bǐng wǔ dīng wèi tiān hé shuǐ
○丙午丁未天河水
tiān hé shuǐ zhě, luàn sǎ liù yě, mì pèi qiān jiāo, lín lín xiè xià yín hé, xì xì fēi lái bì luò, cǐ nǎi tiān shàng yǔ lù, fā shēng wàn wù, wú bù lài zhī. yín hé zhī shuǐ, tǔ bù néng kè, gù jiàn tǔ bù jì, ér qiě yǒu zī rùn zhī yì tiān shàng zhī shuǐ, dì jīn nán shēng, gù jiàn jīn nán yì, ér yì yǒu hán xiù zhī qíng shēng wàng tài guò zé wèi yín lǎo, fǎn shāng yú wù, sǐ jué tài duō zé wèi hàn gān, yòu bù néng shēng wù, yào shēng sān qiū dé shí wèi guì yě. shuǐ xǐ zhǎng liú dà hǎi, nèi bǐng wǔ yí guǐ sì guǐ hài, dīng wèi yí rén chén rén xū, yīn yáng hù jiàn, yóu jí dà xī yǐ mǎo wèi léi, jǐng quán jǐ yǒu wèi guì, jù yǐ jí lùn. huǒ xǐ pī lì, wèi shén lóng zhī huǒ, yǔ cǐ shuǐ xiàng jì. ér shū hū biàn huà, yún xíng yǔ shī, qǐ yǒu bù guì? lú zhōng huǒ wàng, dà hǎi shuǐ wàng, rú zhù zhōng de èr huǒ èr shuǐ, shàng xià shàng xiàng jì, wèi zhī jīng shén jù zú, dà guì gé yě dēng tóu yǒu fēng, shān tóu yǒu guì, jiē yǐ jí lùn, yòu xū yǐ bié shuǐ jì zhī fāng jí tiān shàng jiù wèi xiàng kè, zé jì jiàn zhī. mù shí liú yáng liǔ jù jí, dà lín yǒu xùn, píng dì yǒu hài, yì jí sōng bǎi shí liú yù bǐng xīn hé huà, yì yǐ jí lùn. miào xuǎn yǒu líng chá rù tiān hé gé, shì qǔ sǐ jué wú gēn zhī mù, zhù wú tǔ péi zé piāo liú tiān hé shì yě. tǔ suī bù néng kè, ér zhù féng gēng wǔ xīn wèi, jiù wèi xiàng kè, tǔ yōng shuǐ zhì, huò shuǐ yòu dōng shēng, zé shuǐ jié chí táng, bì zhǔ zhuó làn yú tǔ rú shā zhōng wū shàng jiē jí, chéng tóu, dà yì wú yòng, bì shàng duì chōng, yì huài zào huà. shuǐ jīn suī bù néng shēng, dú xīn hài chāi jīn què shǔ gān tiān, shuǐ zài tiān shàng, zhī cǐ zuì jí yú jīn yì qǔ tiān gān yǒu gēng xīn rén guǐ zhě wèi yòng, jiǎ yǐ wú yì, zài yǐ lù mǎ guì rén cān zhī shǐ dé. miào xuǎn yòu yǐ shuǐ shēng rén dé gēng zǐ rén zǐ wèi yún téng yǔ shī, shēng chūn zé hàn, xià zé lǎo, dōng zé hán, dú sān qiū zuì jí yù jiǎ chén yǐ sì gēng chén xīn sì, zhù zhōng yǒu rén wèi yún, yǒu chén wèi lóng, wèi fēng yǔ zuò lín ruò shēng dōng yuè, shì wèi shuāng níng báo lù, rì shí xǐ yù yín mǎo wēn hé zhī qì, kě jiě sī dòng, jù guì gé yě.
天河水者,亂灑六野,密沛千郊,淋淋瀉下銀河,細細飛來碧落,此乃天上雨露,發生萬物,無不賴之。銀河之水,土不能克,故見土不忌,而且有滋潤之益;天上之水,地金難生,故見金難益,而亦有涵秀之情;生旺太過則為淫潦,反傷於物,死絕太多則為旱乾,又不能生物,要生三秋得時為貴也。水喜長流、大海,內丙午宜癸巳、癸亥,丁未宜壬辰、壬戌,陰陽互見,尤吉;大溪乙卯為雷,井泉己酉為貴,俱以吉論。火喜霹靂,為神龍之火,與此水相濟。而倏忽變化,雲行雨施,豈有不貴?爐中火旺,大海水旺,如柱中得二火二水,上下上相濟,謂之精神俱足,大貴格也;燈頭有風,山頭有貴,皆以吉論,又須以別水濟之方吉;天上就位相剋,則忌見之。木石榴、楊柳俱吉,大林有巽,平地有亥,亦吉;松柏、石榴遇丙辛合化,亦以吉論。妙選有靈槎入天河格,是取死絕無根之木,柱無土培則漂流天河是也。土雖不能克,而柱逢庚午辛未,就位相剋,土壅水滯,或水又冬生,則水結池塘,必主濁濫;余土如砂中、屋上皆吉,城頭,大驛無用,壁上對沖,亦壞造化。水、金雖不能生,獨辛亥釵金卻屬乾天,水在天上,只此最吉;余金亦取天干有庚辛、壬癸者為用,甲乙無益,再以祿馬貴人參之始得。妙選又以水生人得庚子、壬子為雲騰雨施,生春則旱,夏則潦,冬則寒,獨三秋最吉;遇甲辰乙巳、庚辰辛巳,柱中有壬為雲,有辰為龍,為風雨作霖;若生冬月,是為霜凝薄露,日時喜遇寅卯溫和之氣,可解斯凍,俱貴格也。
jiǎ shēn yǐ yǒu jǐng quán shuǐ
○甲申乙酉井泉水
jǐng quán shuǐ zhě, hán quán qīng liè, qǔ yǎng bù qióng, bā jiā záo zhī yǐ tóng yǐn, wàn mín zī zhī yǐ shēng huó. cǐ shuǐ shēng yú jīn ér chū yú mù, gù xǐ jiàn jīn wèi fú, shā zhōng yǒu tǔ, xìng yǔ zhī zuì yí, chāi chuàn qīng xiù cì zhī, là jīn yǔ chāi jīn xiàng chōng, gù bù yí zài jiàn jiàn fēng shēn yǒu tài wàng, kǒng yǒu fàn làn zhī zāi hǎi jīn wú qǔ, yǐ chǒu wèi gěn, shān xià chū quán, yì jí. cǐ fēi mù bù néng chū, pì zhī tǒng lùn, gù jiàn mù jiē jí, rú jiàn píng dì dà lín, xū jiǎ jiàn jīn xuē zhī, fāng kě qǔ yòng sāng tà yáng liǔ wú yòng sōng bǎi zé hù huàn guī lù, cǐ qí zuì jí. zhū huǒ yīn yáng hù jiàn zé jí, pī lì míng wèi rù shèng, tài yáng hào wèi xiǎn zhào, èr huǒ xiāng jiàn zuì jí, dàn bù yí bìng yǒu zé xiōng. zhū tǔ lù páng shā zhōng zuì jí, wū shàng yǒu tiān mén shēng shuǐ zhī yuán, yì jí chéng tóu, bì shàng yǔ cǐ shuǐ zé wú gān shè dà yì jiù wèi xiàng kè, shuǐ wèi tǔ yǎn zé jǐng bù shí, xū yǒu mù qù zhī fāng kě. shuǐ xǐ dà hǎi, wèi yǐn fán rù shèng tiān shàng jiàn xià zhǎng liú yì bù wèi zài zāi dà xī jiǎ yín yǐ mǎo wèi jí, rú jiǎ shēn jiàn yǐ yǒu, yǐ yǒu jiàn jiǎ shēn, guān xīng hù huàn, zuì jí rú èr shuǐ zài nián shí, èr mù zài yuè rì, wèi zhī shuǐ rào huā dī, nǎi guì gé yě.
井泉水者,寒泉清冽,取養不窮,八家鑿之以同飲,萬民資之以生活。此水生於金而出於木,故喜見金為福,砂中有土,性與之最宜,釵釧清秀次之,蠟金與釵金相衝,故不宜再見;劍鋒申酉太旺,恐有泛濫之災;海金無取,乙丑為艮,山下出泉,亦吉。此非木不能出,譬之桶論,故見木皆吉,如見平地、大林,須假劍金削之,方可取用;桑拓、楊柳無用;松柏則互換歸祿,此其最吉。諸火陰陽互見則吉,霹靂名為入聖,太陽號為顯照,二火相見最吉,但不宜並有則凶。諸土路旁、砂中最吉,屋上有天門生水之源,亦吉;城頭,壁上與此水則無干涉;大驛就位相剋,水為土掩則井不食,須有木去之方可。水喜大海,為引凡入聖;天上、澗下、長流亦不為在災;大溪甲寅乙卯為吉,如甲申見乙酉,乙酉見甲申,官星互換,最吉;如二水在年時,二木在月日,謂之水繞花堤,乃貴格也。
rén xū guǐ hài dà hǎi shuǐ
○壬戌癸亥大海水
dà hǎi shuǐ zhě, zǒng nà bǎi chuān, wāng yáng wú jì, bāo kuò qián kūn zhī dà, shēng chén rì yuè zhī guāng. cǐ shuǐ yuán yǒu qīng zhuó, yǐ liǎng bān fēn lùn: rén xū yǒu tǔ qì wèi zhuó, guǐ hài gān zhī chún shuǐ ér nà yīn yòu shuǐ, gù qīng. rén xū rén xián shān, yǐ tǔ qì tài shèng, yǒu jīn qīng zhī fāng jí, guǐ hài zuì xǐ jiàn shān, rán hòu hǎi shuǐ zhī xìng shǐ ān jiàn xià dīng chǒu wèi shān, tiān hé yǔ hǎi shàng xià xiāng tōng, zhù zhōng yǒu mù wèi chá zé chéng chá rù yú tiān hé, jí wèi shàng gé zhǎng liú dà xī děng shuǐ bì jìng jiē guī yú hǎi, yǐ hǎi shuǐ bù zé xì liú, gù néng chéng qí dà yě rén chén wèi lóng guī dà hǎi, yóu jí, zhōng jiān yòu fēn yīn yáng hù jiàn, gān zhī hé huà fāng kě jǐng quán zé yǒu suǒ zhì, yǔ hǎi bù tōng, gù bù xǐ jiàn zhī. zhū jīn dú hǎi zhōng dì yī, yǐ rén xū guǐ hài xǐ jiàn jiǎ zǐ yǐ chǒu shā zhōng yì dé, yú jīn yòu dāng yǐ guì rén lù mǎ cān zhī. huǒ xǐ tiān shàng, yǔ hǎi shuǐ xiàng wèi zhào yào, zuì jí pī lì jǐ chǒu wèi shān, wù guǐ hé huà, zhù dé mù huǒ wàng dì, yì jí shān xià shān tóu fù dēng zhū huǒ bù yí jiàn. mù wéi rén zǐ guǐ chǒu rén wǔ guǐ wèi jù jí dà lín yǒu fēng chōng dòng, shuǐ xìng bù ān píng dì hòu zài, zé jiù wèi xiàng dé sōng bǎi shí liú ruò wú tǔ zhì zé piāo bó wú dìng. tǔ ài lù páng dà yì, wéi cǐ èr tǔ zú yǐ zhèn zhī bù xiè, kuàng guǐ hài jiàn wù shēn wèi tiān guān dì zhóu dà gé, rì shí yù cǐ hòu tǔ, zòng yǒu fēng léi, yì bù wèi hài chéng tóu jǐ mǎo xū zī gěn zé jí, rú féng pī lì, zé léi huǒ biàn huà, hǎi shuǐ xiōng yǒng, yì zhǔ pín hán.
大海水者,總納百川,汪洋無際,包括乾坤之大,升沉日月之光。此水原有清濁,以兩般分論:壬戌有土氣為濁,癸亥干支純水而納音又水,故清。壬戌人嫌山,以土氣太盛,有金清之方吉,癸亥最喜見山,然後海水之性始安;澗下丁丑為山,天河與海上下相通,柱中有木為槎則乘槎入於天河,極為上格;長流、大溪等水畢竟皆歸於海,以海水不擇細流,故能成其大也;壬辰為龍歸大海,尤吉,中間又分陰陽互見,干支合化方可;井泉則有所制,與海不通,故不喜見之。諸金獨海中第一,以壬戌癸亥喜見甲子乙丑;砂中亦得,余金又當以貴人祿馬參之。火喜天上,與海水相為照耀,最吉;霹靂己丑為山,戊癸合化,柱得木火旺地,亦吉;山下、山頭、覆燈諸火不宜見。木唯壬子癸丑、壬午癸未俱吉;大林有風衝動,水性不安;平地厚載,則就位相得;松柏、石榴若無土製則漂泊無定。土愛路旁、大驛,唯此二土足以振之不泄,況癸亥見戊申為天關地軸大格,日時遇此厚土,縱有風雷,亦不為害;城頭己卯須資艮則吉,如逢霹靂,則雷火變化,海水洶湧,亦主貧寒。
liù shí jiǎ zǐ nà jīn qǔ xiàng, qí shí gān yǒu kě yǐ wèi jīn, yǒu bù kě yǐ wèi jīn zhě, suī yīn suǒ zhí zhī shù bù tóng ér wǔ xíng lèi huà lèi cóng zhī miào, qí lǐ yì bù kě bù zhī. rú jiǎ yǐ gēng xīn rén guǐ, cǐ sān xíng zhě kě yǐ wèi jīn, ér bǐng dīng wù jǐ bù yǔ yān gēng xīn yuán jīn, gù wèi běn jiā zhī wù, rén guǐ fēi jīn yě, yòu hú wèi jīn? cǐ jīn shuǐ xiàng shēng zhī lǐ, ér shuǐ yì kě yǐ wèi jīn, gù shì yǒu shuǐ bì jīn míng zhī wù jiǎ yǐ zhī mù, qí zhì jiān qiáng, shì yǒu mù huà wèi shí zhě, kě yǐ lì jiàn, gù cǐ èr zhě kě yǐ qǔ xiàng wèi jīn, yǔ běn jiā zhī wù tóng yě. bǐng dīng shǔ huǒ, zào gāng bù tóng, wù jǐ shǔ tǔ, róu gāng bù tóng, yǔ jīn xiàng fǎn, zì bù kě yǐ jīn lùn. wù jǐ gēng xīn rén guǐ cǐ liù gàn zhě kě yǐ wèi mù, ér jiǎ yǐ bǐng dīng bù yù yān. yǐ bǐng dīng yuán huǒ, suǒ yǐ fén mù, zì bù kě qǔ jiǎ yǐ yuán mù, hú bù qǔ zhī? shū bù zhī wǔ xíng zhōng jīn hái jīn, shuǐ hái shuǐ, huǒ hái huǒ, tǔ hái tǔ, dú mù zé biàn, yǐ mù zī huǒ shuǐ tǔ zhī xìng, jiǎ hé ér shēng, mài jué ér kū gǎo zé hái shuǐ yě, zhuó zhī wèi huǒ zé hái huǒ yě, fǔ zhī wèi tǔ zé hái tǔ yě. gù bù yòng mù, suǒ yǐ tuō tǐ ér huà shén yě. liù jiǎ lún huán, suǒ zhí zhī shù, wǔ xíng cuò zōng, suǒ de zhī lǐ, zì kě yǐ mò shí yǐ. fán mù jiē shuǐ suǒ shēng, qí jīn yè jí shuǐ yě, gù rén guǐ kě yǐ wèi mù, gēng xīn zhī zhì, qí jiān yǔ jiǎ yǐ tóng, gù jiǎ yǐ kě yǐ wèi jīn, ér gēng xīn kě yǐ wèi mù, hù huàn jiāo tōng, qí lǐ yì wú èr yě. bǐng dīng jiǎ yǐ rén guǐ qǔ xiàng wèi shuǐ, yǐ rén guǐ yuán shuǐ yě, bǐng dīng qí huà yě, jiǎ yǐ zhī jīn yè jí wèi shuǐ yě wù jǐ zhī tǔ suǒ yǐ kè shuǐ, gēng xīn zhī jīn suǒ yǐ zào shuǐ, qì yǒu yì yě, zì bù kě yǐ shuǐ lùn. jiǎ yǐ bǐng dīng wù jǐ qǔ xiàng wèi huǒ, yǐ bǐng dīng yuán huǒ yě, wù jǐ qí huà yě, jiǎ yǐ zhī shēng rán jí huǒ yě, rén guǐ zhī shuǐ suǒ yǐ kè huǒ, gēng xīn zhī jīn suǒ yǐ zào huǒ, lèi bù tóng yě, zì bù kě yǐ huǒ lùn. bǐng dīng wù jǐ gēng xīn nà yīn shǔ tǔ, wù jǐ yuán tǔ yě, bǐng dīng zhī huǒ huà ér wèi huī, huī jí tǔ yě, gēng xīn zhī jīn hùn yú tǔ zhōng, nǎi tǔ zhī jīng qì suǒ jié, gù jiē kě yǐ wèi tǔ. ruò rén guǐ zhī shuǐ rùn xià bù níng, jiǎ yǐ zhī mù sàn shàng bù zhǐ, zì bù kě yǐ tǔ lùn. jiū qí qǔ xiàng, yǒu qīng zhòng, yǒu dà xiǎo, yǒu gāng róu, yǒu qì wèi, yǒu tǐ zhì, yǒu gōng yòng, gè gè bù tóng, cǐ yòu jiān dì zhī fāng yú zhī wèi, wàng xiāng xiū qiú bù tóng, ér gàn tiān zhī suǒ zhí huò cóng běn xiàng, huò cóng huà xiàng, huò cóng bié xiàng, tiān rén jiāo jǐn, qí lǐ shēng kè, hù chéng qí yì, cǐ jīn suǒ yǐ yǒu hǎi zhōng shā zhōng jīn pō bái là jiàn fēng chāi chuàn zhī bié, ér jīn zhī xiàng wú yú yùn yǐ, yú mù huǒ shuǐ tǔ kě yǐ lì jiàn. cǐ nà yīn qǔ xiàng suǒ yǐ wèi zào huà zhī miào yě yǔ!
六十甲子納金取象,其十干有可以為金,有不可以為金者,雖因所值之數不同而五行類化類從之妙,其理亦不可不知。如甲乙、庚辛、壬癸,此三行者可以為金,而丙丁、戊己不與焉;庚辛原金,固為本家之物,壬癸非金也,又胡為金?此金水相生之理,而水亦可以為金,故世有水碧金明之物;甲乙之木,其質堅強,世有木化為石者,可以例見,故此二者可以取象為金,與本家之物同也。丙丁屬火,燥剛不同,戊己屬土,柔剛不同,與金相反,自不可以金論。戊己庚辛壬癸此六干者可以為木,而甲乙丙丁不預焉。以丙丁原火,所以焚木,自不可取;甲乙原木,胡不取之?殊不知五行中金還金,水還水,火還火,土還土,獨木則變,以木資火、水、土之性,假合而生,脈絕而枯槁則還水也,灼之為火則還火也,腐之為土則還土也。故不用木,所以脫體而化神也。六甲輪環,所值之數,五行錯綜,所得之理,自可以默識矣。凡木皆水所生,其津液即水也,故壬癸可以為木,庚辛之質,其堅與甲乙同,故甲乙可以為金,而庚辛可以為木,互換交通,其理亦無二也。丙丁、甲乙、壬癸取象為水,以壬癸原水也,丙丁其化也,甲乙之津液即為水也;戊己之土所以克水,庚辛之金所以燥水,氣有異也,自不可以水論。甲乙、丙丁、戊己取象為火,以丙丁原火也,戊己其化也,甲乙之生燃即火也,壬癸之水所以克火,庚辛之金所以燥火,類不同也,自不可以火論。丙丁、戊己、庚辛納音屬土,戊己原土也,丙丁之火化而為灰,灰即土也,庚辛之金混於土中,乃土之精氣所結,故皆可以為土。若壬癸之水潤下不凝,甲乙之木散上不止,自不可以土論。究其取象,有輕重,有大小,有剛柔,有氣味,有體質,有功用,各各不同,此又兼地支方隅之位,旺相休囚不同,而干天之所值或從本象,或從化象,或從別象,天人交盡,其理生克,互成其義,此金所以有海中、砂中、金泊、白蠟、劍鋒、釵釧之別,而金之象無餘蘊矣,余木、火、水、土可以例見。此納音取象所以為造化之妙也與!