jìng kāng zhōng zhì shí sì.
靖康中帙十四。
qǐ jìng kāng yuán nián èr yuè shí liù rì rén zǐ, jǐn shí bā rì jiǎ yín.
起靖康元年二月十六日壬子,盡十八日甲寅。
shí liù rì rén zǐ yáng shí shàng shū lùn sān zhèn lì hài.
十六日壬子楊時上書論三鎮利害。
chén qiè wèi zì hàn qì táng dài róng dí gǎi zuò rǎng yù zhī dào wú rú wǒ zǔ zōng zhī shí zhě bǎi nián zhī jiān mín shēng dài bái bù jiàn bīng gé zéi chén yāo gōng wèi guó shēng shì yǔ è ér qì hǎo xún zhì jīn rì fāng lǔ gǎi zuò dí qí bī chéng bèi yù wú sù bēi cí hòu lǐ yǐ shū mù qián zhī jí gài shì yǒu bù dé yǐ ér rán zhě gē yào hài zhī dì yǐ wèi méng hǎo zé fēi jīng yuǎn jì yě. chén gù cháng lùn zhī yǐ. bǐ wén jīn rén zhù bīng cí xiāng qiè lǜ wú yǒu jì jí pò dà míng ān chéng èr xiàn qū lüè zǐ nǚ èr qiān yú rén shā lìng zuǒ èr rén ér qù shì shū zhī mò wèi gān ér bèi bù xuán zhǒng wú suī yù zhuān shǒu hé yì bù kě de yě. xī zhào gē liù xiàn zhī dì shǐ zhào hǎo yuē shì yú qín hǎo wèi zhào wáng yuē: qín zhī gōng wáng juàn ér guī yě. qín yǐ qí lì gōng qí suǒ bù néng qǔ juàn ér guī wáng. yòu yǐ qí lì zhī suǒ bù néng qǔ yǐ sòng zhī shì zhù qín zì gōng yě. jīn rì zhī shì zhèng lèi, yú shì fū qù qí cháo xué yuè shù qiān lǐ zhī yuǎn ér fàn rén zhī guó dōu gài wēi dào yě. shǐ qí lì néng gōng zhī zé chéng zhōng zhī wù jiē qí yǒu yě. shàng hé shì qiú hé zāi! bǐ jiàn wú gāo chéng shēn chí wèi yì líng fàn qín wáng zhī shī sì miàn ér zhì yáo píng zhòng gù cháng yǔ zhī jiāo bīng rěn ér bù gǎn nù qǐng hé ér qù zé qí qíng kě jiàn gài yì jù ér guī fēi ài wǒ ér bù gōng yě. cháo tíng gē sān zhèn èr shí zhōu zhī dì yǔ zhī shì yì zhù kòu ér zì gōng yě. wén sù wáng chū yǔ zhī yuē jí hé ér fǎn jīn xié ér wǎng cǐ bài méng zhī dà zhě chén qiè wèi cháo tíng yí yǐ sù wáng wèi wèn zé qí bài méng bì děi sù wáng ér hòu yǐ sān zhèn zhī mín yǐ sǐ jù zhī yú qián ér wú yǐ zhòng bīng yōng qí hòu qí shì bì děi suǒ yù zhě. ruò yóu wèi cóng zé shēng qí zuì ér tǎo zhī fū shī yǐ zhí wèi zhuàng shì jǔ yě. zhí zài wǒ yǐ. sān zhèn wén zhī shì qì bì zhèn cǐ wàn quán zhī jì bù kě shī yě.. ruò sān zhèn qióng cù ér wáng shī bù jiù zé qí mín bì wèi cháo tíng shì qí tú tàn ér mò zhī xù zé dài hòu zhī xīn xiè ér dà shì qù yǐ. bù kě bù lǜ yě. qiè wén chū shī zhī lìng miào suàn bù yī lǚ xíng ér lǚ fǎn zé shì qì bì duò yù qí chéng gōng nán yǐ. zāi! xiàn zōng píng huái xī hán yù wèi fán cǐ cài gōng wéi duàn nǎi chéng wèi yǒu jǔ dà shì bù duàn ér néng yǒu chéng yě. fú wàng bì xià duàn zì chén zhōng wú huò yú fú yì zé tiān xià xìng shèn qǔ jìn zhǐ.
臣竊謂自漢迄唐待戎狄(改作攘御)之道無如我祖宗之時者百年之間民生戴白不見兵革賊臣要功為國生事與惡而棄好馴致今日方虜(改作敵)騎逼城備御無素卑詞厚禮以紓目前之急蓋勢有不得已而然者割要害之地以為盟好則非經遠計也。臣固嘗論之矣。比聞金人駐兵磁相竊慮無有紀極破大名安成二縣驅掠子女二千餘人殺令佐二人而去誓書之墨未乾而背不旋踵吾雖欲專守和議不可得也。昔趙割六縣之地使趙郝約事於秦郝謂趙王曰:秦之攻王倦而歸也。秦以其力攻其所不能取倦而歸王。又以其力之所不能取以送之是助秦自攻也。今日之事正類,於是夫去其巢穴越數千里之遠而犯人之國都蓋危道也。使其力能攻之則城中之物皆其有也。尚何事求和哉!彼見吾高城深池未易陵犯勤王之師四面而至姚平仲固嘗與之交兵忍而不敢怒請和而去則其情可見蓋亦懼而歸非愛我而不攻也。朝廷割三鎮二十州之地與之是亦助寇而自攻也。聞肅王初與之約及河而返今挾而往此敗盟之大者臣竊謂朝廷宜以肅王為問責其敗盟必得肅王而後已三鎮之民以死拒之於前而吾以重兵擁其後其勢必得所欲者。若猶未從則聲其罪而討之夫師以直為壯是舉也。直在我矣。三鎮聞之士氣必振此萬全之計不可失也。。若三鎮窮蹙而王師不救則其民必謂朝廷視其塗炭而莫之恤則戴後之心懈而大事去矣。不可不慮也。竊聞出師之令廟算不一屢行而屢反則士氣必惰欲其成功難矣。哉!憲宗平淮西韓愈謂凡此蔡功惟斷乃成未有舉大事不斷而能有成也。伏望陛下斷自宸衷無惑於浮議則天下幸甚取進止。
fēng shì jì nián yuē: fū sān zhèn zhě zhào wèi hán jìn zhī dì shì yě. qí wèi yào hài jiǔ yǐ. jīn yī dàn jǔ ér yǔ zhī zhōng guó hé yǐ diàn jū sān zhèn shī yī yí qí zhǎng qū ér zhì wǒ bù néng zhī wú yě. kuàng sān zhě jù shī hū! dù mù yǒu yán yuē: yǐ tiān xià guān hé běi yóu sì zhī sì zhī gǒu qù wú bù zhī qí wèi rén. yòu yuē: shān dōng wáng zhě bù dé bù kě wèi wáng bà zhě bù dé bù kě wèi bà yóu cǐ guān zhī sān zhèn hé kě wàng qì hū! míng nián tài yuán suì xiàn jīng chéng shī shǒu tiān xià tǔ bēng kě shèng tàn zāi!.
封氏紀年曰:夫三鎮者趙魏韓晉之地是也。其為要害久矣。今一旦舉而與之中國何以奠居三鎮失一宜其長驅而至我不能枝梧也。況三者俱失乎!杜牧有言曰:以天下觀河北猶四肢四肢苟去吾不知其為人。又曰:山東王者不得不可為王霸者不得不可為霸由此觀之三鎮何可妄棄乎!明年太原遂陷京城失守天下土崩可勝嘆哉!。
guō yào shī yǐ bīng zhì cí zhōu qǔ jì shōu yín sān shí wàn liǎng.
郭藥師以兵至磁州取寄收銀三十萬兩。
chū guō yào shī wèi tóng zhī yān shān fǔ yě. qǐ zhī jiàng shàn jūn qián cháo tíng yǐ yín sān shí wàn liǎng bì zhī zhì cí zhōu shí yān shān yǐ xiàn yào shī yǐ pàn nǎi yǐ yín jì shōu yú cí zhōu jūn zī kù jīn rén zì jīng chéng jiǎng hé ér guī yě. dào hé běi luó dé chì hòu dì fā shì zhī nǎi hé běi dōu zhuǎn yùn shǐ zhāng què fā wǎng cí zhōu lìng fēng chūn cǐ yín bù dé zhī yòng yào shī dé zhī suì yǐ bīng zhì cí zhōu nǎi suǒ cǐ yín yuē: cháo tíng fā wǎng yān shān yīng fù wǒ yòng zhě zhī cí zhōu zhào jiāng zhī cí yǐ wèi wú yào shī chū dì dié shì zhī jiāng zhī bù néng yǐn yào shī shēng yán bù dé yín zé gōng chéng qǔ yín jiāng zhī jù yǐ yín yǔ zhī shī nǎi tuì.
初郭藥師為同知燕山府也。乞支降贍軍錢朝廷以銀三十萬兩畀之至磁州時燕山已陷藥師已叛乃以銀寄收於磁州軍資庫金人自京城講和而歸也。到河北邏得斥堠遞發視之乃河北都轉運使張愨發往磁州令封椿此銀不得支用藥師得之遂以兵至磁州乃索此銀曰:朝廷發往燕山應副我用者知磁州趙將之辭以為無藥師出遞牒示之將之不能隱藥師聲言不得銀則攻城取銀將之懼以銀與之師乃退。
zhān hǎn gǎi zuò ní kān bīng jù dà xíng shān kàn hé jīn cháo tíng dà hài nǎi mìng zhǒng shī zhōng yáo gǔ chū hé dōng hé běi.
粘罕(改作尼堪)兵據大行山瞰河津朝廷大駭乃命种師中姚古出河東河北。
zhǒng shī dào jiā tài wèi hé dōng hé běi xuān fǔ shǐ zhù jūn huá zhōu.
种師道加太尉河東河北宣撫使駐軍滑州。
mén xià dí wáng kài ér yǒu gōng jì bǎo gān chéng zhī wèi shì guó diǎn yǐ xíng shǎng gǎn wàng pí gǔ zhī sī zài wéi yuán shuài zhī móu yǔn lài wǔ rén zhī jùn dàn yáng bāo lǜ fū gào zhì cháo jiǎn xiào shǎo shī zhèn táo jūn jié dù shǐ hé běi xuān yù shǐ hé nán jùn kāi guó gōng shí yì sān qiān sì bǎi hù shí fēng yī qiān sān bǎi hù zhǒng shī dào jié què yī zì gāng fāng tǐ què yī zì zhuāng zhòng yǒng yǒu wén lüè shēn ér guǎ yán yì fěi cí nán fèn bù gù shēn ér gǎn wǎng lǜ wú yí cè dù néng zhì mìng yǐ yǒu chéng cháng rù chù yú shū tíng bǐ chū tí yú róng chéng chǒu lǔ gǎi zuò qiáng dí wén fēng ér qián dùn biān zhèn chuán xí ér zì jiān rán jū ān lǜ wēi yí yù tú yú jiān xiá ér yǒu bèi wú huàn shù yǒng bǎo yú dà níng zài chóu yú sòng zhī gōng bǐ zhuān shuò bù zhī jì sì bān chǒng shù zhāo shì juàn huái shì yòng guān zhì yòu jiē zhuó shēng zhǎng wǔ zhī jùn zhāng wēi wài kǔn jù yīng xuān wèi zhī róng zuò yǐ yuán tián péi zhī guī fù yú xì chōng guó zì xǔ gài wú yú yú lǎo chén chén píng jiàn zhī suì jǐn hù yú zhū jiāng zhèn sī yǒu cháng dé yǐ lì wǔ shì ěr qí chú róng qì yǐ jiè bù yú bǐ hú gǎi zuò róng mǎ mò kuī yú zhǎng chéng ér fēng huǒ zì miè yú yōu zhàng wǎng. ruò yǔ xùn yì zhuàng nǎi yóu kě tài wèi zhèn táo jūn jié dù shǐ hé běi xuān fǔ shǐ jiā shí yì wǔ bǎi hù.
門下敵王愾而有功既保干城之衛餙國典以行賞敢忘鼙鼓之思載惟元帥之謀允賴武人之俊誕揚褒律敷告治朝檢校少師鎮洮軍節度使河北宣諭使河南郡開國公食邑三千四百戶實封一千三百戶种師道節(闕一字)剛方體(闕一字)莊重勇有文略深而寡言義匪辭難奮不顧身而敢往慮無遺策度能制命以有成嘗入處於樞庭比出提於戎乘醜虜(改作強敵)聞風而潛遁邊鎮傳檄而自堅然居安慮危宜預圖於間暇而有備無患庶永保於大甯載疇輿頌之公俾專朔部之寄肆頒寵數昭示眷懷是用冠秩右階擢升掌武之峻張威外閫具膺宣尉之榮胙以爰田陪之圭賦於戲充國自許蓋無逾於老臣陳平見知遂盡護於諸將朕思有常德以立武事爾其除戎器以戒不虞俾胡(改作戎)馬莫窺於長城而烽火自滅於幽障往。若予訓益狀乃猷可太尉鎮洮軍節度使河北宣撫使加食邑五百戶。
chū zhān hǎn gǎi zuò ní kān jì pò xīn zhōu dài zhōu zhé kě qiú yǐ lín fǔ bīng liú guāng shì yǐ fū yán bīng yuán hé dōng jiē wèi suǒ bài jīn rén suì wéi tài yuán yuè yú bù néng xià shì píng yáng fǔ yì shèng jūn yǐ chéng pàn qù gōng wēi shèng jūn suì yǐn jīn rén rù nán běi guān xiàn lóng dé fǔ zhì shì zé zhōu yán zhān hǎn gǎi zuò ní kān cì gāo píng cháo tíng mìng tǒng zhì guān hǎo huái jiāng bīng èr wàn tún hé yáng è tài xíng láng chē zhī xiǎn suì mìng zhǒng shī dào wèi hé běi xuān yù shǐ yǐ zhù huá. yòu yì yǐ yáo gǔ yuán tài yuán yǐ zhǒng shī zhōng yuán zhōng shān hé jiān zhū jùn.
初粘罕(改作尼堪)既破忻州代州折可求以麟府兵劉光世以鄜延兵援河東皆為所敗金人遂圍太原月餘不能下適平陽府義勝軍以城叛去攻威勝軍遂引金人入南北關陷隆德府至是澤州言粘罕(改作尼堪)次高平朝廷命統制官郝懷將兵二萬屯河陽扼太行琅車之險遂命种師道為河北宣諭使以駐滑。又議以姚古援太原以种師中援中山河間諸郡。
yáo gǔ jiā jiǎn xiào shǎo shī hé dōng lù zhì zhì shǐ zǒng bīng yǐ yuán tài yuán zhǒng shī zhōng hé běi lù zhì zhì fù shǐ zǒng bīng yǐ yuán zhōng shān hé jiān zhū jùn.
姚古加檢校少師河東路制置使總兵以援太原种師中河北路制置副使總兵以援中山河間諸郡。
chū jīn rén fàn guān gǎi zuò bīng báo dōu zhǒng shī zhōng yǐ qín fèng lù jīng lüè shǐ lǜ bīng lái qín wáng jīn rén yǐ tuì cháo tíng suī yǐ lǔ shān cǐ zì shēn rù bù jī wèi shī.
初金人犯關(改作兵薄都)种師中以秦鳳路經略使率兵來勤王金人已退朝廷雖以虜(刪此字)深入不擊為失。
cè rán bù gǎn jué cè chū zhàn nǎi chú yáo gǔ zhǒng shī zhōng zhì zhì shǐ fù fán xíng yí wén zì chū yú shū mì yuàn zhě zé pò lìng pò zéi chū yú sān xǐng zhě zé lìng hù chū jìng mò zhī shì cóng gǔ shī zhōng huàn zhī.
策然不敢決策出戰乃除姚古种師中制置使副凡行移文字出於樞密院者則迫令破賊出於三省者則令護出境莫之適從古師中患之。
cháo tíng yǐ cāng bù láng zhōng huáng è suí jūn yīng fù qián liáng è yǔ hé běi dōu zhuǎn yùn shǐ zhāng què zhì cí zhōu wèn jì shōu cáng nǎi sān shí wàn liǎng hé zài zhī zhōu zhào jiāng zhī dá yuē: guō yào shī zì jīng chéng huí jūn zhù jūn chéng xià zhí dōu zhuǎn yùn shǐ dié qǔ zhī yǐ. què yù zhǎn jiāng zhī è quàn miǎn zhī.
朝廷以倉部郎中黃鍔隨軍應副錢糧鍔與河北都轉運使張愨至磁州問寄收藏奶三十萬兩何在知州趙將之答曰:郭藥師自京城回軍駐軍城下執都轉運使牒取之矣。愨欲斬將之鍔勸免之。
jīng dū bǎng shì pù hù yī jiù kāi pù.
京都榜示鋪戶依舊開鋪。
dōu dà tí jǔ jīng chéng sì bì shǒu yù shǐ sī dié yún: qì kān jīn rén yǐ guò huáng hé zhōng wài mín xīn yǐ jiàn ān tiē fǎng wén zài jīng jīn yín wù bó zhì kù pù hù shàng huái yí huò wèi kěn yī jiù kāi pù fáng zǔ shāng lǚ jiāo yì xū zhì chū bǎng gè lìng fù yè kāi pù.
都大提舉京城四壁守御使司牒云:契勘金人已過黃河中外民心已漸安貼訪聞在京金銀物帛質庫鋪戶尚懷疑惑未肯依舊開鋪妨阻商旅交易須至出榜各令復業開鋪。
lǐ gāng qiǎn rén shàng tài shàng huáng qǐ jū biǎo.
李綱遣人上太上皇起居表。
chén yán róng lù lǚ xiǎn wǎng péi hù cóng zhī qín wǒ shī zhǐ qī xíng zhì dàng rǎng zhī xiào gǎn jù chén qí kǔn bì zhé gōng wèn yú qǐ jū zhōng xiè fú niàn chén fèn zì dān píng zhòu yīng jiǎng zhuó shǔ jié hú gǎi zuò qiáng lín zhī xià tiān zhòu zì rù kòu shān cǐ zì lián pàn jiāng yǐ jù lái céng shì wēi cái wěi dāng rèn zé chén yú zhēng yuè sì rì yǐ bīng bù shì láng méng ēn chú shàng shū yòu chéng fèng shèng zhǐ chà chōng xíng yíng shǐ jì yù wén yú jī zhèng réng jiān zǒng yú bīng quán qiè mù xiè ān zhī jìng hú shā yù zhuī cuī hào zhī pò máo guó liàn bīng xuǎn jiāng guǎng yáng chū zhàn zhī shēng dēng chéng shǒu pí mì wèi jiān bì zhī jì qì xiè shén shè lóu lǔ bì shī jīn zéi yú qī rì yè gōng yún: zé mén cì gōng tōng tiān ān tài děng mén fù fá dù háo chí gōng kuàng nǔ liǎng bīng fēn jí nán yuè gāo yōng yún: tī sì dēng xī jiē cuī liè suì liǎn zhòng yǐ què tuì yīn qiǎn shǐ yǐ qǐng hé zhǔ shàng zhòng xī shēng líng shēn cún guó tǐ yǐ qū cóng yú hǎo yuē fù gēng dìng yú shì yán juān tǎng zàng zhī huò cái qiǎn xìn shǐ ér lì zhèn lǔ gǎi zuò dí guī dài mìng bīng jí yǒu shí rán bù bèi bù yú xī xián zhī suǒ jiè shòu xiáng shòu dí qián shǐ yǐ wèi wén chén jǐn zhāng huáng jūn róng shēn chì shǒu bèi tí jūn shēn rù zhī xiá lǔ gǎi zuò gū lǚ zhī wú móu mù bīng dǐng lái xǐ wáng shī zhī yì zhòng shì mín shēng qì zōng shè yì ān gōng wéi dào jūn huáng dì ruì zhī rú shén gāo míng hé dào xià huàn zhào yǐ xù mín yǐn dé sì qià yú zhòng xīn shòu shèng zi yǐ gù huáng jī yì shí tōng yú qióng hào chén fú chéng bì xià chǔ jīng yuān mò yǎng zhì yàn jiān cóng róng wú yuè zhī ào qū guān lǎn jiāng shān zhī shèng jìng xī sì fāng zhī wú wǔ biǎo èr shèng zhī zhòng huān shì jié nú qū shǎo shēn háo fà míng luán yǔ xué yáo zhān fāng wài zhī yóu wèn qǐn lóng lóu zhù chéng tiān xià zhī yǎng.
臣言戎路履嶮罔陪扈從之勤我師指期行致盪攘之效敢具陳其悃愊輒躬問於起居(中謝)伏念臣奮自單平驟膺獎擢屬羯胡(改作強鄰)之(下添驟字)入寇(刪此字)連叛將以俱來曾是微才猥當任責臣於正月四日以兵部侍郎蒙恩除尚書右丞奉聖旨差充行營使既預聞於機政仍兼總於兵權竊慕謝安之靖胡沙欲追崔浩之破毛國練兵選將廣揚出戰之聲登城守陴密為堅壁之計器械甚設樓櫓畢(施金)賊於七日夜攻云:澤門次攻通天安泰等門縛筏渡濠持弓纊弩兩兵分集難越高墉云:梯巳登悉皆摧裂遂斂眾以卻退因遣使以請和主上重惜生靈深存國體已曲從於好約復更定於誓言捐帑藏之貨財遣信使而歷陣虜(改作敵)歸待命兵戢有時然不備不虞昔賢之所戒受降受敵前史以為聞臣謹張皇軍容申飭守備提軍深入知黠虜(改作孤旅)之無謀募兵鼎來喜王師之益眾士民生氣宗社乂安恭惟道君皇帝睿知如神高明合道下渙詔以恤民隱德巳洽於眾心授聖子以固皇基意實通於穹昊臣伏承陛下儲精淵默養志晏間從容吳越之奧區觀覽江山之勝境傒四方之無侮表二聖之重歡誓竭駑軀少伸毫髮鳴鸞禹穴遙瞻方外之游問寢龍樓佇承天下之養。
zài shàng shàng huáng zhā zi.
再上上皇劄子。
chén wén zhōng shān cǐ zì guó yí yù xiāng wèi shān cǐ sì zì gǎi zuò zhī shèng shuāi fēi tú rén wèi dài yì tiān shù yī zuó jīn zéi gǎi zuò rén yuán yào shī pàn jì xiàn yān shān jìn kuī hé běi chéng lěi xiāng wàng ér wú fān lí zhī gù mù shǒu xiāng shì ér wú fēng jiāng zhī chén lǎo jiāng chí bīng wàng fēng xiān kuì dà hé jiě dòng chéng fú jìng fú jùn qí zhǎng qū yú zhōng yuán jìn bīng zhí zhǐ yú wèi què yǐ zhēng yuè chū qī rì bī ěr.
臣聞中(刪此字)國夷獄相為(刪此四字改作之)盛衰非徒人為殆亦天數一昨金賊(改作人)緣藥師叛既陷燕山浸窺河北城壘相望而無藩籬之固牧守相視而無封疆之臣老將持兵望風先潰大河解凍乘桴競浮駿騎長驅於中原勁兵直指於魏闕以正月初七日逼邇。
dū chéng jié lüè shì mín fén dàng lú shě yǐ huǒ chuán tiě qí gōng xī shuǐ mén shǒu wèi zhī jù bàn yú cāng zú chén fèng huáng dì ruì zhǐ lǜ lì jiāng shì shì yǐ sǐ shǒu shè xiè jù yú biàn zhī zhōng liú shā huò shù qiān rén dài wǎn fāng xī fù yǐ ruì bīng gōng suān zǎo mén yī dài quǎn yáng zhī zhòng shān cǐ sì zì fēng tún yǐ fù dù háo lín chéng tī zhǎng rú yún: jiàn luò rú yǔ tiān dì gǎi sè fēng shā zhòu hūn rén xīn zhèn jīng zōng shè wēi jí chén yīn fèng huáng dì ruì zhǐ jiāng zhū bān zhí gōng nǔ shǒu jiù yuán gōng mào shǐ shí yǐ cuī qí fēng lìng gǎn sǐ shì fén ruò yún tī shā huò shǒu lǐng yī rén gōng pò qí dǎng huò jí shén zhòng zhòng bīng chéng fá yǐ qiáng nǔ shè zhī wǎng wǎng méi nì zhàng biàn hé shuǐ lìng guī chéng háo shuǐ shì zhǎng yì zì mǎo jí wǔ zéi bīng fāng tuì què zhī wǒ chéng zhōng yǒu bèi shǐ qiǎn shǐ rén tóng lǐ yè děng jì yì chén děng jiū jí jiāng shì yù yǐ sǐ zhàn huáng dì yǐ zōng shè shēng líng zhī gù wù lìng chí zhòng shǐ qǐng tōng hé shǐ zhě páng wǔ guān gài xiāng wàng lèi rì ér hòu yì chéng huáng dì shèng dé gé yú kuàng gǔ biàn chī xiāo wèi hǎo yīn huà hǔ láng wèi shàn lèi shān biàn chī zhì cǐ shí èr zì bù ài jīn bì wù bǎo yào hài zhī dì suì qiǎn kāng wáng zhāng bāng chāng shǐ jūn qián xī rú suǒ qǐng zéi fāng tuì shě sì kào shī zhī wù yǐ guī rán yāo qiú shù duō dān jié tǎng zàng kōng guì mín lì bù zú yǐ gěi zhī lǔ gǎi zuò dí qíng nán kuī yóu dāng yù fáng chén jiàn xiū zhì shǒu yù zhī jù xùn liàn chū zhàn zhī bīng shǐ juān jiǎn suǒ xū zhī shù jí lǚ ér tuì fū fù hé yán wàn yī yǒu bá hù zhī píng líng yù wēi zōng shè chén děng dāng chén shī jū lǚ yǐ tú jìn tǎo shén rén gòng fèn tiān bì zhù zhī hóng wéi dào jūn tài shàng huáng dì zhǐ yù shén kǎo yǐ wǔ jì wén tiān xià chēng qí xiào chuán wèi shèng zi fǎ yáo chán shùn tiān xià chēng qí gāo cuì huá nán xìng chén jū yǐ zhí shǒu bù gǎn fù nú xiè yǐ cóng jiān nán zhī qiū mào chù zhèng jī shì jiāng sù qīng jī diān fèng yíng luán yú tiān xīn sì míng yǔn shǒu hé huǐ jǐn lù zòu wén jǐn zòu.
都城劫掠士民焚盪廬舍以火船鐵騎攻西水門守衛之具辦於倉卒臣奉皇帝睿旨率勵將士誓以死守設械拒於汴之中流殺獲數千人迨晚方息復以銳兵攻酸棗門一帶犬羊之眾(刪此四字)蜂(屯)蟻附渡濠臨城梯長如云:箭落如雨天地改色風沙晝昏人心震驚宗社危急臣因奉皇帝睿旨將諸班直弓弩手救援躬冒矢石以摧其鋒令敢死士焚爇雲梯殺獲首領一人攻破其黨獲級甚眾眾兵乘栰以強弩射之往往沒溺障汴河水令歸城壕水勢漲溢自卯及午賊兵方退卻知我城中有備始遣使人同李鄴等計議臣等糾集將士欲以死戰皇帝以宗社生靈之故務令持重始請通和使者旁午冠蓋相望累日而後議成皇帝聖德格於曠古變鴟鴞為好音化虎狼為善類(刪變鴟至此十二字)不愛金幣務保要害之地遂遣康王張邦昌使軍前悉如所請賊方退舍竢犒師之物以歸然邀求數多殫竭帑藏空匱民力不足以給之虜(改作敵)情難窺尤當預防臣見修治守御之具訓練出戰之兵使蠲減所須之數戢旅而退夫復何言萬一有跋扈之憑陵欲危宗社臣等當陳師鞠旅以圖進討神人共憤天必助之洪惟道君太上皇帝只遹神考以武繼文天下稱其孝傳位聖子法堯禪舜天下稱其高翠華南幸臣拘以職守不敢負駑紲以從艱難之秋冒處政機誓將肅清畿甸奉迎鑾輿天心巳明殞首何悔謹錄奏聞謹奏。
guó zi sī yè huáng zhé qǐng shī zhí zhī zuì.
國子司業黃哲請失職之罪。
cháo sàn dài fū guó zi sī yè huáng zhé zòu chén děng fú jiàn èr yuè wǔ rì yǒu dà xué zhū shēng fú què shàng shū zhì lìng bīng mín chéng shì zuò nào shàng fán shèng xùn dīng níng chén děng zhí sī jiào dào bù néng biǎo shuài zhū shēng suī qián hòu lǚ xíng yuē shù shàng gǎn wéi lì nán yǐ bèi yuán xué guān jiàn jīn dài zuì fú wàng tè cì chù zé hòu chì zhǐ fèng shèng zhǐ cháo tíng fāng kāi yán lù tōng dá xià qíng shì rén fú què shàng shū nǎi shì zhōng yì suǒ jī xué guān hé wèi zì yí nǎi ěr dài zuì kě sù ān zhí réng xiǎo yù zhū shēng.
朝散大夫國子司業黃哲奏臣等伏見二月五日有大學諸生伏闕上書致令兵民乘勢作鬧上煩聖訓丁甯臣等職司教道不能表率諸生雖前後屢行約束尚敢違戾難以備員學官見今待罪伏望特賜黜責候敕旨奉聖旨朝廷方開言路通達下情士人伏闕上書乃是忠義所激學官何為自疑乃爾待罪可速安職仍曉諭諸生。
chū cài mào lǐ zhuó yù tài xué zhǎng èr píng chū fú què shàng shū rén děng zhū shēng yǐ bù yī zhī shì gǎn jié chí tiān zǐ jì ér bèi chù wǎng wǎng yù fú xiù zhě shén zhòng wén zhě mò bù xián fèn è wàn gù huáng zhé dài zuì ér yǒu shì zhǐ huī.
初蔡懋李梲諭太學長貳屏出伏闕上書人等諸生以布衣之士敢劫持天子既而被黜往往欲拂袖者甚眾聞者莫不銜憤扼腕故黃哲待罪而有是指揮。
wú mǐn zhā zi xuě lǐ bāng yàn zuì zhuàng.
吳敏劄子雪李邦彥罪狀。
zhā zǐ yuē: èr yuè chū wǔ rì tài xué shēng shàng shū jù zhòng jì duō suì chuí pò dēng wén gǔ yún: jūn mín wú zhōng yì zhī xīn xián xìng huò luàn zhī biàn. yòu yán xī gāo huān zài wèi jiàn jìn jūn fén lǐng bīng zhāng yí zhái cháo tíng wèi qí luàn ér bù gǎn zhì huān sòng sàn jiā cái jié shì zú bó shān dōng yóu cǐ guān zhī guó jiā bù.
劄子曰:二月初五日太學生上書聚眾既多遂槌破登聞鼓云:軍民無忠義之心咸幸禍亂之變。又言昔高歡在魏見禁軍焚領兵張彝宅朝廷畏其亂而不敢治歡送散家財結士卒伯山東由此觀之國家不。
néng xiū zhèng xíng zhě jiān rén kuī cì zhī zī yě. gǔ yǔ yuē: tóu shǔ jì qì kuàng tiān zǐ xiāng hū! lǐ bāng yàn děng jiàn shàng huáng bà bù jí zhī fèi. yòu yuán lì shèng míng cháo tíng qiǎn lǐ yè děng wǎng shǐ dà jīn zhōng lài qí lì dàn bāng yàn wèi rén wèi shèn tài guò huǎn yú shì jī jí bà gāng shī dào suì yǒu bǎi xìng zhǐ mù cài jīng wáng fǔ yòng shì bù zhí cǐ biàn ér zāo cǐ, qǐ fēi bù xìng. yòu yún: yuàn bì xià míng zhào jiě zhòng huò shǐ bāng yàn zhī wèi rén shāo bái yú tiān xià rán hòu fù qǐ bāng yàn hái qí xiàng wèi lùn zhě, yú shì wèi mǐn wèi bāng yàn dǎng yǐ..
能修政刑者奸人窺伺之資也。古語曰:投鼠忌器況天子相乎!李邦彥等諫上皇罷不急之費。又援立聖明朝廷遣李鄴等往使大金終賴其力但邦彥為人畏慎太過緩於事機及罷綱師道遂有百姓指目蔡京王黼用事不值此變而遭此,豈非不幸。又云:願陛下明詔解眾惑使邦彥之為人稍白於天下然後復起邦彥還其相位論者,於是謂敏為邦彥黨矣。。
shí qī rì guǐ chǒu zhǒng shī dào miǎn xuān fǔ shǐ fù cháo cān wǔ rì yī fù yuàn qiān shū.
十七日癸丑种師道免宣撫使赴朝參五日一赴院簽書。
xiān shì cháo tíng chà zhǒng shī dào chōng hé běi xuān fǔ shǐ zhù jūn huá zhōu. yòu zòu qǐ cháo tíng zhào tiān xià jūn mǎ tún zhù dà hé fáng qiū cháo tíng chū yǔn qí qǐng xíng qiǎn wèi xún rì zǎi chén yán wàn yī zéi gǎi zuò dí bīng bù zhì zé fèi yòng shén dà suì yǐ qí qǐng shī dào jì zhī yán zhī bù cóng zòu yǐ bèi jí qǐ miǎn xuān fǔ shì cháo tíng suì rú qí qǐng jīn fù cháo cān wú shí rù zòu wǔ rì yī fù yuàn qiān shū.
先是朝廷差种師道充河北宣撫使駐軍滑州。又奏乞朝廷召天下軍馬屯駐大河防秋朝廷初允其請行遣未旬日宰臣言萬一賊(改作敵)兵不至則費用甚大遂已其請師道既知言之不從奏以被疾乞免宣撫事朝廷遂如其請今赴朝參無時入奏五日一赴院簽書。
shí bā rì jiǎ yín cài jīng zé shòu zhōng fèng dài fū mì shū shǎo jiān fēn sī nán jīng zhì shì hé nán fǔ jū zhù.
十八日甲寅蔡京責授中奉大夫秘書少監分司南京致仕河南府居住。
shì yù shǐ sūn dí děng chén liáo shàng yán fú jiàn jīn rén shēn rù sān fǔ zhèn rǎo bì xià zǒng lǎn zhī chū zuò xí wèi nuǎn fēn qiǎn shǐ chén juān qì jīn bó yǐ wèi hé róng zhī jì zhōng wài zhī fèn jí xīn tòng shǒu yǐ wèi jié yuàn lián huò zhī rén wèi jí zhū jí wú yǐ xiè tiān xià chén děng jǐn àn tài shī cài jīng sì rèn zǎi xiàng qián hòu èr shí nián xié jì zhì shù shì zhī míng jiàn dù guó hài mín zhī zhèng ér zǔ zōng fǎ dù fèi chí jǐ jǐn tuō fēng hēng yù dà zhī shuō chàng wèi qióng shē jí chǐ zhī fēng ér gōng sī jī xù sǎo dàng wú yú lì yù bǐ zhī xiàn yǐ yīn huài fēng bó zhī fǎ zhì diǎn xué zhī kē yǐ dù sè jiàn zhèng zhī lù jí yǐn qún xiǎo chōng mǎn yào tú jìn gù zhōng liáng xī wèi péng dǎng jiāo tōng zhōu yù qiè nòng wēi bǐng yù mài guān jué huò lù gōng xíng dào yòng kù jīn jiān zāng láng jí guī mén ní zhuó fù zǐ gòu zhēng sī yì guān wèi héng xíng yìng qiè fēng zhì dà guó qī jūn wǎng shàng xié shù rèn qíng shū chuán suǒ jì lǎo jiān jù è wèi yǒu rú jīng bǐ zhě tài shàng huáng lǚ yīn rén yán zhuó jiàn jiān zhuàng fán sì bà miǎn ér jìn xìng xiǎo rén xiāng wèi chún chǐ shī suǒ píng yī yíng hù yōng bì jì qù fù yòng ér jīng yǎn rán zì wèi yǔ yì yǐ chéng gēn zhū pán gù bù kě yáo dòng xiōng yàn yì sì fù chū wèi è chàng dǎo biān xì tiāo fā bīng duān lián qǐ dà yù bào fù yá zì yuàn qì chōng sè shàng gàn yīn yáng shuǐ hàn lián nián chì dì qiān lǐ dào zéi mǎn yě bái gǔ rú shān rén xīn xié lí shàng xià jiě tǐ, yú shì dí gǎi zuò jīn rén chéng xū gǔ xíng rú dǎo wú rén zhī jìng yǐ. bì xià hè rán dà fèn gān gāng biǎn chì yòng shì zhě wáng fǔ děng dà zhèng diǎn xíng rú jīng zhī è, qǐ kě dú dài kuàng jīng zài zhèng hé zhōng shǒu jiàn píng yàn zhī yì zhāo nà yàn rén lǐ liáng sì yǐ wèi móu zhǔ. yòu yù yǐ yāo rén wáng zǐ xī fú jǐn páo tiě zé wèi dà jiāng jì yì sì dìng huì zǐ xī dǐ zuì fú zhū ér dà chén gù zhēng qǐng dài tā rì zhī xìn wáng fǔ dāng guó xún.
侍御史孫覿等臣寮上言伏見金人深入三輔震擾陛下總覽之初坐席未煖分遣使臣捐棄金帛以為和戎之計中外之憤疾心痛首以為結怨連禍之人未即誅殛無以謝天下臣等謹按太師蔡京四任宰相前後二十年挾繼志述事之名建蠹國害民之政而祖宗法度廢弛幾盡托豐亨豫大之說倡為窮奢極侈之風而公私積蓄掃蕩無餘立御筆之限以陰壞封駁之法寘典學之科以杜塞諫諍之路汲引群小充滿要途禁錮忠良悉為朋黨交通盩御竊弄威柄鬻賣官爵貨賂公行盜用庫金奸贓狼籍閨門泥濁父子詬爭廝役官為橫行媵妾封至大國欺君罔上挾數任情書傳所記老奸巨惡未有如京比者太上皇屢因人言灼見奸狀凡四罷免而近幸小人相為唇齒失所憑依營護擁蔽既去復用而京偃然自謂羽翼已成根株盤固不可搖動凶焰益肆復出為惡倡導邊隙挑發兵端連起大獄報復睚眥怨氣充塞上干陰陽水旱連年赤地千里盜賊滿野白骨如山人心攜離上下解體,於是狄(改作金)人乘虛鼓行如蹈無人之境矣。陛下赫然大奮乾綱貶斥用事者王黼等大正典刑如京之惡,豈可獨貸況京在政和中首建平燕之議招納燕人李良嗣以為謀主。又欲以妖人王仔息服錦袍鐵幘為大將計議巳定會仔息抵罪伏誅而大臣固爭請待他日之釁王黼當國循。
xí chū yì yǔ jīng zi yōu jué yì chéng zhī jīng zhī wù guó gù bù róng zhū ér jié zào biān huàn fù zǐ xiāng wèi zhōng shǐ yǔ fǔ jūn wèi zuì shǒu gōng yì jí jí bù jué wèi kě yǐ yǐ yě.. qiě jīng bèi yù sān cháo fù zǐ zǔ sūn wèi sān gōng zhě èr rén qīn zhí zhèng zhě sān rén dēng jìn cóng zhě wáng lǜ shí shù míng yuán jiǎ dì jiàn nǐ gōng shěng páo dài zhī chǒng xià dǎi tóng zhì quǎn fèi fēi zhǔ shàng huái kāng hé zhī ēn gù jīng suǒ méng hé yǐ lùn bào yī wén biān chuí yǒu jǐng ér jīng jǐn shì shù bǎi bèi zhì zhōu jí yōng bǎo zī yī xī dùn qù jūn fù xún rán zuò wéi chéng zhōng wú yī rén yǒu tóng huàn nán zhī sī diào wěi bù gù céng quǎn shǐ zhī bù rú yuán qí yòng xīn shǐ jīng shàng zài xiàng wèi ān zhī qí bù kāi biān mài guó rú féng dào bèi hū! zǎi xiàng fēi qí rén guǒ wèi tiān xià hài suì shǐ zhōng guó kōng xū dí rén qīn wǔ wú suǒ bù zhì ér jīng xǐ wèi jiān yán jià yuàn shì fēi dú shǐ shàng huáng fù bàng yú tiān xià zhòng lùn bù róng yóu zài yú cǐ fú wàng bì xià ruì duàn chì shǐ zhuī hái zǎo cì cuàn jí shāo zhèng jīng fù zǐ wù guó tāo tiān zhī zuì yǐ wèi zōng miào shè jì zhī líng yǐ xuě shàng huáng àn mèi zhī bàng shǎo shū sì hǎi shēng mín fèn mèn qī qī bù zú zhī qì bù shèng xìng shèn qǔ jìn zhǐ fèng shèng zhǐ cài jīng zé shòu zhōng fèng dài fū mì shū shǎo jiān fēn sī nán jīng zhì shì.
習初議與京子攸決意成之京之誤國固不容誅而結造邊患父子相為終始與黼均為罪首公議籍籍不決未可以已也。。且京被遇三朝父子祖孫為三公者二人親執政者三人登禁從者亡慮十數名園甲第僭擬宮省袍帶之寵下逮童稚犬吠非主尚懷糠核之恩顧京所蒙何以論報一聞邊陲有警而京盡室數百輩治舟楫擁寶資一夕遁去君父恂然坐圍城中無一人有同患難之思掉尾不顧曾犬豕之不如原其用心使京尚在相位安知其不開邊賣國如馮道輩乎!宰相非其人果為天下害遂使中國空虛狄人侵侮無所不至而京喜為奸言嫁怨餙非獨使上皇負謗於天下眾論不容尤在於此伏望陛下睿斷敕使追還早賜竄殛稍正京父子誤國滔天之罪以慰宗廟社稷之靈以雪上皇晻昧之謗少紓四海生民忿懣戚戚不足之氣不勝幸甚取進止奉聖旨蔡京責授中奉大夫秘書少監分司南京致仕。
tóng guàn zé shòu zuǒ wèi shàng jiāng jūn zhì shì.
童貫責授左衛上將軍致仕。
chén liáo shàng yán chén fú dǔ chén liáo lèi yǒu zhāng shū lùn liè tóng guàn zuì è fǎ zài zhū yí bì xià rén cí guò hòu zhǐ cóng cuàn chì zhě chén fú niàn fǎ zhě tiān xià zhī gōng qì yě. wáng zhě néng rèn fǎ ér bù rèn qíng zé tiān xià xìn ér fú zhī rú qí wēi bù néng kè ài zòng jiān dài è yǐ náo tiān xià zhī xīn tiān xià zhī rén jiāng qún qǐ ér yì zhī luàn chén zéi zi yì wú suǒ gù jì yǐ. àn tóng guàn xíng yú chòu lèi běn yōng nú ěr shì sǎo chú zhī yì cè zhēng fá zhī shì jìn yuán ēn xìng qiè jù bīng quán jǐ èr shí yú nián chū zé wèi xuān fǔ ér bù shòu zhì mì yuàn rù zé lǐng mì zhǐ ér wài jiān xíng xuān fǔ bá hù bù chén huī huài fǎ zhì shī tú sǐ shì wū yǐ táo wáng gù fù zèng bù jí ér rén qíng jī yuàn tún shù táo dùn xǔ qí gǎi cì gù jì lǜ bù yán ér rén yì kuì sàn zhà wèi shǒu jí zé bù dàn yú shā píng rén guǎng zhàn chǔ liáng zé bù nán yú zhāng xū shù shǎng fá chū yú sī yì wēi fú zhì yú xià yí zhū zhū jì zuì bù kě shèng yán chén gū shù qí dà zhě shǒu chàng jiāo jié jīn rén gòng miè qì dān zhào huò zhì kòu qí zuì yī yě. lú gōu zhī yì wàng fēng bēn kuì fù shī shā jiāng qí zuì èr yě. jīn rén diǎn jí biān lì lái gào guàn bù yǐ wén qí zuì sān yě. chuán xí biān chéng bù lìng chū zhàn zhì jīn rén shǐ tū gǎi zuò zhǎng qū jù zhì jīng shī qí zuì sì yě. chū shī hé dōng wén zéi nán lái bù wèi kàng jù zhī jì sù yè táo guī qí zuì wǔ yě. zhì shàng huáng nán xún guàn nǎi zì míng hù cóng wèi cháng zòu bǐng yōng bīng jù qù qí zuì liù yě. yīn mù sǐ shì chuàng zhì shèng jié jūn é hòu qí zī liáng huán liè sī yíng dì qí zuì qī yě. jiān jiǎ lì bīng chōng mǎn qí jiā zhì zào zhī gōng shàng fāng fú jí qí zuì bā yě. chéng wài yīn cáng qì jiǎ qiǔ liáng jīn rén shí huò zī zhù mǎ zhōng tí qín wáng zhī shī xī lái shàng pō shōu qí yíng yú bù zhī tóng guàn chù cǐ yǐ dài jīn rén hū! yì jiāng yǒu suǒ yòng zhī qí zuì jiǔ yě. fú shí zhī chǐ.
臣寮上言臣伏睹臣寮累有章疏論列童貫罪惡法在誅夷陛下仁慈過厚止從竄斥者臣伏念法者天下之公器也。王者能任法而不任情則天下信而服之如其威不能克愛縱奸貸惡以撓天下之心天下之人將群起而議之亂臣賊子亦無所顧忌矣。按童貫刑餘臭類本庸奴耳釋掃除之役廁征伐之事浸緣恩幸竊據兵權幾二十餘年出則為宣撫而不受制密院入則領密旨而外兼行宣撫跋扈不臣隳壞法制師徒死事誣以逃亡故賻贈不及而人情積怨屯戍逃遁許其改刺故紀律不嚴而人易潰散詐為首級則不憚於殺平人廣占儲糧則不難於張虛數賞罰出於私意威福至於下移銖銖計罪不可勝言臣姑數其大者首倡交結金人共滅契丹兆禍致寇其罪一也。盧溝之役望風奔潰覆師殺將其罪二也。金人點集邊吏來告貫不以聞其罪三也。傳檄邊城不令出戰致金人豕突(改作長驅)遽至京師其罪四也。出師河東聞賊南來不為抗拒之計夙夜逃歸其罪五也。至上皇南巡貫乃自名扈從未嘗奏稟擁兵遽去其罪六也。陰募死士創置勝捷軍額厚其資糧環列私營第其罪七也。堅甲利兵充滿其家製造之工尚方弗及其罪八也。城外陰藏器甲糗糧金人實獲資助馬忠提勤王之師西來尚頗收其贏餘不知童貫畜此以待金人乎!抑將有所用之其罪九也。服食之侈。
shàng nǐ chéng yú pín yù zhī shèng qián guī gōng jìn qí zuì shí yě. yǒu shí dà zuì zhāng zhāng rú cǐ zǎi zhí yī wéi wú suǒ qǐ bái bì xià fù hán róng yǐn rěn bù zǎo zhèng míng xíng shǐ zhī shēn shǒu yì chù dú bù niàn jīn rén nán qīn sǐ wáng xià tiān fú zì xì lǔ shān cǐ zì wú lǜ èr shí wàn zhī yuān huò zì shuí zhào hū! fú wàng duàn ér xíng zhī shǎo shì sì hǎi yuān fèn zhī qì xìng shèn xìng shèn.
上擬乘輿嬪御之盛潛規宮禁其罪十也。有十大罪彰彰如此宰執依違無所啟白陛下復含容隱忍不早正明刑使之身首異處獨不念金人南侵死亡(下添俘字)系虜(刪此字)無慮二十萬之冤禍自誰兆乎!伏望斷而行之少釋四海冤憤之氣幸甚幸甚。
yòu shàng yán chén děng fú jiàn bǐ suì yǐ lái yān rén yòng shì qiè nòng guó bǐng diǎn zhǎng jī mì tiāo fā bīng duān jié chéng biān huàn, yú shì jīn rén yǐ shù wàn qí zhí lüè jīng què zōng shè zhī wēi dài. ruò zhuì liú bì xià hè rán cuàn chì dà chén wáng fǔ děng yǐ xiè tiān xià ér zhòng yì bù yàn yǐ wèi shǒu nán zhī rén shí shǐ tóng guàn chén děng àn guàn zhī zuì suī zhuó fà bù zú yǐ shù zhī ér wù guó zhī dà zhě shàng kě shù yě. guàn zì shǎn xī yòng bīng qián hòu èr shí nián zhuān yǐ qī jūn wǎng shàng wèi shù xū lì chéng zhài wàng zòu biān jié yǐ wèi yǐ gōng jí yǐn qún xiǎo yì zhì jiāng lì yǐ zhí sī dǎng jiāo tōng wèn qiǎn yù mài guān jué chāo chú chú shòu wěn luàn cháng zhì yǒu zì xuǎn diào bù yóu jiàn jǔ ér zhé gǎi guān zhě yǒu zì háng wǔ bù yòng zī gé ér jù shēng fáng tuán zhě yǒu fàng fèi tián lǐ bù yòng zhēn shōu ér zhuó dēng shì cóng zhě jiān zāng xiǎo rén zhēng xiāng mù yuè qīn yú bǎi xìng dào qǔ guān qián bāo jū gōng xíng mén hù rú shì jīn bì bǎo yù chōng rèn rú shān sī jiā suǒ cáng duō yú fǔ kù cǐ guàn zhī zuì yī yě. zhàn shì zhī tú mào fàn shǐ shí shāng zhě yǒu jīn bó zhī cì sǐ zhě yǒu bāo zèng zhī ēn zì guàn yòng shì yī qiè fèi gé zhàn shāng zhī zú qiū háo wú suǒ de ér mò zhě. yòu wū yǐ táo wáng zhī zuì gān méi jūn shǎng xī chōng sī cáng bǐ zhì shī hái páo rén jiù zú shǒu shě sǎo chú zhī lì mào gōng zòu shǎng yǒu xún zhì jié yuè zhě guàn zhī zuì èr yě. guàn. yòu zé shǎn xī zhī zú yǐ wèi qīn bīng hào yuē: shèng jié fāng zhàn zhēng zhī jì tā bīng gōng xíng zhèn zhī láo bān shī zhī hòu qīn bīng mào wú gōng zhī shǎng guàn zhī zuì sān yě. zì guàn wèi jiāng shuài měi chū nèi tǎng jīn bó yǐ jì jūn xū yǎn wèi yǐ yǒu ér yán lì jūn qī qǔ cháng yú zhōu xiàn tóu huì jī liǎn bù kān mín mìng tān zāng bù fǎ xiōng yàn bó rán tái jiàn zhī chén yī yán yì yǐ zhōng yǐ wēi fǎ shǐ tiān xià zhī rén bù gǎn yán ér gǎn nù guàn zhī zuì sì yě. fāng là zuò nán gōng xiàn chéng yì dōng nán dà zhèn guàn jiāng bīng tǎo zhī guàn yù zhòng wú fǎ zòng wèi tān bào xī zhǎn píng mín yǐ xiào shǒu jí, yú shì mín zhī sǐ yú tiān bīng zhě shí yǒu wǔ liù guàn zhī zuì wǔ yě. guàn zài zhèng hé zhōng nà yàn rén zhào liáng sì yǐ wèi móu zhǔ shǐ jiàn píng yàn zhī yì jīng yíng shí nián zhōng guó kōng xū zhāo nà pàn wáng chōng chì zhōu xiàn zú zhì shēng líng tú tàn guàn zhī zuì liù yě.. qiě guàn yǐ xíng yú zhī rén shēn wèi sān gōng zhí zài shū shěng rǎng tān bù yǐ suì fēng wáng jué zhǎng è bù quān zhāo quán shàn mìng bài miǎn dà chén qì yàn shān hè wēi zhèn tiān xià chǎn yuàn zhào luàn jìn chéng guó nán bì xià lì zhèng zhī shǐ dà míng zhū shǎng yǐ quàn sì fāng yǐ guàn fù cǐ dà zuì hé suǒ táo yú tiān dì zhī jiān fú wàng ruì zhào gōng fā chén duàn shāo zhèng tāo tiān zhī zuì yǐ wèi luàn chén zéi zi zhī jiè tiān xià xìng shèn qǔ jìn zhǐ fèng shèng zhǐ tóng guàn zé shòu zuǒ wèi shàng jiāng jūn zhì shì.
又上言臣等伏見比歲以來閹人用事竊弄國柄典掌機密挑發兵端結成邊患,於是金人以數萬騎直掠京闕宗社之危殆。若綴旒陛下赫然竄斥大臣王黼等以謝天下而眾議不厭以為首難之人實始童貫臣等按貫之罪雖擢髮不足以數之而誤國之大者尚可數也。貫自陝西用兵前後二十年專以欺君罔上為術虛立城寨妄奏邊捷以為已功汲引群小易置將吏以植私黨交通問遣鬻賣官爵超躇除授紊亂常制有自選調不由薦舉而輒改官者有自行伍不用資格而遽升防團者有放廢田裡不用甄收而擢登侍從者奸贓小人爭相慕悅侵漁百姓盜取官錢苞苴公行門戶如市金幣寶玉充牣如山私家所藏多於府庫此貫之罪一也。戰士之徒冒犯矢石傷者有金帛之賜死者有褒贈之恩自貫用事一切廢革戰傷之卒秋毫無所得而歿者。又誣以逃亡之罪乾沒軍賞悉充私藏比至師還庖人廄卒守舍掃除之隸冒功奏賞有馴致節鉞者貫之罪二也。貫。又擇陝西之卒以為親兵號曰:勝捷方戰征之際他兵躬行陣之勞班師之後親兵冒無功之賞貫之罪三也。自貫為將帥每出內帑金帛以濟軍需掩為已有而嚴立軍期取償於州縣頭會箕斂不堪民命貪贓不法凶焰勃然台諫之臣一言議已中以危法使天下之人不敢言而敢怒貫之罪四也。方臘作難攻陷城邑東南大震貫將兵討之貫御眾無法縱為貪暴悉斬平民以效首級,於是民之死於天兵者十有五六貫之罪五也。貫在政和中納燕人趙良嗣以為謀主始建平燕之議經營十年中國空虛招納叛亡充斥州縣卒致生靈塗炭貫之罪六也。。且貫以刑餘之人身為三公職在樞省攘貪不已遂封王爵長惡不悛招權擅命拜免大臣氣焰煽赫威振天下產怨召亂浸成國難陛下立政之始大明誅賞以勸四方以貫負此大罪何所逃於天地之間伏望睿照躬發宸斷稍正滔天之罪以為亂臣賊子之戒天下幸甚取進止奉聖旨童貫責授左衛上將軍致仕。
cài yōu zé shòu dà zhōng dài fū tí jǔ bó zhōu míng dào gōng.
蔡攸責授大中大夫提舉亳州明道宮。
chén liáo shàng yán chén qiè wéi yōu jì zhī yì yòng shì dà chén bài lèi cháo bù yú zhī méng jié èr biān wú qióng zhī huò yǐ chéng cháo tíng jīn rì zhī huàn zhōng wài zhī lùn xián wèi cài jīng zi yōu wáng fǔ tóng guàn jūn fàn dà è dāng zhèng diǎn xíng yǐ xiè tiān xià ér tóu huāng zhī fá dú jiā wáng fǔ cǐ qún xīn suǒ yǐ wèi yàn ér chén yì bù dé ér yǐ yě. chén jìn zhě cháng wén yán shì zhī chén jiàn shū qú kuí cài jīng zhī zuì qǐ cì cuàn jí jīn bù fù zhòng chén yǎng dú ruì tīng gǎn yǐ guàn yōu zhī zuì shì jǔ qí lüè wèi bì xià yán zhī guàn zì yān yǐn xǐ wèi huò luàn yōu píng jí shì lù jì yǐ jiān huí qiè nòng quán bǐng shàn zuò wēi fú gù sì bù shèng zhū yǐ. fāng wáng shī zhī běi fá yě. guàn wèi xuān fǔ shǐ yōu shí fù zhī tí shù shí wàn zhī shī cuò yú cán pò zhī lǔ gǎi zuò zú yān liú mí nián zú mǎi kōng chéng nǎi yǐ huī dìng gù jiāng mào shòu fēi cháng zhī chǒng guàn yǐ tài shī fēng liǎng guó gōng yōu suì rù zǒng shū mì yǐ. cǐ guàn yōu zhī zuì tóng yě. xiāo hòu nà kuǎn lǔ shān cǐ zì shǐ hán fǎng jiàn guàn yōu yú jūn zhōng bēi cí qí āi yuàn juān suì bì yǐ fù jiù hǎo cǐ ān wēi zhī jī yě. nǎi chì fǎng shǐ qù fǎng dà hū yú tíng gào yǐ bì bài jīn shù zhōu zhī dì xī fēi wǒ yǒu ér guó yòng mín lì cóng ér guì jié yǐ. cǐ. yòu yōu guàn zhī zuì tóng yě. cài jīng zhuān zhèng guàn zé xìng jié biān xì shǒu yǐn zhào liáng sì yòng zhī yú běn cháo dài jīn rén jié hǎo yōu zé zhāo nà pàn kòu fǎn fù mài guó dì yuàn jié huò shǐ dí gǎi zuò jīn rén yīn yǐ jiè kǒu cǐ. yòu yōu guàn zhī zuì tóng yě. qián nián qiū guàn yǐ zhòng bīng tún tài yuán yù shōu yún: zhōng zhī dì zú wú chǐ cùn gōng fǎn yǐ jiǎn chú kòu rǎng wǎng dào hé shuò ér guī. yòu lǜ zhòng rén zhī yì yǐ yě. gōng sì dàn mán fán dì shǎng qiān bǎi rén guàn suì fēng qiū guǎng yáng jùn wáng ér yōu yì jìn tài bǎo fēng yàn guó gōng cǐ guàn yōu zhī zuì tóng yě. qù nián dōng guàn fù chū tài yuán jīn rén rù sāi guàn shí cù zhī yōu jiàn biān bào jǐng jí guàn táo dùn yǐ hái màn bù jīng yì wán bīng zòng dí yǐ zhì yú cǐ cǐ. yòu yōu guàn zhī zuì tóng yě. dài bì xià jiàn zuò zhī qiū dí gǎi zuò jīn rén zhǎng qū jīng zhèn dū yì guàn yōu yī dàn xié chí jīn bó zhú lú xiāng xián jǐn shì yuǎn qù zhì bì xià dú chù wéi chéng zhōng céng wú tóng guó xiū qī zhī yì cǐ. yòu yōu guàn zhī zuì tóng yě. chén yuàn bì xià fèn yáng wēi duàn chá qí wù guó wǎng shàng zhī zuì tiān xià zhī suǒ gòng qì bìng jiǎn huì qián rì lùn liè cài jīng zhāng zòu zǎo zhèng diǎn xíng yǐ wèi wàn shì zéi chén zhī jiè fú hòu chì zhǐ fèng shèng zhǐ cài yōu zé shòu dà zhōng dài fū tí jǔ bó zhōu míng dào gōng.
臣僚上言臣竊惟幽薊之役用事大臣敗累朝不渝之盟結二邊無窮之禍以成朝廷今日之患中外之論咸謂蔡京子攸王黼童貫均犯大惡當正典刑以謝天下而投荒之罰獨加王黼此群心所以未厭而臣亦不得而已也。臣近者嘗聞言事之臣見疏渠魁蔡京之罪乞賜竄殛今不復重陳仰瀆睿聽敢以貫攸之罪試舉其略為陛下言之貫自閹尹喜為禍亂攸憑藉世祿濟以奸回竊弄權柄擅作威福固巳不勝誅矣。方王師之北伐也。貫為宣撫使攸實副之提數十萬之師挫於殘破之虜(改作卒)淹留彌年卒買空城乃以恢定故疆冒受非常之寵貫以太師封兩國公攸遂入總樞密矣。此貫攸之罪同也。蕭後納款虜(刪此字)使韓昉見貫攸於軍中卑辭祈哀願捐歲幣以復舊好此安危之機也。乃叱昉使去昉大呼於庭告以必敗今數州之地悉非我有而國用民力從而匱竭矣。此。又攸貫之罪同也。蔡京專政貫則興結邊隙首引趙良嗣用之於本朝迨金人結好攸則招納叛寇反覆賣國締怨結禍使狄(改作金)人因以藉口此。又攸貫之罪同也。前年秋貫以重兵屯太原欲收云:中之地卒無尺寸功反以翦除寇攘枉道河朔而歸。又慮眾人之議已也。公肆誕謾凡第賞千百人貫遂封秋廣陽郡王而攸亦進太保封燕國公此貫攸之罪同也。去年冬貫復出太原金人入塞貫實促之攸見邊報警急貫逃遁以還漫不經意玩兵縱敵以至於此此。又攸貫之罪同也。迨陛下踐阼之秋狄(改作金)人長驅驚震都邑貫攸一旦攜持金帛舳艫相銜盡室遠去致陛下獨處圍城中曾無同國休戚之意此。又攸貫之罪同也。臣願陛下奮揚威斷察其誤國罔上之罪天下之所共棄並檢會前日論列蔡京章奏早正典刑以為萬世賊臣之戒伏候敕旨奉聖旨蔡攸責授大中大夫提舉亳州明道宮。
fù cài yōu zhā zi chéng dì dào gào mìng fú méng shèng cí jiàng shòu dà zhōng dài fū tí jǔ bó zhōu míng dào gōng rèn biàn jū zhù chén yǐ wàng què zhǐ shòu jí shí jiě xíng gōng shǐ zhí qì chén zhé yǒu lǚ lǚ zhī sī yǎng wéi cōng tīng fú niàn chén shǔ yǐ móu guó wú zhuàng yù biān shī jī yīn zhì fán yán suì wěi sī bài zhòng méng shèng zào wěi qū bǎo quán. yòu jiàng qīn zhào lìng chén zhuān yī hù cóng tài shàng hái què chén huí luán jì dù dà jiāng jué huái sù biàn cuì huá suǒ zhì ān xíng wú yú jiān jīn yǐ guò sù zhōu qián qù jīng què bù yuǎn bì xià suǒ chà fèng yíng shǐ fù bìng zhì xíng gōng chén zuì lì zhī yú zhòng kǒu shuò jīn jī huǐ xiāo gǔ fǔ gōng zì niàn jìn tuì mí níng wéi yǎng gàn bì xià shǐ de tuì fú tián lǐ tōu shēng shěng yǐ bù dāng.
附蔡攸劄子承遞到告命伏蒙聖慈降授大中大夫提舉亳州明道宮任便居住臣已望闕只受即時解行宮使職訖臣輒有縷縷之私仰惟聰聽伏念臣屬以謀國無狀御邊失機因致煩言遂諉司敗重蒙聖造委曲保全。又降親詔令臣專一扈從太上還闕臣迴鑾既渡大江絕淮溯汴翠華所致安行無虞兼今已過宿州前去京闕不遠陛下所差奉迎使副並至行宮臣罪戾之餘眾口鑠金積毀銷骨撫躬自念進退靡甯惟仰干陛下使得退伏田裡偷生省已不當。
gèng yù cháo bān chǒng dāng hù cóng zhī liè yù wàng shèng cí fǔ chá wēi zhōng xǔ chén yī yǐ jiàng zé mìng rèn biàn jū zhù zài wàng bì xià zhòng niàn chén fù jīng jìn biǎn xī jīng nián lǎo lù xíng chōng mào gǎn jí rú méng jīn yǔn fàng chén qián qù shěng shì yǐ quán zi zhí chén bù shèng pò qiè qí tiān qí mìng zhī zhì qǔ jìn zhǐ.
更預朝班寵當扈從之列欲望聖慈俯察危衷許臣依已降責命任便居住再望陛下重念臣父京近貶西京年老陸行沖冒感疾如蒙矜允放臣前去省侍以全子職臣不勝迫切祈天俟命之至取進止。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn sān shí jiǔ jiào kān jì.
※卷三十九校勘記。
chì guó diǎn yǐ xíng shǎng chì wù zuò shì
飭國典以行賞(飭誤作飾)
zhǒng shī dào jié què gāng fāng tǐ què zhuāng zhòng yuán què xì cāo zì wēi zì è quàn miǎn zhī zhī zì yǎn qì xiè jù shè jù wù zuò shèn qián shǐ yǐ wèi nán nán wù zuò wén
种師道節(闕)剛方體(闕)莊重(原闕系操字威字)鍔勸免之(之字衍)器械俱設(俱誤作甚)前史以為難(難誤作聞)
yuán yào shī pàn nì tuō nì zì shè xiè jù yú biàn zhī zhōng liú jù wù zuò jù shǐ lǔ juān jiǎn suǒ xū zhī shù tuō lǔ zì suì yǒu bǎi xìng zhǐ yuē: rì wù zuò mù ér dú zāo cǐ tuō dú zì lìng fù cháo cān lìng wù zuò jīn tòng xīn jí shǒu wù zuò jí xīn tòng shǒu zī zhū jì zuì wù zuò zhū zhū jīn rén yǐ jí yǐ wù zuò diǎn zhì jīn rén shǐ tū jù zhì jīng shī yīng zuò zhì jīn rén suì tū zhì jīng shī jì yǐ jiān huí píng rì bàng shàn wù guó huài fǎ luàn cháng yuán tuō huí zì xià shí zì guàn zé xìn jié biān xì xìn wù zuò xìng yǔ guàn táo dùn yǐ hái tuō yǔ zì chén yǐ fèi zhú yóu dāo qì shǐ yǎng tǐ dé yì gǎn bù zūn chéng jīn fèng tài shàng huáng huí luán yuán tuō chén zì xià èr shí zì.
緣藥師叛逆(脫逆字)設械具於汴之中流(具誤作拒)使虜蠲減所須之數(脫虜字)遂有百姓指曰:(日誤作目)而獨遭此(脫獨字)令赴朝參(令誤作今)痛心疾首(誤作疾心痛首)錙銖計罪(誤作銖銖)金人蟻集(蟻誤作點)致金人豕突遽至京師(應作致金人遂突至京師)濟以奸回平日謗訕誤國壞法亂常(原脫回字下十字)貫則釁結邊隙(釁誤作興)與貫逃遁以還(脫與字)臣已廢逐猶叨器使仰體德意敢不遵承今奉太上皇迴鑾(原脫臣字下二十字)。