ráng hóu wèi yá zhě, qín zhāo wáng mǔ xuān tài hòu dì yě. qí xiān chǔ rén, xìng mǐ shì.
穰侯魏厓者，秦昭王母宣太后弟也。其先楚人，姓羋氏。

qín wǔ wáng zú, wú zi, lì qí dì wèi zhāo wáng. zhāo wáng mǔ gù hào wèi mǐ bā zǐ, jí zhāo wáng jí wèi, mǐ bā zǐ hào wèi xuān tài hòu. xuān tài hòu fēi wǔ wáng mǔ. wǔ wáng mǔ hào yuē huì wén hòu, xiān wǔ wáng sǐ. xuān tài hòu èr dì: qí yì fù zhǎng dì yuē ráng hóu, xìng wèi shì, míng yá tóng fù dì yuē mǐ róng, wèi huá yáng jūn. ér zhāo wáng tóng mǔ dì yuē gāo líng jūn jīng yáng jūn. ér wèi yá zuì xián, zì huì wáng wǔ wáng shí rèn zhí yòng shì. wǔ wáng zú, zhū dì zhēng lì, wéi wèi yá lì wèi néng lì zhāo wáng. zhāo wáng jí wèi, yǐ yá wèi jiāng jūn, wèi xián yáng. zhū jì jūn zhī luàn, ér zhú wǔ wáng hòu chū zhī wèi, zhāo wáng zhū xiōng dì bù shàn zhě jiē miè zhī, wēi zhèn qín guó. zhāo wáng shǎo, xuān tài hòu zì zhì, rèn wèi yá wèi zhèng.
秦武王卒，無子，立其弟為昭王。昭王母故號為羋八子，及昭王即位，羋八子號為宣太后。宣太后非武王母。武王母號曰惠文后，先武王死。宣太后二弟：其異父長弟曰穰侯，姓魏氏，名厓；同父弟曰羋戎，為華陽君。而昭王同母弟曰高陵君、涇陽君。而魏厓最賢，自惠王、武王時任職用事。武王卒，諸弟爭立，唯魏厓力為能立昭王。昭王即位，以厓為將軍，衛咸陽。誅季君之亂，而逐武王后出之魏，昭王諸兄弟不善者皆滅之，威振秦國。昭王少，宣太后自治，任魏厓為政。

zhāo wáng qī nián, chū lǐ zǐ sǐ, ér shǐ jīng yáng jūn zhì yú qí. zhào rén lóu huǎn lái xiāng qín, zhào bù lì, nǎi shǐ chóu yè zhī qín, qǐng yǐ wèi yá wèi qín xiāng. chóu yè jiāng xíng, qí kè sòng gōng wèi yè yuē: qín bù tīng gōng, lóu huǎn bì yuàn gōng. gōng bù ruò wèi lóu huǎn yuē qǐng wèi gōng wú jí qín. qín wáng jiàn zhào qǐng xiāng wèi yá zhī bù jí, qiě bù tīng gōng. gōng yán ér shì bù chéng, yǐ dé lóu zi shì chéng, wèi yá gù dé gōng yǐ. yú shì chóu yè cóng zhī. ér qín guǒ miǎn lóu huǎn ér wèi yá xiāng qín.
昭王七年，樗里子死，而使涇陽君質於齊。趙人樓緩來相秦，趙不利，乃使仇液之秦，請以魏厓為秦相。仇液將行，其客宋公謂液曰：「秦不聽公，樓緩必怨公。公不若謂樓緩曰『請為公毋急秦』。秦王見趙請相魏厓之不急，且不聽公。公言而事不成，以德樓子；事成，魏厓故德公矣。」於是仇液從之。而秦果免樓緩而魏厓相秦。

yù zhū lǚ lǐ, lǐ chū bēn qí. zhāo wáng shí sì nián, wèi yá jǔ bái qǐ, shǐ dài xiàng shòu jiāng ér gōng hán wèi, bài zhī yī què, zhǎn shǒu èr shí sì wàn, lǔ wèi jiāng gōng sūn xǐ. míng nián, yòu qǔ chǔ zhī wǎn yè. wèi yá xiè bìng miǎn xiāng, yǐ kè qīng shòu zhú wèi xiāng. qí míng nián, zhú miǎn, fù xiāng yá, nǎi fēng wèi yá yú ráng, fù yì fēng táo, hào yuē ráng hóu.
欲誅呂禮，禮出奔齊。昭王十四年，魏厓舉白起，使代向壽將而攻韓、魏，敗之伊闕，斬首二十四萬，虜魏將公孫喜。明年，又取楚之宛、葉。魏厓謝病免相，以客卿壽燭為相。其明年，燭免，復相厓，乃封魏厓於穰，復益封陶，號曰穰侯。

ráng hóu fēng sì suì, wèi qín jiāng gōng wèi. wèi xiàn hé dōng fāng sì bǎi lǐ. bá wèi zhī hé nèi, qǔ chéng dà xiǎo liù shí yú. zhāo wáng shí jiǔ nián, qín chēng xī dì, qí chēng dōng dì. yuè yú, lǚ lǐ lái, ér qí qín gè fù guī dì wèi wáng. wèi yá fù xiāng qín, liù suì ér miǎn. miǎn èr suì, fù xiāng qín. sì suì, ér shǐ bái qǐ bá chǔ zhī yǐng, qín zhì nán jùn. nǎi fēng bái qǐ wèi wǔ ān jūn. bái qǐ zhě, ráng hóu zhī suǒ rèn jǔ yě, xiāng shàn. yú shì ráng hóu zhī fù, fù yú wáng shì.
穰侯封四歲，為秦將攻魏。魏獻河東方四百里。拔魏之河內，取城大小六十餘。昭王十九年，秦稱西帝，齊稱東帝。月餘，呂禮來，而齊、秦各復歸帝為王。魏厓復相秦，六歲而免。免二歲，復相秦。四歲，而使白起拔楚之郢，秦置南郡。乃封白起為武安君。白起者，穰侯之所任舉也，相善。於是穰侯之富，富於王室。

zhāo wáng sān shí èr nián, ráng hóu wèi xiāng guó, jiāng bīng gōng wèi, zǒu máng mǎo, rù běi zhái, suì wéi dà liáng. liáng dài fū xū jiǎ shuō ráng hóu yuē: chén wén wèi zhī zhǎng lì wèi wèi wáng yuē: xī liáng huì wáng fá zhào, zhàn shèng sān liáng, bá hán dān zhào shì bù gē, ér hán dān fù guī. qí rén gōng wèi, bá gù guó, shā zi liáng wèi rén bù gē, ér gù dì fù fǎn. wèi zhào zhī suǒ yǐ guó quán bīng jìn ér dì bù bìng yú zhū hóu zhě, yǐ qí néng rěn nán ér chóng chū dì yě. sòng zhōng shān shù fá gē dì, ér guó suí yǐ wáng. chén yǐ wèi wèi zhào kě fǎ, ér sòng zhōng shān kě wèi jiè yě. qín, tān lì zhī guó yě, ér wú qīn. cán shí wèi shì, yòu jǐn jìn guó, zhàn shèng bào zi, gē bā xiàn, dì wèi bì rù, bīng fù chū yǐ. fū qín hé yàn zhī yǒu zāi! jīn yòu zǒu máng mǎo, rù běi zhái, cǐ fēi gǎn gōng liáng yě, qiě jié wáng yǐ qiú duō gē dì. wáng bì wù tīng yě. jīn wáng bèi chǔ zhào ér jiǎng qín, chǔ zhào nù ér qù wáng, yǔ wáng zhēng shì qín, qín bì shòu zhī. qín xié chǔ zhào zhī bīng yǐ fù gōng liáng, zé guó qiú wú wáng bù kě de yě. yuán wáng zhī bì wú jiǎng yě. wáng ruò yù jiǎng, shǎo gē ér yǒu zhì bù rán, bì jiàn qī. cǐ chén zhī suǒ wén yú wèi yě, yuán jūn zhī yǐ shì lǜ shì yě. zhōu shū yuē wéi mìng bù yú cháng, cǐ yán xìng zhī bù kě shù yě. fū zhàn shèng bào zi, gē bā xiàn, cǐ fēi bīng lì zhī jīng yě, yòu fēi jì zhī gōng yě, tiān xìng wèi duō yǐ. jīn yòu zǒu máng mǎo, rù běi zhái, yǐ gōng dà liáng, shì yǐ tiān xìng zì wèi cháng yě. zhì zhě bù rán. chén wén wèi shì xī qí bǎi xiàn shèng jiǎ yǐ shàng shù dà liáng, chén yǐ wèi bù xià sān shí wàn. yǐ sān shí wàn zhī zhòng shǒu liáng qī rèn zhī chéng, chén yǐ wèi tāng wǔ fù shēng, bù yì gōng yě. fū qīng bèi chǔ zhào zhī bīng, líng qī rèn zhī chéng, zhàn sān shí wàn zhī zhòng, ér zhì bì jǔ zhī, chén yǐ wèi zì tiān dì shǐ fēn yǐ zhì yú jīn, wèi cháng yǒu zhě yě. gōng ér bù bá, qín bīng bì bà, táo yì bì wáng, zé qián gōng bì qì yǐ. jīn wèi shì fāng yí, kě yǐ shǎo gē shōu yě. yuán jūn dǎi chǔ zhào zhī bīng wèi zhì yú liáng, jí yǐ shǎo gē shōu wèi. wèi fāng yí ér dé yǐ shǎo gē wèi lì, bì yù zhī, zé jūn dé suǒ yù yǐ. chǔ zhào nù yú wèi zhī xiān jǐ yě, bì zhēng shì qín, cóng yǐ cǐ sàn, ér jūn hòu zé yān. qiě jūn zhī de dì qǐ bì yǐ bīng zāi! gē jìn guó, qín bīng bù gōng, ér wèi bì xiào jiàng ān yì. yòu wèi táo kāi liǎng dào, jǐ jǐn gù sòng, wèi bì xiào dān fù. qín bīng kě quán, ér jūn zhì zhī, hé suǒ ér bù dé, hé wèi ér bù chéng! yuán jūn shú lǜ zhī ér wú xíng wēi. ráng hóu yuē: shàn. nǎi bà liáng wéi.
昭王三十二年，穰侯為相國，將兵攻魏，走芒卯，入北宅，遂圍大梁。梁大夫須賈說穰侯曰：「臣聞魏之長吏謂魏王曰：『昔梁惠王伐趙，戰勝三梁，拔邯鄲；趙氏不割，而邯鄲復歸。齊人攻衛，拔故國，殺子良；衛人不割，而故地復反。衛、趙之所以國全兵勁而地不並於諸侯者，以其能忍難而重出地也。宋、中山數伐割地，而國隨以亡。臣以為衛、趙可法，而宋、中山可為戒也。秦，貪戾之國也，而毋親。蠶食魏氏，又盡晉國，戰勝暴子，割八縣，地未畢入，兵復出矣。夫秦何厭之有哉！今又走芒卯，入北宅，此非敢攻梁也，且劫王以求多割地。王必勿聽也。今王背楚、趙而講秦，楚、趙怒而去王，與王爭事秦，秦必受之。秦挾楚、趙之兵以復攻梁，則國求無亡不可得也。原王之必無講也。王若欲講，少割而有質；不然，必見欺。』此臣之所聞於魏也，原君之以是慮事也。周書曰『惟命不於常』，此言幸之不可數也。夫戰勝暴子，割八縣，此非兵力之精也，又非計之工也，天幸為多矣。今又走芒卯，入北宅，以攻大梁，是以天幸自為常也。智者不然。臣聞魏氏悉其百縣勝甲以上戍大梁，臣以為不下三十萬。以三十萬之眾守梁七仞之城，臣以為湯、武復生，不易攻也。夫輕背楚、趙之兵，陵七仞之城，戰三十萬之眾，而志必舉之，臣以為自天地始分以至於今，未嘗有者也。攻而不拔，秦兵必罷，陶邑必亡，則前功必棄矣。今魏氏方疑，可以少割收也。原君逮楚、趙之兵未至於梁，亟以少割收魏。魏方疑而得以少割為利，必欲之，則君得所欲矣。楚、趙怒於魏之先己也，必爭事秦，從以此散，而君後擇焉。且君之得地豈必以兵哉！割晉國，秦兵不攻，而魏必效絳安邑。又為陶開兩道，幾盡故宋，衛必效單父。秦兵可全，而君制之，何索而不得，何為而不成！原君熟慮之而無行危。」穰侯曰：「善。」乃罷梁圍。

míng nián, wèi bèi qín, yǔ qí cóng qīn. qín shǐ ráng hóu fá wèi, zhǎn shǒu sì wàn, zǒu wèi jiāng bào yuān, dé wèi sān xiàn. ráng hóu yì fēng.
明年，魏背秦，與齊從親。秦使穰侯伐魏，斬首四萬，走魏將暴鳶，得魏三縣。穰侯益封。

míng nián, ráng hóu yǔ bái qǐ kè qīng hú yáng fù gōng zhào hán wèi, pò máng mǎo yú huá yáng xià, zhǎn shǒu shí wàn, qǔ wèi zhī juǎn cài yáng zhǎng shè, zhào shì guān jīn. qiě yǔ zhào guān jīn, yì zhào yǐ bīng, fá qí. qí xiāng wáng jù, shǐ sū dài wèi qí yīn yí ráng hóu shū yuē: chén wén wǎng lái zhě yán yuē qín jiāng yì zhào jiǎ sì wàn yǐ fá qí, chén qiè bì zhī bì yì zhī wáng yuē qín wáng míng ér shú yú jì, ráng hóu zhì ér xí yú shì, bì bù yì zhào jiǎ sì wàn yǐ fá qí. shì hé yě? fū sān jìn zhī xiāng yǔ yě, qín zhī shēn chóu yě. bǎi xiāng bèi yě, bǎi xiāng qī yě, bù wèi bù xìn, bù wèi wú xíng. jīn pò qí yǐ féi zhào. zhào, qín zhī shēn chóu, bù lì yú qín. cǐ yī yě. qín zhī móu zhě, bì yuē pò qí, bì jìn chǔ, ér hòu zhì jìn chǔ zhī shèng. fū qí, bà guó yě, yǐ tiān xià gōng qí, rú yǐ qiān jūn zhī nǔ jué kuì cè yě, bì sǐ, ān néng bì jìn chǔ? cǐ èr yě. qín shǎo chū bīng, zé jìn chǔ bù xìn yě duō chū bīng, zé jìn chǔ wèi zhì yú qín. qí kǒng, bù zǒu qín, bì zǒu jìn chǔ. cǐ sān yě. qín gē qí yǐ dàn jìn chǔ, jìn chǔ àn zhī yǐ bīng, qín fǎn shòu dí. cǐ sì yě. shì jìn chǔ yǐ qín móu qí, yǐ qí móu qín yě, hé jìn chǔ zhī zhì ér qín qí zhī yú? cǐ wǔ yě. gù dé ān yì yǐ shàn shì zhī, yì bì wú huàn yǐ. qín yǒu ān yì, hán shì bì wú shàng dǎng yǐ. qǔ tiān xià zhī cháng wèi, yǔ chū bīng ér jù qí bù fǎn yě, shú lì? chén gù yuē qín wáng míng ér shú yú jì, ráng hóu zhì ér xí yú shì, bì bù yì zhào jiǎ sì wàn yǐ dài qí yǐ. yú shì ráng hóu bù xíng, yǐn bīng ér guī.
明年，穰侯與白起客卿胡陽復攻趙、韓、魏，破芒卯於華陽下，斬首十萬，取魏之卷、蔡陽、長社，趙氏觀津。且與趙觀津，益趙以兵，伐齊。齊襄王懼，使蘇代為齊陰遺穰侯書曰：「臣聞往來者言曰『秦將益趙甲四萬以伐齊』，臣竊必之敝邑之王曰『秦王明而熟於計，穰侯智而習於事，必不益趙甲四萬以伐齊』。是何也？夫三晉之相與也，秦之深讎也。百相背也，百相欺也，不為不信，不為無行。今破齊以肥趙。趙，秦之深讎，不利於秦。此一也。秦之謀者，必曰『破齊，弊晉、楚，而後制晉、楚之勝』。夫齊，罷國也，以天下攻齊，如以千鈞之弩決潰筴也，必死，安能弊晉、楚？此二也。秦少出兵，則晉、楚不信也；多出兵，則晉、楚為制於秦。齊恐，不走秦，必走晉、楚。此三也。秦割齊以啖晉、楚，晉、楚案之以兵，秦反受敵。此四也。是晉、楚以秦謀齊，以齊謀秦也，何晉、楚之智而秦、齊之愚？此五也。故得安邑以善事之，亦必無患矣。秦有安邑，韓氏必無上黨矣。取天下之腸胃，與出兵而懼其不反也，孰利？臣故曰秦王明而熟於計，穰侯智而習於事，必不益趙甲四萬以代齊矣。」於是穰侯不行，引兵而歸。

zhāo wáng sān shí liù nián, xiāng guó ráng hóu yán kè qīng zào, yù fá qí qǔ gāng shòu, yǐ guǎng qí táo yì. yú shì wèi rén fàn suī zì wèi zhāng lù xiān shēng, jī ráng hóu zhī fá qí, nǎi yuè sān jìn yǐ gōng qí yě, yǐ cǐ shí jiān shuō qín zhāo wáng. zhāo wáng yú shì yòng fàn suī. fàn suī yán xuān tài hòu zhuān zhì, ráng hóu shàn quán yú zhū hóu, jīng yáng jūn gāo líng jūn zhī shǔ tài chǐ, fù yú wáng shì. yú shì qín zhāo wáng wù, nǎi miǎn xiāng guó, lìng jīng yáng zhī shǔ jiē chū guān, jiù fēng yì. ráng hóu chū guān, zī chē qiān shèng yǒu yú.
昭王三十六年，相國穰侯言客卿灶，欲伐齊取剛、壽，以廣其陶邑。於是魏人范睢自謂張祿先生，譏穰侯之伐齊，乃越三晉以攻齊也，以此時奸說秦昭王。昭王於是用范睢。范睢言宣太后專制，穰侯擅權於諸侯，涇陽君、高陵君之屬太侈，富於王室。於是秦昭王悟，乃免相國，令涇陽之屬皆出關，就封邑。穰侯出關，輜車千乘有餘。

ráng hóu zú yú táo, ér yīn zàng yān. qín fù shōu táo wèi jùn.
穰侯卒於陶，而因葬焉。秦復收陶為郡。

tài shǐ gōng yuē: ráng hóu, zhāo wáng qīn jiù yě. ér qín suǒ yǐ dōng yì dì, ruò zhū hóu, cháng chēng dì yú tiān xià, tiān xià jiē xī xiāng qǐ shǒu zhě, ráng hóu zhī gōng yě. jí qí guì jí fù yì, yī fū kāi shuō, shēn zhé shì duó ér yǐ yōu sǐ, kuàng yú jī lǚ zhī chén hū!
太史公曰：穰侯，昭王親舅也。而秦所以東益地，弱諸侯，嘗稱帝於天下，天下皆西鄉稽首者，穰侯之功也。及其貴極富溢，一夫開說，身折勢奪而以憂死，況於羈旅之臣乎！

ráng hóu zhì shí, yīng biàn wú fāng. nèi yǐ tài hòu, wài fǔ zhāo wáng. sì dēng xiàng wèi, zài liè fēng jiāng. cuī qí náo chǔ, pò wèi wéi liáng. yī fū kāi shuō, yōu fèn ér wáng.
穰侯智識，應變無方。內倚太后，外輔昭王。四登相位，再列封疆。摧齊撓楚，破魏圍梁。一夫開說，憂憤而亡。