jìng kāng zhōng zhì sān shí wǔ.
靖康中帙三十五。
qǐ jìng kāng yuán nián shí yuè èr shí jiǔ rì xīn yǒu, jǐn qí rì.
起靖康元年十月二十九日辛酉,盡其日。
tài wèi zhèn táo jūn jié dù shǐ tóng zhī shū mì yuàn shì zhǒng shī dào zú.
太尉鎮洮軍節度使同知樞密院事种師道卒。
zhǒng shī dào yǐ tóng zhī shū mì yuàn shì xún biān zhì huái zhōu yù jí zòu lì hài yú cháo yuē: jīn rén qǐng yāo jīn bì ān rán běi qù jīn. ruò fù lái shì bì jí zhū guó dà jǔ fēng ruì bù kě dāng chén qián jì bù tīng qīng cāng wèi huá jì bù sù bīng wú lí fān zhī zhù yù qǐ dà jià xìng zhǎng ān yǐ bì qí fēng zhì yú shǒu yù gōng zhàn zé zài jiāng shuài zhàn dòu shì fēi wàn chéng suǒ yí rèn yě. zhào shī dào fù què jì shì hái dōu ér zú.
种師道以同知樞密院事巡邊至懷州遇疾奏利害於朝曰:金人頃邀金幣安然北去今。若復來是必集諸國大舉鋒銳不可當臣前計不聽青滄衛滑既不宿兵無籬藩之助欲乞大駕幸長安以避其鋒至於守御攻戰責在將帥戰鬥事非萬乘所宜任也。詔師道赴闕計事還都而卒。
jìng kāng xiǎo yǎ yuē: gōng huì shī dào yǐn jūn zhī hòu qí xiān shì héng è yì jiē wèi míng jiāng gōng fù néng shì qí jiā wēi zhe xī xià yān shān zhī yì gōng wèi dōu tǒng zhì lùn bù yǔ tóng guàn hé jié zhì bù fù cóng gōng chū jì shī lǜ yǐ liú yán qìng dài zhī èr tài zǐ zhī rù kòu gǎi zuò shēn rù yě. gōng zì shǎn yòu tóng dì shī zhōng yáo píng zhòng děng tí hé lǒng jìn zú fù nán jīng shī suì chú tóng zhī shū mì yuàn shí èr tài zǐ gōng fēng qiū mén gōng jiàn yì qǐ yōu yǐ jīn bó guān jué mù gǎn yǒng zhī shì chéng chéng zòng dí rén dēng chéng fǔ jí nǚ qiáng jí tiāo ér shā zhī. qiě lìng chéng zhōng fā hǎn bù chuò zòng huǒ yòu hú gǎi zuò dí rén shǐ dēng bù xìn sù kě jǐn lù zhī bái shí zhōng lǐ bāng yàn wú mǐn lǐ gāng jiē bù tīng jì ér qín wáng zhī shī dà jí gōng yù jiǎn kē fēn wèi sān děng shàng děng chū zhàn yú jiē shǒu chéng xiān lì hòu shǎng zhī gé yǐ shì zhī xuǎn jiāng fēn zǒng jù zéi gǎi zuò dí èr sān lǐ huán yíng shǒu zhī zǒng jué qí piāo lüè shǐ qí fá jué qù yáo gǔ yǐ suǒ lǐng xī shī huì hé shuò jiāng bīng xuǎn jīng ruì wǔ wàn rén zhì hé yáng zhù qián zhōu jìn tún zéi gǎi zuò dí yíng zhī hòu kè rì bìng lì gōng zhī cǐ bì shèng zhī cè yě. shí lǐ gāng fāng qiǎn yáo píng zhòng jié zhài. yòu bù yòng gōng yán tǎng yù chéng xià jué zhàn zé dù hé zhī hòu huì zhū dào jī zhī. yòu bù tīng píng zhòng bài jī gōng fù yán jié zhài yǐ wú gōng rán bīng jiā yì yǒu chū qí bù yì zhě jīn xī zài qiǎn bīng fēn dào gōng zhī yì yī qí yě. rú yóu bù shèng rán hòu měi xī yǐ shù qiān rén rǎo zhī bù shí rì zéi gǎi zuò dāng dùn yǐ. bāng yàn děng wèi nuò. yòu bù guǒ yòng zéi gǎi zuò dí jì tuì chú gōng xuān fǔ shǐ tún huá zhōu jì ér. yòu mìng yí tún hé yáng shí gōng nián qī shí yú lǎo bìng bèi shén zì lì shàng dào suì hōng yú tú wū hū gōng zhī liào dí zhì shèng shěn yǐ. dāng shí jiāng yóu wú chū qí yòu zhě bāng yàn yōng móu gù bù zú dào ér lǐ gāng hào wèi xǐ gōng míng zhě fù bù tīng gōng cè cǐ wèi dà hèn rán gōng zhī wèi wáng tiān xià yóu yǐ wèi zhòng jì fù xiè shì shú bù jiē xī wū hū cǐ yì tiān yě. shī yuē: zhuàng zāi! cǐ wēng móu shēn qì jìn zhōng shǐ yī jié yòu wǒ sān shèng bǎi zhàn zhī yú suǒ liào bì shèng tí shī rù yuán zéi gǎi zuò dí zhé wēi lìng dié huà liáng cè zhòng mò zhī tīng gē dì zēng bì chǒu lǔ gǎi zuò qiáng lín yì héng wàn lǐ zhǎng chéng shì wèi fān píng shū jiē bù lù luàn hé yǒu gǎi zuò yóu dìng jīng qí wú guāng bīng mín qī gěng yú liè zhāo zhāo fāng cè dú shèng.
靖康小雅曰:公諱師道隱君之後其先世衡諤誼皆為名將公復能世其家威著西夏燕山之役公為都統制論不與童貫合節制不復從公出既失律以劉延慶代之二太子之入寇(改作深入)也。公自陝右同弟師中姚平仲等提河隴勁卒赴難京師遂除同知樞密院時二太子攻封邱門公建議乞優以金帛官爵募敢勇之士乘城縱敵人登城甫及女牆即挑而殺之。且令城中發喊不輟縱火誘胡(改作敵)人使登不信宿可盡戮之白時中李邦彥吳敏李綱皆不聽既而勤王之師大集公欲簡科分為三等上等出戰餘皆守城先立厚賞之格以示之選將分總距賊(改作敵)二三里環營守之總絕其剽掠使其乏絕趣姚古以所領西師會河朔將兵選精銳五萬人至河陽駐潛州進屯賊(改作敵)營之後刻日併力攻之此必勝之策也。時李綱方遣姚平仲劫寨。又不用公言儻欲城下決戰則渡河之後會諸道擊之。又不聽平仲敗績公復言劫寨已無功然兵家亦有出其不意者今夕再遣兵分道攻之亦一奇也。如猶不勝然後每夕以數千人擾之不十日賊(改作當)遁矣。邦彥等畏懦。又不果用賊(改作敵)既退除公宣撫使屯滑州既而。又命移屯河陽時公年七十餘老病憊甚自力上道遂薨於途嗚呼公之料敵制勝審矣。當時將由無出其右者邦彥庸繆固不足道而李綱號為喜功名者復不聽公策此為大恨然公之未亡天下猶倚為重既復謝世孰不嗟惜嗚呼此亦天也。《詩》曰:壯哉!此翁謀深氣勁終始一節佑我三聖百戰之餘所料必勝提師入援賊(改作敵)讋威令疊畫良策眾莫之聽割地增幣醜虜(改作強鄰)益橫萬里長城恃為藩屏倏嗟不祿亂何有(改作由)定旌旗無光兵民淒哽餘烈昭昭方策獨盛。
fēng shì biān nián yuē: zhǒng shī dào hōng yóu zi xiāng zhī xù zhōu yǐ bó fù shī dào.
封氏編年曰:种師道薨猶子湘知敘州以伯父師道。
zì lái láo jī zòu shàng qǐ jiā bāo xù zhōng shū mén xià shěng lì bù zhuàng zhǔn sī fēng guān shào xìng wǔ nián liù yuè sān rì chì zhōng shū mén xià shěng shàng shū shěng sòng dào gù tài wèi tóng zhī shū mì yuàn shì kāi fēng yí tóng sān sī zhǒng shī dào qīn zhí gé mén xuān zàn shè rén xīn chà quán fā qiǎn xù zhōu jūn zhōu shì zhǒng xiāng zhuàng wáng bó shī dào chū rù wǔ cháo sì gēng wén wǔ zhōng liàng xiǎn zhe jiàn yú xūn yè rèn tí jǔ cháng píng rì yīn shàng yán miǎn yì děng shì rù yuán yòu dǎng jí fú niàn bó shī dào yuán xì tài wèi jiàn rèn shū chén hōng juān zhī rì méng ēn zhǐ yī sàn jié dù shǐ liú chāng zuò děng lì zèng kāi fēng yí tóng sān sī jīn bó shī dào zài wèi bié wú zi sūn qí gào chì děng lǚ jīng bīng huǒ bìng jiē shī qù wú yuán guān jù jīn lüè jù dà jié bìng yí biǎo lù bái zài qián yù qǐ yī yuán yòu zǎi chén lǚ dà fáng jìn lì gōng hòu xíng xià tài cháng sì dìng shì jù zèng guān lì wàng cháo tíng xiáng zhuó shī xíng fú hòu zhǐ huī sān xǐng shū mì yuàn tóng fèng shèng zhǐ zhǒng shī dào tè zèng shǎo bǎo réng lìng tài cháng sì dìng shì jīn lái tài cháng sì nǐ shì yuē: zhōng xiàn xiáng àn shì fǎ yuē: lǜ dǔ guó jiā yuē: zhōng wén wǔ kě fǎ yuē: xiàn kān huì běn guān xì tè ēn zèng shì yī zhǐ huī hé mìng cí gěi gào fú qǐ cháo tíng xiáng zhuó zhǐ huī shī xíng fú hòu zhǐ huī liù yuè èr shí yī rì fèng shèng zhǐ yī tài cháng suǒ shēn sī fēng gōng dào kān huì zhǒng shī dào shēng qián fēng yì zuó yuán dù jiāng sàn shī àn dú wú píng qì kān wài xún jiāng dù jiāng hòu yīng guǎn bù shū jiǎn zhào de wú zhǒng shī dào fēng yì chú yǐ xià zhǒng xiāng qǔ suǒ hòu dào bié jù zhuàng fú gōng shēn shī xíng fèng chì zhǐ zhǐ gǔ zhě sǐ ér wú shì zhì yú zhōu yǒu kǎo xíng yì míng fù zhī gōng lùn bāo biǎn yǔ duó mò zhī gǎn sī bǎi shì chuán yān chuí quàn tiān xià kuàng gù tài wèi zhèn táo jūn jié dù shǐ tóng zhī shū mì yuàn shì zèng shǎo bǎo zhǒng shī dào shì zài tāo lüè xìng fú rén yì zǎo qīn yǒu dào dà zì xiū chì yán xíng wú diàn chū chù kě guān lùn xīn fǎ zhī hài mín suì zuò dǎng jí yán běi fá zhī wù guó zhì shǐ chù xiū nǚ zhēn nèi qīn qǐ shòu shī bǐng chāng yán jī tǎo guó shì suǒ píng hé yì duó zhī nǎi zhì huò bài qū chí chū rù yǐ méi qí shēn tiān xià jǐn shāng jiǔ yuán nán zuò fū xīn dǔ guó jiā zhī niàn kě wèi yuē: zhōng cái jiān wén wǔ zhī zī shì yí wèi xiàn shǐ ěr bù xiǔ míng yán zài zī jīng shuǎng wèi lún shàng xīn jiā chǒng kě shì yuē: zhōng xiàn.
自來勞績奏上乞加褒恤中書門下省吏部狀准司封關紹興五年六月三日敕中書門下省尚書省送到故太尉同知樞密院事開封儀同三司种師道親侄閤門宣贊舍人新差權發遣敘州軍州事種湘狀亡伯師道出入五朝四更文武忠諒顯著見於勳業任提舉常平日因上言免役等事入元祐黨籍伏念伯師道元系太尉見任樞臣薨捐之日蒙恩止依散節度使劉昌祚等例贈開封儀同三司今伯師道在位別無子孫其告敕等屢經兵火併皆失去無緣關具今略具大節並遺表錄白在前欲乞依元祐宰臣呂大防近例恭候行下太常寺定諡具贈官例望朝廷詳酌施行伏候指揮三省樞密院同奉聖旨种師道特贈少保仍令太常寺定諡今來太常寺擬諡曰:忠憲詳按諡法曰:慮篤國家曰:忠文武可法曰:憲勘會本官系特恩贈諡依指揮合命詞給告伏乞朝廷詳酌指揮施行伏候指揮六月二十一日奉聖旨依太常所申司封供到勘會种師道生前封邑昨緣渡江散失案牘無憑契勘外尋將渡江後應管簿書檢照得無种師道封邑除已下種湘取索候到別具狀伏供申施行奉敕旨旨古者死而無諡至於周有考行易名付之公論褒貶予奪莫之敢私百世傳焉垂勸天下礦故太尉鎮洮軍節度使同知樞密院事贈少保种師道世載韜略性服仁義早親有道大自修飭言行無玷出處可觀論新法之害民遂坐黨籍言北伐之誤國致使黜休女真內侵起授師柄昌言擊討國勢所憑和議奪之乃至禍敗驅馳出入以沒其身天下盡傷九原難作夫心篤國家之念可謂曰:忠材兼文武之資是宜為憲使爾不朽名言在茲精爽未淪尚歆加寵可諡曰:忠憲。
gào cí yún: cái fú jiū shí dāng yú míng yù gāo yú hòu shì zì gǔ xián zhé yí hèn cháng duō zhèn fāng tīng pí gǔ ér zēng sī dào zhǎo yá zhī xiān duó sì jiā bāo xù zài yáng fēn fāng gù tài wèi zhèn táo jūn jié dù shǐ tóng zhī shū mì yuàn shì zèng kāi fēng yí tóng sān sī zhǒng shī dào wén wǔ jù yí zhōng xiào wú shuǎng xī zài yān shān zhī yì měi wǔ quán chén zhì yú jìng kāng zhī chū shǒu chén shàn jì móu jì jǔ yú hé yì shì mò suì hū! zhàn duō yǐn hèn ér zhōng chāng yán yóu zài zèng diǎn wèi jí rén qíng yù rán yīn yóu zi zhī kòng chén shēng yà bǎo ér zuò chǒng fū sòng shī jiàn fāng hǔ zhī liè wén pí sī pō mù zhī fēng mèng xiǎng yīn róng fǔ jiē hé yǐ ēn zhāng suǒ jí qí shàng zhī xīn kě tè zèng shǎo bǎo yú rú gù.
告詞云:材弗究時當於名愈高於後世自古賢哲遺恨常多朕方聽鼙鼓而增思悼爪牙之先奪肆加褒恤載揚芬芳故太尉鎮洮軍節度使同知樞密院事贈開封儀同三司种師道文武具宜忠孝無爽昔在燕山之役每忤權臣至於靖康之初首陳善計謀既沮於和議軾莫遂乎!戰多飲恨而終昌言猶在贈典未及人情郁然因猶子之控陳昇亞保而作寵夫誦詩見方虎之烈聞鼙思頗牧之風夢想音容撫嗟何已恩章所及其尚知歆可特贈少保餘如故。
zhé yàn zhì zhuàn gōng xíng zhuàng yuē: gōng huì shī dào zì yí shū qí xiān hé nán rén zēng zǔ yǐn jūn fàng zhě jiù xiào yún: guī běn yún: céng shū zǔ fàng yǐn jū zhe shū tuì jū zhǎng ān bào lín.
折彥質撰公行狀曰:公諱師道字彝叔其先河南人曾祖隱君放者(舊校云:歸本云:曾叔祖放隱居著書)退居長安豹林。
gǔ zi sūn yīn jiā yān zēng zǔ zhāo yǎn zèng tài bǎo zēng zǔ mǔ xú shì zèng guǎng píng jùn fū rén zǔ shì héng zèng tài fù zǔ mǔ liú shì zèng jìn níng jùn fū rén fù jì zèng tài shī mǔ yǐn shì zèng yǒng guó fū rén bó fù kāi fēng yí tóng sān sī è yǐ jiāo sì ēn bǔ gōng sān bān fèng zhí cóng pò xī xià mǐ zhī chéng qiān yòu diàn zhí yòng shì huàn fǎ rù zuǒ xuǎn rèn chéng zhōu níng zhōu zhèn táo jūn tuī guān kāi fēng gōng jì juān guǎn mù shǔ xú xūn zhé yòng yìn zuò zòu jiàn shì zhào yù shǐ wèn zhuàng xūn jí yǐn pǔ wèi zhèng pǔ kāi fǔ gōng zhī zǐ yě. gōng chí zhì jīng shī shàng shū sù zhuàng zhǎn rán zài shuāi dié zhī zhōng qǐ fù yǔ wén tā shì tǎng bù huò miǎn yān shì wèi xià rén bào yuàn ěr shén zōng huáng dì jí rì shè chū zhī shǎn xī zhuǎn yùn shǐ wáng qīn chén wén ér yì zhī pì yǐ wèi shǔ bà wèi xī zhōu tuī guān shuài sī yǐ bìng biān zhū shì mò jí yú dí mǎi liáng cǎo zhě suì yǐ wěi gōng jǐn chú lǎn guān bì bǐ shāng jiǎ bù bìng ér jià yǐ píng shì rú qī bàn shǐ lái qǔ qí fǎ xià zhū jùn huì wèn gǔ xiàn yǒu huá lì sòng tián dǎi xì fán qī shí rén zài qī bù jué nǎi xí gōng quán xiàn shì gōng zhì qǔ àn dú yuè zhī qióng rì zhī lì bù kě biàn rán suǒ sòng zhǐ yú mǔ yǔ xiōng yě. gōng jù yǐn lì zhì zhī fǎ wèn yuē: mǔ xiōng sòng cháng yě. yān zài qī yǐ rǎo xiāng lǐ yì zú yǐ. lì fú zuì hé jìng kuài zhī yóu shì èr shí bā bǎo gè huì yī xiàng ér zhù yān gǎi yòu xuān yì láng zhī fén zhōu xīn píng xiàn zhé zōng huáng dì fāng rèn zhāng jié jīng lǐ xī shì pì chōng jīng yuán lù jīng lüè sī zhǔ guǎn jī yí wén zì qí hòu chéng méi gǎi zuò mó yān xiá qiū jìn kè chuān nán bàn huì xián pō kǒu huò liù lù tǒng jūn wéi míng ā mái xī shòu jiān jūn mèi lēi dōu bū bǎi guān rù hè yú zǐ chén diàn xiàn fú yú xuān dé mén zòu gōng yú yù líng xī xià xiāng jì qǐng zuì nà kuǎn qì shào shèng wú fù fēng chén zhī jǐng gōng zàn huà zhī lì wèi duō lèi qiān cháo sàn láng tōng pàn yuán zhōu shì zhào duì chēng zhǐ tè qiān cháo fèng dài fū qín fèng děng lù tí jǔ cháng píng huī zōng huáng dì yòng hán zhōng yàn wèi xiāng yǐ yì fǎ chà mù shú biàn jì yú zhū lù ér gōng suǒ chén wǔ céng bù cài jīng huàn zhuāng zhái shǐ zhī dé shùn jūn yán zhě lùn gōng dǐ wū xiān zhèng fù huàn cháo fèng dài fū fàng bà lì míng jiān dǎng zuò fèi jǐ shí nián shǐ chú zhǔ guǎn huá zhōu xī yuè wèi jǐ fù huàn wǔ gōng dài fū zhōng zhōu cì shǐ jīng yuán lù bīng mǎ dōu qián xiá zhī huái dé jūn jiān guǎn nèi ān fǔ shǐ zhèng hé yuán nián xià guó yì huà jiāng jiè shǐ rén jiāo yàn jiān yǐ gù dì wèi qǐng lèi shù bǎi yán gōng xú dá yuē: fán. ruò gù dì zé hàn táng yǐ lái jiē shì yě. jūn zhī jiāng tǔ yì cù yǐ. jù qǐ xiè yuē: wéi gōng mìng sì sī shì qiān gōng yuē: zì gōng shǒu jìng guó rén shòu bù rǎo zhī cì hèn bù huò shēn zǐ zhí zhī lǐ yú xià zhí shì yě. zhào chéng yì fù què shàng gù wèn gōng biān shì gōng yuē: wú wèi kě shèng lái zé yīng zhī mǔ wàng dòng yǐ shēng shì cǐ qí dà lüè yě. cháo tíng fāng yù tú gōng yú yuǎn shēng yòu wǔ dài fū bǐ hái rèn lì qǐng fèng cí chú tí jǔ xī jīng sōng shān chóng fú gōng èr nián zài zhào fù què nèi shì tóng guàn jìn yòng shì yǐ. yù yǐ zhū lù jìn lǐ gōng jiàn shǒu wǎng shí xīn biān suǒ zhāo zhī shù yǐ kuài shàng yì shàng zī yú gōng gōng yuē: chén kǒng qín yuǎn zhī gōng wèi lì ér jìn rǎo zhī huàn xiān jí yě. shàng xǐ qí zhōng zhí tè cì xí yī jīn dài chú qín fèng lù tí jǔ.
穀子孫因家焉曾祖昭衍贈太保曾祖母徐氏贈廣平郡夫人祖世衡贈太傅祖母劉氏贈晉甯郡夫人父記贈太師母尹氏贈永國夫人伯父開封儀同三司諤以郊祀恩補公三班奉職從破西夏米脂城遷右殿直用試換法入左選任成州甯州鎮洮軍推官開封公既捐館幕屬徐勛輒用印作奏薦士詔御史問狀勛即引朴為證朴開府公之子也。公馳至京師上書訴狀斬然在衰絰之中豈復與聞他事倘不獲免焉似為夏人報怨耳神宗皇帝即日赦出之陝西轉運使王欽臣聞而義之辟以為屬罷為熙州推官帥司以並邊諸事莫急於糴買糧草者遂以委公盡除攬官弊俾商賈不病而價以平事如期辦使來取其法下諸郡會問谷縣有猾吏訟田逮系凡七十人再期不決乃檄公權縣事公至取案牘閱之窮日之力不可遍然所訟止於母與兄也。公遽引吏置之法問曰:母兄訟常也。淹再期以擾鄉里亦足矣。吏服罪闔境快之由是二十八保各繪一像而祝焉改右宣義郎知汾州新平縣哲宗皇帝方任章楶經理西事辟充涇原路經略司主管機宜文字其後城沒(改作摩)煙峽秋進克川南半會鹹泊口獲六路統軍嵬名阿埋西壽監軍昧勒都逋百官入賀於紫宸殿獻俘於宣德門奏功於裕陵西夏相繼請罪納款訖紹聖無復風塵之警公贊畫之力為多累遷朝散郎通判原州事召對稱旨特遷朝奉大夫秦鳳等路提舉常平徽宗皇帝用韓忠彥為相以役法差募孰便計於諸路而公所陳忤曾布蔡京換莊宅使知德順軍言者論公詆誣先政復換朝奉大夫放罷隸名奸黨坐廢幾十年始除主管華州西嶽未幾復換武功大夫忠州刺史涇原路兵馬都鈐轄知懷德軍兼管內安撫使政和元年夏國議畫疆界使人焦彥堅以故地為請累數百言公徐答曰:凡。若故地則漢唐以來皆是也。君之疆土亦蹙矣。遽起謝曰:惟公命巳私事千公曰:自公守境國人受不擾之賜恨不獲伸子侄之禮於下執事也。詔乘驛赴闕上顧(問公)邊事公曰:無為可勝來則應之母妄動以生事此其大略也。朝廷方欲圖功於遠升右武大夫俾還任力請奉祠除提舉西京嵩山崇福宮二年再詔赴闕內侍童貫浸用事矣。欲以諸路近里弓箭手往實新邊所招之數以快上意上咨於公公曰:臣恐勤遠之功未立而近擾之患先及也。上喜其忠直特賜襲衣金帶除秦鳳路提舉。
gōng jiàn shǒu shì shí wǔ lù jiē zhì tí jǔ guān rù xiè shàng wèi gōng yuē: wéi qīng zhèn suǒ qīn zhuó yě. guàn bìng zhī fù chú gōng cí rán lài yǔ shén wò réng xuān yù wù cí liú wèi xiāng lǐ zhī fèi sì nián chú jīng yuán lù bīng mǎ dōu qián xiá zhī xī ān zhōu jiān guǎn nèi ān fǔ shǐ wǔ nián zhú wēi chuān fēi quán liǎng zhài xià rén qīn dìng biān jūn zhú fú kǒu gǔ wèi chéng míng gōng xià jūn shān cǐ sì zì liù nián yǐ běn lù zhī bīng chū lín chéng kě shén gōng zhǐ shān zhī xī lù yuē: shì dāng yǒu shuǐ mìng gōng qiú zhī dé shuǐ mǎn gǔ zhì jīn xià rén chēng zhī yǐ wèi shén qiān zuǒ wǔ dài fū kāng zhōu fáng yù shǐ shàng yì zhī gōng wèi kě rèn yǐ. suì chú lóng shén wèi sì xiāng dōu zhǐ huī shǐ míng zhōu fáng yù shǐ jīng yuán lù ān fǔ shǐ zhī wèi zhōu bā nián zhào jié zhì zhū lù bīng wǎng chéng xí wěi píng fāng shòu gōng ér xià rén bèn zhì jù hú lú hé jiān bì yù lǎo wǒ shī gōng chén yú hé hǔ. ruò jiāng jué zhàn zhě qián qiǎn piān jiāng qū kè zhào pǔ jìng chū héng lǐng bǐ dié zhě zhòu yán hàn bīng zhì yǐ. zéi fāng yí gù ér yáng kě wǔ qián chū qí hòu yáo píng zhòng lǜ jīng qí qián jī zhī zéi dà kuì zhǎn shǒu wǔ qiān huò tuó tuó niú mǎ wàn jì fú yìn shù bǎi kuí shǒu ā shān zhào jīng jǐn yǐ shēn miǎn chéng chéng ér hái shàng yǐ xià guó zhú zāng dǐ hé wèi chéng dé jūn pō wèi biān huàn qián zhě wáng shī lǚ chū wú gōng zhào gōng lǜ shǎn xī hé dōng qī lù zhè shī qī yǐ yī xún kè zhī liù yuè shī báo chéng xià fēn zhòu yè yǐ gōng lǔ cǐ zì gǎi zuò xià rén shǒu bèi shèn zhì wǒ shī yì dài piān bì yǒu jù hú gǎi zuò xíng chuáng yǐ dū yì zhě lì yā zhī shī yú jūn mén lìng zhū jiāng yuē: jīn rì chéng xià bù shì cǐ é ér chéng kuì cái bā rì yǐ. shàng shén jiā tè qiān shì wèi qīn jūn mǎ jūn fù dōu zhǐ huī shǐ yīng dào jūn chéng xuān shǐ cì lài yōu wò xuān hé yuán nián yǐ jìng xià chéng shī shǒu jiàng shòu lǒng zhōu fáng yù shǐ èr nián tóng guàn xún biān diàn qián liú yán qìng bù jūn liú zhòng wǔ cóng xíng èr liú bān zhì jiē zài gōng shàng jí qí móu shuài yě. shàng yǐ gōng wèi dōu tǒng zhì èr liú fù zhī shī chū xiāo guān ér xià rén wèi gōng wēi míng qì yǒng lì hé tà ér dùn liǎng chéng jiē yào chōng yě. shī jí míng shā wú suǒ jiàn ér hái bài bǎo jìng jūn jié dù shǐ xún yǐ shuāi bìng qǐ xiū yǎng yù bǐ pī yù qīng zhī sī móu gù yún: dé jì zhèn zhī zhù yì dài jiāng fù shuí liù nián bèi zhǐ jìng yì xuān fǔ sī yì shì shí tóng guàn cài yōu yǐ zhù jūn yú xióng zhōu bǐ gōng jǐn hù zhū jiāng chū jìng gōng yuē: jīn rì zhī shì pì rú dào rù lín shě bù néng jiù. yòu chéng zhī ér fēn qí bǎo yān.. qiě fú shī chū wú míng shì gù bù chéng fā zōng zhī chū yí yǒu suǒ yǐ guàn děng yuē: jūn dì xíng miǎn zhān móu zhī bù zāng bù yǐ zuì yě. gōng qǐng xī zhōu zhī bīng sù suǒ fú shǔ zhě zhī xióng zhōu hé shēn zài zuò shèng chēng běi rén dān shí hú jiāng yù yíng wáng shī jiǔ yǐ. jì shī hé wèi guàn děng. yòu chū yù bǐ bǐ bù dé cí réng mìng shēn wèi fù gōng nǎi yuē: bǐ huò lǚ jù wáng shī yì jiāng tǎo hū! fǒu yě. guàn děng yuē: zhí yǐ wén gào kuàng yǒu chéng mìng yāo gōng ér shàn shā zhě cháng sǐ jì guò bái gōu běi rén zhòu jí jūn róng shén zhěng gòu yuē: ěr zhī shè wú jìng yě. hé gù qián jūn duō shāng gōng sù jiè rén chí yī jù tǐng lài cǐ bù dà kuì guàn děng jí zhào jūn hái dēng chéng běi wàng kǎi rán ér tàn bié qiǎn xīn qǐ zōng yòng shèng jié bīng wǎng cuò qí fēng cái jiē rèn. yòu bài běi rén zhì chéng xià shǐ rén qǐng yuē:
弓箭手是時五路皆置提舉官入謝上謂公曰:唯卿朕所親擢也。貫病之復除宮祠然賚予甚渥仍宣諭勿辭留為鄉里之費四年除涇原路兵馬都鈐轄知西安州兼管內安撫使五年築威川飛泉兩寨夏人侵定邊軍築佛口谷為城名供下軍(刪此四字)六年以本路之兵初臨城渴甚公指山之西麓曰:是當有水命工求之得水滿谷至今夏人稱之以為神遷左武大夫康州防禦使上益知公為可任矣。遂除龍神衛四廂都指揮使洺州防禦使涇原路安撫使知渭州八年詔節制諸路兵往城席葦平方授工而夏人坌至據葫蘆河堅壁欲老我師公陳於河滸。若將決戰者潛遣偏將曲克趙朴徑出橫嶺俾諜者驟言漢兵至矣。賊方疑顧而楊可武潛出其後姚平仲率精騎前擊之賊大潰斬首五千獲橐駝牛馬萬計符印數百魁首阿山兆精僅以身免城成而還上以夏國築臧底河為成德軍頗為邊患前者王師屢出無功詔公率陝西河東七路這師期以一旬克之六月師薄城下分晝夜以攻虜(此字改作夏人)守備甚至我師益怠偏裨有據胡(改作行)床以督役者立押之屍於軍門令諸將曰:今日城下不視此俄而城潰才八日矣。上甚嘉特遷侍衛親軍馬軍副都指揮使應道軍承宣使賜賚優渥宣和元年以靖夏城失守降授隴州防禦使二年童貫巡邊殿前劉延慶步軍劉仲武從行二劉班秩皆在公上及其謀帥也。上以公為都統制二劉副之師出蕭關而夏人畏公威名棄永利和踏而遁兩城皆要衝也。師及鳴沙無所見而還拜保靜軍節度使尋以衰病乞休養御筆批諭卿之私謀固云:得計朕之注意殆將付誰六年被旨徑詣宣撫司議事時童貫蔡攸已駐軍於雄州俾公盡護諸將出境公曰:今日之事譬如盜入鄰舍不能救。又乘之而分其寶焉。。且夫師出無名事故不成發蹤之初宜有所以貫等曰:君第行勉旃謀之不臧不以罪也。公請西州之兵素所服屬者知雄州和詵在坐盛稱北人簞食壺漿欲迎王師久矣。濟師何為貫等。又出御筆俾不得辭仍命詵為副公乃曰:彼或旅拒王師亦將討乎!否也。貫等曰:直以文告況有成命要功而擅殺者償死既過白溝北人驟及軍容甚整詬曰:爾之涉吾境也。何故前軍多傷公夙戒人持一巨梃賴此不大潰貫等疾召軍還登城北望慨然而嘆別遣辛企宗用勝捷兵往挫其鋒才接刃。又敗北人至城下使人請曰:
nǚ zhēn zhī pàn běn cháo yì nán cháo zhī suǒ shén è yě. shě cǐ bù tú ér yù shè yī shí zhī lì qì bǎi nián zhī hǎo jié chái gǎi zuò hǔ láng zhī lín jī tā rì zhī huò wèi zhī dé jì kě hū! shǐ bù huò yǐ ér bà suì bì gù suǒ yuàn yě. huò shǐ guī qí qīn jiāng yì yún: cóng yě. wéi shì jiù zāi xù lín gǔ jīn tōng yì wàng liàng chá yān jì wú hē zhé zhī zhí huī lìng chū gōng jù bái yí xǔ zhī wèi wú zhī jì yì hé shàn yú cǐ bù tīng nǎi qiǎn gōng jiàn shàng rán yǐ mì qǐ hé gōng lüè yuē: tiān zī hǎo shā lín zhèn jiān yǔ zhù zéi wèi móu yǐ jǔ shèng yì jí yǒu zhǐ yā fù shū mì yuàn wèn zhuàng zhī yuàn shì zhèng jū zhōng. yòu yǐ quàn gōng gōng jiān bù cóng zǎi xiàng wáng fǔ wén zhī shén nù zé shòu yòu wèi jiāng jūn zhì shì fù yòng liú yán qìng guǒ bài jī ér guàn děng chū jīn bó zhāo sàn wáng yǐ zhuǎn shān mí dào wèi míng yòng qī shàng tīng zǔ zōng yù jūn zhī fǎ shǐ huài yǐ. qī nián xù fù xiàn zhōu cì shǐ zhī huán zhōu gōng zhī dì shī zhōng zuò shǒu yuè shí yǒu èr nián ér hòu qù mín wèi wàng wén gōng zhī lái shén qiè sī wèi zhī yuē fàn gōng zhī zhàng zhě yǒu fá gōng yì bì gé qīng jìng shàng xià sù rán xún fù qǐng guī zhào hái bǎo jìng jūn jié máo zhì shì bā nián nǚ zhēn pàn méng shǎn xī cáo chén wáng shù ǒu zòu jì zài què xià jí jiàn zǎi xiàng jí zhào gōng zǎi xiàng yóu yí zhī ér hé shēn zòu zhì yì yán nǚ zhēn shì dāng zhǎng qū guó jiā chéng píng rì jiǔ wú zhī míng zhī jiāng dú yǒu qǐ zhǒng shī dào wèi shuài shù shǎo kuān cháo tíng zhī yōu zǎi xiàng yǐ shì shù shù yuē: shēn yán jí cǐ, qǐ fēi pò yú gōng yì hū! nǎi qiǎn shǐ chí yì zhào gōng ér tuō yǐ ān wēi zhī yì jiàn yú chén hàn cóng shān cǐ zì chú jiǎn xiào shǎo fù jìng nán jūn jié dù shǐ jīng jī hé běi lù zhì zhì shǐ tīng yòng pián yí xí qǔ bīng shí gōng wén mìng jí fā huì yáo píng zhòng yǐ qí bīng èr qiān bù bīng yī qiān gèng shù yān shān wèi xíng suì yǔ zhī jù yuān shèng huáng dì jí wèi. yòu qiǎn kāi fēng shǎo yǐn tián hào zhōng shǐ péi yì lù shùn jǔ cù gōng gōng bǐ zhì xī jīng ér wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù tún yú jīng chéng zhī běi yǐ., huò yuē: zéi gǎi zuò dí shì zhòng ér wǒ shǒu yǐ qīng bīng fàn zhī chéng bài kě jiàn yě. sì fāng qín wáng zhī shī suì jiāng jiě tǐ bù. ruò xiǎo xù liè sì shuǐ yǐ tú quán shèng gōng yuē: wú yǐ shù qiān zhī bīng chí huí bù jìn xíng jiàn qíng qū zhī qǔ bài yān zéi gǎi zuò dí gū jūn shēn rù rì lǜ yuán bīng zhī zhì jīn. ruò jìng qù bǐ cǐ mò cè dì shǐ yī qí dào chéng mén zé jīng shī zhī qì zì zhèn hé huàn yú zéi gǎi zuò dí yuān shèng wén gōng zhì zhào kāi ān shàng mén qiǎn shàng shū yòu chéng lǐ gāng chū yíng zǎi xiàng lǐ bāng yàn děng qǐng jiàng zhào chì fù shī dào jīn rén hé yì yǐ dìng gǎn yán zhàn zhě zú shì yè yǔ zǎi zhí tóng jiàn shàng yú fú níng diàn shàng yuē: jīn rì zhī shì qīng yì rú hé gōng dàn shān cǐ zì yuē: nǚ zhēn èr zì gǎi zuò wò lǐ yǎ bù bù zhī bīng shǐ qí zhī bīng, qǐ yǒu gū jūn shēn rù rén jìng ér shàn qí guī hū! shàng yuē: yè yǐ jiǎng hǎo yǐ. gōng yuē: chén yǐ jūn lǚ zhī shì shì bì xià yú fēi suǒ gǎn zhī yě. jí chú gōng jiǎn xiào shǎo fù tóng zhī shū mì yuàn shì jiān ān fǔ shǐ gōng yīn xióng zhōu zhī yì yōu lǜ chéng jí miǎn qiáng dào què ēn xǔ miǎn bài jiān yú rù cháo jiā rén yē shēng diàn réng miǎn suí bān míng rì lǔ gǎi zuò dí shǐ wáng ruì bì duì shāo rú lǐ shàng gù xiào yuē: bǐ wèi qīng gù yě. zì lǔ gǎi zuò jīn rén dù hé zhū mén xīn jǐn bì shì wú xīn cài gōng qǐng qǐ.
女真之畔本朝亦南朝之所甚惡也。舍此不圖而欲射一時之利棄百年之好結豺(改作虎)狼之鄰基他日之禍謂之得計可乎!使不獲已而罷歲幣固所願也。或使歸其侵疆亦云:從也。唯是救災卹鄰古今通義望諒察焉既無訶折之直麾令出公遽白宜許之為吾之計亦何善於此不聽乃遣公見上然已密啟劾公略曰:天資好殺臨陣肩與助賊為謀以沮聖意即有旨押赴樞密院問狀知院事鄭居中。又以勸公公堅不從宰相王黼聞之甚怒責授右衛將軍致仕復用劉延慶果敗績而貫等出金帛招散亡以轉山迷道為名用欺上聽祖宗馭軍之法始壞矣。七年敘復憲州刺史知環州公之弟師中作守閱十有二年而後去民未忘聞公之來甚愜私為之約犯公之杖者有罰公亦閉閣清淨上下肅然尋復請歸詔還保靜軍節旄致仕八年女貞畔盟陝西漕臣王庶偶奏計在闕下即見宰相急召公宰相猶疑之而和詵奏至亦言女真勢當長驅國家承平日久無知名之將獨有起种師道為帥庶少寬朝廷之憂宰相以示庶庶曰:詵言及此,豈非迫於公議乎!乃遣使馳驛召公而托以安危之意見於宸翰從(刪此字)除檢校少傅靜難軍節度使京畿河北路制置使聽用便宜檄取兵食公聞命即發會姚平仲以騎兵二千步兵一千更戍燕山未行遂與之俱淵聖皇帝即位。又遣開封少尹田灝中使裴誼陸舜舉促公公比至西京而斡離不(改作斡里雅布)屯於京城之北矣。,或曰:賊(改作敵)勢眾而我首以輕兵犯之成敗可見也。四方勤王之師遂將解體不。若小序列汜水以圖全勝公曰:吾以數千之兵遲回不進形見情詘祗取敗焉賊(改作敵)孤軍深入日慮援兵之至今。若徑去彼此莫測第使一騎到城門則京師之氣自振何患於賊(改作敵)淵聖聞公至詔開安上門遣尚書右丞李綱出迎宰相李邦彥等請降詔敕付師道金人和議已定敢言戰者族是夜與宰執同見上於福甯殿上曰:今日之事卿意如何公但(刪此字)曰:女真(二字改作斡里雅布)不知兵使其知兵,豈有孤軍深入人境而善其歸乎!上曰:業已講好矣。公曰:臣以軍旅之事事陛下餘非所敢知也。即除公檢校少傅同知樞密院事兼安撫使公因雄州之役憂慮成疾勉強到闕恩許免拜肩輿入朝家人掖升殿仍免隨班明日虜(改作敵)使王汭陛對稍如禮上顧笑曰:彼為卿故也。自虜(改作金)人渡河諸門心盡閉市無薪菜公請啟。
xī bì nán bì tīng chū rù rú cháng shí rén qíng shǐ ān. yòu qǐng huǎn gěi jīn bì jìn yóu qí bù gǎn yuǎn lüè hòu bǐ duò guī è zhī yú hé zhòng kě jiān yě. gōng sù jiǎn mò zhí zhèng jiàn qí suǒ chén zhǐ cǐ pō yì zhī qián rì jǔ cháo shì hé yì dú lǐ gāng fēi zhī shàng yǐ qí shū shēng fú jiān yòng yě. zhì shì yǔ gōng yì hé fán yuàn yǒu wèi zhě jiē fèn mèi zòng yú shàng yì yǐ zéi gǎi zuò dí wèi bù zú yī yě. shān xī wàng zú wéi zhǒng yǔ yáo ér èr jiā zǐ dì měi bù xiāng xià shī zhōng shí wèi qín fèng shī píng zhòng zhī fù gǔ wèi xī hé shuài jiē yǐ bīng rù yuán qín fèng zhī bīng cì shě xī hé shàng wèi zhì píng zhòng kǒng gōng míng zhī huì dú guī yú zhǒng shì yě. xīn jì zhī nǎi yǐ shì bù dé sù zhàn yǒu yuàn yán dá yú shàng gōng zhì sī dū chéng xī yì ér píng zhòng zhù bīng yú jīn míng chí yīn shòu zhǐ chéng wài bīng mǎ huǎn jí jǐn tīng yáo píng zhòng jié zhì ér jié zhài zhī cè suì xíng shàng yī rì qiǎn shǐ zhě wǔ bèi cù gōng zhàn gōng fù zòu yuē: bì xià xiān yǐ yì hé. yòu qiǎn qīn wáng zǎi xiàng wèi zhì. yòu chì yán zhàn zhě zú jīn zhàn shèng fù wèi kě zhī yě. tā rì zhū gōng bì yǐ chén wèi shuō yuàn zhào zhí zhèng dà chén shú yì kě fǒu nǎi yǔ lǐ bāng yàn lǐ gāng jí zhī shū mì yuàn shì wú mǐn tóng duì yú fú níng diàn yì mìng yáo píng zhòng rù bāng yàn děng yǐ wèi kě jī wú yì cí shàng wèn bīng qī gōng qǐng guò chūn fēn jié shì shí xiāng qù qī bā rì shàng yǐ wèi huǎn gōng píng rì wèi cháng xún rì zhě zhī yán gài yù qí shī zhōng zhī zhì yǐ fù zhī ěr píng zhòng tàn zhī qí yì jí yù chéng gōng hòu shù rì yòng bīng bù lì shàng yuē: zhèn wù yú tīng yòng fēi qīng zhī zuì nǎi dú chù gāng yān fán zhǔ hé zhě shāo fù zhèn dōu táng wǎn jù gōng yuē: shèng bài bīng jiā zhī cháng zhèng dāng zài jī ěr zhū gōng jì zhī dōu rén fèn yān qún zào yú xuān zhèng mén wài gāng jì fù wèi ér zhī gōng chū wèi cháng bèi zhú yě. nǎi sì zì shì hé zhàn zhī lùn qiǎng rǎng héng jué wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù jì guī jí bà gōng wèi zhōng tiān yī gōng shǐ bǐ wǔ rì yí dào dōu táng yì shì jìng kāng tán ēn qiān jiǎn xiào shǎo shī shǎo rì fù chú tóng zhī shū mì yuàn shì réng bài tài wèi zhèn táo jūn jié dù shǐ chōng hé běi lù xuān yù shǐ. yòu gǎi xuān fǔ shǐ zhù jūn jì zhōu shí wèi cháng yǒu bīng yě. gōng qǐng huì shān dōng shǎn xī jīng jī zhī bīng tún yú qīng cāng jì wèi zhī yù yù wèi fáng qiū zhī jì zhū gōng yǐ jīn rén zhòng zài chū hái qǐ yì zài lái bù zú zì rǎo fèi yě. jì ér zhǒng shī zhōng sǐ yú yú cì yáo gǔ bài yú pán tuó cháo tíng zhèn cù zhào gōng hái shàng suī hòu qí ēn lǐ ér zhí zhèng fāng yù jǐ lǐ gāng shǐ qù bù fù yǒu yòng gōng zhī yì gōng yì shī ài dì lì qǐng tuì xiū suì bà xuān fǔ shǐ lìng èr rì yí dào shū mì yuàn yòng lǐ gāng wèi hé běi hé dōng lù xuān fǔ shǐ xún yǐ bài jī bèi zuì ér tài yuán yì xiāng jì bù shǒu fù qiǎn gōng yǐ shū chén xún biān gài zhū gōng xīn zhú lǐ gāng kǒng shàng yǒu yí yān yě. gōng shí bù kě xíng qiáng zhī shǐ qù zhù yú hé yáng jīn shǐ wáng ruì zhì yān shān jù shén dù zhī lǔ gǎi zuò dí qíng bì dà jǔ rù kòu jí shū qǐng jià xìng zhǎng ān yǐ bì qí fēng shǒu yù zhàn dòu zhī shì běn fēi wàn chéng suǒ yí rèn zé zài jiāng shuài kě yě. cháo tíng yǐ wèi qiè fù zhào hái zhì bù néng rù jiàn shàng qiǎn zhōng shǐ xié yī láo wèn wú xū rì shì nián shí yuè èr shí jiǔ rì hōng yú cì dì zhī zhèng qǐn xiǎng nián qī shí yǒu.
西壁南壁聽出入如常時人情始安。又請緩給金幣禁游騎不敢遠掠候彼惰歸扼之於河眾可殲也。公素簡默執政見其所陳止此頗易之前日舉朝是和議獨李綱非之上以其書生弗堅用也。至是與公意合凡願有為者皆奮袂縱臾上亦以賊(改作敵)為不足一也。山西望族惟種與姚而二家子弟每不相下師中時為秦鳳師平仲之父古為熙河帥皆以兵入援秦鳳之兵次舍熙河尚未至平仲恐功名之會獨歸於種氏也。心忌之乃以士不得速戰有怨言達於上公置司都城西驛而平仲駐兵於金明池因授旨城外兵馬緩急盡聽姚平仲節制而劫寨之策遂行上一日遣使者五輩促公戰公附奏曰:陛下先以議和。又遣親王宰相為質。又敕言戰者族今戰勝負未可知也。他日諸公必以臣為說願詔執政大臣熟議可否乃與李邦彥李綱及知樞密院事吳敏同對於福甯殿亦命姚平仲入邦彥等以為可擊無異詞上問兵期公請過春分節是時相去七八日上以為緩公平日未嘗詢日者之言蓋欲俟師中之至以付之耳平仲探知其意急欲成功後數日用兵不利上曰:朕誤於聽用非卿之罪乃獨黜綱焉凡主和者稍復振都堂晚聚公曰:勝敗兵家之常正當再擊耳諸公惎之都人憤焉群噪於宣政門外綱既復位而知公初未嘗被逐也。乃巳自是和戰之論搶攘衡決斡離不(改作斡里雅布)既歸即罷公為中天一宮使俾五日一到都堂議事靖康覃恩遷檢校少師少日復除同知樞密院事仍拜太尉鎮洮軍節度使充河北路宣諭使。又改宣撫使駐軍濟州實未嘗有兵也。公請會山東陝西京畿之兵屯於青滄濟衛之域預為防秋之計諸公以金人重載初還豈易再來不足自擾費也。既而种師中死於榆次姚古敗於盤陀朝廷震促召公還上雖厚其恩禮而執政方欲擠李綱使去不復有用公之意公亦失愛弟力請退休遂罷宣撫使令二日一到樞密院用李綱為河北河東路宣撫使尋以敗績被罪而太原亦相繼不守復遣公以樞臣巡邊蓋諸公新逐李綱恐上有疑焉也。公實不可行強之使去駐於河陽金使王汭至燕山倨甚度知虜(改作敵)情必大舉入寇即疏請駕幸長安以避其鋒守御戰鬥之事本非萬乘所宜任責在將帥可也。朝廷以為怯復召還至不能入見上遣中使挾醫勞問無虛日是年十月二十九日薨於賜第之正寢享年七十有。
liù shàng lín kū zhī tòng chuò shì cháo wǔ rì cì yī qīn guān guǒ lóng nǎo shè qí yǐ liàn zèng kāi fǔ yí tóng sān sī jīn shàng jí wèi zài zèng tài bǎo gào cí lüè yuē: xī zài yān shān zhī yì měi wǔ quán chén zhì yú jìng kāng zhī chū shǒu chén shàn jì móu jì jǔ yú hé yì gōng mò suì yú zhàn chéng yǐn hèn ér zhōng chāng yán yóu zài tài cháng shì yì zhōng xiàn yǐ xīn dǔ guó jiā zhī niàn cái jiān wén wǔ zhī zī yě. jiàn yán yuán nián liù yuè shí wǔ rì zàng yú wàn nián xiàn shén hé yuán gōng qǔ yǐn shì zèng yí chūn jùn fū rén nán hào dí gōng láng xī bǎo yì láng gé mén zhī hòu jiē yǐ guān ér zú sūn yàn chóng yàn sōng yàn chóng sǐ yú bīng yàn sōng zǎo yāo cháo tíng mìng qí zhí hóng fèng sì gōng chū míng jiàn zhōng bì jiàn zhōng jìng guó nián hào gǎi shī jí huī zōng. yòu tè mìng míng shī dào gōng sè zhuāng qì zhuàng gù shì yǒu wēi guǎ yán xiào jǐn xǔ kě liáng dù kuò yuǎn jiē wù zhì chéng wèi zú dǎng xiāng lǐ tuī zhòng kāi fǔ gōng měi yǐ gōng fǔ qī zhī shí zhě bù yǐ wèi guò shǎo cóng héng qú zhāng zài xué duō jiàn qián bèi zhǎng zhě liàn dá shì wù dòng xiǎo gǔ jīn gù yòng zhī wèi zhōu xiàn zé lì wèi mín ài shàn zhèng kě jì yòng zhī wèi jiān sī zé bǎi chéng sǒng wèi ér bù gǎn fàn fǎ yòng zhī wèi jiāng shuài zé cháo tíng zūn zhǎng gǎi zuò ān yí dí gǎi zuò dí guó shè fú bù yòng zé tuì chù tián jiān suī qí dīng gēng sǒu jiē dé qí huān xīn gài suǒ xué fēi tú wèi zhāng jù ér suǒ xíng bù xùn yú liú sú yě. wǎn nián jì dēng shū lù tiān xià zhī rén xiǎng wàng fēng cǎi ér gōng nián sì shēn yǐ. zhòng yǐ cháo tíng wú shì jǐ èr bǎi nián shì fū wú yǒu lüè zhī bīng zhě wén gōng zhī móu xiào. qiě yí ér gōng jīng shén yǐ shuāi. yòu bù néng dà zhèn fā zhī shǐ qí tuì tīng cǐ yǒu zhì zhī shì suǒ yǐ tàn xī zhì jīn ér bù néng yǐ yě. tiān yì qǐ wú yì zāi! jìng kāng zhī dōng zhān hǎn gǎi zuò ní kān wò lí bù gǎi zuò wò lǐ yǎ bù jiàn fàn gǎi zuò zhí bī gōng què èr shèng běi shòu bǎi liáo chén zéi gǎi zuò fú lǔ ér gōng cóng róng yǒu xià wǎn jié zhāo zhù shàn hū! shǐ zhōng bù mǐn yí yī lǎo bǐ shòu ér kāng yǐ zhōng xìng yú wáng shì cǐ qí nán chén yě. xuān hé bā nián dōng yàn zhì bèi zhào lái zì xī lù yǔ gōng xiāng zhí yú gǒng guò zhèng nǎi lián cháo tíng xǔ gē sān zhèn zhī dì jì ér yǒu zhǐ bǐ qín wáng zhī shī wèi dé bī jìn dū chéng gōng dé shū tàn yuē: wú cáo bēn chí ér lái cháo tíng yǒu yà qí huǎn yuán shū zhě yún yún mìng jí shā zhī míng rì guò bǎn qiáo qù jīng chéng cái shù lǐ ér lǔ gǎi zuò dí rén fāng zhī qí yè lìng yáo píng zhòng tún bīng yú jīn míng chí àn jù yān gōng yuē: zuì ěr zhī bīng zhí xíng kōng kuàng zhī dì bì wèi dí suǒ kuī yǐ. cǐ bīng jiā zhī yòng nǎi bù dé bù ěr qí hòu huò yì zhě lǔ gǎi zuò dí rén yì chēng qí zhì yān yáo píng zhòng bài shì mín xiōng xiōng jiàn gōng yán sè yàn rán. ruò wú shì zhě nǎi dìng qǐng nián yǒu kè cóng gōng tǎo zéi ér èr zú bà wò yú dào jiàn ér wèn zhī bìng jì qù fù mìng lù zhī kè yǐ wèn gōng gōng yuē: wèn wèi wù yě. bù lù zé rén xiāng xiào bù yòng mìng yǐ. jí qí zhì mín wéi kǒng qí shāng tóng guàn chū yù píng shǎn xī wù jià yǐ dī áng qián fǎ shuài chén xú chù rén qián áng zuò yì yì biǎn mín jiān hōng rán wèi zhī bà shì gōng jù xià lìng yì fǎ wèi dìng gū yòng jīn yín zhǔn zhé yóu shì jīng yuán yí lù dú bù shī suǒ shǎo rì bù shǐ zhě yǐ qián tōng liú yuē tóng shàn zòu nǎi xiè bù kě yuē: wú bāng gài bù ěr yě. jùn gé kōng xū zhì yuè shù yuè sòng shì zhì.
六上臨哭之慟輟視朝五日賜衣衾棺槨龍腦麝臍以殮贈開府儀同三司今上即位再贈太保告詞略曰:昔在燕山之役每忤權臣至於靖康之初首陳善計謀既沮於和議功莫遂於戰成飲恨而終昌言猶在太常諡議忠憲以心篤國家之念材兼文武之資也。建炎元年六月十五日葬於萬年縣神禾原公娶尹氏贈宜春郡夫人男浩迪功郎溪保義郎閣門祗候皆已官而卒孫彥崇彥崧彥崇死於兵彥崧早夭朝廷命其侄浤奉祀公初名建中避建中靖國年號改師極徽宗。又特命名師道公色莊氣壯顧視有威寡言笑謹許可量度闊遠接物至誠為族黨鄉里推重開府公每以公輔期之識者不以為過少從橫渠張載學多見前輩長者練達事務洞曉古今故用之為州縣則吏畏民愛善政可紀用之為監司則百城聳畏而不敢犯法用之為將帥則朝廷尊長(改作安)夷狄(改作敵國)懾伏不用則退處田間雖畦丁耕叟皆得其歡心蓋所學非徒為章句而所行不狥於流俗也。晚年既登樞路天下之人想望風采而公年巳深矣。重以朝廷無事幾二百年士夫無有略知兵者聞公之謀笑。且疑而公精神已衰。又不能大振發之使其退聽此有志之士所以嘆息至今而不能已也。天亦豈無意哉!靖康之冬粘罕(改作尼堪)斡離不(改作斡里雅布)薦犯(改作直逼)宮闕二聖北狩百寮臣賊(改作俘虜)而公從容牖下晚節昭著善乎!始終不愍遺一老俾壽而康以中興於王室此其難諶也。宣和八年冬彥質被召來自西路與公相值於鞏過鄭乃聯朝廷許割三鎮之地繼而有旨俾勤王之師未得逼近都城公得書嘆曰:吾曹奔馳而來朝廷有訝其緩援書者云云命亟殺之明日過板橋去京城才數里而虜(改作敵)人方知其夜令姚平仲屯兵於金明池岸聚焉公曰:蕞爾之兵直行空曠之地必為敵所窺矣。此兵家之用乃不得不爾其後獲譯者虜(改作敵)人亦稱其智焉姚平仲敗士民洶洶見公顏色晏然。若無事者乃定頃年有客從公討賊而二卒罷臥於道見而問之病既去復命戮之客以問公公曰:問為誤也。不戮則人相效不用命矣。及其治民惟恐其傷童貫初欲平陝西物價以低昂錢法帥臣徐處仁錢昂坐異議貶民間哄然為之罷市公遽下令議法未定姑用金銀准折由是涇原一路獨不失所少日部使者以錢通流約同剡奏乃謝不可曰:吾邦蓋不爾也。郡閣空虛至閱數月訟事至。
tíng qǔ bǐ shū dié wěi yǒu zuì jí chī tà. ruò xùn zǐ dì wú shè shí liú jìn zhě xū lì gào huǎn jí shì cóng huò bǐ jūn diǎn yǐ zhǔ zhī zhú sāi lè yuán yú huái dé zhī jiāo chūn qiū cóng bīn kè míng gǔ chuī shēng bāng rén xié jiǔ yáo qún zuò zé shèng tóng ér qí zhú mǎ yǐ shòu shǐ jūn xī xī rán bù zhī qí zài qióng biān jí sāi yě. píng liáng shì mín xiāng yǔ qǐ shēng cí sù gōng xiàng ér shì zhī jí wén gōng hōng zuò fó shì jiàn jiǔ shí guò qī nǎi bà lǔ gǎi zuò jīn rén chū rù dū chéng yě. qiú wú mǐn lǐ gāng liú zhé yàn zhì yǔ gōng gōng jì bù kě dé nǎi qǔ gōng zhī zhí chéng yì láng liè liè jiàn hán lǔ gǎi zuò dí zhōng yào rén yě. rì qǐng zài xióng zhōu xiè hòu yī jiàn shū mì. ruò yòng qí yán duàn wú jīn rì zhī shì yān shān shōu fù bēi yóu zài dǐ zī wèi shén jīn shǐ zhī xī zhōng xīn wǒ yǐ. jūn yì hé zuì dāng cǐ shí liú zài páng lǚ tàn lǔ gǎi zuò jīn rén jì tuì liè děng shǐ fèng gōng jiù chū dōu sān yù qún dào jiē liè bài zhì diàn ér qù yǔ zhī jīn bì bù shòu tóng háng huò miǎn zhě shén zhòng yì yuē: zhī wēi zhī zhāng zhī róu zhī gāng wàn fū zhī wàng yú gōng jiàn zhī yǐ. gù hé shī ér bù kě zāi! yàn zhì cháng míng duān rú zhī mù yǐ. jīn fù huò zhuàng gōng xíng wén zì huāng qiǎn bù zú yǐ jì kūn zhòng zhī shèng dé dà jié rán shén míng lín zhī cí wú kuì yān zhě huò, shù jǐ ěr cóng shì yú xī zhōu yě. fán suǒ shī wèi ér xiān rén shí tóng zhī qí hòu yàn zhì fù zuǒ gōng mù fǔ shí gōng zuì zǎo dé gōng xíng shì zuì xiáng yún: jǐn zhuàng.
庭取筆書牒尾有罪即笞撻。若訓子弟無涉時留禁者胥吏告緩急事叢或俾軍典以主之築塞樂園於懷德之郊春秋從賓客鳴鼓吹笙邦人攜酒肴群坐擇勝童兒騎竹馬以壽使君熙熙然不知其在窮邊極塞也。平涼士民相與起生祠塑公像而事之及聞公薨作佛事薦酒食過期乃罷虜(改作金)人初入都城也。求吳敏李綱劉折彥質與公公既不可得乃取公之侄承議郎洌洌見韓虜(改作敵)中要人也。日頃在雄州邂逅一見樞密。若用其言斷無今日之事燕山收復碑猶在詆訾為甚今始知悉中心我矣。君亦何罪當此時劉在旁屢嘆虜(改作金)人既退洌等始奉公柩出都三遇群盜皆列拜致奠而去與之金幣不受同行獲免者甚眾《易》曰:知微知彰知柔知剛萬夫之望於公見之矣。顧何施而不可哉!彥質嘗銘端儒之墓矣。今復獲狀公行文字荒淺不足以紀昆仲之盛德大節然神明臨之辭無愧焉者或,庶幾爾從事於西州也。凡所施為而先人實同之其後彥質復佐公幕府識公最早得公行事最詳云:謹狀。
zhōng shū shè rén sūn dí xíng zèng kāi fēng yí tóng sān sī gào cí yuē: chōng guó yǐ lǎo néng gù shǒu qián yì suì qì xiān líng zhī zhū lián pō wèi shuāi zú fèi yú zhòng chán xún zhì zhǎng píng zhī bài juàn yǔ sù jiāng shí nǎi shì chén chū shòu lǜ yú zhāi tán rù cān móu yú wéi wò ān wēi zhī yì zhù xiǎng yóu shēn sǐ sàng zhī wēi āi tàn hé jí jù guān mǒu gāng míng ér kè duàn chén zhì ér shàn móu zǎo chóu pì guó zhī xūn jìn zhì zǒng róng zhī mìng zhé wáng huī zhī chū yì lǚ chén xǐ tū zhī yán shì lóu jìng ér fú zhū mò jiù shì qí zhī huǐ zhuī huái qián shí jìn èr běn bīng shù zī yàn nán zhī qí zì yǒu zhé chōng zhī xiào mǐn yí zhī tàn jù jīng yī jiàn zhī wáng tiǎn cuì zhī bēi hé ài bǎi shēn zhī shú shì zhāng yì shù shēn xī yí zhōng xī zhì zhōu gē bì yuán róng zhī shí chéng gǔn yī chì xì huàn mìng fú zhī jiǔ zhāng zhōng shǐ zhī jiān āi róng sī jí fǔ wéi yīng shuǎng xīn cǐ chǒng líng.
中書舍人孫覿行贈開封儀同三司告詞曰:充國已老能固守前議遂訖先零之誅廉頗未衰卒廢於眾讒馴致長平之敗眷予宿將時乃世臣出授律於齋壇入參謀於帷幄安危之意注想尤深死喪之威哀嘆何及具官某剛明而克斷沉鷙而善謀早籌辟國之勛進陟總戎之命折王恢之初議屢陳徙突之言釋婁敬而弗誅莫救噬臍之悔追懷前識進貳本兵庶資厭難之奇自有折衝之效愍遺之嘆遽驚一鑒之亡殄瘁之悲何愛百身之贖式章異數申錫遺忠錫質周戈畀元戎之十乘袞衣赤舄煥命服之九章終始之間哀榮斯極俯惟英爽歆此寵靈。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn liù shí jiào kān jì.
※卷六十校勘記。
lùn bù yǔ tóng guàn hé jié zhì bù fù cóng zhì yī zuò dù jí zhí ér shā zhī zhí wù zuò tiāo jù zéi zhài èr sān lǐ tuō zhài zì zéi dù hé zhī hòu zéi wù zuò zé gōng fù yán jié zhài yǐ wú gōng cǐ sān zì yī zuò xin wú fèn lì shàng dào fèn wù zuò zì kāi fǔ yí tóng sān sī fǔ wù zuò fēng jǐn àn shì fǎ jǐn wù zuò xiáng lǜ guó wàng jiā yuē: zhōng wù zuò lǜ dǔ guó jiā fú qǐ cháo tíng xiáng zhuó zhǐ huī shī xíng zhǐ huī èr zì yǎn
論不與童貫合節制不復從(制一作度)即執而殺之(執誤作挑)距賊寨二三里(脫寨字)賊渡河之後(賊誤作則)公復言劫寨已無功(此三字一作忄吳)奮力上道(奮誤作自)開府儀同三司(府誤作封)謹按諡法(謹誤作詳)慮國忘家曰:忠(誤作慮篤國家)伏乞朝廷詳酌指揮施行(指揮二字衍)
chí qū chū rù wù zuò qū chí cái fú jiū yú dāng shí wù zuò jiū shí dāng yú hòu dào bié jù zhuàng fú gōng shēn shī xíng fú zì shēn zì jūn yǎn fù bì sī lián pō zhī fēng fù bì wù zuò wén pí fǔ jiē hé yǐ fǔ yīng zuò dào wén wǔ jù yí jù wù zuò jù kāi fǔ gōng jì juān guǎn fǔ wù zuò fēng xīn chú lǎn guān sù bì tuō sù zì gōng jù yǐn lì zhì zhī fǎ wèn yuē: mǔ xiōng sòng cháng yě. yī zuò gōng jù zhì zhī yǐn lì wèn yuē: mǔ yú fǎ dāng sòng yě. yé qiū wěi wù zuò qiū jìn huò lù lù tǒng jūn lù wù zuò liù mèi lēi dōu bū mèi wù zuò mèi fǎng yú zhū lù fǎng wù zuò jì yàn jiān qǐ xiè yuē: tuō yàn jiān èr zì wǎng shí xīn biān ér zhǐ wèi xīn biān suǒ zhāo zhī shù tuō ér zhǐ wǔ zì zhú fú kǒu gǔ wèi chéng míng hóng xià jūn hóng xià wù zuò gōng xià fú yìn shù fāng fāng wù zuò bǎi fā zòng zhī chū cóng wù zuò zōng yí yǒu suǒ shī shī wù zuò yǐ běi rén zhòu jí jí yīng zuò zhì
馳驅出入(誤作驅馳)材弗究於當時(誤作究時當於)候到別具狀伏供申施行(伏字申字均衍)附髀思廉頗之風(附髀誤作聞鼙)撫嗟何已(撫應作悼)文武俱宜(俱誤作具)開府公既捐館(府誤作封)心除攬官宿弊(脫宿字)公遽引吏置之法問曰:母兄訟常也。(一作公遽置之引吏問曰:母於法當訟也。耶)秋葦(誤作秋進)獲陸路統軍(陸誤作六)妹勒都逋(妹誤作昧)訪於諸路(訪誤作計)彥堅起謝曰:(脫彥堅二字)往實新邊而指為新邊所招之數(脫而指五字)築佛口谷為城名洪夏軍(洪夏誤作供下)符印數方(方誤作百)發縱之初(從誤作蹤)宜有所失(失誤作以)北人驟及(及應作至)
běi rén suì zhì chéng xià shǐ lái qǐng yuē: tuō suì zì lái wù zuò rén jì wú cí yǐ zhé zhī cí wù zuò hē tuō yǐ zì ér néng shàn qí guī hū! tuō néng zì yōu huì chéng jí huì wù zuò lǜ shī lī wèi qín fèng shuài shuài wù zuò shī qún zào yú xuān dé mén wài dé wù zuò zhèng qiǎng rǎng héng jué yǐ. tuō yǐ. zì wèi zhōng tài yī gōng shǐ tài wù zuò tiān jì zhì bù néng rù jiàn tuō jì zì tài cháng yì shì wù zuò shì yì zé cháo tíng zūn chóng chóng wù zuò zhǎng ér gōng bìng yǐ shēn yǐ. bìng wù zuò nián tún bīng yú jīn míng chí zhòng yí yān zhòng yí wù zuò àn jù cǐ bīng jiā zhī yòng qiǎo qiǎo wù zuò nǎi qí hòu huò dié cái dié wù zuò yì xú chù rén yǐ qián áng zuò yì yì biǎn tuō yǐ zì xū lì gào huǎn jí shì yè yè wù zuò cóng xī dùn zhōu gē dùn wù zuò zhì.
北人遂至城下使來請曰:(脫遂字來誤作人)既無詞以折之(詞誤作訶脫以字)而能善其歸乎!(脫能字)憂恚成疾(恚誤作慮)師哩為秦鳳帥(帥誤作師)群噪於宣德門外(德誤作政)搶攘衡決矣。(脫矣。字)為中太一宮使(太誤作天)既至不能入見(脫既字)太常議諡(誤作諡議)則朝廷尊重(重誤作長)而公病已深矣。(病誤作年)屯兵於金明池眾疑焉(眾疑誤作岸聚)此兵家之用巧(巧誤作乃)其後獲諜才(諜誤作譯)徐處仁以錢昂坐異議貶(脫以字)胥吏告緩急事業(業誤作叢)錫盾周戈(盾誤作質)。