fū gàn yóu mù zhī gàn, qiáng ér wèi yáng zhī yóu mù zhī zhī, ruò ér wèi yīn. xī pán gǔ shì míng tiān dì zhī dào, dá yīn yáng zhī biàn wèi sān cái. shǒu jūn yǐ tiān dì jì fēn zhī hòu, xiān yǒu tiān ér hòu yǒu dì, yóu shì qì huà ér rén shēng yān, gù tiān huáng shì yī xìng shí sān rén, jì pán gǔ shì yǐ zhì, shì yuē tiān líng dàn bó, wú wèi ér sú zì huà, shǐ zhì gān zhī zhī míng, yǐ dìng suì zhī suǒ zài. qí shí gān yuē: yú féng zhān méng róu zhào jiāng yǔ zhe yōng tú wéi shàng zhāng chóng guāng xuán zhāo yáng shí èr zhī yuē: kùn dūn chì fèn ruò shè tí gé dān yú zhí xú dà huāng luò dūn yáng xié qià tān zuò è yān mào dà yuān xiàn. cài yōng dú duàn yuē: gàn, gàn yě. qí míng yǒu shí, yì yuē shí mǔ, jí jīn jiǎ yǐ bǐng dīng wù jǐ gēng xīn rén guǐ shì yě zhī, zhī yě. qí míng shí yǒu èr, yì yuē shí èr zi, jí jīn zǐ chǒu yín mǎo chén sì wǔ wèi shēn yǒu xū hài shì yě. wèi zhī tiān huáng shì zhě, qǔ qí tiān kāi yú zi zhī yì yě wèi zhī dì huáng shì zhě, qǔ qí dì pì yú chǒu zhī yì yě wèi zhī rén huáng shì zhě, qǔ qí rén shēng yú yín zhī yì yě. gù gān zhī zhī míng zài tiān huáng shí shǐ zhì, ér dì huáng shì zé dìng sān chén, dào fēn zhòu yè, yǐ sān shí rì wèi yī yuè, ér gān zhī shǐ gè yǒu suǒ pèi. rén huáng shì zhě, zhǔ bù xū wáng, chén bù xū guì, zhèng jiào jūn chén suǒ zì qǐ, yǐn shí nán nǚ suǒ zì shǐ, shǐ dé tiān dì zhī qì ér yǒu zǐ mǔ zhī fēn, yú shì gān zhī shǐ yǒu suǒ shǔ yān. zhì yú fú xī yǎng guān xiàng yú tiān, fǔ guān fǎ yú dì, zhōng guān wàn wù yǔ rén, shǐ huà bā guà yǐ tōng shén míng zhī dé, yǐ lèi wàn wù zhī qíng, yǐ zuò jiǎ lì ér wén zì shēng yān. dǎi jí huáng dì shòu hé tú, jiàn rì yuè xīng chén zhī xiàng, yú shì shǐ yǒu xīng guān zhī shū. mìng dà yáo tàn wǔ xíng zhī qíng, zhàn dòu gāng suǒ jiàn, yú shì shǐ zuò jiǎ zǐ pèi wǔ xíng nà yīn zhī shǔ.
夫干猶木之干，強而為陽；支猶木之枝，弱而為陰。昔盤古氏明天地之道，達陰陽之變為三才。首君以天地既分之後，先有天而後有地，由是氣化而人生焉，故天皇氏一姓十三人，繼盤古氏以治，是曰天靈淡泊，無為而俗自化，始制干支之名，以定歲之所在。其十干曰：於逢、旃蒙、柔兆、疆圉、着雍、屠維、上章、重光、玄、昭陽；十二支曰：困敦、赤奮若、攝提格、單于、執徐、大荒落、敦洋、協洽、灘、作噩、閹茂、大淵獻。蔡邕獨斷曰：「干，干也。其名有十，亦曰十母，即今甲乙丙丁戊己庚辛壬癸是也；支，枝也。其名十有二，亦曰十二子，即今子丑寅卯辰巳午未申酉戌亥是也。」謂之天皇氏者，取其天開於子之義也；謂之地皇氏者，取其地辟於丑之義也；謂之人皇氏者，取其人生於寅之義也。故干支之名在天皇時始制，而地皇氏則定三辰，道分晝夜，以三十日為一月，而干支始各有所配。人皇氏者，主不虛王，臣不虛貴，政教君臣所自起，飲食男女所自始，始得天地之氣而有子母之分，於是干支始有所屬焉。至於伏羲仰觀象於天，俯觀法於地，中觀萬物與人，始畫八卦以通神明之德，以類萬物之情，以作甲歷而文字生焉。逮及黃帝授河圖，見日月星辰之象，於是始有星官之書。命大堯探五行之情，占斗綱所建，於是始作甲子配五行納音之屬。