tǎo wèi guó wǔ hòu zài shàng biǎo pò cáo bīng jiāng wéi zhà xiàn shū
討魏國武侯再上表 破曹兵姜維詐獻書
què shuō shǔ hàn jiàn xìng liù nián qiū jiǔ yuè, wèi dū dū cáo xiū bèi dōng wú lù xùn dà pò yú shí tíng, chē zhàng mǎ pǐ, jūn zī qì xiè, bìng jiē qìng jǐn, xiū huáng kǒng zhī shén, qì yōu chéng bìng, dào luò yáng, jū fā bèi ér sǐ. wèi zhǔ cáo ruì chì lìng hòu zàng. sī mǎ yì yǐn bīng hái zhòng jiāng jiē rù wèn yuē: cáo dū du bīng bài, jí yuán shuài zhī gàn xì, hé gù jí huí yé? yì yuē: wú liào zhū gé liàng zhī wú bīng bài, bì chéng xū lái qǔ zhǎng ān. tǎng lǒng xī jǐn jí, hé rén jiù zhī? wú gù huí ěr. zhòng jiē yǐ wèi jù qiè, shěn xiào ér tuì.
卻說蜀漢建興六年秋九月,魏都督曹休被東吳陸遜大破於石亭,車仗馬匹,軍資器械,並皆罄盡,休惶恐之甚,氣憂成病,到洛陽,疽發背而死。魏主曹睿敕令厚葬。司馬懿引兵還、眾將接入問曰:「曹都督兵敗,即元帥之干係,何故急回耶?」懿曰:「吾料諸葛亮知吾兵敗,必乘虛來取長安。倘隴西緊急,何人救之?吾故回耳。」眾皆以為懼怯,哂笑而退。
què shuō dōng wú qiǎn shǐ zhì shū shǔ zhōng, qǐng bīng fá wèi, bìng yán dà pò cáo xiū zhī shì: yī zhě xiǎn zì jǐ wēi fēng, èr zhě tōng hé huì zhī hǎo. hòu zhǔ dà xǐ, lìng rén chí shū zhì hàn zhōng, bào zhī kǒng míng. shí kǒng míng bīng qiáng mǎ zhuàng, liáng cǎo fēng zú, suǒ yòng zhī wù, yī qiè wán bèi, zhèng yào chū shī. tīng zhī cǐ xìn, jí shè yàn dà huì zhū jiāng, jì yì chū shī. hū yī zhèn dà fēng, zì dōng běi jiǎo shàng ér qǐ, bǎ tíng qián sōng shù chuī zhé. zhòng jiē dà jīng. kǒng míng jiù zhàn yī kè, yuē: cǐ fēng zhǔ sǔn yī dà jiāng! zhū jiāng wèi xìn. zhèng yǐn jiǔ jiān, hū bào zhèn nán jiāng jūn zhào yún zhǎng zi zhào tǒng cì zǐ zhào guǎng, lái jiàn chéng xiàng. kǒng míng dà jīng, zhì bēi yú dì yuē: zi lóng xiū yǐ! èr zi rù jiàn, bài kū yuē: mǒu fù zuó yè sān gēng bìng zhòng ér sǐ. kǒng míng diē zú ér kū yuē: zi lóng shēn gù, guó jiā sǔn yī dòng liáng, wú qù yī bì yě! zhòng jiāng wú bù huī tì. kǒng míng lìng èr zi rù chéng dū miàn jūn bào sàng. hòu zhǔ wén yún sǐ, fàng shēng dà kū yuē zhèn xī nián yòu, fēi zi lóng zé sǐ yú luàn jūn zhī zhōng yǐ! jí xià zhào zhuī zèng dà jiāng jūn, shì fēng shùn píng hóu, chì zàng yú chéng dū jǐn píng shān zhī dōng jiàn lì miào táng, sì shí xiǎng jì. hòu rén yǒu shī yuē: cháng shān yǒu hǔ jiāng, zhì yǒng pǐ guān zhāng. hàn shuǐ gōng xūn zài, dāng yáng xìng zì zhāng. liǎng fān fú yòu zhǔ, yī niàn dá xiān huáng. qīng shǐ shū zhōng liè, yīng liú bǎi shì fāng.
卻說東吳遣使致書蜀中,請兵伐魏,並言大破曹休之事:一者顯自己威風,二者通和會之好。後主大喜,令人持書至漢中,報知孔明。時孔明兵強馬壯,糧草豐足,所用之物,一切完備,正要出師。聽知此信,即設宴大會諸將,計議出師。忽一陣大風,自東北角上而起,把庭前松樹吹折。眾皆大驚。孔明就占一課,曰:「此風主損一大將!」諸將未信。正飲酒間,忽報鎮南將軍趙雲長子趙統、次子趙廣,來見丞相。孔明大驚,擲杯於地曰:「子龍休矣!」二子入見,拜哭曰:「某父昨夜三更病重而死。」孔明跌足而哭曰:「子龍身故,國家損一棟樑,吾去一臂也!」眾將無不揮涕。孔明令二子入成都面君報喪。後主聞雲死,放聲大哭曰「朕昔年幼,非子龍則死於亂軍之中矣!」即下詔追贈大將軍,諡封順平侯,敕葬於成都錦屏山之東;建立廟堂,四時享祭。後人有詩曰:「常山有虎將,智勇匹關張。漢水功勳在,當陽姓字彰。兩番扶幼主,一念答先皇。青史書忠烈,應流百世芳。」
què shuō hòu zhǔ sī niàn zhào yún xī rì zhī gōng, jì zàng shén hòu fēng zhào tǒng wèi hǔ bì zhōng láng, zhào guǎng wèi yá mén jiāng, jiù lìng shǒu fén. èr rén cí xiè ér qù. hū jìn chén zòu yuē: zhū gé chéng xiàng jiāng jūn mǎ fēn bō yǐ dìng, jí rì jiāng chū shī fá wèi. hòu zhǔ wèn zài cháo zhū chén, zhū chén duō yán wèi kě qīng dòng. hòu zhǔ yí lǜ wèi jué. hū zòu chéng xiàng lìng yáng yí jī chū shī biǎo zhì. hòu zhǔ yí rù, yí chéng shàng biǎo zhāng. hòu zhǔ jiù yù àn shàng chāi shì, qí biǎo yuē:
卻說後主思念趙雲昔日之功,祭葬甚厚;封趙統為虎賁中郎,趙廣為牙門將,就令守墳。二人辭謝而去。忽近臣奏曰:「諸葛丞相將軍馬分撥已定,即日將出師伐魏。」後主問在朝諸臣,諸臣多言未可輕動。後主疑慮未決。忽奏丞相令楊儀齎出師表至。後主宜入,儀呈上表章。後主就御案上拆視,其表曰:
xiān dì lǜ hàn zéi bù liǎng lì, wáng yè bù piān ān, gù tuō chén yǐ tǎo zéi yě. yǐ xiān dì zhī míng, liàng chén zhī cái, gù zhī chén fá zéi, cái ruò dí qiáng yě. rán bù fá zéi, wáng yè yì wáng. wéi zuò ér dài wáng, shú yǔ fá zhī? shì gù tuō chén ér fú yí yě. chén shòu mìng zhī rì, qǐn bù ān xí, shí bù gān wèi sī wéi běi zhēng, yí xiān rù nán: gù wǔ yuè dù hù, shēn rù bù máo, bìng rì ér shí. chén fēi bù zì xī yě, gù wáng yè bù kě piān ān yú shǔ dōu, gù mào wēi nán yǐ fèng xiān dì zhī yí yì. ér yì zhě wèi wèi fēi jì. jīn zéi shì pí yú xī, yòu wù yú dōng, bīng fǎ chéng láo: cǐ jìn qū zhī shí yě. jǐn chén qí shì rú zuǒ:
「先帝慮漢賊不兩立,王業不偏安,故托臣以討賊也。以先帝之明,量臣之才,故知臣伐賊,才弱敵強也。然不伐賊,王業亦亡。惟坐而待亡,孰與伐之?是故托臣而弗疑也。臣受命之日,寢不安席,食不甘味;思惟北征,宜先入南:故五月渡滬,深入不毛,并日而食。——臣非不自惜也,顧王業不可偏安於蜀都,故冒危難以奉先帝之遺意。而議者謂為非計。今賊適疲於西,又務於東,兵法「乘勞」:此進趨之時也。謹陳其事如左:
gāo dì míng bìng rì yuè, móu chén yuān shēn, rán shè xiǎn bèi chuàng, wēi rán hòu ān jīn bì xià wèi jí gāo dì, móu chén bù rú liáng píng, ér yù yǐ zhǎng cè qǔ shèng, zuò dìng tiān xià, cǐ chén zhī wèi jiě yī yě. liú yáo wáng lǎng, gè jù zhōu jùn, lùn ān yán jì, dòng yǐn shèng rén, qún yí mǎn fù, zhòng nán sāi xiōng jīn suì bù zhàn, míng nián bù zhēng, shǐ sūn quán zuò dà, suì bìng jiāng dōng, cǐ chén zhī wèi jiě èr yě. cáo cāo zhì jì, shū jué yú rén, qí yòng bīng yě, fǎng fú sūn wú, rán kùn yú nán yáng, xiǎn yú wū cháo, wēi yú qí lián, bī yú lí yáng, jǐ bài běi shān, dài sǐ tóng guān, rán hòu wěi dìng yī shí ěr kuàng chén cái ruò, ér yù yǐ bù wēi ér dìng zhī, cǐ chén zhī wèi jiě sān yě. cáo cāo wǔ gōng chāng bà bù xià, sì yuè cháo hú bù chéng, rèn yòng lǐ fú ér lǐ fú tú zhī, wěi rèn xià hóu ér xià hóu bài wáng, xiān dì měi chēng cāo wèi néng, yóu yǒu cǐ shī kuàng chén nú xià, hé néng bì shèng, cǐ chén zhī wèi jiě sì yě. zì chén dào hàn zhōng, zhōng jiān qī nián ěr, rán sàng zhào yún yáng qún mǎ yù yán zhī dīng lì bái shòu liú hé dèng tóng děng, jí qū zhǎng tún jiāng qī shí yú rén, tū jiāng wú qián, cóng sǒu qīng qiāng, sàn qí wǔ qí yī qiān yú rén, cǐ jiē shù shí nián zhī nèi, suǒ jiū hé sì fāng zhī jīng ruì, fēi yī zhōu zhī suǒ yǒu ruò fù shù nián, zé sǔn sān fēn zhī èr yě. dāng hé yǐ tú dí, cǐ chén zhī wèi jiě wǔ yě. jīn mín qióng bīng pí, ér shì bù kě xī shì bù kě xī, zé zhù yǔ xíng, láo fèi zhèng děng ér bù jí jīn tú zhī, yù yǐ yī zhōu zhī dì, yǔ zéi chí jiǔ, cǐ chén zhī wèi jiě liù yě.
高帝明並日月,謀臣淵深,然涉險被創,危然後安;今陛下未及高帝,謀臣不如良、平,而欲以長策取勝,坐定天下,此臣之未解一也。劉繇、王朗,各據州郡,論安言計,動引聖人,群疑滿腹,眾難塞胸;今歲不戰,明年不征,使孫權坐大,遂並江東,此臣之未解二也。曹操智計,殊絕於人,其用兵也,仿佛孫、吳,然困於南陽,險於烏巢,危於祁連,逼於黎陽,幾敗北山,殆死潼關,然後偽定一時耳;況臣才弱,而欲以不危而定之,此臣之未解三也。曹操五攻昌霸不下,四越巢湖不成,任用李服而李服圖之,委任夏侯而夏侯敗亡,先帝每稱操為能,猶有此失;況臣駑下,何能必勝,此臣之未解四也。自臣到漢中,中間期年耳,然喪趙雲、陽群、馬玉、閻芝、丁立、白壽、劉郃、鄧銅等,及曲長屯將七十餘人,突將無前,賨、叟、青羌,散騎武騎一千餘人,此皆數十年之內,所糾合四方之精銳,非一州之所有;若複數年,則損三分之二也。——當何以圖敵,此臣之未解五也。今民窮兵疲,而事不可息;事不可息,則住與行,勞費正等;而不及今圖之,欲以一州之地,與賊持久,此臣之未解六也。
fū nán píng zhě, shì yě. xī xiān dì bài jūn yú chǔ, dāng cǐ zhī shí, cáo cāo fǔ shǒu, wèi tiān xià yǐ dìng. rán hòu xiān dì dōng lián wú yuè, xī qǔ bā shǔ, jǔ bīng běi zhēng, xià hóu shòu shǒu, cǐ cāo zhī shī jì, ér hàn shì jiāng chéng yě. rán hòu wú gèng wéi méng, guān yǔ huǐ bài, zǐ guī cuō diē, cáo pī chēng dì, fán shì rú shì, nán kě nì jiàn. chén jū gōng jǐn cuì, sǐ ér hòu yǐ zhì yú chéng bài lì dùn, fēi chén zhī míng suǒ néng nì dǔ yě.
夫難平者,事也。昔先帝敗軍於楚,當此之時,曹操拊手,謂天下已定。——然後先帝東連吳、越,西取巴、蜀,舉兵北征,夏侯授首,此操之失計,而漢事將成也。——然後吳更違盟,關羽毀敗,秭歸蹉跌,曹丕稱帝,凡事如是,難可逆見。臣鞠躬盡瘁,死而後已;至於成敗利鈍,非臣之明所能逆睹也。」
hòu zhǔ lǎn biǎo shén xǐ, jí chì lìng kǒng míng chū shī. kǒng míng shòu mìng, qǐ sān shí wàn jīng bīng, lìng wèi yán zǒng dū qián bù xiān fēng, jìng bēn chén cāng dào kǒu ér lái. zǎo yǒu xì zuò bào rù luò yáng. sī mǎ yì zòu zhī wèi zhǔ, dà huì wén wǔ shāng yì. dà jiāng jūn cáo zhēn chū bān zòu yuē: chén zuó shǒu lǒng xī, gōng wēi zuì dà, bù shèng huáng kǒng. jīn qǐ yǐn dà jūn wǎng qín zhū gé liàng. chén jìn dé yī yuán dà jiāng, shǐ liù shí jīn dà dāo, qí qiān lǐ zhēng wǎn mǎ, kāi liǎng shí tiě tāi gōng, àn cáng sān gè liú xīng chuí, bǎi fā bǎi zhòng, yǒu wàn fū bù dāng zhī yǒng, nǎi lǒng xī dí dào rén, xìng wáng, míng shuāng, zì zi quán. chén bǎo cǐ rén wèi xiān fēng. ruì dà xǐ, biàn zhào wáng shuāng shàng diàn. shì zhī, shēn zhǎng jiǔ chǐ, miàn hēi jīng huáng, xióng yāo hǔ bèi. ruì xiào yuē: zhèn dé cǐ dà jiāng, yǒu hé lǜ zāi! suì cì jǐn páo jīn jiǎ, fēng wèi hǔ wēi jiāng jūn qián bù dà xiān fēng. cáo zhēn wèi dà dū dū. zhēn xiè ēn chū cháo, suì yǐn shí wǔ wàn jīng bīng, huì hé guō huái zhāng hé, fēn dào shǒu bǎ ài kǒu. què shuō shǔ bīng qián duì shào zhì chén cāng, huí bào kǒng míng, shuō: chén cāng kǒu yǐ zhú qǐ yī chéng, nèi yǒu dà jiāng hǎo zhāo shǒu bǎ, shēn gōu gāo lěi, biàn pái lù jiǎo, shí fēn jǐn yán bù rú qì le cǐ chéng, cóng tài bái lǐng niǎo dào chū qí shān shén biàn. kǒng míng yuē: chén cāng zhèng běi shì jiē tíng bì děi cǐ chéng, fāng kě jìn bīng. mìng wèi yán yǐn bīng dào chéng xià, sì miàn gōng zhī. lián rì bù néng pò. wèi yán fù lái gào kǒng míng, shuō chéng nán dǎ. kǒng míng dà nù, yù zhǎn wèi yán. hū zhàng xià yī rén gào yuē: mǒu suī wú cái, suí chéng xiàng duō nián, wèi cháng bào xiào. yuàn qù chén cāng chéng zhōng, shuō hǎo zhāo lái jiàng, bù yòng zhāng gōng zhǐ jiàn. zhòng shì zhī, nǎi bù qǔ jìn xiáng yě. kǒng míng yuē: rǔ yòng hé yán yǐ shuō zhī? xiáng yuē: hǎo zhāo yǔ mǒu, tóng shì lǒng xī rén shì, zì yòu jiāo qì. mǒu jīn dào bǐ, yǐ lì hài shuō zhī, bì lái jiàng yǐ. kǒng míng jí lìng qián qù.
後主覽表甚喜,即敕令孔明出師。孔明受命,起三十萬精兵,令魏延總督前部先鋒,徑奔陳倉道口而來。早有細作報入洛陽。司馬懿奏知魏主,大會文武商議。大將軍曹真出班奏曰:「臣昨守隴西,功微罪大,不勝惶恐。今乞引大軍往擒諸葛亮。臣近得一員大將,使六十斤大刀,騎千里征宛馬,開兩石鐵胎弓,暗藏三個流星錘,百發百中,有萬夫不當之勇,乃隴西狄道人,姓王,名雙,字子全。臣保此人為先鋒。」睿大喜,便召王雙上殿。視之,身長九尺,面黑睛黃,熊腰虎背。睿笑曰:「朕得此大將,有何慮哉!」遂賜錦袍金甲,封為虎威將軍、前部大先鋒。曹真為大都督。真謝恩出朝,遂引十五萬精兵,會合郭淮、張郃,分道守把隘口。卻說蜀兵前隊哨至陳倉,回報孔明,說:「陳倉口已築起一城,內有大將郝昭守把,深溝高壘,遍排鹿角,十分謹嚴;不如棄了此城,從太白嶺鳥道出祁山甚便。」孔明曰:「陳倉正北是街亭;必得此城,方可進兵。」命魏延引兵到城下,四面攻之。連日不能破。魏延復來告孔明,說城難打。孔明大怒,欲斬魏延。忽帳下一人告曰:「某雖無才,隨丞相多年,未嘗報效。願去陳倉城中,說郝昭來降,不用張弓只箭。」眾視之,乃部曲靳祥也。孔明曰:「汝用何言以說之?」祥曰:「郝昭與某,同是隴西人氏,自幼交契。某今到彼,以利害說之,必來降矣。」孔明即令前去。
jìn xiáng zhòu mǎ jìng dào chéng xià, jiào yuē: hǎo bó dào gù rén jìn xiáng lái jiàn. chéng shàng rén bào zhī hǎo zhāo. zhāo lìng kāi mén fàng rù, dēng chéng xiāng jiàn. zhāo wèn yuē: gù rén yīn hé dào cǐ? xiáng yuē: wú zài xī shǔ kǒng míng zhàng xià, cān zàn jūn jī, dài yǐ shàng bīn zhī lǐ. tè lìng mǒu lái jiàn gōng, yǒu yán xiāng gào. zhāo bó rán biàn sè yuē: zhū gé liàng nǎi wǒ guó chóu dí yě! wú shì wèi, rǔ shì shǔ, gè shì qí zhǔ, xī shí wèi kūn zhòng, jīn shí wèi chóu dí! rǔ zài bù bì duō yán, biàn qǐng chū chéng! jìn xiáng yòu yù kāi yán, hǎo zhāo yǐ chū dí lóu shàng le. wèi jūn jí cuī shàng mǎ, gǎn chū chéng wài. xiáng huí tóu shì zhī, jiàn zhāo yǐ dìng hù xīn mù lán gān. xiáng lēi mǎ yǐ biān zhǐ zhī yuē: bó dào xián dì, hé tài qíng báo yé? zhāo yuē: wèi guó fǎ dù, xiōng suǒ zhī yě. wú shòu guó ēn, dàn yǒu sǐ ér yǐ, xiōng bù bì xià shuō cí. zǎo huí jiàn zhū gé liàng, jiào kuài lái gōng chéng, wú bù jù yě!
靳祥驟馬徑到城下,叫曰:「郝伯道故人靳祥來見。」城上人報知郝昭。昭令開門放入,登城相見。昭問曰:「故人因何到此?」祥曰:「吾在西蜀孔明帳下,參贊軍機,待以上賓之禮。特令某來見公,有言相告。」昭勃然變色曰:「諸葛亮乃我國讎敵也!吾事魏,汝事蜀,各事其主,昔時為昆仲,今時為仇敵!汝再不必多言,便請出城!」靳祥又欲開言,郝昭已出敵樓上了。魏軍急催上馬,趕出城外。祥回頭視之,見昭倚定護心木欄杆。祥勒馬以鞭指之曰:「伯道賢弟,何太情薄耶?」昭曰:「魏國法度,兄所知也。吾受國恩,但有死而已,兄不必下說詞。早回見諸葛亮,教快來攻城,吾不懼也!」
xiáng huí gào kǒng míng yuē: hǎo zhāo wèi děng mǒu kāi yán, biàn xiān zǔ què. kǒng míng yuē: rǔ kě zài qù jiàn tā, yǐ lì hài shuō zhī. xiáng yòu dào chéng xià, qǐng hǎo zhāo xiāng jiàn. zhāo chū dào dí lóu shàng. xiáng lēi mǎ gāo jiào yuē: bó dào xián dì, tīng wú zhōng yán: rǔ jù shǒu yī gū chéng, zěn jù shù shí wàn zhī zhòng? jīn bù zǎo jiàng, hòu huǐ wú jí! qiě bù shùn dà hàn ér shì jiān wèi, yì hé bù zhī tiān mìng bù biàn qīng zhuó hū? yuàn bó dào sī zhī. hǎo zhāo dà nù, niān gōng dā jiàn, zhǐ jìn xiáng ér hē yuē: wú qián yán yǐ dìng, rǔ bù bì zài yán! kě sù tuì! wú bù shè rǔ!
祥回告孔明曰:「郝昭未等某開言,便先阻卻。」孔明曰:「汝可再去見他,以利害說之。」祥又到城下,請郝昭相見。昭出到敵樓上。祥勒馬高叫曰:「伯道賢弟,聽吾忠言:汝據守一孤城,怎拒數十萬之眾?今不早降,後悔無及!且不順大漢而事奸魏,抑何不知天命、不辨清濁乎?願伯道思之。」郝昭大怒,拈弓搭箭,指靳祥而喝曰:「吾前言已定,汝不必再言!可速退!吾不射汝!」
jìn xiáng huí jiàn kǒng míng, jù yán hǎo zhāo rú cǐ guāng jǐng. kǒng míng dà nù yuē: pǐ fū wú lǐ tài shèn! qǐ qī wú wú gōng chéng zhī jù yé? suí jiào tǔ rén wèn yuē: chén cāng chéng zhōng, yǒu duō shǎo rén mǎ? tǔ rén gào yuē: suī bù zhī de shù, yuē yǒu sān qiān rén. kǒng míng xiào yuē: liàng cǐ xiǎo chéng, ān néng yù wǒ! xiū děng tā jiù bīng dào, huǒ sù gōng zhī! yú shì jūn zhōng qǐ bǎi chéng yún tī, yī chéng shàng kě lì shí shù rén, zhōu wéi yòng mù bǎn zhē hù. jūn shì gè bǎ duǎn tī ruǎn suǒ, tīng jūn zhōng léi gǔ, yī qí shàng chéng. hǎo zhāo zài dí lóu shàng, wàng jiàn shǔ bīng zhuāng qǐ yún tī, sì miàn ér lái, jí lìng sān qiān jūn gè zhí huǒ jiàn, fēn bù sì miàn dài yún tī jìn chéng, yī qí shè zhī. kǒng míng zhī dào chéng zhōng wú bèi, gù dà zào yún tī, lìng sān jūn gǔ zào nà hǎn ér jìn bù qī chéng shàng huǒ jiàn qí fā, yún tī jǐn zhe, tī shàng jūn shì duō bèi shāo sǐ, chéng shàng shǐ shí rú yǔ, shǔ bīng jiē tuì. kǒng míng dà nù yuē: rǔ shāo wú yún tī, wú què yòng chōng chē zhī fǎ! yú shì lián yè ān pái xià chōng chē. cì rì, yòu sì miàn gǔ sǎng nà hǎn ér jìn. hǎo zhāo jí mìng yùn shí záo yǎn, yòng gé shéng chuān dìng fēi dǎ, chōng chē jiē bèi dǎ zhé. kǒng míng yòu lìng rén yùn tǔ tián chéng háo, jiào liào huà yǐn sān qiān qiāo jūn, cóng yè jiān jué dì dào, àn rù chéng qù. hǎo zhāo yòu yú chéng zhōng jué zhòng háo héng jié zhī. rú cǐ zhòu yè xiāng gōng, èr shí yú rì, wú jì kě pò.
靳祥回見孔明,具言郝昭如此光景。孔明大怒曰:「匹夫無禮太甚!豈欺吾無攻城之具耶?」隨叫土人問曰:「陳倉城中,有多少人馬?」土人告曰:「雖不知的數,約有三千人。」孔明笑曰:「量此小城,安能御我!休等他救兵到,火速攻之!」於是軍中起百乘雲梯,一乘上可立十數人,周圍用木板遮護。軍士各把短梯軟索,聽軍中擂鼓,一齊上城。郝昭在敵樓上,望見蜀兵裝起雲梯,四面而來,即令三千軍各執火箭,分布四面;待雲梯近城,一齊射之。孔明只道城中無備,故大造雲梯,令三軍鼓譟吶喊而進;不期城上火箭齊發,雲梯盡着,梯上軍士多被燒死,城上矢石如雨,蜀兵皆退。孔明大怒曰:「汝燒吾雲梯,吾卻用『衝車』之法!」於是連夜安排下衝車。次日,又四面鼓嗓吶喊而進。郝昭急命運石鑿眼,用葛繩穿定飛打,衝車皆被打折。孔明又令人運土填城壕,教廖化引三千鍬軍,從夜間掘地道,暗入城去。郝昭又於城中掘重壕橫截之。如此晝夜相攻,二十餘日,無計可破。
kǒng míng zhèng zài yíng zhōng yōu mèn, hū bào: dōng biān jiù bīng dào le, qí shàng shū: wèi xiān fēng dà jiāng wáng shuāng. kǒng míng wèn yuē: shuí kě yíng zhī? wèi yán chū yuē: mǒu yuàn wǎng. kǒng míng yuē: rǔ nǎi xiān fēng dà jiāng, wèi kě qīng chū. yòu wèn: shuí gǎn yíng zhī? bì jiāng xiè xióng yīng shēng ér chū. kǒng míng yǔ sān qiān jūn qù le. kǒng míng yòu wèn yuē: shuí gǎn zài qù? bì jiāng gōng qǐ yīng shēng yào qù. kǒng míng yì yǔ sān qiān bīng qù le. kǒng míng kǒng chéng nèi hǎo zhāo yǐn bīng chōng chū, nǎi bǎ rén mǎ tuì èr shí lǐ xià zhài.
孔明正在營中憂悶,忽報:「東邊救兵到了,旗上書:『魏先鋒大將王雙』。」孔明問曰:「誰可迎之?」魏延出曰:「某願往。」孔明曰:「汝乃先鋒大將,未可輕出。」又問:「誰敢迎之?」裨將謝雄應聲而出。孔明與三千軍去了。孔明又問曰:「誰敢再去?」裨將龔起應聲要去。孔明亦與三千兵去了。孔明恐城內郝昭引兵衝出,乃把人馬退二十里下寨。
què shuō xiè xióng yǐn jūn qián xíng, zhèng yù wáng shuāng zhàn bù sān hé, bèi shuāng yī dāo pī sǐ. shǔ bīng bài zǒu, shuāng suí hòu gǎn lái. gōng qǐ jiē zhe, jiāo mǎ zhǐ sān hé, yì bèi shuāng suǒ zhǎn. bài bīng huí bào kǒng míng. kǒng míng dà jīng, máng lìng liào huà wáng píng zhāng yí sān rén chū yíng. liǎng zhèn duì yuán, zhāng yí chū mǎ, wáng píng liào huà yā zhù zhèn jiǎo. wáng shuāng zòng mǎ lái yǔ zhāng yí jiāo mǎ, shù hé bù fēn shèng fù. shuāng zhà bài biàn zǒu, yí suí hòu gǎn qù. wáng píng jiàn zhāng yí zhōng jì, máng jiào yuē: xiū gǎn! yí jí huí mǎ shí, wáng shuāng liú xīng chuí zǎo dào, zhèng zhōng qí bèi. wēi fú ān ér zǒu, shuāng huí mǎ gǎn lái. wáng píng liào huà jié zhù, jiù dé zhāng yí huí zhèn. wáng shuāng qū bīng dà shā yī zhèn, shǔ bīng zhé shāng shén duō. wēi tù xiě shù kǒu, huí jiàn kǒng míng, shuō: wáng shuāng yīng xióng wú dí rú jīn jiāng èr wàn bīng jiù chén cāng chéng wài xià zhài, sì wéi lì qǐ pái shān, zhú qǐ zhòng chéng, shēn wā háo qiàn, shǒu yù shén yán. kǒng míng jiàn zhé èr jiāng, zhāng yí yòu bèi dǎ shāng, jí huàn jiāng wéi yuē: chén cāng dào kǒu zhè tiáo lù bù kě xíng. bié qiú hé cè? wéi yuē: chén cāng chéng chí jiān gù, hǎo zhāo shǒu yù shén mì, yòu dé wáng shuāng xiāng zhù, shí bù kě qǔ. bù ruò lìng yī dà jiāng, yī shān bàng shuǐ, xià zhài gù shǒu zài lìng liáng jiāng shǒu bǎ yào dào, yǐ fáng jiē tíng zhī gōng què tǒng dà jūn qù xí qí shān, mǒu què rú cǐ rú cǐ yòng jì, kě zhuō cáo zhēn yě. kǒng míng cóng qí yán, jí lìng wáng píng, lǐ huī, yǐn èr zhī bīng shǒu jiē tíng xiǎo lù wèi yán yǐn yī jūn shǒu chén cāng kǒu. mǎ dài wèi xiān fēng, guān xìng zhāng bāo wèi qián hòu jiù yīng shǐ, cóng xiǎo jìng chū xié gǔ wàng qí shān jìn fā. què shuō cáo zhēn yīn sī qián fān bèi sī mǎ yì duó le gōng láo, yīn cǐ dào luò yáng fēn diào guō huái sūn lǐ dōng xī shǒu bǎ yòu tīng de chén cāng gào jí, yǐ lìng wáng shuāng qù jiù. wén zhī wáng shuāng zhǎn jiāng lì gōng, dà xǐ, nǎi lìng zhōng hù jūn dà jiāng fèi yào, quán shè qián bù zǒng dū, zhū jiāng gè zì shǒu bǎ ài kǒu. hū bào shān gǔ zhōng zhuō dé xì zuò lái jiàn. cáo zhēn lìng yā rù, guì yú zhàng qián. qí rén gào yuē: xiǎo rén bú shì jiān xì, yǒu jī mì lái jiàn dū du, wù bèi fú lù jūn zhuō lái, qǐ tuì zuǒ yòu. zhēn nǎi jiào qù qí fù, zuǒ yòu zàn tuì. qí rén yuē: xiǎo rén nǎi jiāng bó yuē xīn fù rén yě. méng běn guān qiǎn sòng mì shū. zhēn yuē: shū ān zài? qí rén yú tiē ròu yī nèi qǔ chū chéng shàng. zhēn chāi shì yuē: zuì jiāng jiāng wéi bǎi bài, shū chéng dà dū dū cáo huī xià: wéi niàn shì shí wèi lù, tiǎn shǒu biān chéng dāo qiè hòu ēn, wú mén bǔ bào. zuó rì wù zāo zhū gé liàng zhī jì, xiàn shēn yú diān yá zhī zhōng. sī niàn jiù guó, hé rì wàng zhī! jīn xìng shǔ bīng xī chū, zhū gé liàng shén bù xiāng yí. lài dū du qīn tí dà bīng ér lái: rú yù dí rén, kě yǐ zhà bài wéi dāng zài hòu, yǐ jǔ huǒ wèi hào, xiān shāo shǔ rén liáng cǎo, què yǐ dà bīng fān shēn yǎn zhī, zé zhū gé liàng kě qín yě. fēi gǎn lì gōng bào guó, shí yù zì shú qián zuì. tǎng méng zhào chá, sù cì lái mìng. cáo zhēn kàn bì, dà xǐ yuē: tiān shǐ wú chéng gōng yě! suì zhòng shǎng lái rén, biàn lìng huí bào, yī qī huì hé. zhēn huàn fèi yào shāng yì yuē: jīn jiāng wéi àn xiàn mì shū, lìng wú rú cǐ rú cǐ. yào yuē: zhū gé liàng duō móu, jiāng wéi zhì guǎng, huò zhě shì zhū gé liàng suǒ shǐ, kǒng qí zhōng yǒu zhà. zhēn yuē: tā yuán shì wèi rén, bù dé yǐ ér jiàng shǔ, yòu hé yí hū? yào yuē: dū du bù kě qīng qù, zhǐ shǒu dìng běn zhài. mǒu yuàn yǐn yī jūn jiē yīng jiāng wéi. rú chéng gōng, jǐn guī dū du tǎng yǒu jiān jì, mǒu zì zhī dāng. zhēn dà xǐ, suì lìng fèi yào yǐn wǔ wàn bīng, wàng xié gǔ ér jìn. xíng le liǎng sān chéng, tún xià jūn mǎ, lìng rén shào tàn. dāng rì shēn shí fēn, huí bào: xié gǔ dào zhōng, yǒu shǔ bīng lái yě. yào máng cuī bīng jìn. shǔ bīng wèi jí jiāo zhàn xiān tuì. yào yǐn bīng zhuī zhī, shǔ bīng yòu lái. fāng yù duì zhèn, shǔ bīng yòu tuì: rú cǐ zhě sān cì, é yán zhì cì rì shēn shí fēn. wèi jūn yī rì yī yè, bù céng gǎn xiē, zhǐ kǒng shǔ bīng gōng jī. fāng yù tún jūn zào fàn, hū rán sì miàn hǎn shēng dà zhèn, gǔ jiǎo qí míng, shǔ bīng màn shān biàn yě ér lái. mén qí kāi chù, shǎn chū yī liàng sì lún chē, kǒng míng duān zuò qí zhōng, lìng rén qǐng wèi jūn zhǔ jiāng dá huà. yào zòng mǎ ér chū, yáo jiàn kǒng míng, xīn zhōng àn xǐ, huí gù zuǒ yòu yuē: rú shǔ bīng yǎn zhì, biàn tuì hòu zǒu. ruò jiàn shān hòu huǒ qǐ, què huí shēn shā qù, zì yǒu bīng lái xiāng yīng. fēn fù bì, yuè mǎ chū hū yuē: qián zhě bài jiāng, jīn hé gǎn yòu lái! kǒng míng yuē: huàn rǔ cáo zhēn lái dá huà! yào mà yuē: cáo dū du nǎi jīn zhī yù yè, ān kěn yǔ fǎn zéi xiāng jiàn yé! kǒng míng dà nù, bǎ yǔ shàn yī zhāo, zuǒ yǒu mǎ dài, yòu yǒu zhāng yí, liǎng lù bīng chōng chū. wèi bīng biàn tuì. xíng bú dào sān shí lǐ, wàng jiàn shǔ bīng bèi hòu huǒ qǐ, hǎn shēng bù jué. fèi yào zhī dào hào huǒ, biàn huí shēn shā lái. shǔ bīng qí tuì. yào tí dāo zài qián, zhǐ wàng hǎn chù zhuī gǎn. jiāng cì jìn huǒ, shān lù zhōng gǔ jiǎo xuān tiān hǎn shēng zhèn dì, liǎng jūn shā chū: zuǒ yǒu guān xìng, yòu yǒu zhāng bāo. shān shàng shǐ shí rú yǔ, wǎng xià shè lái. wèi bīng dà bài. fèi yào zhī shì zhōng jì, jí tuì jūn wàng shān gǔ zhōng ér zǒu, rén mǎ kùn fá. bèi hòu guān xìng yǐn shēng lì jūn gǎn lái, wèi bīng zì xiāng jiàn tà jí luò jiàn shēn sǐ zhě, bù zhī qí shù.
卻說謝雄引軍前行,正遇王雙;戰不三合,被雙一刀劈死。蜀兵敗走,雙隨後趕來。龔起接着,交馬只三合,亦被雙所斬。敗兵回報孔明。孔明大驚,忙令廖化、王平、張嶷三人出迎。兩陣對圓,張嶷出馬,王平、廖化壓住陣角。王雙縱馬來與張嶷交馬,數合不分勝負。雙詐敗便走,嶷隨後趕去。王平見張嶷中計,忙叫曰:「休趕!」嶷急回馬時,王雙流星錘早到,正中其背。巍伏鞍而走,雙回馬趕來。王平、廖化截住,救得張嶷回陣。王雙驅兵大殺一陣,蜀兵折傷甚多。巍吐血數口,回見孔明,說:「王雙英雄無敵;如今將二萬兵就陳倉城外下寨,四圍立起排柵,築起重城,深挖壕塹,守御甚嚴。」孔明見折二將,張嶷又被打傷,即喚姜維曰:「陳倉道口這條路不可行。別求何策?」維曰:「陳倉城池堅固,郝昭守御甚密,又得王雙相助,實不可取。不若令一大將,依山傍水,下寨固守;再令良將守把要道,以防街亭之攻;卻統大軍去襲祁山,某卻如此如此用計,可捉曹真也。」孔明從其言,即令王平,李恢,引二枝兵守街亭小路;魏延引一軍守陳倉口。馬岱為先鋒,關興、張苞為前後救應使,從小徑出斜谷望祁山進發。卻說曹真因思前番被司馬懿奪了功勞,因此到洛陽分調郭淮、孫禮東西守把;又聽的陳倉告急,已令王雙去救。聞知王雙斬將立功,大喜,乃令中護軍大將費耀,權攝前部總督,諸將各自守把隘口。忽報山谷中捉得細作來見。曹真令押入,跪於帳前。其人告曰:「小人不是奸細,有機密來見都督,誤被伏路軍捉來,乞退左右。」真乃教去其縛,左右暫退。其人曰:「小人乃姜伯約心腹人也。蒙本官遣送密書。」真曰:「書安在?」其人於貼肉衣內取出呈上。真拆視曰:「罪將姜維百拜,書呈大都督曹麾下:維念世食魏祿,忝守邊城;叨竊厚恩,無門補報。昨日誤遭諸葛亮之計,陷身於巔崖之中。思念舊國,何日忘之!今幸蜀兵西出,諸葛亮甚不相疑。賴都督親提大兵而來:如遇敵人,可以詐敗;維當在後,以舉火為號,先燒蜀人糧草,卻以大兵翻身掩之,則諸葛亮可擒也。非敢立功報國,實欲自贖前罪。倘蒙照察,速賜來命。」曹真看畢,大喜曰:「天使吾成功也!」遂重賞來人,便令回報,依期會合。真喚費耀商議曰:「今姜維暗獻密書,令吾如此如此。」耀曰:「諸葛亮多謀,姜維智廣,或者是諸葛亮所使,恐其中有詐。」真曰:「他原是魏人,不得已而降蜀,又何疑乎?」耀曰:「都督不可輕去,只守定本寨。某願引一軍接應姜維。如成功,盡歸都督;倘有奸計,某自支當。」真大喜,遂令費耀引五萬兵,望斜谷而進。行了兩三程,屯下軍馬,令人哨探。當日申時分,回報:「斜谷道中,有蜀兵來也。」耀忙催兵進。蜀兵未及交戰先退。耀引兵追之,蜀兵又來。方欲對陣,蜀兵又退:如此者三次,俄延至次日申時分。魏軍一日一夜,不曾敢歇,只恐蜀兵攻擊。方欲屯軍造飯,忽然四面喊聲大震,鼓角齊鳴,蜀兵漫山遍野而來。門旗開處,閃出一輛四輪車,孔明端坐其中,令人請魏軍主將答話。耀縱馬而出,遙見孔明,心中暗喜,回顧左右曰:「如蜀兵掩至,便退後走。若見山後火起,卻回身殺去,自有兵來相應。」分付畢,躍馬出呼曰:「前者敗將,今何敢又來!」孔明曰:「喚汝曹真來答話!」耀罵曰:「曹都督乃金枝玉葉,安肯與反賊相見耶!」孔明大怒,把羽扇一招,左有馬岱,右有張嶷,兩路兵衝出。魏兵便退。行不到三十里,望見蜀兵背後火起,喊聲不絕。費耀只道號火,便回身殺來。蜀兵齊退。耀提刀在前,只望喊處追趕。將次近火,山路中鼓角喧天、喊聲震地,兩軍殺出:左有關興,右有張苞。山上矢石如雨,往下射來。魏兵大敗。費耀知是中計,急退軍望山谷中而走,人馬睏乏。背後關興引生力軍趕來,魏兵自相踐踏及落澗身死者,不知其數。
yào táo mìng ér zǒu, zhèng yù shān pō kǒu yī biāo jūn, nǎi shì jiāng wéi. yào dà mà yuē: fǎn zéi wú xìn! wú bù xìng wù zhōng rǔ jiān jì yě! wéi xiào yuē: wú yù qín cáo zhēn, wù zhuàn rǔ yǐ! sù xià mǎ shòu xiáng! yào zhòu mǎ duó lù, wàng shān gǔ zhōng ér zǒu. hū jiàn gǔ kǒu huǒ guāng chōng tiān, bèi hòu zhuī bīng yòu zhì. yào zì wěn shēn sǐ, yú zhòng jǐn jiàng. kǒng míng lián yè qū bīng, zhí chū qí shān qián xià zhài, shōu zhù jūn mǎ, zhòng shǎng jiāng wéi. wéi yuē: mǒu hèn bù dé shā cáo zhēn yě! kǒng míng yì yuē: kě xī dà jì xiǎo yòng yǐ.
耀逃命而走,正遇山坡口一彪軍,乃是姜維。耀大罵曰:「反賊無信!吾不幸誤中汝奸計也!」維笑曰:「吾欲擒曹真,誤賺汝矣!速下馬受降!」耀驟馬奪路,望山谷中而走。忽見谷口火光沖天,背後追兵又至。耀自刎身死,餘眾盡降。孔明連夜驅兵,直出祁山前下寨,收住軍馬,重賞姜維。維曰:「某恨不得殺曹真也!」孔明亦曰:「可惜大計小用矣。」
què shuō cáo zhēn tīng zhī zhé le fèi yào, huǐ zhī bù jí, suì yǔ guō huái shāng yì tuì bīng zhī cè. yú shì sūn lǐ xīn pí xīng yè jù biǎo shēn zòu wèi zhǔ, yán shǔ bīng yòu chū qí shān, cáo zhēn sǔn bīng zhé jiāng, shì shén wēi jí. ruì dà jīng, jí zhào sī mǎ yì rù nèi yuē: cáo zhēn sǔn bīng zhé jiāng, shǔ bīng yòu chū qí shān. qīng yǒu hé cè, kě yǐ tuì zhī? yì yuē: chén yǐ yǒu tuì zhū gé liàng zhī jì. bù yòng wèi jūn yáng wǔ yào wēi, shǔ bīng zì rán zǒu yǐ. zhèng shì: yǐ jiàn zi dān wú shèng shù, quán píng zhòng dá yǒu liáng móu.
卻說曹真聽知折了費耀,悔之不及,遂與郭淮商議退兵之策。於是孫禮、辛毗星夜具表申奏魏主,言蜀兵又出祁山,曹真損兵折將,勢甚危急。睿大驚,即召司馬懿入內曰:「曹真損兵折將,蜀兵又出祁山。卿有何策,可以退之?」懿曰:「臣已有退諸葛亮之計。不用魏軍揚武耀威,蜀兵自然走矣。」正是:已見子丹無勝術,全憑仲達有良謀。
wèi zhī qí jì rú hé, qiě kàn xià wén fēn jiě.
未知其計如何,且看下文分解。