zhèng xuān shàng zhì sì.
政宣上帙四。
qǐ xuān hé yuán nián sān yuè shí bā rì jiǎ zǐ, jǐn xuān hé sān nián zhēng yuè.
起宣和元年三月十八日甲子,尽宣和三年正月。
sān yuè dīng wèi shuò gǎi yuán xuān hé.
三月丁未朔改元宣和。
xuān hé yuán nián sān yuè shí bā rì jiǎ zǐ chà guī cháo guān cháo yì dài fū zhí mì gé zhào yǒu kāi zhōng yì láng wáng huán chōng shǐ jī zhào shū lǐ wù yǔ lǐ shàn qìng děng dù hǎi pìn jīn guó.
宣和元年三月十八日甲子差归朝官朝议大夫直秘阁赵有开忠翊郎王环充使赍诏书礼物与李善庆等渡海聘金国。
xiān shì guī cháo guān zhào liáng sì zhào yǒu kāi yì bào pìn nǚ zhēn yí liáng sì yù yòng guó shū lǐ yǒu kāi yuē: nǚ zhēn zhī qiú gǎi zuò zhǎng zhǐ jié dù shǐ shì shòu qì dān fēng jué cháng mù zhōng cháo bù dé chén shǔ hé bì guò wèi zūn chóng shān cháng mù zhì cǐ shí sì zì zhǐ yòng zhào shū zú yǐ. wèn shàn qìng rú hé shàn qìng yuē: èr zhě jiē kě yòng wéi cháo tíng zé zhī, yú shì cóng yǒu kāi yǔ shàn qìng děng zhì dēng zhōu wèi xíng yǒu kāi sǐ huì hé běi zòu dé dié zhě yán qì dān yǐ gē liáo dōng dì fēng nǚ zhēn gǎi zuò ā gǔ dá wèi dōng huái guó zhǔ. qiě wàng yán nǚ zhēn cháng qí qǐng qì dān xiū hǎo zhà yǐ qí biǎo wén, yú shì bà shǐ rén zhī xíng zhǐ chà hū yán qìng děng yòng dēng zhōu dié qiǎn lǐ shàn qìng děng guī.
先是归朝官赵良嗣赵有开议报聘女真仪良嗣欲用国书礼有开曰:女真之酋(改作长)止节度使世受契丹封爵常慕中朝不得臣属何必过为尊崇(删常慕至此十四字)止用诏书足矣。问善庆如何善庆曰:二者皆可用惟朝廷择之,於是从有开与善庆等至登州未行有开死会河北奏得谍者言契丹已割辽东地封女真(改作阿骨达)为东怀国主。且妄言女真尝祈请契丹修好诈以其表闻,於是罢使人之行止差呼延庆等用登州牒遣李善庆等归。
liù yuè sān rì wù yín hū yán qìng zhì nǚ zhēn jūn qián wèi nǚ zhēn suǒ liú.
六月三日戊寅呼延庆至女真军前为女真所留。
hū yán qìng zhì jīn rén jūn qián qí guó zhǔ yǔ zhān hǎn gǎi zuò ní kān děng zé yǐ zhōng chuò. qiě yán dēng zhōu yí wén xíng dié zhī fēi hū yán qìng dá yún: běn cháo zhī guì cháo yǔ qì dān tōng hǎo. yòu yǐ shǐ rén zhì dēng zhōu yuán jí gào zhōng jí yán qìng yǔ guì cháo shǐ rén tóng yì yù de zǎo dào jūn qián shǐ rén jì sǐ suì quán lìng dēng zhōu zuò yí wén jī zǒu qián lái shǐ rén yǔ shū bù lái zì yǒu cǐ gù. ruò guì cháo bù yǔ qì dān tōng hǎo jí cháo tíng dìng bié yǒu shǐ rén gòng yì qiè wàng míng chá yán zhī bù tīng suì jū liú hū yán qìng.
呼延庆至金人军前其国主与粘罕(改作尼堪)等责以中辍。且言登州移文行牒之非呼延庆答云:本朝知贵朝与契丹通好。又以使人至登州缘疾告终即延庆与贵朝使人同议欲得早到军前使人既死遂权令登州作移文赍走前来使人与书不来自有此故。若贵朝不与契丹通好即朝廷定别有使人共议切望明察言之不听遂拘留呼延庆。
shí èr yuè èr shí wǔ rì dīng yǒu nǚ zhēn qiǎn hū yán qìng huí.
十二月二十五日丁酉女真遣呼延庆回。
hū yán qìng jì bèi liú shù jiàn guó zhǔ zhí qí qián shuō zài sān biàn lùn fēn ná lèi rì ér guó zhǔ yǔ zhān hǎn gǎi zuò ní kān wù shì gǎi zuò wū shě yì lùn fù qiǎn hū yán qìng guī lín háng yǔ yún: kuà hǎi qiú hǎo fēi wú jiā běn xīn gòng yì jiā gōng fěi wǒ qiú ěr jiā ěr jiā zài sān dú wú jiā wú jiā lì guó yǐ huò dà liáo shù jùn qí tā zhōu jùn kě yǐ fǔ shí suǒ qiǎn shǐ rén bào pìn zhě yù jiāo jié lín guó bù gǎn jù mìng jì wén shǐ huí bù yǐ shū shì ér yǐ zhào zhào wǒ yǐ fēi qí yí shǐ rén suī zú zì hé fù chāi shǐ rén zhǐ lìng shǐ chén qián lái yì shì yóu fēi qí lǐ zú jiàn zhōng chuò běn yù liú rǔ niàn guò zài ěr cháo fēi qīng zuì yě. rú jiàn huáng dì. ruò guǒ yù jié hǎo tóng gòng miè liáo qǐng zǎo shì guó shū. ruò yī jiù yòng zhào dìng nán cóng yě.. qiě dà liáo qián rì qiǎn shǐ rén lái yù cè wú wèi dōng huái guó zhě gài běn cháo wèi shòu ěr jiā lǐ zhī qián cháng qiǎn shǐ rén rù dà liáo lìng cè wú wèi dì qǔ qí lǔ bù shǐ mìng wèi guī ěr jiā fāng tōng hǎo hòu jì nuò rǔ jiā ér liáo guó shǐ rén cè wú wèi zhì shèng zhì míng huáng dì dāng shí wú nù qí lǐ yí bù quán. yòu niàn tou yǔ rǔ jiā yǐ jié jiā gōng suì biān qí lái shǐ bù shòu fǎ jià yòng běn guó shǒu ěr jiā zhī yuē bù wèi guì cháo rú cǐ.
呼延庆既被留数见国主执其前说再三辩论纷挐累日而国主与粘罕(改作尼堪)兀室(改作乌舍)议论复遣呼延庆归临行语云:跨海求好非吾家本心共议夹攻匪我求尔家尔家再三渎吾家吾家立国已获大辽数郡其他州郡可以俯拾所遣使人报聘者欲交结邻国不敢拒命暨闻使回不以书示而以诏诏我已非其宜使人虽卒自合复差使人止令使臣前来议事尤非其礼足见中辍本欲留汝念过在尔朝非卿罪也。如见皇帝。若果欲结好同共灭辽请早示国书。若依旧用诏定难从也。。且大辽前日遣使人来欲册吾为东怀国者盖本朝未受尔家礼之前常遣使人入大辽令册吾为帝取其卤簿使命未归尔家方通好後既诺汝家而辽国使人册吾为至圣至明皇帝当时吾怒其礼仪不全。又念头与汝家已结夹攻遂鞭其来使不受法驾用本国守尔家之约不谓贵朝如此。
jiàn wǔ qīng kě sù guī wèi wǒ yán qí suǒ yǐ guó zhǔ suì qǐ yì rì hū yán qìng cí guī chí qí shū lái yún: qì dān jiǎng hǎo bù chéng qǐng fù bié qiǎn rén tōng hǎo.
见侮卿可速归为我言其所以国主遂起翌日呼延庆辞归持其书来云:契丹讲好不成请复别遣人通好。
èr shí liù rì wù xū hū yán qìng lí nǚ zhēn jūn qián.
二十六日戊戌呼延庆离女真军前。
xuān hé èr nián èr yuè èr shí liù rì dīng yǒu hū yán qìng huí dào jīng shī.
宣和二年二月二十六日丁酉呼延庆回到京师。
shì rì qìng rù cháo zòu yán nǚ zhēn suǒ yán zhī shì jī dào nǚ zhēn wén zì bào yǔ qiǎn shǐ dà liáo jiǎng hǎo bù chéng yǐ qǐ bīng gōng shàng jīng wáng shī zhōng qiǎn qí zi huán tóng hū yán qìng fù quē jiàn tóng guàn yì shì.
是日庆入朝奏言女真所言之事赍到女真文字报与遣使大辽讲好不成已起兵攻上京王师中遣其子环同呼延庆赴阙见童贯议事。
sān yuè liù rì bǐng wǔ zhào zhōng fèng dài fū yòu wén diàn xiū zhuàn zhào liáng sì yóu dēng zhōu wǎng shǐ zhōng xùn láng wáng huán fù zhī yì jiā gōng qì dān qiú yàn yún: dì suì bì děng shì.
三月六日丙午诏中奉大夫右文殿修撰赵良嗣由登州往使忠训郎王环副之议夹攻契丹求燕云:地岁币等事。
shí tóng guàn shòu mì zhǐ jiè qí wài shì yǐ móu fù yàn zhào zhào liáng sì wáng huán chōng shǐ fù yóu dēng zhōu yǐ wǎng yòng zǔ zōng gù shì yǐ mǎi mǎ wéi míng yīn yuē jiā gōng qì dān qǔ yàn yún: gù dì miàn yuē bù jī shū wéi fù yǐ yù bǐ.
时童贯受密旨借其外势以谋复燕诏赵良嗣王环充使副由登州以往用祖宗故事以买马为名因约夹攻契丹取燕云:故地面约不赍书唯付以御笔。
zhào liáng sì yàn yún: fèng shǐ lù yuē: xuān hé èr nián chūn èr yuè zhào qiǎn zhōng fèng dài fū yòu wén diàn xiū zhuàn zhào liáng sì jiǎ cháo fèng dài fū yóu dēng zhōu fàn hǎi shǐ nǚ zhēn zhōng xùn láng wáng huán fù zhī yǐ jì yì yī zǔ zōng cháo gù shì mǎi mǎ wéi míng yīn yì yuē jiā gōng qì dān qǔ yàn jì yún: shuò děng jiù hàn dì fù guī yú cháo tíng yuán fèng mì zhǐ lìng miàn yì bié bù céng jī wén zì qián qù sān yuè èr shí liù rì zì dēng zhōu fàn hǎi yóu xiǎo xiè tuó jī xiǎo gǔ yún: tuó jī yí zuò jī dì jìn chéng dǎo mò dǎo qí zǐ tān dōng chéng huì kǒu pí dùn dǎo sì yuè shí sì rì dǐ sū zhōu guān xià huì nǚ zhēn sì chū shī fēn sān lù qū shàng jīng liáng sì zì xián zhōu huì yú qīng niú shān yù lìng xiāng suí kàn gōng shàng jīng chéng pò suì yǔ ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá xiāng jiàn yú lóng gāng zhì yì yuē zhī yì dà dǐ yǐ yān jīng yí dài běn shì jiù hàn dì yù xiāng yuē jiā gōng qì dān shǐ nǚ zhēn qǔ zhōng jīng běn cháo qǔ yān jīng yí dài ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá lìng yì zhě yán yún: qì dān wú dào wǒ yǐ shā bài yīng xì qì dān zhōu yù quán shì wǒ jiā tián dì wèi gǎn nán cháo huáng dì hǎo yì jí yān jīng běn shì hàn dì tè xǔ yàn yún: yǔ nán cháo hòu sān sì rì biàn yǐn bīng qù liáng sì duì qì dān wú dào yùn jìn shù qióng nán běi jiā gōng bù wáng hé dài guì guó bīng mǎ qù xī jīng shén hǎo zì jīn rì yì yuē jì dìng zhǐ shì bù kě yǔ qì dān yì jiǎng hé ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yún: zì jiā jì yǐ tōng hǎo qì dān shén jiān shì zěn shēng hé dé biàn lái qǐ hé xū shuō yǔ yǐ gòng nán cháo yuē dìng yǔ le yān jīng chú jiāng yān jīng yǔ nán cháo kě yǐ hé yě. liáng sì duì jīn rì shuō yuē jì dìng suī wèi shè méng shì tiān dì guǐ shén shí jiē zhào lín xià bù kě gǎi yě. shí bà yuē bā shàng jīng kàn qì dān dà nèi jū shì xiāng yǔ shàng mǎ bìng pèi yóu xī piān mén bā bìng chéng mǎ guò wǔ luán xuān zhèng děng diàn suì zhì jiǔ yú yán hé lóu liáng sì yǒu shī yún: jiàn guó jiù bēi hú rì àn xìng wáng gù dì yě fēng gān huí tóu xiào wèi wáng gōng zǐ qí mǎ suí jūn shàng wǔ luán suì yì suì cì liáng sì xǔ sān shí wàn què yún: qì dān shí yān jīng bù shǔ nán cháo yóu zì yǔ wǔ shí wàn rú jīn yǔ le yān jīng rú hé zhǐ sān shí wàn.
赵良嗣燕云:奉使录曰:宣和二年春二月诏遣中奉大夫右文殿修撰赵良嗣假朝奉大夫由登州泛海使女真忠训郎王环副之以计议依祖宗朝故事买马为名因议约夹攻契丹取燕蓟云:朔等旧汉地复归於朝廷元奉密旨令面议别不曾赍文字前去三月二十六日自登州泛海由小谢駞基(小谷云:駞基疑作矶地近成岛)末岛棋子滩东城会口皮囤岛四月十四日抵苏州关下会女真巳出师分三路趋上京良嗣自咸州会于青牛山谕令相随看攻上京城破遂与阿骨打(改作阿固达)相见於龙冈致议约之意大抵以燕京一带本是旧汉地欲相约夹攻契丹使女真取中京本朝取燕京一带阿骨打(改作阿固达)令译者言云:契丹无道我已杀败应系契丹州域全是我家田地为感南朝皇帝好意及燕京本是汉地特许燕云:与南朝候三四日便引兵去良嗣对契丹无道运尽数穷南北夹攻不亡何待贵国兵马去西京甚好自今日议约既定只是不可与契丹议讲和阿骨打(改作阿固达)云:自家既已通好契丹甚间事怎生和得便来乞和须说与已共南朝约定与了燕京除将燕京与南朝可以和也。良嗣对今日说约既定虽未设盟誓天地鬼神实皆照临下不可改也。食罢约八上京看契丹大内居室相与上马并辔由西偏门八并乘马过五銮宣政等殿遂置酒於延和楼良嗣有诗云:建国旧碑胡日暗兴王故地野风乾回头笑谓王公子骑马随军上五銮遂议岁赐良嗣许三十万却云:契丹时燕京不属南朝犹自与五十万如今与了燕京如何只三十万。
biàn lùn jiǔ zhī zú xǔ qì dān jiù shù liáng sì wèn ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yān jīng yí dài jiù hàn dì hàn zhōu zé bìng xī jīng shì yě. ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yún: xī jīng dì běn bú yào zhǐ wèi qù ná ā shì gǎi zuò ā gǔ xū suǒ yí dào ā shì tiān zuò xiǎo zì zhù gǎi zuò ā gǔ. ruò ná le ā shì gǎi zuò ā gǔ yě. dài yǔ nán cháo liáng sì. yòu yán píng yíng běn yān jīng dì zì shì shǔ yān jīng dì fēn gāo qìng yì yún: jīn suǒ yì zhě yàn dì yě. píng luán zì bié shì yí lù ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yún: shū yuē yǐ dìng gēng bù kě gǎi běn guó bīng mǎ yǐ dìng bā yuè jiǔ rì dào xī jīng shǐ fù dào nán cháo biàn jiào qǐ bīng xiāng yìng zhé guī. qiě yán yuán zài jūn shàng bù jí qiǎn shǐ qián qù zhǐ yǐ shì zì yī zhǐ fù liáng sì huí yuē nǚ zhēn bīng zì píng zhōu sōng lín qū gǔ běi kǒu nán cháo bīng zì xióng zhōu qū bái gōu jiā gōng bù kě wéi yuē bù rú yuē zé nán yī yǐ xǔ zhī yuē yǐ èr bǎi qí hù sòng dōng guī guò tiě zhōu qiǎn rén zǒu mǎ zhuī jí bié yǒu shì shāng liáng qǐng shǐ fù huí xiāng jiàn liáng sì huí zhì nǚ zhēn suǒ jū ā mù huǒ gǎi zuò ā lēi chǔ kā ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yán běn yuē dào xī jīng yǐ bīng xiāng yìng què wèi niú yì sǐ. qiě huí hòu lái nián yuē rì tóng jǔ wèi zhī shān cǐ èr zì kǒng shī xìn qǐng shǐ fù jiàn yáng pǔ yù yún: láng jūn men yì sī bù kěn jiāng píng zhōu huà duàn zuò yān jīng dì fēn cǐ gāo qìng yì suǒ jiàn rú cǐ xū zhe gè fāng biàn hòu lái yǔ zhān hǎn gǎi zuò ní kān yì shì yù yǐ liǎng cháo yì yuē jì dìng wù zài míng bái shù miǎn yì shí jì jiào zhān hǎn gǎi zuò ní kān wèn yǒu jǐ shì duì yǐ jiāng lái jǔ jūn zhī hòu běi bīng bù dé guò sōng tíng gǔ běi yú guān zhī nán miǎn zhì liǎng jūn xiāng jiàn bù cè fēn zhēng cǐ zuì dà shì yī yě. qí dì jiè zhì lín shí kě yǐ lǐ huì. qiě xiān yǐ gǔ běi sōng tíng jí píng zhōu dōng yú guān wèi jiè cǐ qí èr yě. yào yuē zhī hòu bù kě yǔ qì dān jiǎng hé cǐ sān yě. xī jīng guǎn xià wèi kǒng fáng shōu zhuō ā shì gǎi zuò ā gǔ dào lù suǒ yǒu wèi yīng shuò sān zhōu zuì jìn yú nán jiè jiāng lái jǔ bīng yù xiān qǔ cǐ sān zhōu qí yú xī jīng guī huà fèng shèng děng zhōu hóu ná le ā shì gǎi zuò ā gǔ huí rì rán hòu jiāo gē sì yě. liǎng guó fāng yǐ yì lǐ tōng hǎo jiāng lái běn cháo qǔ le yān jīng què yào xì guān qián wù cǐ wú yì lǐ kě biàn chú qù wǔ yě. shì dìng zhī hòu dāng yú yú guān zhī dōng zhì què chǎng liù yě. yú guān zài píng zhōu zhī dōng chén lǚ yǐ yú guān wèi yán zhě gài yù bāo píng zhōu zài nèi dì zhān hǎn gǎi zuò ní kān yún: suǒ yán dōu hǎo dàn wèi yīng zhōu yì kǒng ā shì gǎi zuò ā gǔ zǒu qù bǐ chù hòu wǒ jiā bīng mǎ dào rì lái shāng liáng suǒ yào xì guān cái wù zēng sī liàng lái yě. xì bú shì biàn dài chú qù zhān hǎn gǎi zuò ní kān wù shì gǎi zuò wū shě yún: wǒ huáng dì cóng shàng jīng dào le bì bù yǔ qì dān jiǎng hé zuó lái zài guò shàng jīng bǎ qì dān mù fén gōng shì miào xiàng yī qí shāo le yǐ jiào qì dān duàn le tōng hé dǐ gōng shì ér jīn qì dān gèng yǒu shèn miàn mù lái hé yě. qiān wàn bì bù tōng hé zhǐ shì shǐ fù dào nán yáng zòu zhī huáng dì bú yào shì qián fān yì bān zhōng jiān lǐ duàn jué le wǒ yì céng tīng de shù nián qián tóng guàn jiāng bīng dào biān què nèn kōng huí duì yǐ cǐ tàn bào chuán yán zhī wù. ruò shì shí céng lǐng bīng shàng biān zhǐ nèn xiū de láng jūn yì mò qīng xìn zhān hǎn gǎi zuò ní kān dà xǐ yún: liǎng jiā dōu rú cǐ zé shèn hǎo. ruò yào xìn dào jiāng lái bì bù yǔ qì dān tōng hé dài yú huí qù dǐ guó shū nèi xiě zhe dǎ qiú shè liǔ.
辨论久之卒许契丹旧数良嗣问阿骨打(改作阿固达)燕京一带旧汉地汉州则并西京是也。阿骨打(改作阿固达)云:西京地本不要止为去挐阿适(改作阿古)须索一到(阿适天祚小字注改作阿古)。若挐了阿适(改作阿古)也。待与南朝良嗣。又言平营本燕京地自是属燕京地分高庆裔云:今所议者燕地也。平滦自别是一路阿骨打(改作阿固达)云:书约已定更不可改本国兵马已定八月九日到西京使副到南朝便教起兵相应辄归。且言缘在军上不及遣使前去止以事自一纸付良嗣回约女真兵自平州松林趋古北口南朝兵自雄州趋白沟夹攻不可违约不如约则难依已许之约以二百骑护送东归过铁州遣人走马追及别有事商量请使副回相见良嗣回至女真所居阿木火(改作阿勒楚喀)阿骨打(改作阿固达)言本约到西京以兵相应却为牛疫死。且回候来年约日同举为之(删此二字)恐失信请使副见杨朴谕云:郎君们意思不肯将平州画断作燕京地分此高庆裔所见如此须着个方便後来与粘罕(改作尼堪)议事谕以两朝议约既定务在明白庶免异时计较粘罕(改作尼堪)问有几事对以将来举军之後北兵不得过松亭古北榆关之南免致两军相见不测纷争此最大事一也。其地界至临时可以理会。且先以古北松亭及平州东榆关为界此其二也。要约之後不可与契丹讲和此三也。西京管下为恐妨收捉阿适(改作阿古)道路所有蔚应朔三州最近於南界将来举兵欲先取此三州其馀西京归化奉圣等州侯挐了阿适(改作阿古)回日然後交割四也。两国方以义理通好将来本朝取了燕京却要系官钱物此无义理可便除去五也。事定之後当於榆关之东置榷场六也。(榆关在平州之东臣屡以榆关为言者盖欲包平州在内地)粘罕(改作尼堪)云:所言都好但蔚应州亦恐阿适(改作阿古)走去彼处候我家兵马到日来商量所要系官财物曾思量来也。系不是便待除去粘罕(改作尼堪)兀室(改作乌舍)云:我皇帝从上京到了必不与契丹讲和昨来再过上京把契丹墓坟宫室庙像一齐烧了已教契丹断了通和底公事而今契丹更有甚面目来和也。千万必不通和只是使副到南阳奏知皇帝不要似前番一般中间里断绝了我亦曾听得数年前童贯将兵到边却恁空回对以此探报传言之误。若是实曾领兵上边只恁休得郎君亦莫轻信粘罕(改作尼堪)大喜云:两家都如此则甚好。若要信道将来必不与契丹通和待於回去底国书内写着打球射柳。
jí suǒ zài yàn yǐn bì zhào tóng jí jí lìng shàng jīng fú huò qì dān wú wáng fēi zuò wǔ xiàn jiǔ fēi chū yǐ pèi wú wáng jì ér yán xǐ sī nà zhī. yòu yǔ qí xià fàn fǎ gù yōu qiú yú shàng jīng. qiě yán cǐ shì qì dān nán fù xí. qiě jiào yǔ zì jiā quàn jiǔ yào jiàn zì jiā liǎng guó huān hǎo ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yǔ liáng sì bǎ zhǎn chóu zuò yuē: qì dān shā dà guó tǔ bèi wǒ shā bài wǒ rú jīn shà shì dà huáng dì zuó lái qì dān yào tōng hé zhǐ wèi bù zhe zuò xiōng dì yǐ zhì lǐng bīng tǎo fá zì jiā nán cháo shì tiān dì qí shēng dǐ guó zhǔ huáng dì yǒu dào yǒu dé jiāng lái zhǐ nèn dì hǎo xiāng dài tōng hǎo gèng bù zhēng yào zuò xiōng dì zhè gè shì shì tiān jiào zuò bù nèn dì hòu zěn shēng gé zhe gè nèn dà hǎi biàn wǎng lái de wǒ cóng shēng lái bú huì shuō tuō kōng jīn rì jì jiāng yān jīng xǔ yǔ nán cháo shǐ rú wǒ zì qǔ de yì yǔ nán cháo, yú shì chāi shǐ fù yǐ gōng pò shàng jīng fú huò yán tiě shǐ sū shòu jí lái xiàn qí yì yǐ wéi jì yǐ yàn dì gē lì zhōng cháo yǐ shòu jí běn yàn rén gù xiàn zhī réng yǐ zhì liú liú liàng děng liù rén jí yīn fēng chuī zhú dāo yú chuán yú lì děng bīng jí èr shí rén bìng jiāo fù liáng sì dài cháo.
及所在宴饮必召同集及令上京俘获契丹吴王妃作舞献酒(妃初已配吴王既而延禧私纳之。又与其下犯法故幽囚于上京)。且言此是契丹男妇媳。且教与自家劝酒要见自家两国欢好阿骨打(改作阿固达)与良嗣把盏酬酢曰:契丹煞大国土被我杀败我如今煞是大皇帝昨来契丹要通和只为不著做兄弟以至领兵讨伐自家南朝是天地齐生底国主皇帝有道有德将来只恁地好相待通好更不争要做兄弟这个事是天教做不恁地後怎生隔著个恁大海便往来得我从生来不会说脱空今日既将燕京许与南朝使如我自取得亦与南朝,於是差使副以攻破上京俘获盐铁使苏寿吉来献其意以为既以燕地割隶中朝以寿吉本燕人故献之仍以质留刘亮等六人及因风吹逐刀渔船於立等兵级二十人并交付良嗣带朝。
qī yuè shí bā rì bǐng chén jīn rén chà nǚ zhēn sī lá xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ chōng huí shǐ bó hǎi gāo suí dà dí wū fù zhī chí qí guó shū lái xǔ yàn dì.
七月十八日丙辰金人差女真斯剌习鲁(改作锡喇萨鲁)充回使渤海高随大迪乌副之持其国书来许燕地。
jīn rén guó shū qī yuè rì dà jīn huáng dì jǐn zhì shū yú dà sòng huáng dì què xià gé yú sù mèi wèi xiāng zhì yú lǐ róng zhuó yǐ quán yí zài jiāo chí yú shǐ fù qī jì chéng yú dà shì hé bèi lù yú xìn zhāng zuó yīn qì dān huáng dì zhòng zāo bài nǜ jìng shì bēn fēi gǎi zuò táo jīng yì lì shōu rén mín zuò huò gào hé bèi lǐ cè shàng wèi xiōng lǐ yǒu wèi shèn chì lìng gèng shì bù zì wéi dù shàng yǒu kuā yān zhì qīn lǐng jiǎ bīng gōng xíng tǎo fá tú cì yǒu chà dào cháo fèng dài fū zhào liáng sì zhōng xùn láng wáng huán děng zòu yán fèng yù bǐ jù yān jīng bìng suǒ guǎn zhōu chéng yuán shì hàn dì. ruò xǔ fù jiù jiāng zì lái yǔ qì dān yín juàn zhuǎn jiāo kě wǎng jì yì suī wú guó xìn liàng bù wàng yán yǐ xǔ shàng jiàn suǒ móu yàn dì bìng suǒ guǎn hàn mín wài jù zhū yì jí dāng cháo jǔ bīng zhī hòu jiē sàn dào bǐ chù yú rén hù bù zài xǔ shù zhì rú qì dān qián chéng qǐng hé tīng mìng wú wéi bì bù yǔn yīng. ruò shì jiāng lái jǔ jūn guì cháo bù wéi jiā gōng bù néng yī dé yǐ xǔ wèi dìng cóng yú shàng jīng sì céng qiǎn huí zhuǎn fù yàn lù fù wèi dí rén yuǎn bèi niè chù duō pí yǐ hái shì mǎ zài mìng shǐ rén yòng bào qián yóu jí rì jù zhuō dào shàng jīng yán tiě shǐ sū shòu jí liú shǒu tóng zhī wáng mín xiào tuī guān zhào gǒng děng jù guàn yàn chéng nèi zhāi sū shòu jí xiān xíng fù qù qǐng fā guó shū bèi yán yín juàn yī zhǔn yǔ qì dān shù mù suì jiāo réng zhì què chǎng jí qǔ qián rén jiā shǔ bìng yú èr yuán jí dāng yī yīng jù xíng bié fú jì liàng xiá cóng lìng shǔ qiū chū shàn suí duō fú yǒu shǎo lǐ wù jù zhū bié lù jīn chà bó jǐn sī cì xí lǔ gǎi zuò bèi lè xī lǎ sà lǔ chōng shǐ dà dí wū gāo suí chōng fù tóng huí qián qù zhuān fèng shū pī chén bù xuān jǐn bái.
金人国书七月日大金皇帝谨致书於大宋皇帝阙下隔於素昧未相致於礼容酌以权宜在交驰於使副期计成於大事盍备露於信章昨因契丹皇帝重遭败衄竟是奔飞(改作逃)京邑立收人民坐获告和备礼册上为兄理有未慎斥令更餙不自惟度尚有夸淹致亲领甲兵恭行讨伐途次有差到朝奉大夫赵良嗣忠训郎王环等奏言奉御笔据燕京并所管州城原是汉地。若许复旧将自来与契丹银绢转交可往计议虽无国信谅不妄言已许上件所谋燕地并所管汉民外据诸邑及当朝举兵之後皆散到彼处馀人户不在许数至如契丹虔诚请和听命无违必不允应。若是将来举军贵朝不为夹攻不能依得已许为定从於上京巳曾遣回转赴燕路复为敌人远背孽畜多疲已还士马再命使人用报前由即日据捉到上京盐铁使苏寿吉留守同知王民效推官赵拱等俱贯燕城内摘苏寿吉先行付去请发国书备言银绢依准与契丹数目岁交仍置榷场及取前人家属并馀二员即当依应具形别幅冀亮遐悰令属秋初善绥多福有少礼物具诸《别录》今差勃堇斯刺习鲁(改作贝勒锡喇萨鲁)充使大迪乌高随充副同回前去专奉书披陈不宣谨白。
jiǔ yuè sì rì rén yín zhào liáng sì yǐn xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ děng rù guó mén xī yàn yú xiǎn jìng sì wèi wèi shǎo qīng dǒng yún yā yán guǎn yú tóng wén guǎn.
九月四日壬寅赵良嗣引习鲁(改作锡喇萨鲁)等入国门锡宴於显静寺卫尉少卿董耘押筵馆於同文馆。
qī rì yǐ sì zhǐ zuò xīn luó rén shǐ yǐn jiàn rù jiàn yú chóng zhèng diàn.
七日乙巳止作新罗人使引见入见於崇政殿。
shàng lín xuān yǐn xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ děng pěng guó shū yǐ jìn jiàn qì ér tuì.
上临轩引习鲁(改作锡喇萨鲁)等捧国书以进见讫而退。
bā rì bǐng wǔ xī yàn yú tóng guàn fǔ dì.
八日丙午锡宴於童贯府第。
shì rì yù xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ děng jīn lái suǒ yuē wéi shì guì guó bīng mǎ zǎo dào xī jīng zuì wéi dà shì xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ děng duì yǐ rú yī qiè yuē dìng běn guó bīng mǎ bì bù shī xìn. yòu zhào yǐn xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ děng yǐ xià sān jié rén cóng wǎng xiàng guó sì jí lóng dé tài yǐ gōng shāo xiāng.
是日谕习鲁(改作锡喇萨鲁)等今来所约惟是贵国兵马早到西京最为大事习鲁(改作锡喇萨鲁)等对以如一切约定本国兵马必不失信。又诏引习鲁(改作锡喇萨鲁)等以下三节人从往相国寺及龙德太乙宫烧香。
shí bā rì bǐng chén xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ děng rù cí yú chóng zhèng diàn rú cháo jiàn zhī yí.
十八日丙辰习鲁(改作锡喇萨鲁)等入辞于崇政殿如朝见之仪。
èr shí rì wù wǔ xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ děng chū guó mén xī yàn yú xiǎn jìng sì.
二十日戊午习鲁(改作锡喇萨鲁)等出国门锡宴於显静寺。
liáng sì yā yán wáng huán chōng sòng bàn chà dēng zhōu bīng mǎ qián xiá wǔ yì dài fū mǎ zhèng chí guó shū jí shì mù suí xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ děng qián qù bào pìn yuē qī jiā gōng qiú shān hòu dì xǔ suì bì děng shì zuǒ pú yè wáng fǔ gòng yì huí dá guó shū xìn zài chà mǎ zhèng suí xí lǔ gǎi zuò xī lǎ sà lǔ guò hǎi réng qiú gē hái shān hòu yún: zhōng fǔ dì tǔ chà chéng jié láng jīng xī běi lù wǔ xué jiào yù mǎ kuò suí fù xíng.
良嗣押筵王环充送伴差登州兵马钤辖武义大夫马政持国书及事目随习鲁(改作锡喇萨鲁)等前去报聘约期夹攻求山後地许岁币等事左仆射王黼共议回答国书信再差马政随习鲁(改作锡喇萨鲁)过海仍求割还山後云:中府地土差承节郎京西北路武学教谕马扩随父行。
cháo tíng guó shū.
朝廷国书。
jiǔ yuè rì dà sòng huáng dì jǐn zhì shū yú dà jīn huáng dì què xià yuǎn chéng xìn jiè tè shì hán shū jù líng qǐ chù zhī xiáng shū fù zhān huái zhī sù qì dān nì tiān zéi yì gàn jì luàn cháng sì hài zhōng liáng zì wèi bào nüè zhī sù yán yú jūn lǚ yòng suí jí yú rén mín zhì fá yǒu cí tì wén wèi wèi jīn zhě què shì tóng xīn zhī hǎo gòng tú wèn zuì zhī shī niàn bǐ qún lí jiù wèi chì zǐ jì jiǔ lún yú tú tàn sī yǒng jìng yú fāng chuí chéng yì bù yú yì dāng rú yuē sì chà tài fù zhī shū mì yuàn shì tóng guàn lǐng bīng xiāng yìng shǐ huí qǐng shì jǔ jūn de rì yǐ píng jìn bīng jiā gōng suǒ yǒu wǔ dài yǐ hòu suǒ xiàn yōu jì děng zhōu jiù hàn dì jí hàn mín bìng jū yōng gǔ běi sōng tíng yú guān yǐ yì shōu fù suǒ yǒu bīng mǎ bǐ cǐ bù dé qīn yuè guò guān wài jù zhū yì jí guì cháo jǔ bīng zhī hòu kuì sàn dào bǐ yú chù rén hù bù zài shōu fù zhī shù yín juàn yī yǔ qì dān shù mù suì jiāo réng zhì què chǎng jì yì zhī hòu qì dān qǐng hé tīng mìng gè wú yǔn cóng sū shòu jí jiā shǔ bìng yú èr yuán qǐng yī jiù jīn qiǎn hòu dāng qiū miǎo yì jiè xī chún jīn chà wǔ xiǎn dài fū wén zhōu tuán liàn shǐ mǎ zhèng tóng chà lái shǐ fù hái cháo wài yǒu shǎo lǐ wù jù zhū bié fú zhuān fèng shū chén xiè bù xuān.
九月日大宋皇帝谨致书於大金皇帝阙下远承信介特示函书具聆启处之祥殊副瞻怀之素契丹逆天贼义干纪乱常肆害忠良恣为暴虐知夙严於军旅用绥集於人民致罚有辞逖闻为慰今者确示同心之好共图问罪之师念彼群黎旧为赤子既久沦於涂炭思永静於方陲诚意不渝义当如约巳差太傅知枢密院事童贯领兵相应使回请示举军的日以凭进兵夹攻所有五代以後所陷幽蓟等州旧汉地及汉民并居庸古北松亭榆关已议收复所有兵马彼此不得侵越过关外据诸邑及贵朝举兵之後溃散到彼馀处人户不在收复之数银绢依与契丹数目岁交仍置榷场计议之後契丹请和听命各无允从苏寿吉家属并馀二员请依旧津遣候当秋杪益介熙纯今差武显大夫文州团练使马政同差来使副还朝外有少礼物具诸别幅专奉书陈谢不宣。
jǐn bái.
谨白。
shì mù.
事目。
shū mì yuàn fèng shèng zhǐ yǐ chà mǎ zhèng tóng lái shǐ jī guó shū wǎng dà jīn guó suǒ yǒu dào rì hé xíng lǐ huì yì yuē shì jié. ruò bù jù lù lǜ bǐ bié wú jù píng jīn kāi liè rú hòu yī zuó lái zhào liáng sì děng dào shàng jīng jì yì yān jīng yí dài yǐ lái zhōu chéng zì shì bāo kuò xī jīng zài nèi miàn fèng dà jīn huáng dì zhǐ huī yán wǒ běn bú yào xī jīng zhǐ wèi jiù bǐ ná ā shì gǎi zuò ā gǔ qù. qiě liú zhe hòu jiāng lái ná le ā shì gǎi zuò ā gǔ dū yǔ nán cháo zhào liáng sì děng. yòu yán yù xiān qǔ wèi yīng shuò sān zhōu què yán hòu zài lái lǐ huì jīn lái guó.
枢密院奉圣旨已差马政同来使赍国书往大金国所有到日合行理会议约事节。若不具录虑彼别无据凭今开列如後一昨来赵良嗣等到上京计议燕京一带以来州城自是包括西京在内面奉大金皇帝指挥言我本不要西京只为就彼挐阿适(改作阿古)去。且留著候将来挐了阿适(改作阿古)都与南朝赵良嗣等。又言欲先取蔚应朔三州却言候再来理会今来国。
shū nèi suǒ yán wǔ dài yǐ hòu suǒ xiàn yōu jì děng zhōu jiù hàn dì jí hàn mín jí shì jì zhuō yì tán shùn yíng píng bìng shān hòu yún: huán yīng shuò wèi guī rú xīn wǔ jiē xì jiù hàn dì yě. nèi yún: zhōu gǎi wéi xī jīng xīn zhōu gǎi wéi fèng shèng wǔ zhōu gǎi wéi guī huà chú shān qián yǐ dìng wài qí xī jīng guī huà fèng shèng guī rú děng zhōu kǒng fáng dà jīn bīng mǎ jiā gōng lái lù dāng cháo wèi qù shōu fù qí xī jīng guī huà fèng shèng guī rú děng zhōu hòu jiāng lái dà jīn guó bīng mǎ huí guī zhī hòu dāng cháo shōu fù yī jīn lái guó shū nèi sì xǔ jǐn jiù rì suǒ yǔ qì dān wǔ shí wàn yín juàn zhī shù běn wèi wǔ dài yǐ hòu suǒ xiàn yōu jì yí dài jiù hàn dì jí hàn mín suǒ yǐ yán yōu jì yí dài biàn hé xī jīng zài nèi. ruò bù rú cǐ zé zěn shēng kěn yǔ xǔ duō yín juàn yī jīn lái suǒ yuē yīng qī jiā gōng zuì wéi dà shì xū shì dà jīn bīng mǎ dào xī jīng dà sòng bīng mǎ biàn zì yān jīng bìng yīng shuò zhōu rù qù yě. rú cǐ zé fāng shì jiā gōng zé yīng de jīn lái xiāng yuē yě.. ruò jiāng lái dà jīn bīng mǎ bú dào xī jīng yǐ biàn yīng qī jiā gōng qí mǎ zhèng huí yú guó shū nèi fēn míng shì jí jǔ jūn dí què dào xī jīng yuè rì guì píng xiāng yìng yòu zhā fù mǎ zhèng hòu dào rì jí jù jù nián yǔ yán shì jié yī yī kāi shuō rú wèi xìn píng jí chū cǐ shèng zhǐ wén zì bìng zhú jié zhào huì xiāng yuē bù guǎn lòu luò réng qǔ dí què huí shū shù zǎo huí guī zhǔn cǐ jiǎo shēn wú zhì liú zhì zhě.
书内所言五代以後所陷幽蓟等州旧汉地及汉民即是蓟涿易檀顺营平并山後云:寰应朔蔚妫儒新武皆系旧汉地也。(内云:州改为西京新州改为奉圣武州改为归化)除山前已定外其西京归化奉圣妫儒等州恐妨大金兵马夹攻来路当朝未去收复其西京归化奉圣妫儒等州候将来大金国兵马回归之後当朝收复一今来国书内巳许尽旧日所与契丹五十万银绢之数本为五代以後所陷幽蓟一带旧汉地及汉民所以言幽蓟一带便和西京在内。若不如此则怎生肯与许多银绢一今来所约应期夹攻最为大事须是大金兵马到西京大宋兵马便自燕京并应朔州入去也。如此则方是夹攻则应得今来相约也。。若将来大金兵马不到西京以便应期夹攻其马政回於国书内分明示及举军的确到西京月日贵凭相应右劄付马政候到日即据具年语言事节一一开说如未信凭即出此圣旨文字并逐节照会相约不管漏落仍取的确回书庶早回归准此缴申无致留滞者。
shí yī yuè èr shí jiǔ rì bǐng yín mǎ zhèng zhì nǚ zhēn.
十一月二十九日丙寅马政至女真。
zhèng děng zhì nǚ zhēn shòu yǐ guó shū jí chū shì mù shì zhī ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá bù rèn suǒ xǔ xī jīng zhī yǔ. qiě yán píng luán yíng sān zhōu bù xì yān jīng suǒ guǎn zhèng bù zhī yuán chuán yán zhī xiáng jí píng zhōu yuán xì yàn dì dàn duì yǐ wěi wěi suì liú lǔ shān cǐ zì zhàng qián yuè yú yì lùn bù jué lǔ gǎi zuò jīn rén yǐ cháo tíng yù quán hái shān qián shān hòu gù dì gù mín yì jiē huái yí gè yǐ wéi nán cháo wú bīng róng zhī bèi zhǐ yǐ yǐ yǔ qì dān yín juàn zuò yāo hàn dì. qiě běi cháo suǒ yǐ xióng shèng guò gǔ zhě yuán dé yàn dì hàn rén yě. jīn yī dàn gē hái nán cháo bù wéi guó shì wēi xuē jiān tuì shǒu wǔ guān zhī běi yǐ lín zhì nán fāng zuò shòu qí bì. ruò wǒ jiāng lái miè qì dān jǐn yǒu qí dì zé nán cháo hé gǎn bù fèng wǒ bì bó bù hòu wǒ huān méng shè. ruò wǒ yù nán tà tǔ jiāng bǐ yǐ hé lì jù wǒ. yòu hé bì kuà hǎi jiǎng hǎo zài wǒ qí píng qì dān réng jù yàn dì yǔ sòng wèi lín zhì shí yǐ bīng yàn jìng gèng zhǎn tí fēng yǒu hé bù kě xú yì wèi chí wéi zhān hǎn gǎi zuò ní kān yún: nán cháo sì miàn bèi biān. ruò wú bīng lì ān néng lì guó qiáng dà rú cǐ wèi kě qīng zhī dāng. qiě liáng tú shǎo liú rén shǐ bù fáng ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá suì jiāng mǎ kuò suí háng shè liè.
政等至女真授以国书及出事目示之阿骨打(改作阿固达)不认所许西京之语。且言平滦营三州不系燕京所管政不知元传言之详及平州元系燕地但对以唯唯遂留虏(删此字)帐前月馀议论不决虏(改作金)人以朝廷欲全还山前山後故地故民意皆怀疑各以为南朝无兵戎之备止以已与契丹银绢坐邀汉地。且北朝所以雄盛过古者缘得燕地汉人也。今一旦割还南朝不惟国势微削兼退守五关之北以临制南方坐受其弊。若我将来灭契丹尽有其地则南朝何敢不奉我币帛不厚我欢盟设。若我欲南拓土疆彼以何力拒我。又何必跨海讲好在我俟平契丹仍据燕地与宋为邻至时以兵厌境更展提封有何不可徐议未迟惟粘罕(改作尼堪)云:南朝四面被边。若无兵力安能立国强大如此未可轻之当。且良图少留人使不妨阿骨打(改作阿固达)遂将马扩随行射猎。
mǎ kuò máo zhāi zì xù yuē: ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yī rì jí zhòng qiú háo gǎi zuò bù jiàng chū huāng mò dǎ wéi shè liè zhān hǎn gǎi zuò ní kān yǔ mǒu bìng pèi lìng yì zhě xiāng wèi yuē: wǒ wén nán cháo rén zhǐ huì wén zhāng bú huì wǔ yì guǒ rú hé mǒu dá yǐ nán cháo dà guó wén wǔ cháng fēn liǎng jiē rán ér wǔ yǒu jiān shēn wén mò wén.
马扩茆斋自叙曰:阿骨打(改作阿固达)一日集众酋豪(改作部将)出荒漠打围射猎粘罕(改作尼堪)与某并辔令译者相谓曰:我闻南朝人止会文章不会武艺果如何某答以南朝大国文武常分两阶然而武有兼深文墨文。
yǒu jīng xiǎo bīng wù zhě chū bù yī gài yán yě. zhān hǎn gǎi zuò ní kān yún: wén jiào yù bīng shū jí dì mò shā huì gōng mǎ fǒu mǒu dá yǐ wǔ jǔ jìn shì qǔ zài yì cè gōng shǐ tè qí xié sè ěr zhān hǎn gǎi zuò ní kān suì qǔ yǐ suǒ pèi gōng shòu mǒu yún: qiě fán zǒu mǎ kāi gōng yuàn dé lüè jiàn nán rén shè gōng shǒu duàn mǒu suì cè mǎ wǎn gōng zuò shè wù zhuàng zhān hǎn gǎi zuò ní kān è rán mǎ xíng jī xuě zhōng suī qíng rì bù xiāo zhì wǎn ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá zhào mǒu yún: wén nán shǐ huì kāi gōng lái rì suí wǒ shè yī wù rú hé pū dá yǐ wǔ jǔ shè shēng fēi suǒ zhǎng róng shì shè zhī kǒng huò yǒu de yì zǎo ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá shè yī hǔ pí zuò xuě shàng shòu pū gōng shǐ gè yī qí gōng yǐ pí wèi xián zhǐ yī jī xuě shǐ mǒu shè zhī zài zhōng qí duān ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá xiào yuē: shè dé shā hǎo nán cháo shè zhě jǐn. ruò shì hū! pū dá yǐ cuò dà gōng jiàn ruǎn ruò bù kān rú zài jīng zé yǒu zǐ dì suǒ zhǎng rù zhī hòu zhū bān zhí tiān xià jìn jūn zhū lù dà shì yì rén jí yán biān gǎn tiān yī yǒng zì xiào yòng gōng jiàn shǒu bǎo jiǎ bǐ nǎi wǔ yì jīng zhuàng zhī rén rú mǒu tè qí xiǎo xiǎo zhě ěr liáng jiǔ ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá shàng mǎ gù dà dí wū shòu mǒu gōng yī shè shēng jiàn yī yuē yún: yǒu shòu qǐ jí shè zhī xíng èr lǐ xǔ yī huáng zhāng yuè qǐ ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá chuán lìng yún: zhū jiàng wèi xǔ shè lìng nán shǐ xiān shè mǒu yuè mǎ chí zhú yǐn gōng yī fà yì zhī zì ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá ér xià jiē chēng shàn shì wǎn zhān hǎn gǎi zuò ní kān yán jiàn huáng dì shuō shè dé shā hǎo nán shǐ shè zhòng wǒ xīn shàng kuài huó cì rì hái guǎn dà dí wū jiàn xiān jūn yǔ shén xǐ cì rì ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá qiǎn qí dì sháo wǎ gǎi zuò shuò hā láng jūn jī diāo qiú jǐn páo xī dài děng qī jiàn yún: nán shǐ néng chí shè huáng dì cì zhān hǎn gǎi zuò ní kān fù sā wáng hài gǎi zuò sà hā xiàng gōng zhě yún: nán shǐ shè shēng de zhōng míng tīng shén yuǎn kě lì yī xiǎn míng jīn hòu huàn zuò yě. lì má lì gǎi zuò yī lēi mǎ lēi yì yún: shàn shè zhī rén yě. mǒu suí dǎ wéi zì lái liú gǎi zuò lā lín hé ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá suǒ jū zhǐ běi dài dōng xíng yuē wǔ bǎi yú lǐ jiē píng tǎn cǎo mǎng jué shǎo jū mín měi sān wǔ lǐ zhī jiān yǒu yī èr zú zhàng měi zhàng zú bù guò sān wǔ shí jiā zì guò xián zhōu zhì hùn tóng jiāng yǐ běi bù zhǒng gǔ mài suǒ zhǒng zhǐ bài zǐ chūn liáng xuán chuī yìng fàn yù ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá jù zhū qiú gǎi zuò jiāng gòng shí zé yú kàng shàng yòng ǎi tái zi huò mù pán xiāng jiē rén zhì bài zǐ fàn yī bēi jiā bǐ qí shàng liè yǐ jì jiǔ yě suàn zhǎng guā jiē yán zì zhě bié yǐ mù yè shèng zhū yáng jī lù tù láng zhāng jǐ hú lí niú lǘ quǎn shān cǐ èr zì mǎ é yàn yú yā xiā chóng má shān cǐ èr zì děng ròu huò fán huò pēng huò shēng luán duō yǐ jiè suàn hàn zì wò lù xù gōng liè gè qǔ pèi dāo luán qiè jiàn fàn shí bà fāng yǐ bó jiǔ chuán bēi lěng yǐn wèi zhī yù yàn zhě yì rú cǐ zì guò pín chén zhōu dōng jīng yǐ běi jué shǎo yáng miàn měi chén jí xī gè yǐ shè dào qín shòu jiàn fàn shí bì shàng mǎ měi dàn ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yú jī xuě shàng yǐ cǎo jiàn yī hǔ pí bèi fēng ér zuò qián liáo cǎo mù lǜ zhū qiú gǎi zuò jiāng zhì gè qǔ suǒ pèi jiàn yì zhī zhì zhàn yuǎn jìn gè suí suǒ zhàn zuǒ yòu shàng mǎ fàng wéi jūn mǎ dān xíng měi qí zhǐ qù wǔ qī bù jiē xù bù jué liǎng tóu xiāng wàng cháng jí yī èr shí lǐ hòu fàng wéi jǐn ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá shàng mǎ qù hòu duì.
有精晓兵务者初不一概言也。粘罕(改作尼堪)云:闻教谕兵书及第莫煞会弓马否某答以武举进士取在义策弓矢特其挟色耳粘罕(改作尼堪)遂取已所佩弓授某云:且烦走马开弓愿得略见南人射弓手段某遂策马挽弓作射物状粘罕(改作尼堪)愕然马行积雪中虽晴日不消至晚阿骨打(改作阿固达)召某云:闻南使会开弓来日随我射一物如何仆答以武举射生非所长容试射之恐或有得翌早阿骨打(改作阿固达)设一虎皮坐雪上授仆弓矢各一其弓以皮为弦指一积雪使某射之再中其端阿骨打(改作阿固达)笑曰:射得煞好南朝射者尽。若是乎!仆答以措大弓箭软弱不堪如在京则有子弟所长入祗候诸班直天下禁军诸路大事艺人及沿边敢(添一勇字)效用弓箭手保甲彼乃武艺精壮之人如某特其小小者耳良久阿骨打(改作阿固达)上马顾大迪乌授某弓一射生箭一约云:有兽起即射之行二里许一黄獐跃起阿骨打(改作阿固达)传令云:诸将未许射令南使先射某跃马驰逐引弓一发殪之自阿骨打(改作阿固达)而下皆称善是晚粘罕(改作尼堪)言见皇帝说射得煞好南使射中我心上快活次日还馆大迪乌见先君语甚喜次日阿骨打(改作阿固达)遣其弟韶瓦(改作硕哈)郎君赍貂裘锦袍犀带等七件云:南使能驰射皇帝赐粘罕(改作尼堪)父撒〈王亥〉(改作萨哈)相公者云:南使射生得中名听甚远可立一显名今後唤作也。力麻立(改作伊勒玛勒)译云:善射之人也。某随打围自来流(改作拉林)河阿骨打(改作阿固达)所居指北带东行约五百馀里皆平坦草莽绝少居民每三五里之间有一二族帐每帐族不过三五十家自过咸州至混同江以北不种谷麦所种止稗子春粮旋炊硬饭遇阿骨打(改作阿固达)聚诸酋(改作将)共食则于炕上用矮抬子或木盘相接人置稗子饭一杯加匕其上列以荠韭野蒜长瓜皆盐渍者别以木楪盛猪羊鸡鹿兔狼獐麂狐狸牛驴犬(删此二字)马鹅雁鱼鸭虾〈虫麻〉(删此二字)等肉或燔或烹或生脔多以芥蒜汗渍沃陆续供列各取佩刀脔切荐饭食罢方以薄酒传杯冷饮谓之御宴者亦如此自过嫔辰州东京以北绝少羊面每晨及夕各以射到禽兽荐饭食毕上马每旦阿骨打(改作阿固达)於积雪上以草荐一虎皮背风而坐前燎草木率诸酋(改作将)至各取所佩箭一只掷占远近各随所占左右上马放围军马单行每骑止去五七步接续不绝两头相望常及一二十里候放围尽阿骨打(改作阿固达)上马去後队。
yī èr lǐ lì rèn qí xíng liǎng yì qí bīng shì qí jìn qū fán yě shòu zì nèi fù wài zhě sì wéi dé yíng shè zì wài fù nèi zhě xū zhǔ qiú gǎi zuò shuài xiān shè fán wéi rú jī zhǎng xú jìn yuē sān sì shí lǐ jìn kě sù zhī chù jí liǎng shāo hé wéi jiàn cù xū yú zuò èr sān shí zā yě shòu bèng zǒu huò shè huò jī jǐn bì zhī ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá fù shè pí zuò sā huǒ zhì huò shēng luán yǐn jiǔ yī liǎng bēi qí sàn zhǐ sù ā hóu yào gǎi zuò ā gù dá cháng yán wǒ guó zhōng zuì lè wú rú dǎ wéi qí xíng jūn bù zhèn dà gài chū cǐ chū liè jì hái nǎi lìng zhū láng jūn jiā gè jù jiǔ yáo qǐng nán shǐ fù yǐn shí yú rì shǐ zào guó shū shí shì yuán rì gé xī lìng dà dí wū jù chē zhàng zhào nán shǐ fù yàn líng chén chū guǎn fù zhàng qián jìn xíng wǔ lǐ ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yǔ qí qī dài fū rén zhě yú kàng shàng shè jīn zhuāng jiāo yǐ èr fù bìng zuò ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá èr qī jiē chēng fū rén cì zhě kōu yī qīn shàng shí wù yǐ míng mǎ gōng shǐ jiàn shuò wèi xiàn. qiě yuē: chén xià yǒu xié chǎn jiān nìng bù zhōng bù xiào zhě yuàn huáng dì dài shàng tiān yǐ cǐ jiàn cǐ gōng zhū shā zhī gè guì shàng shòu bēi guó zhǔ chóu zhuó zhī cì lìng nán shǐ shàng shòu bēi yú guó zhǔ jí fū rén yǐn bì ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá qīn dì èr bēi chóu nán shǐ ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá yún: wǒ jiā zì shàng zǔ xiāng chuán zhǐ yǒu rú cǐ fēng sú bú huì shē shì dī de zhè gè wū zi dōng nuǎn xià liáng gèng bù gǔn xiū gōng diàn láo fèi bǎi xìng yě. nán shǐ wù xiào rán dāng shí yǐ jiāng shàng jīng lüè dào dà liáo yuè gōng liè yú wū wài zòu qū jiàn shāng bǐ zuǒ yòu qīn jìn láng jūn bèi wán xiá yuè lè dú ā gǔ dǎ gǎi zuò ā gù dá bù yǐ wéi yì shū rú bù wén yàn bì lìng nán shǐ wǎng zhān hǎn gǎi zuò ní kān jiā yì shì bì qiǎn shǐ suí mǎ zhèng lái.
一二里立认旗行两翼骑兵视旗进趋凡野兽自内赴外者四围得迎射自外赴内者须主酋(改作帅)先射凡围如箕掌徐进约三四十里近可宿之处即两梢合围渐促须臾作二三十匝野兽迸走或射或击尽毙之阿骨打(改作阿固达)复设皮坐撒火炙或生脔饮酒一两杯骑散止宿阿骺要(改作阿固达)尝言我国中最乐无如打围其行军步阵大概出此出猎既还乃令诸郎君家各具酒肴请南使赴饮十馀日始造国书时适元日隔夕令大迪乌具车仗召南使赴宴凌晨出馆赴帐前近行五里阿骨打(改作阿固达)与其妻大夫人者於炕上设金装交椅二副并坐阿骨打(改作阿固达)二妻皆称夫人次者抠衣亲上食物以名马弓矢剑槊为献。且曰:臣下有邪谄奸佞不忠不孝者愿皇帝代上天以此剑此弓诛杀之各跪上寿杯国主酬酌之次令南使上寿杯於国主及夫人饮毕阿骨打(改作阿固达)亲递二杯酬南使阿骨打(改作阿固达)云:我家自上祖相传止有如此风俗不会奢餙氐得这个屋子冬暖夏凉更不辊修宫殿劳费百姓也。南使勿笑然当时已将上京掠到大辽乐工列於屋外奏曲荐觞彼左右亲近郎君辈玩狎悦乐独阿骨打(改作阿固达)不以为意殊如不闻宴毕令南使往粘罕(改作尼堪)家议事毕遣使随马政来。
xuān hé sān nián zhēng yuè jīn rén chà hé lǔ gǎi zuò hè lū dà dí wū chōng shǐ fù chí shū lái yì jiā gōng.
宣和三年正月金人差曷鲁(改作赫噜)大迪乌充使副持书来议夹攻。
jīn rén guó shū zhēng yuè rì dà jīn huáng dì zhì shū yú dà sòng huáng dì què xià shì yū shǐ chuán yáo shì yīn huá zài xiáng bié shǔ zhī cí bèi xíng shū wài zhī yì shì xū shěn ér hòu dù lǐ dāng jù yǐ xiān wén zuó zhě zhào liáng sì děng huí xǔ yǔ yān jīng bìng suǒ guǎn zhōu zhèn shū zài. ruò bù jiā gōng nàn yīng yǐ xǔ lìng. ruò gèng yào xī jīng zhǐ qǐng jiù biàn jì dù shōu qǔ rú nán guǒ yì jì wèi bào shì yǒu cǐ suǒ yóu wèi yán jǔ dòng de qī suǒ yǒu guān fēng jué dāng shì hòu chūn lìng zài shǐ shàn zhù duō qí jīn chà bèi jǐn hé lǔ gǎi zuò bèi lè hè lū dà dí wū chōng guó xìn shǐ fù yǒu shǎo lǐ wù jù zhū bié lù zhuān fèng shū bù xuān jǐn bái.
金人国书正月日大金皇帝致书於大宋皇帝阙下适纡使传遥示音华载详别属之辞备形书外之意事须审而後度礼当具以先闻昨者赵良嗣等回许与燕京并所管州镇书载。若不夹攻难应已许令。若更要西京只请就便计度收取如难果意冀为报示有此所由未言举动的期所有关封决当事後春令在始善祝多祺今差孛堇曷鲁(改作贝勒赫噜)大迪乌充国信使副有少礼物具诸《别录》专奉书不宣谨白。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
赐进士出身头品顶戴四川等处承宣布政使司布政使清苑许涵度校刊。
juǎn sì jiào kān jì.
※卷四校勘记。
zhōng xùn láng wáng huán chōng shǐ xùn wù zuò yì sì yuè shí sì rì dǐ jì zhōu guān xià jì wù zuò sū biàn jiào qǐ bīng xiāng yìng qù guī qù wù zuò zhé nán bīng bù dé guò sōng tíng gǔ běi yú guān zhī nán nán bīng wù zuò běi bīng hòu lái nián yuē rì tóng jǔ wèi zhī kǒng shī xìn wèi zhī èr zì yī zuò wéi gù qǐng shǐ fù huí jiàn yáng pǔ tuō gù zì qí tā jiè zhì tā wù zuò dì yú lì děng bīng jí èr shí bā rén yú wù zuò yú jìng jiàn bēn fēi jiàn wù zuò shì yǐ jǐn xǔ jiù rì suǒ yǔ qì dān wǔ shí wàn yín juàn zhī shù jǐn xǔ wù zuò xǔ jǐn jī píng xiāng yìng jī wù zuò guì zhì shí yǐ bīng yā jìng yā wù zuò yàn suǒ zhǒng zhǐ bài zǐ chōng liáng xuán chuī yìng fàn liáng yī zuò mǐ yìng yī zuò jīng suǒ yǒu guān fēng jué dāng shì hòu zài zhī yì dāng shú lǜ tuō zài zhī liù zì.
忠训郎王环充使(训误作翊)四月十四日抵蓟州关下(蓟误作苏)便教起兵相应趣归(趣误作辄)南兵不得过松亭古北榆关之南(南兵误作北兵)候来年约日同举为之恐失信(为之二字一作惟)故请使副回见杨朴(脱故字)其他界至(他误作地)于立等兵级二十八人(于误作於)竟见奔飞(见误作是)已尽许旧日所与契丹五十万银绢之数(尽许误作许尽)赍凭相应(赍误作贵)至时以兵压境(压误作厌)所种止稗子舂粮旋炊硬饭(粮一作米硬一作粳)所有关封决当事後载知亦当熟虑(脱载知六字)。