píng yuán jūn zhào shèng zhě, zhào zhī zhū gōng zǐ yě. zhū zi zhōng shèng zuì xián, xǐ bīn kè, bīn kè gài zhì zhě shù qiān rén. píng yuán jūn xiāng zhào huì wén wáng jí xiào chéng wáng, sān qù xiāng, sān fù wèi, fēng yú dōng wǔ chéng.
平原君趙勝者,趙之諸公子也。諸子中勝最賢,喜賓客,賓客蓋至者數千人。平原君相趙惠文王及孝成王,三去相,三復位,封於東武城。
píng yuán jūn jiā lóu lín mín jiā. mín jiā yǒu bì zhě, pán sàn xíng jí. píng yuán jūn měi rén jū lóu shàng, lín jiàn, dà xiào zhī. míng rì, bì zhě zhì píng yuán jūn mén, qǐng yuē: chén wén jūn zhī xǐ shì, shì bù yuǎn qiān lǐ ér zhì zhě, yǐ jūn néng guì shì ér jiàn qiè yě. chén bù xìng yǒu bà lóng zhī bìng, ér jūn zhī hòu gōng lín ér xiào chén, chén yuán dé xiào chén zhě tóu. píng yuán jūn xiào yīng yuē: nuò. bì zhě qù, píng yuán jūn xiào yuē: guān cǐ shù zi, nǎi yù yǐ yī xiào zhī gù shā wú měi rén, bù yì shén hū! zhōng bù shā. jū suì yú, bīn kè mén xià shè rén shāo shāo yǐn qù zhě guò bàn. píng yuán jūn guài zhī, yuē: shèng suǒ yǐ dài zhū jūn zhě wèi cháng gǎn shī lǐ, ér qù zhě hé duō yě? mén xià yī rén qián duì yuē: yǐ jūn zhī bù shā xiào bì zhě, yǐ jūn wèi ài sè ér jiàn shì, shì jí qù ěr. yú shì píng yuán jūn nǎi zhǎn xiào bì zhě měi rén tóu, zì zào mén jìn bì zhě, yīn xiè yān. qí hòu mén xià nǎi fù shāo shāo lái. shì shí qí yǒu mèng cháng, wèi yǒu xìn líng, chǔ yǒu chūn shēn, gù zhēng xiāng qīng yǐ dài shì.
平原君家樓臨民家。民家有躄者,槃散行汲。平原君美人居樓上,臨見,大笑之。明日,躄者至平原君門,請曰:「臣聞君之喜士,士不遠千里而至者,以君能貴士而賤妾也。臣不幸有罷癃之病,而君之後宮臨而笑臣,臣原得笑臣者頭。」平原君笑應曰:「諾。」躄者去,平原君笑曰:「觀此豎子,乃欲以一笑之故殺吾美人,不亦甚乎!」終不殺。居歲餘,賓客門下舍人稍稍引去者過半。平原君怪之,曰:「勝所以待諸君者未嘗敢失禮,而去者何多也?」門下一人前對曰:「以君之不殺笑躄者,以君為愛色而賤士,士即去耳。」於是平原君乃斬笑躄者美人頭,自造門進躄者,因謝焉。其後門下乃復稍稍來。是時齊有孟嘗,魏有信陵,楚有春申,故爭相傾以待士。
qín zhī wéi hán dān, zhào shǐ píng yuán jūn qiú jiù, hé cóng yú chǔ, yuē yǔ shí kè mén xià yǒu yǒng lì wén wǔ bèi jù zhě èr shí rén xié. píng yuán jūn yuē: shǐ wén néng qǔ shèng, zé shàn yǐ. wén bù néng qǔ shèng, zé shà xuè yú huá wū zhī xià, bì děi dìng cóng ér hái. shì bù wài suǒ, qǔ yú shí kè mén xià zú yǐ. dé shí jiǔ rén, yú wú kě qǔ zhě, wú yǐ mǎn èr shí rén. mén xià yǒu máo suì zhě, qián, zì zàn yú píng yuán jūn yuē: suì wén jūn jiāng hé cóng yú chǔ, yuē yǔ shí kè mén xià èr shí rén xié, bù wài suǒ. jīn shǎo yī rén, yuán jūn jí yǐ suì bèi yuán ér xíng yǐ. píng yuán jūn yuē: xiān shēng chù shèng zhī mén xià jǐ nián yú cǐ yǐ? máo suì yuē: sān nián yú cǐ yǐ. píng yuán jūn yuē: fū xián shì zhī chù shì yě, pì ruò zhuī zhī chù náng zhōng, qí mò lì jiàn. jīn xiān shēng chù shèng zhī mén xià sān nián yú cǐ yǐ, zuǒ yòu wèi yǒu suǒ chēng sòng, shèng wèi yǒu suǒ wén, shì xiān shēng wú suǒ yǒu yě. xiān shēng bù néng, xiān shēng liú. máo suì yuē: chén nǎi jīn rì qǐng chù náng zhōng ěr. shǐ suì zǎo dé chù náng zhōng, nǎi yǐng tuō ér chū, fēi tè qí mò jiàn ér yǐ. píng yuán jūn jìng yǔ máo suì xié. shí jiǔ rén xiāng yǔ mù xiào zhī ér wèi fèi yě.
秦之圍邯鄲,趙使平原君求救,合從於楚,約與食客門下有勇力文武備具者二十人偕。平原君曰:「使文能取勝,則善矣。文不能取勝,則歃血於華屋之下,必得定從而還。士不外索,取於食客門下足矣。」得十九人,餘無可取者,無以滿二十人。門下有毛遂者,前,自贊於平原君曰:「遂聞君將合從於楚,約與食客門下二十人偕,不外索。今少一人,原君即以遂備員而行矣。」平原君曰:「先生處勝之門下幾年於此矣?」毛遂曰:「三年於此矣。」平原君曰:「夫賢士之處世也,譬若錐之處囊中,其末立見。今先生處勝之門下三年於此矣,左右未有所稱誦,勝未有所聞,是先生無所有也。先生不能,先生留。」毛遂曰:「臣乃今日請處囊中耳。使遂蚤得處囊中,乃穎脫而出,非特其末見而已。」平原君竟與毛遂偕。十九人相與目笑之而未廢也。
máo suì bǐ zhì chǔ, yǔ shí jiǔ rén lùn yì, shí jiǔ rén jiē fú. píng yuán jūn yǔ chǔ hé cóng, yán qí lì hài, rì chū ér yán zhī, rì zhōng bù jué. shí jiǔ rén wèi máo suì yuē: xiān shēng shàng. máo suì àn jiàn lì jiē ér shàng, wèi píng yuán jūn yuē: cóng zhī lì hài, liǎng yán ér jué ěr. jīn rì chū ér yán cóng, rì zhōng bù jué, hé yě? chǔ wáng wèi píng yuán jūn yuē: kè hé wèi zhě yě? píng yuán jūn yuē: shì shèng zhī shè rén yě. chǔ wáng chì yuē: hú bù xià! wú nǎi yǔ ér jūn yán, rǔ hé wèi zhě yě! máo suì àn jiàn ér qián yuē: wáng zhī suǒ yǐ chì suì zhě, yǐ chǔ guó zhī zhòng yě. jīn shí bù zhī nèi, wáng bù dé shì chǔ guó zhī zhòng yě, wáng zhī mìng xiàn yú suì shǒu. wú jūn zài qián, chì zhě hé yě? qiě suì wén tāng yǐ qī shí lǐ zhī dì wáng tiān xià, wén wáng yǐ bǎi lǐ zhī rǎng ér chén zhū hóu, qǐ qí shì zú zhòng duō zāi, chéng néng jù qí shì ér fèn qí wēi. jīn chǔ dì fāng wǔ qiān lǐ, chí jǐ bǎi wàn, cǐ bà wáng zhī zī yě. yǐ chǔ zhī jiàng, tiān xià fú néng dāng. bái qǐ, xiǎo shù zi ěr, lǜ shù wàn zhī zhòng, xìng shī yǐ yǔ chǔ zhàn, yī zhàn ér jǔ yān yǐng, zài zhàn ér shāo yí líng, sān zhàn ér rǔ wáng zhī xiān rén. cǐ bǎi shì zhī yuàn ér zhào zhī suǒ xiū, ér wáng fú zhī è yān. hé cóng zhě wèi chǔ, fēi wèi zhào yě. wú jūn zài qián, chì zhě hé yě? chǔ wáng yuē: wěi wěi, chéng ruò xiān shēng zhī yán, jǐn fèng shè jì ér yǐ cóng. máo suì yuē: cóng dìng hū? chǔ wáng yuē: dìng yǐ. máo suì wèi chǔ wáng zhī zuǒ yòu yuē: qǔ jī gǒu mǎ zhī xuè lái. máo suì fèng tóng pán ér guì jìn zhī chǔ wáng yuē: wáng dāng shà xuè ér dìng cóng, cì zhě wú jūn, cì zhě suì. suì dìng cóng yú diàn shàng. máo suì zuǒ shǒu chí pán xuè ér yòu shǒu zhāo shí jiǔ rén yuē: gōng xiāng yǔ shà cǐ xuè yú táng xià. gōng děng lù lù, suǒ wèi yīn rén chéng shì zhě yě.
毛遂比至楚,與十九人論議,十九人皆服。平原君與楚合從,言其利害,日出而言之,日中不決。十九人謂毛遂曰:「先生上。」毛遂按劍歷階而上,謂平原君曰:「從之利害,兩言而決耳。今日出而言從,日中不決,何也?」楚王謂平原君曰:「客何為者也?」平原君曰:「是勝之舍人也。」楚王叱曰:「胡不下!吾乃與而君言,汝何為者也!」毛遂按劍而前曰:「王之所以叱遂者,以楚國之眾也。今十步之內,王不得恃楚國之眾也,王之命縣於遂手。吾君在前,叱者何也?且遂聞湯以七十里之地王天下,文王以百里之壤而臣諸侯,豈其士卒眾多哉,誠能據其勢而奮其威。今楚地方五千里,持戟百萬,此霸王之資也。以楚之彊,天下弗能當。白起,小豎子耳,率數萬之眾,興師以與楚戰,一戰而舉鄢郢,再戰而燒夷陵,三戰而辱王之先人。此百世之怨而趙之所羞,而王弗知惡焉。合從者為楚,非為趙也。吾君在前,叱者何也?」楚王曰:「唯唯,誠若先生之言,謹奉社稷而以從。」毛遂曰:「從定乎?」楚王曰:「定矣。」毛遂謂楚王之左右曰:「取雞狗馬之血來。」毛遂奉銅槃而跪進之楚王曰:「王當歃血而定從,次者吾君,次者遂。」遂定從於殿上。毛遂左手持槃血而右手招十九人曰:「公相與歃此血於堂下。公等錄錄,所謂因人成事者也。」
píng yuán jūn yǐ dìng cóng ér guī, guī zhì yú zhào, yuē: shèng bù gǎn fù xiàng shì. shèng xiàng shì duō zhě qiān rén, guǎ zhě bǎi shù, zì yǐ wèi bù shī tiān xià zhī shì, jīn nǎi yú máo xiān shēng ér shī zhī yě. máo xiān shēng yī zhì chǔ, ér shǐ zhào zhòng yú jiǔ dǐng dà lǚ. máo xiān shēng yǐ sān cùn zhī shé, qiáng yú bǎi wàn zhī shī. shèng bù gǎn fù xiàng shì. suì yǐ wèi shàng kè.
平原君已定從而歸,歸至於趙,曰:「勝不敢復相士。勝相士多者千人,寡者百數,自以為不失天下之士,今乃於毛先生而失之也。毛先生一至楚,而使趙重於九鼎大呂。毛先生以三寸之舌,強於百萬之師。勝不敢復相士。」遂以為上客。
píng yuán jūn jì fǎn zhào, chǔ shǐ chūn shēn jūn jiāng bīng fù jiù zhào, wèi xìn líng jūn yì jiǎo duó jìn bǐ jūn wǎng jiù zhào, jiē wèi zhì. qín jí wéi hán dān, hán dān jí, qiě jiàng, píng yuán jūn shén huàn zhī. hán dān chuán shě lì zi lǐ tóng shuō píng yuán jūn yuē: jūn bù yōu zhào wáng xié? píng yuán jūn yuē: zhào wáng zé shèng wèi lǔ, hé wèi bù yōu hū? lǐ tóng yuē: hán dān zhī mín, chuī gǔ yì zǐ ér shí, kě wèi jí yǐ, ér jūn zhī hòu gōng yǐ bǎi shù, bì qiè bèi qǐ hú, yú liáng ròu, ér mín hè yī bù wán, zāo kāng bù yàn. mín kùn bīng jǐn, huò shàn mù wèi máo shǐ, ér jūn qì wù zhōng qìng zì ruò. shǐ qín pò zhào, jūn ān dé yǒu cǐ? shǐ zhào dé quán, jūn hé huàn wú yǒu? jīn jūn chéng néng lìng fū rén yǐ xià biān yú shì zú zhī jiān, fēn gōng ér zuò, jiā zhī suǒ yǒu jǐn sàn yǐ xiǎng shì, shì fāng qí wēi kǔ zhī shí, yì dé ěr. yú shì píng yuán jūn cóng zhī, dé gǎn sǐ zhī shì sān qiān rén. lǐ tóng suì yǔ sān qiān rén fù qín jūn, qín jūn wèi zhī què sān shí lǐ. yì huì chǔ wèi jiù zhì, qín bīng suì bà, hán dān fù cún. lǐ tóng zhàn sǐ, fēng qí fù wèi lǐ hóu.
平原君既返趙,楚使春申君將兵赴救趙,魏信陵君亦矯奪晉鄙軍往救趙,皆未至。秦急圍邯鄲,邯鄲急,且降,平原君甚患之。邯鄲傳舍吏子李同說平原君曰:「君不憂趙亡邪?」平原君曰:「趙亡則勝為虜,何為不憂乎?」李同曰:「邯鄲之民,炊骨易子而食,可謂急矣,而君之後宮以百數,婢妾被綺縠,餘粱肉,而民褐衣不完,糟糠不厭。民困兵盡,或剡木為矛矢,而君器物鍾磬自若。使秦破趙,君安得有此?使趙得全,君何患無有?今君誠能令夫人以下編於士卒之間,分功而作,家之所有盡散以饗士,士方其危苦之時,易德耳。」於是平原君從之,得敢死之士三千人。李同遂與三千人赴秦軍,秦軍為之卻三十里。亦會楚、魏救至,秦兵遂罷,邯鄲復存。李同戰死,封其父為李侯。
yú qīng yù yǐ xìn líng jūn zhī cún hán dān wèi píng yuán jūn qǐng fēng. gōng sūn lóng wén zhī, yè jià jiàn píng yuán jūn yuē: lóng wén yú qīng yù yǐ xìn líng jūn zhī cún hán dān wèi jūn qǐng fēng, yǒu zhī hū? píng yuán jūn yuē: rán. lóng yuē: cǐ shén bù kě. qiě wáng jǔ jūn ér xiāng zhào zhě, fēi yǐ jūn zhī zhì néng wèi zhào guó wú yǒu yě. gē dōng wǔ chéng ér fēng jūn zhě, fēi yǐ jūn wèi yǒu gōng yě, ér yǐ guó rén wú xūn, nǎi yǐ jūn wèi qīn qī gù yě. jūn shòu xiāng yìn bù cí wú néng, gē dì bù yán wú gōng zhě, yì zì yǐ wèi qīn qī gù yě. jīn xìn líng jūn cún hán dān ér qǐng fēng, shì qīn qī shòu chéng ér guó rén jì gōng yě. cǐ shén bù kě. qiě yú qīng cāo qí liǎng quán, shì chéng, cāo yòu quàn yǐ zé shì bù chéng, yǐ xū míng dé jūn. jūn bì wù tīng yě. píng yuán jūn suì bù tīng yú qīng.
虞卿欲以信陵君之存邯鄲為平原君請封。公孫龍聞之,夜駕見平原君曰:「龍聞虞卿欲以信陵君之存邯鄲為君請封,有之乎?」平原君曰:「然。」龍曰:「此甚不可。且王舉君而相趙者,非以君之智能為趙國無有也。割東武城而封君者,非以君為有功也,而以國人無勛,乃以君為親戚故也。君受相印不辭無能,割地不言無功者,亦自以為親戚故也。今信陵君存邯鄲而請封,是親戚受城而國人計功也。此甚不可。且虞卿操其兩權,事成,操右券以責;事不成,以虛名德君。君必勿聽也。」平原君遂不聽虞卿。
píng yuán jūn yǐ zhào xiào chéng wáng shí wǔ nián zú. zi sūn dài, hòu jìng yǔ zhào jù wáng.
平原君以趙孝成王十五年卒。子孫代,後竟與趙俱亡。
píng yuán jūn hòu dài gōng sūn lóng. gōng sūn lóng shàn wèi jiān bái zhī biàn, jí zōu yǎn guò zhào yán zhì dào, nǎi chù gōng sūn lóng.
平原君厚待公孫龍。公孫龍善為堅白之辯,及鄒衍過趙言至道,乃絀公孫龍。
yú qīng zhě, yóu shuō zhī shì yě. niè juē yán dēng shuō zhào xiào chéng wáng. yī jiàn, cì huáng jīn bǎi yì, bái bì yī shuāng zài jiàn, wèi zhào shàng qīng, gù hào wèi yú qīng.
虞卿者,遊說之士也。躡蹻檐簦說趙孝成王。一見,賜黃金百鎰,白璧一雙;再見,為趙上卿,故號為虞卿。
qín zhào zhàn yú zhǎng píng, zhào bù shèng, wáng yī dū wèi. zhào wáng zhào lóu chāng yǔ yú qīng yuē: jūn zhàn bù shèng, wèi fù sǐ, guǎ rén shǐ shù jiǎ ér qū zhī, hé rú? lóu chāng yuē: wú yì yě, bù rú fā zhòng shǐ wèi gòu. yú qīng yuē: chāng yán gòu zhě, yǐ wèi bù gòu jūn bì pò yě. ér zhì gòu zhě zài qín. qiě wáng zhī lùn qín yě, yù pò zhào zhī jūn hū, bù xié? wáng yuē: qín bù yí yú lì yǐ, bì qiě yù pò zhào jūn. yú qīng yuē: wáng tīng chén, fā shǐ chū zhòng bǎo yǐ fù chǔ wèi, chǔ wèi yù de wáng zhī zhòng bǎo, bì nèi wú shǐ. zhào shǐ rù chǔ wèi, qín bì yí tiān xià zhī hé cóng, qiě bì kǒng. rú cǐ, zé gòu nǎi kě wèi yě. zhào wáng bù tīng, yǔ píng yáng jūn wèi gòu, fā zhèng zhū rù qín. qín nèi zhī. zhào wáng zhào yú qīng yuē: guǎ rén shǐ píng yáng jūn wèi gòu yú qín, qín yǐ nèi zhèng zhū yǐ, qīng zhī wèi xī rú? yú qīng duì yuē: wáng bù dé gòu, jūn bì pò yǐ. tiān xià hè zhàn zhě jiē zài qín yǐ. zhèng zhū, guì rén yě, rù qín, qín wáng yǔ yīng hóu bì xiǎn zhòng yǐ shì tiān xià. chǔ wèi yǐ zhào wèi gòu, bì bù jiù wáng. qín zhī tiān xià bù jiù wáng, zé gòu bù kě dé chéng yě. yīng hóu guǒ xiǎn zhèng zhū yǐ shì tiān xià hè zhàn shèng zhě, zhōng bù kěn gòu. zhǎng píng dà bài, suì wéi hán dān, wèi tiān xià xiào.
秦趙戰於長平,趙不勝,亡一都尉。趙王召樓昌與虞卿曰:「軍戰不勝,尉復死,寡人使束甲而趨之,何如?」樓昌曰:「無益也,不如發重使為媾。」虞卿曰:「昌言媾者,以為不媾軍必破也。而制媾者在秦。且王之論秦也,欲破趙之軍乎,不邪?」王曰:「秦不遺餘力矣,必且欲破趙軍。」虞卿曰:「王聽臣,發使出重寶以附楚、魏,楚、魏欲得王之重寶,必內吾使。趙使入楚、魏,秦必疑天下之合從,且必恐。如此,則媾乃可為也。」趙王不聽,與平陽君為媾,發鄭硃入秦。秦內之。趙王召虞卿曰:「寡人使平陽君為媾於秦,秦已內鄭硃矣,卿之為奚如?」虞卿對曰:「王不得媾,軍必破矣。天下賀戰者皆在秦矣。鄭硃,貴人也,入秦,秦王與應侯必顯重以示天下。楚、魏以趙為媾,必不救王。秦知天下不救王,則媾不可得成也。」應侯果顯鄭硃以示天下賀戰勝者,終不肯媾。長平大敗,遂圍邯鄲,為天下笑。
qín jì jiě hán dān wéi, ér zhào wáng rù cháo, shǐ zhào hǎo yuē shì yú qín, gē liù xiàn ér gòu. yú qīng wèi zhào wáng yuē: qín zhī gōng wáng yě, juàn ér guī hū? wáng yǐ qí lì shàng néng jìn, ài wáng ér fú gōng hū? wáng yuē: qín zhī gōng wǒ yě, bù yí yú lì yǐ, bì yǐ juàn ér guī yě. yú qīng yuē: qín yǐ qí lì gōng qí suǒ bù néng qǔ, juàn ér guī, wáng yòu yǐ qí lì zhī suǒ bù néng qǔ yǐ sòng zhī, shì zhù qín zì gōng yě. lái nián qín fù gōng wáng, wáng wú jiù yǐ. wáng yǐ yú qīng zhī yán zhào hǎo. zhào hǎo yuē: yú qīng chéng néng jǐn qín lì zhī suǒ zhì hū? chéng zhī qín lì zhī suǒ bù néng jìn, cǐ dàn wán zhī dì fú yǔ, lìng qín lái nián fù gōng wáng, wáng dé wú gē qí nèi ér gòu hū? wáng yuē: qǐng tīng zi gē, zi néng bì shǐ lái nián qín zhī bù fù gōng wǒ hū? zhào hǎo duì yuē: cǐ fēi chén zhī suǒ gǎn rèn yě. tā rì sān jìn zhī jiāo yú qín, xiāng shàn yě. jīn qín shàn hán wèi ér gōng wáng, wáng zhī suǒ yǐ shì qín bì bù rú hán wèi yě. jīn chén wèi zú xià jiě fù qīn zhī gōng, kāi guān tōng bì, qí jiāo hán wèi, zhì lái nián ér wáng dú qǔ gōng yú qín, cǐ wáng zhī suǒ yǐ shì qín bì zài hán wèi zhī hòu yě. cǐ fēi chén zhī suǒ gǎn rèn yě.
秦既解邯鄲圍,而趙王入朝,使趙郝約事於秦,割六縣而媾。虞卿謂趙王曰:「秦之攻王也,倦而歸乎?王以其力尚能進,愛王而弗攻乎?」王曰:「秦之攻我也,不遺餘力矣,必以倦而歸也。」虞卿曰:「秦以其力攻其所不能取,倦而歸,王又以其力之所不能取以送之,是助秦自攻也。來年秦復攻王,王無救矣。」王以虞卿之言趙郝。趙郝曰:「虞卿誠能盡秦力之所至乎?誠知秦力之所不能進,此彈丸之地弗予,令秦來年復攻王,王得無割其內而媾乎?」王曰:「請聽子割,子能必使來年秦之不復攻我乎?」趙郝對曰:「此非臣之所敢任也。他日三晉之交於秦,相善也。今秦善韓、魏而攻王,王之所以事秦必不如韓、魏也。今臣為足下解負親之攻,開關通幣,齊交韓、魏,至來年而王獨取攻於秦,此王之所以事秦必在韓、魏之後也。此非臣之所敢任也。」
wáng yǐ gào yú qīng. yú qīng duì yuē: hǎo yán bù gòu, lái nián qín fù gōng wáng, wáng dé wú gē qí nèi ér gòu hū. jīn gòu, hǎo yòu yǐ bù néng bì qín zhī bù fù gōng yě. jīn suī gē liù chéng, hé yì! lái nián fù gōng, yòu gē qí lì zhī suǒ bù néng qǔ ér gòu, cǐ zì jǐn zhī shù yě, bù rú wú gòu. qín suī shàn gōng, bù néng qǔ liù xiàn zhào suī bù néng shǒu, zhōng bù shī liù chéng. qín juàn ér guī, bīng bì bà. wǒ yǐ liù chéng shōu tiān xià yǐ gōng bà qín, shì wǒ shī zhī yú tiān xià ér qǔ cháng yú qín yě. wú guó shàng lì, shú yǔ zuò ér gē dì, zì ruò yǐ jiàng qín zāi? jīn hǎo yuē qín shàn hán wèi ér gōng zhào zhě, bì wáng zhī shì qín bù rú hán wèi yě, shì shǐ wáng suì yǐ liù chéng shì qín yě, jí zuò ér chéng jǐn. lái nián qín fù qiú gē dì, wáng jiāng yǔ zhī hū? fú yǔ, shì qì qián gōng ér tiāo qín huò yě yǔ zhī, zé wú dì ér gěi zhī. yǔ yuē jiàng zhě shàn gōng, ruò zhě bù néng shǒu. jīn zuò ér tīng qín, qín bīng bù bì ér duō de dì, shì jiàng qín ér ruò zhào yě. yǐ yì jiàng zhī qín ér gē yù ruò zhī zhào, qí jì gù bù zhǐ yǐ. qiě wáng zhī dì yǒu jǐn ér qín zhī qiú wú yǐ, yǐ yǒu jǐn zhī dì ér gěi wú yǐ zhī qiú, qí shì bì wú zhào yǐ.
王以告虞卿。虞卿對曰:「郝言『不媾,來年秦復攻王,王得無割其內而媾乎』。今媾,郝又以不能必秦之不復攻也。今雖割六城,何益!來年復攻,又割其力之所不能取而媾,此自盡之術也,不如無媾。秦雖善攻,不能取六縣;趙雖不能守,終不失六城。秦倦而歸,兵必罷。我以六城收天下以攻罷秦,是我失之於天下而取償於秦也。吾國尚利,孰與坐而割地,自弱以彊秦哉?今郝曰『秦善韓、魏而攻趙者,必王之事秦不如韓、魏也』,是使王歲以六城事秦也,即坐而城盡。來年秦復求割地,王將與之乎?弗與,是棄前功而挑秦禍也;與之,則無地而給之。語曰『彊者善攻,弱者不能守』。今坐而聽秦,秦兵不弊而多得地,是彊秦而弱趙也。以益彊之秦而割愈弱之趙,其計故不止矣。且王之地有盡而秦之求無已,以有盡之地而給無已之求,其勢必無趙矣。」
zhào wáng jì wèi dìng, lóu huǎn cóng qín lái, zhào wáng yǔ lóu huǎn jì zhī, yuē: yǔ qín dì rú wú yǔ, shú jí? huǎn cí ràng yuē: cǐ fēi chén zhī suǒ néng zhī yě. wáng yuē: suī rán, shì yán gōng zhī sī. lóu huǎn duì yuē: wáng yì wén fū gōng fǔ wén bó mǔ hū? gōng fǔ wén bó shì yú lǔ, bìng sǐ, nǚ zǐ wèi zì shā yú fáng zhōng zhě èr rén. qí mǔ wén zhī, fú kū yě. qí xiāng shì yuē: yān yǒu zi sǐ ér fú kū zhě hū? qí mǔ yuē: kǒng zǐ, xián rén yě, zhú yú lǔ, ér shì rén bù suí yě. jīn sǐ ér fù rén wèi zhī zì shā zhě èr rén, ruò shì zhě bì qí yú zhǎng zhě báo ér yú fù rén hòu yě. gù cóng mǔ yán zhī, shì wèi xián mǔ cóng qī yán zhī, shì bì bù miǎn wèi dù qī. gù qí yán yī yě, yán zhě yì zé rén xīn biàn yǐ. jīn chén xīn cóng qín lái ér yán wù yǔ, zé fēi jì yě yán yǔ zhī, kǒng wáng yǐ chén wèi wèi qín yě: gù bù gǎn duì. shǐ chén dé wèi dài wáng jì, bù rú yǔ zhī. wáng yuē: nuò.
趙王計未定,樓緩從秦來,趙王與樓緩計之,曰:「予秦地如毋予,孰吉?」緩辭讓曰:「此非臣之所能知也。」王曰:「雖然,試言公之私。」樓緩對曰:「王亦聞夫公甫文伯母乎?公甫文伯仕於魯,病死,女子為自殺於房中者二人。其母聞之,弗哭也。其相室曰:『焉有子死而弗哭者乎?』其母曰:『孔子,賢人也,逐於魯,而是人不隨也。今死而婦人為之自殺者二人,若是者必其於長者薄而於婦人厚也。』故從母言之,是為賢母;從妻言之,是必不免為妒妻。故其言一也,言者異則人心變矣。今臣新從秦來而言勿予,則非計也;言予之,恐王以臣為為秦也:故不敢對。使臣得為大王計,不如予之。」王曰:「諾。」
yú qīng wén zhī, rù jiàn wáng yuē: cǐ shì shuō yě, wáng féi wù yǔ! lóu huǎn wén zhī, wǎng jiàn wáng. wáng yòu yǐ yú qīng zhī yán gào lóu huǎn. lóu huǎn duì yuē: bù rán. yú qīng dé qí yī, bù dé qí èr. fū qín zhào gòu nán ér tiān xià jiē shuō, hé yě? yuē wú qiě yīn jiàng ér chéng ruò yǐ. jīn zhào bīng kùn yú qín, tiān xià zhī hè zhàn shèng zhě zé bì jǐn zài yú qín yǐ. gù bù rú jí gē dì wèi hé, yǐ yí tiān xià ér wèi qín zhī xīn. bù rán, tiān xià jiāng yīn qín zhī nù, chéng zhào zhī bì, guā fēn zhī. zhào qiě wáng, hé qín zhī tú hū? gù yuē yú qīng dé qí yī, bù dé qí èr. yuán wáng yǐ cǐ jué zhī, wù fù jì yě.
虞卿聞之,入見王曰:「此飾說也,王蜰勿予!」樓緩聞之,往見王。王又以虞卿之言告樓緩。樓緩對曰:「不然。虞卿得其一,不得其二。夫秦趙構難而天下皆說,何也?曰『吾且因彊而乘弱矣』。今趙兵困於秦,天下之賀戰勝者則必盡在於秦矣。故不如亟割地為和,以疑天下而慰秦之心。不然,天下將因秦之怒,乘趙之弊,瓜分之。趙且亡,何秦之圖乎?故曰虞卿得其一,不得其二。原王以此決之,勿復計也。」
yú qīng wén zhī, wǎng jiàn wáng yuē: wēi zāi lóu zi zhī suǒ yǐ wèi qín zhě, shì yù yí tiān xià, ér hé wèi qín zhī xīn zāi? dú bù yán qí shì tiān xià ruò hū? qiě chén yán wù yǔ zhě, fēi gù wù yǔ ér yǐ yě. qín suǒ liù chéng yú wáng, ér wáng yǐ liù chéng lù qí. qí, qín zhī shēn chóu yě, dé wáng zhī liù chéng, bìng lì xī jī qín, qí zhī tīng wáng, bù dài cí zhī bì yě. zé shì wáng shī zhī yú qí ér qǔ cháng yú qín yě. ér qí zhào zhī shēn chóu kě yǐ bào yǐ, ér shì tiān xià yǒu néng wèi yě. wáng yǐ cǐ fā shēng, bīng wèi kuī yú jìng, chén jiàn qín zhī zhòng lù zhì zhào ér fǎn gòu yú wáng yě. cóng qín wèi gòu, hán wèi wén zhī, bì jǐn zhòng wáng zhòng wáng, bì chū zhòng bǎo yǐ xiān yú wáng. zé shì wáng yī jǔ ér jié sān guó zhī qīn, ér yǔ qín yì dào yě. zhào wáng yuē: shàn. zé shǐ yú qīng dōng jiàn qí wáng, yǔ zhī móu qín. yú qīng wèi fǎn, qín shǐ zhě yǐ zài zhào yǐ. lóu huǎn wén zhī, wáng qù. zhào yú shì fēng yú qīng yǐ yī chéng.
虞卿聞之,往見王曰:「危哉樓子之所以為秦者,是愈疑天下,而何慰秦之心哉?獨不言其示天下弱乎?且臣言勿予者,非固勿予而已也。秦索六城於王,而王以六城賂齊。齊,秦之深讎也,得王之六城,並力西擊秦,齊之聽王,不待辭之畢也。則是王失之於齊而取償於秦也。而齊、趙之深讎可以報矣,而示天下有能為也。王以此發聲,兵未窺於境,臣見秦之重賂至趙而反媾於王也。從秦為媾,韓、魏聞之,必盡重王;重王,必出重寶以先於王。則是王一舉而結三國之親,而與秦易道也。」趙王曰:「善。」則使虞卿東見齊王,與之謀秦。虞卿未返,秦使者已在趙矣。樓緩聞之,亡去。趙於是封虞卿以一城。
jū qǐng zhī, ér wèi qǐng wèi cóng. zhào xiào chéng wáng zhào yú qīng móu. guò píng yuán jūn, píng yuán jūn yuē: yuán qīng zhī lùn cóng yě. yú qīng rù jiàn wáng. wáng yuē: wèi qǐng wèi cóng. duì yuē: wèi guò. wáng yuē: guǎ rén gù wèi zhī xǔ. duì yuē: wáng guò. wáng yuē: wèi qǐng cóng, qīng yuē wèi guò, guǎ rén wèi zhī xǔ, yòu yuē guǎ rén guò, rán zé cóng zhōng bù kě hū? duì yuē: chén wén xiǎo guó zhī yǔ dà guó cóng shì yě, yǒu lì zé dà guó shòu qí fú, yǒu bài zé xiǎo guó shòu qí huò. jīn wèi yǐ xiǎo guó qǐng qí huò, ér wáng yǐ dà guó cí qí fú, chén gù yuē wáng guò, wèi yì guò. qiè yǐ wèi cóng biàn. wáng yuē: shàn. nǎi hé wèi wèi cóng.
居頃之,而魏請為從。趙孝成王召虞卿謀。過平原君,平原君曰:「原卿之論從也。」虞卿入見王。王曰:「魏請為從。」對曰:「魏過。」王曰:「寡人固未之許。」對曰:「王過。」王曰:「魏請從,卿曰魏過,寡人未之許,又曰寡人過,然則從終不可乎?」對曰:「臣聞小國之與大國從事也,有利則大國受其福,有敗則小國受其禍。今魏以小國請其禍,而王以大國辭其福,臣故曰王過,魏亦過。竊以為從便。」王曰:「善。」乃合魏為從。
yú qīng jì yǐ wèi qí zhī gù, bù zhòng wàn hù hóu qīng xiàng zhī yìn, yǔ wèi qí jiān xíng, zú qù zhào, kùn yú liáng. wèi qí yǐ sǐ, bù dé yì, nǎi zhe shū, shàng cǎi chūn qiū, xià guān jìn shì, yuē jié yì chēng hào chuǎi mó zhèng móu, fán bā piān. yǐ cì jī guó jiā dé shī, shì chuán zhī yuē yú shì chūn qiū.
虞卿既以魏齊之故,不重萬戶侯卿相之印,與魏齊間行,卒去趙,困於梁。魏齊已死,不得意,乃著書,上采春秋,下觀近世,曰節義、稱號、揣摩、政謀,凡八篇。以刺譏國家得失,世傳之曰虞氏春秋。
tài shǐ gōng yuē: píng yuán jūn, piān piān zhuó shì zhī jiā gōng zǐ yě, rán wèi dǔ dà tǐ. bǐ yǔ yuē lì lìng zhì hūn, píng yuán jūn tān féng tíng xié shuō, shǐ zhào xiàn zhǎng píng bīng sì shí yú wàn zhòng, hán dān jǐ wáng. yú qīng liào shì chuǎi qíng, wèi zhào huà cè, hé qí gōng yě! jí bù rěn wèi qí, zú kùn yú dà liáng, yōng fū qiě zhī qí bù kě, kuàng xián rén hū? rán yú qīng fēi qióng chóu, yì bù néng zhe shū yǐ zì jiàn yú hòu shì yún.
太史公曰:平原君,翩翩濁世之佳公子也,然未睹大體。鄙語曰「利令智昏」,平原君貪馮亭邪說,使趙陷長平兵四十餘萬眾,邯鄲幾亡。虞卿料事揣情,為趙畫策,何其工也!及不忍魏齊,卒困於大梁,庸夫且知其不可,況賢人乎?然虞卿非窮愁,亦不能著書以自見於後世雲。
piān piān gōng zǐ, tiān xià qí qì. xiào jī cóng lù, yì shì zēng qì. bīng jiě lǐ tóng, méng dìng máo suì. yú qīng niè juē, shòu shǎng liào shì. jí kùn wèi qí, zhe shū jiàn yì.
翩翩公子,天下奇器。笑姬從戮,義士增氣。兵解李同,盟定毛遂。虞卿躡蹻,受賞料事。及困魏齊,著書見意。