qíng bù zhě, liù rén yě, xìng yīng shì. qín shí wéi bù yī. shào nián, yǒu kè xiāng zhī yuē:" dāng xíng ér wáng." jí zhuàng, zuò fǎ qíng. bù xīn rán xiào yuē" rén xiāng wǒ dāng xíng ér wáng, jǐ shì hū?" rén yǒu wén zhě, gòng pái xiào zhī. bù yǐ lùn shū lì shān, lì shān zhī tú shù shí wàn rén, bù jiē yǔ qí tú zhǎng háo jié jiāo tōng, nǎi lǜ qí cáo ǒu, wáng zhī jiāng zhōng wèi qún dào.
黥布者,六人也,姓英氏。秦时为布衣。少年,有客相之曰:“当刑而王。”及壮,坐法黥。布欣然笑曰;“人相我当刑而王,几是乎?”人有闻者,共俳笑之。布已论输丽山,丽山之徒数十万人,布皆与其徒长豪桀交通,乃率其曹偶,亡之江中为群盗。
chén shèng zhī qǐ yě, bù nǎi jiàn fān jūn, yǔ qí zhòng pàn qín, jù bīng shù qiān rén. fān jūn yǐ qí nǚ qī zhī. zhāng hán zhī miè chén shèng, pò lǚ chén jūn, bù nǎi yǐn bīng běi jī qín zuǒ yòu xiào, pò zhī qīng bō, yǐn bīng ér dōng. wén xiàng liáng dìng jiāng dōng kuài jī, shè jiāng ér xī. chén yīng yǐ xiàng shì shì wèi chǔ jiāng, nǎi yǐ bīng shǔ xiàng liáng, dù huái nán, yīng bù pú jiāng jūn yì yǐ bīng shǔ xiàng liáng.
陈胜之起也,布乃见番君,与其众叛秦,聚兵数千人。番君以其女妻之。章邯之灭陈胜,破吕臣军,布乃引兵北击秦左右校,破之清波,引兵而东。闻项梁定江东会稽,涉江而西。陈婴以项氏世为楚将,乃以兵属项梁,渡淮南,英布、蒲将军亦以兵属项梁。
xiàng liáng shè huái ér xī, jī jǐng jū qín jiā děng, bù cháng guàn jūn. xiàng liáng zhì xuē, wén chén wáng dìng sǐ, nǎi lì chǔ huái wáng. xiàng liáng hào wèi wǔ xìn jūn, yīng bù wèi dāng yáng jūn. xiàng liáng bài sǐ dìng táo, huái wáng xǐ dōu péng chéng, zhū jiàng yīng bù yì jiē bǎo jù péng chéng. dàng shì shí, qín jí wéi zhào, zhào shù shǐ rén qǐng jiù. huái wáng shǐ sòng yì wèi shàng jiàng, fàn céng wèi mò jiāng, xiàng jí wèi cì jiāng, yīng bù pú jiāng jūn jiē wèi jiāng jūn, xī shǔ sòng yì, běi jiù zhào. jí xiàng jí shā sòng yì yú hé shàng, huái wáng yīn lì jí wèi shàng jiàng jūn, zhū jiàng jiē shǔ xiàng jí. xiàng jí shǐ bù xiān dù hé jī qín, bù shù yǒu lì, jí nǎi xī yǐn bīng shè hé cóng zhī, suì pò qín jūn, jiàng zhāng hán děng. chǔ bīng cháng shèng, gōng guān zhū hóu. zhū hóu bīng jiē yǐ fú shǔ chǔ zhě, yǐ bù shù yǐ shǎo bài zhòng yě.
项梁涉淮而西,击景驹、秦嘉等,布常冠军。项梁至薛,闻陈王定死,乃立楚怀王。项梁号为武信君,英布为当阳君。项梁败死定陶,怀王徙都彭城,诸将英布亦皆保聚彭城。当是时,秦急围赵,赵数使人请救。怀王使宋义为上将,范曾为末将,项籍为次将,英布、蒲将军皆为将军,悉属宋义,北救赵。及项籍杀宋义於河上,怀王因立籍为上将军,诸将皆属项籍。项籍使布先渡河击秦,布数有利,籍乃悉引兵涉河从之,遂破秦军,降章邯等。楚兵常胜,功冠诸侯。诸侯兵皆以服属楚者,以布数以少败众也。
xiàng jí zhī yǐn bīng xī zhì xīn ān, yòu shǐ bù děng yè jī kēng zhāng hán qín zú èr shí yú wàn rén. zhì guān, bù dé rù, yòu shǐ bù děng xiān cóng jiān dào pò guān xià jūn, suì dé rù, zhì xián yáng. bù cháng wèi jūn fēng. xiàng wáng fēng zhū jiàng, lì bù wèi jiǔ jiāng wáng, dōu liù.
项籍之引兵西至新安,又使布等夜击阬章邯秦卒二十馀万人。至关,不得入,又使布等先从间道破关下军,遂得入,至咸阳。布常为军锋。项王封诸将,立布为九江王,都六。
hàn yuán nián sì yuè, zhū hóu jiē bà xì xià, gè jiù guó. xiàng shì lì huái wáng wèi yì dì, xǐ dōu cháng shā, nǎi yīn lìng jiǔ jiāng wáng bù děng xíng jī zhī. qí bā yuè, bù shǐ jiāng jī yì dì, zhuī shā zhī chēn xiàn.
汉元年四月,诸侯皆罢戏下,各就国。项氏立怀王为义帝,徙都长沙,乃阴令九江王布等行击之。其八月,布使将击义帝,追杀之郴县。
hàn èr nián, qí wáng tián róng pàn chǔ, xiàng wáng wǎng jī qí, zhēng bīng jiǔ jiāng, jiǔ jiāng wáng bù chēng bìng bù wǎng, qiǎn jiàng jiāng shù qiān rén xíng. hàn zhī bài chǔ péng chéng, bù yòu chēng bìng bù zuǒ chǔ. xiàng wáng yóu cǐ yuàn bù, shù shǐ shǐ zhě qiào ràng zhào bù, bù yù kǒng, bù gǎn wǎng. xiàng wáng fāng běi yōu qí zhào, xī huàn hàn, suǒ yǔ zhě dú jiǔ jiāng wáng, yòu duō bù cái, yù qīn yòng zhī, yǐ gù wèi jī.
汉二年,齐王田荣畔楚,项王往击齐,徵兵九江,九江王布称病不往,遣将将数千人行。汉之败楚彭城,布又称病不佐楚。项王由此怨布,数使使者诮让召布,布愈恐,不敢往。项王方北忧齐、赵,西患汉,所与者独九江王,又多布材,欲亲用之,以故未击。
hàn sān nián, hàn wáng jī chǔ, dà zhàn péng chéng, bù lì, chū liáng dì, zhì yú, wèi zuǒ yòu yuē:" rú bǐ děng zhě, wú zú yǔ jì tiān xià shì." yè zhě suí hé jìn yuē:" bù shěn bì xià suǒ wèi." hàn wáng yuē:" shú néng wéi wǒ shǐ huái nán, lìng zhī fā bīng bèi chǔ, liú xiàng wáng yú qí shù yuè, wǒ zhī qǔ tiān xià kě yǐ bǎi quán." suí hé yuē:" chén qǐng shǐ zhī." nǎi yǔ èr shí rén jù, shǐ huái nán. zhì, yīn tài zǎi zhǔ zhī, sān rì bù dé jiàn. suí hé yīn shuō tài zǎi yuē:" wáng zhī bú jiàn hé, bì yǐ chǔ wèi jiàng, yǐ hàn wèi ruò, cǐ chén zhī suǒ yǐ wéi shǐ. shǐ hé dé jiàn, yán zhī ér shì xié, shì dài wáng suǒ yù wén yě yán zhī ér fēi xié, shǐ hé děng èr shí rén fú fǔ zhì huái nán shì, yǐ míng wáng bèi hàn ér yǔ chǔ yě." tài zǎi nǎi yán zhī wáng, wáng jiàn zhī. suí hé yuē:" hàn wáng shǐ chén jìng jìn shū dài wáng yù zhě, qiè guài dài wáng yǔ chǔ hé qīn yě." huái nán wáng yuē:" guǎ rén běi xiāng ér chén shì zhī." suí hé yuē:" dài wáng yǔ xiàng wáng jù liè wéi zhū hóu, běi xiāng ér chén shì zhī, bì yǐ chǔ wèi jiàng, kě yǐ tuō guó yě. xiàng wáng fá qí, shēn fù bǎn zhù, yǐ wéi shì zú xiān, dài wáng yí xī huái nán zhī zhòng, shēn zì jiāng zhī, wèi chǔ jūn qián fēng, jīn nǎi fā sì qiān rén yǐ zhù chǔ. fū běi miàn ér chén shì rén zhě, gù ruò shì hū? fū hàn wáng zhàn yú péng chéng, xiàng wáng wèi chū qí yě, dài wáng yí sāo huái nán zhī bīng dù huái, rì yè huì zhàn péng chéng xià, dài wáng fǔ wàn rén zhī zhòng, wú yī rén dù huái zhě, chuí gǒng ér guān qí shú shèng. fū tuō guó yú rén zhě, gù ruò shì hū? dài wáng tí kōng míng yǐ xiāng chǔ, ér yù hòu zì tuō, chén qiè wèi dài wáng bù qǔ yě. rán ér dài wáng bù bèi chǔ zhě, yǐ hàn wèi ruò yě. fū chǔ bīng suī jiàng, tiān xià fù zhī yǐ bú yì zhī míng, yǐ qí bèi méng yuē ér shā yì dì yě. rán ér chǔ wáng shì zhàn shèng zì jiàng, hàn wáng shōu zhū hóu, hái shǒu chéng gāo xíng yáng, xià shǔ hàn zhī sù, shēn gōu bì lěi, fēn zú shǒu jiǎo chéng sāi, chǔ rén hái bīng, jiān yǐ liáng dì, shēn rù dí guó bā jiǔ bǎi lǐ, yù zhàn zé bù dé, gōng chéng zé lì bù néng, lǎo ruò zhuǎn liáng qiān lǐ zhī wài chǔ bīng zhì xíng yáng chéng gāo, hàn jiān shǒu ér bù dòng, jìn zé bù dé gōng, tuì zé bù dé jiě. gù yuē chǔ bīng bù zú shì yě. shǐ chǔ shèng hàn, zé zhū hóu zì wēi jù ér xiāng jiù. fū chǔ zhī jiàng, shì zú yǐ zhì tiān xià zhī bīng ěr. gù chǔ bù rú hàn, qí shì yì jiàn yě. jīn dài wáng bù yǔ wàn quán zhī hàn ér zì tuō yú wēi wáng zhī chǔ, chén qiè wèi dài wáng huò zhī. chén fēi yǐ huái nán zhī bīng zú yǐ wáng chǔ yě. fū dài wáng fā bīng ér bèi chǔ, xiàng wáng bì liú liú shù yuè, hàn zhī qǔ tiān xià kě yǐ wàn quán. chén qǐng yǔ dài wáng tí jiàn ér guī hàn, hàn wáng bì liè dì ér fēng dài wáng, yòu kuàng huái nán, huái nán bì dài wáng yǒu yě. gù hàn wáng jìng shǐ shǐ chén jìn yú jì, yuán dài wáng zhī liú yì yě." huái nán wáng yuē:" qǐng fèng mìng." yīn xǔ pàn chǔ yǔ hàn, wèi gǎn xiè yě.
汉三年,汉王击楚,大战彭城,不利,出梁地,至虞,谓左右曰:“如彼等者,无足与计天下事。”谒者随何进曰:“不审陛下所谓。”汉王曰:“孰能为我使淮南,令之发兵倍楚,留项王於齐数月,我之取天下可以百全。”随何曰:“臣请使之。”乃与二十人俱,使淮南。至,因太宰主之,三日不得见。随何因说太宰曰:“王之不见何,必以楚为彊,以汉为弱,此臣之所以为使。使何得见,言之而是邪,是大王所欲闻也;言之而非邪,使何等二十人伏斧质淮南市,以明王倍汉而与楚也。”太宰乃言之王,王见之。随何曰:“汉王使臣敬进书大王御者,窃怪大王与楚何亲也。”淮南王曰:“寡人北乡而臣事之。”随何曰:“大王与项王俱列为诸侯,北乡而臣事之,必以楚为彊,可以讬国也。项王伐齐,身负板筑,以为士卒先,大王宜悉淮南之众,身自将之,为楚军前锋,今乃发四千人以助楚。夫北面而臣事人者,固若是乎?夫汉王战於彭城,项王未出齐也,大王宜骚淮南之兵渡淮,日夜会战彭城下,大王抚万人之众,无一人渡淮者,垂拱而观其孰胜。夫讬国於人者,固若是乎?大王提空名以乡楚,而欲厚自讬,臣窃为大王不取也。然而大王不背楚者,以汉为弱也。夫楚兵虽彊,天下负之以不义之名,以其背盟约而杀义帝也。然而楚王恃战胜自彊,汉王收诸侯,还守成皋、荥阳,下蜀、汉之粟,深沟壁垒,分卒守徼乘塞,楚人还兵,间以梁地,深入敌国八九百里,欲战则不得,攻城则力不能,老弱转粮千里之外;楚兵至荥阳、成皋,汉坚守而不动,进则不得攻,退则不得解。故曰楚兵不足恃也。使楚胜汉,则诸侯自危惧而相救。夫楚之彊,適足以致天下之兵耳。故楚不如汉,其势易见也。今大王不与万全之汉而自讬於危亡之楚,臣窃为大王惑之。臣非以淮南之兵足以亡楚也。夫大王发兵而倍楚,项王必留;留数月,汉之取天下可以万全。臣请与大王提剑而归汉,汉王必裂地而封大王,又况淮南,淮南必大王有也。故汉王敬使使臣进愚计,原大王之留意也。”淮南王曰:“请奉命。”阴许畔楚与汉,未敢泄也。
chǔ shǐ zhě zài, fāng jí zé yīng bù fā bīng, shě chuán shě. suí hé zhí rù, zuò chǔ shǐ zhě shàng zuò, yuē:" jiǔ jiāng wáng yǐ guī hàn, chǔ hé yǐ dé fā bīng?" bù è rán. chǔ shǐ zhě qǐ. hé yīn shuō bù yuē:" shì yǐ gòu, kě suì shā chǔ shǐ zhě, wú shǐ guī, ér jí zǒu hàn bìng lì." bù yuē:" rú shǐ zhě jiào, yīn qǐ bīng ér jī zhī ěr." yú shì shā shǐ zhě, yīn qǐ bīng ér gōng chǔ. chǔ shǐ xiàng shēng lóng qiě gōng huái nán, xiàng wáng liú ér gōng xià yì. shù yuè, lóng qiě jī huái nán, pò bù jūn. bù yù yǐn bīng zǒu hàn, kǒng chǔ wáng shā zhī, gù jiān xíng yǔ hé jù guī hàn.
楚使者在,方急责英布发兵,舍传舍。随何直入,坐楚使者上坐,曰:“九江王已归汉,楚何以得发兵?”布愕然。楚使者起。何因说布曰:“事已搆,可遂杀楚使者,无使归,而疾走汉并力。”布曰:“如使者教,因起兵而击之耳。”於是杀使者,因起兵而攻楚。楚使项声、龙且攻淮南,项王留而攻下邑。数月,龙且击淮南,破布军。布欲引兵走汉,恐楚王杀之,故间行与何俱归汉。
huái nán wáng zhì, shàng fāng jù chuáng xǐ, zhào bù rù jiàn, bù dà nù, huǐ lái, yù zì shā. chū jiù shě, zhàng yù yǐn shí cóng guān rú hàn wáng jū, bù yòu dà xǐ guò wàng. yú shì nǎi shǐ rén rù jiǔ jiāng. chǔ yǐ shǐ xiàng bó shōu jiǔ jiāng bīng, jǐn shā bù qī zǐ. bù shǐ zhě pō dé gù rén xìng chén, jiāng zhòng shù qiān rén guī hàn. hàn yì fēn bù bīng ér yǔ jù běi, shōu bīng zhì chéng gāo. sì nián qī yuè, lì bù wèi huái nán wáng, yǔ jī xiàng jí.
淮南王至,上方踞床洗,召布入见,布大怒,悔来,欲自杀。出就舍,帐御饮食从官如汉王居,布又大喜过望。於是乃使人入九江。楚已使项伯收九江兵,尽杀布妻子。布使者颇得故人幸臣,将众数千人归汉。汉益分布兵而与俱北,收兵至成皋。四年七月,立布为淮南王,与击项籍。
hàn wǔ nián, bù shǐ rén rù jiǔ jiāng, de shù xiàn. liù nián, bù yǔ liú jiǎ rù jiǔ jiāng, yòu dà sī mǎ zhōu yīn, zhōu yīn fǎn chǔ, suì jǔ jiǔ jiāng bīng yǔ hàn jī chǔ, pò zhī gāi xià.
汉五年,布使人入九江,得数县。六年,布与刘贾入九江,诱大司马周殷,周殷反楚,遂举九江兵与汉击楚,破之垓下。
xiàng jí sǐ, tiān xià dìng, shàng zhì jiǔ. shàng zhé suí hé zhī gōng, wèi hé wéi fǔ rú, wèi tiān xià ān yòng fǔ rú. suí hé guì yuē:" fū bì xià yǐn bīng gōng péng chéng, chǔ wáng wèi qù qí yě, bì xià fā bù zú wǔ wàn rén, qí wǔ qiān, néng yǐ qǔ huái nán hū?" shàng yuē:" bù néng." suí hé yuē:" bì xià shǐ hé yǔ èr shí rén shǐ huái nán, zhì, rú bì xià zhī yì, shì hé zhī gōng xián yú bù zú wǔ wàn rén qí wǔ qiān yě. rán ér bì xià wèi hé fǔ rú, wèi tiān xià ān yòng fǔ rú, hé yě?" shàng yuē:" wú fāng tú zǐ zhī gōng." nǎi yǐ suí hé wéi hù jūn zhōng wèi. bù suì pōu fú wèi huái nán wáng, dōu liù, jiǔ jiāng lú jiāng héng shān yù zhāng jùn jiē shǔ bù.
项籍死,天下定,上置酒。上折随何之功,谓何为腐儒,为天下安用腐儒。随何跪曰:“夫陛下引兵攻彭城,楚王未去齐也,陛下发步卒五万人,骑五千,能以取淮南乎?”上曰:“不能。”随何曰:“陛下使何与二十人使淮南,至,如陛下之意,是何之功贤於步卒五万人骑五千也。然而陛下谓何腐儒,为天下安用腐儒,何也?”上曰:“吾方图子之功。”乃以随何为护军中尉。布遂剖符为淮南王,都六,九江、庐江、衡山、豫章郡皆属布。
qī nián, cháo chén. bā nián, cháo luò yáng. jiǔ nián, cháo cháng ān.
七年,朝陈。八年,朝雒阳。九年,朝长安。
shí yī nián, gāo hòu zhū huái yīn hóu, bù yīn xīn kǒng. xià, hàn zhū liáng wáng péng yuè, hǎi zhī, shèng qí hǎi biàn cì zhū hóu. zhì huái nán, huái nán wáng fāng liè, jiàn hǎi, yīn dà kǒng, yīn lìng rén bù jù bīng, hòu cì páng jùn jǐng jí.
十一年,高后诛淮阴侯,布因心恐。夏,汉诛梁王彭越,醢之,盛其醢遍赐诸侯。至淮南,淮南王方猎,见醢,因大恐,阴令人部聚兵,候伺旁郡警急。
bù suǒ xìng jī jí, qǐng jiù yī, yī jiā yǔ zhōng dài fū bēn hè duì mén, jī shù rú yī jiā, bēn hè zì yǐ wéi shì zhōng, nǎi hòu kuì yí, cóng jī yǐn yī jiā. jī shì wáng, cóng róng yǔ cì, yù hè zhǎng zhě yě. wáng nù yuē:" rǔ ān cóng zhī zhī?" jù shuō zhuàng. wáng yí qí yǔ luàn. hè kǒng, chēng bìng. wáng yù nù, yù bǔ hè. hè yán biàn shì, chéng chuán yì cháng ān. bù shǐ rén zhuī, bù jí. hè zhì, shàng biàn, yán bù móu fǎn yǒu duān, kě xiān wèi fā zhū yě. shàng dú qí shū, yǔ xiāo xiàng guó. xiàng guó yuē:" bù bù yí yǒu cǐ, kǒng chóu yuàn wàng wū zhī. qǐng jī hè, shǐ rén wēi yàn huái nán wáng." huái nán wáng bù jiàn hè yǐ zuì wáng, shàng biàn, gù yǐ yí qí yán guó yīn shì hàn shǐ yòu lái, pō yǒu suǒ yàn, suì zú hè jiā, fā bīng fǎn. fǎn shū wén, shàng nǎi shè bēn hè, yǐ wéi jiāng jūn.
布所幸姬疾,请就医,医家与中大夫贲赫对门,姬数如医家,贲赫自以为侍中,乃厚餽遗,从姬饮医家。姬侍王,从容语次,誉赫长者也。王怒曰:“汝安从知之?”具说状。王疑其与乱。赫恐,称病。王愈怒,欲捕赫。赫言变事,乘传诣长安。布使人追,不及。赫至,上变,言布谋反有端,可先未发诛也。上读其书,语萧相国。相国曰:“布不宜有此,恐仇怨妄诬之。请击赫,使人微验淮南王。”淮南王布见赫以罪亡,上变,固已疑其言国阴事;汉使又来,颇有所验,遂族赫家,发兵反。反书闻,上乃赦贲赫,以为将军。
shàng zhào zhū jiàng wèn yuē:" bù fǎn, wèi zhī nài hé?" jiē yuē" fā bīng jī zhī, kēng shù zǐ ěr. hé néng wéi hū!" rǔ yīn hóu téng gōng zhào gù chǔ lìng yǐn wèn zhī. lìng yǐn yuē:" shì gù dāng fǎn." téng gōng yuē:" shàng liè dì ér wáng zhī, shū jué ér guì zhī, nán miàn ér lì wàn shèng zhī zhǔ, qí fǎn hé yě?" lìng yǐn yuē:" wǎng nián shā péng yuè, qián nián shā hán xìn, cǐ sān rén zhě, tóng gōng yī tǐ zhī rén yě. zì yí huò jí shēn, gù fǎn ěr." téng gōng yán zhī shàng yuē:" chén kè gù chǔ lìng yǐn xuē gōng zhě, qí rén yǒu chóu cè zhī jì, kě wèn." shàng nǎi zhào jiàn wèn xuē gōng. xuē gōng duì yuē:" bù fǎn bù zú guài yě. shǐ bù chū yú shàng jì, shān dōng fēi hàn zhī yǒu yě chū yú zhòng jì, shèng bài zhī shù wèi kě zhī yě chū yú xià jì, bì xià ān zhěn ér wò yǐ." shàng yuē:" hé wèi shàng jì?" lìng yǐn duì yuē:" dōng qǔ wú, xī qǔ chǔ, bìng qí qǔ lǔ, chuán xí yān zhào, gù shǒu qí suǒ, shān dōng fēi hàn zhī yǒu yě."" hé wèi zhòng jì?"" dōng qǔ wú, xī qǔ chǔ, bìng hán qǔ wèi, jù áo yǔ zhī sù, sāi chéng gāo zhī kǒu, shèng bài zhī shù wèi kě zhī yě."" hé wèi xià jì?"" dōng qǔ wú, xī qǔ xià cài, guī zhòng yú yuè, shēn guī cháng shā, bì xià ān zhěn ér wò, hàn wú shì yǐ." shàng yuē:" shì jì jiāng ān chū?" lìng yǐn duì yuē:" chū xià jì." shàng yuē:" hé wèi fèi shàng zhòng jì ér chū xià jì?" lìng yǐn yuē:" bù gù lì shān zhī tú yě, zì zhì wàn shèng zhī zhǔ, cǐ jiē wèi shēn, bù gù hòu wèi bǎi xìng wàn shì lǜ zhě yě, gù yuē chū xià jì." shàng yuē:" shàn." fēng xuē gōng qiān hù. nǎi lì huáng zǐ zhǎng wèi huái nán wáng. shàng suì fā bīng zì jiāng dōng jī bù.
上召诸将问曰:“布反,为之柰何?”皆曰;“发兵击之,阬竖子耳。何能为乎!”汝阴侯滕公召故楚令尹问之。令尹曰:“是故当反。”滕公曰:“上裂地而王之,疏爵而贵之,南面而立万乘之主,其反何也?”令尹曰:“往年杀彭越,前年杀韩信,此三人者,同功一体之人也。自疑祸及身,故反耳。”滕公言之上曰:“臣客故楚令尹薛公者,其人有筹筴之计,可问。”上乃召见问薛公。薛公对曰:“布反不足怪也。使布出於上计,山东非汉之有也;出於中计,胜败之数未可知也;出於下计,陛下安枕而卧矣。”上曰:“何谓上计?”令尹对曰:“东取吴,西取楚,并齐取鲁,传檄燕、赵,固守其所,山东非汉之有也。”“何谓中计?”“东取吴,西取楚,并韩取魏,据敖庾之粟,塞成皋之口,胜败之数未可知也。”“何谓下计?”“东取吴,西取下蔡,归重於越,身归长沙,陛下安枕而卧,汉无事矣。”上曰:“是计将安出?”令尹对曰:“出下计。”上曰:“何谓废上中计而出下计?”令尹曰:“布故丽山之徒也,自致万乘之主,此皆为身,不顾後为百姓万世虑者也,故曰出下计。”上曰:“善。”封薛公千户。乃立皇子长为淮南王。上遂发兵自将东击布。
bù zhī chū fǎn, wèi qí jiāng yuē:" shàng lǎo yǐ, yàn bīng, bì bù néng lái. shǐ zhū jiàng, zhū jiàng dú huàn huái yīn péng yuè, jīn jiē yǐ sǐ, yú bù zú wèi yě." gù suì fǎn. guǒ rú xuē gōng chóu zhī, dōng jī jīng, jīng wáng liú jiǎ zǒu sǐ fù líng. jǐn jié qí bīng, dù huái jī chǔ. chǔ fā bīng yǔ zhàn xú tóng jiān, wèi sān jūn, yù yǐ xiāng jiù wèi qí. huò shuō chǔ jiāng yuē:" bù shàn yòng bīng, mín sù wèi zhī. qiě bīng fǎ, zhū hóu zhàn qí dì wèi sàn dì. jīn bié wèi sān, bǐ bài wú yī jūn, yú jiē zǒu, ān néng xiāng jiù!" bù tīng. bù guǒ pò qí yī jūn, qí èr jūn sàn zǒu.
布之初反,谓其将曰:“上老矣,厌兵,必不能来。使诸将,诸将独患淮阴、彭越,今皆已死,馀不足畏也。”故遂反。果如薛公筹之,东击荆,荆王刘贾走死富陵。尽劫其兵,渡淮击楚。楚发兵与战徐、僮间,为三军,欲以相救为奇。或说楚将曰:“布善用兵,民素畏之。且兵法,诸侯战其地为散地。今别为三,彼败吾一军,馀皆走,安能相救!”不听。布果破其一军,其二军散走。
suì xī, yǔ shàng bīng yù qí xī, huì zhuì. bù bīng jīng shén, shàng nǎi bì yōng chéng, wàng bù jūn zhì chén rú xiàng jí jūn, shàng è zhī. yǔ bù xiāng wàng jiàn, yáo wèi bù yuē:" hé kǔ ér fǎn?" bù yuē:" yù wèi dì ěr." shàng nù mà zhī, suì dà zhàn. bù jūn bài zǒu, dù huái, shù zhǐ zhàn, bù lì, yǔ bǎi yú rén zǒu jiāng nán. bù gù yǔ fān jūn hūn, yǐ gù cháng shā āi wáng shǐ rén dài bù, wěi yǔ wáng, yòu zǒu yuè, gù xìn ér suí zhī fān yáng. fān yáng rén shā bù zī xiāng mín tián shè, suì miè qíng bù.
遂西,与上兵遇蕲西,会甀。布兵精甚,上乃壁庸城,望布军置陈如项籍军,上恶之。与布相望见,遥谓布曰:“何苦而反?”布曰:“欲为帝耳。”上怒骂之,遂大战。布军败走,渡淮,数止战,不利,与百馀人走江南。布故与番君婚,以故长沙哀王使人绐布,伪与亡,诱走越,故信而随之番阳。番阳人杀布兹乡民田舍,遂灭黥布。
lì huáng zǐ zhǎng wèi huái nán wáng, fēng bēn hè wéi qī sī hóu, zhū jiàng lǜ duō yǐ gōng fēng zhě.
立皇子长为淮南王,封贲赫为期思侯,诸将率多以功封者。
tài shǐ gōng yuē: yīng bù zhě, qí xiān qǐ chūn qiū suǒ jiàn chǔ miè yīng liù, gāo yáo zhī hòu zāi? shēn bèi xíng fǎ, hé qí bá xìng zhī bào yě! xiàng shì zhī suǒ kēng shā rén yǐ qiān wàn shù, ér bù cháng wéi shǒu nüè. gōng guān zhū hóu, yòng cǐ dé wáng, yì bù miǎn yú shēn wéi shì dà lù. huò zhī xìng zì ài jī zhí, dù mào shēng huàn, jìng yǐ miè guó!
太史公曰:英布者,其先岂春秋所见楚灭英、六,皋陶之後哉?身被刑法,何其拔兴之暴也!项氏之所阬杀人以千万数,而布常为首虐。功冠诸侯,用此得王,亦不免於身为世大僇。祸之兴自爱姬殖,妒媢生患,竟以灭国!
jiǔ jiāng chū shì, dāng xíng ér wáng. jì miǎn tú zhōng, jù dào jiāng shàng. zài xióng chǔ zú, pín pò qín jiāng. bìng wèi yǔ yí, guī shòu hàn zhàng. bēn hè jiàn huǐ, zú zhì wú wàng.
九江初筮,当刑而王。既免徒中,聚盗江上。再雄楚卒,频破秦将。病为羽疑,归受汉杖。贲赫见毁,卒致无妄。