jìng kāng zhōng zhì sān shí sì.
靖康中帙三十四。
qǐ jìng kāng yuán nián shí yuè èr shí sì rì bǐng chén, jǐn èr shí jiǔ rì xīn yǒu.
起靖康元年十月二十四日丙辰,盡二十九日辛酉。
èr shí sì rì bǐng chén zhān hǎn gǎi zuò ní kān xiàn píng yáng fǔ zhī fǔ jīng lüè shǐ lín jī rén dōu tǒng zhì liú ruì qì chéng zǒu.
二十四日丙辰粘罕(改作尼堪)陷平陽府知府經略使林積仁都統制劉銳棄城走。
xuān hé lù yuē: xiān shì yì shèng jūn sì qiān rén tún píng yáng qí jiāng liú sì chū lǐng qí zhòng wén zhān hǎn gǎi zuò ní kān yǐ wéi tài yuán mì qiǎn rén xiàn píng yáng tú yú zhān hǎn gǎi zuò ní kān yú zhēng yuè shí jiǔ rì pàn guī jīn rén, yú shì zhān hǎn gǎi zuò ní kān bīng yì chì gǎi zuò shèng zhān hǎn gǎi zuò ní kān jì pò tài yuán nǎi jìn gōng fén zhōu. qiě fēn bīng yǐ kòu gǎi zuò gōng cí xíng yǐ běi zhū jùn shì shén zhāng gǎi zuò jí fén zhōu jiān shǒu yǐ dài jiù é wén cháo tíng fēn hé dōng wèi liǎng lù qí lóng dé fǔ jí wèi dōng lù jīng lüè píng yáng fǔ jí wèi xī lù jīng lüè gè mìng shǒu chén yǐ yuán fén zhōu shí yuè chū shí rì fén zhōu shī shǒu zhǔ jiāng zhāng kè jiǎn sǐ zhī dāng shì shí yì zhě yuē: fén zhōu zhī nán huí niú lǐng shén xiǎn jùn rú bì kě yǐ kòng è, yú shì nǎi mìng jiāng yǐ shǒu cháo tíng. yòu qiǎn liú ruì tǒng cóng zhù zhā píng yáng yǐ hàn běi biān rán guó yòng fá jié cāng lǐn bù zú shì zhī shǒu huí niú lǐng zhě rì gěi wān dòu èr shēng huò chén mài ér sì shì xiào yuē: jūn shí rú cǐ ér shǐ wǒ zhàn hū! zéi gǎi zuò dí lǐng ruì shī yǐ kòu gǎi zuò gōng huí niú lǐng zéi shān cǐ zì yú shān xià yǎng wàng guān bīng yuē: bǐ. ruò yǐ shǐ shí zì shàng ér xià wú cáo bìng yǐ. wèi zhī nài.
宣和錄曰:先是義勝軍四千人屯平陽其將劉嗣初領其眾聞粘罕(改作尼堪)已圍太原密遣人獻平陽圖於粘罕(改作尼堪)於正月十九日叛歸金人,於是粘罕(改作尼堪)兵益熾(改作盛)粘罕(改作尼堪)既破太原乃進攻汾州。且分兵以寇(改作攻)慈陘以北諸郡勢甚張(改作急)汾州堅守以待救俄聞朝廷分河東為兩路其隆德府即為東路經略平陽府即為西路經略各命守臣以援汾州十月初十日汾州失守主將張克戩死之當是時議者曰:汾州之南回牛嶺甚險峻如壁可以控扼,於是乃命將以守朝廷。又遣劉銳統從駐劄平陽以捍北邊然國用乏竭倉廩不足士之守回牛嶺者日給豌豆二升或陳麥而巳士笑曰:軍食如此而使我戰乎!賊(改作敵)領銳師以寇(改作攻)回牛嶺賊(刪此字)於山下仰望官兵曰:彼。若以矢石自上而下吾曹病矣。為之柰。
hé wèi gǎn qián jìn é ér jūn guān sàn qù zéi gǎi zuò dí nǎi dēng yān shí yuè èr shí sì rì zéi gǎi zuò dí zhì píng yáng ruì lǐng bīng dùn qù suì xiàn píng yáng guān lì jiē zhuì chéng ér chū zì hòu wēi shèng lóng dé zé zhōu jiē shī shǒu yǐ..
何未敢前進俄而軍官散去賊(改作敵)乃登焉十月二十四日賊(改作敵)至平陽銳領兵遁去遂陷平陽官吏皆縋城而出自後威勝隆德澤州皆失守矣。。
féng lǔ gǎi zuò dí jì yuē: shí yuè shí jiǔ rì zhì píng yáng fǔ sān shí sì lǐ jiàn cūn luò jiān niú chù chē chéng jū mín fù nǚ guān yuán zhái juàn fú lǎo xié yòu hào hū zhī shēng bì chuān ér xià wèn suǒ cóng lái yún: zéi gǎi zuò dí pò fén xī xiàn bìng líng shí xiàn zhào chéng huò yì xiàn yī dài jīng yí rén hù bì kòu zhì cǐ shì rì wǎn dào píng yáng fǔ yè píng yáng fǔ dōu tǒng zhì liú ruì zhòng wǔ zhī zǐ yǔ yú lǐ xuān fǔ bèi zhào zhǒng ān fǔ hé běi xún biān zhǒng gōng zhì zhèng zhōu yǐ jí qǐ zhì shì xiāng jì chà zhé cān móu míng yàn zhì zì zhòng gǔ zūn zhèng zǐ yě. shēng xuān fǔ pàn guān quán xuān fǔ shǐ shì lǐ xuān fǔ wèi zhì zhū shuài jí zhì zhì sī tǒng zhì guān shēn fā biān jī wén zì wǔ liù rì wú yǔ jué liú yún: suī bèi mìng chà chōng tǒng zhì bìng wú rén mǎ fén zhōu fù tǒng zhì zhāng sī zhèng rén mǎ. yòu bù zhī suǒ zài zhǐ yǒu jīn rì tǒng zhì guān lǐ ān rén mǎ bù rén yī qiān yī bǎi rén mǎ bā shí yú pǐ fén zhōu zhì zhì sī chà wǎng huí niú lǐng bǎ ài. yòu bù shǔ guǎn wàn yī zéi gǎi zuò dí mǎ chū méi hé yǐ zhī wú yú tuì jí yè tài shǒu lín xué shì míng jī rén zì chōng měi mǒu wèi lín yuē: zéi gǎi zuò dí qí cì dì bù jiǔ zhì shū bù wèi bèi hé yě. lín yún: chéng shàng dí lóu jīn chūn wèi bèi pàn guī cháo guān liú sì chū gěng shǒu zhōng suǒ ruò wú jūn bīng wú liáng shí wú qì jù hé wèi kě shǒu yě. mǒu wèi lín yuē: cǐ xué shì yǐ bù zuò shǒu jì lín yuē: xì cán pò zhōu jùn shí bù kě shǒu yú yún: jì rú cǐ kě yú nán mén chà guān jiān shǒu xiān qiǎn chū fù nǚ lǎo xiǎo liú zhuàng rén jū chéng zhōng yǐ shěng liáng shí shì shí chéng zhōng shàng yǒu qī bā fēn rén kòu gǎi zuò dí bù zhì jí sì wàn yī kòu gǎi zuò bīng zhì xuán zuò chù zhì lín lìng yú hòu qǐng liǎng dōu jiān lìng kāi mén fàng chū fù nǚ lǎo xiǎo liú zhuàng rén shí yuè chū bā rì zhì xuān fǔ sī jiàn zhé xuān pàn jù yán jiǔ yuè chū sān rì pò tài yuán yǒu xiāng bīng zì tài yuán zǒu chū zhì xiào yì xiàn yán chéng pò rì chéng zhōng shàng yǒu wàn yú rén guān yuán bìng zhái juàn jūn rén fù mín jiān bó jǐn wèi zhāng xiào chún fén le wéi yú jīn yín zhāng xiào chún yǔ qí zi bèi zhí jūn mín jiē qú wěi dùn zhái juàn jiē tóu háo hé sǐ zhě bù zhī qí shù tú zhōng. yòu wén jīn rén qiǎn shǐ jiǎng hé mǒu dà bù rán zhī dàn yǐ cǐ xiāng kuǎn yào shēng jiān jì ěr suǒ guò zhōu xiàn jiē xiāng qìng xī yǐ chí bèi shǐ sī xū xíng xià lìng yán zuò tí bèi réng shēn zòu cháo tíng zhé xuān pàn yún: mǒu qià yì shàng xīn lái. yòu yún: mǒu suǒ guò zhōu xiàn wú jūn mǎ wú liáng shí wú qì xiè hé kě shǐ zhī shǒu yě. shǐ sī dāng qì kān sù zǎn nà zhī bō yīng fù jūn qián yù zéi gǎi zuò dí. yòu bù nà jí jí shù chù yǒu kuì sàn jūn bīng shào jù zuò guò rú wēn quán xiàn fén zhōu huí niú lǐng yī dài kě sù zhú bǎo zhài yǐ wèi lí luò zhé gōng yún: gōng jìn rì biān shàng lái jǐn zhī zi xì. yòu jiāng jiā suǒ lùn shén hǎo yǒu shù shì yù zài fán gōng chū. yòu yuē: jìn dé zhǐ lìng jí lì bǎo shǒu píng yáng fǔ bìng fén zhōu yī dài píng yáng fǔ jīn wèi fén xí děng xiàn lù shuài fǔ lóng dé fǔ jīn wèi wēi shèng jūn zé zhōu děng lù shuài fǔ huái zhōu zhǔ guǎn ān fǔ shǐ sī gōng shì zhī píng yáng lín jī rén bù zuò shǒu jì dōu tǒng zhì.
逢虜(改作敵)記曰:十月十九日至平陽府三十四里見村落間牛畜車乘居民婦女官員宅眷扶老攜幼號呼之聲蔽川而下問所從來云:賊(改作敵)破汾西縣並靈石縣趙城霍邑縣一帶驚移人戶避寇至此是日晚到平陽府謁平陽府都統制劉銳(仲武之子)語余李宣撫被召種安撫河北巡邊種公至鄭州以疾乞致仕相繼差折參謀(名彥質字仲古遵正子也。)升宣撫判官權宣撫使事李宣撫未至諸帥及制置司統制官申發邊機文字五六日無與決劉云:雖被命差充統制並無人馬汾州副統制張思政人馬。又不知所在止有今日統制官李安人馬步人一千一百人馬八十餘匹汾州制置司差往回牛嶺把隘。又不屬管萬一賊(改作敵)馬出沒何以支梧余退即謁太守林學士(名積仁字充美)某謂林曰:賊(改作敵)騎次第不久至殊不為備何也。林云:城上敵樓今春為背叛歸朝官劉嗣初耿守忠所爇無軍兵無糧食無器具何為可守也。某謂林曰:此學士已不作守計林曰:系殘破州郡實不可守余云:既如此可於南門差官堅守先遣出婦女老小留壯人居城中以省糧食是時城中尚有七八分人寇(改作敵)不至即巳萬一寇(改作兵)至旋作處置林令虞候請兩都監令開門放出婦女老小留狀人十月初八日至宣撫司見折宣判具言九月初三日破太原有鄉兵自太原走出至孝義縣言城破日城中尚有萬餘人官員並宅眷軍人富民縑帛盡為張孝純焚了唯餘金銀張孝純與其子被執軍民皆癯委頓宅眷皆投濠河死者不知其數途中。又聞金人遣使講和某大不然之但以此相款要生奸計爾所過州縣皆相慶悉已弛備使司須行下令嚴作提備仍申奏朝廷折宣判云:某恰亦上心來。又云:某所過州縣無軍馬無糧食無器械何可使之守也。使司當契勘速攢那支撥應副軍前遇賊(改作敵)。又不納級及數處有潰散軍兵哨聚作過如溫泉縣汾州回牛嶺一帶可速築堡寨以為籬落折公云:公近日邊上來盡知子細。又將家所論甚好有數事欲再煩公出。又曰:近得旨令極力保守平陽府並汾州一帶平陽府今為汾隰等縣路帥府隆德府今為威勝軍澤州等路帥府懷州主管安撫使司公事知平陽林積仁不作守計都統制。
liú ruì shì cháo tíng chà lái bù yòng mìng kě fán gōng wǎng bǐ jiàn lín jī rén yǔ yǐ cháo tíng jīn rì shēng píng yáng wèi xī yí lù yǔ yī zhōu shì tǐ bù tóng wàn yī shī zhī shì shī yī shuài fǔ jiān bù zuò shǒu jì hé yě. fén zhōu píng yáng fēn bāi jūn mǎ yīng shǒu yù cì dì kě yǔ liú ruì shāng liáng shī xíng zhā zi chà yú qián yún: píng yáng fǔ gōu dāng bìng zhào yīng fén zhōu yī dài yú jù zhā zi shēn zòu cháo tíng nà jí zhǐ huī shǎng gé měi nà yī jí zhuǎn yī zī shì shí jūn qián yù dí shā huò gèng bù nà jí hòu biān shì xī rì yī lì zhuǎn zī qǐ zhī bō jūn qì yú què shǎo zhōu xiàn qǐ jiāng tǒng zhì guān bìng zhàn shì qī rì yī cì kào shǎng qǐ zhào mù yǒu wǔ yǒng shǐ chén bìng xiào yǒng shǒu chéng yī zhì zhì shǐ sī qǐng gěi shí liáng qǐ gěi qí èr miàn fù mǒu zhāo jí kuì sàn jūn bīng rì shì fēn mù zhī gěi qǐng shòu zhāo jí wǔ bǎi rén jiǎn èr nián mó kān qǐ chà bō jūn mǎ qián qù jūn qián yīng yuán shǐ huàn qǐ zhī jiàng zhú zhōu xiàn shǎo què qián liáng dé liǎng rì xíng xià zhǐ huī shù nèi jūn qì gèng qiè yú jiàn yǒu zhōu jūn zǎn nà xuān fǔ sī chóng xíng yīng fù jiàng cì kù zào qí èr miàn fù mǒu zhāo jí kuì sàn jūn bīng wǔ yǒng shǐ chén bìng xiào yǒng gè zhào zhào mù shí yuán míng chà bō rén mǎ yú shí yuè chū liù rì píng míng cí wǎn sù láng chē jí fā dié qiǎn jiè wǎng lóng dé fǔ qǐng yáo lǐ èr cáo lǐ huì qián liáng chū jiǔ rì wǎn zhì zé zhōu chéng wài mǎ pù ān xià chū shí rì zǎo yè zhí lóng tú gé dà shǒu gāo shì yóu sān rì zhāo jí kuì sàn jūn bīng yī qiān sān bǎi yú rén xī jiē chì lù qú jí bìng rì xià gěi quàn qīn zì yā fù píng yáng fǔ jīng lüè ān fǔ shǐ lín jī rén jù yǐ zhé gōng zhī yǔ bái zhī lín yún: chéng jué bù kě shǒu yú yún: jīn rì shì tǐ bù tóng tài yuán yǐ shī cǐ shēng wèi shuài fǔ píng hàn yí lù jí lì bǎo shǒu yǐ yù qián jìn jiàng chù fēn shèn shì dīng níng jīn cáo sī yǔ xuān fǔ sī yì bù yì qū zì jí lì yīng fù zéi gǎi zuò dí mǎ wèi zhì zì jiā sì bù zuò shǒu jì hé yě. shì rì chéng zhōng yǒu sì wǔ fēn rén yú zài sān bái zhī lín yuē: shén hǎo lái rì yǔ dōu jiān zhì chéng shàng yī guān yú jí yè liú dōu tǒng yán huī xià. ruò gān bīng mǎ mǒu jìn lí xuān fǔ sī jiàn zhé xuān fǔ yán lián fā jūn mǎ lái liú yún: bìng zhāng sī zhèng jūn mǎ gòng yǒu wàn rén chāi shǐ gè chù yǐ zì bù shǎo shí bā rì dēng chéng chéng zhōu wéi èr shí sì lǐ dí lóu zhàn péng yī bǎi wǔ shí yú zuò jīng gěng shǒu zhōng liú sì chū fén ruò zhī hòu gèng bù céng xiū gòu zhān yǒu wǔ bǎi yú lǐng dàn kě yǐ guà shou dá sì mén dí lóu yǐ bǎi bù fǎ shǒu zhī shǒu chéng èr shí sì lǐ hé yòng sān wàn rén chéng zhōng zhǐ yǒu jūn bīng sān sì qiān rén yú wèn liǎng dōu jiān dá yún: shǎo jiàng rén què cái zhí yú. yòu wèn hé bù yōu zhí yōng zhào bǎi xìng jiàng rén mǒu zuó lái xíng zhào chéng huò yì dào zhōng pín hé fén jiàn guān zhōng pái miè pāo shī yú shuǐ cì zhě zì bù shǎo hé bù qǔ yòng liǎng dōu jiān. yòu yún: pán yùn fèi lì yú yún: jīn. ruò qǔ yú zhào chéng huò yì shì wú jí yǐ. chéng zhōng shù mù zhú jí jǐn fá yǐ yòng rú bù yǒu zú zhé xì guān kōng wū shè bìng mín jū kōng wū nèi mín jū kōng wū hòu lái guān zhōng xiū hái bìng dié shī xíng dū jiān. yòu yuē: jiàn guān kē bō xíng xià zhū xiàn yīng fù zhì jīn zhū xiàn bù wèi zhe jǐn yú duì yuē: dài dié fǔ qǔ huì chí màn xiàn guān zhí míng lì shēn xuān fǔ sī zhì èr shí sì rì shēn hòu yè dōu.
劉銳是朝廷差來不用命可煩公往彼見林積仁語以朝廷今日昇平陽為西一路與一州事體不同萬一失之是失一帥府堅不作守計何也。汾州平陽分擘軍馬應守御次第可與劉銳商量施行劄子差余前云:平陽府勾當並照應汾州一帶餘具劄子申奏朝廷納級指揮賞格每納一級轉一資是時軍前遇敵殺獲更不納級候邊事息日一例轉資乞支撥軍器於闕少州縣乞將統制官並戰士七日一次犒賞乞召募有武勇使臣並效勇守城依制置使司請給食糧乞給旗二面付某招集潰散軍兵日是分募支給請受招集五百人減二年磨勘乞差撥軍馬前去軍前應援使喚乞支降逐州縣少闕錢糧得兩日行下指揮數內軍器更切於見有州軍攢那宣撫司重行應副降賜庫造旗二面付某招集潰散軍兵武勇使臣並效勇各詔召募十員名差撥人馬餘十月初六日平明辭晚宿狼車即發牒遣介往隆德府請姚李二漕理會錢糧初九日晚至澤州城外馬鋪安下初十日早謁直龍圖閣大守高世由三日招集潰散軍兵一千三百餘人悉皆赤露癯瘠並日下給券親自押赴平陽府經略安撫使林積仁具以折公之語白之林云:城決不可守余云:今日事體不同太原已失此升為帥府屏捍一路極力保守以御前近降處分甚是丁甯今漕司與宣撫司亦步亦趨自極力應副賊(改作敵)馬未至自家巳不作守計何也。是日城中有四五分人余再三白之林曰:甚好來日與都監至城上一觀余即謁劉都統言麾下。若干兵馬某近離宣撫司見折宣撫言連發軍馬來劉云:並張思政軍馬共有萬人差使各處已自不少十八日登城城周圍二十四里敵樓戰棚一百五十餘座經耿守忠劉嗣初焚爇之後更不曾修構氈有五百餘領但可以掛扌答四門敵樓以百步法守之守城二十四里合用三萬人城中止有軍兵三四千人余問兩都監答云:少匠人闕材植余。又問何不優直傭召百姓匠人某昨來行趙城霍邑道中頻河汾見官中牌篾拋失於水次者自不少何不取用兩都監。又云:盤運費力余云:今。若取於趙城霍邑事無及矣。城中樹木逐急盡伐以用如不有足折系官空屋舍並民居空屋內民居空屋後來官中修還並牒施行都監。又曰:見官科撥行下諸縣應副至今諸縣不為着緊余對曰:待牒府取會弛慢縣官職名立申宣撫司至二十四日申後謁都。
tǒng zhì liú ruì yún: shì dé huí niú lǐng guān bào zéi gǎi zuò dí mǎ fàn huí niú lǐng yú yún: dōu tǒng mò xū qiǎn yuán bīng fǒu liú yún: tǒng zhì sī jiàn guǎn jūn mǎ yī wàn yú rén qiǎn sì qiān jūn wǔ bǎi pǐ mǎ wǎng huí niú lǐng bǎ ài èr qiān jūn wǎng xí zhōu jiàn cún zhě sì qiān jūn mǎ wǔ bǎi pǐ kòu zhì, qǐ bú yào jiē zhàn shǒu chéng yù dí. yòu dé fǔ zhōu zhī zhōu zhé kě qiú shū lái qiú yuán bīng shū cí kěn qiè yào hǎo zhòng lián tí bīng sān èr qiān qiú yuán fǔ zhōu yǐ pò fēng zhōu bìng èr zhài tàn bào dé yù lái gōng fǔ zhōu jí shì wēi jí liú yuē: cǐ chù jūn mǎ jiàn huàn shǎo hǎo zhòng lián zì shì xuān fǔ sī chà chōng píng yáng fǔ lù fù tǒng zhì běn sī bù gǎn chà xū shēn bǐng xuān fǔ sī yú yún: dōu tǒng gèng yí duō fāng bāi huà cuò zhì shì bù kě huǎn tuì yè lín jīng lüè lín yún: jīn rì ǒu dé jìn zòu yí bào mǒu luò zhí yǔ yuǎn xiǎo chù jiān dāng mǒu yǐ shì zuì rén zhǐ jīn jiāo gē biàn xíng mǒu yún: jīng lüè gèng chéng shòu dé hé chù wén zì. ruò zhǐ shì jìn zòu bào wèi dé cháo tíng zhā zi biàn, qǐ kě jiāo gē lí rèn. qiě gèng xì shěn zhī fāng dāng biān shì zhī jì dàn kǒng shàn lí cháo tíng guài yà yù bù biàn lín yún: qià dé guān bào zéi gǎi zuò dí mǎ jī sàn huí niú lǐng bǎ ài rén zuó yè yǐ dào zhào chéng xiàn cì dì yǐ guò zhào chéng xiàn yú duì yún: zuó yè yè liú tǒng zhì fāng wén zéi gǎi zuò dí mǎ zài huí niú lǐng jīn wǎn dào zhào chéng qí xíng shén sù yú gù lín jīng lüè shǐ lìng bèi wèn cǐ qù huí niú lǐng jìn yuǎn yún: yī bǎi jiǔ shí lǐ mǒu yún: shǎo qǐng bài bié jīng lüè. qiě xíng lín yuē: què wǎng shén chù mǒu yún: shì yǐ bì. qiě guī sī yú tuì lüè zǎo fàn yù bié lín jīng lüè fàn bì zhì shǐ yá jí jiàn lín gōng róng zhuāng suǒ mǎ zhāng gài yú zhì jí qǐng yú yú wèn jīng lüè suǒ chū lín yún: shì. yòu yǒu guān bào zéi gǎi zuò dí mǎ lí cǐ sān shí wǔ shí qín shǐ huáng yún: liú tǒng zhì zhī fǒu mò xū qiǎn bīng bǎ jié yǎn jī bù kě shǐ xiàng ěr lín yún: kè bào liú tǒng zhì bīng chū chéng fù. yòu rù chéng bù zhī rú hé qiǎn rén chuán yǔ wèn yǐ. gōng de xíng fǒu yú yún: jí jīn biàn xíng suì tuì cái chū fǔ yá qū nán mén qiǎn suí xíng rén yú chéng běi cuī xíng lǐ tóng chū chéng yuē liǎng chá jiān jiàn shì sì wǎng lái rén yún: zéi gǎi zuò dí mǎ yǐ zhì chéng xià sī xū yú qīn suí rèn zhōng yā xíng lǐ zhì yún: bù kě chū yǐ. zéi gǎi zuò dí mǎ yǐ zhì běi chéng xià yǒu yī rén xié yī juàn wén zì lì háo gēn jiào yún: dǎ huà yú wèi rèn zhōng yuē: rǔ kě guǎn yā xíng lǐ. qiě yú fán wù xún yī ān xià chù wǒ zì dēng chéng yǐ yǒu qiú shān cǐ zì gǎi zuò shǒu lǐng zhì chéng xià yuē yǒu sān sì bǎi qí hòu miàn chén tóu bù jué xiāng jì ér lái shí zhì yǒu yuē yǒu wàn qí lì háo gēn xié wén zì rén yún: dài wáng jiāo wǒ zhāo ān nǐ chéng zhōng guān lì jūn mín yǒu wén zì zài cǐ jiāng suǒ lái yuē shàng chéng qù wǒ wèn nǐ mèn jiàng yě. bù jiàng nǐ mèn. ruò bù jiàng shí dài wáng lǐng rén mǎ cóng jiàng zhōu yǎn nǐ mèn xià lái kàn zǒu chū nà lǐ qù chéng shàng rén jiē bù dá. yòu wèn rú hé bù zuò shēng jīn dōu lái gōng dǎ nǐ chéng yě. rì yǐ wǎn. qiě qù yě. gèng yǔ nǐ mèn yī yè shāng liáng lái rì nèn dì shí chéng pò yě. zéi gǎi zuò dí mǎ suì tuì lí dōng běi sì lǐ zhā zhài yú yǔ liú tǒng zhì zéi mǎ jì zhì qǐng dōu tǒng sù chà guān fēn bāi dì fāng cuī jūn mín shǒu chéng jūn bīng shāo yǒu shàng chéng zhě bǎi xìng bìng běn fǔ guān lì jǐn bù shàng chéng yú yǔ liú tǒng zhì yún: ruò lín jīng lüè.
統制劉銳云:適得回牛嶺關報賊(改作敵)馬犯回牛嶺余云:都統莫須遣援兵否劉云:統制司見管軍馬一萬餘人遣四千軍五百匹馬往回牛嶺把隘二千軍往隰州見存者四千軍馬五百匹寇至,豈不要接戰守城禦敵。又得府州知州折可求書來求援兵書辭懇切要郝仲連提兵三二千求援府州已破豐州並二寨探報得欲來攻府州極是危急劉曰:此處軍馬見患少郝仲連自是宣撫司差充平陽府路副統制本司不敢差須申稟宣撫司余云:都統更宜多方擘劃措置事不可緩退謁林經略林云:今日偶得進奏宜報某落職與遠小處監當某已是罪人只今交割便行某云:經略更承受得何處文字。若止是進奏報未得朝廷劄子便,豈可交割離任。且更細審之方當邊事之際但恐擅離朝廷怪訝愈不便林云:恰得關報賊(改作敵)馬擊散回牛嶺把隘人昨夜已到趙城縣次第已過趙城縣余對云:昨夜謁劉統制方聞賊(改作敵)馬在回牛嶺今晚到趙城其行甚速余顧林經略使令輩問此去回牛嶺近遠云:一百九十里某云:少頃拜別經略。且行林曰:卻往甚處某云:事已畢。且歸司余退略早飯欲別林經略飯畢至使衙即見林公戎裝索馬張蓋余至即請余余問經略所出林云:適。又有關報賊(改作敵)馬離此三十五時秦始皇云:劉統制知否莫須遣兵把截掩擊不可使嚮邇林云:恪報劉統制兵出城復。又入城不知如何遣人傳語問矣。公得行否余云:即今便行遂退才出府衙趨南門遣隨行人於城北催行李同出城約兩茶間見市肆往來人云:賊(改作敵)馬已至城下斯須余親隨任忠押行李至云:不可出矣。賊(改作敵)馬已至北城下有一人攜一卷文字立濠根叫云:打話余謂任忠曰:汝可管押行李。且於礬務尋一安下處我自登城已有酋(刪此字改作首領)至城下約有三四百騎後面塵頭不絕相繼而來時至酉約有萬騎立濠根攜文字人云:大王交我招安你城中官吏軍民有文字在此將索來約上城去我問你懣降也。不降你懣。若不降時大王領人馬從絳州掩你懣下來看走出那裡去城上人皆不答。又問如何不做聲今都來攻打你城也。日已晚。且去也。更與你懣一夜商量來日恁地時城破也。賊(改作敵)馬遂退離東北四里劄寨余語劉統制賊馬既至請都統速差官分擘地方催軍民守城軍兵稍有上城者百姓並本府官吏盡不上城余語劉統制云:若林經略。
bù shàng chéng hé yǐ lǜ guān lì jūn bīng liú tǒng zhì yún: qiǎn rén qǐng bù jiàn yú yún: dài mǒu zì qù qǐng yuè mǎ zhì fǔ yá zhōng qiǎo rán wèn lín jīng lüè zài fǒu yún: yǐ dēng chéng jí zhì chéng. yòu bù jiàn dào chéng xī wèn lái wǎng jūn mín céng jiàn lín jīng lüè fǒu yún: zhe bái bù yī qià zì cǐ cā chéng xià qù yǐ. jiàn liǎng dōu jiān yī jiān wù yú yǔ zhī yuē: sān gōng bú yào zǒu kě tóng gòng shǒu chǎng miàn yú jí xià chéng yú jiē xiàng qīn lǜ bǎi xìng shàng chéng jiā zhì hù dào hū zhào fēi lǎo jí xiǎo huò fù nǚ bèi zhuàng zhě xī jiē táo bì yǐ. jǐn lǜ jūn mín zhǐ shǒu yù dé dōng nán chéng liǎng bì yú liǎng bì wú rén shǒu yù suī yǒu dēng chéng zhě yì jiē chéng jiān cā chéng táo bì zhǎn shí shù bèi bù néng jìn è zhì qīn yè liǎng bì shǒu chéng rén cā chéng táo bì shí qù sān sì zhì sì gēng xún chéng qù zhī dài jǐn yú shǒu nán mén zhì wǔ gēng hū suí xíng rén bào tǒng zhì guān xī mén chū yǐ. yú zhì xī mén tǒng zhì guān yǐ chū zhì èr shí wǔ rì yè yú yì suì chū xíng shí wǔ lǐ wén zéi gǎi zuò dí bīng fā gǔ yǎn shā wǒ jūn xíng èr shí wǔ lǐ tiān xiǎo zéi gǎi zuò dí bīng zhuī gǎn jīng yí táo bì rén hù shāo jié chē chéng bìng shā chù sì bǎi yú dào jiān jū mín fù nǚ fú lǎo xié yòu huò xiāng lí qì hào hū zhī shēng suǒ bù rěn wén shì rì chéng zhōng jū mín yǐ guān lì jiē zǒu yīn yǐ chéng jiàng.
不上城何以率官吏軍兵劉統制云:遣人請不見余云:待某自去請躍馬至府衙中悄然問林經略在否云:已登城即至城。又不見到城西問來往軍民曾見林經略否云:着白布衣帢自此擦城下去矣。見兩都監一監務余語之曰:三公不要走可同共守場面余即下城於街巷親率百姓上城家至戶到呼召非老即小或婦女輩壯者悉皆逃避矣。盡率軍民止守御得東南城兩壁餘兩壁無人守御雖有登城者亦皆乘間擦城逃避斬十數輩不能禁遏至侵夜兩壁守城人擦城逃避十去三四至四更巡城去之殆盡余守南門至五更忽隨行人報統制官西門出矣。余至西門統制官已出至二十五日夜余亦遂出行十五里聞賊(改作敵)兵發鼓掩殺我軍行二十五里天曉賊(改作敵)兵追趕驚移逃避人戶稍截車乘並砂畜四百餘道間居民婦女扶老攜幼或相離棄號呼之聲所不忍聞是日城中居民以官吏皆走因以城降。
èr shí liù rì wù wǔ shì yù shǐ hú shùn zhì shàng yán qǐ jiù yuán zhōng shān.
二十六日戊午侍御史胡舜陟上言乞救援中山。
hú shùn zhì yán fú jiàn chén hēng bó là shū qí cí āi qiē shǒu chén zhēn dìng chéng pò tú lù shēng líng bù zhī jǐ wàn rén lǔ gǎi zuò dí jù gāo chéng yù nán zhuī tuì chén dú zhī liú tì qiè tàn cháo tíng hé rěn qí rú cǐ wèi cháng qiǎn yī bīng yī mǎ wèi yuán yě. lǐ miǎo sān sì shí zhuàng zòu chén lüè bù jiàn bào cháo tíng, qǐ bù xī tǔ dì ér ài rén mín dàn yǐ yǔ lǔ gǎi zuò dí jiǎng hé bù gǎn dòng bīng yī hé shī jì zhī shén yě. chén qǐng wèi bì xià yán zhī gǔ zhě liè guó bīng jiāo shǐ zài qí jiān tuī lùn lì hài shì èr guó zhī huàn shì xī mín ér guì hé jīn lǔ gǎi zuò dí qiǎn shǐ lái ér wǒ shǐ yì wǎng bǐ cǐ àn bīng bù dòng nǎi suǒ wèi hé yě. rán lǔ gǎi zuò jīn rén yòng bīng bù yǐ jīn rì xiàn yī chéng míng rì pò yī yì qīn xún ér nán yǒu bìng tūn xí juǎn zhī zhì shí qiǎn yī shǐ yāo qiú bǎo huò guǐ cí wèi shùn shǐ bù wèi bèi wǒ zhī shǐ wǎng xié zhī yǐ wēi bù dé tǔ yī yǔ dàn yī lǔ gǎi zuò dí rén gān yán zòu wén ér cháo tíng bù chá qí qíng wěi biàn wèi hé yì yǐ dìng xuān fǔ sī jiàn jiǎng hé rú cǐ yì bù qiǎn bīng qiú yuán zhēn dìng yǐ zhì yú wáng chén hēng bó suǒ yǐ yán bǐ shòu hé yì zhī shǐ liú zhì zhài zhōng ér rèn yì gōng qǔ wú rén jiù jiě bǐ hé jì zhī dé ér wǒ hé jì zhī shī yě. jīn lǔ gǎi zuò dí xī lì zhōng shān chéng xià zhāo xī bì gōng chéng gǎi zuò pò yǐ.. ruò cháo tíng. yòu yǐ jiǎng hé zhī gù bù lìng xuān fǔ sī yīng yuán bì shī zhōng shān shī zhōng shān zé hé běi zhū jùn bù gōng ér zì xià yǐ. hé běi xià zé jīng shī bù kě dōu ér zōng miào shè jì wēi yǐ. bì xià hé bù yǐ zōng shè wèi xīn hū! hēng bó. yòu yán bǐ jì gōng chéng shā rén fàng huǒ ér wǒ shī yuán zhī lǐ bù wèi qū cháo tíng. ruò rèn zhū zhèn zhī cún wáng bù fù gù xù zé gèng wú kě lùn. ruò yù bǎo quán fú qǐ sù cì zhǐ huī xuān fǔ sī huǒ jí qiǎn bīng qián lái hēng bó zhī yán rú cǐ kě wèi qiè yǐ. bì xià. ruò tīng dà chén zhī lùn wèi jì jiǎng hé zhī.
胡舜陟言伏見陳亨伯蠟書其詞哀切首陳真定城破屠戮生靈不知幾萬人虜(改作敵)據高城愈難追退臣讀之流涕竊嘆朝廷何忍其如此未嘗遣一兵一馬為援也。李邈三四十狀奏陳略不見報朝廷,豈不惜土地而愛人民但以與虜(改作敵)講和不敢動兵一何失計之甚也。臣請為陛下言之古者列國兵交使在其間推論利害釋二國之患是息民而貴和今虜(改作敵)遣使來而我使亦往彼此按兵不動乃所謂和也。然虜(改作金)人用兵不已今日陷一城明日破一邑侵尋而南有併吞席捲之志時遣一使邀求寶貨詭辭為順使不為備我之使往脅之以威不得吐一語但依虜(改作敵)人甘言奏聞而朝廷不察其情偽便謂和議以定宣撫司見講和如此亦不遣兵求援真定以至於亡陳亨伯所以言彼受和議之使留置寨中而任意攻取無人救解彼何計之得而我何計之失也。今虜(改作敵)悉力中山城下朝夕必攻城(改作破)矣。。若朝廷。又以講和之故不令宣撫司應援必失中山失中山則河北諸郡不攻而自下矣。河北下則京師不可都而宗廟社稷危矣。陛下何不以宗社為心乎!亨伯。又言彼既攻城殺人放火而我師援之理不為曲朝廷。若任諸鎮之存亡不復顧恤則更無可論。若欲保全伏乞速賜指揮宣撫司火急遣兵前來亨伯之言如此可謂切矣。陛下。若聽大臣之論謂既講和之。
fù yīng yuán zé fēi wèi zōng shè dà jì dì kǒng dì tǔ rén xīn bì liǎng shī zhī. ruò dà chén wèi jīn rì wú bīng hé yǐ wèi yuán chén yǐ wèi hé běi zhī mín jiē bīng yě. shǐ zhū jùn xiàn qīng lǐn kù yǔ mín gòng zhī cháo tíng yǐ hǎo jué mí zhī hé huàn rén bù wèi yòng dàn xì cuò zhì hé rú ěr hēng bó qǐ xuān fǔ sī bīng zì shēn jì lái qí huì hé mǎ zhōng bīng xuān fǔ bīng jī qí xī qí bīng jī qí dōng zhōng shān bīng wèi nèi yīng zé zhuǎn huò wèi fú yīn bài chéng gōng qí yán shì yì yǒu lǐ fú wàng bì xià zhào sān xǐng shū mì yuàn rì xià xiáng zhuó shī xíng.
復應援則非為宗社大計第恐地土人心必兩失之。若大臣謂今日無兵何以為援臣以為河北之民皆兵也。使諸郡縣傾廩庫與民共之朝廷以好爵縻之何患人不為用但系措置何如耳亨伯乞宣撫司兵自深冀來祁會合馬忠兵宣撫兵擊其西祁兵擊其東中山兵為內應則轉禍為福因敗成功其言似亦有理伏望陛下詔三省樞密院日下詳酌施行。
jiàng zhōu jūn luàn shǒu chén guān lì sàn zǒu hé dōng.
絳州軍亂守臣官吏散走河東。
féng lǔ gǎi zuò hé dōng jì yuē: shí yuè èr shí bā rì jiàng zhōu bèi kuì sàn jūn bīng bìng běn zhōu jūn bīng fàng huǒ zì luàn tài shǒu cháo sàn dài fū lǐ bì chuán bìng guān lì jūn mín sàn zǒu dú cún shì yì wù guān lì shǐ bǐng yì dù bù dé miǎn zì cāo qiāng dāo shā huò shí shù rén suì shāo dìng shì shí jiàng zhōu yá bīng wèi tài shǒu tái jiào jì xíng chū chéng gè shě jiào ér qù fù rù chéng zhōng rǎng duó jīn yín lǐ shǒu suì bù xíng zhì gāo lè jiàng zhōu cāng kù yǒu cáo sī jīn yín jiān bó liáng hú yuē sān bǎi wàn hé dōng cáo sī suì jì zài cǐ zhǐ tóng guàn píng huò chǎng pǐ bó liǎng gāng mù shì liù shí wàn jiē bèi duó qù.
逢虜(改作河東)記曰:十月二十八日絳州被潰散軍兵並本州軍兵放火自亂太守朝散大夫李弼傳並官吏軍民散走獨存市易務官吏史秉義度不得免自操槍刀殺獲十數人遂稍定是時絳州衙兵為太守抬轎既行出城各舍轎而去復入城中攘奪金銀李守遂步行至高樂絳州倉庫有漕司金銀縑帛糧斛約三百萬河東漕司歲計在此只童貫平貨場匹帛兩綱目是六十萬皆被奪去。
yí shǐ yuē: shì rì jūn luàn shǒu chén lǐ yuán rú tōng pàn xú chāng yán qì chéng zǒu jūn mín jié jūn zī kù gài sì chuān yī bǎi bā gāng jǐn zài jiàng zhōu xià xiè rán hòu hé dōng zhōu jūn zhuǎn qǐng rén zhī fù ráo suì zhì rǎng qǔ tǎng zàng wèi zhī yī kōng.
遺史曰:是日軍亂守臣李元孺通判徐昌言棄城走軍民劫軍資庫蓋四川一百八綱盡在絳州下卸然後河東州軍轉請人知富饒遂致攘取帑藏為之一空。
èr shí bā rì gēng shēn huáng è chú gěi shì zhōng yóu hǎi dào shǐ jīn guó.
二十八日庚申黃鍔除給事中由海道使金國。
xiān cì yǐ lǐ wù děng wǎng yīn yì hé.
先次以禮物等往因議和。
zhān hǎn gǎi zuò ní kān zhì zé zhōu chéng xià.
粘罕(改作尼堪)至澤州城下。
èr shí jiǔ rì xīn yǒu shì yù shǐ hú shùn zhì shàng yán zhèng shì wèi dé qí zhèng yí jí zhèng zhī.
二十九日辛酉侍御史胡舜陟上言政事未得其正宜急正之。
hú shùn zhì shàng yán jiù xiào yún: cǐ shū jiàn chéng huáng dūn xīn ān wén xiàn zhì chūn qiū chuán yuē: bīng yóu huǒ yě. fú jí jiāng zì fén lǎo shì yì yuē: yǐ dào zuǒ rén zhǔ zhě bù yǐ bīng qiáng tiān xià qí shì hǎo hái guó jiā zì xī fēng jiān wáng sháo jiàn kāi biān zhī shuō wáng ān shí zhǔ qí yì qiǎn jiāng yòng bīng wú suì wú zhī lú nán guǎng nán qín shī yuǎn fá zhì chóng níng yǐ lái yóu shén xī kāi qīng táng yǐ fǎn xià guó nán zhù xī dòng yǐ jí dān zhōu xī nán zé jiàn qí xiáng děng zhōu jiē bù máo zhī dì fēi rén zhī jìng ér qū chì zǐ dǎo fēng dí sǐ zhě bù jì qí shù shēng zhě jié qí gāo xuè fán wǔ shí yú nián ér. yòu wáng fǔ tóng guàn hé móu yǐ qì qì dān bǎi nián zhī hǎo yuē jīn rén yǐ xū qí guó shì yǐ shàng dì zhèn nù huò wǒ guó jiā jīn kòu gǎi zuò rén chāng jué gǎi zuò chéng xì zhǎng qū zhōng yuán, qǐ fēi suǒ wèi fú jí zì fén qí shì hǎo hái hū! bì xià jiàn zuò shì dīng sī shí xiāo gàn zhī láo wèi jiàn wēi xiào gài tiān nù wèi jiě rén lì, qǐ néng shèng zāi! shū yuē: wéi xiān gé wáng zhèng jué shì chén guān jīn rì zǔ zōng kuān dà zhī zhèng mǐn miè ér wèi jǔ wáng ān shí kè jí zhī fǎ wèi hài ér wèi chú fǎ dù wèi dé qí zhèng yě. shì dài fū zhī qī wǎng dàn mán jiāo shē tān bǐ céng bù shǎo quān fēng sú wèi dé qí zhèng yě. shì wèi jiàn gōng.
胡舜陟上言(舊校云:此疏見程篁墩新安文獻志)春秋《傳》曰:兵猶火也。弗戢將自焚老氏亦曰:以道佐人主者不以兵強天下其事好還國家自熙豐間王韶建開邊之說王安石主其議遣將用兵無歲無之瀘南廣南勤師遠伐至崇甯以來尤甚西開青唐以反夏國南筑谿洞以及丹州西南則建祺祥等州皆不毛之地非人之境而驅赤子蹈鋒鏑死者不計其數生者竭其膏血凡五十餘年而。又王黼童貫合謀以棄契丹百年之好約金人以墟其國是以上帝震怒禍我國家金寇(改作人)猖獗(改作乘隙)長驅中原,豈非所謂弗戢自焚其事好還乎!陛下踐阼適丁斯時宵旰之勞未見微效蓋天怒未解人力,豈能勝哉!《書》曰:惟先格王正厥事臣觀今日祖宗寬大之政泯滅而未舉王安石刻急之法為害而未除法度未得其正也。士大夫之欺罔誕謾驕奢貪鄙曾不少悛風俗未得其正也。事未見功。
shǎng sì zhòu zhì jí qí bài shì fá bù jiā yān shǎng fá wèi dé qí zhèng yě. yān guān jìn xí yóu zhí shì quán xié háng zì suī wú suǒ xí dàn rèn yòng bù dé qí zhèng yě. xī zhī dāo mào ēn chǒng zhě wèi jiā juān xuē huái cái bào qì zhě lù chén zhōu xiàn jué lù wèi dé qí zhèng yě. xī zhī jiǎo xìng fù guì zhě yī háo bù qǔ huǒ gēng shuǐ nòu zhě kùn yú zhòng liǎn fù liǎn wèi dé qí zhèng yě. shù zhě bù zhèng qǐ suǒ wèi zhèng jué shì hū! fú wàng míng zhào sān xǐng fán shì shù zhě jiē fǎn zhèng zhī, shù jǐ zhèn nù yī jiě yāo qì zì xiāo zhào lìng sān xǐng zhào yīng shī xíng.
賞巳驟至及其敗事罰不加焉賞罰未得其正也。閹官近習猶執事權頡頏恣睢無所習憚任用不得其正也。昔之叨冒恩寵者未加鐫削懷才抱器者陸沉州縣爵祿未得其正也。昔之僥倖富貴者一毫不取火耕水耨者困於重斂賦斂未得其正也。數者不正豈所謂正厥事乎!伏望明詔三省凡是數者皆反正之,庶幾震怒一解妖氣自銷詔令三省照應施行。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn wǔ shí jiǔ jiào kān jì.
※卷五十九校勘記。
qiě fēn bīng yǐ kòu zī xí běi zhū jùn xí wù zuò xíng huí niú lǐng zhě xiǎn jùn rú bì zhě wù zuò shèn zéi zhì píng yáng lín lìng yú hòu qǐng liǎng dōu jiān lìng kāi mén fàng chū fù nǚ lǎo xiǎo liú zhuàng rén yuán tuō lín lìng èr shí zì wù jiǎn sān yè dì sì háng guān lì jiē zhuì chéng ér chū zì hòu kòu bù zhì zé yǐ wàn yī kòu zhì xuán zuò chù zhì yuán tuō kòu bù zhì shí sān zì wù jiǎn sān yè dì sān xíng wēi shèng lóng dé zé zhōu jiē shī shǒu yǐ. cǐ yīng zài sì yè dì sān xíng zì shì yī shuài fǔ jiān bù zuò shǒu yún yún féng lǔ jì yuē: shí yuè chū bā rì zhì xuān fǔ sī jiàn zhé xuān pàn tuō féng lǔ jì yuē: sì zì zì cǐ zhì wàn yī shī zhī wēi shèng lóng dé zé zhōu jiē shī shǒu yǐ. yī duàn yīng lìng xíng zài shí yuè shí jiǔ rì yī duàn zhī qián cǐ xì wù jiǎn shì shī yī shuài fǔ shī zì yǎn cǐ jù yīng yǔ shàng shàng yǒu qī bā fēn rén jù xiāng jiē chāi xì guān wū kōng shě wù zuò guān kōng wū shè, qǐ bú yào jiē zhàn shǒu yù shì. yòu dé fǔ zhōu zhī zhōu zhé kě qiú shū yù zì yǎn shì wù zuò dí qià bào liú tǒng zhì bīng chū chéng qià wù zuò kè pǐ bó liǎng gāng yī bǎi liù shí wàn yī bǎi wù zuò mù shì xiān cì yǐ lǐ wù děng wǎng yīn yì hé cǐ yīng jiē shàng tiáo wù zuò lìng xíng xī kāi qīng táng yǐ jí xià guó jí wù zuò fǎn.
且分兵以寇茲隰北諸郡(隰誤作陘)回牛嶺者險峻如壁(者誤作甚)賊至平陽林令虞候請兩都監令開門放出婦女老小留壯人(原脫林令二十字誤簡三頁第四行)官吏皆縋城而出自後寇不至則已萬一寇至旋作處置(原脫寇不至十三字誤簡三頁第三行)威勝隆德澤州皆失守矣。(此應在四頁第三行自是一帥府堅不作守云云)逢虜記曰:十月初八日至宣撫司見折宣判(脫逢虜記曰:四字自此至萬一失之威勝隆德澤州皆失守矣。一段應另行在十月十九日一段之前此系誤簡)是失一帥府(失字衍此句應與上尚有七八分人句相接)拆系官屋空舍(誤作官空屋舍),豈不要接戰守御適。又得府州知州折可求書(御字衍適誤作敵)恰報劉統制兵出城(恰誤作恪)匹帛兩綱一百六十萬(一百誤作目是)先次以禮物等往因議和(此應接上條誤作另行)西開青唐以及夏國(及誤作反)。