng sōu qiú yǐ. shàng huáng yì lǜ zhuǎn gèng jīng kǒng nǎi chū qī rì wèi shēn jiān wén qǐng zhèng huáng hòu yǔ huáng tài zǐ měi rì fù lái pò xié zhuǎn jí qí shǐ jiē zì chéng mǎ zhì gōng zhōng bù kě yù dàn shēn tòng fèn ér yǐ yáng zì cǐ zhì jīn sān yuè jiān xū fà jiē bái qǐ wèi shēng tài píng wú shì zhī shí nǎi mù jiàn huò luàn rú cǐ chū qī rì mì shū shěng yù zì yì nǎi rěn sǐ tōu shēng zhì èr yuè èr shí sān rì jūn qián lìng zhāng bāng shì yào bǎi guān zhuàng qǐng běn guān quán shè jūn guó shì zi néng zài jūn zhōng lǚ qiú sǐ shǐ rén zhòu yè jiān shì zhī zhì cǐ. yòu zài suǒ jīn yín yóu jí qí shí yù yǐ pò xié jīng rén wú yì yì zhì èr shí wǔ rì jí lái qǐng cù kuò jīn yín guān méi hé shèng zhí lǐ hù bù shàng shū chén zi gàn zhì gōng bù shì láng chéng bó yù zhèn kāi fēng yǐn ān cì gōng fú lǐ bù shì láng jí shì yù yǐ xià yǔ tái guān yú nán xūn mén wài yì shì xiān jiāng nán tà yǐ xià sì rén jǐn qù yī gè qiǎn zhuàng shì zhí wǔ tǐ bìng lìng hé miàn jiù dì yǐ shī liǔ bàng zì jiān bèi zhì yāo dǎ wǔ bǎi bàng bèi chuāng gèng bù kě yán zhī rú shǒu bì jiē zhuāi tuō bìng bù xǐng shì tái guī cì jiāng méi chén děng sì cóng guān jiē xiān qù jīn dài fǎn fù guì xī hòu yòng dà bàng qiāo sǐ réng gē qù tóu qí kù rú cǐ tòng kǔ hé yán zhì sān yuè chū yī rì wǎn sòng zhāng zi néng lái shì shí zhāng bù shí yǐ wǔ rì kǒng qí suì sǐ jí sòng rù réng lìng tiě qí jiē yì jiǎ xié bīng rèn lín mén.
軍來傳詔語曰:只候議事了便歸也。而虜(改作金)人在四門交割物色者云:城中所有物色者皆來買並用左藏庫錢而府庫所有物無不來般四門皆有交納官皆公然云:要皇帝歸須候納足金銀也。自後上日有批語云:急根括金銀然後可歸也。讀之者無不掩泣是時侍從百官皆分頭根括暘亦在此抄劄事到十六日已根到金共十九萬餘兩銀一百七十餘萬兩乃自留守孫傅以下皆供軍令狀云:已根括盡得每日催督稍緩只云:煩請皇帝看打球畢即歸至二月五日遂打球畢必便歸自上出百官日至南薰門下等候初五日官吏士庶駢填不知其數前此日有燒香煉頂願及至晚門閉方散次日拂旦人。又聚集等候。又至晚散雖快行家亦無一人自軍前來者暘來見孫伯野云:上曾有語不遣人來否伯野云:每日須有人至不似今日無一人來也。乃大憂悶而歸是夜二更遣吳正仲(開)莫壽朋(儔)齎廢立文字至禁中留守處黎明始見群臣皆撫膺大慟伯野復來秘書省(孫伯野傅作留守復以禁中眾官難於出入仍暫於秘書省置局)遂三四次作狀申軍前具述皇帝恭儉無失德駿馬懶惰稱臣於大金乞依舊令聖上臨御懇禱備至不從但云:系本國指揮不敢改易繼。又請乞立皇太子並皇叔燕越二王與親王之賢皆不從。又持上親劄來請上皇及親王皇后帝姬皇太子出城少頃不出即入禁中搜求矣。上皇亦慮轉更驚恐乃初七日未申間聞請鄭皇后與皇太子每日復來迫脅轉急其使皆自乘馬至宮中不可御但深痛憤而已暘自此至今三月間鬚髮皆白豈謂生太平無事之時乃目見禍亂如此初七日秘書省欲自縊乃忍死偷生至二月二十三日軍前令張邦是要百官狀請本官權攝軍國事子能在軍中屢求死使人晝夜監視之至此。又再索金銀尤急其實欲以迫脅京人無異議至二十五日急來請促括金銀官梅和勝(執禮)戶部尚書陳子干(質)工部侍郎程伯玉(振)開封尹安次公(扶)禮部侍郎及侍御以下與台官於南薰門外議事先將南榻以下四人盡去衣各遣壯士執五體並令合面就地以濕柳棒自肩背至腰打五百棒背瘡更不可言只如手臂皆拽脫並不省事抬歸次將梅陳等四從官皆先去巾帶反縛跪膝後用大棒敲死仍割去頭其酷如此痛苦何言至三月初一日晚送張子能來是時張不食已五日恐其遂死及送入仍令鐵騎皆衣甲挾兵刃臨門。
yún: chéng zhōng yǒu yì lùn jí tú chéng zhāng guǎn yú shàng shū lìng tīng zhì chū wǔ rì fù lǎo jiē dà hào qì shēng lìng tīng yún: jīn rén yǐ yù tú chéng. qiě gào xiàng gōng jí jiù yī chéng rén mìng zhāng bù dé yǐ hào qì huī zhòng shǐ tuì lǔ gǎi zuò jīn rén qiǎn rén shǐ zuò hàn zhuāng yú lìng tīng rén zhòng zhōng tàn cì zhī zhòng xīn rú cǐ nǎi yú chū qī rì jī cè bǎo lái fēng zhāng wèi chǔ dì guó hào dà chǔ dōu yú jīn líng yīn qǐng miǎn bǎi xìng jīn yín jí qǐng jiàn zài jūn qián zhòng guān shǐ kěn lìng féng zuǒ chéng zhǎng yuán cáo shū mì zài dé lù shū mì yǔn dí tán shì sūn dí wāng zǎo děng hái cóng xíng ér běi zhě hé sūn fù zhāng shū yè sī mǎ pǔ qín guì děng rán dū chéng yǐ pò bì chéng zhōng dòng è sǐ zhě bù kě jì mǐ mài zhì èr shí sì guàn yī hú ròu yī jīn liǎng guàn sān bǎi cài shù jīng sān sì bǎi wén jīn chéng yǐ kāi mén wài cán pò bìng wú jū rén èr mài yǐ shú wú rén shōu gē qín wáng zhī shī yǐ yǒu jié lüè jì shè ēn zhī hòu jiàn cì níng xī lǔ gǎi zuò jīn rén jìn zài zhōu suān zǎo huò yáng wǔ guò dù zhì dū chéng bù mǎn bǎi lǐ qǐ ān yú cǐ yé jīn zé tǎng zàng jiē kōng jìn zhōng gōng yù chéng yú zhī wù xī wèi lǔ gǎi zuò dí rén bān jǐn zhì yú mì shū tú jí guó zi jiān hóng lú guǎn zhí wén sī rǎn yuàn guān lì jiē qǔ qù jīn xìng yǒu fàng guī zhě zōng xìng jìn shàng rén xī jiē bìng jiā shǔ qǔ qù rì rì gōu shōu zhū gé liàng rén rú bǔ dào zéi chū cóng xíng shí qīn zú xiāng bié qiān wǎn yú dào lù hào hū bù kě wén bù wèi shèng shí nǎi zhì yú cǐ.
云:城中有異論即屠城張館於尚書令廳至初五日父老皆大號泣升令廳云:金人已欲屠城。且告相公急救一城人命張不得已號泣揮眾使退虜(改作金)人遣人使作漢裝於令廳人眾中探伺知眾心如此乃於初七日齎冊寶來封張為楚帝國號大楚都於金陵因請免百姓金銀及請見在軍前眾官始肯令馮左丞長源曹樞密載德路樞密允迪譚世孫覿汪藻等還從行而北者何孫傅張叔夜司馬朴秦檜等然都城已破敝城中凍餓死者不可計米麥至二十四貫一斛肉一斤兩貫三百菜數莖三四百文今城已開門外殘破並無居人二麥已熟無人收割勤王之師已有劫掠計赦恩之後漸次甯息虜(改作金)人近在州酸棗或陽武過渡至都城不滿百里豈安於此耶今則帑藏皆空禁中供御乘輿之物悉為虜(改作敵)人般盡至於秘書圖籍國子監鴻臚館職文思染院官吏皆取去今幸有放歸者宗姓近上人悉皆並家屬取去日日勾收諸葛亮人如捕盜賊初從行時親族相別牽挽於道路號呼不可聞不謂盛時乃至於此。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn jiǔ shí jiǔ jiào kān jì.
※卷九十九校勘記。
wǒ jué shī cuò zhì jué shī wù zuò quē rén xiē xiǎo xíng lǐ xiē wù zuò bèi fù yuán shuài zōng zé tuō zé zì zhāng sī zhèng zhèng wù zuò shèng yǒu dà shí jiā dà wù zuò huǒ nián hǎn jūn zhì bù zú jiē sù mǐ zhōu yī zuò zì nián hǎn zhì bù jūn lǜ jiē sù mǐ zhōu xiǎo zhù dí cái rén suǒ chū suǒ wù zuò wú xiǎo zhù wáng nán wù zuò shào wáng nán
我決失措置(決失誤作缺人)些小行李(些誤作背)副元帥宗澤(脫澤字)張思政(政誤作勝)有大石家(大誤作火)黏罕軍至步卒皆粟米粥(一作自黏罕至步軍率皆粟米粥)小注(狄才人所出所誤作無)小注(王男誤作邵王男)
xiǎo zhù jià sòng guó wáng wáng wù zuò zhù fēn shǒu chéng shàng jí yǐ zhuāi yǐ zì yǎn yī yīng lǐ lè zhī jù tuō yī zì fán bǎi xū jiē yīng fù bàn yī zuò fán bǎi xū suǒ jiē fǔ yīng bàn niè chāng wǎng xī cóng qí qǐng wǎng wù zuò cháo dé yī wěi qū xiàng jié qū kě cáng bì chù shàng qū zì yǎn jìn yǒu jū zhě tuō yǒu zì bù rú qiǎn shì cóng céng zhì jūn qián zhě shì wù zuò shǐ. qiě yǔ tā jǐn lì gēn kuò tuō gēn zì yǐ jiù zhěng shù qiān qiān yǐ. wàn zì yǎn jīn yín bì yì kě zú tuō yì zì suì yún: dǎ qiú bì bì biàn guī tuō yún: zì jí lái qǐng cù gēn kuò jīn yín gōng tuō gēn zì.
小注(嫁宋國王王誤作住)分守城上及以拽(以字衍)一應禮樂之具(脫一字)凡百須皆應付辦(一作凡百須索皆府應辦)聶昌往悉從其請(往誤作朝)得一委曲巷詰曲可藏避處(上曲字衍)近有居者(脫有字)不如遣侍從曾至軍前者(侍誤作使)。且與他盡力根括(脫根字)已就整數千千矣。(萬字衍)金銀必亦可足(脫亦字)遂云:打球畢必便歸(脫云:字)急來請促根括金銀宮(脫根字)。