strong xuè zhǐ hài wú gū jīn guān xuě wǎng fǎ strong
血指害無辜 金冠雪枉法
tiān lǐ zhāo zhāo wèi xǔ méng, shuí yún qū yì bù zhōng tōng.
天理昭昭未許蒙,誰雲屈抑不終通。
bù yí qǐ kěn rǎng tóng shě, dì wǔ hé cháng tà fù wēng.
不疑豈肯攘同舍,第五何嘗撻婦翁。
dōng hǎi sān nián xī chì dì, yàn tái liù yuè dǔ shuāng kōng.
東海三年悉赤地,燕台六月睹霜空。
yóu lái rén shì jiǔ yuǎn dìng, qiě zì xū xīn tīng zhì gōng.
由來人事久遠定,且自虛心聽至公。
zhōng jiàn yí, xìn jiàn bàng, gǔ lái cháng yǒu. dān zhǐ yǒu gè shì fēi zhōng dìng, lì jiǔ zì míng. gù gǔ rén yǒu dào:
忠見疑,信見謗,古來常有。單只有個是非終定,歷久自明。故古人有道:
zhōu gōng kǒng jù liú yán rì, wáng mǎng qiān gōng xià shì shí.
周公恐懼流言日,王莽謙恭下士時。
jiǎ ruò yī zhāo shēn biàn sǐ, hòu lái zhēn jiǎ yǒu shuí zhī?
假若一朝身便死,後來真假有誰知?
bù zhī tiān piān jiào zhōu gōng bù sǐ, shǐ jū dōng sān nián zhī hòu, xiǎo dé liú bàng shuō tā móu hài chéng wáng de, shì tā xiōng guǎn shū, dì cài shū. chéng wáng bù néng xǐ xuě tā, tiān yòu dà léi diàn jí fēng, jīng dòng chéng wáng, zhè shì wú qū bù shēn. jiù rú mù xià wèi zhōng xián, bǎ yī gè sān àn yī wǎng dǎ jǐn xián liáng, hái pà bù gòu, yòu tiān chū fēng jiāng xíng huì yī jié, bǎ zhèng zhí de niǔ zuò jiān xié, qīng lián de niǔ zuò tān huì, fáng wēi de niǔ zuò shēng shì, xuē de xuē, sǐ de sǐ, shù de shù, zhuī zāng de zhuī zāng. hái yǒu yī gān qiǎo wèi diǎn zhuì gōng wèi jùn zhí yī xīn fù shì zhī shǒu zhē tiān, yào shǐ zhè qǐ zhōng liáng jué bù néng bào bái. bù qī shèng zhǔ dāng yáng, fù pén jǐn zhú, zhōng gān yì dǎn zhōng jiǔ zhāo rán tiān xià. zhè shì dà shì, hái yǒu xiǎo shì, huò zài wèn guān zhī hú tú, huò shì jī zhī qiǎo còu, yě méi yǒu gè yī shí suī huì, hòu lái bù míng zhī lǐ.
不知天偏教周公不死,使居東三年之後,曉得流謗說他謀害成王的,是他兄管叔,弟蔡叔。成王不能洗雪他,天又大雷電疾風,驚動成王,這是無屈不伸。就如目下魏忠賢,把一個「三案」一網打盡賢良,還怕不夠,又添出封疆行賄一節,把正直的扭作奸邪,清廉的扭做貪穢,防微的扭做生事,削的削,死的死,戍的戍,追贓的追贓。還有一干巧為點綴、工為捃摭、一心附勢、隻手遮天,要使這起忠良決不能暴白。不期聖主當陽,覆盆盡燭,忠肝義膽終久昭然天下。這是大事,還有小事,或在問官之糊塗,或事跡之巧湊,也沒有個一時雖晦,後來不明之理。
huà shuō wǒ cháo chù zhōu fǔ yǒu yī gè lì, xìng dù, tā yuán shì běn fǔ lóng quán xiàn rén, nà yín chōng cān zài běn fǔ xíng fáng. jiā lǐ yǒu sān wǔ shí mǔ tián, jiā shì jǐn kě guò dé. qī wáng shì shēng yǒu yī gè ér zi, yīn shǎo rǔ, gù yī gè nǎi niáng jīn shì. hái yǒu xiǎo sī ā cái, qià dǎo shì gè shǒu běn fèn de. zhù zài fǔ èr mén lǐ. xī biān gōng xiè.
話說我朝處州府有一個吏,姓杜,他原是本府龍泉縣人,納銀充參在本府刑房。家裡有三、五十畝田,家事盡可過得。妻王氏生有一個兒子,因少乳,雇一個奶娘金氏。還有小廝阿財,恰倒是個守本分的。住在府二門裡。西邊公廨。
yǒu yī féng wài láng, shì zài bīng fáng de, yě yǒu jiā sī. mǔ shào shì, qī jiāng shì chū rù jīn guān jīn jì. cháng qǐng rén, zhuān yòng xiē yín bēi zhī lèi. liǎng jiā xiāng jìn, dù wài láng hòu mén zhèng duì zhe féng wài láng qián mén, liǎng jiā cháng bēi jiǔ wǎng lái. nèi lǐ yě dōu xiāng jiàn, shì jí xiāng hǎo de. gù cǐ dù jiā zhè nǎi niáng měi cháng bào le zhè wá zǐ chuǎng dào tā jiā. gè jiā gōng xiè dōu yě bù shèn dà, fáng zhōng jìng shì nǎi zǐ cháng zǒu de.
有一馮外郎,是在兵房的,也有家私。母邵氏,妻江氏出入金冠金髻。常請人,專用些銀杯之類。兩家相近,杜外郎後門正對着馮外郎前門,兩家常杯酒往來。內里也都相見,是極相好的。故此杜家這奶娘每常抱了這娃子闖到她家。各家公廨都也不甚大,房中竟是奶子常走的。
yī rì, zhǐ jiàn féng wài láng yǒu gè qīn juàn shēng rì, yào hé jiā qù bài hè. zhè nǎi zǐ biàn qù bāng tā dài guān ér chā huā ér, cuān duō chū mén. féng wài láng yǐ zhe zài fǔ lǐ, yīn bù liú rén zhào kàn, suǒ le mén, jìng zì qù le.
一日,只見馮外郎有個親眷生日,要合家去拜賀。這奶子便去幫她戴冠兒、插花兒,攛掇出門。馮外郎倚着在府里,因不留人照看,鎖了門,竟自去了。
bù qī zhuàng chū tā yī gè běn fáng shū shǒu zhāng sān lái. zhè rén nián jì bù duō, hǎo de shì huā hòng piáo dǔ. zhēng nài jiā zhōng biàn zhǐ běn děng, qǔ dé yī gè qī xiǎo, shāo shāo pō yǒu xiē ér péi jià, nǎ lǐ gòu tā dōng nuó xī yǎn? jiù shì gōng shì, běn fáng yě shǎo. jiǎng shí jié yòu yǒu jī nián lǎo xiān shēng zuò zhǔ dǎ hòu shǒu, tā bù guò dé gè táng zhòng bāo ér, jiǎng le yī èr liǎng, dào tā bù guò yī èr qián, bù gòu tā yī zhì, jiā lǐ qī zǐ shí cháng bào yuàn tā. tā bù zài xīn shàng, jīn rì chū jǐ qián fèn zǐ zài mǒu chù chuàn xì, míng rì qǐng mǒu rén yóu shān, zài mǒu chù xiǎo niáng jiā piáo, yě shì xiǎo shì. zhǐ huài shì shì gè dǔ, tā què niàn niàn zhǐ shì zài zhè biān. zhǐ shì zhè dǔ chǎng shàng zuì shì nán dǔ chū de, chū qù dào yíng yī èr qián yín zi, yǔ nǐ gè tián tóu. hòu lái biàn yào zuò nòng le, rú qián hóng zhuō lǜ, shù chóu mǎ shí tiān shuǐ, hái yǒu yòng yào tóu zǐ, dōu shì sì wǔ liù de. xī rì yǒu yī gè rén shàn dǔ, shàn yòng yào tóu zǐ, yī gè gōng zǐ yǔ tā dǔ, jiāng tā shēn biān sōu biàn, zhǐ jiàn dǔ dào bàn lán shí, tā xiǎo sī ná yī pán hóng shì mài zūn, tā jiù bǎ yī gè cuō zài kǒu lǐ, chū pí yǔ hé shí, yǐ jiāng tóu zǐ chū zài shǒu zhōng, lián zhì jǐ zhì, yǐ yíng le xǔ duō. tā fù shēn yòu guǒ zài shì pí lǐ piē zài dì xià, nǎ gè zhī dé? suǒ yǐ dōu chū bù dé jī dǔ shǒu.
不期撞出他一個本房書手張三來。這人年紀不多,好的是花鬨嫖賭。爭奈家中便只本等,娶得一個妻小,稍稍頗有些兒陪嫁,哪裡夠他東挪西掩?就是公事,本房也少。講時節又有積年老先生做主打後手,他不過得個「堂眾包兒」,講了一、二兩,到他不過一、二錢,不夠他一擲,家裡妻子時常抱怨他。他不在心上,今日出幾錢分子在某處串戲,明日請某人游山,在某處小娘家嫖,也是小事。只壞事是個賭,他卻念念只是在這邊。只是這賭場上最是難賭出的,初去倒贏一二錢銀子,與你個甜頭。後來便要做弄了,如鉗紅、捉綠,數籌馬時添水,還有用藥骰子,都是四、五、六的。昔日有一個人善賭,(善用藥骰子,一個公子與他賭,將他身邊搜遍,只見賭)到半闌時,他小廝拿一盤紅柿賣尊,他就把一個撮在口裡,出皮與核時,已將骰子出在手中,連擲幾擲,已贏了許多。他復身又裹在柿皮里撇在地下,哪個知得?所以都出不得積賭手。
tā zì dào cōng míng, yě zài dǔ xíng zhōng zǒu dé de, zuān shēn rù qù. bù qī jīn rì shū qù zōng mào, míng rì dāng xià hǎi qīng, shū le dāng qù fān. xiān shì tōu lǎo pó yī shì, jí dào hòu tóu méi le, lián jiā zhōng tóng biāo xuàn zi xī hú dēng tái yī gài tōu qù. guǎn tóu shǎo, bù gòu dǔ, bì zhì suō shǒu suō jiǎo. méi dǎn, zì rán yuè shū. zhè rì shū dé jí le, yì sī yào lái yá mén lǐ mō jǐ fēn fān chóu.
他自道聰明,也在賭行中走得的,鑽身入去。不期今日輸去鬃帽,明日當下海青,輸了當去翻。先是偷老婆衣飾,及到後頭沒了,連家中銅杓、鏇子、錫壺、燈台一概偷去。管頭少,不夠賭,必至縮手縮腳。沒膽,自然越輸。這日輸得急了,意思要來衙門裡摸幾分翻籌。
zǒu dào mén shàng, jiàn yī lǎo yī shào nǚ rén zǒu chū lái shàng jiào, hòu biān suí zhe yī gè dài zōng fāng jīn dà xiù lán shā hǎi qīng de, shì tā běn fáng féng wài láng, hòu miàn xiǎo sī qín tóng tiāo zhe liǎng gè biǎn tiāo hé ér.
走到門上,見一老一少女人走出來上轎,後邊隨着一個戴騣方巾、大袖藍紗海青的,是他本房馮外郎,後面小廝琴童挑着兩個扁挑盒兒。
zhāng sān dào: zhè gǒu mán dào kuò, bù zhī nǎ lǐ qù? zǒu jìn fáng lǐ, zhǐ jiàn yī rén yě méi.
張三道:「這狗蠻倒闊,不知哪裡去?」走進房裡,只見一人也沒。
zuò le yī huì, xiǎng dào: lǎo féng zhè mán zi xiàng lái qǐng wǒ men, tā mài nòng liǎng jiàn yín qì. jīn rì quán jiā qù chī jiǔ, liào bì dào wǎn cái huí. wǒ zhǐ zuò xún tā, méi rén shí, zuò tā yī dàng, jué rán gòu liǎng rì shuǎ! gōng shì zhè liǎng fēn sāo tóng, nǎ dāng dé shén shì! cóng lái rén jí jì shēng yòu dào jìn dǔ jìn zéi.
坐了一會,想道:「老馮這蠻子向來請我們,他賣弄兩件銀器。今日全家去吃酒,料必到晚才回。我只做尋他,沒人時,做他一檔,決然夠兩日耍!公事這兩分騷銅,哪當得什事!」從來人急計生;又道「近賭近賊」。
zǒu dào tā mén qián, jiàn shì tiě jiāng jūn bǎ mén, duì mén méi gè rén yǐng, tā biàn jiāng suǒ niǔ. zhuó lì yī niǔ, quán tóu niǔ duàn, huà le zhǐ tóu, xiān xuè lín lí. xīn lǐ xiǎng dào: chū jūn bù lì! yòu dào shì xuè cái, yí dìng yǒu wù. fǎn shuān le mén, zhí zǒu jìn qù. zhǐ shàng xuè liú bù zhǐ, shí dé yī tiáo bù ér jiāng lái chán le. jìng rù fáng zhōng, qiào kāi xiāng zi, lǐ biān hái shèng dé yī dǐng jīn guān liǎng duì yín bēi yī shuāng jīn chāi jǐ zhī qiào huā. tā zhí fān dào dǐ, yǒu yī fēng zhěng yín, yòu jǐ liǎng suì yín, dōu fàng zài shēn biān. xīn máng shǒu luàn, zǎo bǎ zhǐ shàng bù tiáo luò zài xiāng zhōng, tā yě bù zhī. zǒu chū lái, jìng wǎng wài biān yī liū.
走到他門前,見是鐵將軍把門,對門沒個人影,他便將鎖扭。着力一扭,拳頭扭斷,劃了指頭,鮮血淋漓。心裡想道:「出軍不利!」又道是「血財」,一定有物。反拴了門,直走進去。指上血流不止,拾得一條布兒將來纏了。徑入房中,撬開箱子,裡邊還剩得一頂金冠、兩對銀杯、一雙金釵、幾枝俏花。他直翻到底,有一封整銀,又幾兩碎銀,都放在身邊。心忙手亂,早把(指上)布條落在箱中,他也不知。走出來,竟往外邊一溜。
sù yǒu gǒu tōu jì liǎ, xǐ de qián cái rù zhǎng,
素有狗偷伎倆,喜得錢財入掌,
zhǐ gù yī shí bù zhī, kǒng pà zhōng chéng mó zhàng.
只顧一時不知,恐怕終成磨障。
yòu xiǎng: wǒ xiàng lái rén zhī wǒ shì gè bèi guǐ, nǎ dé zhè xǔ duō wù jiàn? kuàng liù yuè dān yī dān shang, jiào rén kàn jiàn bù yǎ. zhuǎn rù fáng zhōng, chèn méi rén, jiāng jīn guān chāi huā yín bēi fàng rù yī gè duō nián bù kāi de wén juàn xiāng nèi, zhí cáng zài dǐ lǐ, shàng miàn gài le wén juàn. zhǐ jiāng yín zi yāo zài shēn biān, gè chù qù kuài huó.
又想:「我向來人知我是個骳鬼,哪得這許多物件?況六月單衣、單裳,叫人看見不雅。」轉入房中,趁沒人,將金冠、釵、花、銀杯放入一個多年不開的文卷箱內,直藏在底里,上面蓋了文卷。只將銀子腰在身邊,各處去快活。
zhǐ shì féng wài láng zài nà xiāng chī jiǔ kàn xì, yīn jiā zhōng wú rén, zhe qín tóng xiān huí lái kān jiā. qín tóng tān kàn liǎng zhé xì bù zǒu, zhí zhì bàn běn, huí jiā, kàn jiàn mén shàng suǒ yǐ méi. yí lù jìn qù, chóng chóng mén dōu kāi, zhí dào lǐ biān, fáng mén yě kāi de, xiāng zi yě kāi de. jí máng pǎo chū mén lái, bào zhī jiā zhǔ gōng.
只是馮外郎在那廂吃酒看戲,因家中無人,着琴童先回來看家。琴童貪看兩折戲不走,直至半本,回家,看見門上鎖已沒。一路進去,重重門都開,直到裡邊,房門也開的,箱子也開的。急忙跑出門來,報知家主公。
ǒu rán dù jiā nǎi zǐ kāi chū hòu mén, jiàn tā huāng huāng de, wèn dào: qín tóng! shén me máng?
偶然杜家奶子開出後門,見他慌慌的,問道:「琴童!什麼忙?」
huí dào: zhe le zéi! zhe le zéi!
回道:「着了賊!着了賊!」
yī jìng zǒu dào jiǔ xí shàng, duì féng wài láng dào: yé! jiā xià zhe zéi le, zhe zéi le!
一徑走到酒席上,對馮外郎道:「爺!家下着賊了,着賊了!」
féng wài láng dào: bù méi shén me?
馮外郎道:「不沒什麼?」
qín tóng dào: xiāng zǐ dōu kāi le. féng wài láng diū le jiǔ zhōng biàn zǒu, liǎng gè nèi juàn suí jí huí lái. wài miàn tóng biāo huǒ xiān dōu bù shī. zǒu dào fáng zhōng, zhǐ jiàn dǎ kāi liǎng zhī xiāng zi, lǐ biān yī fú dōu fān luàn, dào dǐ bù jiàn le jīn guān chāi huā jiǔ bēi yín liǎng. zhè liǎng gè nèi juàn yòu jiāng yī fú zhú jiàn tí chū lái chá, què jiàn zhè bù tiáo ér yuán yuán tǒng zhe, shàng biān yǒu xiē xuè hén.
琴童道:「箱子都開了。」馮外郎丟了酒盅便走,兩個內眷隨即回來。外面銅杓、火杴都不失。走到房中,只見打開兩隻箱子,裡邊衣服都翻亂,到底不見了金冠、釵花、酒杯、銀兩。這兩個內眷又將衣服逐件提出來查,卻見這布條兒圓圓筒着,上邊有些血痕。
liǎng gè dào: yī shang chá dé bù quē, zhè wù shì nǎ lǐ lái de?
兩個道:「衣裳查得不缺,這物是哪裡來的?」
féng wài láng dào: zhè yí dìng shì zéi shǒu shàng de, qiě liú zhe. suí jí qù jiào yīng bǔ lái kàn.
馮外郎道:「這一定是賊手上的,且留着。」隨即去叫應捕來看。
yīng bǔ dào: niǔ suǒ jìn qù, bù xiāo de shuō. xiàng bù shì gè tòu shǒu ér. zhǐ qīng tiān bái rì fǔ lǐ shī dào, wài zéi cóng hé dé lái? zhè hái zài zuǒ yòu qián hòu chuài.
應捕道:「扭鎖進去,不消得說。像不似個透手兒。只青天白日府里失盜,外賊從何得來?這還在左右前後踹。」
féng wài láng jiù zài běn fǔ jīng lì sī dì le zhāng shī dān. dù wài láng yě lái tàn wàng, yì quàn wèi tā. dàn shì shī wù yuàn lái rén, féng jiā méi le wù shì, zì rán yào hú cāi luàn cāi, yòu shì yīng bǔ shuō le jù fǔ zhōng rén, yīn cǐ zhī zài lín jìn yí cāi.
馮外郎就在本府經歷司遞了張失單。杜外郎也來探望,亦勸慰他。但是失物怨來人,馮家沒了物事,自然要胡猜亂猜,又是應捕說了句府中人,因此只在鄰近疑猜。
wǎn jiān sān gè ér chī jiǔ, hū rán féng wài láng qī jiāng shì dào: zhè shì wǒ yǒu xiē yí xīn, duì mén dù jiā yǔ wǒ men jǐn duì mén, mò bú shì tā nǎi zǐ píng rì zài wǒ jiā chuān jìn chuān chū, lù jìng dōu shú, zuó rì yòu lái zhè biān cuān duō wǒ men chuān dài, xiǎo dé wǒ men méi rén, zuò zhè shǒu jiǎo, lù jìn bān qù? suǒ yǐ wú yī rén kàn jiàn.
晚間三個兒吃酒,忽然馮外郎妻江氏道:「這事我有些疑心,對門杜家與我們緊對門,莫不是他奶子平日在我家穿進穿出,路徑都熟,昨日又來這邊攛掇我們穿戴,曉得我們沒人,做這手腳,路近搬去?所以無一人看見。」
qín tóng lì zài nà biān shāi jiǔ, tīng dé zhè huà biàn dào: zhèng shì. wǒ zuó rì chū mén lái shuō de shí jié, nà nǎi zǐ hái zhàn zài hòu mén biān kàn. shuō dào xiāng zi lǐ xún chū shén fù shǒu bù tiáo ér, wǒ jì dé qián rì tā zài jǐng shàng pò yú, shāng le zhǐ tóu, yě bāo zhuó shǒu, xiǎng zhēn shì tā.
琴童立在那邊篩酒,聽得這話便道:「正是。我昨日出門來說的時節,那奶子還站在後門邊看。說道箱子裡尋出什縛手布條兒,我記得前日她在井上破魚,傷了指頭,也包着手,想真是她。」
shào shì dào: zhè xiē nǎi zǐ, xiāng xià cái lái de hái hǎo, ruò shì zǒu guò jǐ jiā de guò quān zhū, nǎ lǐ kěn kào zhè sān sì liǎng shēn qián? huò shì gōu dā nán rén, tōu hán sòng nuǎn huò shì fèng chéng zhǔ mǔ, bān shì tiāo fēi hái yòu zéi shǒu zéi jiǎo, tōu dōng mō xī, shí gè zhōng jiān méi yī liǎng gè hǎo. gù cǐ wǒ shuō zhè xiē rén bú yào bǎ tā chuān fáng rù hù. nà xiǎo sī ā cái yīng tóu gú nǎo, yī fā shì gè zéi xiāng. yī gè tōu, yī gè dì, shén chū guǐ méi, zì rán bù zhī bù jué.
邵氏道:「這些奶子,鄉下才來的還好,若是走過幾家的「過圈豬」,哪裡肯靠這三四兩身錢?或是勾搭男人,偷寒送暖;或是奉承主母,搬是挑非;還又賊手賊腳,偷東摸西,十個中間沒一兩個好。故此我說這些人不要把她穿房入戶。那小廝阿財鷹頭鶻腦,一發是個賊相。一個偷,一個遞,神出鬼沒,自然不知不覺。」
féng wài láng dào: zhè shì bú shì zuò shuǎ de, shuō bù zháo, yuān qū píng rén, fǎn shū yī tiē. kuàng qiě lǎo dù zuò rén jí zhōng hòu, liào bù zuò zhè shì.
馮外郎道:「這事不是作耍的,說不着,冤屈平人,反輸一帖。況且老杜做人極忠厚,料不做這事。」
shào shì dào: lǎo dù zhōng hòu, nǎi zǐ jí ā cái xū bù zhōng hòu. yīng bǔ yě shuō shì jiǎo gēn tóu rén.
邵氏道:「老杜忠厚,奶子及阿財須不忠厚。應捕也說是腳跟頭人。」
féng wài láng dào: qiě màn màn zhe yīng bǔ chuài tā. yòu dào qín tóng bù zǎo huí kān jiā, yào dǎ tā.
馮外郎道:「且慢慢着應捕踹他。」又道琴童不早回看家,要打他。
cì zǎo, qín tóng dài le qì, rèn le zhēn, jí biàn duì zhe dù jiā hòu mén mà dào: méi lián chǐ de! yín zi zhè děng hǎo yòng? dài lèi wǒ yào dǎ. ruò yào yín zi, zěn bù yǎng xiē hàn? nǎi píng rì kàn shú lù, zhèng hǎo tāo, tāo qù de, zhǐ pà bù dé shòu xiǎng! zǒu chū zǒu jìn, zhī zài nà xiāng mà.
次早,琴童帶了氣,認了真,即便對着杜家後門罵道:「沒廉恥的!銀子這等好用?帶累我要打。若要銀子,怎不養些漢?妳平日看熟路,正好掏,掏去的,只怕不得受享!」走出走進,只在那廂罵。
hòu mén zhèng shì dù jiā chú fáng, zhè nǎi zǐ píng rì shǒu jiǎo jué hǎo, zhǐ shì hǎo shì yǔ rén duì zuǐ ér. tīng le dào: zhè xiǎo sī yī fā wú lǐ! zěn duì zhe wǒ jiā mà?
後門正是杜家廚房,這奶子平日手腳絕好,只是好是與人對嘴兒。聽了道:「這小廝一發無禮!怎對着我家罵?」
wáng shì dào: tā jiā lǐ bù jiàn wù shì, jiā zhǔ yào dǎ tā. yě yào mà, bú yào cǎi tā. ái dào wǎn, nǎi zǐ kāi mén chū qù pō shuǐ, qià hǎo yíng zhe zhè xiǎo sī, zài nà lǐ shén tiào guǐ tiào, yuè fā mà dé xiōng. dào: méi lián chǐ yǎng hàn jīng, nǎi zhǐ tōu yuán wén quē shī hàn bà le, zěn yòu lái tōu wǒ jiā wù shì? jīn guān ér hǎo dài, pà méi fú yín zi hǎo yòng, pà yòng bù xiāo! nǎi zǐ bù hǎo yīng tā.
王氏道:「他家裡不見物事,家主要打他。也要罵,不要睬他。」捱到晚,奶子開門出去潑水,恰好迎着這小廝,在那裡神跳鬼跳,越發罵得凶。道:「沒廉恥養漢精,妳只偷(原文缺失)(漢罷了,怎又來)偷我家物事?金冠兒好戴,怕沒福;銀子好用,怕用不消!」奶子不好應他。
bù hé mà le, lái bǎ nǎi zǐ shǒu yī chě dào: nǎi ā mǔ, wǒ jì dé nǎi qián rì shǒu shàng pò yú shāng le fù tiáo bái bù tiáo, wǒ jiā xiāng lǐ yě yǒu zhè yàng yī tiáo bái bù tiáo. nǎi zǐ tīng tā mà le bàn rì, shēng shēng dōu lán bàn zhe tā, xīn zhōng zhèng nǎo.
不合罵了,來把奶子手一扯道:「奶阿姆,我記得妳前日手上破魚傷了縛條白布條,我家箱裡也有這樣一條白布條。」奶子聽他罵了半日,聲聲都攔絆着她,心中正惱。
tīng le zhè yī jù, bù jué liǎn ér tōng hóng, yī zhǎng dǎ qù, dào: nǐ zhè xiǎo zéi zhǒng, zài cǐ mà lái mà qù, yǔ wǒ wú gàn, wǒ bìng bù lǐ nǐ, zěn shuō dào wǒ shēn shàng lái? zhōng bù rán wǒ zǒu shú lù jìng, tāo nǐ jiā de?
聽了這一句,不覺臉兒通紅,一掌打去,道:「你這小賊種,在此罵來罵去,與我無干,我並不理你,怎說到我身上來?終不然我走熟路徑,掏你家的?」
qín tóng niē zhù shǒu dào: zhēn zāng shí wù xiàn zài, nán dào wǒ jiā lǐ zuò gè gū ér yuān nǎi? nǎi zǐ dòng qì, liǎng gè dǎ zuò yī tuán.
琴童捏住手道:「真贓實物現在,難道我家裡做個箍兒冤妳?」奶子動氣,兩個打做一團。
liǎng jiā zhǔ rén yǔ lín shě dōu chū lái kàn. yī gè dào yuān rén zuò zéi yī gè dào: nǎi shǒu shàng xiàn xiàn shì gè zhèng jiàn, zài zhé bù kāi.
兩家主人與鄰舍都出來看。一個道「冤人做賊」;一個道:「妳手上現現是個證見,再折不開。」
dù wài láng dào: wǒ zhè ā mǔ, tā shǒu jiǎo jí hǎo. zài wǒ jiā yī nián, bìng bù céng yǒu yī háo jiǎo tā shǒu wāi. mò cuò yuān le rén.
杜外郎道:「我這阿姆,她手腳極好。在我家一年,並不曾有一毫腳塌手歪。莫錯冤了人。」
féng wài láng dào: shì zhí còu qiǎo, guài bù dé wǒ xiǎo sī yí xīn. liǎng xià gè zì chě kāi zì jǐ de rén. zhǐ shì liǎng biān nèi lǐ dōu pò le liǎn.
馮外郎道:「事值湊巧,怪不得我小廝疑心。」兩下各自扯開自己的人。只是兩邊內里都破了臉。
dù jiā dào: tā zì zài yá mén, bù xiǎo fǎ dù? zéi zěn hǎo yuān rén! zhè guān sī pà chī bù qǐ.
杜家道:「他自在衙門,不曉法度?賊怎好冤人!這官司怕吃不起。」
féng jiā dào: méi lián chǐ, zòng rén zuò zéi, hái yào jiǎ qiáng. liǎng biān mà gè bù xiē. dù jiā ā cái yě nǎo le, jiù gǎn chū lái xiāng mà, jiàn jiàn chéng chǎng.
馮家道:「沒廉恥,縱人做賊,還要假強。」兩邊罵個不歇。杜家阿財也惱了,就趕出來相罵,漸漸成場。
zhòng rén dōu àn dào féng jiā yǒu lǐ. lián zhè liǎng gè nán rén, yī gè yào zhuō zéi, yī gè yào xǐ qīng, qǐ chū hái hǎo, hòu lái bèi zhè xiē fù rén yī shuō, dōu fān zhuǎn miàn lái. féng wài láng gào sù liǎng yuán wén quē shī láng, què dào zài méi zhè còu qiǎo de. zhāng sān yě měi rì jìn yá mén kàn xiē dòng jìng, kàn kàn juǎn xiāng, jiā zài rén huǒ lǐ dào: zhè zhǐ tóu biàn shì cǐ chù wú yín.
眾人都暗道馮家有理。連這兩個男人,一個要捉賊,一個要洗清,起初還好,後來被這些婦人一說,都翻轉面來。馮外郎告訴兩(原文缺失)(廊),卻道再沒這湊巧的。張三也每日進衙門看些動靜,看看卷箱,夾在人伙里道:「這指頭便是『此處無銀』。」
liǎng gè wài láng yī qí yōng dào jīng lì sī, jīng lì chū lái, liǎng gè gè zhí yī shuō, nǐ yòu lǎo gōng zǔ, wǒ yòu lǎo gōng zǔ. zhè jīng lì guān xiǎo, yā bù fú, duì le féng wài láng dào: zhè yuán yǒu xiē xíng jī.
兩個外郎一齊擁到經歷司,經歷出來,兩個各執一說,你又「老公祖」,我又「老公祖」。這經歷官小,壓不伏,對了馮外郎道:「這原有些形跡。」
duì dù wài láng dào: zéi yuán shì yuān bù dé de. fēn lǐ bù kāi, dào: zhè shì dà, wǒ zhǐ chéng táng bà le. bù gǎn shāng jí nǎ biān. zhǐ jiāng féng wài láng yuán dì shī dān bìng liǎng jiā kǒu cí lù chéng.
對杜外郎道:「賊原是冤不得的。」分理不開,道:「這事大,我只呈堂罷了。」不敢傷及哪邊。只將馮外郎原遞失單並兩家口詞錄呈。
zǎo jiān zhī fǔ shēng táng shí, liǎng biān jù zhuàng lái gào. yī gè gào shì wō dào yī gè gào shì wū xiàn. zhī fǔ xiān wèn féng wài láng, dào: xiǎo de běn fǔ lì, qián rì jǔ jiā qù bài shòu, yǒu zéi jué rù gōng xiè, dào qù jīn guān yín liǎng děng wù. xiāng nèi yí yǒu dài xuè bù yī tiáo. xiǎo sī qín tóng jiàn dù wài láng jiā nǎi zǐ cháng zài xiǎo de jiā chū rù, tā zhǐ shàng dài yǒu shāng hén. qù wèn tā, liǎng biān zhēng nào, jī nǎo lǎo yé.
早間知府升堂時,兩邊具狀來告。一個告是窩盜;一個告是誣陷。知府先問馮外郎,道:「小的本府吏,前日舉家去拜壽,有賊抉入公廨,盜去金冠、銀兩等物。箱內遺有帶血布一條。小廝琴童見杜外郎家奶子常在小的家出入,她指上帶有傷痕。去問她,兩邊爭鬧,激惱老爺。」
yòu wèn dù wài láng, dào: xiǎo de yě shì běn fǔ lì, jiā lǐ yǒu nǎi zǐ jīn shì, píng rì jí shǒu fèn, qián rì shí zài jiā zhōng, bìng bù céng dào féng wài láng jiā. zāo tā wū xiàn, bù gān jù gào.
又問杜外郎,道:「小的也是本府吏,家裡有奶子金氏,平日極守分,前日實在家中,並不曾到馮外郎家。遭他誣陷,不甘具告。」
zhī fǔ dào: wǒ zhè fǔ lǐ cháng gào shī dào, wǒ xiǎng mén shàng bǎ shǒu shén yán, nèi wài yī qīng rú shuǐ, shuí gǎn jìn lái zuò yuán wén quē shī zéi? yí dìng shì wǒ yá mén rén yì.
知府道:「我這府里常告失盜,我想門上把守甚嚴,內外一清如水,誰敢進來作(原文缺失)(賊)?一定是我衙門人役。」
jiào ná nà bù tiáo lái kàn, yuán shì yuán wén quē shī bái bù tiáo shàng, yuán wén quē shī dài yǒu xuè jī de. zhī fǔ kàn le, jiào zào lì kàn nǎi zǐ yuán wén quē shī shǒu shàng kě yǒu shāng me?
叫拿那布條來看,原是(原文缺失)(白布條)上,(原文缺失)(帶有血跡)的。知府看了,叫皂隸看奶子(原文缺失)(手上可有)傷麼?」
zào lì kàn le dào: yǒu shāng, shì huà kāi de, jiāng hǎo le. jiào ná le bù tiáo yǔ tā tào., zào lì zǒu qù chě guò zhǐ tóu, zhǐ yī qìn, guǒ rán qìn shàng, dào: tào dé shàng de.
皂隸看了道:「有傷,似劃開的,將好了。」叫拿了布條與她套。,皂隸走去扯過指頭,只一撳,果然撳上,道:「套得上的。」
zhī fǔ xiào le yī xiào, dào: zhè míng shì píng rì wǎng lái, qīng chē shú lù, qián rì chéng tā wú rén, dào tā cái wù, huāng máng bǎ zhè wù luò zài xiāng zhōng, zài bù xiāo jiǎng dé. bù rán, tiān xià yǒu zhè děng còu qiǎo de shì? zā qǐ lái!
知府笑了一笑,道:「這明是平日往來,輕車熟路,前日乘他無人,盜他財物,慌忙把這物落在箱中,再不消講得。不然,天下有這等湊巧的事?拶起來!」
yī zā zā dé shā zhū bān jiào dào: shí shì bù céng.
一拶拶得殺豬般叫道:「實是不曾。」
zhī fǔ dào tā yī gè nǚ rén yě méi dǎn, tā jiā hái yǒu rén me?
知府道;「她一個女人也沒膽,他家還有人麼?」
féng wài láng dào: tā jiā hái yǒu gè ā cái. jiào ná lái. zhuō dào, yào tā zhāo tóng dào.
馮外郎道:「他家還有個阿財。」叫拿來。捉到,要他招同盜。
ā cái dào: qián rì jīn shì zài jiā, bìng bù céng chū mén. shuō tā tōu, zhēn shì yuān wǎng! zěn gàn lián dé xiǎo rén?
阿財道:「前日金氏在家,並不曾出門。說她偷,真是冤枉!怎干連得小人?」
zhī fǔ dào: nǐ shuō dé tā gān jìng, shuō nǐ yě gān jìng, zhèng shì tóng móu. yī jiā gùn bù zhāo, zài yī jiā gùn, jiā de ā cái yūn qù, jiǎo dōu jiā zhé. nà biān nǎi zǐ yī jiā gùn dāng bù dé, zǎo yǐ zhāo chéng dào le. wèn shì yǔ ā cái tóng dào? tā yòu zhāo le. zhǐ yǒu zāng, zhǐ dōng huà xī, tuī ā cái ā cái tuī nǎi niáng, dōu dé hú tú. zhī fǔ wèn tā liǎng rén jiā zhù nǎ lǐ? yī gè shì lóng quán, yī gè shì xuān píng, dōu shì wài xiàn.
知府道:「你說得她乾淨,說你也乾淨,正是同謀。」一夾棍不招,再一夾棍,夾的阿財暈去,腳都夾折。那邊奶子一夾棍當不得,早已招成盜了。問是與阿財同盜?他又招了。只有贓,指東話西,推阿財;阿財推奶娘,都得糊塗。知府問他兩人家住哪裡?一個是龍泉,一個是□(宣)平,都是外縣。
zhī fǔ dào: zhè bù xiāo shuō, zāng hái zài dù wài láng jiā. zài jiā qǐ lái.
知府道:「這不消說,贓還在杜外郎家。再夾起來。」
dù wài láng dào: tā liǎng gè hú dǎ luàn zhāo, zāng shí shì méi yǒu.
杜外郎道:「他兩個胡打亂招,贓實是沒有。」
zhī fǔ dào: tā liǎng gè méi nǐ zuò wō zhǔ, zěn gǎn zài wǒ fǔ zhōng wèi dào? yuán wén quē shī jué yào zài nǐ shēn shàng zhuī zāng, yuán wén quē shī gěi wáng shì gē shàng jiā gùn.
知府道:「他兩個沒你做窩主,怎敢在我府中為盜?(原文缺失)(決要)在你身上追贓,(原文缺失)(給王氏)擱上夾棍。」
yī gè dù wài láng tàn kǒu qì dào: zhè zhēn shì yuān qū wú shēn, wǎng shòu xíng fá. zhǐ de rèn gè péi zāng. zhī fǔ yǐ jiāng lái dǎ le èr shí, nǐ zuò wō dào, miǎn lá fā tú, qián chéng bù xiāo shuō le. ā cái qiè dào, lá tú jīn shì shú tú. bǎ ā cái jiān le, dù wài láng jīn shì zhào bǎo.
一個杜外郎嘆口氣道:「這真是冤屈無伸,枉受刑罰。」只得認個賠贓。知府已將來打了二十,擬做「窩盜」,免剌發徒,前程不消說了。阿財竊盜,剌徒;金氏贖徒。把阿財監了,杜外郎、金氏召保。
yī fǔ shū lì dōu dào zhè shì shì zhēn, dù wài láng bù gāi lái zhēng, rě huǒ shāo shēn. yǒu guài tā de dào: fǔ lǐ cháng cháng zhe zéi, dù wài láng zuò dì fēn zāng, yīng gāi tǔ xiē chū lái. yòu yǒu lián tā de dào: rén shì lǎo shí rén, huò zhě shì zhè liǎng gè zuò zéi, zāng bì shì tā liǎng gè rén jì huí jiā qù, méi nài hé, zhǐ de rèn péi. nà kè dú de yòu dào: yǒu zài yī jiā bù zhī de? ná zāng chū lái shí dā dā shì zéi, péi zāng hái hǎo jiě shuō, zhè shì hòu lái bàn fù qián chéng qiǎo fǎ.
一府書吏都道這事是真,杜外郎不該來爭,惹火燒身。有怪他的道:「府里常常着賊,杜外郎坐地分贓,應該吐些出來。」又有憐他的道:「人是老實人,或者是這兩個做賊,贓必是他兩個人寄回家去,沒奈何,只得認賠。」那刻毒的又道:「有在一家不知的?拿贓出來實搭搭是賊,賠贓還好解說,這是後來辦復前程巧法。」
kě lián yī gè dù wài láng! běn shì qīng bái de rén, zāo zhè yuān wǎng, zài fǔ zhōng chū rù, zào jiǎ men dōu zhǐ shuò dào: shì gè zéi tóu.
可憐一個杜外郎!本是清白的人,遭這冤枉,在府中出入,皂甲們都指搠道:「是個賊頭。」
hòu quē diǎn lì dào tā yuán shì, yào duó tā quē gè gōng xiè dào tā wō jiā, yào tā yí chū fǔ qù.
候缺典吏道他緣事,要奪他缺;各公廨道他窩家,要他移出府去。
tā qì bù fèn, xiě yī zhāng tóu cí, kāi chū jīn shì shēng nián yuè rì, zài běn fǔ tǔ gǔ bìng qīng miàn shǐ zhě cí qián biǎo bái xīn shì. yòu yǒu nà è báo de zài tóu cí hòu biāo yī bǐ dào: wō zéi wèi dào, běn fǔ tài yé shěn què, wú yuān kě shēn, bù bì duō shuō.
(他)氣不憤,寫一張投詞,開出金氏生年、月、日,在本府土谷並青面使者祠前表白心事。又有那惡薄的在投詞後標一筆道:「窩賊為盜,本府太爺審確,無冤可伸,不必多說。」
shì chéng gōng yǐng zhǐ shēng yí, zhòng kǒu xún shēng zhēn shì mí.
事成弓影只生疑,眾口尋聲真是迷。
dú shì cùn xīn yuán bù wǎng, míng míng hǎo yǔ lǎo tiān zhī.
獨恃寸心原不枉,冥冥好與老天知。
yòu zhān jǐ zhāng zhāo tiē, xiě dào: féng jiā shī wù, yǒu rén huò zhe, qíng yuàn xiè yín shí liǎng. rén dōu dào hú shuō. hái rě dé yī gè nǎi niáng zài jiā wǎng dān le zéi míng, zhǐ yào xún sǐ mì huó. kuī dé wáng shì dào: nǎi kàn wǒ jiā wú gū, dān le yī gè wō jiā chòu míng, hái zài zhè lǐ yào péi zāng. nǎi rú jīn sǐ le, yǒu shì zài guān, liào zhà tā bù dé, rén hái shuō nǎi jù zuì xún sǐ. zhè dōu shì tiān mìng, mò bǎ xìng mìng cuò duàn sòng. tiān lǐ zhāo zhāng, rì jiǔ shì míng. shí kè zhī zài jiā qiú shén bài fó, yào biàn míng yuān wǎng. xǐ xuě tā yī shēn xíng zhǐ.
又粘幾張招貼,寫道:「馮家失物,有人獲着,情願謝銀十兩。」人都道胡說。還惹得一個奶娘在家枉耽了賊名,只要尋死覓活。虧得王氏道:「妳看我家無辜,擔了一個窩家臭名,還在這裡要賠贓。妳如今死了,有事在官,料詐他不得,人還說妳懼罪尋死。這都是天命,莫把性命錯斷送。天理昭彰,日久事明。」時刻只在家求神拜佛,要辨明冤枉。洗雪她一身行止。
shěn dān yǐ chū, qǔ gōng fáng yī miàn zuò gǎo, shēn jiě shǒu xún. zhǐ pián yí le zhāng sān! jīn rì zhè fāng lǐ dǔ, míng rì nà jiā lǐ piáo, měi rì zhǐ jìn lái kàn yī kàn juǎn xiāng. tā zì xīn zhào qù le, nǎ lǐ gù dù wài láng wèi tā fù qū hán yuān, wèi tā gàn shòu zuì? zhǐ shì méi běn xīn de yín zi piān bù gòu yòng, suí shǒu lái, suí shǒu qù, bù duō jǐ rì nòng dé jīng wán. rú jīn yào lái sī liang jīn guān zhī lèi, zhǐ shì jǐ cì jìn lái shí, huò shì zhuàng zhe yǒu rén zài nà lǐ shū xiě, bù hǎo qù fān dòng zì jǐ bù dòng bǐ, chī dāi bān zài nà lǐ zuò yòu bù xiàng, zhǐ de huí qù.
審單已出,取供房一面做稿,申解守巡。只便宜了張三!今日這坊里賭,明日那家裡嫖,每日只進來看一看卷箱。他自心照去了,哪裡顧杜外郎為他負屈含冤,為他干受罪?只是沒本心的銀子偏不夠用,隨手來,隨手去,不多幾日弄得精完。如今要來思量金冠之類,只是幾次進來時,或是撞着有人在那裡書寫,不好去翻動;自己不動筆,痴呆般在那裡坐又不像,只得回去。
zhè rì děng de rén sàn, lián máng jiē kāi juǎn xiāng, qǔ chū jīn guān, fàng zài xiù zhōng. zhèng yào xún zhǐ bāo, qià zhí běn fáng yī gè zhōu yī guān shī luò yī bǎ shàn zi, zǒu lái dōng zhāng xī wàng. shàn zài zhuō xià, dī tóu shí shí, què jiàn zhāng sān xiù zhōng tū rán gǔ?.
這日等得人散,連忙揭開卷箱,取出金冠,放在袖中。正要尋紙包,恰值本房一個周一官失落一把扇子,走來東張西望。扇在桌下,低頭拾時,卻見張三袖中突然(臌?)。
liǎng gè qǔ xiào guàn de, biàn dào: zhāng sān lǎo, nǐ jīn rì dé cǎi, yào zuò gè dōng dào qǐng wǒ. shēn shǒu qù niē tā de. zhāng sān máng bǎ xiù zi sǎ le kāi qù, dào: niē bù dé de!
兩個取笑慣的,便道:「張三老,你今日得彩,要做個東道請我。」伸手去捏他的。張三忙把袖子灑了開去,道:「捏不得的!」
zhōu yī dào: shén me, zhǐ hú de?
周一道:「什麼,紙糊的?」
dào: bú shì, shì gè qīn juàn yào zhǔ yín zi yòng, bǎ yī dǐng jīn guān yāng wǒ qù duì huàn. ruò huàn dé yǒu chá qián, wǒ qǐng nǐ.
道:「不是,是個親眷要主銀子用,把一頂金冠央我去兌換。若換得有茶錢,我請你。」
zhōu yī dào: wǒ gū niáng mù xià jià nǚ ér, tā shuō yào jié jīn jì, gōng gěi fèi shì, bù rú huàn le xiàn chéng de shěng shì. nǐ duō shǎo zhòng? yào jǐ huàn? wǒ kàn yī kàn, ruò yòng de zháo, děng wǒ ná qù huàn le. chě zhù dìng yào kàn.
周一道:「我姑娘目下嫁女兒,他說要結金髻,供給費事,不如換了現成的省事。你多少重?要幾換?我看一看,若用得着,等我拿去換了。」扯住定要看。
zhāng sān dào: shì jiù huò, kǒng bù zhòng yì, bú yào kàn tā.
張三道:「是舊貨,恐不中意,不要看它。」
zhōu yī dào: wǒ gū niáng yuán yě bù jiē cái lǐ, liáo qiě jiāng jiù péi jià. nǐ dàn ná wǒ yī kàn. nán dào biàn qiǎng le qù? zhǐ de bǎ yǔ zhōu yī kàn le.
周一道:「我姑娘原也不接財禮,聊且將就賠嫁。你但拿我一看。難道便搶了去?」只得把與周一看了。
dào: zhè gè dǎo shì tǔ huò, bú shì xíng huò. zěn kǒu dōu qìn biǎn le, liáng shàng niē le liǎng gè āo, yòu pò le yī yǎn?
道:「這個倒是土貨,不是行貨。怎口都撳扁了,樑上捏了兩個凹,又破了一眼?」
zhāng sān dào: shǎo bu dé yào jié jiū jì de kuī xǐ, bù fáng dé.
張三道:「少不得要結鬏髻的盔洗,不妨得。」
zhōu yī dào: shì, shì. yòu kàn le kàn, lǐ biān yǒu gè huā yā, shì féng wài láng de yì bān. yīn duì zhāng sān dào: liào nǐ bù kěn xiāng tuō, wǒ wèn gū niáng ná yín zi lái, zhǐ shì yào ràng tā xiē.
周一道:「是,是。」又看了看,裡邊有個花押,是馮外郎的一般。因對張三道:「料你不肯相托,我問姑娘拿銀子來,只是要讓她些。」
zhāng sān dào: zì rán. liú shuǐ lǐ qù le.
張三道:「自然。」流水裡去了。
zhōu yī shì yī gè líng lì rén, xiǎng dào: zhāng sān zhè dǔ zéi, zhuā dé shàng shǒu jiù yào dǔ. biàn shì lǎo pó de, yě bù kěn bǎ tā, zěn yǒu zhè xiā yǎn qīn juàn ná yǔ tā? zuǒ yòu shì sòng le.
周一是一個伶俐人,想道:「張三這賭賊,抓得上手就要賭。便是老婆的,也不肯把他,怎有這瞎眼親眷拿與他?左右是送了。」
hòu biān yòu xiǎng dào: jì shì yāng tā huàn, zěn de fèn liàng xiǎo bù dé? zhǐ dōu nòng biǎn le, qí zhōng bì yǒu qiāo qī.
後邊又想道:「既是央他換,怎的分量曉不得?只都弄扁了,其中必有蹺蹊。」
zhèng chén yín shí, què jiàn féng wài láng dài le gè jiǎ shǒu lái, dào: zǎo jiān qiān xià yī zhāng bō mǎ de pái, nǐ xún yī xún yǔ tā. xún yǔ le jiǎ shǒu.
正沉吟時,卻見馮外郎帶了個甲首來,道:「早間簽下一張撥馬的牌,你尋一尋與他。」尋與了甲首。
nà zhōu yī hū rán chù qǐ, dào: féng lǎo guān nǐ qián bèi dào qù jīn guān, shì wǔ liáng ér, bàn xīn, dāng miàn yòu pò zhe yī yǎn de me?
那周一忽然觸起,道:「馮老官你前被盜去金冠,是五梁兒,半新,當面又破着一眼的麼?」
féng wài láng dào: pò yī yǎn wǒ yuán bù zhī, zhǐ shì wǔ liáng àn yún, zài jiā lǐ jié de, bù shàng dài dé sān sì nián.
馮外郎道:「破一眼我原不知,只是五梁暗雲,在家裡結的,不上戴得三四年。」
wèn lǐ biān yǒu shén huā zì me?
問;「裡邊有什花字麼?」
féng wài láng dào: shì jiù nián wǒ yīn zhēng quē yào yòng, jiāng lái dāng zài fǔ qián dāng lǐ, chéng kǒng diào huàn, céng dǎ yī huā yā zài quān biān, jiù yǔ píng rì yī yàng de.
馮外郎道:「是舊年我因爭缺要用,將來當在府前當里,誠恐調換,曾打一花押在圈邊,就與平日一樣的。」
zhōu yī dào: wǒ zhǐ wèi huā yā yǒu xiē yí xīn, zhè rén yào huàn, bù ruò nǐ yǒu yín zi ná shí liǎng lái, wǒ tì nǐ yā lái xì kàn.
周一道:「我只為花押有些疑心,這人要換,不若你有銀子拿十兩來,我替你押來細看。」
féng wài láng dào: shì nǎ gè?
馮外郎道:「是哪個?」
zhōu yī dào: ruò shì shuō chū zhè gè rén, bú shì, dào wǒ yuān tā. nà rén zhī dào guài wǒ.
周一道:「若是說出這個人,不是,道我冤他。那人知道怪我。」
féng wài láng dào: nǐ mò hōng wǒ.
馮外郎道:「你莫哄我。」
zhōu yī dào: wǒ nǐ yī fáng rén, gē bó lí bù dé tuǐ, nán dào hōng nǐ zhè jǐ liǎng yín zi? zhǐ shì xún zhe zì jǐ yuán wù, xū dà dà qǐng wǒ yī gè dōng dào. guǒ rán féng wài láng qù ná le yī fēng sì dìng chōng tóu, fù yǔ zhōu yī.
周一道:「我你一房人,胳膊離不得腿,難道哄你這幾兩銀子?只是尋着自己原物,須大大請我一個東道。」果然馮外郎去拿了一封四錠沖頭,付與周一。
zhōu yī biàn lái xún zhāng sān. bù liào zhāng sān yòu děng bù dé, zài dà jiē shàng dāng pù nèi yǐ shì dāng le wǔ liǎng yín zi, gǎn qù yī gè shí chén dōu sòng le. zhōu yí dào zhāng sān jiā, tā qī zǐ dào: zǎo jiān fǔ lǐ qù, wèi huí. zhōu yī zhī dé zǒu zhuǎn.
周一便來尋張三。不料張三又等不得,在大街上當鋪內已是當了五兩銀子,趕去一個時辰都送了。周一到張三家,他妻子道:「早間府里去,未回。」周一隻得走轉。
bù shàng zǒu le shí jiān mén miàn, zhāng sān mèn mèn de qià hǎo zhuàng lái. zhōu yī dào: fāng cái yǐ duì gū niáng shuō, ná shí liǎng yín zi yā qù yī kàn. zhòng yì, gōng gū duì huàn.
不上走了十間門面,張三悶悶的恰好撞來。周一道:「方才已對姑娘說,拿十兩銀子押去一看。中意,公估兌換。」
zhāng sān dào: chí le xiē, tā yīn huì qián yào jǐn, dāng le wǔ liǎng, piào zi zài wǒ shēn biān.
張三道:「遲了些,他因會錢要緊,當了五兩,票子在我身邊。」
zhōu yī dào: jì shì dāng le, wǒ tì nǐ tóng dào dāng zhōng dǐ qù duì huàn. yě miǎn de hòu rì chū lì qián.
周一道:「既是當了,我替你同到當中抵去兌換。也免得後日出利錢。」
zhāng sān xiǎng dào: huàn dé, yòu duō wǔ liǎng, kě yǐ fān chóu. jiù tóng tā qù.
張三想道:「換得,又多五兩,可以翻籌。」就同他去。
zǒu dào dāng lǐ, dào: zhè guān bù zhǐ shí liǎng.
走到當里,道:「這冠不止十兩。」
zhōu yī dào: nǐ zhǐ yào gū zhí wǔ liǎng dāng tóu. dāng zhōng zhǐ de zhù le piào le, jiāng jīn guān fù yǔ zhōu yī.
周一道:「你只要估值五兩當頭。」當中只得注了票了,將金冠付與周一。
zhōu yī dào: zhè shì zhī zài míng rì dìng duó, nǐ míng rì zài jiā děng wǒ. liǎng gè bié le.
周一道:「這事只在明日定奪,你明日在家等我。」兩個別了。
zhōu yī jìng dào fǔ qián lái xún féng wài láng. féng wài láng zhèng zài jiā lǐ děng huí bào, jiàn le zhōu yī, dào: wù lái le me?
周一竟到府前來尋馮外郎。馮外郎正在家裡等回報,見了周一,道:「物來了麼?」
zhōu yī dào: bā fēn shì nǐ de, jiǎo jī xiàng. hái shì yī zhāng xiě huài de pái huā bāo zhe. dì yǔ féng wài láng.
周一道:「八分是你的,腳跡像。還是一張寫壞的牌花包着。」遞與馮外郎。
féng wài láng kàn guān ér dào bù dà de què, jiàn le huā zì, lián shēng dào: shì.
馮外郎看冠兒倒不大的確,見了花字,連聲道:「是」。
zhōu yī dào: zhè bù kě zào cì, nǐ qiě ná jìn lǐ biān yī kàn. jìn qù, zhǐ jiàn jiāng shì rèn dé dí zhēn, dào: zhèng shì wǒ jiā de. miàn qián shì xiǎo nǚ ér bù xiǎo dé, bǎ zān jiǎo shuò pò yī yǎn.
周一道:「這不可造次,你且拿進裡邊一看。」進去,只見江氏認得的真,道:「正是我家的。面前是小女兒不曉得,把簪腳搠破一眼。」
féng wài láng jiàn le zhēn zāng, biàn liú zhù zhōu yī chī jiǔ, wèn: shì nǎ gè? mò bú shì lǎo dù?
馮外郎見了真贓,便留住周一吃酒,問:「是哪個?莫不是老杜?」
zhōu yī dào: bú shì. shì běn fáng dǔ zéi zhāng sān.
周一道:「不是。是本房賭賊張三。」
féng wài láng dào: yí dìng shì lǎo dù chū bù dé shǒu, yāng tā duì huàn de le.
馮外郎道:「一定是老杜出不得手,央他兌換的了。」
zhōu yī dào: lǎo dù yǔ zhāng sān bù shú.
周一道:「老杜與張三不熟。」
féng wài láng dào: mò guǎn tā, míng rì zhuō le zhāng sān, biàn zhī fēn xiǎo. zhōu yī zì qù le.
馮外郎道:「莫管他,明日捉了張三,便知分曉。」周一自去了。
jīn guī qiè dǐ hé cóng shí, shù qiè lùn jī shú yǔ shēn?
金歸篋底何從識,恕切論肌孰與伸?
shuí liào páng guān ráo lěng yǎn, bù jiào bào pú qì jīng rén.
誰料旁觀饒冷眼,不教抱璞泣荊人。
cǐ shí dù wài láng zhāo chéng, zhǐ dài qǐ jiè. yīn yào rén zāng qǐ jiè, méi yǒu yuán zāng, zhǐ de mài tián dé yín bā shí liǎng, jí yú tuō shǒu, zhé le yī gè jiā sān. zài jiā lǐ tàn xī dào yǒu zhè yàng mìng yùn, rén zhǐ pò cái bù shāng shēn bà le, rú jīn dǎ le yòu péi qián, hái dān le yī gè zéi míng, méi le yī gè qián chéng. hòu rì jiě dào, shǎo zé shí wǔ bǎn, hái tiān bān lǐ mén shàng zhàng qián, yào jīn rì shè chù.
此時杜外郎招成,只待起解。因要人贓起解,沒有原贓,只得賣田得銀八十兩,急於脫手,折了一個「加三」。在家裡嘆息道;「有這樣命運,人只破財不傷身罷了,如今打了又賠錢,還擔了一個賊名,沒了一個前程。後日解道,少則十五板,還添班裡、門上杖錢,要今日設處。」
hǎo shēng yuàn hèn dào: yǒu zhè yàng wāi guān!
好生怨恨道:「有這樣歪官!」
zhǐ jiàn zhè xiāng féng wài láng zǎo táng jìng bǐng fǔ zūn dào: qián rì dào zāng, yǐ méng lǎo yé pàn jià bā shí liǎng, pī zhe dù wài láng péi cháng, jiàn zài hòu jiě. zuó rì shì yǒu lì yuán běn fáng shū shǒu zhāng sān, ná jīn guān yī dǐng, yāng tóng fáng shū shǒu zhōu yī duì huàn. lì yuán kàn jiàn zhèng shì lì yuán de. fú qǐ lǎo yé bìng jiū.
只見這廂馮外郎早堂竟稟府尊道:「前日盜贓,已蒙老爺判價八十兩,批着杜外郎賠償,見在候解。昨日適有吏員本房書手張三,拿金冠一頂,央同房書手周一兌換。吏員看見正是吏員的。伏乞老爺並究。」
zhī fǔ dào: zhè jiù shì dù wài láng yī huǒ le. jiào zhāng sān! fáng lǐ huí fù bù zài. zhī fǔ jiù chāi rén qù ná.
知府道:「這就是杜外郎一夥了。叫張三!」房裡回復不在。知府就差人去拿。
dào tā jiā lǐ shí, tā zhèng děng lǎo zhōu, tīng dé jiào yī shēng, biàn dào: zhōu yī gē me?
到他家裡時,他正等老周,聽得叫一聲,便道:「周一哥麼?」
zǒu chū lái, què shì yī gè zào lì, dào: lǎo yé jiào nǐ.
走出來,卻是一個皂隸,道:「老爺叫你。」
zhāng sān dào: méi shén shì me? biàn fēn fù lǎo pó dào: zhōu yī lǎo lái, jiào tā zài zhè lǐ děng wǒ.
張三道:「沒什事(麼)?」便吩咐老婆道:「周一老來,叫他在這裡等我。」
zào lì dào: yuán wén quē shī tā zài fǔ qián děng nǐ lī!
皂隸道:「(原文缺失)(他在府前)等你哩!」
zhāng sān biàn wǎng fǔ qián yuán wén quē shī, zhī fǔ hái wèi tuì táng. zào lì dào: zhāng sān yuán wén quē shī dài dào.
張三便往府前(原文缺失),(知府還未退堂。皂隸道):「張三(原文缺失)(帶到)。」
zhī fǔ dào: nǐ shì wǒ zhè biān shū shǒu me? yuán wén quē shī nǐ zhè jīn guān shì nǎ lǐ lái de?
知府道:「你是我這邊書手麼?(原文缺失)(你這金)冠是哪裡來的?」
zhāng sān dào: shì xiǎo de qīn juàn yāng xiǎo de huàn de.
張三道:「是小的親眷央小的換的。」
zhī fǔ dào: shì nǎ yī jiā de? zhāng sān dá yīng bù lái.
知府道:「是哪一家的?」張三答應不來。
zhī fǔ dào: shì dù wài láng yāng nǐ huàn de me?
知府道:「是杜外郎央你換的麼?」
zhāng sān biàn hán hu dào: shì. zhǐ jiàn dù wài láng, zhèng zài jiā shè chù jiě dào bān lǐ qián, tīng dé shuō féng wài láng jiā jīn guān shì tā běn fáng zhāng shū shǒu tōu, biàn gǎn chū lái kàn.
張三便含糊道:「是。」只見杜外郎,正在家設處解道班裡錢,聽得說馮外郎家金冠是他本房張書手偷,便趕出來看。
yòu tīng dé zhāng sān hán hu yīng shì tā yāng huàn, biàn guì xià qù dào: zhāng sān, tiān lǐ rén xīn! nǐ zuò zéi, hài de wǒ nǎi zǐ bèi jiā xiǎo sī tuǐ dōu jiā zhé wǒ huài le qián chéng, chī dǎ péi zāng, rú jīn tiān jìn, zuò chū lái, nǐ hái yào hài rén? shì wǒ nǎ zhī shǒu, nǎ biān yǔ nǐ de? méi de yǒu bù dé.
(又)聽得張三含糊應是他央換,便跪下去道:「張三,天理人心!你做賊,害得我奶子被夾;小廝腿都夾折;我壞了前程,吃打賠贓,如今天近,做出來,你還□(要)害人?是我哪只手,哪邊與你的?沒的有不得。」
zhāng sān yào zhí, zhí bú zhù, zhǐ shì kē tóu.
張三要執,執不住,只是磕頭。
zhī fǔ jiào jiā qǐ lái. yī shàng jiā gùn, zhāng sān zhī dé zhāo chéng: yuán zài fǔ mén shǒu, jiàn tā fū fù chū wài, chéng tā wú rén, qián wǎng qiè qǔ. niǔ mén jìn qù, kāi tā xiāng zi, dào yǒu jīn guān yī dǐng jīn chāi yī shuāng zhū huā liù zhī yín bēi sì zhī yín shí liù liǎng. jù zì dào, bìng bù yǔ nǎi niáng ā cái xiāng gān.
知府叫夾起來。一上夾棍,張三隻得招承:「原在府門首,見他夫婦出外,乘他無人,前往竊取。扭門進去,開他箱子,盜有金冠一頂、金釵一雙、珠花六支、銀杯四隻、銀十六兩。俱自盜,並不與奶娘、阿財相干。」
wèn tā zāng wù, dào: yín zi yǐ jīng yǔ zhōu yī piáo dǔ huā fèi jīn guān dǐ fù zhōu yī yín bēi chāi huā cáng zài běn fáng juǎn xiāng nèi. jí shí qǐ chū, féng wài láng dōu rèn le.
問他贓物,道:「銀子已經與周一嫖賭花費;金冠抵付周一;銀杯、釵花藏在本房卷箱內。」即時起出,馮外郎都認了。
zhī fǔ wèn nà xiāng zhōng xuè rǎn bù tiáo, dào: yīn niǔ suǒ shāng zhǐ guǒ shàng, suí jí tuō luò xiāng zhōng.
知府問那箱中血染布條,道:「因扭鎖傷指裹上,隨即脫落箱中。」
zhī fǔ diǎn tóu dào: shì yǒu ǒu rán rú cǐ! ruò fēi jīn rì zhāng sān shì lù, qǐ bù wǎng le nǎi zǐ yǔ xiǎo sī? dù wài láng wǎng péi le xǔ duō qián chāo, huài le yī gè qián chéng. jiào zhe shí dǎ. dǎ le niàn wǔ, huà zhāo, nǐ tā yī gè qiè dào.
知府點頭道:「事有偶然如此!若非今日張三事露,豈不枉了奶子與小廝?杜外郎枉賠了許多錢鈔,壞了一個前程。」叫着實打。打了廿五,畫招,擬他一個「竊盜」。
biàn jiào dù wài láng dào: shì wǒ yī shí cuò rèn, wǎng le nǐ le. xìng de shàng wèi jiě dào, chū quē wén shū hái wèi dào bù zhèng sī, nǐ yī jiù zhe yì. bǎ féng wài láng xiǎo sī qín tóng dǎ le shí wǔ bǎn, zì jǐ gěi èr liǎng yín zi yǔ ā cái, hái zhe féng wài láng chū yín jiāng yǎng, jí shí shì fàng.
便叫杜外郎道:「是我一時錯認,枉了你了。幸得尚未解道,出缺文書還未到布政司,你依舊着役。」把馮外郎小廝琴童打了十五板,自己給二兩銀子與阿財,還着馮外郎出銀將養,即時釋放。
yòu jiào liù fáng diǎn lì dào: tā liǎng gè diǎn lì yuán wú chóu xì, zhǐ yīn yī biān shī dào jí yú xún zāng, què yǒu zhè còu qiǎo shì, biàn zhì chéng sòng, zhōng jiān shí shì nán wèi le dù diǎn lì. wǒ rú jīn yī yī wèi tā xǐ xuě, hái yào lìng yǎn kàn tā. féng diǎn lì yě xū péi tā yī gè lǐ. zhè zài nǐ men tóng páo, yě gāi yǔ tā chù yī chù.
又叫六房典吏道:「他兩個典吏原無讎隙,只因一邊失盜急於尋贓,卻有這湊巧事,便至成訟,中間實是難為了杜典吏。我如今一一為他洗雪,還要另眼看他。馮典吏也須賠他一個禮。這在你們同袍,也該與他處一處。」
yòu duì féng wài láng dào: wǒ dāng rì zhǐ ná nǐ gào cí kān wèn, ruò dào shàng sī, nǐ gāi zuò wū, nǐ bù kě bù zhī jī.
又對馮外郎道:「我當日只拿你告詞勘問,若到上司,你該坐誣,你不可不知□(機)。」
féng diǎn lì lián kòu tóu dào: zhǐ píng lǎo yé fēn fù.
馮典吏連叩頭道:「只憑老爺吩咐。」
zàn ěr fú yún bì tài yáng, fù pén yuān xiàn tòng héng yáng,
暫爾浮雲蔽太陽,覆盆冤陷痛桁楊,
zhōng tiān xǐ jiàn lái míng jiàn, lǐ zhí xū zhī jiǔ zì zhāng.
中天喜見來明鑑,理直須知久自彰。
nà zhōu yī suī shì wú xīn wèi dù wài láng, què xiàng shǐ tā xǐ xuě. zhǐ shì zhāng sān hèn tā, chě zuò dǔ yǒu, dào tā yíng qù yín wǔ liǎng, fèi le hǎo xiē chún shé.
那周一雖是無心為杜外郎,卻像使他洗雪。只是張三恨他,扯做賭友,道他贏去銀五兩,費了好些唇舌。
zhè fān hé yá mén cái fāng xìn tiān xià yǒu zhè yàng yuān wǎng shì. nǎi zǐ yuán shì yuán wén quē shī gè hǎo rén, lián ā yuán wén quē shī cái shì gè wú gū, dù wài láng nǎi lǎo shí rén, péi yuán wén quē shī zāng shì yuān wǎng, tā jiā lǐ bài fó qiú shén, guǒ rán bào yīng.
這番闔衙門才方信天下有這樣冤枉事。奶子原是(原文缺失)(個好人),連阿(原文缺失)(財是個無辜),杜外郎乃老實人,賠(原文缺失)(贓是)冤枉,他家(里)拜佛求神,果然報應。
shì yī míng bái, nǎi zǐ yào gǎn dào féng wài láng jiā, yǔ tā nǚ rén bái zuǐ, dào yuān tā zuò zéi, hài tā chū chǒu shòu xíng. ā cái yě tān qù, yào féng wài láng péi zhè shuāng jiǎo. nǎi zǐ lǎo gōng yǔ ā cái fù mǔ xiān qián pà lián lèi, bù gǎn chū tóu rú jīn yī qí gǎn lái tì lǎo pó ér zi chū sè, dēng mén rǎng mà. xǐ de yī gè féng wài láng duǒ le, bù gǎn chū tóu, yāng rén qiú shì.
事一明白,奶子要趕到馮外郎家,與他女人白嘴,道冤她做賊,害她出醜受刑。阿財也癱去,要馮外郎賠這雙腳。奶子老公與阿財父母先前怕連累,不敢出頭;如今一齊趕來替老婆、兒子出色,登門嚷罵。喜得一個馮外郎躲了,不敢出頭,央人求釋。
nà dù wài láng liàng dà, dào: lùn qǐ tā zhè děng bù rèn dé rén, wū rén zuò zéi, jiā zā huài le wǒ de jiā rén, jiā wǒ yī gè zéi míng, yī gè qián chéng jǐ hū huài le, hái pò fèi wǒ jǐ liǎng yín zi, gāi shàng sī qù gào tā, zuò tā yī gè wū xiàn, cái xuě wǒ de qì. dàn zhǐ shì pà shāng le běn fǔ tài yé tǐ miàn, kuàng qiě shì wǒ nián mìng. zhǐ yào liè wèi xiǎo dé wǒ bú shì gè wō dào yǎng zéi, qián rì tóu cí shàng dōu shì zhēn qíng bà le.
那杜外郎量大,道:「論起他這等不認得人,誣人做賊,夾拶壞了我的家人,加我一個賊名,一個前程幾乎壞了,還破費我幾兩銀子,該上司去告他,坐他一個誣陷,才雪我的氣。但只是怕傷了本府太爺體面,況且是我年命。只要列位曉得我不是個窩盜養賊,前日投詞上都是真情罷了。」
zhòng rén dào: dāng rì wǒ men dōu shuō nǐ yuán shì gè zhèng zhí de rén, dǎo shì tài yé dāng le zhēn, jiù jiě bù lái. rú jīn rì jiǔ jiàn rén xīn le. féng lǎo guān yuán shì nǐ xiāng hǎo de, biàn jiāng jiù xiē bà.
眾人道:「當日我們都說你原是個正直的人,倒是太爺當了真,救解不來。如今日久見人心了。馮老官原是你相好的,便將就些罷。」
féng wài láng jí biàn zì jǐ dēng mén xiè zuì, ān pái xì jiǔ, yāng liǎng láng péng yǒu péi lǎo dù de huà.
馮外郎即便自己登門謝罪,安排戲酒,央兩廊朋友賠老杜的話。
féng wài láng dào: xiǎo dì dāng shí wù tīng xiǎo jià lǎo mǔ yǔ fáng xià, dào nǎi niáng pín lái, shì yǒu kě yí, dé zuì le lǎo zhàng.
馮外郎道:「小弟當時誤聽小价、老母與房下,道奶娘頻來,事有可疑,得罪了老丈。」
dù wài láng dào: lǎo zhàng, xiǎo dì rú jīn shuō guò yě bà le. zhǐ shì cái fāng shuō wù tīng ā jià yǔ nèi rén, chà le. wǒ men quán píng zhe zhè shuāng yǎn jīng shí rén quán píng zhe dù lǐ liàng rén, zěn me rèn bù chū lǎo yuán wén quē shī dù bú shì wō dào de? liàng bù chū lǎo dù bù kěn zòng rén wèi fēi de? què píng zhe xià rén nǚ zǐ zhī jiàn, fù rén nǚ zǐ néng yǒu jǐ gè shí shì tǐ de? fán rén duō yǒu zuò chà de shì, dà zhàng fū bù fáng zhí rèn, hé bì tuī rén?
杜外郎道:「老丈,小弟如今說過也罷了。只是才方說誤聽阿價與內人,差了。我們全憑着這雙眼睛識人;全憑着肚裡量人,怎麼認不出老(原文缺失)(杜不是窩)盜的?量不出老杜不肯縱人為非的?卻憑着下人女子之見,婦人女子能有幾個識事體的?凡人多有做差的事,大丈夫不妨直認,何必推人?」
féng wài láng lián shēng dào shì. zhòng rén dōu dào shuō dé yǒu lǐ, dà jiā huān yǐn ér sàn. yòu jiāng xī ā cái, qiú shì nǎi zǐ, jié le gè jú.
馮外郎連聲道「是」。眾人都道說得有理,大家歡飲而散。又將息阿財,求釋奶子,結了個局。
hòu lái zhāng sān jiě dào, jiě yuàn, fā pèi péng lái yì bǎi zhàn. dù wài láng, tài zūn yīn tā zhèng zhí shòu wū, zhe shí kàn qǔ, zhū shì dōu tuō tā, dào qǐ le jiā. zhǐ shì zhè shì dù wài láng shòu wǎng, tiān zhōng wèi tā biǎo bái nǎi zǐ guàn chuǎng rén jiā, zhì yǒu qǔ yí zhī lǐ. dàn tiān xià shì xiàng suǒ bù yǒu? féng wài láng yuán wén quē shī zhí dìng yī gè yuán wén quē shī ǒu còu zhī shì, jǐ zhì pò rén jiā, shā rén shēn, ruò yī fān jú, zì jǐ yě bù hǎo, zuò guān yào míng yào shù, yī niàn jiàn dé shì, biàn bǎ xíng wēi shàng qián, shì wèn:
後來張三解道,解院,發配蓬萊驛擺站。杜外郎,太尊因他正直受誣,着實看取,諸事都托他,倒起了家。只是這事杜外郎受枉,天終為他表白;奶子慣闖人家,至有取疑之理。但天下事向所不有?馮外郎(原文缺失)(執定一)個(原文缺失)(偶湊之事,幾至破人家,殺)人身,若一翻局,自己也不好,做官要明要恕,一念見得是,便把刑威上前,試問:
yǐ sǐ de kě yǐ fù shēng, yǐ duàn de kě yǐ fù xù me?
已死的可以復生,已斷的可以復續麼?
gù qīng lì duō bù xiǎn, míng lì zi sūn bù chāng, yě tuō bù dé yī gè yán zì. gù shì suī shí fēn xìn, hái sān dài fēn yí guān dào shí fēn míng, yào dài yī fēn shù, zhè biàn shì yǐ shì zhī jiàn.
故清吏多不顯,明吏子孫不昌,也脫不得一個「嚴」字。故事雖十分信,還三帶分疑;官到十分明,要帶一分恕,這便是已事之鑑。