yán xìng xià zhì wǔ shí jiǔ.
炎興下帙五十九。
qǐ shào xìng sì nián wǔ yuè, jǐn qī yuè.
起紹興四年五月,盡七月。
wǔ yuè hán shì zhōng zì zhèn jiāng fǔ lái cháo.
五月韓世忠自鎮江府來朝。
wǔ rì jiǎ yín yuè fēi kè yǐng zhōu.
五日甲寅岳飛克郢州。
zhū shèng fēi zì zài wèi zǎi xiàng shǒu jiàn yì qiǎn zhū dà shuài fēn tún huái nán děng lù gè jù yào hài yǐ jīng lüè huái běi jīng xiāng. yòu zòu xiāng yáng shàng liú jīn dài wú shǔ wǒ. ruò dé zhī zé jìn kě yǐ cù zéi gǎi zuò dí ér tuì kě yǐ bǎo jìng jīn xiàn yú kòu gǎi zuò jīn suǒ dāng xiān qǔ zhě nǎi chú yuè fēi jiāng xī shū zhǎn jí hú běi zhū zhōu zhì zhì shǐ bǐ zì miǎn zhǎn yǐ jìn. yòu shǐ huái xī jūn hé shì bìng jìn yǐ jī jiǎo zhī tái zhū jiāng suī yōng zhòng bīng ér wú fēn dìng lù fēn wú suǒ zé rèn shèng fēi xiū fǎ dù yán jì lǜ míng hào lìng mǒu shuài dāng mǒu lù yí dìng bù fù yì jiē shòu miào suàn chéng huà yǐ chū. yòu mìng sī nóng qīng shěn zhāo yuǎn wǎng zǒng jūn xiǎng shī zhòng sù bǎo gù jiē fèn yǒng yǐ jìn, yú shì cháo tíng yǐ niú gāo xí zhī hàn shàng dì lì suì bǐ cóng fēi fēi jí pì gāo wèi táng dèng xiāng yǐng ān fǔ fù shǐ jiān tǒng tà bái jūn gāo zì guī zhāo zhāo tíng shòu yǐ cài táng zhōu xìn yáng jūn zhèn fǔ shǐ jiān zhī cài zhōu wèi dào zhì suǒ fān wěi gǎi zuò wěi zhòng yǎo zhì zhàn wú xū rì cháo tíng kǒng gāo zhōng kùn wěi dì jí zhào guī xíng zài gāo jiàn shàng yīn chén wěi qí miè wáng zhī dào zhōng yuán kě fù zhī jì yǒu jìn shì guō liáng mǎ jì yáo shí xíng zhě jiē bǔ wén zī zhì shì fēi dé gāo shén xǐ zhī dà gōng bì chéng gǎi gāo wèi shén wǔ hòu jūn zhōng bù tǒng lǐng jiān zhì zhì sī zhōng jūn tǒng zhì jūn huǐ fā fēi mìng bù dé jiàn mín hé jià jiē qiū háo gǎn fàn zhì yǐng zhōu lìng jīng chāo jiàng chāo bù cóng yǒu wěi zhī zhǎng shòu xiàn liú mǒu zhě dēng chéng fā yán bù shùn fēi nù lìng jūn zhōng chéng pò bì shēng zhì liú mǒu jì dé yǐng chāo yǐ tóu yá ér sǐ shēng qín liú mǒu zhì fēi lìng líng chí zhǎn zhī jiù xiào yún: jiē sòng shǐ běn jì zuò yuè fēi fù yǐng zhōu zhǎn wěi qí shǒu jīng chāo fēi tóu yá ér sǐ.
朱勝非自再為宰相首建議遣諸大帥分屯淮南等路各據要害以經略淮北荊襄。又奏襄陽上流襟帶吳蜀我。若得之則進可以蹙賊(改作敵)而退可以保境今陷於寇(改作金)所當先取者乃除岳飛江西舒斬及湖北諸州制置使俾自沔斬以進。又使淮西軍合勢並進以犄角之台諸將雖擁重兵而無分定路分無所責任勝非修法度嚴紀律明號令某帥當某路一定不復易皆授廟算成畫以出。又命司農卿沈昭遠往總軍餉師眾素飽故皆奮勇以進,於是朝廷以牛皋習知漢上地利遂俾從飛飛即辟皋為唐鄧襄郢安撫副使兼統踏白軍皋自歸朝朝廷授以蔡唐州信陽軍鎮撫使兼知蔡州未到治所番偽(改作偽眾)杳至戰無虛日朝廷恐皋終困偽地即詔歸行在皋見上因陳偽齊滅亡之道中原可復之計有進士郭良馬驥姚時行者皆補文資至是飛得皋甚喜知大功必成改皋為神武後軍中部統領兼制置司中軍統制軍毀發飛命不得踐民禾稼皆秋毫澉犯至郢州令荊超降超不從有偽知長壽縣劉某者登城發言不順飛怒令軍中城破必生致劉某既得郢超已投崖而死生擒劉某至飛令凌遲斬之(舊校云:接宋史本紀作岳飛復郢州斬偽齊守荊超非投崖而死)。
yuè fēi kè xiāng yáng fǔ.
岳飛克襄陽府。
wěi jī yā xiāng yáng fǔ lǐ chéng wén yǐ shī yǐng zhōu jīng chāo tóu yá sǐ nǎi qì chéng ér qù wáng shī suì rù xiāng yáng. yòu jìn fù táng zhōu.
偽積壓襄陽府李成聞已失郢州荊超投崖死乃棄城而去王師遂入襄陽。又進復唐州。
liù yuè tài bái zhòu jiàn yíng huò fàn nán dòu.
六月太白晝見熒惑犯南斗。
yuè fēi kè suí zhōu.
岳飛克隨州。
chū yuè fēi mìng zhāng xiàn yǐn bīng gōng suí zhōu yuè yú bù néng xià niú gāo qǐng xíng nǎi guǒ sān rì liáng wǎng zhòng jiē xiào zhī jì ér liáng wèi jǐn ér chéng bá xī tuī qí gōng yǔ xiàn. qiě yuē: wú zhī cún xīn zhě guó shì ěr gōng gōng hé zhēng wèi jūn zǐ duō gāo zhī bù fá shēng zhí wěi zhī zhōu wáng sōng sòng xiāng yáng fǔ líng chí chù zhǎn fēi qǔ jīng xī shù zhōu dǒng xiān pō yǒu gōng xiān yǐ shào xìng sān nián lái jiàng fēi fēi yòng wèi xuǎn fēng jūn tǒng zhì.
初岳飛命張憲引兵攻隨州月餘不能下牛皋請行乃裹三日糧往眾皆笑之既而糧未盡而城拔悉推其功與憲。且曰:吾之存心者國事耳功功何爭為君子多皋之不伐生執偽知州王嵩送襄陽府凌遲處斬飛取京西數州董先頗有功先以紹興三年來降飛飛用為選鋒軍統制。
qī yuè liú guāng shì lái cháo.
七月劉光世來朝。
wú jiè jiā jiǎn xiào shǎo bǎo.
吳玠加檢校少保。
wú jiè jìn guān shǎng ráo fēng guān zhī gōng yě..
吳玠進官賞饒風關之功也。。
yù shǐ zhōng chéng xīn bǐng chū zhī zhāng zhōu.
御史中丞辛炳出知漳州。
xīn bǐng wèi yù shǐ zhōng chéng lǚ yán zǎi zhí dà chén zhī zuì ér bà chù zhī zhū mèng shuō jiàn dāng shí shàng qín sè zhī lè duō wú yòng zhī wù èr shèng bō qiān ér wèi hái zhōng yuán xiàn méi ér wèi fù wàn mín tú tàn ér bù ān shàng wú liáng xiāng cháo fá xián chén nǎi yí shū yú bǐng zé bǐng bù jiàn bǐng huáng kǒng xiù mèng shuō zhī shū shàng diàn zòu chén shàng bù yuè shí mèng shuō wèi yuè fēi jūn gàn bàn gōng shì nǎi yù fēi bà zhī fēi hòu jìn mèng shuō ér xiè huī zōng shí lǚ xiàn zhí yán hòu dēng jìn shì dì lèi qiān tài zhōu jūn shì tuī guān fēi wén qí xián pì wèi gàn bàn gōng shì.
辛炳為御史中丞屢言宰執大臣之罪而罷黜之朱夢說見當時尚禽色之樂多無用之物二聖播遷而未還中原陷沒而未復萬民塗炭而不安上無良相朝乏賢臣乃貽書於炳責炳不諫炳惶恐袖夢說之書上殿奏陳上不悅時夢說為岳飛軍幹辦公事乃諭飛罷之飛厚贐夢說而謝徽宗時屢獻直言後登進士第累遷泰州軍事推官飛聞其賢闢為幹辦公事。
zhōng xìng xìng shì lù yuē: zhū mèng shuō zì xiào yǐn yán zhōu rén bó xué yǒu wèi guó yōu mín zhī xīn zhèng hé xián jiàn gōng zhōng shē chǐ nèi shì luàn zhèng xiǎo rén mǎn cháo xián shì cuàn jǐn nǎi yú wǔ nián zhēng yuè liù nián jiǔ yuè jiē shàng shū yán tiān xià shì qī nián. yòu shàng yán rù shì zhī yuán tài zhuó bù jí zhī wù tài xì huàn sì zhī quán tài zhòng shuāng yuē: tiān xià sōu cǎi huā mù zhì zhì shí wù jīng shī zhì jú xiū zào. yòu yuē: zhū lù cáo sī wú jī nián zhī chǔ xū cháng píng yǒu jiè zhī zhī bì. yòu yuē: dōng nán kùn yú shuǐ gá xī běi rǎo yú mán yí zhōu xiàn yán yú dū zé liáng mín bì yú fū pèi. yòu yuē: bì xià lèi céng luán yǐ wèi mí lù zhī yuàn jùn wū chí yǐ wèi yú biē zhī zhái qǐ lóu guān yǐ wèi qín shòu zhī lóng. yòu yuē: huàn guān wěi rèn huá zhòng míng quàn sì fāng yíng qǐ sī dì qiáng duó mín chǎn míng yuán jiǎ dì xióng guān jīng shī mài guān yù jué huò lù gōng xíng rén mò gǎn yán dào lù yǐ mù gài wèi gāo ér bù kě yì shì dà ér bù kě zhì guān rén yǐ jué ér yǒu sī bù gǎn wèn qí xián fǒu xíng rén yǐ zuì ér yǒu sī bù gǎn jiū qí shì fēi lù yǎng zhī chén wèi zuì ér bù gǎn yán sì fāng zhī shì yù yán ér bù néng dá qǐ zhǎn chén tóu yǐ lìng yú shì. yòu shàng shū zǎi xiàng lì yán huàn yán zhī hài yuàn lì wèi tiān zǐ yán zhī wú zì mù qián zhī yù yǐ jiē hòu lái zhī huò qí dà lüè rú cǐ huī zōng bù yuè shì dài fū jiē chuán qí zhōng hòu yǐ jìn shì jí dì jìng kāng chū kāi fǔ yí cáo mèng yuè qǐ zhào mèng shuō ér yòng zhī wèi jí zhào zhì jīn rén xiàn jīng shī hòu lèi qiān tài zhōu jūn shì tuī guān hú běi jīng xī xuān fǔ shǐ yuè fēi wén qí xián pì wèi gàn bàn gōng shì suí fēi rù cháo fù jiàn shí shàng qín sè zhī huāng duō wú yòng zhī wù èr shèng bō qiān wèi hái zhōng yuán xiàn méi wèi fù shàng wú liáng xiāng cháo fá xián chén shàng shū yú yù shǐ zhōng chéng xīn bǐng zé qí bù jiàn bǐng cuī shū fèng shàng shàng bù shuō yù fēi bà zhī fēi hòu zèng mèng shuō ér xiè qiǎn zhī.
中興姓氏錄曰:朱夢說字肖隱嚴州人博學有為國憂民之心政和閒見宮中奢侈內侍亂政小人滿朝賢士竄盡乃於五年正月六年九月皆上書言天下事七年。又上言入仕之源太濁不急之務太系宦寺之權太重雙曰:天下搜採花木製置什物京師置局修造。又曰:諸路漕司無積年之儲需常平有借支之弊。又曰:東南困於水尜西北擾於蠻夷州縣嚴於督責良民敝於敷配。又曰:陛下累層巒以為麋鹿之苑浚汙池以為魚鱉之宅起樓觀以為禽獸之籠。又曰:宦官委任華重名勸四方營起私第強奪民產名園甲第雄冠京師賣官鬻爵貨賂公行人莫敢言道路以目蓋位高而不可抑勢大而不可制官人以爵而有司不敢問其賢否刑人以罪而有司不敢究其是非祿養之臣畏罪而不敢言四方之士欲言而不能達乞斬臣頭以令於市。又上書宰相力言宦言之害願力為天子言之無恣目前之欲以階後來之禍其大略如此徽宗不悅士大夫皆傳其忠後以進士及第靖康初開府儀曹孟鉞乞召夢說而用之未及召至金人陷京師後累遷泰州軍事推官湖北京西宣撫使岳飛聞其賢闢為幹辦公事隨飛入朝復見時尚禽色之荒多無用之物二聖播遷未還中原陷沒未復上無良相朝乏賢臣上書於御史中丞辛炳責其不諫炳摧書奉上上不說諭飛罷之飛厚贈夢說而謝遣之。
zhū mèng shuō jìn huī zōng huáng chǎn shí wù cè chén wén wèi wǔ zhí zhě bì yù shì cǎo mǎng mào shǐ shí fèn bù gù shēn shì yǐ gé náng guǒ shī ér hòu yǐ zhì yú gōng chéng xiàn zhèn bèi jiān pò dí chū wàn sǐ yī shēng zhī dì rán hòu néng zhuàng guó wēi lì shū xūn zhě hé zāi! gài zhōng jīng zhī qì fù zhī yǐ yǒng gǎn shǐ qí yǒu bù néng zì jǐ zhě yǐ. wèi wén chén zhě qǐ qí bù zhòng yú jiāng hū! dāng qí méng fù xiōng zhī jiào kǎo shèng xián zhī shū bì yù zhì shēn yú qīng yún: zhī shàng zuǒ jūn.
朱夢說進徽宗皇產時務策臣聞為武職者必欲適草莽冒矢石奮不顧身誓以革囊裹屍而後已至於攻城陷陣被堅破敵出萬死一生之地然後能壯國威立殊勛者何哉!蓋忠精之氣副之以勇敢使其有不能自己者矣。為文臣者豈其不重於將乎!當其蒙父兄之教考聖賢之書必欲致身於青云:之上佐君。
zé mín shǐ gōng míng chuí wàn shì dé zé liú hòu kūn ér hòu yǐ jí qí shàng bù jiàn zhī yú qí shí qǐ kěn gān xīn qī qī rán wèi qióng rén yǔ wàn wù tóng fǔ zāi! jí yù lì yī wēi yán xiào yī qí jié shí zhī dé shī wèi wàn chéng yī yán tǎng méng xǐng wù zé mín shòu qí cì huò wǔ shèng cōng zé zì dǎo dǐng juān zī biàn shì zhī sù zhì yě. chén yú suī bù néng pī jiān zhí ruì xiào sǐ yú jūn qián shí yù xiàn yán jìn cè gāo shēn yú fǔ yuè chén suī cháng yú zhèng hé wǔ nián zhēng yuè chū liù rì jí liù nián jiǔ yuè chū qī rì yǐ kuáng wàng zhī yán liǎng wǔ shèng cí yǐ. jì méng bì xià shè qí yú zhí bù jiā zhū lù ér chén shàng bù zhī quān gǎn yú pī lín fàn huì zhě hé zāi! zī biàn zhōng yì zhī qì shǐ yá bù néng zì jǐ zhě yǐ. rán fāng jīn píng zhì zhī jí chén fù hé yán zāi! ér chén qiè yǐ wèi lèi chóng gāo zhě nán wèi lì xiǎng ān róng zhě yì yǐ jiāo bì xià jì zhēn píng zhì rú cǐ qǐ yì wèi lì zāi! dāng shǎo jiā wèi shèn ér wú sì dài hū kě yě. chén guān jīn rì zhī shī yǒu sān tài hé wèi sān tài yuē: rù shì zhī yuán tài zhuó bù jí zhī wù tài fán huàn sì zhī quán tài shèng chén suǒ yǐ chí chú ráo zhī jiàn jì bì shèng dé zhī wàn yī rán chén zhī cǐ yán zhī shàng xiàn bì xià jiàn nù yì sǐ bù jiàn nù yì sǐ bì xià jiàn nù chén dāng sǐ yú niǎn gǔ zhī xià tǎng méng bì xià jiā xù ér bù jiàn nù chén bù sǐ yú dào jí sǐ yú líng yǔ hé zé gài yòng shì zhī chén bì jiǎ shǒu yú rén yǐ rén shì zhì zhī sǐ dì ér hòu yǐ gài yù dù jué hòu lái zhī yán yě. yuàn bì xià bèi yuè ér xiáng chá zhī huò shàng wǔ shèng cí xiān cì zhū lù shǐ chén dé rú hàn cháo cuò wáng zhāng bù sǐ yú tā rén zhī shǒu miǎn wèi táng zhī lǐ shì liáng mèng zhāo tú chén jiāng gān xīn yān fū jiāng yù rèn zhī bì yǒu yǐ kǎo zhī jì néng kǎo zhī bì zhī suǒ yǐ yīn zhī jì zhī suǒ yǐ yīn zhī rán hòu kě yǐ zé zhī zé zhī bì yǒu gōng xiào cǐ rèn rén zhī yào yě. fū jiāng yù chū zhī dāng liàng suǒ yǐ rù zhī jì liàng suǒ yǐ rù zhī bì zhī suǒ yǐ jié zhī jì zhī suǒ yǐ jié zhī rán hòu kě yǐ yòng zhī qí yòng bì wú guì cǐ yòng cái zhī dào yě. fū jiāng ài zhī bì zhī qí suǒ yǐ chǒng zhī jì yù chǒng zhī bì zhī suǒ yǐ fú zhī jì zhī suǒ yǐ fú zhī rán hòu kě yǐ xiǎng fù guì yǐ. qí fù guì bì zhǎng bǎo cǐ yù xià zhī zhì yě. fū rèn rén bù yīn qí cái ér zé zhī zé bài jiāng jí zhī yǐ. wū hū! ér shèng qí rèn zāi! yòng cái bù liàng gòng rù ér yòng zhī zé bì jiāng jí zhī yǐ. wū hū! ér gěi zú zāi! ài rén ér chǒng zhī bù dé gōng duàn zhì zé huò jiāng jí zhī yǐ. wū hū! qí jiǔ chù zāi! jīn zhě rù shì zhè yuán tài zhuó, qǐ fēi suǒ wèi yòng rén zé zhī bù yīn qí cái hū! bù jí zhī wù tài fán, qǐ fēi suǒ wèi yùn cái bù jiù qí yuán hū! huàn sì zhī quán tài shèng, qǐ fēi suǒ wèi ài rén chǒng zhī bù dé qí zhì hū! chén guān bì xià chóng sān shè yǎng chōng fèn rén cái yuè shū jì kǎo xiāng jǔ lǐ xuǎn gài yù zé qí chéng cái ér kǎo qí sù xíng shǐ tiān xià zhī cái yóu xué xiào ér xìng bù yù yǐ qǐng yè zhī bì dé yǐ méng qí xīn bēn jīng zhī bì dé yǐ chěng qí yù cǐ bì xià shèng yì gāo yuǎn fēi qiǎn jìn zhě zhī suǒ kě jí yě. ér yǒu sī bù néng zūn fèng bì xià yǎng xián zhī yì shì jìn zhī yuán jì bù kǎo qí yán xíng zhī shí. yòu bù xún qí xiāng qū zhī yù ér yuàn shì zhī rén yǐ kē jǔ zhī tú yū yǐ qǐng tuō zhī tú jié chí chěng hū! fǔ sì zhī tíng chū rù hū! wǔ gōng zhī dì yǐ cái huò yòng zhě bān bān kě shù yīn lù dé guān zhě bǐ bǐ jiē shì dào lù zhī xián fēng shèng zōu cóng ér chí zhě qí rén bì yōng yāo jīn ér chěng zhě qí jiā bì fù hé zé gài shū jīn mǎi shì ér zhì rán yě. xī yǒu táng zhāng kè qín kāi yuán xián yù yǐ qí wǔ pǐn guān tuī yǔ qí shēng ér péi yí zhí yǐ wèi huài yǒu sī fǎ qǐ hòu lái mài jué zhī duān bù kě wèi shí dà tǐ yǐ. jīn zhě yǐ cǐ chén qǐ yù yǔ wú fú yì xìng zhě. yòu bù kě shèng shù ér bì xià xī cì yú yǔn zhì sì fāng zhī rén còu yú jīng shī zhě nà huì yú quán mén jī yù yú shì dì jiē yǒu dìng zhí xī zhī mài guān qián rù sī mén zhě wú guò shì yě. shāng fēng bài sú zì shì yān shǐ bì xià céng yī niàn hū!. yòu cháng jiàn jìn shēn zhī shì jìng yù qǔ mèi yú quán mén zhī zǐ xī yú shì chán yì gǔ qì yù huà tú dé yī zhēn yì zhī wán jí shèng jià ér qiú shòu zhēng yán ér qǐ lián tǎng hé qí yì měi guān yào zhí zhǐ rì kě dé rú yī rú guān ér wèi hóu mén zhī tǎng mài tián bù wèi chǐ lì tái shěng zhě yǐ qīn yīn ér huò yòng bù wèn zī kǎo zhī qiǎn shēn rèn fǔ sì zhě yǐ huò cái ér jiàn shōu bù wèn rén cái zhī xián fǒu zhī zhì xī jū shì cóng yīng jùn shěn yú xià liáo gǔ rén suǒ wèi zhèng bǎi guān yǐ zhèng wàn mín jīn bǎi guān bù zhèng mín xī wèi ér kè zhèng zāi!. yòu yuē: yuán qīng zé liú zhǎng jīn xián bù xiào hùn xiáo yú cháo tíng zhī shàng zé rù shì zhī tú xī wèi ér kè qīng zāi! chén cháng yán zhī yuē: yīn zhì zào shí wù shōu cǎi huā shí ér dé guān zhě fēi wú zhī zhī háo mín jí fàng tíng zhī xū lì shì děng zhī rén chéng yí yuǎn zhú wèi kě shǐ zhī cè shì dài fū zhī liè zāi! hé zé liú zhī. yòu wú cái néng zú yǐ bèi huǎn jí zhī yòng qù zhī shuāng bù jiǎn guó jiā zhī yuán shù tú mí jué shǎng ér diàn cháo guān ěr rán shì xuǎn yě. dāng zé zhī yú zǎi fǔ zhī chén hé zāi! gài tiān zǐ zhí zài yú lùn xiāng ér yǐ wèi zǎi xiàng zhě yí rú hé zāi! dāng fēn rèn qún sī yǐ tǒng shù zhí liàng cái zhuó yòng xiān dé hòu yán yǐ shàng fù míng tiān zǐ yǎng chéng zhī dé xià kè chéng dǐng nài biàn diào zhī zhòng rán zé zǎi xiàng zhī zhí wèi zhì zhòng ér qí suǒ zé biàn bù qīng shū yuē: tiān gōng rén qí dài zhī. yòu yuē: dǒng zhèng zhì guān gài wèi shì yě. chén wèi bì xià dāng zé zhī yǐ qí zhuān fán lì zhī yǐ qí fǎ jǔ dé qí rén zé jūn shòu qí shǎng huò làn qí xuǎn zé dú bèi qí zé cǐ táng suǒ wèi yǒu bù zhí zài jǔ zhě zhèng cǐ yì yě. zé bǐ wū gǎn bù chóng shàng míng jié yì qù fú huá guān zé rén bù wèi rén zé guān yáng qīng jī zhuó wèi tiān xià gōng zāi! zé shì yuán bù chéng ér zì qīng yǐ. shàng zhuī táng yú fèn yōng xī zài zhī yì xià niè wén wáng duō shì yǐ níng zhī fēng, qǐ bù měi yú fū bù jí zhī wù zhě tiān xià sōu cǎi huā shí sì fāng zhì zhì shí wù jīng shī zhì jú xiū zào shì yě. yě. fū huā shí yù duō ér yù měi shí wù yù gōng ér yù qiǎo xiū zào yù fán ér yù fèi cǐ bù kě bù zhī yě. chén qiè wén sū háng zhī jú xī yǐ bà qù chén shí wèi tiān xià xìng shèn rán fú jiàn zhōu chē qǐ fā shí wù niú mǎ bān zài huā shí dào lù shàng xià jiāo cuò chén shí yǒu yí yān chén qiè wèi gǔ zhī yīng duàn zhī zhǔ yǒng yú suǒ yù wèi ér wèi duàn yǐ suǒ yù qù ér qù jì yǐ bǐ wèi fēi cǐ zhǔ wèi wèi shì gù dāng yī qiè bà qù zhī è bù néng qù chūn qiū.
澤民使功名垂萬世德澤流後昆而後已及其上不見知於其時豈肯甘心淒悽然為窮人與萬物同腐哉!即欲立一危言效一奇節時之得失為萬乘一言儻蒙省悟則民受其賜或忤聖聰則自蹈鼎鐫茲變士之素志也。臣愚雖不能披堅執銳效死於軍前實欲獻言進策膏身於斧鉞臣雖嘗於政和五年正月初六日及六年九月初七日以狂妄之言兩忤聖慈矣。既蒙陛下赦其愚直不加誅戮而臣尚不知悛敢於批鱗犯諱者何哉!茲變忠義之氣使牙不能自己者矣。然方今平治之極臣復何言哉!而臣切以謂累崇高者難為力享安榮者易以驕陛下既臻平治如此豈易為力哉!當少加畏慎而無肆怠忽可也。臣觀今日之失有三太何謂三太曰:入仕之源太濁不急之務太繁宦寺之權太盛臣所以持芻蕘之見冀裨聖德之萬一然臣知此言之上獻陛下見怒亦死不見怒亦死陛下見怒臣當死於輦轂之下儻蒙陛下加卹而不見怒臣不死於道即死於囹圄何則蓋用事之臣必假手於人以人事致之死地而後已蓋欲杜絕後來之言也。願陛下備閱而詳察之或上忤聖慈先賜誅戮使臣得如漢晁錯王章不死於他人之手免為唐之李世良孟昭圖臣將甘心焉夫將欲任之必有以考之既能考之必知所以因之既知所以因之然後可以責之責之必有功效此任人之要也。夫將欲出之當量所以入之既量所以入之必知所以節之既知所以節之然後可以用之其用必無匱此用財之道也。夫將愛之必知其所以寵之既欲寵之必知所以福之既知所以福之然後可以享富貴矣。其富貴必長保此馭下之制也。夫任人不因其材而責之則敗將及之矣。烏乎!而勝其任哉!用財不量共入而用之則弊將及之矣。烏乎!而給足哉!愛人而寵之不得工段制則禍將及之矣。烏乎!其久處哉!今者入仕這源太濁,豈非所謂用人責之不因其材乎!不急之務太繁,豈非所謂運財不究其源乎!宦寺之權太盛,豈非所謂愛人寵之不得其制乎!臣觀陛下崇三舍養充分人材月書季考鄉舉里選蓋欲責其成材而考其素行使天下之材由學校而興不欲以請謁之弊得以萌其心奔兢之弊得以逞其欲此陛下聖意高遠非淺近者之所可及也。而有司不能遵奉陛下養賢之意仕進之源既不考其言行之實。又不詢其鄉曲之譽而願仕之人以科舉之途迂以請託之途捷馳騁乎!府寺之庭出入乎!五公之第以財獲用者班班可數因賂得官者比比皆是道路之閒風盛騶從而馳者其人必庸腰金而騁者其家必富何則蓋輸金買勢而致然也。昔有唐張克勤開元閒欲以其五品官推與其甥而裴夷直以謂壞有司法啟後來賣爵之端不可謂識大體矣。今者以此陳乞欲與無服異姓者。又不可勝數而陛下悉賜俞允致四方之人湊於京師者納賄於權門積玉於勢地皆有定值昔之賣官錢入私門者無過是也。傷風敗俗自是崦始陛下曾一念乎!。又嘗見縉紳之士競欲取媚於權門之子悉於市廛易古器鬻畫圖得一珍異之玩即盛價而求售爭妍而乞憐儻合其意美官要職指日可得儒衣儒冠而為侯門之儻賣恬不為恥歷台省者以親姻而獲用不問資考之淺深任府寺者以貨財而見收不問人才之賢否之至悉居侍從英俊沈於下僚古人所謂正百官以正萬民今百官不正民奚為而克正哉!。又曰:源清則流長今賢不肖混淆於朝廷之上則入仕之途奚為而克清哉!臣嘗言之曰:因製造什物收採花石而得官者非無知之豪民即放停之胥吏是等之人誠宜遠逐為可使之廁士大夫之列哉!何則留之。又無才能足以備緩急之用去之雙不減國家之員數徒糜爵賞而玷朝冠耳然是選也。當責之於宰輔之臣何哉!蓋天子職在於論相而已為宰相者宜如何哉!當分任群司以統庶職量才擢用先德後言以上副明天子仰成之德下克承鼎鼐變調之重然則宰相之職為至重而其所責變不輕《書》曰:天工人其代之。又曰:董正治官蓋謂是也。臣謂陛下當責之以其專凡立之以其法舉得其人則均受其賞或濫其選則獨被其責此唐所謂有不職在舉者正此義也。則彼烏敢不崇尚名節抑去浮華官擇人不為人擇官揚清激濁為天下公哉!則仕源不澄而自清矣。上追唐虞(奮庸熙載)之義下躡文王多士以甯之風,豈不美歟夫不急之務者天下搜採花石四方制置什物京師置局修造是也。也。夫花石愈多而愈美什物愈工而愈巧修造愈煩而愈費此不可不知也。臣竊聞蘇杭之局悉已罷去臣實為天下幸甚然伏見舟車起發什物牛馬般載花石道路上下交錯臣實有疑焉臣竊謂古之英斷之主勇於所欲為而為斷以所欲去而去既以彼為非此主未為是故當一切罷去知惡不能去春秋。
suǒ yǐ jī zhī ér. yòu kuàng shì gōng guān dié wēi shān yán yíng huì yǐ dān wò liáng liàn chì yǐ zhū yù fèi yòng bù zī mù jī kě jiàn qū yì dīng jiàng táo cuàn wú fāng kē zé shì shù xū jiē dào lù hào zǔ zōng jī lèi zhī xiàn cè dān fǔ kù lì nián zhī xù bì xià, qǐ bù wèi hán xīn hū! gǔ yún: yǒu zhī réng jiù guàn hé bì gǎi zuò kǒng zǐ qǔ yān táng wèi zhēng yuē: chéng gōng bù fèi jí réng qí jiù chú qí bù jí dé zhī cì yě. yǐ cǐ wèi dé zhī cì zé qù guǎng diàn chù bēi gōng wèi dé zhī shàng yě. kě zhī yǐ. rán zé yáo shùn zhī jūn tǔ jiē sān chǐ máo cí bù jiǎn zhū chuán bù zhǎn zhě qǐ hǎo gān qióng yuē zāi! gài shèng rén zhī cún xīn bì yǐ tiān xià wèi huái zhào mín wèi niàn bù gǎn xiān yǐ zhī lè ér hòu rén zhī yōu bù wéi bù ài mín lì. yòu jiāng yí zi sūn yǐ gōng jiǎn yě. suī yǒu jiǔ nián zhī shuǐ ér mín wú cài sè zhě yǐ xù jī duō ér bèi xiān jù ěr bì xià jì yǐ yáo shùn zhī dào zhì tiān xià xū shǐ diǎn mó xùn gào zhī wén bō yú wàn shì wèi wàn quán zhī shèng zhǔ wū kě shǐ xiān xiá yǐ lèi shèng dé zāi! chén fú wén zhū lù cáo sī wú jī nián zhī chǔ cháng píng yǒu jiè zhī zhī bì. ruò yǐ jīn shēng píng zhī jiǔ shì gē yú yě hé shī ér bù kě wàn yī yǒu shuǐ hàn xiāng chéng dào zéi qiè fā bì xià jiāng xū zhī mín hū! xū zhī guó hū! chén. yòu wén dōng nán kùn yú shuǐ lǎo xī běi rǎo yú mán yí zhōu xiàn yán yú dū zé liáng mín bì yú fū pèi rú cǐ suī míng wèi bǐ wū kě fēng zhī sú shí wú ān dǔ zhè mín yǐ jīng shī guān zhī gù wèi jiā gěi rén zú yǐ.. ruò yǐ tiān xià guān zhī sì fāng zhī mín suī bù yī niú mǎ zhī yī shí quǎn yí zhī shí rán jiē xīn zhī chǔ yì miè rú yě. chén. yòu wén huái diān zhī xián è fú zhěn shī xiāng shǔ yǒu sī wèi zuì ér bù gǎn wén zhǎng lì sī zhèn ér wú shù zhì bì xià rén ēn huì huì néng biàn jí wàn fāng liáng kě wèi zhǎng tài xī yě. yá suī wú xióng cái yǐ jì shí yòng shí gǎn yǐ dān yán shàng wǔ shèng yì ér bù bì zuì yě. bì xià tǎng. ruò chuò hòu yuàn mù shí huā zhú zhī zhǐ xià dú yú mín yì kě yǐ rì huó qiān wàn yǐ. shuǐ zhī liú xíng zāi fú suǒ xì qián nián qiū shuǐ suì zhì fàn zhǎng piào méi lú shě hé liú wàng xíng chōng bài dī sào qǐ shàng tiān zhī yì wú gù ér rán hū! shàng wèi wén bì xià yǒu zuì yǐ zhī zhào qù nián hóng shuǐ fù ěr bào zhì bù zhī suǒ cóng lái qǐ mín zhī zāi yùn shì dāng qí shí zài tiān shù yǒu bù kě táo hū! qǐ tiān yì zhūn zhūn yù wù bì xià hū! xún wén lǐ gāng yīn yán ér huò zuì zhāng quàn yuán jiàn ér jiàn chù fū rén jūn zhī yòng rén bì yǐ zhōng yì wèi xiān tǎng huò fù xià wǎng shàng zé zài suǒ bù shè gài yù zhōng yán jiā mó rì chén yú qián zòng miàn zhé tíng zhèng shàng. qiě yōu róng zhī qī yú rì wén suǒ wèi wén yě. chén cháng wén mèng zǐ zhī yán zhì yú jūn zhī gāo chén rú quǎn mǎ zé chén shì jūn rú guó rén mèng zǐ zhī yì suī yù jiù dāng shí zhī bì chén qiè yǐ mèng zǐ zhī yán wèi shī fū jūn suī shì chén rú quǎn mǎ wèi chén zhě yì dāng jié quǎn mǎ zhī lì yǐ bào wū kě shì zhī rú guó rén hū! chén guān lǐ gāng zhāng jùn bù yù fù bì xià píng xī juàn yù zhī hòu ēn yù jǐn quǎn mǎ zhī bào bì xià qǐ rěn yǐ yáo shùn zhī shèng ér jù fù èr chén hū!. yòu wén bì xià lèi céng luán yǐ wèi mí lù zhī yuàn jùn wū chí yǐ wèi yú biē zhī zhái kuò lóu guān yǐ wèi qín shòu zhī lóng chén kǒng shāng bì xià rén mín ài.
所以譏之而。又況飾宮觀疊危山簷楹繪以丹雘梁楝飭以珠玉費用不貲目擊可見驅役丁匠逃竄無方科責士庶吁嗟道路耗祖宗積累之獻策殫府庫歷年之蓄陛下,豈不為寒心乎!古云:有之仍舊貫何必改作孔子取焉唐魏徵曰:成功不廢即仍其舊除其不急德之次也。以此為德之次則去廣殿處卑宮為德之上也。可知矣。然則堯舜之君土階三尺茅茨不翦株椽不斬者豈好甘窮約哉!蓋聖人之存心必以天下為懷兆民為念不敢先已之樂而後人之憂不惟不愛民力。又將遺子孫以恭儉也。雖有九年之水而民無菜色者以蓄積多而備先具耳陛下既以堯舜之道治天下須使典謨訓誥之文播於萬世為萬全之聖主烏可使纖瑕以累聖德哉!臣伏聞諸路漕司無積年之儲常平有借支之弊。若以今昇平之久士歌於野何施而不可萬一有水旱相乘盜賊竊發陛下將須之民乎!須之國乎!臣。又聞東南困於水潦西北擾於蠻夷州縣嚴於督責良民敝於敷配如此雖名為比屋可封之俗實無安堵這民以京師觀之固為家給人足矣。。若以天下觀之四方之民雖不衣牛馬之衣食犬彝之食然接新之儲亦蔑如也。臣。又聞淮甸之閒餓莩枕屍相屬有司畏罪而不敢聞長吏思賑而無術致陛下仁恩惠惠能遍及萬方良可為長太息也。牙雖無雄才以濟時用實敢以丹言上忤聖意而不避罪也。陛下儻。若輟後苑木石花竹之旨下瀆於民亦可以日活千萬矣。水之流行災福所系前年秋水遂致汎漲漂沒廬舍河流妄行沖敗隄埽豈上天之意無故而然乎!尚未聞陛下有罪已之詔去年洪水復爾暴至不知所從來豈民之災運適當其時在天數有不可逃乎!豈天意諄諄欲悟陛下乎!尋聞李綱因言而獲罪張勸緣諫而見黜夫人君之用人必以忠義為先儻或附下罔上則在所不赦蓋欲忠言嘉謨日陳於前縱面折庭諍尚。且優容之期於日聞所未聞也。臣嘗聞孟子之言至於君之高臣如犬馬則臣視君如國人孟子之意雖欲救當時之弊臣竊以孟子之言為失夫君雖視臣如犬馬為臣者亦當竭犬馬之力以報烏可視之如國人乎!臣觀李綱張浚不欲負陛下平昔眷遇之厚恩欲盡犬馬之報陛下豈忍以堯舜之聖而遽負二臣乎!。又聞陛下累層巒以為麋鹿之苑浚汙池以為魚鱉之宅擴樓觀以為禽獸之籠臣恐傷陛下仁民愛。
wù zhī měi huà bì xià hé bù rèn shān chuān yǐ yóu mí lù yīn jiāng hé yǐ zhái yú biē kuò yǔ zhòu yǐ lóng qín shòu shǐ shèng rén zhī dé jí hū! yōu shēn gāo yuǎn mài táng yú. ruò yǔ zhī gē zhuī chéng zhōu xíng wěi zhī yǒng, qǐ bù shèng yú fū zhì zhì zhī yào zài hu! chéng běn zhèng mò míng lǐ ān fèn shèn shǎng fá gōng xī yǔ zhèn gāng jì dìng míng wèi suī yǒu qiǎo wěi bù dé sì qí jiān suī yǒu chán nìng bù dé zì qí yù suī yǒu kuáng hàn bù dé qiè qí wēi suī yǒu quán guì bù dé chěng qí zhì rú cǐ zé shàng wú líng xià zhī bào xià wú qīn shàng zhī jiàn zhòng xián hé bǎi xìng ān xié xié shén rén lái xiū xiáng yǐ..
物之美化陛下何不任山川以游麋鹿因江河以宅魚鱉擴宇宙以籠禽獸使聖人之德及乎!幽深高遠邁唐虞。若予之歌追成周行葦之詠,豈不盛歟夫致治之要在乎!澄本正末明理安分慎賞罰公錫予振綱紀定名位雖有巧偽不得肆其奸雖有讒佞不得恣其欲雖有狂悍不得竊其威雖有權貴不得逞其志如此則上無陵下之暴下無侵上之僭眾賢和百姓安協協神人來休祥矣。。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
賜進士出身頭品頂戴四川等處承宣布政使司布政使清苑許涵度校刊。
juǎn yī bǎi wǔ shí jiǔ jiào kān jì.
※卷一百五十九校勘記。
yǒu jìn shì guō liáng jì wù zuò guō liáng mǎ jì cáo sī wú jī nián zhī chǔ xū xū zì yǎn wū kě shǐ zhī cè shì dài fū zhī liè zāi! wū wù zuò wèi dǐng nài diào biàn diào biàn wù zuò biàn diào fán lì zhī yǐ qí fǎ yī zuò lì zhī yǐ wèi fǎ.
有進士郭良驥(誤作郭良馬驥)漕司無積年之儲需(需字衍)烏可使之廁士大夫之列哉!(烏誤作為)鼎鼐調變(調變誤作變調)凡立之以其法(一作立之以為法)。