hán wáng xìn zhě, gù hán xiāng wáng niè sūn yě, zhǎng bā chǐ wǔ cùn. jí xiàng liáng zhī lì chǔ hòu huái wáng yě, yàn qí zhào wèi jiē yǐ qián wáng, wéi hán wú yǒu hòu, gù lì hán zhū gōng zǐ héng yáng jūn chéng wéi hán wáng, yù yǐ fǔ dìng hán gù dì. xiàng liáng bài sǐ dìng táo, chéng le huái wáng. pèi gōng yǐn bīng jī yáng chéng, shǐ zhāng liáng yǐ hán sī tú jiàng xià hán gù dì, dé xìn, yǐ wéi hán jiāng, jiāng qí bīng cóng pèi gōng rù wǔ guān.
韩王信者,故韩襄王孽孙也,长八尺五寸。及项梁之立楚後怀王也,燕、齐、赵、魏皆已前王,唯韩无有後,故立韩诸公子横阳君成为韩王,欲以抚定韩故地。项梁败死定陶,成饹怀王。沛公引兵击阳城,使张良以韩司徒降下韩故地,得信,以为韩将,将其兵从沛公入武关。
pèi gōng lì wèi hàn wáng, hán xìn cóng rù hàn zhōng, nǎi shuō hàn wáng yuē:" xiàng wáng wáng zhū jiàng jìn dì, ér wáng dú yuǎn jū cǐ, cǐ zuǒ qiān yě. shì zú jiē shān dōng rén, qí ér wàng guī, jí qí fēng dōng xiāng, kě yǐ zhēng tiān xià." hàn wáng hái dìng sān qín, nǎi xǔ xìn wèi hán wáng, xiān bài xìn wèi hán tài wèi, jiāng bīng lüè hán dì.
沛公立为汉王,韩信从入汉中,乃说汉王曰:“项王王诸将近地,而王独远居此,此左迁也。士卒皆山东人,跂而望归,及其锋东乡,可以争天下。”汉王还定三秦,乃许信为韩王,先拜信为韩太尉,将兵略韩地。
xiàng jí zhī fēng zhū wáng jiē jiù guó, hán wáng chéng yǐ bù cóng wú gōng, bù qiǎn jiù guó, gèng yǐ wéi liè hóu. jí wén hàn qiǎn hán xìn lüè hán dì, nǎi lìng gù xiàng jí yóu wú shí wú lìng zhèng chāng wèi hán wáng yǐ jù hàn. hàn èr nián, hán xìn lüè dìng hán shí yú chéng. hàn wáng zhì hé nán, hán xìn jí jī hán wáng chāng yáng chéng. chāng jiàng, hàn wáng nǎi lì hán xìn wèi hán wáng, cháng jiāng hán bīng cóng. sān nián, hàn wáng chū xíng yáng, hán wáng xìn zhōu kē děng shǒu xíng yáng. jí chǔ bài xíng yáng, xìn jiàng chǔ, yǐ ér dé wáng, fù guī hàn, hàn fù lì yǐ wéi hán wáng, jìng cóng jī pò xiàng jí, tiān xià dìng. wǔ nián chūn, suì yǔ pōu fú wèi hán wáng, wáng yǐng chuān.
项籍之封诸王皆就国,韩王成以不从无功,不遣就国,更以为列侯。及闻汉遣韩信略韩地,乃令故项籍游吴时吴令郑昌为韩王以距汉。汉二年,韩信略定韩十馀城。汉王至河南,韩信急击韩王昌阳城。昌降,汉王乃立韩信为韩王,常将韩兵从。三年,汉王出荥阳,韩王信、周苛等守荥阳。及楚败荥阳,信降楚,已而得亡,复归汉,汉复立以为韩王,竟从击破项籍,天下定。五年春,遂与剖符为韩王,王颍川。
míng nián chūn, shàng yǐ hán xìn cái wǔ, suǒ wáng běi jìn gǒng luò, nán pò wǎn yè, dōng yǒu huái yáng, jiē tiān xià jìn bīng chù, nǎi zhào xǐ hán wáng xìn wáng tài yuán yǐ běi, bèi yù hú, dōu jìn yáng. xìn shàng shū yuē:" guó bèi biān, xiōng nú shù rù, jìn yáng qù sāi yuǎn, qǐng zhì mǎ yì." shàng xǔ zhī, xìn nǎi xǐ zhì mǎ yì. qiū, xiōng nú mò dú dà wéi xìn, xìn shù shǐ shǐ hú qiú hé jiě. hàn fā bīng jiù zhī, yí xìn shù jiān shǐ, yǒu èr xīn, shǐ rén zé ràng xìn. xìn kǒng zhū, yīn yǔ xiōng nú yuē gòng gōng hàn, fǎn, yǐ mǎ yì jiàng hú, jī tài yuán.
明年春,上以韩信材武,所王北近巩、洛,南迫宛、叶,东有淮阳,皆天下劲兵处,乃诏徙韩王信王太原以北,备御胡,都晋阳。信上书曰:“国被边,匈奴数入,晋阳去塞远,请治马邑。”上许之,信乃徙治马邑。秋,匈奴冒顿大围信,信数使使胡求和解。汉发兵救之,疑信数间使,有二心,使人责让信。信恐诛,因与匈奴约共攻汉,反,以马邑降胡,击太原。
qī nián dōng, shàng zì wǎng jī, pò xìn jūn tóng dī, zhǎn qí jiāng wáng xǐ. xìn wáng zǒu xiōng nú. qí yǔ bái tǔ rén màn qiū chén wáng huáng děng lì zhào miáo yì zhào lì wèi wáng, fù shōu xìn bài sǎn bīng, ér yǔ xìn jí mò dú móu gōng hàn. xiōng nú zhàng zuǒ yòu xián wáng jiāng wàn yú qí yǔ wáng huáng děng tún guǎng wǔ yǐ nán, zhì jìn yáng, yǔ hàn bīng zhàn, hàn dà pò zhī, zhuī zhì yú lí shí, pò zhī. xiōng nú fù jù bīng lóu fán xī běi, hàn lìng chē qí jī pò xiōng nú. xiōng nú cháng bài zǒu, hàn chéng shèng zhuī běi, wén mò dú jū dài gǔ, gāo huáng dì jū jìn yáng, shǐ rén shì mò dú, hái bào yuē" kě jī". shàng suì zhì píng chéng. shàng chū bái dēng, xiōng nú qí wéi shàng, shàng nǎi shǐ rén hòu yí yān zhī. yān zhī nǎi shuō mò dú yuē:" jīn dé hàn dì, yóu bù néng jū qiě liǎng zhǔ bù xiāng è." jū qī rì, hú qí shāo yǐn qù. shí tiān dà wù, hàn shǐ rén wǎng lái, hú bù jué. hù jūn zhōng wèi chén píng yán shàng yuē:" hú zhě quán bīng, qǐng lìng jiàng nǔ fù liǎng shǐ wài xiāng, xú xíng chū wéi." rù píng chéng, hàn jiù bīng yì dào, hú qí suì jiě qù. hàn yì bà bīng guī. hán xìn wèi xiōng nú jiāng bīng wǎng lái jī biān.
七年冬,上自往击,破信军铜鞮,斩其将王喜。信亡走匈奴。其与白土人曼丘臣、王黄等立赵苗裔赵利为王,复收信败散兵,而与信及冒顿谋攻汉。匈奴仗左右贤王将万馀骑与王黄等屯广武以南,至晋阳,与汉兵战,汉大破之,追至于离石,破之。匈奴复聚兵楼烦西北,汉令车骑击破匈奴。匈奴常败走,汉乘胜追北,闻冒顿居代谷,高皇帝居晋阳,使人视冒顿,还报曰“可击”。上遂至平城。上出白登,匈奴骑围上,上乃使人厚遗阏氏。阏氏乃说冒顿曰:“今得汉地,犹不能居;且两主不相戹。”居七日,胡骑稍引去。时天大雾,汉使人往来,胡不觉。护军中尉陈平言上曰:“胡者全兵,请令彊弩傅两矢外乡,徐行出围。”入平城,汉救兵亦到,胡骑遂解去。汉亦罢兵归。韩信为匈奴将兵往来击边。
hàn shí nián, xìn lìng wáng huáng děng shuō wù chén xī. shí yī nián chūn, gù hán wáng xìn fù yǔ hú qí rù jū cān hé, jù hàn. hàn shǐ chái jiāng jūn jī zhī, yí xìn shū yuē:" bì xià kuān rén, zhū hóu suī yǒu pàn wáng, ér fù guī, zhé fù gù wèi hào, bù zhū yě. dài wáng suǒ zhī. jīn wáng yǐ bài wáng zǒu hú, fēi yǒu dà zuì, jí zì guī!" hán wáng xìn bào yuē:" bì xià zhuó pū qǐ lǘ xiàng, nán miàn chēng gū, cǐ pū zhī xìng yě. xíng yáng zhī shì, pū bù néng sǐ, qiú yú xiàng jí, cǐ yī zuì yě. jí kòu gōng mǎ yì, pū bù néng jiān shǒu, yǐ chéng jiàng zhī, cǐ èr zuì yě. jīn fǎn wèi kòu jiāng bīng, yǔ jiāng jūn zhēng yī dàn zhī mìng, cǐ sān zuì yě. fū zhǒng lí wú yī zuì, shēn sǐ wáng jīn pū yǒu sān zuì yú bì xià, ér yù qiú huó yú shì, cǐ wǔ zǐ xū suǒ yǐ fèn yú wú yě. jīn pū wáng nì shān gǔ jiān, dàn mù qǐ dài mán yí, pū zhī sī guī, rú wěi rén bù wàng qǐ, máng zhě bù wàng shì yě, shì bù kě ěr." suì zhàn. chái jiāng jūn tú cān hé, zhǎn hán wáng xìn.
汉十年,信令王黄等说误陈豨。十一年春,故韩王信复与胡骑入居参合,距汉。汉使柴将军击之,遗信书曰:“陛下宽仁,诸侯虽有畔亡,而复归,辄复故位号,不诛也。大王所知。今王以败亡走胡,非有大罪,急自归!”韩王信报曰:“陛下擢仆起闾巷,南面称孤,此仆之幸也。荥阳之事,仆不能死,囚於项籍,此一罪也。及寇攻马邑,仆不能坚守,以城降之,此二罪也。今反为寇将兵,与将军争一旦之命,此三罪也。夫种、蠡无一罪,身死亡;今仆有三罪於陛下,而欲求活於世,此伍子胥所以偾於吴也。今仆亡匿山谷间,旦暮乞贷蛮夷,仆之思归,如痿人不忘起,盲者不忘视也,势不可耳。”遂战。柴将军屠参合,斩韩王信。
xìn zhī rù xiōng nú, yǔ tài zǐ jù jí zhì tuí dāng chéng, shēng zǐ, yīn míng yuē tuí dāng. hán tài zǐ yì shēng zǐ, mìng yuē yīng. zhì xiào wén shí sì nián, tuí dāng jí yīng lǜ qí zhòng jiàng hàn. hàn fēng tuí dāng wèi gōng gāo hóu, yīng wèi xiāng chéng hóu. wú chǔ jūn shí, gōng gāo hóu gōng guān zhū jiàng. chuán zi zhì sūn, sūn wú zi, shī hóu. yīng sūn yǐ bù jìng shī hóu. tuí dāng niè sūn hán yān, guì xìng, míng fù xiǎn yú dāng shì. qí dì shuō, zài fēng, shù chēng jiāng jūn, zú wèi àn dào hóu. zǐ dài, suì yú zuò fǎ sǐ. hòu suì yú, shuō sūn céng bài wèi lóng yán hóu, xù shuō hòu.
信之入匈奴,与太子俱;及至穨当城,生子,因名曰穨当。韩太子亦生子,命曰婴。至孝文十四年,穨当及婴率其众降汉。汉封穨当为弓高侯,婴为襄城侯。吴楚军时,弓高侯功冠诸将。传子至孙,孙无子,失侯。婴孙以不敬失侯。穨当孽孙韩嫣,贵幸,名富显於当世。其弟说,再封,数称将军,卒为案道侯。子代,岁馀坐法死。後岁馀,说孙曾拜为龙嵒侯,续说後。
lú wǎn zhě, fēng rén yě, yǔ gāo zǔ tóng lǐ. lú wǎn qīn yǔ gāo zǔ tài shàng huáng xiāng ài, jí shēng nán, gāo zǔ lú wǎn tóng rì shēng, lǐ zhōng chí yáng jiǔ hè liǎng jiā. jí gāo zǔ lú wǎn zhuàng, jù xué shū, yòu xiāng ài yě. lǐ zhōng jiā liǎng jiā qīn xiāng ài, shēng zǐ tóng rì, zhuàng yòu xiāng ài, fù hè liǎng jiā yáng jiǔ. gāo zǔ wèi bù yī shí, yǒu lì shì pì nì, lú wǎn cháng suí chū rù shàng xià. jí gāo zǔ chū qǐ pèi, lú wǎn yǐ kè cóng, rù hàn zhōng wèi jiāng jūn, cháng shì zhōng. cóng dōng jī xiàng jí, yǐ tài wèi cháng cóng, chū rù wò nèi, yì pī yǐn shí shǎng cì, qún chén mò gǎn wàng, suī xiāo cáo děng, tè yǐ shì jiàn lǐ, zhì qí qīn xìng, mò jí lú wǎn. wǎn fēng wèi cháng ān hóu. cháng ān, gù xián yáng yě.
卢绾者,丰人也,与高祖同里。卢绾亲与高祖太上皇相爱,及生男,高祖、卢绾同日生,里中持羊酒贺两家。及高祖、卢绾壮,俱学书,又相爱也。里中嘉两家亲相爱,生子同日,壮又相爱,复贺两家羊酒。高祖为布衣时,有吏事辟匿,卢绾常随出入上下。及高祖初起沛,卢绾以客从,入汉中为将军,常侍中。从东击项籍,以太尉常从,出入卧内,衣被饮食赏赐,群臣莫敢望,虽萧曹等,特以事见礼,至其亲幸,莫及卢绾。绾封为长安侯。长安,故咸阳也。
hàn wǔ nián dōng, yǐ pò xiàng jí, nǎi shǐ lú wǎn bié jiāng, yǔ liú jiǎ jī lín jiāng wáng gòng wèi, pò zhī. qī yuè hái, cóng jī yàn wáng zāng tú, zāng tú jiàng. gāo zǔ yǐ dìng tiān xià, zhū hóu fēi liú shì ér wáng zhě qī rén. yù wáng lú wǎn, wèi qún chén jué wàng. jí lǔ zāng tú, nǎi xià zhào zhū jiàng xiāng liè hóu, zé qún chén yǒu gōng zhě yǐ wéi yàn wáng. qún chén zhī shàng yù wáng lú wǎn, jiē yán yuē:" tài wèi cháng ān hóu lú wǎn cháng cóng píng dìng tiān xià, gōng zuì duō, kě wáng yàn." zhào xǔ zhī. hàn wǔ nián bā yuè, nǎi lì lǔ wǎn wèi yàn wáng. zhū hóu wáng de xìng mò rú yàn wáng.
汉五年冬,以破项籍,乃使卢绾别将,与刘贾击临江王共尉,破之。七月还,从击燕王臧荼,臧荼降。高祖已定天下,诸侯非刘氏而王者七人。欲王卢绾,为群臣觖望。及虏臧荼,乃下诏诸将相列侯,择群臣有功者以为燕王。群臣知上欲王卢绾,皆言曰:“太尉长安侯卢绾常从平定天下,功最多,可王燕。”诏许之。汉五年八月,乃立虏绾为燕王。诸侯王得幸莫如燕王。
hàn shí yī nián qiū, chén xī fǎn dài dì, gāo zǔ rú hán dān jī xī bīng, yàn wáng wǎn yì jī qí dōng běi. dàng shì shí, chén xī shǐ wáng huáng qiú jiù xiōng nú. yàn wáng wǎn yì shǐ qí chén zhāng shèng yú xiōng nú, yán xī děng jūn pò. zhāng shèng zhì hú, gù yàn wáng zāng chá zi yǎn chū wáng zài hú, jiàn zhāng shèng yuē:" gōng suǒ yǐ zhòng yú yàn zhě, yǐ xí hú shì yě. yàn suǒ yǐ jiǔ cún zhě, yǐ zhū hóu shù fǎn, bīng lián bù jué yě. jīn gōng wèi yàn yù jí miè xī děng, xī děng yǐ jǐn, cì yì zhì yàn, gōng děng yì qiě wèi lǔ yǐ. gōng hé bù lìng yàn qiě huǎn chén xī ér yǔ hú hé? shì kuān, dé zhǎng wáng yàn jí yǒu hàn jí, kě yǐ ān guó." zhāng shèng yǐ wéi rán, nǎi sī lìng xiōng nú zhù xī děng jī yàn. yàn wáng wǎn yí zhāng shèng yǔ hú fǎn, shàng shū qǐng zú zhāng shèng. shèng hái, jù dào suǒ yǐ wéi zhě. yàn wáng wù, nǎi zhà lùn tā rén, tuō shèng jiā shǔ, shǐ de wèi xiōng nú jiān, ér yīn shǐ fàn qí zhī chén xī suǒ, yù lìng jiǔ wáng, lián bīng wù jué.
汉十一年秋,陈豨反代地,高祖如邯郸击豨兵,燕王绾亦击其东北。当是时,陈豨使王黄求救匈奴。燕王绾亦使其臣张胜於匈奴,言豨等军破。张胜至胡,故燕王臧茶子衍出亡在胡,见张胜曰:“公所以重於燕者,以习胡事也。燕所以久存者,以诸侯数反,兵连不决也。今公为燕欲急灭豨等,豨等已尽,次亦至燕,公等亦且为虏矣。公何不令燕且缓陈豨而与胡和?事宽,得长王燕;即有汉急,可以安国。”张胜以为然,乃私令匈奴助豨等击燕。燕王绾疑张胜与胡反,上书请族张胜。胜还,具道所以为者。燕王寤,乃诈论它人,脱胜家属,使得为匈奴间,而阴使范齐之陈豨所,欲令久亡,连兵勿决。
hàn shí èr nián, dōng jī qíng bù, xī cháng jiāng bīng jū dài, hàn shǐ fán kuài jī zhǎn xī. qí pí jiàng jiàng, yán yàn wáng wǎn shǐ fàn qí tōng jì móu yú xī suǒ. gāo zǔ shǐ shǐ zhào lú wǎn, wǎn chēng bìng. shàng yòu shǐ pì yáng hóu shěn shí qí yù shǐ dài fū zhào yáo wǎng yíng yàn wáng, yīn yàn wèn zuǒ yòu. wǎn yù kǒng, bì nì, wèi qí xìng chén yuē:" fēi liú shì ér wáng, dú wǒ yǔ cháng shā ěr. wǎng nián chūn, hàn zú huái yīn, xià, zhū péng yuè, jiē lǚ hòu jì. jīn shàng bìng, shǔ rèn lǚ hòu. lǚ hòu fù rén, zhuān yù yǐ shì zhū yì xìng wáng zhě jí dà gōng chén." nǎi suì chēng bìng bù xíng. qí zuǒ yòu jiē wáng nì. yǔ pō xiè, pì yáng hóu wén zhī, guī jù bào shàng, shàng yì nù. yòu dé xiōng nú jiàng zhě, jiàng zhě yán zhāng shèng wáng zài xiōng nú, wèi yàn shǐ. yú shì shàng yuē:" lú wǎn guǒ fǎn yǐ!" shǐ fán kuài jī yàn. yàn wáng wǎn xī jiāng qí gōng rén jiā shǔ qí shù qiān jū cháng chéng xià, hóu cì, xìng shàng bìng yù, zì rù xiè. sì yuè, gāo zǔ bēng, lú wǎn suì jiāng qí zhòng wáng rù xiōng nú, xiōng nú yǐ wéi dōng hú lú wáng. wǎn wèi mán yí suǒ qīn duó, cháng sī fù guī. jū suì yú, sǐ hú zhōng.
汉十二年,东击黥布,豨常将兵居代,汉使樊哙击斩豨。其裨将降,言燕王绾使范齐通计谋於豨所。高祖使使召卢绾,绾称病。上又使辟阳侯审食其、御史大夫赵尧往迎燕王,因验问左右。绾愈恐,闭匿,谓其幸臣曰:“非刘氏而王,独我与长沙耳。往年春,汉族淮阴,夏,诛彭越,皆吕后计。今上病,属任吕后。吕后妇人,专欲以事诛异姓王者及大功臣。”乃遂称病不行。其左右皆亡匿。语颇泄,辟阳侯闻之,归具报上,上益怒。又得匈奴降者,降者言张胜亡在匈奴,为燕使。於是上曰:“卢绾果反矣!”使樊哙击燕。燕王绾悉将其宫人家属骑数千居长城下,侯伺,幸上病愈,自入谢。四月,高祖崩,卢绾遂将其众亡入匈奴,匈奴以为东胡卢王。绾为蛮夷所侵夺,常思复归。居岁馀,死胡中。
gāo hòu shí, lú wǎn qī zǐ wáng jiàng hàn, huì gāo hòu bìng, bù néng jiàn, shě yàn dǐ, wèi yù zhì jiǔ jiàn zhī. gāo zǔ jìng bēng, bù dé jiàn. lú wǎn qī yì bìng sǐ.
高后时,卢绾妻子亡降汉,会高后病,不能见,舍燕邸,为欲置酒见之。高祖竟崩,不得见。卢绾妻亦病死。
xiào jǐng zhōng liù nián, lú wǎn sūn tā zhī, yǐ dōng hú wáng jiàng, fēng wèi yà gǔ hóu.
孝景中六年,卢绾孙他之,以东胡王降,封为亚谷侯。
chén xī zhě, wǎn qú rén yě, bù zhī shǐ suǒ yǐ dé cóng. jí gāo zǔ qī nián dōng, hán wáng xìn fǎn, rù xiōng nú, shàng zhì píng chéng hái, nǎi fēng xī wèi liè hóu, yǐ zhào xiàng guó jiāng jiān zhào dài biān bīng, biān bīng jiē shǔ yān.
陈豨者,宛朐人也,不知始所以得从。及高祖七年冬,韩王信反,入匈奴,上至平城还,乃封豨为列侯,以赵相国将监赵、代边兵,边兵皆属焉。
xī cháng gào guī guò zhào, zhào xiāng zhōu chāng jiàn xī bīn kè suí zhī zhě qiān yú chéng, hán dān guān shě jiē mǎn. xī suǒ yǐ dài bīn kè bù yī jiāo, jiē chū kè xià. xī hái zhī dài, zhōu chāng nǎi qiú rù jiàn. jiàn shàng, jù yán xī bīn kè shèng shén, shàn bīng yú wài shù suì, kǒng yǒu biàn. shàng nǎi lìng rén fù àn xī kè jū dài zhě cái wù zhū bù fǎ shì, duō lián yǐn xī. xī kǒng, yīn lìng kè tōng shǐ wáng huáng màn qiū chén suǒ. jí gāo zǔ shí nián qī yuè, tài shàng huáng bēng, shǐ rén zhào xī, xī chēng bìng shén. jiǔ yuè, suì yǔ wáng huáng děng fǎn, zì lì wèi dài wáng, jié lüè zhào dài.
豨常告归过赵,赵相周昌见豨宾客随之者千馀乘,邯郸官舍皆满。豨所以待宾客布衣交,皆出客下。豨还之代,周昌乃求入见。见上,具言豨宾客盛甚,擅兵於外数岁,恐有变。上乃令人覆案豨客居代者财物诸不法事,多连引豨。豨恐,阴令客通使王黄、曼丘臣所。及高祖十年七月,太上皇崩,使人召豨,豨称病甚。九月,遂与王黄等反,自立为代王,劫略赵、代。
shàng wén, nǎi shè zhào dài lì rén wéi xī suǒ guà wù jié lüè zhě, jiē shè zhī. shàng zì wǎng, zhì hán dān, xǐ yuē:" xī bù nán jù zhāng shuǐ, běi shǒu hán dān, zhī qí wú néng wéi yě." zhào xiāng zòu zhǎn cháng shān shǒu wèi, yuē:" cháng shān èr shí wǔ chéng, xī fǎn, wáng qí èr shí chéng." shàng wèn yuē:" shǒu wèi fǎn hū?" duì yuē:" bù fǎn." shàng yuē:" shì lì bù zú yě." shè zhī, fù yǐ wéi cháng shān shǒu wèi. shàng wèn zhōu chāng yuē:" zhào yì yǒu zhuàng shì kě lìng jiāng zhě hū?" duì yuē:" yǒu sì rén." sì rén yè, shàng màn mà yuē:" shù zǐ néng wéi jiāng hū?" sì rén cán fú. shàng fēng zhī gè qiān hù, yǐ wéi jiāng. zuǒ yòu jiàn yuē:" cóng rù shǔ hàn, fá chǔ, gōng wèi biàn xíng, jīn cǐ hé gōng ér fēng?" shàng yuē:" fēi ruò suǒ zhī! chén xī fǎn, hán dān yǐ běi jiē xī yǒu, wú yǐ yǔ xí zhēng tiān xià bīng, wèi yǒu zhì zhě, jīn wéi dú hán dān zhōng bīng ěr. wú hú ài sì qiān hù fēng sì rén, bù yǐ wèi zhào zǐ dì!" jiē yuē:" shàn." yú shì shàng yuē:" chén xī jiāng shuí?" yuē:" wáng huáng màn qiū chén, jiē gù gǔ rén." shàng yuē:" wú zhī zhī yǐ." nǎi gè yǐ qiān jīn gòu huáng chén děng.
上闻,乃赦赵、代吏人为豨所诖误劫略者,皆赦之。上自往,至邯郸,喜曰:“豨不南据漳水,北守邯郸,知其无能为也。”赵相奏斩常山守、尉,曰:“常山二十五城,豨反,亡其二十城。”上问曰:“守、尉反乎?”对曰:“不反。”上曰:“是力不足也。”赦之,复以为常山守、尉。上问周昌曰:“赵亦有壮士可令将者乎?”对曰:“有四人。”四人谒,上谩骂曰:“竖子能为将乎?”四人惭伏。上封之各千户,以为将。左右谏曰:“从入蜀、汉,伐楚,功未遍行,今此何功而封?”上曰:“非若所知!陈豨反,邯郸以北皆豨有,吾以羽檄徵天下兵,未有至者,今唯独邯郸中兵耳。吾胡爱四千户封四人,不以慰赵子弟!”皆曰:“善。”於是上曰:“陈豨将谁?”曰:“王黄、曼丘臣,皆故贾人。”上曰:“吾知之矣。”乃各以千金购黄、臣等。
shí yī nián dōng, hàn bīng jī zhǎn chén xī jiāng hóu chǎng wáng huáng yú qū nì xià, pò xī jiāng zhāng chūn yú liáo chéng, zhǎn shǒu wàn yú. tài wèi bó rù dìng tài yuán dài dì. shí èr yuè, shàng zì jī dōng yuán, dōng yuán bù xià, zú mà shàng dōng yuán jiàng, zú mà zhě zhǎn zhī, bù mà zhě qíng zhī. gèng mìng dōng yuán wéi zhēn dìng. wáng huáng màn qiū chén qí huī xià shòu gòu shǎng zhī, jiē shēng de, yǐ gù chén xī jūn suì bài.
十一年冬,汉兵击斩陈豨将侯敞、王黄於曲逆下,破豨将张春於聊城,斩首万馀。太尉勃入定太原、代地。十二月,上自击东垣,东垣不下,卒骂上;东垣降,卒骂者斩之,不骂者黥之。更命东垣为真定。王黄、曼丘臣其麾下受购赏之,皆生得,以故陈豨军遂败。
shàng hái zhì luò yáng. shàng yuē:" dài jū cháng shān běi, zhào nǎi cóng shān nán yǒu zhī, yuǎn." nǎi lì zi héng wèi dài wáng, dōu zhōng dōu, dài yàn mén jiē shǔ dài.
上还至洛阳。上曰:“代居常山北,赵乃从山南有之,远。”乃立子恆为代王,都中都,代、雁门皆属代。
gāo zǔ shí èr nián dōng, fán kuài jūn zú zhuī zhǎn xī yú líng qiū.
高祖十二年冬,樊哙军卒追斩豨於灵丘。
tài shǐ gōng yuē: hán xìn lú wǎn fēi sù jī dé lěi shàn zhī shì, jiǎo yī shí quán biàn, yǐ zhà lì chéng gōng, zāo hàn chū dìng, gù dé liè dì, nán miàn chēng gū. nèi jiàn yí jiàng dà, wài yǐ mán mò yǐ wéi yuán, shì yǐ rì shū zì wēi, shì qióng zhì kùn, zú fù xiōng nú, qǐ bù āi zāi! chén xī, liáng rén, qí shǎo shí shù chēng mù wèi gōng zǐ jí jiāng jūn shǒu biān, zhāo zhì bīn kè ér xià shì, míng shēng guò shí. zhōu chāng yí zhī, cī xiá pō qǐ, jù huò jí shēn, xié rén jìn shuō, suì xiàn wú dào. yú xì bēi fū! fū jì zhī shēng shú chéng bài yú rén yě shēn yǐ!
太史公曰:韩信、卢绾非素积德累善之世,徼一时权变,以诈力成功,遭汉初定,故得列地,南面称孤。内见疑彊大,外倚蛮貊以为援,是以日疏自危,事穷智困,卒赴匈奴,岂不哀哉!陈豨,梁人,其少时数称慕魏公子;及将军守边,招致宾客而下士,名声过实。周昌疑之,疵瑕颇起,惧祸及身,邪人进说,遂陷无道。於戏悲夫!夫计之生孰成败於人也深矣!
hán xiāng yí niè, shǐ cóng hàn zhōng. pōu fú nán miàn, xǐ yì běi tōng. tuí dāng guī guó, lóng luò yǒu gōng. lú wǎn qīn ài, qún chén mò tóng. jiù yàn shì wáng, dōng hú jì qióng.
韩襄遗孽,始从汉中。剖符南面,徙邑北通。穨当归国,龙雒有功。卢绾亲爱,群臣莫同。旧燕是王,东胡计穷。