yàn táo yuán háo jié sān jié yì zhǎn huáng jīn yīng xióng shǒu lì gōng
宴桃園豪傑三結義 斬黃巾英雄首立功
gǔn gǔn zhǎng jiāng dōng shì shuǐ, làng huā táo jǐn yīng xióng. shì fēi chéng bài zhuǎn tóu kōng. qīng shān yī jiù zài, jǐ dù xī yáng hóng.
滾滾長江東逝水,浪花淘盡英雄。是非成敗轉頭空。青山依舊在,幾度夕陽紅。
bái fà yú qiáo jiāng zhǔ shàng, guàn kàn qiū yuè chūn fēng. yī hú zhuó jiǔ xǐ xiàng féng. gǔ jīn duō shǎo shì, dōu fù xiào tán zhōng.
白髮漁樵江渚上,慣看秋月春風。一壺濁酒喜相逢。古今多少事,都付笑談中。
diào jì lín jiāng xiān
——調寄《臨江仙》
huà shuō tiān xià dà shì, fēn jiǔ bì hé, hé jiǔ bì fēn. zhōu mò qī guó fēn zhēng, bìng rù yú qín. jí qín miè zhī hòu, chǔ hàn fēn zhēng, yòu bìng rù yú hàn. hàn cháo zì gāo zǔ zhǎn bái shé ér qǐ yì, yī tǒng tiān xià, hòu lái guāng wǔ zhōng xìng, chuán zhì xiàn dì, suì fēn wèi sān guó. tuī qí zhì luàn zhī yóu, dài shǐ yú huán líng èr dì. huán dì jìn gù shàn lèi, chóng xìn huàn guān. jí huán dì bēng, líng dì jí wèi, dà jiāng jūn dòu wǔ tài fù chén fān, gòng xiāng fǔ zuǒ. shí yǒu huàn guān cáo jié děng nòng quán, dòu wǔ chén fān móu zhū zhī, jī shì bù mì, fǎn wèi suǒ hài, zhōng juān zì cǐ yù héng.
話說天下大勢,分久必合,合久必分。周末七國分爭,併入於秦。及秦滅之後,楚、漢分爭,又併入於漢。漢朝自高祖斬白蛇而起義,一統天下,後來光武中興,傳至獻帝,遂分為三國。推其致亂之由,殆始於桓、靈二帝。桓帝禁錮善類,崇信宦官。及桓帝崩,靈帝即位,大將軍竇武、太傅陳蕃,共相輔佐。時有宦官曹節等弄權,竇武、陳蕃謀誅之,機事不密,反為所害,中涓自此愈橫。
jiàn níng èr nián sì yuè wàng rì, dì yù wēn dé diàn. fāng shēng zuò, diàn jiǎo kuáng fēng zhòu qǐ. zhǐ jiàn yī tiáo dà qīng shé, cóng liáng shàng fēi jiāng xià lái, pán yú yǐ shàng. dì jīng dào, zuǒ yòu jí jiù rù gōng, bǎi guān jù bēn bì. xū yú, shé bù jiàn le. hū rán dà léi dà yǔ, jiā yǐ bīng báo, luò dào bàn yè fāng zhǐ, huài què fáng wū wú shù. jiàn níng sì nián èr yuè, luò yáng dì zhèn yòu hǎi shuǐ fàn yì, yán hǎi jū mín, jǐn bèi dà làng juǎn rù hǎi zhōng. guāng hé yuán nián, cí jī huà xióng. liù yuè shuò, hēi qì shí yú zhàng, fēi rù wēn xióng diàn zhōng. qiū qī yuè, yǒu hóng xiàn yú yù táng wǔ yuán shān àn, jǐn jiē bēng liè. zhǒng zhǒng bù xiáng, fēi zhǐ yī duān. dì xià zhào wèn qún chén yǐ zāi yì zhī yóu, yì láng cài yōng shàng shū, yǐ wèi ní duò jī huà, nǎi fù sì gàn zhèng zhī suǒ zhì, yán pō qiè zhí. dì lǎn zòu tàn xī, yīn qǐ gēng yī. cáo jié zài hòu qiè shì, xī xuān gào zuǒ yòu suì yǐ tā shì xiàn yōng yú zuì, fàng guī tián lǐ. hòu zhāng ràng zhào zhōng fēng xū duàn guī cáo jié hóu lǎn jiǎn shuò chéng kuàng xià yùn guō shèng shí rén péng bǐ wèi jiān, hào wèi shí cháng shì. dì zūn xìn zhāng ràng, hū wèi ā fù. cháo zhèng rì fēi, yǐ zhì tiān xià rén xīn sī luàn, dào zéi fēng qǐ.
建寧二年四月望日,帝御溫德殿。方升座,殿角狂風驟起。只見一條大青蛇,從樑上飛將下來,蟠於椅上。帝驚倒,左右急救入宮,百官俱奔避。須臾,蛇不見了。忽然大雷大雨,加以冰雹,落到半夜方止,壞卻房屋無數。建寧四年二月,洛陽地震;又海水泛溢,沿海居民,盡被大浪捲入海中。光和元年,雌雞化雄。六月朔,黑氣十餘丈,飛入溫雄殿中。秋七月,有虹現於玉堂;五原山岸,盡皆崩裂。種種不祥,非止一端。帝下詔問群臣以災異之由,議郎蔡邕上疏,以為蜺墮雞化,乃婦寺干政之所致,言頗切直。帝覽奏嘆息,因起更衣。曹節在後竊視,悉宣告左右;遂以他事陷邕於罪,放歸田裡。後張讓、趙忠、封諝、段珪、曹節、侯覽、蹇碩、程曠、夏惲、郭勝十人朋比為奸,號為「十常侍」。帝尊信張讓,呼為「阿父」。朝政日非,以致天下人心思亂,盜賊蜂起。
shí jù lù jùn yǒu xiōng dì sān rén, yī míng zhāng jiǎo, yī míng zhāng bǎo, yī míng zhāng liáng. nà zhāng jiǎo běn shì gè bù dì xiù cái, yīn rù shān cǎi yào, yù yī lǎo rén, bì yǎn tóng yán, shǒu zhí lí zhàng, huàn jiǎo zhì yī dòng zhōng, yǐ tiān shū sān juǎn shòu zhī, yuē: cǐ míng tài píng yào shù, rǔ dé zhī, dāng dài tiān xuān huà, pǔ jiù shì rén ruò méng yì xīn, bì huò è bào. jiǎo bài wèn xìng míng. lǎo rén yuē: wú nǎi nán huá lǎo xiān yě. yán qì, huà zhèn qīng fēng ér qù. jiǎo dé cǐ shū, xiǎo yè gōng xí, néng hū fēng huàn yǔ, hào wèi tài píng dào rén. zhōng píng yuán nián zhēng yuè nèi, yì qì liú xíng, zhāng jiǎo sàn shī fú shuǐ, wèi rén zhì bìng, zì chēng dà xián liáng shī. jiǎo yǒu tú dì wǔ bǎi yú rén, yún yóu sì fāng, jiē néng shū fú niàn zhòu. cì hòu tú zhòng rì duō, jiǎo nǎi lì sān shí liù fāng, dà fāng wàn yú rén, xiǎo fāng liù qī qiān, gè lì qú shuài, chēng wèi jiāng jūn é yán: cāng tiān yǐ sǐ, huáng tiān dāng lì suì zài jiǎ zǐ, tiān xià dà jí. lìng rén gè yǐ bái tǔ, shū jiǎ zǐ èr zì yú jiā zhōng dà mén shàng. qīng yōu xú jì jīng yáng yǎn yù bā zhōu zhī rén, jiā jiā shì fèng dà xián liáng shī zhāng jiǎo míng zì. jiǎo qiǎn qí dǎng mǎ yuán yì, àn jī jīn bó, jié jiāo zhōng juān fēng xū, yǐ wèi nèi yīng. jiǎo yǔ èr dì shāng yì yuē: zhì nán dé zhě, mín xīn yě. jīn mín xīn yǐ shùn, ruò bù chéng shì qǔ tiān xià, chéng wèi kě xī. suì yī miàn sī zào huáng qí, yuē qī jǔ shì yī miàn shǐ dì zǐ táng zhōu, chí shū bào fēng xū. táng zhōu nǎi jìng fù shěng zhōng gào biàn. dì zhào dà jiāng jūn hé jìn diào bīng qín mǎ yuán yì, zhǎn zhī cì shōu fēng xū děng yī gān rén xià yù. zhāng jiǎo wén zhī shì lù, xīng yè jǔ bīng, zì chēng tiān gōng jiāng jūn, zhāng bǎo chēng dì gōng jiāng jūn, zhāng liáng chēng rén gōng jiāng jūn. shēn yán yú zhòng yuē: jīn hàn yùn jiāng zhōng, dà shèng rén chū. rǔ děng jiē yí shùn tiān cóng zhèng, yǐ lè tài píng. sì fāng bǎi xìng, guǒ huáng jīn cóng zhāng jiǎo fǎn zhě sì wǔ shí wàn. zéi shì hào dà, guān jūn wàng fēng ér mí. hé jìn zòu dì huǒ sù jiàng zhào, lìng gè chù bèi yù, tǎo zéi lì gōng. yī miàn qiǎn zhōng láng jiāng lú zhí huáng fǔ sōng zhū jùn, gè yǐn jīng bīng fēn sān lù tǎo zhī.
時巨鹿郡有兄弟三人,一名張角,一名張寶,一名張梁。那張角本是個不第秀才,因入山採藥,遇一老人,碧眼童顏,手執藜杖,喚角至一洞中,以天書三卷授之,曰:「此名《太平要術》,汝得之,當代天宣化,普救世人;若萌異心,必獲惡報。」角拜問姓名。老人曰:「吾乃南華老仙也。」言訖,化陣清風而去。角得此書,曉夜攻習,能呼風喚雨,號為「太平道人」。中平元年正月內,疫氣流行,張角散施符水,為人治病,自稱「大賢良師」。角有徒弟五百餘人,雲遊四方,皆能書符念咒。次後徒眾日多,角乃立三十六方,大方萬餘人,小方六七千,各立渠帥,稱為將軍;訛言:「蒼天已死,黃天當立;歲在甲子,天下大吉。」令人各以白土,書「甲子」二字於家中大門上。青、幽、徐、冀、荊、揚、兗、豫八州之人,家家侍奉大賢良師張角名字。角遣其黨馬元義,暗齎金帛,結交中涓封諝,以為內應。角與二弟商議曰:「至難得者,民心也。今民心已順,若不乘勢取天下,誠為可惜。」遂一面私造黃旗,約期舉事;一面使弟子唐周,馳書報封諝。唐周乃徑赴省中告變。帝召大將軍何進調兵擒馬元義,斬之;次收封諝等一干人下獄。張角聞知事露,星夜舉兵,自稱「天公將軍」,張寶稱「地公將軍」,張梁稱「人公將軍」。申言於眾曰:「今漢運將終,大聖人出。汝等皆宜順天從正,以樂太平。」四方百姓,裹黃巾從張角反者四五十萬。賊勢浩大,官軍望風而靡。何進奏帝火速降詔,令各處備御,討賊立功。一面遣中郎將盧植、皇甫嵩、朱儁,各引精兵、分三路討之。
qiě shuō zhāng jiǎo yī jūn, qián fàn yōu zhōu jiè fēn. yōu zhōu tài shǒu liú yān, nǎi jiāng xià jìng líng rén shì, hàn lǔ gōng wáng zhī hòu yě. dāng shí wén dé zéi bīng jiāng zhì, zhào xiào wèi zōu jìng jì yì. jìng yuē: zéi bīng zhòng, wǒ bīng guǎ, míng gōng yí zuò sù zhāo jūn yīng dí. liú yān rán qí shuō, suí jí chū bǎng zhāo mù yì bīng.
且說張角一軍,前犯幽州界分。幽州太守劉焉,乃江夏竟陵人氏,漢魯恭王之後也。當時聞得賊兵將至,召校尉鄒靖計議。靖曰:「賊兵眾,我兵寡,明公宜作速招軍應敵。」劉焉然其說,隨即出榜招募義兵。
bǎng wén xíng dào zhuō xiàn, yǐn chū zhuō xiàn zhōng yī gè yīng xióng. nà rén bù shèn hǎo dú shū xìng kuān hé, guǎ yán yǔ, xǐ nù bù xíng yú sè sù yǒu dà zhì, zhuān hǎo jié jiāo tiān xià háo jié shēng de shēn zhǎng qī chǐ wǔ cùn, liǎng ěr chuí jiān, shuāng shǒu guò xī, mù néng zì gù qí ěr, miàn rú guān yù, chún ruò tú zhī zhōng shān jìng wáng liú shèng zhī hòu, hàn jǐng dì gé xià xuán sūn, xìng liú, míng bèi, zì xuán dé. xī liú shèng zhī zǐ liú zhēn, hàn wǔ shí fēng zhuō lù tíng hòu, hòu zuò zhòu jīn shī hóu, yīn cǐ yí zhè yī zhī zài zhuō xiàn. xuán dé zǔ liú xióng, fù liú hóng. hóng céng jǔ xiào lián, yì cháng zuò lì, zǎo sàng. xuán dé yòu gū, shì mǔ zhì xiào jiā pín, fàn jù zhī xí wèi yè. jiā zhù běn xiàn lóu sāng cūn. qí jiā zhī dōng nán, yǒu yī dà sāng shù, gāo wǔ zhàng yú, yáo wàng zhī, tóng tóng rú chē gài. xiāng zhě yún: cǐ jiā bì chū guì rén. xuán dé yòu shí, yǔ xiāng zhōng xiǎo ér xì yú shù xià, yuē: wǒ wèi tiān zǐ, dāng chéng cǐ chē gài. shū fù liú yuán qǐ qí qí yán, yuē: cǐ ér fēi cháng rén yě! yīn jiàn xuán dé jiā pín, cháng zī gěi zhī. nián shí wǔ suì, mǔ shǐ yóu xué, cháng shī shì zhèng xuán lú zhí, yǔ gōng sūn zàn děng wèi yǒu.
榜文行到涿縣,引出涿縣中一個英雄。那人不甚好讀書;性寬和,寡言語,喜怒不形於色;素有大志,專好結交天下豪傑;生得身長七尺五寸,兩耳垂肩,雙手過膝,目能自顧其耳,面如冠玉,唇若塗脂;中山靖王劉勝之後,漢景帝閣下玄孫,姓劉,名備,字玄德。昔劉勝之子劉貞,漢武時封涿鹿亭侯,後坐酎金失侯,因此遺這一枝在涿縣。玄德祖劉雄,父劉弘。弘曾舉孝廉,亦嘗作吏,早喪。玄德幼孤,事母至孝;家貧,販屨織席為業。家住本縣樓桑村。其家之東南,有一大桑樹,高五丈余,遙望之,童童如車蓋。相者云:「此家必出貴人。」玄德幼時,與鄉中小兒戲於樹下,曰:「我為天子,當乘此車蓋。」叔父劉元起奇其言,曰:「此兒非常人也!」因見玄德家貧,常資給之。年十五歲,母使遊學,嘗師事鄭玄、盧植,與公孫瓚等為友。
jí liú yān fā bǎng zhāo jūn shí, xuán dé nián yǐ èr shí bā suì yǐ. dāng rì jiàn le bǎng wén, kǎi rán zhǎng tàn. suí hòu yī rén lì shēng yán yuē: dà zhàng fū bù yǔ guó jiā chū lì, hé gù zhǎng tàn? xuán dé huí shì qí rén, shēn zhǎng bā chǐ, bào tóu huán yǎn, yàn hàn hǔ xū, shēng ruò jù léi, shì rú bēn mǎ. xuán dé jiàn tā xíng mào yì cháng, wèn qí xìng míng. qí rén yuē: mǒu xìng zhāng, míng fēi, zì yì dé. shì jū zhuō jùn, pō yǒu zhuāng tián, mài jiǔ tú zhū, zhuān hǎo jié jiāo tiān xià háo jié. qià cái jiàn gōng kàn bǎng ér tàn, gù cǐ xiāng wèn. xuán dé yuē: wǒ běn hàn shì zōng qīn, xìng liú, míng bèi. jīn wén huáng jīn chàng luàn, yǒu zhì yù pò zéi ān mín, hèn lì bù néng, gù zhǎng tàn ěr. fēi yuē: wú pō yǒu zī cái, dāng zhāo mù xiāng yǒng, yǔ gōng tóng jǔ dà shì, rú hé. xuán dé shén xǐ, suì yǔ tóng rù cūn diàn zhōng yǐn jiǔ.
及劉焉發榜招軍時,玄德年已二十八歲矣。當日見了榜文,慨然長嘆。隨後一人厲聲言曰:「大丈夫不與國家出力,何故長嘆?」玄德回視其人,身長八尺,豹頭環眼,燕頷虎鬚,聲若巨雷,勢如奔馬。玄德見他形貌異常,問其姓名。其人曰:「某姓張,名飛,字翼德。世居涿郡,頗有莊田,賣酒屠豬,專好結交天下豪傑。恰才見公看榜而嘆,故此相問。」玄德曰:「我本漢室宗親,姓劉,名備。今聞黃巾倡亂,有志欲破賊安民,恨力不能,故長嘆耳。」飛曰:「吾頗有資財,當招募鄉勇,與公同舉大事,如何。」玄德甚喜,遂與同入村店中飲酒。
zhèng yǐn jiān, jiàn yī dà hàn, tuī zhe yī liàng chē zi, dào diàn mén shǒu xiē le, rù diàn zuò xià, biàn huàn jiǔ bǎo: kuài zhēn jiǔ lái chī, wǒ dài gǎn rù chéng qù tóu jūn. xuán dé kàn qí rén: shēn zhǎng jiǔ chǐ, rán zhǎng èr chǐ miàn rú zhòng zǎo, chún ruò tú zhī dān fèng yǎn, wò cán méi, xiàng mào táng táng, wēi fēng lǐn lǐn. xuán dé jiù yāo tā tóng zuò, kòu qí xìng míng. qí rén yuē: wú xìng guān, míng yǔ, zì zhǎng shēng, hòu gǎi yún zhǎng, hé dōng jiě liáng rén yě. yīn běn chù shì háo yǐ shì líng rén, bèi wú shā le, táo nán jiāng hú, wǔ liù nián yǐ. jīn wén cǐ chù zhāo jūn pò zéi, tè lái yīng mù. xuán dé suì yǐ jǐ zhì gào zhī, yún zhǎng dà xǐ. tóng dào zhāng fēi zhuāng shàng, gòng yì dà shì. fēi yuē: wú zhuāng hòu yǒu yī táo yuán, huā kāi zhèng shèng míng rì dāng yú yuán zhōng jì gào tiān dì, wǒ sān rén jié wèi xiōng dì, xié lì tóng xīn, rán hòu kě tú dà shì. xuán dé yún zhǎng qí shēng yīng yuē: rú cǐ shén hǎo.
正飲間,見一大漢,推着一輛車子,到店門首歇了,入店坐下,便喚酒保:「快斟酒來吃,我待趕入城去投軍。」玄德看其人:身長九尺,髯長二尺;面如重棗,唇若塗脂;丹鳳眼,臥蠶眉,相貌堂堂,威風凜凜。玄德就邀他同坐,叩其姓名。其人曰:「吾姓關,名羽,字長生,後改雲長,河東解良人也。因本處勢豪倚勢凌人,被吾殺了,逃難江湖,五六年矣。今聞此處招軍破賊,特來應募。」玄德遂以己志告之,雲長大喜。同到張飛莊上,共議大事。飛曰:「吾莊後有一桃園,花開正盛;明日當於園中祭告天地,我三人結為兄弟,協力同心,然後可圖大事。」玄德、雲長齊聲應曰:「如此甚好。」
cì rì, yú táo yuán zhōng, bèi xià wū niú bái mǎ jì lǐ děng xiàng, sān rén fén xiāng zài bài ér shuō shì yuē: niàn liú bèi guān yǔ zhāng fēi, suī rán yì xìng, jì jié wèi xiōng dì, zé tóng xīn xié lì, jiù kùn fú wēi shàng bào guó jiā, xià ān lí shù. bù qiú tóng nián tóng yuè tóng rì shēng, zhǐ yuàn tóng nián tóng yuè tóng rì sǐ. huáng tiān hòu tǔ, shí jiàn cǐ xīn, bèi yì wàng ēn, tiān rén gòng lù! shì bì, bài xuán dé wèi xiōng, guān yǔ cì zhī, zhāng fēi wèi dì. jì bà tiān dì, fù zǎi niú shè jiǔ, jù xiāng zhōng yǒng shì, dé sān bǎi yú rén, jiù táo yuán zhōng tòng yǐn yī zuì. lái rì shōu shí jūn qì, dàn hèn wú mǎ pǐ kě chéng. zhèng sī lǜ jiān, rén bào yǒu liǎng gè kè rén, yǐn yī huǒ bàn dāng, gǎn yī qún mǎ, tóu zhuāng shàng lái. xuán dé yuē: cǐ tiān yòu wǒ yě! sān rén chū zhuāng yíng jiē. yuán lái èr kè nǎi zhōng shān dà shāng: yī míng zhāng shì píng, yī míng sū shuāng, měi nián wǎng běi fàn mǎ, jìn yīn kòu fā ér huí. xuán dé qǐng èr rén dào zhuāng, zhì jiǔ guǎn dài, sù shuō yù tǎo zéi ān mín zhī yì. èr kè dà xǐ, yuàn jiāng liáng mǎ wǔ shí pǐ xiāng sòng yòu zèng jīn yín wǔ bǎi liǎng, bīn tiě yī qiān jīn, yǐ zī qì yòng.
次日,於桃園中,備下烏牛白馬祭禮等項,三人焚香再拜而說誓曰:「念劉備、關羽、張飛,雖然異姓,既結為兄弟,則同心協力,救困扶危;上報國家,下安黎庶。不求同年同月同日生,只願同年同月同日死。皇天后土,實鑒此心,背義忘恩,天人共戮!」誓畢,拜玄德為兄,關羽次之,張飛為弟。祭罷天地,復宰牛設酒,聚鄉中勇士,得三百餘人,就桃園中痛飲一醉。來日收拾軍器,但恨無馬匹可乘。正思慮間,人報有兩個客人,引一夥伴當,趕一群馬,投莊上來。玄德曰:「此天佑我也!」三人出莊迎接。原來二客乃中山大商:一名張世平,一名蘇雙,每年往北販馬,近因寇發而回。玄德請二人到莊,置酒管待,訴說欲討賊安民之意。二客大喜,願將良馬五十匹相送;又贈金銀五百兩,鑌鐵一千斤,以資器用。
xuán dé xiè bié èr kè, biàn mìng liáng jiàng dǎ zào shuāng gǔ jiàn. yún zhǎng zào qīng lóng yǎn yuè dāo, yòu míng lěng yàn jù, zhòng bā shí èr jīn. zhāng fēi zào zhàng bā diǎn gāng máo. gè zhì quán shēn kǎi jiǎ. gòng jù xiāng yǒng wǔ bǎi yú rén, lái jiàn zōu jìng. zōu jìng yǐn jiàn tài shǒu liú yān. sān rén cān jiàn bì, gè tōng xìng míng. xuán dé shuō qǐ zōng pài, liú yān dà xǐ, suì rèn xuán dé wèi zhí. bù shù rì, rén bào huáng jīn zéi jiāng chéng yuǎn zhì tǒng bīng wǔ wàn lái fàn zhuō jùn. liú yān lìng zōu jìng yǐn xuán dé děng sān rén, tǒng bīng wǔ bǎi, qián qù pò dí. xuán dé děng xīn rán lǐng jūn qián jìn, zhí zhì dà xìng shān xià, yǔ zéi xiāng jiàn. zéi zhòng jiē pī fà, yǐ huáng jīn mǒ é. dāng xià liǎng jūn xiāng duì, xuán dé chū mǎ, zuǒ yǒu yún zhǎng, yòu yǒu yì dé, yáng biān dà mà: fǎn guó nì zéi, hé bù zǎo jiàng! chéng yuǎn zhì dà nù, qiǎn fù jiāng dèng mào chū zhàn. zhāng fēi tǐng zhàng bā shé máo zhí chū, shǒu qǐ chù, cì zhòng dèng mào xīn wō, fān shēn luò mǎ. chéng yuǎn zhì jiàn zhé le dèng mào, pāi mǎ wǔ dāo, zhí qǔ zhāng fēi. yún zhǎng wǔ dòng dà dāo, zòng mǎ fēi yíng. chéng yuǎn zhì jiàn le, zǎo chī yī jīng, cuò shǒu bù jí, bèi yún zhǎng dāo qǐ chù, huī wèi liǎng duàn. hòu rén yǒu shī zàn èr rén yuē: yīng xióng lù yǐng zài jīn zhāo, yī shì máo xī yī shì dāo. chū chū biàn jiāng wēi lì zhǎn, sān fēn hǎo bǎ xìng míng biāo.
玄德謝別二客,便命良匠打造雙股劍。雲長造青龍偃月刀,又名「冷艷鋸」,重八十二斤。張飛造丈八點鋼矛。各置全身鎧甲。共聚鄉勇五百餘人,來見鄒靖。鄒靖引見太守劉焉。三人參見畢,各通姓名。玄德說起宗派,劉焉大喜,遂認玄德為侄。不數日,人報黃巾賊將程遠志統兵五萬來犯涿郡。劉焉令鄒靖引玄德等三人,統兵五百,前去破敵。玄德等欣然領軍前進,直至大興山下,與賊相見。賊眾皆披髮,以黃巾抹額。當下兩軍相對,玄德出馬,左有雲長,右有翼德,揚鞭大罵:「反國逆賊,何不早降!」程遠志大怒,遣副將鄧茂出戰。張飛挺丈八蛇矛直出,手起處,刺中鄧茂心窩,翻身落馬。程遠志見折了鄧茂,拍馬舞刀,直取張飛。雲長舞動大刀,縱馬飛迎。程遠志見了,早吃一驚,措手不及,被雲長刀起處,揮為兩段。後人有詩讚二人曰:英雄露穎在今朝,一試矛兮一試刀。初出便將威力展,三分好把姓名標。
zhòng zéi jiàn chéng yuǎn zhì bèi zhǎn, jiē dǎo gē ér zǒu. xuán dé huī jūn zhuī gǎn, tóu xiáng zhě bù jì qí shù, dà shèng ér huí. liú yān qīn zì yíng jiē, shǎng láo jūn shì. cì rì, jiē dé qīng zhōu tài shǒu gōng jǐng dié wén, yán huáng jīn zéi wéi chéng jiāng xiàn, qǐ cì jiù yuán. liú yān yǔ xuán dé shāng yì. xuán dé yuē: bèi yuàn wǎng jiù zhī. liú yān lìng zōu jìng jiāng bīng wǔ qiān, tóng xuán dé guān zhāng, tóu qīng zhōu lái. zéi zhòng jiàn jiù jūn zhì, fēn bīng hùn zhàn. xuán dé bīng guǎ bù shèng, tuì sān shí lǐ xià zhài.
眾賊見程遠志被斬,皆倒戈而走。玄德揮軍追趕,投降者不計其數,大勝而回。劉焉親自迎接,賞勞軍士。次日,接得青州太守龔景牒文,言黃巾賊圍城將陷,乞賜救援。劉焉與玄德商議。玄德曰:「備願往救之。」劉焉令鄒靖將兵五千,同玄德、關、張,投青州來。賊眾見救軍至,分兵混戰。玄德兵寡不勝,退三十里下寨。
xuán dé wèi guān zhāng yuē: zéi zhòng wǒ guǎ bì chū qí bīng, fāng kě qǔ shèng. nǎi fēn guān gōng yǐn yī qiān jūn fú shān zuǒ, zhāng fēi yǐn yī qiān jūn fú shān yòu, míng jīn wèi hào, qí chū jiē yīng. cì rì, xuán dé yǔ zōu jìng yǐn jūn gǔ zào ér jìn. zéi zhòng yíng zhàn, xuán dé yǐn jūn biàn tuì. zéi zhòng chéng shì zhuī gǎn, fāng guò shān lǐng, xuán dé jūn zhōng yī qí míng jīn, zuǒ yòu liǎng jūn qí chū, xuán dé huī jūn huí shēn fù shā. sān lù jiā gōng, zéi zhòng dà kuì. zhí gǎn zhì qīng zhōu chéng xià, tài shǒu gōng jǐng yì lǜ mín bīng chū chéng zhù zhàn. zéi shì dà bài, jiǎo lù jí duō, suì jiě qīng zhōu zhī wéi. hòu rén yǒu shī zàn xuán dé yuē: yùn chóu jué suàn yǒu shén gōng, èr hǔ hái xū xùn yī lóng. chū chū biàn néng chuí wěi jī, zì yīng fēn dǐng zài gū qióng.
玄德謂關、張曰:「賊眾我寡;必出奇兵,方可取勝。」乃分關公引一千軍伏山左,張飛引一千軍伏山右,鳴金為號,齊出接應。次日,玄德與鄒靖引軍鼓譟而進。賊眾迎戰,玄德引軍便退。賊眾乘勢追趕,方過山嶺,玄德軍中一齊鳴金,左右兩軍齊出,玄德麾軍回身復殺。三路夾攻,賊眾大潰。直趕至青州城下,太守龔景亦率民兵出城助戰。賊勢大敗,剿戮極多,遂解青州之圍。後人有詩讚玄德曰:運籌決算有神功,二虎還須遜一龍。初出便能垂偉績,自應分鼎在孤窮。
gōng jǐng kào jūn bì, zōu jìng yù huí. xuán dé yuē: jìn wén zhōng láng jiāng lú zhí yǔ zéi shǒu zhāng jiǎo zhàn yú guǎng zōng, bèi xī céng shī shì lú zhí, yù wǎng zhù zhī. yú shì zōu jìng yǐn jūn zì huí, xuán dé yǔ guān zhāng yǐn běn bù wǔ bǎi rén tóu guǎng zōng lái. zhì lú zhí jūn zhōng, rù zhàng shī lǐ, jù dào lái yì. lú zhí dà xǐ, liú zài zhàng qián tīng diào.
龔景犒軍畢,鄒靖欲回。玄德曰:「近聞中郎將盧植與賊首張角戰於廣宗,備昔曾師事盧植,欲往助之。」於是鄒靖引軍自回,玄德與關、張引本部五百人投廣宗來。至盧植軍中,入帳施禮,具道來意。盧植大喜,留在帳前聽調。
shí zhāng jiǎo zéi zhòng shí wǔ wàn, zhí bīng wǔ wàn, xiāng jù yú guǎng zōng, wèi jiàn shèng fù. zhí wèi xuán dé yuē: wǒ jīn wéi zéi zài cǐ, zéi dì zhāng liáng zhāng bǎo zài yǐng chuān, yǔ huáng fǔ sōng zhū jùn duì lěi. rǔ kě yǐn běn bù rén mǎ, wǒ gèng zhù rǔ yī qiān guān jūn, qián qù yǐng chuān dǎ tàn xiāo xī, yuē qī jiǎo bǔ. xuán dé lǐng mìng, yǐn jūn xīng yè tóu yǐng chuān lái.
時張角賊眾十五萬,植兵五萬,相拒於廣宗,未見勝負。植謂玄德曰:「我今圍賊在此,賊弟張梁、張寶在潁川,與皇甫嵩、朱俊對壘。汝可引本部人馬,我更助汝一千官軍,前去潁川打探消息,約期剿捕。」玄德領命,引軍星夜投潁川來。
shí huáng fǔ sōng zhū jùn lǐng jūn jù zéi, zéi zhàn bù lì, tuì rù zhǎng shè, yī cǎo jié yíng. sōng yǔ jùn jì yuē: zéi yī cǎo jié yíng, dāng yòng huǒ gōng zhī. suì lìng jūn shì, měi rén shù cǎo yī bǎ, àn dì mái fú. qí yè dà fēng hū qǐ. èr gēng yǐ hòu, yī qí zòng huǒ, sōng yǔ jùn gè yǐn bīng gōng jī zéi zhài, huǒ yàn zhāng tiān, zéi zhòng jīng huāng, mǎ bù jí ān, rén bù jí jiǎ, sì sàn bēn zǒu.
時皇甫嵩、朱儁領軍拒賊,賊戰不利,退入長社,依草結營。嵩與俊計曰:「賊依草結營,當用火攻之。」遂令軍士,每人束草一把,暗地埋伏。其夜大風忽起。二更以後,一齊縱火,嵩與俊各引兵攻擊賊寨,火焰張天,賊眾驚慌,馬不及鞍,人不及甲,四散奔走。
shā dào tiān míng, zhāng liáng zhāng bǎo yǐn bài cán jūn shì, duó lù ér zǒu. hū jiàn yī biāo jūn mǎ, jǐn dǎ hóng qí, dāng tóu lái dào, jié zhù qù lù. wèi shǒu shǎn chū yī jiāng, shēn zhǎng qī chǐ, xì yǎn zhǎng rán, guān bài qí dū wèi, pèi guó qiào jùn rén yě, xìng cáo, míng cāo, zì mèng dé. cāo fù cáo sōng, běn xìng xià hòu shì, yīn wèi zhōng cháng shì cáo téng zhī yǎng zi, gù mào xìng cáo. cáo sōng shēng cāo, xiǎo zì ā mán, yī míng jí lì. cāo yòu shí, hǎo yóu liè, xǐ gē wǔ, yǒu quán móu, duō jī biàn. cāo yǒu shū fù, jiàn cāo yóu dàng wú dù, cháng nù zhī, yán yú cáo sōng. sōng zé cāo. cāo hū xīn shēng yī jì, jiàn shū fù lái, zhà dào yú dì, zuò zhōng fēng zhī zhuàng. shū fù jīng gào sōng, sōng jí shì zhī. cāo gù wú yàng. sōng yuē: shū yán rǔ zhōng fēng, jīn yǐ yù hū? cāo yuē: ér zì lái wú cǐ bìng yīn shī ài yú shū fù, gù jiàn wǎng ěr. sōng xìn qí yán. hòu shū fù dàn yán cāo guò, sōng bìng bù tīng. yīn cǐ, cāo dé zì yì fàng dàng. shí rén yǒu qiáo xuán zhě, wèi cāo yuē: tiān xià jiāng luàn, fēi mìng shì zhī cái bù néng jì. néng ān zhī zhě, qí zài jūn hū? nán yáng hé yóng jiàn cāo, yán: hàn shì jiāng wáng, ān tiān xià zhě, bì cǐ rén yě. rǔ nán xǔ shào, yǒu zhī rén zhī míng. cāo wǎng jiàn zhī, wèn yuē: wǒ hé rú rén? shào bù dá. yòu wèn, shào yuē: zi zhì shì zhī néng chén, luàn shì zhī jiān xióng yě. cāo wén yán dà xǐ. nián èr shí, jǔ xiào lián, wèi láng, chú luò yáng běi bù wèi. chū dào rèn, jí shè wǔ sè bàng shí yú tiáo yú xiàn zhī sì mén, yǒu fàn jìn zhě, bù bì háo guì, jiē zé zhī. zhōng cháng shì jiǎn shuò zhī shū, tí dāo yè xíng, cāo xún yè ná zhù, jiù bàng zé zhī. yóu shì, nèi wài mò gǎn fàn zhě, wēi míng pō zhèn. hòu wèi dùn qiū lìng, yīn huáng jīn qǐ, bài wèi qí dū wèi, yǐn mǎ bù jūn wǔ qiān, qián lái yǐng chuān zhù zhàn. zhèng zhí zhāng liáng zhāng bǎo bài zǒu, cáo cāo lán zhù, dà shā yī zhèn, zhǎn shǒu wàn yú jí, duó dé qí fān jīn gǔ mǎ pǐ jí duō. zhāng liáng zhāng bǎo sǐ zhàn dé tuō. cāo jiàn guò huáng fǔ sōng zhū jùn, suí jí yǐn bīng zhuī xí zhāng liáng zhāng bǎo qù le.
殺到天明,張梁、張寶引敗殘軍士,奪路而走。忽見一彪軍馬,盡打紅旗,當頭來到,截住去路。為首閃出一將,身長七尺,細眼長髯,官拜騎都尉,沛國譙郡人也,姓曹,名操,字孟德。操父曹嵩,本姓夏侯氏,因為中常侍曹騰之養子,故冒姓曹。曹嵩生操,小字阿瞞,一名吉利。操幼時,好遊獵,喜歌舞,有權謀,多機變。操有叔父,見操遊蕩無度,嘗怒之,言於曹嵩。嵩責操。操忽心生一計,見叔父來,詐倒於地,作中風之狀。叔父驚告嵩,嵩急視之。操故無恙。嵩曰:「叔言汝中風,今已愈乎?」操曰:「兒自來無此病;因失愛於叔父,故見罔耳。」嵩信其言。後叔父但言操過,嵩並不聽。因此,操得恣意放蕩。時人有橋玄者,謂操曰:「天下將亂,非命世之才不能濟。能安之者,其在君乎?」南陽何顒見操,言:「漢室將亡,安天下者,必此人也。」汝南許劭,有知人之名。操往見之,問曰:「我何如人?」劭不答。又問,劭曰:「子治世之能臣,亂世之奸雄也。」操聞言大喜。年二十,舉孝廉,為郎,除洛陽北部尉。初到任,即設五色棒十餘條於縣之四門,有犯禁者,不避豪貴,皆責之。中常侍蹇碩之叔,提刀夜行,操巡夜拿住,就棒責之。由是,內外莫敢犯者,威名頗震。後為頓丘令,因黃巾起,拜為騎都尉,引馬步軍五千,前來潁川助戰。正值張梁、張寶敗走,曹操攔住,大殺一陣,斬首萬餘級,奪得旗幡、金鼓、馬匹極多。張梁、張寶死戰得脫。操見過皇甫嵩、朱儁,隨即引兵追襲張梁、張寶去了。
què shuō xuán dé yǐn guān zhāng lái yǐng chuān, tīng dé hǎn shā zhī shēng, yòu wàng jiàn huǒ guāng zhú tiān, jí yǐn bīng lái shí, zéi yǐ bài sàn. xuán dé jiàn huáng fǔ sōng zhū jùn, jù dào lú zhí zhī yì. sōng yuē: zhāng liáng zhāng bǎo shì qióng lì fá, bì tóu guǎng zōng qù yī zhāng jiǎo. xuán dé kě jí xīng yè wǎng zhù. xuán dé lǐng mìng, suì yǐn bīng fù huí. dé dào bàn lù, zhǐ jiàn yī cù jūn mǎ, hù sòng yī liàng kǎn chē, chē zhōng zhī qiú, nǎi lú zhí yě. xuán dé dà jīng, gǔn ān xià mǎ, wèn qí yuán gù. zhí yuē: wǒ wéi zhāng jiǎo, jiāng cì kě pò yīn jiǎo yòng yāo shù, wèi néng jí shèng. cháo tíng chà huáng mén zuǒ fēng qián lái tǐ tàn, wèn wǒ suǒ qǔ huì lù. wǒ dá yuē: jūn liáng shàng quē, ān yǒu yú qián fèng chéng tiān shǐ? zuǒ fēng xié hèn, huí zòu cháo tíng, shuō wǒ gāo lěi bù zhàn, duò màn jūn xīn yīn cǐ cháo tíng zhèn nù, qiǎn zhōng láng jiāng dǒng zhuō lái dài jiāng wǒ bīng, qǔ wǒ huí jīng wèn zuì. zhāng fēi tīng bà, dà nù, yào zhǎn hù sòng jūn rén, yǐ jiù lú zhí. xuán dé jí zhǐ zhī yuē: cháo tíng zì yǒu gōng lùn, rǔ qǐ kě zào cì? jūn shì cù yōng lú zhí qù le. guān gōng yuē: lú zhōng láng yǐ bèi dǎi, bié rén lǐng bīng, wǒ děng qù wú suǒ yī, bù rú qiě huí zhuō jùn. xuán dé cóng qí yán, suì yǐn jūn běi xíng. xíng wú èr rì, hū wén shān hòu hǎn shēng dà zhèn. xuán dé yǐn guān zhāng zòng mǎ shàng gāo gāng wàng zhī, jiàn hàn jūn dà bài, hòu miàn màn shān sāi yě, huáng jīn gài dì ér lái, qí shàng dà shū tiān gōng jiāng jūn. xuán dé yuē: cǐ zhāng jiǎo yě! kě sù zhàn! sān rén fēi mǎ yǐn jūn ér chū. zhāng jiǎo zhèng shā bài dǒng zhuō, chéng shì fù lái, hū yù sān rén chōng shā, jiǎo jūn dà luàn, bài zǒu wǔ shí yú lǐ.
卻說玄德引關、張來潁川,聽得喊殺之聲,又望見火光燭天,急引兵來時,賊已敗散。玄德見皇甫嵩、朱儁,具道盧植之意。嵩曰:「張梁、張寶勢窮力乏,必投廣宗去依張角。玄德可即星夜往助。」玄德領命,遂引兵復回。得到半路,只見一簇軍馬,護送一輛檻車,車中之囚,乃盧植也。玄德大驚,滾鞍下馬,問其緣故。植曰:「我圍張角,將次可破;因角用妖術,未能即勝。朝廷差黃門左豐前來體探,問我索取賄賂。我答曰:『軍糧尚缺,安有餘錢奉承天使?』左豐挾恨,回奏朝廷,說我高壘不戰,惰慢軍心;因此朝廷震怒,遣中郎將董卓來代將我兵,取我回京問罪。」張飛聽罷,大怒,要斬護送軍人,以救盧植。玄德急止之曰:「朝廷自有公論,汝豈可造次?」軍士簇擁盧植去了。關公曰:「盧中郎已被逮,別人領兵,我等去無所依,不如且回涿郡。」玄德從其言,遂引軍北行。行無二日,忽聞山後喊聲大震。玄德引關、張縱馬上高岡望之,見漢軍大敗,後面漫山塞野,黃巾蓋地而來,旗上大書「天公將軍」。玄德曰:「此張角也!可速戰!」三人飛馬引軍而出。張角正殺敗董卓,乘勢赴來,忽遇三人衝殺,角軍大亂,敗走五十餘里。
sān rén jiù le dǒng zhuō huí zhài. zhuō wèn sān rén xiàn jū hé zhí. xuán dé yuē: bái shēn. zhuō shén qīng zhī, bù wèi lǐ. xuán dé chū, zhāng fēi dà nù yuē: wǒ děng qīn fù xuè zhàn, jiù le zhè sī, tā què rú cǐ wú lǐ. ruò bù shā zhī, nán xiāo wǒ qì! biàn yào tí dāo rù zhàng lái shā dǒng zhuō. zhèng shì: rén qíng shì lì gǔ yóu jīn, shuí shí yīng xióng shì bái shēn? ān dé kuài rén rú yì dé, jǐn zhū shì shàng fù xīn rén!
三人救了董卓回寨。卓問三人現居何職。玄德曰:「白身。」卓甚輕之,不為禮。玄德出,張飛大怒曰:「我等親赴血戰,救了這廝,他卻如此無禮。若不殺之,難消我氣!」便要提刀入帳來殺董卓。正是:人情勢利古猶今,誰識英雄是白身?安得快人如翼德,盡誅世上負心人!
bì jìng dǒng zhuō xìng mìng rú hé, qiě tīng xià wén fēn jiě.
畢竟董卓性命如何,且聽下文分解。