zhèng xuān shàng zhì sì.
政宣上帙四。
qǐ xuān hé yuán nián sān yuè shí bā rì jiǎ zǐ, jǐn xuān hé sān nián zhēng yuè.
起宣和元年三月十八日甲子,盡宣和三年正月。
sān yuè dīng wèi shuò gǎi yuán xuān hé.
三月丁未朔改元宣和。
xuān hé yuán nián sān yuè shí bā rì jiǎ zǐ chà guī cháo guān cháo yì dài fū zhí mì gé zhào yǒu kāi zhōng yì láng wáng huán chōng shǐ jī zhào shū lǐ wù yǔ lǐ shàn qìng děng dù hǎi pìn jīn guó.
宣和元年三月十八日甲子差歸朝官朝議大夫直秘閣趙有開忠翊郎王環充使齎詔書禮物與李善慶等渡海聘金國。
xiān shì guī cháo guān zhào liáng sì zhào yǒu kāi yì bào pìn nǚ zhēn yí liáng sì yù yòng guó shū lǐ yǒu kāi yuē: nǚ zhēn zhī qiú gǎi zuò zhǎng zhǐ jié dù shǐ shì shòu qì dān fēng jué cháng mù zhōng cháo bù dé chén shǔ hé bì guò wèi zūn chóng shān cháng mù zhì cǐ shí sì zì zhǐ yòng zhào shū zú yǐ. wèn shàn qìng rú hé shàn qìng yuē: èr zhě jiē kě yòng wéi cháo tíng zé zhī, yú shì cóng yǒu kāi yǔ shàn qìng děng zhì dēng zhōu wèi xíng yǒu kāi sǐ huì hé běi zòu dé dié zhě yán qì dān yǐ gē liáo dōng dì fēng nǚ zhēn gǎi zuò ā gǔ dá wèi dōng huái guó zhǔ. qiě wàng yán nǚ zhēn cháng qí qǐng qì dān xiū hǎo zhà yǐ qí biǎo wén, yú shì bà shǐ rén zhī xíng zhǐ chà hū yán qìng děng yòng dēng zhōu dié qiǎn lǐ shàn qìng děng guī.
先是歸朝官趙良嗣趙有開議報聘女真儀良嗣欲用國書禮有開曰:女真之酋(改作長)止節度使世受契丹封爵常慕中朝不得臣屬何必過為尊崇(刪常慕至此十四字)止用詔書足矣。問善慶如何善慶曰:二者皆可用惟朝廷擇之,於是從有開與善慶等至登州未行有開死會河北奏得諜者言契丹已割遼東地封女真(改作阿骨達)為東懷國主。且妄言女真嘗祈請契丹修好詐以其表聞,於是罷使人之行止差呼延慶等用登州牒遣李善慶等歸。
liù yuè sān rì wù yín hū yán qìng zhì nǚ zhēn jūn qián wèi nǚ zhēn suǒ liú.
六月三日戊寅呼延慶至女真軍前為女真所留。
hū yán qìng zhì jīn rén jūn qián qí guó zhǔ yǔ zhān hǎn gǎi zuò ní kān děng zé yǐ zhōng chuò. qiě yán dēng zhōu yí wén xíng dié zhī fēi hū yán qìng dá yún: běn cháo zhī guì cháo yǔ qì dān tōng hǎo. yòu yǐ shǐ rén zhì dēng zhōu yuán jí gào zhōng jí yán qìng yǔ guì cháo shǐ rén tóng yì yù de zǎo dào jūn qián shǐ rén jì sǐ suì quán lìng dēng zhōu zuò yí wén jī zǒu qián lái shǐ rén yǔ shū bù lái zì yǒu cǐ gù. ruò guì cháo bù yǔ qì dān tōng hǎo jí cháo tíng dìng bié yǒu shǐ rén gòng yì qiè wàng míng chá yán zhī bù tīng suì jū liú hū yán qìng.
呼延慶至金人軍前其國主與粘罕(改作尼堪)等責以中輟。且言登州移文行牒之非呼延慶答云:本朝知貴朝與契丹通好。又以使人至登州緣疾告終即延慶與貴朝使人同議欲得早到軍前使人既死遂權令登州作移文齎走前來使人與書不來自有此故。若貴朝不與契丹通好即朝廷定別有使人共議切望明察言之不聽遂拘留呼延慶。
shí èr yuè èr shí wǔ rì dīng yǒu nǚ zhēn qiǎn hū yán qìng huí.
十二月二十五日丁酉女真遣呼延慶回。
hū yán qìng jì bèi liú shù jiàn guó zhǔ zhí qí qián shuō zài sān biàn lùn fēn ná lèi rì ér guó zhǔ yǔ zhān hǎn gǎi zuò ní kān wù shì gǎi zuò wū shě yì lùn fù qiǎn hū yán qìng guī lín xíng yǔ yún: kuà hǎi qiú hǎo fēi wú jiā běn xīn gòng yì jiā gōng fěi wǒ qiú ěr jiā ěr jiā zài sān dú wú jiā wú jiā lì guó yǐ huò dà liáo shù jùn qí tā zhōu jùn kě yǐ fǔ shí suǒ qiǎn shǐ rén bào pìn zhě yù jiāo jié lín guó bù gǎn jù mìng jì wén shǐ huí bù yǐ shū shì ér yǐ zhào zhào wǒ yǐ fēi qí yí shǐ rén suī zú zì hé fù chāi shǐ rén zhǐ lìng shǐ chén qián lái yì shì yóu fēi qí lǐ zú jiàn zhōng chuò běn yù liú rǔ niàn guò zài ěr cháo fēi qīng zuì yě. rú jiàn huáng dì. ruò guǒ yù jié hǎo tóng gòng miè liáo qǐng zǎo shì guó shū. ruò yī jiù yòng zhào dìng nán cóng yě.. qiě dà liáo qián rì qiǎn shǐ rén lái yù cè wú wèi dōng huái guó zhě gài běn cháo wèi shòu ěr jiā lǐ zhī qián cháng qiǎn shǐ rén rù dà liáo lìng cè wú wèi dì qǔ qí lǔ bù shǐ mìng wèi guī ěr jiā fāng tōng hǎo hòu jì nuò rǔ jiā ér liáo guó shǐ rén cè wú wèi zhì shèng zhì míng huáng dì dāng shí wú nù qí lǐ yí bù quán. yòu niàn tóu yǔ rǔ jiā yǐ jié jiā gōng suì biān qí lái shǐ bù shòu fǎ jià yòng běn guó shǒu ěr jiā zhī yuē bù wèi guì cháo rú cǐ.
呼延慶既被留數見國主執其前說再三辯論紛挐累日而國主與粘罕(改作尼堪)兀室(改作烏舍)議論復遣呼延慶歸臨行語云:跨海求好非吾家本心共議夾攻匪我求爾家爾家再三瀆吾家吾家立國已獲大遼數郡其他州郡可以俯拾所遣使人報聘者欲交結鄰國不敢拒命暨聞使回不以書示而以詔詔我已非其宜使人雖卒自合復差使人止令使臣前來議事尤非其禮足見中輟本欲留汝念過在爾朝非卿罪也。如見皇帝。若果欲結好同共滅遼請早示國書。若依舊用詔定難從也。。且大遼前日遣使人來欲冊吾為東懷國者蓋本朝未受爾家禮之前常遣使人入大遼令冊吾為帝取其鹵簿使命未歸爾家方通好後既諾汝家而遼國使人冊吾為至聖至明皇帝當時吾怒其禮儀不全。又念頭與汝家已結夾攻遂鞭其來使不受法駕用本國守爾家之約不謂貴朝如此。
jiàn wǔ qīng kě sù guī wèi wǒ yán qí suǒ yǐ guó zhǔ suì qǐ yì rì hū yán qìng cí guī chí qí shū lái yún: qì dān jiǎng hǎo bù chéng qǐng fù bié qiǎn rén tōng hǎo.
見侮卿可速歸為我言其所以國主遂起翌日呼延慶辭歸持其書來云:契丹講好不成請復別遣人通好。
èr shí liù rì wù xū hū yán qìng lí nǚ zhēn jūn qián.
二十六日戊戌呼延慶離女真軍前。
xuān hé èr nián èr yuè èr shí liù rì dīng yǒu hū yán qìng huí dào jīng shī.
宣和二年二月二十六日丁酉呼延慶回到京師。
shì rì qìng rù cháo zòu yán nǚ zhēn suǒ yán zhī shì jī dào nǚ zhēn wén zì bào yǔ qiǎn shǐ dà liáo jiǎng hǎo bù chéng yǐ qǐ bīng gōng shàng jīng wáng shī zhōng qiǎn qí zi huán tóng hū yán qìng fù què jiàn tóng guàn yì shì.
是日慶入朝奏言女真所言之事齎到女真文字報與遣使大遼講好不成已起兵攻上京王師中遣其子環同呼延慶赴闕見童貫議事。
sān yuè liù rì bǐng wǔ zhào zhōng fèng dài fū yòu wén diàn xiū zhuàn zhào liáng sì yóu dēng zhōu wǎng shǐ zhōng xùn láng wáng huán fù zhī yì jiā gōng qì dān qiú yàn yún: dì suì bì děng shì.
三月六日丙午詔中奉大夫右文殿修撰趙良嗣由登州往使忠訓郎王環副之議夾攻契丹求燕云:地歲幣等事。
shí tóng guàn shòu mì zhǐ jiè qí wài shì yǐ móu fù yàn zhào zhào liáng sì wáng huán chōng shǐ fù yóu dēng zhōu yǐ wǎng yòng zǔ zōng gù shì yǐ mǎi mǎ wèi míng yīn yuē jiā gōng qì dān qǔ yàn yún: gù dì miàn yuē bù jī shū wéi fù yǐ yù bǐ.
時童貫受密旨借其外勢以謀復燕詔趙良嗣王環充使副由登州以往用祖宗故事以買馬為名因約夾攻契丹取燕云:故地面約不齎書唯付以御筆。
zhào liáng sì yàn yún: fèng shǐ lù yuē: xuān hé èr nián chūn èr yuè zhào qiǎn zhōng fèng dài fū yòu wén diàn xiū zhuàn zhào liáng sì jiǎ cháo fèng dài fū yóu dēng zhōu fàn hǎi shǐ nǚ zhēn zhōng xùn láng wáng huán fù zhī yǐ jì yì yī zǔ zōng cháo gù shì mǎi mǎ wèi míng yīn yì yuē jiā gōng qì dān qǔ yàn jì yún: shuò děng jiù hàn dì fù guī yú cháo tíng yuán fèng mì zhǐ lìng miàn yì bié bù céng jī wén zì qián qù sān yuè èr shí liù rì zì dēng zhōu fàn hǎi yóu xiǎo xiè tuó jī xiǎo gǔ yún: tuó jī yí zuò jī dì jìn chéng dǎo mò dǎo qí zǐ tān dōng chéng huì kǒu pí dùn dǎo sì yuè shí sì rì dǐ sū zhōu guān xià huì nǚ zhēn sì chū shī fēn sān lù qū shàng jīng liáng sì zì xián zhōu huì yú qīng niú shān yù lìng xiāng suí kàn gōng shàng jīng chéng pò suì yǔ ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá xiāng jiàn yú lóng gāng zhì yì yuē zhī yì dà dǐ yǐ yān jīng yī dài běn shì jiù hàn dì yù xiāng yuē jiā gōng qì dān shǐ nǚ zhēn qǔ zhōng jīng běn cháo qǔ yān jīng yī dài ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá lìng yì zhě yán yún: qì dān wú dào wǒ yǐ shā bài yīng xì qì dān zhōu yù quán shì wǒ jiā tián dì wèi gǎn nán cháo huáng dì hǎo yì jí yān jīng běn shì hàn dì tè xǔ yàn yún: yǔ nán cháo hòu sān sì rì biàn yǐn bīng qù liáng sì duì qì dān wú dào yùn jǐn shù qióng nán běi jiā gōng bù wáng hé dài guì guó bīng mǎ qù xī jīng shén hǎo zì jīn rì yì yuē jì dìng zhǐ shì bù kě yǔ qì dān yì jiǎng hé ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yún: zì jiā jì yǐ tōng hǎo qì dān shén jiān shì zěn shēng hé dé biàn lái qǐ hé xū shuō yǔ yǐ gòng nán cháo yuē dìng yǔ le yān jīng chú jiāng yān jīng yǔ nán cháo kě yǐ hé yě. liáng sì duì jīn rì shuō yuē jì dìng suī wèi shè méng shì tiān dì guǐ shén shí jiē zhào lín xià bù kě gǎi yě. shí bà yuē bā shàng jīng kàn qì dān dà nèi jū shì xiāng yǔ shàng mǎ bìng pèi yóu xī piān mén bā bìng chéng mǎ guò wǔ luán xuān zhèng děng diàn suì zhì jiǔ yú yán hé lóu liáng sì yǒu shī yún: jiàn guó jiù bēi hú rì àn xìng wáng gù dì yě fēng gān huí tóu xiào wèi wáng gōng zǐ qí mǎ suí jūn shàng wǔ luán suì yì suì cì liáng sì xǔ sān shí wàn què yún: qì dān shí yān jīng bù shǔ nán cháo yóu zì yǔ wǔ shí wàn rú jīn yǔ le yān jīng rú hé zhǐ sān shí wàn.
趙良嗣燕云:奉使錄曰:宣和二年春二月詔遣中奉大夫右文殿修撰趙良嗣假朝奉大夫由登州泛海使女真忠訓郎王環副之以計議依祖宗朝故事買馬為名因議約夾攻契丹取燕薊云:朔等舊漢地復歸於朝廷元奉密旨令面議別不曾齎文字前去三月二十六日自登州泛海由小謝駞基(小谷云:駞基疑作磯地近成島)末島棋子灘東城會口皮囤島四月十四日抵蘇州關下會女真巳出師分三路趨上京良嗣自咸州會於青牛山諭令相隨看攻上京城破遂與阿骨打(改作阿固達)相見於龍岡致議約之意大抵以燕京一帶本是舊漢地欲相約夾攻契丹使女真取中京本朝取燕京一帶阿骨打(改作阿固達)令譯者言云:契丹無道我已殺敗應系契丹州域全是我家田地為感南朝皇帝好意及燕京本是漢地特許燕云:與南朝候三四日便引兵去良嗣對契丹無道運盡數窮南北夾攻不亡何待貴國兵馬去西京甚好自今日議約既定只是不可與契丹議講和阿骨打(改作阿固達)云:自家既已通好契丹甚間事怎生和得便來乞和須說與已共南朝約定與了燕京除將燕京與南朝可以和也。良嗣對今日說約既定雖未設盟誓天地鬼神實皆照臨下不可改也。食罷約八上京看契丹大內居室相與上馬並轡由西偏門八並乘馬過五鑾宣政等殿遂置酒於延和樓良嗣有詩云:建國舊碑胡日暗興王故地野風乾回頭笑謂王公子騎馬隨軍上五鑾遂議歲賜良嗣許三十萬卻云:契丹時燕京不屬南朝猶自與五十萬如今與了燕京如何只三十萬。
biàn lùn jiǔ zhī zú xǔ qì dān jiù shù liáng sì wèn ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yān jīng yī dài jiù hàn dì hàn zhōu zé bìng xī jīng shì yě. ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yún: xī jīng dì běn bú yào zhǐ wèi qù ná ā shì gǎi zuò ā gǔ xū suǒ yí dào ā shì tiān zuò xiǎo zì zhù gǎi zuò ā gǔ. ruò ná le ā shì gǎi zuò ā gǔ yě. dài yǔ nán cháo liáng sì. yòu yán píng yíng běn yān jīng dì zì shì shǔ yān jīng dì fēn gāo qìng yì yún: jīn suǒ yì zhě yàn dì yě. píng luán zì bié shì yí lù ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yún: shū yuē yǐ dìng gēng bù kě gǎi běn guó bīng mǎ yǐ dìng bā yuè jiǔ rì dào xī jīng shǐ fù dào nán cháo biàn jiào qǐ bīng xiāng yīng zhé guī. qiě yán yuán zài jūn shàng bù jí qiǎn shǐ qián qù zhǐ yǐ shì zì yī zhǐ fù liáng sì huí yuē nǚ zhēn bīng zì píng zhōu sōng lín qū gǔ běi kǒu nán cháo bīng zì xióng zhōu qū bái gōu jiā gōng bù kě wéi yuē bù rú yuē zé nán yī yǐ xǔ zhī yuē yǐ èr bǎi qí hù sòng dōng guī guò tiě zhōu qiǎn rén zǒu mǎ zhuī jí bié yǒu shì shāng liáng qǐng shǐ fù huí xiāng jiàn liáng sì huí zhì nǚ zhēn suǒ jū ā mù huǒ gǎi zuò ā lēi chǔ kā ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yán běn yuē dào xī jīng yǐ bīng xiāng yīng què wèi niú yì sǐ. qiě huí hòu lái nián yuē rì tóng jǔ wèi zhī shān cǐ èr zì kǒng shī xìn qǐng shǐ fù jiàn yáng pǔ yù yún: láng jūn men yì sī bù kěn jiāng píng zhōu huà duàn zuò yān jīng dì fēn cǐ gāo qìng yì suǒ jiàn rú cǐ xū zhe gè fāng biàn hòu lái yǔ zhān hǎn gǎi zuò ní kān yì shì yù yǐ liǎng cháo yì yuē jì dìng wù zài míng bái shù miǎn yì shí jì jiào zhān hǎn gǎi zuò ní kān wèn yǒu jǐ shì duì yǐ jiāng lái jǔ jūn zhī hòu běi bīng bù dé guò sōng tíng gǔ běi yú guān zhī nán miǎn zhì liǎng jūn xiāng jiàn bù cè fēn zhēng cǐ zuì dà shì yī yě. qí dì jiè zhì lín shí kě yǐ lǐ huì. qiě xiān yǐ gǔ běi sōng tíng jí píng zhōu dōng yú guān wèi jiè cǐ qí èr yě. yào yuē zhī hòu bù kě yǔ qì dān jiǎng hé cǐ sān yě. xī jīng guǎn xià wèi kǒng fáng shōu zhuō ā shì gǎi zuò ā gǔ dào lù suǒ yǒu wèi yīng shuò sān zhōu zuì jìn yú nán jiè jiāng lái jǔ bīng yù xiān qǔ cǐ sān zhōu qí yú xī jīng guī huà fèng shèng děng zhōu hóu ná le ā shì gǎi zuò ā gǔ huí rì rán hòu jiāo gē sì yě. liǎng guó fāng yǐ yì lǐ tōng hǎo jiāng lái běn cháo qǔ le yān jīng què yào xì guān qián wù cǐ wú yì lǐ kě biàn chú qù wǔ yě. shì dìng zhī hòu dāng yú yú guān zhī dōng zhì què chǎng liù yě. yú guān zài píng zhōu zhī dōng chén lǚ yǐ yú guān wèi yán zhě gài yù bāo píng zhōu zài nèi dì zhān hǎn gǎi zuò ní kān yún: suǒ yán dōu hǎo dàn wèi yīng zhōu yì kǒng ā shì gǎi zuò ā gǔ zǒu qù bǐ chù hòu wǒ jiā bīng mǎ dào rì lái shāng liáng suǒ yào xì guān cái wù zēng sī liàng lái yě. xì bú shì biàn dài chú qù zhān hǎn gǎi zuò ní kān wù shì gǎi zuò wū shě yún: wǒ huáng dì cóng shàng jīng dào le bì bù yǔ qì dān jiǎng hé zuó lái zài guò shàng jīng bǎ qì dān mù fén gōng shì miào xiàng yī qí shāo le yǐ jiào qì dān duàn le tōng hé dǐ gōng shì ér jīn qì dān gèng yǒu shèn miàn mù lái hé yě. qiān wàn bì bù tōng hé zhǐ shì shǐ fù dào nán yáng zòu zhī huáng dì bú yào shì qián fān yì bān zhōng jiān lǐ duàn jué le wǒ yì céng tīng dé shù nián qián tóng guàn jiāng bīng dào biān què nèn kōng huí duì yǐ cǐ tàn bào chuán yán zhī wù. ruò shì shí céng lǐng bīng shàng biān zhǐ nèn xiū de láng jūn yì mò qīng xìn zhān hǎn gǎi zuò ní kān dà xǐ yún: liǎng jiā dōu rú cǐ zé shén hǎo. ruò yào xìn dào jiāng lái bì bù yǔ qì dān tōng hé dài yú huí qù dǐ guó shū nèi xiě zhe dǎ qiú shè liǔ.
辨論久之卒許契丹舊數良嗣問阿骨打(改作阿固達)燕京一帶舊漢地漢州則並西京是也。阿骨打(改作阿固達)云:西京地本不要止為去挐阿適(改作阿古)須索一到(阿適天祚小字注改作阿古)。若挐了阿適(改作阿古)也。待與南朝良嗣。又言平營本燕京地自是屬燕京地分高慶裔云:今所議者燕地也。平灤自別是一路阿骨打(改作阿固達)云:書約已定更不可改本國兵馬已定八月九日到西京使副到南朝便教起兵相應輒歸。且言緣在軍上不及遣使前去止以事自一紙付良嗣回約女真兵自平州松林趨古北口南朝兵自雄州趨白溝夾攻不可違約不如約則難依已許之約以二百騎護送東歸過鐵州遣人走馬追及別有事商量請使副回相見良嗣回至女真所居阿木火(改作阿勒楚喀)阿骨打(改作阿固達)言本約到西京以兵相應卻為牛疫死。且回候來年約日同舉為之(刪此二字)恐失信請使副見楊朴諭云:郎君們意思不肯將平州畫斷作燕京地分此高慶裔所見如此須着個方便後來與粘罕(改作尼堪)議事諭以兩朝議約既定務在明白庶免異時計較粘罕(改作尼堪)問有幾事對以將來舉軍之後北兵不得過松亭古北榆關之南免致兩軍相見不測紛爭此最大事一也。其地界至臨時可以理會。且先以古北松亭及平州東榆關為界此其二也。要約之後不可與契丹講和此三也。西京管下為恐妨收捉阿適(改作阿古)道路所有蔚應朔三州最近於南界將來舉兵欲先取此三州其餘西京歸化奉聖等州侯挐了阿適(改作阿古)回日然後交割四也。兩國方以義理通好將來本朝取了燕京卻要系官錢物此無義理可便除去五也。事定之後當於榆關之東置榷場六也。(榆關在平州之東臣屢以榆關為言者蓋欲包平州在內地)粘罕(改作尼堪)云:所言都好但蔚應州亦恐阿適(改作阿古)走去彼處候我家兵馬到日來商量所要系官財物曾思量來也。系不是便待除去粘罕(改作尼堪)兀室(改作烏舍)云:我皇帝從上京到了必不與契丹講和昨來再過上京把契丹墓墳宮室廟像一齊燒了已教契丹斷了通和底公事而今契丹更有甚面目來和也。千萬必不通和只是使副到南陽奏知皇帝不要似前番一般中間裡斷絕了我亦曾聽得數年前童貫將兵到邊卻恁空回對以此探報傳言之誤。若是實曾領兵上邊只恁休得郎君亦莫輕信粘罕(改作尼堪)大喜云:兩家都如此則甚好。若要信道將來必不與契丹通和待於回去底國書內寫着打球射柳。
jí suǒ zài yàn yǐn bì zhào tóng jí jí lìng shàng jīng fú huò qì dān wú wáng fēi zuò wǔ xiàn jiǔ fēi chū yǐ pèi wú wáng jì ér yán xǐ sī nà zhī. yòu yǔ qí xià fàn fǎ gù yōu qiú yú shàng jīng. qiě yán cǐ shì qì dān nán fù xí. qiě jiào yǔ zì jiā quàn jiǔ yào jiàn zì jiā liǎng guó huān hǎo ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yǔ liáng sì bǎ zhǎn chóu zuò yuē: qì dān shā dà guó tǔ bèi wǒ shā bài wǒ rú jīn shà shì dà huáng dì zuó lái qì dān yào tōng hé zhǐ wèi bù zhe zuò xiōng dì yǐ zhì lǐng bīng tǎo fá zì jiā nán cháo shì tiān dì qí shēng dǐ guó zhǔ huáng dì yǒu dào yǒu dé jiāng lái zhǐ nèn dì hǎo xiāng dài tōng hǎo gèng bù zhēng yào zuò xiōng dì zhè gè shì shì tiān jiào zuò bù nèn dì hòu zěn shēng gé zhe gè nèn dà hǎi biàn wǎng lái dé wǒ cóng shēng lái bù huì shuō tuō kōng jīn rì jì jiāng yān jīng xǔ yǔ nán cháo shǐ rú wǒ zì qǔ de yì yǔ nán cháo, yú shì chāi shǐ fù yǐ gōng pò shàng jīng fú huò yán tiě shǐ sū shòu jí lái xiàn qí yì yǐ wèi jì yǐ yàn dì gē lì zhōng cháo yǐ shòu jí běn yàn rén gù xiàn zhī réng yǐ zhì liú liú liàng děng liù rén jí yīn fēng chuī zhú dāo yú chuán yú lì děng bīng jí èr shí rén bìng jiāo fù liáng sì dài cháo.
及所在宴飲必召同集及令上京俘獲契丹吳王妃作舞獻酒(妃初已配吳王既而延禧私納之。又與其下犯法故幽囚於上京)。且言此是契丹男婦媳。且教與自家勸酒要見自家兩國歡好阿骨打(改作阿固達)與良嗣把盞酬酢曰:契丹煞大國土被我殺敗我如今煞是大皇帝昨來契丹要通和只為不著做兄弟以至領兵討伐自家南朝是天地齊生底國主皇帝有道有德將來只恁地好相待通好更不爭要做兄弟這個事是天教做不恁地後怎生隔著個恁大海便往來得我從生來不會說脫空今日既將燕京許與南朝使如我自取得亦與南朝,於是差使副以攻破上京俘獲鹽鐵使蘇壽吉來獻其意以為既以燕地割隸中朝以壽吉本燕人故獻之仍以質留劉亮等六人及因風吹逐刀漁船於立等兵級二十人並交付良嗣帶朝。
qī yuè shí bā rì bǐng chén jīn rén chà nǚ zhēn sī lá xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ chōng huí shǐ bó hǎi gāo suí dà dí wū fù zhī chí qí guó shū lái xǔ yàn dì.
七月十八日丙辰金人差女真斯剌習魯(改作錫喇薩魯)充回使渤海高隨大迪烏副之持其國書來許燕地。
jīn rén guó shū qī yuè rì dà jīn huáng dì jǐn zhì shū yú dà sòng huáng dì què xià gé yú sù mèi wèi xiāng zhì yú lǐ róng zhuó yǐ quán yí zài jiāo chí yú shǐ fù qī jì chéng yú dà shì hé bèi lù yú xìn zhāng zuó yīn qì dān huáng dì zhòng zāo bài nǜ jìng shì bēn fēi gǎi zuò táo jīng yì lì shōu rén mín zuò huò gào hé bèi lǐ cè shàng wèi xiōng lǐ yǒu wèi shèn chì lìng gèng shì bù zì wéi dù shàng yǒu kuā yān zhì qīn lǐng jiǎ bīng gōng xíng tǎo fá tú cì yǒu chà dào cháo fèng dài fū zhào liáng sì zhōng xùn láng wáng huán děng zòu yán fèng yù bǐ jù yān jīng bìng suǒ guǎn zhōu chéng yuán shì hàn dì. ruò xǔ fù jiù jiāng zì lái yǔ qì dān yín juàn zhuǎn jiāo kě wǎng jì yì suī wú guó xìn liàng bù wàng yán yǐ xǔ shàng jiàn suǒ móu yàn dì bìng suǒ guǎn hàn mín wài jù zhū yì jí dāng cháo jǔ bīng zhī hòu jiē sàn dào bǐ chù yú rén hù bù zài xǔ shù zhì rú qì dān qián chéng qǐng hé tīng mìng wú wéi bì bù yǔn yīng. ruò shì jiāng lái jǔ jūn guì cháo bù wèi jiā gōng bù néng yī dé yǐ xǔ wèi dìng cóng yú shàng jīng sì céng qiǎn huí zhuǎn fù yàn lù fù wèi dí rén yuǎn bèi niè chù duō pí yǐ hái shì mǎ zài mìng shǐ rén yòng bào qián yóu jí rì jù zhuō dào shàng jīng yán tiě shǐ sū shòu jí liú shǒu tóng zhī wáng mín xiào tuī guān zhào gǒng děng jù guàn yàn chéng nèi zhāi sū shòu jí xiān xíng fù qù qǐng fā guó shū bèi yán yín juàn yī zhǔn yǔ qì dān shù mù suì jiāo réng zhì què chǎng jí qǔ qián rén jiā shǔ bìng yú èr yuán jí dāng yī yīng jù xíng bié fú jì liàng xiá cóng lìng shǔ qiū chū shàn suī duō fú yǒu shǎo lǐ wù jù zhū bié lù jīn chà bó jǐn sī cì xí lǔ gǎi zuò bèi lēi xī lǎ sà lǔ chōng shǐ dà dí wū gāo suí chōng fù tóng huí qián qù zhuān fèng shū pī chén bù xuān jǐn bái.
金人國書七月日大金皇帝謹致書於大宋皇帝闕下隔於素昧未相致於禮容酌以權宜在交馳於使副期計成於大事盍備露於信章昨因契丹皇帝重遭敗衄竟是奔飛(改作逃)京邑立收人民坐獲告和備禮冊上為兄理有未慎斥令更餙不自惟度尚有夸淹致親領甲兵恭行討伐途次有差到朝奉大夫趙良嗣忠訓郎王環等奏言奉御筆據燕京並所管州城原是漢地。若許復舊將自來與契丹銀絹轉交可往計議雖無國信諒不妄言已許上件所謀燕地並所管漢民外據諸邑及當朝舉兵之後皆散到彼處餘人戶不在許數至如契丹虔誠請和聽命無違必不允應。若是將來舉軍貴朝不為夾攻不能依得已許為定從於上京巳曾遣迴轉赴燕路復為敵人遠背孽畜多疲已還士馬再命使人用報前由即日據捉到上京鹽鐵使蘇壽吉留守同知王民效推官趙拱等俱貫燕城內摘蘇壽吉先行付去請發國書備言銀絹依准與契丹數目歲交仍置榷場及取前人家屬並餘二員即當依應具形別幅冀亮遐悰令屬秋初善綏多福有少禮物具諸《別錄》今差勃堇斯刺習魯(改作貝勒錫喇薩魯)充使大迪烏高隨充副同回前去專奉書披陳不宣謹白。
jiǔ yuè sì rì rén yín zhào liáng sì yǐn xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ děng rù guó mén xī yàn yú xiǎn jìng sì wèi wèi shǎo qīng dǒng yún yā yán guǎn yú tóng wén guǎn.
九月四日壬寅趙良嗣引習魯(改作錫喇薩魯)等入國門錫宴於顯靜寺衛尉少卿董耘押筵館於同文館。
qī rì yǐ sì zhǐ zuò xīn luó rén shǐ yǐn jiàn rù jiàn yú chóng zhèng diàn.
七日乙巳止作新羅人使引見入見於崇政殿。
shàng lín xuān yǐn xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ děng pěng guó shū yǐ jìn jiàn qì ér tuì.
上臨軒引習魯(改作錫喇薩魯)等捧國書以進見訖而退。
bā rì bǐng wǔ xī yàn yú tóng guàn fǔ dì.
八日丙午錫宴於童貫府第。
shì rì yù xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ děng jīn lái suǒ yuē wéi shì guì guó bīng mǎ zǎo dào xī jīng zuì wèi dà shì xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ děng duì yǐ rú yī qiè yuē dìng běn guó bīng mǎ bì bù shī xìn. yòu zhào yǐn xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ děng yǐ xià sān jié rén cóng wǎng xiāng guó sì jí lóng dé tài yǐ gōng shāo xiāng.
是日諭習魯(改作錫喇薩魯)等今來所約惟是貴國兵馬早到西京最為大事習魯(改作錫喇薩魯)等對以如一切約定本國兵馬必不失信。又詔引習魯(改作錫喇薩魯)等以下三節人從往相國寺及龍德太乙宮燒香。
shí bā rì bǐng chén xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ děng rù cí yú chóng zhèng diàn rú cháo jiàn zhī yí.
十八日丙辰習魯(改作錫喇薩魯)等入辭於崇政殿如朝見之儀。
èr shí rì wù wǔ xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ děng chū guó mén xī yàn yú xiǎn jìng sì.
二十日戊午習魯(改作錫喇薩魯)等出國門錫宴於顯靜寺。
liáng sì yā yán wáng huán chōng sòng bàn chà dēng zhōu bīng mǎ qián xiá wǔ yì dài fū mǎ zhèng chí guó shū jí shì mù suí xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ děng qián qù bào pìn yuē qī jiā gōng qiú shān hòu dì xǔ suì bì děng shì zuǒ pú shè wáng fǔ gòng yì huí dá guó shū xìn zài chà mǎ zhèng suí xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ guò hǎi réng qiú gē hái shān hòu yún: zhōng fǔ dì tǔ chà chéng jié láng jīng xī běi lù wǔ xué jiào yù mǎ kuò suí fù xíng.
良嗣押筵王環充送伴差登州兵馬鈐轄武義大夫馬政持國書及事目隨習魯(改作錫喇薩魯)等前去報聘約期夾攻求山後地許歲幣等事左僕射王黼共議回答國書信再差馬政隨習魯(改作錫喇薩魯)過海仍求割還山後云:中府地土差承節郎京西北路武學教諭馬擴隨父行。
cháo tíng guó shū.
朝廷國書。
jiǔ yuè rì dà sòng huáng dì jǐn zhì shū yú dà jīn huáng dì què xià yuǎn chéng xìn jiè tè shì hán shū jù líng qǐ chù zhī xiáng shū fù zhān huái zhī sù qì dān nì tiān zéi yì gàn jì luàn cháng sì hài zhōng liáng zì wèi bào nüè zhī sù yán yú jūn lǚ yòng suī jí yú rén mín zhì fá yǒu cí tì wén wèi wèi jīn zhě què shì tóng xīn zhī hǎo gòng tú wèn zuì zhī shī niàn bǐ qún lí jiù wèi chì zǐ jì jiǔ lún yú tú tàn sī yǒng jìng yú fāng chuí chéng yì bù yú yì dāng rú yuē sì chà tài fù zhī shū mì yuàn shì tóng guàn lǐng bīng xiāng yīng shǐ huí qǐng shì jǔ jūn de rì yǐ píng jìn bīng jiā gōng suǒ yǒu wǔ dài yǐ hòu suǒ xiàn yōu jì děng zhōu jiù hàn dì jí hàn mín bìng jū yōng gǔ běi sōng tíng yú guān yǐ yì shōu fù suǒ yǒu bīng mǎ bǐ cǐ bù dé qīn yuè guò guān wài jù zhū yì jí guì cháo jǔ bīng zhī hòu kuì sàn dào bǐ yú chù rén hù bù zài shōu fù zhī shù yín juàn yī yǔ qì dān shù mù suì jiāo réng zhì què chǎng jì yì zhī hòu qì dān qǐng hé tīng mìng gè wú yǔn cóng sū shòu jí jiā shǔ bìng yú èr yuán qǐng yī jiù jīn qiǎn hòu dāng qiū miǎo yì jiè xī chún jīn chà wǔ xiǎn dài fū wén zhōu tuán liàn shǐ mǎ zhèng tóng chà lái shǐ fù hái cháo wài yǒu shǎo lǐ wù jù zhū bié fú zhuān fèng shū chén xiè bù xuān.
九月日大宋皇帝謹致書於大金皇帝闕下遠承信介特示函書具聆啟處之祥殊副瞻懷之素契丹逆天賊義干紀亂常肆害忠良恣為暴虐知夙嚴於軍旅用綏集於人民致罰有辭逖聞為慰今者確示同心之好共圖問罪之師念彼群黎舊為赤子既久淪於塗炭思永靜於方陲誠意不渝義當如約巳差太傅知樞密院事童貫領兵相應使回請示舉軍的日以憑進兵夾攻所有五代以後所陷幽薊等州舊漢地及漢民並居庸古北松亭榆關已議收復所有兵馬彼此不得侵越過關外據諸邑及貴朝舉兵之後潰散到彼餘處人戶不在收復之數銀絹依與契丹數目歲交仍置榷場計議之後契丹請和聽命各無允從蘇壽吉家屬並餘二員請依舊津遣候當秋杪益介熙純今差武顯大夫文州團練使馬政同差來使副還朝外有少禮物具諸別幅專奉書陳謝不宣。
jǐn bái.
謹白。
shì mù.
事目。
shū mì yuàn fèng shèng zhǐ yǐ chà mǎ zhèng tóng lái shǐ jī guó shū wǎng dà jīn guó suǒ yǒu dào rì hé xíng lǐ huì yì yuē shì jié. ruò bù jù lù lǜ bǐ bié wú jù píng jīn kāi liè rú hòu yī zuó lái zhào liáng sì děng dào shàng jīng jì yì yān jīng yī dài yǐ lái zhōu chéng zì shì bāo kuò xī jīng zài nèi miàn fèng dà jīn huáng dì zhǐ huī yán wǒ běn bú yào xī jīng zhǐ wèi jiù bǐ ná ā shì gǎi zuò ā gǔ qù. qiě liú zhe hòu jiāng lái ná le ā shì gǎi zuò ā gǔ dū yǔ nán cháo zhào liáng sì děng. yòu yán yù xiān qǔ wèi yīng shuò sān zhōu què yán hòu zài lái lǐ huì jīn lái guó.
樞密院奉聖旨已差馬政同來使齎國書往大金國所有到日合行理會議約事節。若不具錄慮彼別無據憑今開列如後一昨來趙良嗣等到上京計議燕京一帶以來州城自是包括西京在內面奉大金皇帝指揮言我本不要西京只為就彼挐阿適(改作阿古)去。且留著候將來挐了阿適(改作阿古)都與南朝趙良嗣等。又言欲先取蔚應朔三州卻言候再來理會今來國。
shū nèi suǒ yán wǔ dài yǐ hòu suǒ xiàn yōu jì děng zhōu jiù hàn dì jí hàn mín jí shì jì zhuō yì tán shùn yíng píng bìng shān hòu yún: huán yīng shuò wèi guī rú xīn wǔ jiē xì jiù hàn dì yě. nèi yún: zhōu gǎi wèi xī jīng xīn zhōu gǎi wèi fèng shèng wǔ zhōu gǎi wèi guī huà chú shān qián yǐ dìng wài qí xī jīng guī huà fèng shèng guī rú děng zhōu kǒng fáng dà jīn bīng mǎ jiā gōng lái lù dāng cháo wèi qù shōu fù qí xī jīng guī huà fèng shèng guī rú děng zhōu hòu jiāng lái dà jīn guó bīng mǎ huí guī zhī hòu dāng cháo shōu fù yī jīn lái guó shū nèi sì xǔ jǐn jiù rì suǒ yǔ qì dān wǔ shí wàn yín juàn zhī shù běn wèi wǔ dài yǐ hòu suǒ xiàn yōu jì yī dài jiù hàn dì jí hàn mín suǒ yǐ yán yōu jì yī dài biàn hé xī jīng zài nèi. ruò bù rú cǐ zé zěn shēng kěn yǔ xǔ duō yín juàn yī jīn lái suǒ yuē yīng qī jiā gōng zuì wèi dà shì xū shì dà jīn bīng mǎ dào xī jīng dà sòng bīng mǎ biàn zì yān jīng bìng yīng shuò zhōu rù qù yě. rú cǐ zé fāng shì jiā gōng zé yīng dé jīn lái xiāng yuē yě.. ruò jiāng lái dà jīn bīng mǎ bú dào xī jīng yǐ biàn yīng qī jiā gōng qí mǎ zhèng huí yú guó shū nèi fēn míng shì jí jǔ jūn de què dào xī jīng yuè rì guì píng xiāng yīng yòu zhā fù mǎ zhèng hòu dào rì jí jù jù nián yǔ yán shì jié yī yī kāi shuō rú wèi xìn píng jí chū cǐ shèng zhǐ wén zì bìng zhú jié zhào huì xiāng yuē bù guǎn lòu luò réng qǔ de què huí shū shù zǎo huí guī zhǔn cǐ jiǎo shēn wú zhì liú zhì zhě.
書內所言五代以後所陷幽薊等州舊漢地及漢民即是薊涿易檀順營平並山後云:寰應朔蔚媯儒新武皆系舊漢地也。(內云:州改為西京新州改為奉聖武州改為歸化)除山前已定外其西京歸化奉聖媯儒等州恐妨大金兵馬夾攻來路當朝未去收復其西京歸化奉聖媯儒等州候將來大金國兵馬回歸之後當朝收復一今來國書內巳許盡舊日所與契丹五十萬銀絹之數本為五代以後所陷幽薊一帶舊漢地及漢民所以言幽薊一帶便和西京在內。若不如此則怎生肯與許多銀絹一今來所約應期夾攻最為大事須是大金兵馬到西京大宋兵馬便自燕京並應朔州入去也。如此則方是夾攻則應得今來相約也。。若將來大金兵馬不到西京以便應期夾攻其馬政回於國書內分明示及舉軍的確到西京月日貴憑相應右劄付馬政候到日即據具年語言事節一一開說如未信憑即出此聖旨文字並逐節照會相約不管漏落仍取的確回書庶早回歸准此繳申無致留滯者。
shí yī yuè èr shí jiǔ rì bǐng yín mǎ zhèng zhì nǚ zhēn.
十一月二十九日丙寅馬政至女真。
zhèng děng zhì nǚ zhēn shòu yǐ guó shū jí chū shì mù shì zhī ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá bù rèn suǒ xǔ xī jīng zhī yǔ. qiě yán píng luán yíng sān zhōu bù xì yān jīng suǒ guǎn zhèng bù zhī yuán chuán yán zhī xiáng jí píng zhōu yuán xì yàn dì dàn duì yǐ wěi wěi suì liú lǔ shān cǐ zì zhàng qián yuè yú yì lùn bù jué lǔ gǎi zuò jīn rén yǐ cháo tíng yù quán hái shān qián shān hòu gù dì gù mín yì jiē huái yí gè yǐ wèi nán cháo wú bīng róng zhī bèi zhǐ yǐ yǐ yǔ qì dān yín juàn zuò yāo hàn dì. qiě běi cháo suǒ yǐ xióng shèng guò gǔ zhě yuán dé yàn dì hàn rén yě. jīn yī dàn gē hái nán cháo bù wéi guó shì wēi xuē jiān tuì shǒu wǔ guān zhī běi yǐ lín zhì nán fāng zuò shòu qí bì. ruò wǒ jiāng lái miè qì dān jǐn yǒu qí dì zé nán cháo hé gǎn bù fèng wǒ bì bó bù hòu wǒ huān méng shè. ruò wǒ yù nán tà tǔ jiāng bǐ yǐ hé lì jù wǒ. yòu hé bì kuà hǎi jiǎng hǎo zài wǒ qí píng qì dān réng jù yàn dì yǔ sòng wèi lín zhì shí yǐ bīng yàn jìng gèng zhǎn tí fēng yǒu hé bù kě xú yì wèi chí wéi zhān hǎn gǎi zuò ní kān yún: nán cháo sì miàn bèi biān. ruò wú bīng lì ān néng lì guó qiáng dà rú cǐ wèi kě qīng zhī dāng. qiě liáng tú shǎo liú rén shǐ bù fáng ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá suì jiāng mǎ kuò suí xíng shè liè.
政等至女真授以國書及出事目示之阿骨打(改作阿固達)不認所許西京之語。且言平灤營三州不系燕京所管政不知元傳言之詳及平州元系燕地但對以唯唯遂留虜(刪此字)帳前月餘議論不決虜(改作金)人以朝廷欲全還山前山後故地故民意皆懷疑各以為南朝無兵戎之備止以已與契丹銀絹坐邀漢地。且北朝所以雄盛過古者緣得燕地漢人也。今一旦割還南朝不惟國勢微削兼退守五關之北以臨制南方坐受其弊。若我將來滅契丹盡有其地則南朝何敢不奉我幣帛不厚我歡盟設。若我欲南拓土疆彼以何力拒我。又何必跨海講好在我俟平契丹仍據燕地與宋為鄰至時以兵厭境更展提封有何不可徐議未遲惟粘罕(改作尼堪)云:南朝四面被邊。若無兵力安能立國強大如此未可輕之當。且良圖少留人使不妨阿骨打(改作阿固達)遂將馬擴隨行射獵。
mǎ kuò máo zhāi zì xù yuē: ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yī rì jí zhòng qiú háo gǎi zuò bù jiāng chū huāng mò dǎ wéi shè liè zhān hǎn gǎi zuò ní kān yǔ mǒu bìng pèi lìng yì zhě xiāng wèi yuē: wǒ wén nán cháo rén zhǐ huì wén zhāng bù huì wǔ yì guǒ rú hé mǒu dá yǐ nán cháo dà guó wén wǔ cháng fēn liǎng jiē rán ér wǔ yǒu jiān shēn wén mò wén.
馬擴茆齋自敘曰:阿骨打(改作阿固達)一日集眾酋豪(改作部將)出荒漠打圍射獵粘罕(改作尼堪)與某並轡令譯者相謂曰:我聞南朝人止會文章不會武藝果如何某答以南朝大國文武常分兩階然而武有兼深文墨文。
yǒu jīng xiǎo bīng wù zhě chū bù yī gài yán yě. zhān hǎn gǎi zuò ní kān yún: wén jiào yù bīng shū jí dì mò shā huì gōng mǎ fǒu mǒu dá yǐ wǔ jǔ jìn shì qǔ zài yì cè gōng shǐ tè qí xié sè ěr zhān hǎn gǎi zuò ní kān suì qǔ yǐ suǒ pèi gōng shòu mǒu yún: qiě fán zǒu mǎ kāi gōng yuàn dé lüè jiàn nán rén shè gōng shǒu duàn mǒu suì cè mǎ wǎn gōng zuò shè wù zhuàng zhān hǎn gǎi zuò ní kān è rán mǎ xíng jī xuě zhōng suī qíng rì bù xiāo zhì wǎn ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá zhào mǒu yún: wén nán shǐ huì kāi gōng lái rì suí wǒ shè yī wù rú hé pū dá yǐ wǔ jǔ shè shēng fēi suǒ zhǎng róng shì shè zhī kǒng huò yǒu de yì zǎo ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá shè yī hǔ pí zuò xuě shàng shòu pū gōng shǐ gè yī qí gōng yǐ pí wèi xián zhǐ yī jī xuě shǐ mǒu shè zhī zài zhōng qí duān ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá xiào yuē: shè dé shā hǎo nán cháo shè zhě jǐn. ruò shì hū! pū dá yǐ cuò dà gōng jiàn ruǎn ruò bù kān rú zài jīng zé yǒu zǐ dì suǒ zhǎng rù zhī hòu zhū bān zhí tiān xià jìn jūn zhū lù dà shì yì rén jí yán biān gǎn tiān yī yǒng zì xiào yòng gōng jiàn shǒu bǎo jiǎ bǐ nǎi wǔ yì jīng zhuàng zhī rén rú mǒu tè qí xiǎo xiǎo zhě ěr liáng jiǔ ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá shàng mǎ gù dà dí wū shòu mǒu gōng yī shè shēng jiàn yī yuē yún: yǒu shòu qǐ jí shè zhī xíng èr lǐ xǔ yī huáng zhāng yuè qǐ ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá chuán lìng yún: zhū jiāng wèi xǔ shè lìng nán shǐ xiān shè mǒu yuè mǎ chí zhú yǐn gōng yī fā yì zhī zì ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá ér xià jiē chēng shàn shì wǎn zhān hǎn gǎi zuò ní kān yán jiàn huáng dì shuō shè dé shā hǎo nán shǐ shè zhòng wǒ xīn shàng kuài huó cì rì hái guǎn dà dí wū jiàn xiān jūn yǔ shén xǐ cì rì ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá qiǎn qí dì sháo wǎ gǎi zuò shuò hā láng jūn jī diāo qiú jǐn páo xī dài děng qī jiàn yún: nán shǐ néng chí shè huáng dì cì zhān hǎn gǎi zuò ní kān fù sā wáng hài gǎi zuò sà hā xiàng gōng zhě yún: nán shǐ shè shēng de zhōng míng tīng shén yuǎn kě lì yī xiǎn míng jīn hòu huàn zuò yě. lì má lì gǎi zuò yī lēi mǎ lēi yì yún: shàn shè zhī rén yě. mǒu suí dǎ wéi zì lái liú gǎi zuò lā lín hé ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá suǒ jū zhǐ běi dài dōng xíng yuē wǔ bǎi yú lǐ jiē píng tǎn cǎo mǎng jué shǎo jū mín měi sān wǔ lǐ zhī jiān yǒu yī èr zú zhàng měi zhàng zú bù guò sān wǔ shí jiā zì guò xián zhōu zhì hùn tóng jiāng yǐ běi bù zhǒng gǔ mài suǒ zhǒng zhǐ bài zǐ chūn liáng xuán chuī yìng fàn yù ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá jù zhū qiú gǎi zuò jiāng gòng shí zé yú kàng shàng yòng ǎi tái zi huò mù pán xiāng jiē rén zhì bài zǐ fàn yī bēi jiā bǐ qí shàng liè yǐ jì jiǔ yě suàn zhǎng guā jiē yán zì zhě bié yǐ mù yè shèng zhū yáng jī lù tù láng zhāng jǐ hú lí niú lǘ quǎn shān cǐ èr zì mǎ é yàn yú yā xiā chóng má shān cǐ èr zì děng ròu huò fán huò pēng huò shēng luán duō yǐ jiè suàn hàn zì wò lù xù gōng liè gè qǔ pèi dāo luán qiè jiàn fàn shí bà fāng yǐ bó jiǔ chuán bēi lěng yǐn wèi zhī yù yàn zhě yì rú cǐ zì guò pín chén zhōu dōng jīng yǐ běi jué shǎo yáng miàn měi chén jí xī gè yǐ shè dào qín shòu jiàn fàn shí bì shàng mǎ měi dàn ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yú jī xuě shàng yǐ cǎo jiàn yī hǔ pí bèi fēng ér zuò qián liáo cǎo mù lǜ zhū qiú gǎi zuò jiāng zhì gè qǔ suǒ pèi jiàn yī zhī zhì zhàn yuǎn jìn gè suí suǒ zhàn zuǒ yòu shàng mǎ fàng wéi jūn mǎ dān xíng měi qí zhǐ qù wǔ qī bù jiē xù bù jué liǎng tóu xiāng wàng cháng jí yī èr shí lǐ hòu fàng wéi jǐn ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá shàng mǎ qù hòu duì.
有精曉兵務者初不一概言也。粘罕(改作尼堪)云:聞教諭兵書及第莫煞會弓馬否某答以武舉進士取在義策弓矢特其挾色耳粘罕(改作尼堪)遂取已所佩弓授某云:且煩走馬開弓願得略見南人射弓手段某遂策馬挽弓作射物狀粘罕(改作尼堪)愕然馬行積雪中雖晴日不消至晚阿骨打(改作阿固達)召某云:聞南使會開弓來日隨我射一物如何仆答以武舉射生非所長容試射之恐或有得翌早阿骨打(改作阿固達)設一虎皮坐雪上授仆弓矢各一其弓以皮為弦指一積雪使某射之再中其端阿骨打(改作阿固達)笑曰:射得煞好南朝射者盡。若是乎!仆答以措大弓箭軟弱不堪如在京則有子弟所長入祗候諸班直天下禁軍諸路大事藝人及沿邊敢(添一勇字)效用弓箭手保甲彼乃武藝精壯之人如某特其小小者耳良久阿骨打(改作阿固達)上馬顧大迪烏授某弓一射生箭一約云:有獸起即射之行二里許一黃獐躍起阿骨打(改作阿固達)傳令云:諸將未許射令南使先射某躍馬馳逐引弓一發殪之自阿骨打(改作阿固達)而下皆稱善是晚粘罕(改作尼堪)言見皇帝說射得煞好南使射中我心上快活次日還館大迪烏見先君語甚喜次日阿骨打(改作阿固達)遣其弟韶瓦(改作碩哈)郎君齎貂裘錦袍犀帶等七件云:南使能馳射皇帝賜粘罕(改作尼堪)父撒〈王亥〉(改作薩哈)相公者云:南使射生得中名聽甚遠可立一顯名今後喚作也。力麻立(改作伊勒瑪勒)譯云:善射之人也。某隨打圍自來流(改作拉林)河阿骨打(改作阿固達)所居指北帶東行約五百餘里皆平坦草莽絕少居民每三五里之間有一二族帳每帳族不過三五十家自過咸州至混同江以北不種穀麥所種止稗子春糧旋炊硬飯遇阿骨打(改作阿固達)聚諸酋(改作將)共食則於炕上用矮抬子或木盤相接人置稗子飯一杯加匕其上列以薺韭野蒜長瓜皆鹽漬者別以木楪盛豬羊雞鹿兔狼獐麂狐狸牛驢犬(刪此二字)馬鵝雁魚鴨蝦〈蟲麻〉(刪此二字)等肉或燔或烹或生臠多以芥蒜汗漬沃陸續供列各取佩刀臠切薦飯食罷方以薄酒傳杯冷飲謂之御宴者亦如此自過嬪辰州東京以北絕少羊面每晨及夕各以射到禽獸薦飯食畢上馬每旦阿骨打(改作阿固達)於積雪上以草荐一虎皮背風而坐前燎草木率諸酋(改作將)至各取所佩箭一隻擲占遠近各隨所占左右上馬放圍軍馬單行每騎止去五七步接續不絕兩頭相望常及一二十里候放圍盡阿骨打(改作阿固達)上馬去後隊。
yī èr lǐ lì rèn qí xíng liǎng yì qí bīng shì qí jìn qū fán yě shòu zì nèi fù wài zhě sì wéi dé yíng shè zì wài fù nèi zhě xū zhǔ qiú gǎi zuò shuài xiān shè fán wéi rú jī zhǎng xú jìn yuē sān sì shí lǐ jìn kě sù zhī chù jí liǎng shāo hé wéi jiàn cù xū yú zuò èr sān shí zā yě shòu bèng zǒu huò shè huò jī jǐn bì zhī ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá fù shè pí zuò sā huǒ zhì huò shēng luán yǐn jiǔ yī liǎng bēi qí sàn zhǐ sù ā hóu yào gǎi zuò ā gù dá cháng yán wǒ guó zhōng zuì lè wú rú dǎ wéi qí xíng jūn bù zhèn dà gài chū cǐ chū liè jì hái nǎi lìng zhū láng jūn jiā gè jù jiǔ yáo qǐng nán shǐ fù yǐn shí yú rì shǐ zào guó shū shí shì yuán rì gé xī lìng dà dí wū jù chē zhàng zhào nán shǐ fù yàn líng chén chū guǎn fù zhàng qián jìn xíng wǔ lǐ ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yǔ qí qī dài fū rén zhě yú kàng shàng shè jīn zhuāng jiāo yǐ èr fù bìng zuò ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá èr qī jiē chēng fū rén cì zhě kōu yī qīn shàng shí wù yǐ míng mǎ gōng shǐ jiàn shuò wèi xiàn. qiě yuē: chén xià yǒu xié chǎn jiān nìng bù zhōng bù xiào zhě yuàn huáng dì dài shàng tiān yǐ cǐ jiàn cǐ gōng zhū shā zhī gè guì shàng shòu bēi guó zhǔ chóu zhuó zhī cì lìng nán shǐ shàng shòu bēi yú guó zhǔ jí fū rén yǐn bì ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá qīn dì èr bēi chóu nán shǐ ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yún: wǒ jiā zì shàng zǔ xiāng chuán zhǐ yǒu rú cǐ fēng sú bù huì shē shì dī dé zhè gè wū zi dōng nuǎn xià liáng gèng bù gǔn xiū gōng diàn láo fèi bǎi xìng yě. nán shǐ wù xiào rán dāng shí yǐ jiāng shàng jīng lüè dào dà liáo lè gōng liè yú wū wài zòu qū jiàn shāng bǐ zuǒ yòu qīn jìn láng jūn bèi wán xiá yuè lè dú ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá bù yǐ wèi yì shū rú bù wén yàn bì lìng nán shǐ wǎng zhān hǎn gǎi zuò ní kān jiā yì shì bì qiǎn shǐ suí mǎ zhèng lái.
一二里立認旗行兩翼騎兵視旗進趨凡野獸自內赴外者四圍得迎射自外赴內者須主酋(改作帥)先射凡圍如箕掌徐進約三四十里近可宿之處即兩梢合圍漸促須臾作二三十匝野獸迸走或射或擊盡斃之阿骨打(改作阿固達)復設皮坐撒火炙或生臠飲酒一兩杯騎散止宿阿骺要(改作阿固達)嘗言我國中最樂無如打圍其行軍步陣大概出此出獵既還乃令諸郎君家各具酒肴請南使赴飲十餘日始造國書時適元日隔夕令大迪烏具車仗召南使赴宴凌晨出館赴帳前近行五里阿骨打(改作阿固達)與其妻大夫人者於炕上設金裝交椅二副並坐阿骨打(改作阿固達)二妻皆稱夫人次者摳衣親上食物以名馬弓矢劍槊為獻。且曰:臣下有邪諂奸佞不忠不孝者願皇帝代上天以此劍此弓誅殺之各跪上壽杯國主酬酌之次令南使上壽杯於國主及夫人飲畢阿骨打(改作阿固達)親遞二杯酬南使阿骨打(改作阿固達)云:我家自上祖相傳止有如此風俗不會奢餙氐得這個屋子冬暖夏涼更不輥修宮殿勞費百姓也。南使勿笑然當時已將上京掠到大遼樂工列於屋外奏曲薦觴彼左右親近郎君輩玩狎悅樂獨阿骨打(改作阿固達)不以為意殊如不聞宴畢令南使往粘罕(改作尼堪)家議事畢遣使隨馬政來。
xuān hé sān nián zhēng yuè jīn rén chà hé lǔ gǎi zuò hè lǔ dà dí wū chōng shǐ fù chí shū lái yì jiā gōng.
宣和三年正月金人差曷魯(改作赫嚕)大迪烏充使副持書來議夾攻。
jīn rén guó shū zhēng yuè rì dà jīn huáng dì zhì shū yú dà sòng huáng dì què xià shì yū shǐ chuán yáo shì yīn huá zài xiáng bié shǔ zhī cí bèi xíng shū wài zhī yì shì xū shěn ér hòu dù lǐ dāng jù yǐ xiān wén zuó zhě zhào liáng sì děng huí xǔ yǔ yān jīng bìng suǒ guǎn zhōu zhèn shū zài. ruò bù jiā gōng nán yīng yǐ xǔ lìng. ruò gèng yào xī jīng zhǐ qǐng jiù biàn jì dù shōu qǔ rú nán guǒ yì jì wèi bào shì yǒu cǐ suǒ yóu wèi yán jǔ dòng de qī suǒ yǒu guān fēng jué dāng shì hòu chūn lìng zài shǐ shàn zhù duō qí jīn chà bèi jǐn hé lǔ gǎi zuò bèi lēi hè lǔ dà dí wū chōng guó xìn shǐ fù yǒu shǎo lǐ wù jù zhū bié lù zhuān fèng shū bù xuān jǐn bái.
金人國書正月日大金皇帝致書於大宋皇帝闕下適紆使傳遙示音華載詳別屬之辭備形書外之意事須審而後度禮當具以先聞昨者趙良嗣等回許與燕京並所管州鎮書載。若不夾攻難應已許令。若更要西京只請就便計度收取如難果意冀為報示有此所由未言舉動的期所有關封決當事後春令在始善祝多祺今差孛堇曷魯(改作貝勒赫嚕)大迪烏充國信使副有少禮物具諸《別錄》專奉書不宣謹白。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn sì jiào kān jì.
※卷四校勘記。
zhōng xùn láng wáng huán chōng shǐ xùn wù zuò yì sì yuè shí sì rì dǐ jì zhōu guān xià jì wù zuò sū biàn jiào qǐ bīng xiāng yīng qù guī qù wù zuò zhé nán bīng bù dé guò sōng tíng gǔ běi yú guān zhī nán nán bīng wù zuò běi bīng hòu lái nián yuē rì tóng jǔ wèi zhī kǒng shī xìn wèi zhī èr zì yī zuò wéi gù qǐng shǐ fù huí jiàn yáng pǔ tuō gù zì qí tā jiè zhì tā wù zuò dì yú lì děng bīng jí èr shí bā rén yú wù zuò yú jìng jiàn bēn fēi jiàn wù zuò shì yǐ jǐn xǔ jiù rì suǒ yǔ qì dān wǔ shí wàn yín juàn zhī shù jǐn xǔ wù zuò xǔ jǐn jī píng xiāng yīng jī wù zuò guì zhì shí yǐ bīng yā jìng yā wù zuò yàn suǒ zhǒng zhǐ bài zǐ chōng liáng xuán chuī yìng fàn liáng yī zuò mǐ yìng yī zuò jīng suǒ yǒu guān fēng jué dāng shì hòu zài zhī yì dāng shú lǜ tuō zài zhī liù zì.
忠訓郎王環充使(訓誤作翊)四月十四日抵薊州關下(薊誤作蘇)便教起兵相應趣歸(趣誤作輒)南兵不得過松亭古北榆關之南(南兵誤作北兵)候來年約日同舉為之恐失信(為之二字一作惟)故請使副回見楊朴(脫故字)其他界至(他誤作地)於立等兵級二十八人(於誤作於)竟見奔飛(見誤作是)已盡許舊日所與契丹五十萬銀絹之數(盡許誤作許盡)齎憑相應(齎誤作貴)至時以兵壓境(壓誤作厭)所種止稗子舂糧旋炊硬飯(糧一作米硬一作粳)所有關封決當事後載知亦當熟慮(脫載知六字)。