yán xìng xià zhì liù shí.
炎興下帙六十。
qǐ shào xìng sì nián qī yuè, jǐn qí yuè.
起紹興四年七月,盡其月。
chén qiè jiàn ěr zhě huàn sì zhè quán tài shèng qí fēi suǒ wèi chéng běn zhèng mò míng lǐ ān fèn yú fū běn jì bù chéng mò jiāng. ruò zhī hé lǐ jì bù míng fēn jiāng. ruò zhī hé zé qīn shàng líng xià zhī niè jiàn méng ér bù kě zhì yě. rán shàng zhī shè shì zhí yě. tóng wèi shì zāi! bì xià bì zhī zhī yǐ. yòu ān yǒu wěi zhī yǐ shì rèn zhī yǐ quán zūn zhī yǐ shī fù zhī zhòng hū! zì zhōu ér xià zhì yú qín hàn suí táng shǒu chéng zhī jūn xǐ biàn nìng qīn jìn xí ér zhí zhèng yǐ wèi jūn cè zhī rén bù gǎn xiāng zhì shòu shòu zhī jì fǔ fú tīng mìng ér yǐ zhì yú hóu shé zhī mìng tái shěng zhī rèn yī guān qí shǒu, yú shì hū! sòng yǒu yī lì qí yǒu yì yá qín yǒu zhào gāo hàn yǒu zhāng xùn suì zhì yú qiè rǎng wēi bǐng qīng fù shén qì fū cháo yǒu yī chén shàng zhì yú rú shì kuàng shī bǎo fù zhě yíng yú dào lù hū! zhuān wèi duó quán chóu kè miǎn zāi! xī hàn wén dì yǐ láng guān shàng yīng liè sù ér bù kěn qīng shòu kuàng sān gōng zhī guì zhòng zāi! ér yòu wěi rèn huá zhòng míng dòng sì fāng yíng gòu sī dì qiáng duó mín chǎn míng yuán jiǎ shě xióng guān jīng huá mài guān yù jué huò lù gōng xíng rén bù gǎn yán dào lù yǐ mù gài yǐ wèi gāo ér bù kě yì shì dà ér bù kě zhì yě. zài hàn táng zhī shì gǔ gěng zhī shì jiāo zhāng shàng shū lì zhēng yú cháo zhōng sǐ bù gù shàng bù néng duó qí quán ér jǔ qí shì kuàng mò mò ér bù gǎn yán zhě hū! chuán yuē: fù bù yǔ jiāo qī ér jiāo zì zhì jiāo bù yǔ zuì qī ér zuì zì zhì zuì bù yǔ sǐ qī ér sǐ zì zhì zhě yán ài rén fú zhè ér bù dé qí zhì yě. fū wù jìn tài shèng rì yíng zé zè yuè mǎn zé kuī lǐ zhī bì rán yě. bì xià jì ài zhī chǒng zhī xū shǐ yǒu kè zhōng zhī měi wú yǒu diān fù zhī huàn kě yě. huò guò fēn yú liàng shǎo yǒu zuì xìn bì xià yī rì xǐng wù yǒu chuò guā qiè chē zhī nù yú shí suī huǐ hé jí. yòu ān néng bǎo qí fù guì zāi! qián rì bǎo xīn zhī bài nǎi qí yàn yě. chén zhī cǐ yán suī shén kuáng wàng kǒng yì kě yǐ wèi shū shēn zhī jiè chén yú yǐ wèi rù shì zhī yuán tài zhuó zhě gài yuán huàn sì zhī quán tài shèng hé zé rù qí mén zhě bì zhòu shēng cháo liè mí yǒu zī xiàn xiān lián guǎ chǐ zhēng qū jìng jìn xún cháng xiǎo rén ā yú yī fù yǐ zhì míng jié zhī shì gāo fēi yuǎn yǐn chǐ jū qí liè wèi zhuó rú ní zhě yǒu zhī rú cǐ zé shì jìn zhī yuán wú shí ér kě qīng yě. bù jí zhī wù tài fán zhě yì yuán huàn sì zhī quán tài shèng hé zé lǐng zhí zhī guān tuō qīn jìn yǐ wèi wēi quán jiǎ chū rù yǐ wèi huò fú tú zhī què huò zhī wù suì rù qiān wàn shū bù zhī sì fāng fǔ kù rì yǐ dān jié zhǐ yù qiú mèi shèng yì qīng yáo shàng xīn jīn nián yǐ hé dì kě xiū míng nián yǐ. ruò yuàn kě qì xìng gōng dǒng yì yǐ chūn jì qiū fá mù kōng shān yùn tǔ sāi lù nóng mín shī yè céng bù jiā xù hào guó dù cái mò shén yú cǐ rú cǐ zé shàn yíng zhī jú wú shí kě yǐ yě. guān rén yǐ jué ér yǒu sī bù gǎn tóu hào qí xián fǒu xíng rén yǐ zuì yān suǒ shǔ bù gǎn jiū qí shì fēi shàng wǔ shèng cōng ér duō méng shè dài xià chù quán guì ér huò bù xuán zhǒng shǐ tiān xià zhī rén wéi zhī huàn sì zhī quán zhòng ér bù zhī tiān zǐ zhī dào zūn bàng qí mén qiáng ér huò qí yǐn yòng zhě nán. ruò dēng yíng jí qí qǔ shèng zhǐ huò nèi jiàng yì rú fǎn táng shǐ tiān xià zhī rén wéi zhī huàn sì zhī mén gāo ér bù zhī jiǔ zhòng zhī jìn yán mì wù wèi shàng yǒu míng shèng zhī jūn xià yǒu xián néng zhī chén jīn rì zhū gōng jiē zhōng yì zhī shì bì wú yì rì zhī huàn yù wèi wàn shì zhī jì zhě ān kě bù sī lǜ ér yù fáng zhī gǔ rén yǐ wèi lǚ shuāng jiān bīng zhì. yòu yuē: wú shǐ zī màn màn nán yuán yě. qí zhǐ wēi zāi! qí lǜ shēn zāi! chén fù yǐ lǐ táng zhī shì yán zhī qí niè qǐ yú shén lóng qí xìn chéng yú tiān bǎo zhì yú sù dài zhī hòu dà quán yī qù bù kě shōu fù yú cǐ zhī shí kě bù tòng zāi! chén. yòu wén chǐ xīn yù méng zé jì zhèng rén chǐ xīn yǐ fú zé è zhí jiàn zì gǔ dì wáng yǒu cǐ zhě bù wú hòu shí zhī huǐ shū bù zhī jìn jūn zǐ zhě suī yán zhèng kě wèi rán qí zhì zé cháng yǐ tiān xià wèi yǐ yōu jìn xiǎo rén zhě suī ruǎn měi kě ài rán qí yì zé yù yǐ tiān xià wèi yǐ fèng cháng yǐ tiān xià wèi yǐ yōu zhě zé yǐ qín jiǎn wèi xiān yù yǐ tiān xià wèi yǐ fèng zhě zé yǐ jiāo shē wèi shàng yǐ qín jiǎn wèi xiān zhě yì yǐ ān qí ān bì jiǔ yǐ jiāo shē wèi shàng zhě yì yǐ bài qí bài bì sù chén fú wén tóu lùn xiàn shū zhě bì yú ruì sī diàn kàn xiáng rán hòu gǎn jìn shāo yǒu chù jì huì dèng qǐn ér bù shàng. yòu bù zhī yào bù kǔ bù zú yǐ zhì bìng yán bù qiè bù zú yǐ zhèng fēi xià qíng yōng è ér bù tōng fēi píng zhì zhī shì suǒ yí yǒu yě. lù yǎng zhī chén wèi zuì ér bù gǎn yán sì fāng zhī shì yù yán ér bù néng dá shì zhōng wú kě yán zhī shí yě. gèng xiāng méng bì yì fēi píng zhì zhī shì suǒ yí yǒu yě. nǎng zhě cháng wén cài tiáo huò jiàn fù zhī zuì chén jū cǎo lái zhī xià bù zhī suǒ yán zhě hé shì chén wéi wén gǔ rén yǒu yán yuē: fù yǒu zhēng zi zé shēn bù xiàn yú bù yì. yòu yuē: shì fù xiào gù zhōng kě yí yú jūn guān cài tiáo guǒ néng yǐ guó jiā zhī shì yán zhī yú fù gòng yú jiā zé wèi xiào zǐ bù kě wèi nì fù yú guó zé wèi zhōng chén bù kě wèi bàng jūn kě wèi yī jǔ ér liǎng dé zhī yǐ. cài jīng zhī yǒu shì zi yě. bì xià dāng qìng dà chén zhī yǒu zi cì shǒu zhào póu měi jiǎng qí hòu jìn kě yě. bù yīng yán cì biǎn zé yǐ jǔ zhōng xiào xī táng wèi zhēng zhī sūn mó lèi yán cháo tíng zhī dé shī shǐ chén yǐ wèi yǒu zǔ fēng suì yǒu shì yǐ shì zhī zhī měi dí rén jié zhī sūn lián fēng hái zhào shū wén zōng hǎo miàn yù zhī yuē: hòu huò yǒu shì bù kě wù yǐ hái zhào wèi dàn yě.. yòu dí liáng gōng zhī hòu dāng sì jiā shēng bù kě bù shèn zī jiē měi dà chén zhī yǒu jì yě. zhāng shuō nǎi táng zhī xián zǎi xiàng yě. jí qí zi jì zhé yǐ zhōu bài fáng guǎn suì yǒu miè zú zhī tàn xún biàn jiàn cì yú shǐ chén yuán xūn zhī hòu kè yǒu qí zi zhě jǐ hé rén zāi! chén cháng tàn fāng jīn wú zhōng yì zhī shì jiàn yǒu cǐ děng shì jí jìng kǒu ér fēi xiào yān bì xià. yòu cóng ér qiǎn zé zhī shǐ yù yán zhī chén xiāng yǔ yǔ yuē: cài jīng zhī zǐ shàng bèi báo zé wǒ děng gū hán shǎo wǔ shèng cí bì méng zhòng lù zé jìng tuì suō ér bù gǎn qián yǐ. rú cǐ zé shì qián tiān xià zhī kǒu yě. chén kǒng guó jiā zhī lì bìng wú zì ér biàn zhī shèng rén zhī cōng míng wú zì ér zhāo chè yǐ. bì xià cōng míng rén shèng chāo yuè qiào shùn zhì shì zhì fǎ yù gé qiān zài zhī bì dāng yǐ gǔ wèi jīn jiān yān yú shùn suǒ yǐ míng sì mù dá sì.
臣竊見邇者宦寺這權太盛其非所謂澄本正末明理安分歟夫本既不澄末將。若之何理既不明分將。若之何則侵上陵下之櫱漸萌而不可制也。然上之設是職也。同謂是哉!陛下必知之矣。又安有委之以事任之以權尊之以師傅之重乎!自周而下至於秦漢隋唐守成之君喜便佞親近習而執政以為君側之人不敢相制授受之際俯伏聽命而已至於喉舌之命台省之任一關其手,於是乎!宋有伊戾齊有易牙秦有趙高漢有張遜遂至於竊攘威柄傾覆神器夫朝有一臣尚至於如是況師保傅者盈於道路乎!專位奪權疇克免哉!昔漢文帝以郎官上應列宿而不肯輕授況三公之貴重哉!而又委任華重名動四方營搆私第強奪民產名園甲舍雄冠京華賣官鬻爵貨賂公行人不敢言道路以目蓋以位高而不可抑勢大而不可制也。在漢唐之世骨鯁之士交章上疏力爭於朝中死不顧尚不能奪其權而沮其勢況默默而不敢言者乎!《傳》曰:富不與驕期而驕自至驕不與罪期而罪自至罪不與死期而死自至者言愛人福這而不得其制也。夫物禁太盛日盈則昃月滿則虧理之必然也。陛下既愛之寵之須使有克終之美無有顛覆之患可也。或過分踰量少有罪釁陛下一日省悟有輟瓜竊車之怒於時雖悔何及。又安能保其富貴哉!前日保忻之敗乃其驗也。臣之此言雖甚狂妄恐亦可以為書紳之戒臣愚以為入仕之源太濁者蓋緣宦寺之權太盛何則入其門者必驟升朝列靡有資限鮮廉寡恥爭趨競進尋常小人阿諛依附以致名節之士高飛遠引恥居其列(畏濁)如泥者有之如此則仕進之源無時而可清也。不急之務太繁者亦緣宦寺之權太盛何則領職之官托親近以為威權假出入以為禍福徒知榷貨之務歲入千萬殊不知四方府庫日以殫竭止欲求媚聖意輕搖上心今年以何第可修明年以。若苑可葺興工董役以春繼秋伐木空山運土塞路農民失業曾不加恤耗國蠹財莫甚於此如此則繕營之局無時可已也。官人以爵而有司不敢頭號其賢否刑人以罪崦所屬不敢究其是非上忤聖聰而多蒙赦貸下觸權貴而禍不旋踵使天下之人惟知宦寺之權重而不知天子之道尊傍其門牆而獲其引用者難。若登瀛及其取聖旨獲內降易如反堂使天下之人惟知宦寺之門高而不知九重之禁嚴密勿謂上有明聖之君下有賢能之臣今日諸公皆忠義之士必無異日之患欲為萬世之計者安可不思慮而預防之古人以謂履霜堅冰至。又曰:無使滋蔓蔓難圓也。其旨微哉!其慮深哉!臣復以李唐之事言之其孽起於神龍其釁成於天寶至於肅代之後大權一去不可收復於此之時可不痛哉!臣。又聞侈心欲萌則忌正人侈心已伏則惡直諫自古帝王有此者不無後時之悔殊不知近君子者雖嚴正可畏然其志則常以天下為已憂近小人者雖輭美可愛然其意則欲以天下為已奉常以天下為已憂者則以勤儉為先欲以天下為已奉者則以驕奢為尚以勤儉為先者易以安其安必久以驕奢為尚者易以敗其敗必速臣伏聞投論獻書者必於睿思殿看詳然後敢進稍有觸忌諱鄧寢而不上。又不知藥不苦不足以治病言不切不足以正非下情壅遏而不通非平治之世所宜有也。祿養之臣畏罪而不敢言四方之士欲言而不能達是終無可言之時也。更相蒙蔽亦非平治之世所宜有也。曩者常聞蔡條獲諫父之罪臣居草萊之下不知所言者何事臣惟聞古人有言曰:父有爭子則身不陷於不義。又曰:事父孝故忠可移於君觀蔡條果能以國家之事言之於父共於家則為孝子不可為逆父於國則為忠臣不可為謗君可謂一舉而兩得之矣。蔡京之有是子也。陛下當慶大臣之有子賜手詔裒美獎其後進可也。不應嚴賜貶責以沮忠孝昔唐魏徵之孫謨累言朝廷之得失史臣以為有祖風遂有是以似之之美狄仁傑之孫廉封還詔書文宗好面諭之曰:後或有事不可勿以還詔為憚也。。又狄梁公之後當嗣家聲不可不慎茲皆美大臣之有繼也。張說乃唐之賢宰相也。及其子垍輒以謅敗房琯遂有滅族之嘆尋變見刺於史臣元勛之後克有其子者幾何人哉!臣常嘆方今無忠義之士見有此等事即競口而非笑焉陛下。又從而譴責之使欲言之臣相與語曰:蔡京之子尚被薄責我等孤寒少忤聖慈必蒙重戮則競退縮而不敢前矣。如此則是鉗天下之口也。臣恐國家之利病無自而遍知聖人之聰明無自而昭澈矣。陛下聰明仁聖超越翹舜制事致法欲革千載之弊當以古為釒監焉虞舜所以明四目達四。
cōng zhě yì fáng yōng è zhī bì yě. qǐ jiǎn huì chén zhèng hé wǔ nián zhēng yuè chū liù rì jí liù nián jiǔ yuè chū qī rì suǒ jìn zhī shū cān cì xiáng zhuó jǐn shāo kě cǎi yuǎn fāng zhī xiàn yī qiè bà jué tǔ mù zhī yì wú shǐ fù xìng shì jìn zhī yuán yán cì jīng xuǎn huàn sì zhī zhí lì yǐ zī xiàn kuàng qiān zài zhī diǎn lù xià yī dàn jiē xìng fù yǐ. qí yú zhì zuò qǐ quán cì shěng bà hòu nián suì fēng dēng cāng lǐn chōng jī rán hòu fù yì shí yì zhào zhī xìng yě. tǎng yǐ kuáng wàng hán shēng zhé gǎn yǐ luàn shì zhī shì fāng zhī shèng míng zhī cháo zé chén zhī zuì wàn sǐ yǐ. yì qǐ zhǎn chén tóu yǐ lìng yú shì shǐ shàn quán zhī rén xiāng yǔ yǔ yuē: wǒ děng qiè nòng wēi quán guǒ lái tiān xià zhī yán ér jīn ér hòu yì yí shǎo jí suī bù néng zhòu duó qí quán biàn zú yǐ shǎo jǔ qí shì zī yì zhù bì xià chí gāng zhèn jì zhī wàn yī yě. wū hū hàn qiào qiào zhī mù zhě bù liàng lì pū yán yán zhī huǒ zhě bì zì fén chén fēi bù zhī jīn zhī wàn sǐ bù kě táo chén qiè yǐ wèi guó yǒu zhí chén tiān xià wú lǜ kuáng fū zhī yán shèng rén cǎi yān bì xià jīn rì zhī shī tái jiàn zhī chén zhī ér bù yán jí wèi wǎng shàng bù zhī ér bù yán jí wèi kuàng zhí bǐ nǎi zì chí lù yǎng yǐ zhuān shì shěn mò ér bù gǎn yán qǐ bì xià wù zì shèng ér è wén guò zāi! yá qiè kǒng wàn shì zhī xià nǐ yì wèi jīn néng hù shī dù jué yán lù zhī zhǔ bù dé yǔ yáo shùn qí qū bìng jià chén suǒ yǐ shě yī jiè cǎo máo zhī jiàn mìng dāng dǐng huò bì sǐ zhī yán zhū yuàn bì xià niàn chén juàn juàn zhī yì shǎo jiā tīng cǎi zé tiān xià xìng shèn chén wú rèn mào sǐ jǐn yán.
聰者亦防壅遏之弊也。乞檢會臣政和五年正月初六日及六年九月初七日所進之書參賜詳酌謹稍可采遠方之獻一切罷絕土木之役無使復興仕進之源嚴賜精選宦寺之職立以資限況千載之典陸下一旦皆興復矣。其餘製作乞權賜省罷候年歲豐登倉廩充積然後複議實億兆之幸也。儻以狂妄寒生輒敢以亂世之事方之盛明之朝則臣之罪萬死矣。亦乞斬臣頭以令於市使擅權之人相與語曰:我等竊弄威權果來天下之言而今而後亦宜少戢雖不能驟奪其權變足以少沮其勢茲亦助陛下持綱振紀之萬一也。嗚呼撼翹翹之木者不量力撲炎炎之火者必自焚臣非不知今之萬死不可逃臣竊以謂國有直臣天下無慮狂夫之言聖人采焉陛下今日之失台諫之臣知而不言即為罔上不知而不言即為曠職彼乃自持祿養以專事沈默而不敢言豈陛下務自勝而惡聞過哉!牙竊恐萬世之下擬議為矜能護失杜絕言路之主不得與堯舜齊驅並駕臣所以舍一介草茅之賤命當鼎鑊必死之嚴誅願陛下念臣眷眷之意少加聽采則天下幸甚臣無任冒死謹言。
shàng zǎi xiàng shū mǒu wén rén zhī yǒu bìng yǐ yào wèi yī guó zhī yǒu bìng yǐ yán wèi yī yào dāng yī yú wèi bìng zhī qián. ruò yán bù kě fā yú yǐ wēi zhī hòu mǒu guān jīn rì zhī bìng suī shì zhì yú gāo máng yì bù zhǐ yú fū còu yǐ. gé xià guó zhī liáng yī yě. mǒu yuàn chí biān shí wèi zuǒ yòu zhī zhù yān gé xià néng róng ér nà zhī hū! rán mǒu yì cháng bù bì zhū lù shàng wèi tiān zǐ yán yǐ. huò zhě wèi pǐ fū zhī jiàn yù gān rén zhǔ zhī zhī zhě dāng yǐ yú yán ruǎn yǔ yú yáng shèng dé gē yǒng shí zhèng jiǎ zuǒ yòu zhī rén wèi zhī xiān róng rán hòu kě yǐ zhì shēn yú qīng yún: zhī shàng jīn mǒu wú míng zhī jiàn shì bù néng fù quán guì gǎn yǐ nì ěr zhī yán shàng dú shèng cōng xián jūn chén zhī tóng shì yóu yī lǚ zhī sī yǐn qiān jūn zhī zhòng kě wèi tài bù zhī liàng yě. zòng lèi yán qiān wàn. yòu ān néng dá jiǔ zhòng zhī zòu ér mù zhào zhě zòng yǒu chù fàn jì huì bù méng shè dài zuì yì xuán zhì ān yǒu qǐn ér bù bào mǒu guān jīn kuáng juàn zhī rén yù shēng fèn mèn ér bù néng zì jǐ yě. rán qū qū zhī yì yǐ fāng jīn zhī bì yǒu sān rù shì zhī yuán tài zhuó bù jí zhī wù tài fán huàn sì zhī quán tài shèng fū rù shì zhī yuán tài zhuó jiē yuán huàn sì zhī quán tài shèng ér zhì rán gù dāng yǐ lì zī xiàn ér chéng qí bì yān jīn yě. jì bù néng dá jiǔ zhòng zhī shēn dāng yú zǎi xiàng zhī xián fù tiān xià zhī wàng zhě jìn qí shuō yù wèi wàn shì jiàn zhì ān zhī cè fēi wèi yī shēn ér qiú jìn yě..
上宰相書某聞人之有病以藥為醫國之有病以言為醫藥當醫於未病之前。若言不可發於已危之後某觀今日之病雖示至於膏盲亦不止於膚腠矣。閤下國之良醫也。某願持砭石為左右之助焉閤下能容而納之乎!然某亦嘗不避誅戮上為天子言矣。或者謂匹夫之賤欲干人主之知者當以諛言輭語揄揚聖德歌詠時政假左右之人為之先容然後可以致身於青云:之上今某無名之賤士不能附權貴敢以逆耳之言上瀆聖聰閒君臣之同是猶一縷之絲引千鈞之重可謂太不知量也。縱累言千萬。又安能達九重之奏而暮召者縱有觸犯忌諱不蒙赦貸罪亦旋至安有寢而不報某觀今狂狷之人愈生憤懣而不能自己也。然區區之意以方今之弊有三入仕之源太濁不急之務太繁宦寺之權太盛夫入仕之源太濁皆緣宦寺之權太盛而致然固當以立資限而澄其弊焉今也。既不能達九重之深當於宰相之賢副天下之望者進其說欲為萬世建治安之策非為一身而求進也。。
jiāng yù tú tiān xià shè jì zhī lì yě. mǒu qiè yǐ wèi zì gǔ dì wáng duō shì yī yǐ zhè cōng míng bù wèi hòu shì zǐ sūn zhī jì qǐ jū zào xià yán bù jiā xù jí qí xìn chéng niè dà fāng yǒu hòu shì zhī huǐ mǒu suī jiā pín jí yú qīn yǎng bù néng piān lǎn qún jīng rán chū cháng chí chěng hū! gǔ jīn shàng xià cū lì gǔ rén zhī shì yú qǐng shì yán zhī zì dà yī dài ér xià mò shèng yú hàn táng gōng dé zhī lóng zhě mò xiān hū! wǔ dì guāng wǔ míng huáng hòu shì zhī yán rén jūn zhī shèng zhě yì bì yǐ shì sān jūn wèi yán yě. mǒu yǐ wèi bài hàn táng zhě yì shì sān jūn yě. tú yǐ wǒ zhī cōng míng rén mò yǐ.. ruò qí jià yù yān huàn. ruò shēn zhī yùn bì wú shì ér bù suí jiǎ yǐ jī mì jiàn kuì chéng fēng zhì zi sūn yǒu bù kě zhì zhī shì shū bù zhī xìn qǐ yú dāng shí yě. wǔ dì shù yàn hòu tíng qián lí gōng guǎn suǒ lùn zòu jī shì zhě duō yǐ huàn guān zhǔ zhī zhì yuán dì zhī shì suì yǒu xiǎn gōng zhī tú xiāo zhōu zhī huò guāng wǔ qǐ zhōng xìng zhī gōng yào guān xī yòng yān rén bù fù zá diào tā shì yán píng zhī hòu wěi yòng jiàn dà zhèng zhòng zhī tú xiāo zhōu zhī huò guāng wǔ qǐ zhōng xìng zhī gōng yào guān xī yòng yān rén bù fù zá diào tā shì yán píng zhī hòu wěi yòng jiàn dà zhèng zhòng zhī tú cān móu jìn zhōng tóng è xiāng jì zhōng wài fú cóng xiāng luàn qū xià hàn yì xún miè táng míng huáng xiǎng shēng píng zhī rì jiǔ cái ráo zhì zú shǎng jiàn jué làn wěi yòng yān huàn. ruò fù zhī ài zi wú qǐng ér bù cóng wěi yǐ yào zhí fēn tí jìn bīng yán jí sù dài zhuān xià dà quán zhì bù kě fù shōu sān jūn chǎn hàn táng zhī huò zhāng zhāng kě jiàn yǐ. wǒ tiān zǐ cōng míng rén shèng dāng è luàn lüè yú jiāng rán dù jiān xié yú wèi shèng wū kě qǐ jū zào xià dǎo shì sān jūn zhī shī zāi! mǒu yǐ wèi rén cái hùn xiáo cái fù bù zú yuán huàn sì zhī quán tài shèng bù wéi cǐ yě.. yòu kǒng yǒu hòu shì nán zhì zhī shì yì yuán jīn rì ér qǐ yě. mǒu suǒ yǐ yán yóu qiè yān fū rì fèng jìn yán yǐ chéng xuān tài wèi wèi bù zú bì yǐ shī bǎo fù wèi kě xiū bì yǐ tuán liàn guān chá wèi zú yì chí jié fù mìng ēn gù zhǔ xīn shēn suō yǒu qīng zhòng jǔ dòng yáo shān yuè qí xián shèn zhě yǒu xié qì qiú zhī yě fū tán mìng shū zhī jiàn shì gòng huàn nán líng lún ér jiàn shōu, huò yǐ biàn xié ér huò yòng, huò yǐ huā shí ér dé guān, huò yǐ jiān chá ér bèi mìng chū zé bēn chí yú mǎ zú zhī hòu chén rù zé fǔ shǒu yú zūn zǔ zhī qián liè xī jiē héng jīn yī zǐ zá chù cháo duān. yòu yǒu néng chéng yán shùn yì fèng yī shí zhī huān xiào zhě jì méng bù cì zhī shēng zhuó. yòu huò wú qióng zhī xī yǔ lùn qí cái néng zé wú yǒu yě.. yòu yǒu zān yīng zhī hòu yì guà jí zhī míng rú kāi kǒu tán xiān wáng zì yǐ shēn wèi kǒng mèng yǔ qí míng jié zé sào dì yǐ. xī mù shēn xūn shǒu yuàn chū qí liù dé yù yīn yà zhī gèng zhě zé jǔ zú xiāng qìng jù zhèn xióng fān qǐng wèi qí shǐ xuē bǎi xìng zhī gāo xuè gōng wú yàn zhī xū qiú bēn zǒu kuì xiàn dòng yǐ wàn jì suī shēn wèi jìn cóng zhī guì rén míng shí chū yú huàn sì zhī mén xià chū yōng zōu cóng zé yì qì yáng yáng rù tóng pū lì zé zhì qū wò chuò jìng wèi bǐ nìng pín dá zhī shì shū wú jiǎn jiǎn è è zhī jié rén wèi zhī xiū yǐ bù zhī chǐ rú cǐ zé shì yuán bù qīng gài kě jiàn yǐ. fū tiān xià zhī wù qǔ suǒ yǒu qióng nèi yuàn zhī yù zhuī hū bù yǐ ěr zhě wén tiān zǐ xù jīn zhī zhào sū háng zhī jú xī yǐ bà qù kě āi sī ài mín zhī shēn yǐ. xún shuāng wén qí jú fù xìng mǒu shēn.
將欲圖天下社稷之利也。某竊以謂自古帝王多恃一已這聰明不為後世子孫之計起苴造罅言不加恤及其釁成孽大方有後世之悔某雖家貧急於親養不能篇覽群經然初嘗馳騁乎!古今上下粗歷古人之事愚請試言之自大一代而下莫盛於漢唐功德之隆者莫先乎!武帝光武明皇後世之言人君之聖者亦必以是三君為言也。某以為敗漢唐者亦是三君也。徒以我之聰明人莫已。。若其駕馭閹宦。若身之運臂無適而不隨假以機密漸潰成風致子孫有不可制之勢殊不知釁起於當時也。武帝數燕後庭潛離宮館所論奏機事者多以宦官主之至元帝之世遂有顯恭之徒蕭周之禍光武起中興之功要官悉用閹人不複雜調他事延平之後委用漸大鄭眾之徒蕭周之禍光武起中興之功要官悉用閹人不複雜調他事延平之後委用漸大鄭眾之徒參謀禁中同惡相濟中外服從相亂區夏漢亦尋滅唐明皇享昇平之日久財饒志足賞僭爵濫委用閹宦。若父之愛子無請而不從委以要職分提禁兵延及肅代專罅大權至不可復收三君產漢唐之禍章章可見矣。我天子聰明仁聖當遏亂略於將然杜奸邪於未盛烏可起苴造罅蹈是三君之失哉!某以為人才混淆財賦不足緣宦寺之權太盛不惟此也。。又恐有後世難制之勢亦緣今日而起也。某所以言尤切焉夫日奉禁延以承宣太尉為不足必以師保傅為可羞必以團練觀察為足意持節傅命恩固主心伸縮有輕重舉動搖山嶽其閒甚者有挾氣球之野夫談命書之賤士共患難伶倫而見收,或以變諧而獲用,或以花石而得官,或以煎茶而被命出則奔馳於馬足之後塵入則俛首於尊俎之前列悉皆橫金衣紫雜處朝端。又有能承顏順意奉一時之歡笑者既蒙不次之升擢。又獲無窮之錫予論其才能則無有也。。又有簪纓之後裔掛藉之名儒開口談先王自以身為孔孟語其名節則埽地矣。悉沐身薰手願出其六得預姻婭之更者則舉族相慶巨鎮雄藩請為其使削百姓之膏血供無厭之須求奔走饋獻動以萬計雖身為禁從之貴人名實出於宦寺之門下出擁騶從則意氣洋洋入同仆隸則志趨齷齪競為鄙佞貧沓之士殊無蹇蹇諤諤之節人為之羞已不知恥如此則仕源不清蓋可見矣。夫天下之物取索有窮內苑之欲追呼不已邇者聞天子恤矜之詔蘇杭之局悉已罷去可哀思愛民之深矣。尋雙聞其局復興某深。
zhī fēi tiān zǐ zhī běn huái bì qiān yú zuǒ yòu zhī kěn qǐng bài guó dù zhèng mò cǐ wèi shén fū xiū gōng dé shì qín niǎo cǎi huā shí tú zhī jiǔ zhōu zhī zhēn zhí bì jí yú nèi tíng shū bù zhī sì fāng kù cáng rì jiàn dān jié nán jīn hé bǎo wéi guì dé ér hòu yǐ qǐ jiào shù zhī duō guǎ bīng rèn wù hú. yòu. qiě suǒ yǐ fēi shí qǐ niàn mín zhī diāo bì tǔ mù bèi dān wò gǒu mǎ bèi wén xiù jí qí mín zú liú wáng tián bù jiā xù yuè fèng jié ér bù zhī jūn chǔ zhī ér bù jì zé cái fù bù zú yì kě jiàn yǐ. fū cháo tíng suǒ yǐ wèi cháo tíng zhě gāng jì ér yǐ hé wèi jì gāng bù guò shèn yán fēn shǒu zhòng jìn tuì zhì huò shí shēn dào bù shì qū ěr cháo wú gāng zé yì yǐ wēi rén wú míng xī yǔ chū yú sī qí rú jì gāng hé yǐn yòng fēi qí rén qí rú míng jié hé. qiě rén suǒ wèi zhě zuì yǔ sǐ yě. rén suǒ yù zhě fù yǔ guì yě. mǒu guān jīn rì zhī shì zuì yǔ sǐ wèi yì dé fù yǔ guì wèi nán qiú hé zé huàn zhě yòng shì gè lì dǎng lèi wǔ qí yì zhě yán chū ér huò cóng chū qí mén zhě zhí qiān ér guān zhòu qí yì dé nán qiú zhī shì zhāo rán jiàn yǐ. zuì yǔ sǐ suī yì dé zài yú zhī suǒ bù wèi fù yǔ guì suī nán qiú zài yú zhī suǒ bù gǒu mǒu ān néng mò mò wú yán hū! gé xià tiān xià zhī wàng yě. rì yǔ tiān zǐ zuò ér lùn dào zhě yě. mín yǒu jí kǔ lài gōng jiù zhī gāng jì bù xiū wàng gōng zhèn zhī bǎi guān bù zhèng lài gōng dǒng zhī yǔ yáng yǎn qī wàng gōng diào zhī fū fù guó ān mín liàng cái rèn zhí zhě zǎi xiàng zhī shì yě. rù yǐ jiàn gòng jūn chū bù shǐ rén zhī zhě rén chén zhī jié yě. gǔ rén yǒu yán yuē: jūn zǐ jū qí wèi zé dāng sǐ qí guān wèi dé qí wèi zé dāng xiū qí cí yǐ míng dào wǒ jiāng yǐ míng dào yě. gé xià qí rú hé zāi! tǎng shàng yǐ shè jì wèi niàn xià yǐ bǎi xìng wèi yōu qǐng lì wèi tiān zǐ yán zhī dāng yǐ hàn táng wèi jīn jiān wú sì mù qián zhī yù jiē hòu lái zhī huò gù dāng dù yú wèi méng bù kě huǐ yú yǐ zhào huò kǒng jiǎo jūn zhī guò shāng yáo shùn dōu yú zhī hǎo bù yù miàn zhé tíng zhèng yì qǐ jiǎo kē zhī shū yǐ jìn zhī tiān zǐ shǐ yán zhū lù shēn suī sǐ ér míng bù miè. yòu wén lóng wēi chē qí sī chū hán yù yǐ wèi chí niǎn qí yú xī xiǎn zhī dì zhòu lóng qí yú dà hè zhī zhōng nèi rén yǔ liè gàn tōng qú dà jūn yǔ fán shù zhēng lù tiān xià qí wēi hū! suì wàng jìn cóng zhī guì jìn qiè zhí zhī jiàn zhe bù yī dài zuì yú dōng shàng gé mén ér zhōng bù jiā zuì jīn tiān zǐ cōng míng rén shèng xì wú hàn táng zhī guò gé xià zhī xián. yòu fēi hán yù zhī kě móu dé jūn zhī shēn ēn. yòu fēi hán yù zhī kě bǐ tǎng huò zhuān shì shěn mò ér bù yán. yòu bù néng jiǎo mǒu zhī shū yǐ jìn zhī yú tiān zǐ zé jiāng yān yòng bǐ xiāng yǐ. kě wèi shàng sāi ér xià lóng yǐ. qí rú tiān xià shè jì hé xià huì wén wèi yuán zhōng hū! yì táng zhī yī xián yě. wǎn jié shāo dàn quán xìng bù néng shǎng shàn fá è yuán chǔ kè yǐ bù yī zhī jiàn shí dāng shí zhī shī yǐ jī qí zhì yán zhōng bù tīng ér míng jié suí sàng zú wèi wàn shì zhī zuì rén liáng kě xī yě. yuàn gé xià wú jì yuán zhōng zhī shī bù yǐ pín jiàn ér qì qí yán bù wéi jīn rì zhī xìng yì shì zhī xìng yě..
知非天子之本懷必牽於左右之懇請敗國蠹政莫此為甚夫修功德市禽鳥採花石徒知九州之珍殖畢集於內庭殊不知四方庫藏日見殫竭南金和寶惟貴得而後已豈較數之多寡冰紉霧縠。又。且索以非時豈念民之雕敝土木被丹雘狗馬被文繡及其民卒流亡恬不加卹月俸節而不支軍儲支而不繼則財賦不足亦可見矣。夫朝廷所以為朝廷者綱紀而已曷為紀綱不過慎嚴分守重進退志獲時伸道不勢屈耳朝無綱則易以危人無名錫予出於私其如紀綱何引用非其人其如名節何。且人所畏者罪與死也。人所欲者富與貴也。某觀今日之勢罪與死為易得富與貴為難求何則宦者用事各立黨類忤其意者言出而禍從出其門者職遷而官驟其易得難求之勢昭然見矣。罪與死雖易得在愚之所不畏富與貴雖難求在愚之所不苟某安能默默無言乎!閣下天下之望也。日與天子坐而論道者也。民有疾苦賴公救之綱紀不修望公振之百官不正賴公董之雨暘衍期望公調之夫富國安民量才任職者宰相之事也。入以諫共君出不使人知者人臣之節也。古人有言曰:君子居其位則當死其官未得其位則當修其辭以明道我將以明道也。閤下其如何哉!儻上以社稷為念下以百姓為憂請力為天子言之當以漢唐為釒監無肆目前之欲階後來之禍故當杜於未萌不可悔於已兆或恐矯君之過傷堯舜都俞之好不欲面折庭諍亦乞繳苛之書以進之天子使嚴誅戮身雖死而名不滅。又聞龍威車騎私出韓愈以謂馳(輦騎)於巇嶮之地驟龍騏於大壑之中內人與獵干通衢大軍與凡庶爭路天下其危乎!遂忘禁從之貴進切直之諫著布衣待罪於東上閤門而終不加罪今天子聰明仁聖戲無漢唐之過閤下之賢。又非韓愈之可侔得君之深恩。又非韓愈之可比儻或專事沈默而不言。又不能繳某之書以進之於天子則將焉用彼相矣。可謂上塞而下聾矣。其如天下社稷何下會聞魏元忠乎!亦唐之一賢也。晚節稍憚權幸不能賞善(罰惡)袁楚客以布衣之賤拾當時之失以激其志言終不聽而名節隨喪卒為萬世之罪人良可惜也。願閤下無繼元忠之失不以貧賤而棄其言不惟今日之幸亦世之幸也。。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn yī bǎi liù shí jiào kān jì.
※卷一百六十校勘記。
qí fēi suǒ wèi chéng běn zhèng mò qí fēi èr zì yīng zuò qǐ zhāng xùn yīng zuò zhāng ràng yán qiāng fú zhī yī zuò yán rén shòu fú zhī guò ān kě bù sī huàn ér yù fáng zhī huàn wù zuò lǜ bù kě wù yǐ hái zhào wèi dàn yě. wù zì yǎn wú zì ér lǎng chè yǐ. lǎng wù zuò zhāo qǐ bì xià hǎo zì shèng hǎo wù zuò wù fū xiū gōng guān gōng guān wù zuò gōng dé dé jūn zhī shēn ēn ēn zì yǎn.
其非所謂澄本正末(其非二字應作豈)張遜(應作張讓)言腔福之(一作言人受福之過)安可不思患而預防之(患誤作慮)不可勿以還詔為憚也。(勿字衍)無自而朗澈矣。(朗誤作昭)豈陛下好自勝(好誤作務)夫修宮觀(宮觀誤作功德)得君之深恩(恩字衍)。