wèi qí hóu dòu yīng zhě, xiào wén hòu cóng xiōng zi yě. fù shì guān jīn rén. xǐ bīn kè. xiào wén shí, yīng wèi wú xiāng, bìng miǎn. xiào jǐng chū jí wèi, wèi zhān shì.
魏其侯窦婴者,孝文后从兄子也。父世观津人。喜宾客。孝文时,婴为吴相,病免。孝景初即位,为詹事。
liáng xiào wáng zhě, xiào jǐng dì yě, qí mǔ dòu tài hòu ài zhī. liáng xiào wáng cháo, yīn kūn dì yàn yǐn. shì shí shàng wèi lì tài zǐ, jiǔ hān, cóng róng yán yuē:" qiān qiū zhī hòu chuán liáng wáng." tài hòu huān. dòu yīng yǐn zhī jiǔ jìn shàng, yuē:" tiān xià zhě, gāo zǔ tiān xià, fù zǐ xiāng chuán, cǐ hàn zhī yuē yě, shàng hé yǐ dé shàn chuán liáng wáng!" tài hòu yóu cǐ zēng dòu yīng. dòu yīng yì báo qí guān, yīn bìng miǎn. tài hòu chú dòu yīng mén jí, bù dé rù cháo qǐng.
梁孝王者,孝景弟也,其母窦太后爱之。梁孝王朝,因昆弟燕饮。是时上未立太子,酒酣,从容言曰:“千秋之後传梁王。”太后驩。窦婴引卮酒进上,曰:“天下者,高祖天下,父子相传,此汉之约也,上何以得擅传梁王!”太后由此憎窦婴。窦婴亦薄其官,因病免。太后除窦婴门籍,不得入朝请。
xiào jǐng sān nián, wú chǔ fǎn, shàng chá zōng shì zhū dòu wú rú dòu yīng xián, nǎi zhào yīng. yīng rù jiàn, gù cí xiè bìng bù zú rèn. tài hòu yì cán. yú shì shàng yuē:" tiān xià fāng yǒu jí, wáng sūn nìng kě yǐ ràng xié?" nǎi bài yīng wèi dà jiàng jūn, cì jīn qiān jīn. yīng nǎi yán yuán àng luán bù zhū míng jiàng xián shì zài jiā zhě jìn zhī. suǒ cì jīn, chén zhī láng wǔ xià, jūn lì guò, zhé lìng cái qǔ wèi yòng, jīn wú rù jiā zhě. dòu yīng shǒu xíng yáng, jiān qí zhào bīng. qī guó bīng yǐ jǐn pò, fēng yīng wèi wèi qí hóu. zhū yóu shì bīn kè zhēng guī wèi qí hóu. xiào jǐng shí měi cháo yì dà shì, tiáo hóu wèi qí hóu, zhū liè hóu mò gǎn yǔ kàng lǐ.
孝景三年,吴楚反,上察宗室诸窦毋如窦婴贤,乃召婴。婴入见,固辞谢病不足任。太后亦惭。於是上曰:“天下方有急,王孙宁可以让邪?”乃拜婴为大将军,赐金千斤。婴乃言袁盎、栾布诸名将贤士在家者进之。所赐金,陈之廊庑下,军吏过,辄令财取为用,金无入家者。窦婴守荥阳,监齐赵兵。七国兵已尽破,封婴为魏其侯。诸游士宾客争归魏其侯。孝景时每朝议大事,条侯、魏其侯,诸列侯莫敢与亢礼。
xiào jǐng sì nián, lì lì tài zǐ, shǐ wèi qí hóu wèi tài zǐ fù. xiào jǐng qī nián, lì tài zǐ fèi, wèi qí shù zhēng bù néng dé. wèi qí xiè bìng, píng jū lán tián nán shān zhī xià shù yuè, zhū bīn kè biàn shì shuō zhī, mò néng lái. liáng rén gāo suì nǎi shuō wèi qí yuē:" néng fù guì jiāng jūn zhě, shàng yě néng qīn jiāng jūn zhě, tài hòu yě. jīn jiāng jūn fù tài zǐ, tài zǐ fèi ér bù néng zhēng zhēng bù néng dé, yòu fú néng sǐ. zì yǐn xiè bìng, yōng zhào nǚ, píng jiān chù ér bù cháo. xiāng tí ér lùn, shì zì míng yáng zhǔ shàng zhī guò. yǒu rú liǎng gōng shì jiāng jūn, zé qī zǐ wú lèi yǐ." wèi qí hóu rán zhī, nǎi suì qǐ, cháo qǐng rú gù.
孝景四年,立栗太子,使魏其侯为太子傅。孝景七年,栗太子废,魏其数争不能得。魏其谢病,屏居蓝田南山之下数月,诸宾客辩士说之,莫能来。梁人高遂乃说魏其曰:“能富贵将军者,上也;能亲将军者,太后也。今将军傅太子,太子废而不能争;争不能得,又弗能死。自引谢病,拥赵女,屏间处而不朝。相提而论,是自明扬主上之过。有如两宫螫将军,则妻子毋类矣。”魏其侯然之,乃遂起,朝请如故。
táo hóu miǎn xiāng, dòu tài hòu shù yán wèi qí hóu. xiào jǐng dì yuē:" tài hòu qǐ yǐ wéi chén yǒu ài, bù xiāng wèi qí? wèi qí zhě, zhān zhān zì xǐ ěr, duō yì. nán yǐ wéi xiāng, chí zhòng." suì bù yòng, yòng jiàn líng hóu wèi wǎn wèi chéng xiàng.
桃侯免相,窦太后数言魏其侯。孝景帝曰:“太后岂以为臣有爱,不相魏其?魏其者,沾沾自喜耳,多易。难以为相,持重。”遂不用,用建陵侯卫绾为丞相。
wǔ ān hóu tián fén zhě, xiào jǐng hòu tóng mǔ dì yě, shēng cháng líng. wèi qí yǐ wèi dà jiàng jūn hòu, fāng shèng, fén wèi zhū láng, wèi guì, wǎng lái shì jiǔ wèi qí, guì qǐ rú zi xìng. jí xiào jǐng wǎn jié, fén yì guì xìng, wèi tài zhōng dài fū. fén biàn yǒu kǒu, xué pán yú zhū shū, wáng tài hòu xián zhī. xiào jǐng bēng, jí rì tài zǐ lì, chēng zhì, suǒ zhèn fǔ duō yǒu tián fén bīn kè jì cè, fén dì tián shèng, jiē yǐ tài hòu dì, xiào jǐng hòu sān nián fēng fén wèi wǔ ān hóu, shèng wèi zhōu yáng hóu.
武安侯田蚡者,孝景后同母弟也,生长陵。魏其已为大将军後,方盛,蚡为诸郎,未贵,往来侍酒魏其,跪起如子姓。及孝景晚节,蚡益贵幸,为太中大夫。蚡辩有口,学槃盂诸书,王太后贤之。孝景崩,即日太子立,称制,所镇抚多有田蚡宾客计筴,蚡弟田胜,皆以太后弟,孝景後三年封蚡为武安侯,胜为周阳侯。
wǔ ān hóu xīn yù yòng shì wèi xiāng, bēi xià bīn kè, jìn míng shì jiā jū zhě guì zhī, yù yǐ qīng wèi qí zhū jiàng xiāng. jiàn yuán yuán nián, chéng xiàng wǎn bìng miǎn, shàng yì zhì chéng xiàng tài wèi. jí fú shuō wǔ ān hóu yuē:" wèi qí guì jiǔ yǐ, tiān xià shì sù guī zhī. jīn jiāng jūn chū xìng, wèi rú wèi qí, jí shàng yǐ jiāng jūn wèi chéng xiàng, bì ràng wèi qí. wèi qí wèi chéng xiàng, jiāng jūn bì wèi tài wèi. tài wèi chéng xiàng zūn děng ěr, yòu yǒu ràng xián míng." wǔ ān hóu nǎi wēi yán tài hòu fēng shàng, yú shì nǎi yǐ wèi qí hóu wèi chéng xiàng, wǔ ān hóu wèi tài wèi. jí fú hè wèi qí hóu, yīn diào yuē:" jūn hóu zī xìng xǐ shàn jí è, fāng jīn shàn rén yù jūn hóu, gù zhì chéng xiàng rán jūn hóu qiě jí è, è rén zhòng, yì qiě huǐ jūn hóu. jūn hóu néng jiān róng, zé xìng jiǔ bù néng, jīn yǐ huǐ qù yǐ." wèi qí bù tīng.
武安侯新欲用事为相,卑下宾客,进名士家居者贵之,欲以倾魏其诸将相。建元元年,丞相绾病免,上议置丞相、太尉。籍福说武安侯曰:“魏其贵久矣,天下士素归之。今将军初兴,未如魏其,即上以将军为丞相,必让魏其。魏其为丞相,将军必为太尉。太尉、丞相尊等耳,又有让贤名。”武安侯乃微言太后风上,於是乃以魏其侯为丞相,武安侯为太尉。籍福贺魏其侯,因吊曰:“君侯资性喜善疾恶,方今善人誉君侯,故至丞相;然君侯且疾恶,恶人众,亦且毁君侯。君侯能兼容,则幸久;不能,今以毁去矣。”魏其不听。
wèi qí wǔ ān jù hǎo rú shù, tuī gǔ zhào wǎn wèi yù shǐ dài fū, wáng zāng wèi láng zhōng lìng. yíng lǔ shēn gōng, yù shè míng táng, lìng liè hóu jiù guó, chú guān, yǐ lǐ wèi fú zhì, yǐ xìng tài píng. jǔ shì zhū dòu zōng shì wú jié xíng zhě, chú qí shǔ jí. shí zhū wài jiā wèi liè hóu, liè hóu duō shàng gōng zhǔ, jiē bù yù jiù guó, yǐ gù huǐ rì zhì dòu tài hòu. tài hòu hǎo huáng lǎo zhī yán, ér wèi qí wǔ ān zhào wǎn wáng zāng děng wù lóng tuī rú shù, biǎn dào jiā yán, shì yǐ dòu tài hòu zī bù shuō wèi qí děng. jí jiàn yuán èr nián, yù shǐ dài fū zhào wǎn qǐng wú zòu shì dōng gōng. dòu tài hòu dà nù, nǎi bà zhú zhào wǎn wáng zāng děng, ér miǎn chéng xiàng tài wèi, yǐ bǎi zhì hóu xǔ chāng wèi chéng xiàng, wǔ jiàng hóu zhuāng qīng dí wèi yù shǐ dài fū. wèi qí wǔ ān yóu cǐ yǐ hòu jiā jū.
魏其、武安俱好儒术,推毂赵绾为御史大夫,王臧为郎中令。迎鲁申公,欲设明堂,令列侯就国,除关,以礼为服制,以兴太平。举適诸窦宗室毋节行者,除其属籍。时诸外家为列侯,列侯多尚公主,皆不欲就国,以故毁日至窦太后。太后好黄老之言,而魏其、武安、赵绾、王臧等务隆推儒术,贬道家言,是以窦太后滋不说魏其等。及建元二年,御史大夫赵绾请无奏事东宫。窦太后大怒,乃罢逐赵绾、王臧等,而免丞相、太尉,以柏至侯许昌为丞相,武彊侯庄青翟为御史大夫。魏其、武安由此以侯家居。
wǔ ān hóu suī bù rèn zhí, yǐ wáng tài hòu gù, qīn xìng, shù yán shì duō xiào, tiān xià lì shì qū shì lì zhě, jiē qù wèi qí guī wǔ ān, wǔ ān rì yì héng. jiàn yuán liù nián, dòu tài hòu bēng, chéng xiàng chāng yù shǐ dài fū qīng dí zuò sāng shì bù bàn, miǎn. yǐ wǔ ān hóu fén wèi chéng xiàng, yǐ dà sī nóng hán ān guó wèi yù shǐ dài fū. tiān xià shì jùn zhū hóu yù yì fù wǔ ān.
武安侯虽不任职,以王太后故,亲幸,数言事多效,天下吏士趋势利者,皆去魏其归武安,武安日益横。建元六年,窦太后崩,丞相昌、御史大夫青翟坐丧事不办,免。以武安侯蚡为丞相,以大司农韩安国为御史大夫。天下士郡诸侯愈益附武安。
wǔ ān zhě, mào qīn, shēng guì shén. yòu yǐ wéi zhū hóu wáng duō zhǎng, shàng chū jí wèi, fù yú chūn qiū, fén yǐ fèi fǔ wèi jīng shī xiāng, fēi tòng zhé jié yǐ lǐ qū zhī, tiān xià bù sù. dàng shì shí, chéng xiàng rù zòu shì, zuò yǔ yí rì, suǒ yán jiē tīng. jiàn rén huò qǐ jiā zhì èr qiān dàn, quán yí zhǔ shàng. shàng nǎi yuē:" jūn chú lì yǐ jǐn wèi? wú yì yù chú lì." cháng qǐng kǎo gōng dì yì zhái, shàng nù yuē:" jūn hé bù suí qǔ wǔ kù!" shì hòu nǎi tuì. cháng zhào kè yǐn, zuò qí xiōng gài hóu nán xiāng, zì zuò dōng xiāng, yǐ wéi hàn xiāng zūn, bù kě yǐ xiōng gù sī ráo. wǔ ān yóu cǐ zī jiāo, zhì zhái jiǎ zhū dì. tián yuán jí gāo yú, ér shì mǎi jùn xiàn qì wù xiāng shǔ yú dào. qián táng luó zhōng gǔ, lì qū zhān hòu fáng fù nǚ yǐ bǎi shù. zhū hóu fèng jīn yù gǒu mǎ wán hǎo, bù kě shèng shǔ.
武安者,貌侵,生贵甚。又以为诸侯王多长,上初即位,富於春秋,蚡以肺腑为京师相,非痛折节以礼诎之,天下不肃。当是时,丞相入奏事,坐语移日,所言皆听。荐人或起家至二千石,权移主上。上乃曰:“君除吏已尽未?吾亦欲除吏。”尝请考工地益宅,上怒曰:“君何不遂取武库!”是後乃退。尝召客饮,坐其兄盖侯南乡,自坐东乡,以为汉相尊,不可以兄故私桡。武安由此滋骄,治宅甲诸第。田园极膏腴,而市买郡县器物相属於道。前堂罗锺鼓,立曲旃;後房妇女以百数。诸侯奉金玉狗马玩好,不可胜数。
wèi qí shī dòu tài hòu, yì shū bù yòng, wú shì, zhū kè shāo shāo zì yǐn ér dài ào, wéi guàn jiāng jūn dú bù shī gù. wèi qí rì mò mò bù dé zhì, ér dú hòu yù guàn jiāng jūn.
魏其失窦太后,益疏不用,无势,诸客稍稍自引而怠傲,唯灌将军独不失故。魏其日默默不得志,而独厚遇灌将军。
guàn jiāng jūn fū zhě, yǐng yīn rén yě. fū fù zhāng mèng, cháng wèi yǐng yīn hóu yīng shè rén, de xìng, yīn jìn zhī zhì èr qiān dàn, gù méng guàn shì xìng wèi guàn mèng. wú chǔ fǎn shí, yǐng yīn hóu guàn hé wéi jiāng jūn, shǔ tài wèi, qǐng guàn mèng wèi xiào wèi. fū yǐ qiān rén yǔ fù jù. guàn mèng nián lǎo, yǐng yīn hóu jiàng qǐng zhī, yù yù bù dé yì, gù zhàn cháng xiàn jiān, suì sǐ wú jūn zhōng. jūn fǎ, fù zǐ jù cóng jūn, yǒu sǐ shì, dé yǔ sàng guī. guàn fū bù kěn suí sàng guī, fèn yuē:" yuán qǔ wú wáng ruò jiāng jūn tóu, yǐ bào fù zhī chóu." yú shì guàn fū bèi jiǎ chí jǐ, mù jūn zhōng zhuàng shì suǒ shàn yuán cóng zhě shù shí rén. jí chū bì mén, mò gǎn qián. dú èr rén jí cóng nú shí shù qí chí rù wú jūn, zhì wú jiāng huī xià, suǒ shā shāng shù shí rén. bù dé qián, fù chí hái, zǒu rù hàn bì, jiē wáng qí nú, dú yǔ yī qí guī. fū shēn zhōng dà chuàng shí yú, shì yǒu wàn jīn liáng yào, gù dé wú sǐ. fū chuàng shǎo chōu, yòu fù qǐng jiāng jūn yuē:" wú yì zhī wú bì zhōng qū zhé, qǐng fù wǎng." jiāng jūn zhuàng yì zhī, kǒng wáng fū, nǎi yán tài wèi, tài wèi nǎi gù zhǐ zhī. wú yǐ pò, guàn fū yǐ cǐ míng wén tiān xià.
灌将军夫者,颍阴人也。夫父张孟,尝为颍阴侯婴舍人,得幸,因进之至二千石,故蒙灌氏姓为灌孟。吴楚反时,颍阴侯灌何为将军,属太尉,请灌孟为校尉。夫以千人与父俱。灌孟年老,颍阴侯彊请之,郁郁不得意,故战常陷坚,遂死吴军中。军法,父子俱从军,有死事,得与丧归。灌夫不肯随丧归,奋曰:“原取吴王若将军头,以报父之仇。”於是灌夫被甲持戟,募军中壮士所善原从者数十人。及出壁门,莫敢前。独二人及从奴十数骑驰入吴军,至吴将麾下,所杀伤数十人。不得前,复驰还,走入汉壁,皆亡其奴,独与一骑归。夫身中大创十馀,適有万金良药,故得无死。夫创少瘳,又复请将军曰:“吾益知吴壁中曲折,请复往。”将军壮义之,恐亡夫,乃言太尉,太尉乃固止之。吴已破,灌夫以此名闻天下。
yǐng yīn hóu yán zhī shàng, shàng yǐ fū wèi zhōng láng jiàng. shù yuè, zuò fǎ qù. hòu jiā jū cháng ān, cháng ān zhōng zhū gōng mò fú chēng zhī. xiào jǐng shí, zhì dài xiāng. xiào jǐng bēng, jīn shàng chū jí wèi, yǐ wéi huái yáng tiān xià jiāo, jìn bīng chù, gù xǐ fū wèi huái yáng tài shǒu. jiàn yuán yuán nián, rù wèi tài pú. èr nián, fū yǔ cháng lè wèi wèi dòu fǔ yǐn, qīng zhòng bù dé, fū zuì, bó fǔ. fǔ, dòu tài hòu kūn dì yě. shàng kǒng tài hòu zhū fū, xǐ wèi yàn xiāng. shù suì, zuò fǎ qù guān, jiā jū cháng ān.
颍阴侯言之上,上以夫为中郎将。数月,坐法去。後家居长安,长安中诸公莫弗称之。孝景时,至代相。孝景崩,今上初即位,以为淮阳天下交,劲兵处,故徙夫为淮阳太守。建元元年,入为太仆。二年,夫与长乐卫尉窦甫饮,轻重不得,夫醉,搏甫。甫,窦太后昆弟也。上恐太后诛夫,徙为燕相。数岁,坐法去官,家居长安。
guàn fū wéi rén gāng zhí shǐ jiǔ, bù hǎo miàn yú. guì qī zhū yǒu shì zài jǐ zhī yòu, bù yù jiā lǐ, bì líng zhī zhū shì zài jǐ zhī zuǒ, yù pín jiàn, yóu yì jìng, yǔ jūn. chóu rén guǎng zhòng, jiàn chǒng xià bèi. shì yì yǐ cǐ duō zhī.
灌夫为人刚直使酒,不好面谀。贵戚诸有势在己之右,不欲加礼,必陵之;诸士在己之左,愈贫贱,尤益敬,与钧。稠人广众,荐宠下辈。士亦以此多之。
fū bù xǐ wén xué, hǎo rèn xiá, yǐ rán nuò. zhū suǒ yǔ jiāo tōng, wú fēi háo jié dà huá. jiā lěi shù qiān wàn, shí kè rì shù shí bǎi rén. bēi chí tián yuán, zōng zú bīn kè wèi quán lì, héng yú yǐng chuān. yǐng chuān ér nǎi gē zhī yuē:" yǐng shuǐ qīng, guàn shì níng yǐng shuǐ zhuó, guàn shì zú."
夫不喜文学,好任侠,已然诺。诸所与交通,无非豪桀大猾。家累数千万,食客日数十百人。陂池田园,宗族宾客为权利,横於颍川。颍川兒乃歌之曰:“颍水清,灌氏宁;颍水浊,灌氏族。”
guàn fū jiā jū suī fù, rán shī shì, qīng xiàng shì zhōng bīn kè yì shuāi. jí wèi qí hóu shī shì, yì yù yǐ guàn fū yǐn shéng pī gēn shēng píng mù zhī hòu qì zhī zhě. guàn fū yì yǐ wèi qí ér tōng liè hóu zōng shì wéi míng gāo. liǎng rén xiāng wèi yǐn zhòng, qí yóu rú fù zǐ rán. xiāng de huān shén, wú yàn, hèn xiāng zhī wǎn yě.
灌夫家居虽富,然失势,卿相侍中宾客益衰。及魏其侯失势,亦欲倚灌夫引绳批根生平慕之後弃之者。灌夫亦倚魏其而通列侯宗室为名高。两人相为引重,其游如父子然。相得驩甚,无厌,恨相知晚也。
guàn fū yǒu fú, guò chéng xiàng. chéng xiàng cóng róng yuē:" wú yù yǔ zhòng rú guò wèi qí hóu, huì zhòng rú yǒu fú." guàn fū yuē:" jiāng jūn nǎi kěn xìng lín kuàng wèi qí hóu, fū ān gǎn yǐ fú wèi jiě! qǐng yǔ wèi qí hóu zhàng jù, jiāng jūn dàn rì zǎo lín." wǔ ān xǔ nuò. guàn fū jù yǔ wèi qí hóu rú suǒ wèi wǔ ān hóu. wèi qí yǔ qí fū rén yì shì niú jiǔ, yè sǎ sào, zǎo zhàng jù zhì dàn. píng míng, lìng mén xià hòu cì. zhì rì zhōng, chéng xiàng bù lái. wèi qí wèi guàn fū yuē:" chéng xiàng qǐ wàng zhī zāi?" guàn fū bù yì, yuē:" fū yǐ fú qǐng, yí wǎng." nǎi jià, zì wǎng yíng chéng xiàng. chéng xiàng tè qián xì xǔ guàn fū, shū wú yì wǎng. jí fū zhì mén, chéng xiàng shàng wò. yú shì fū rù jiàn, yuē:" jiāng jūn zuó rì xìng xǔ guò wèi qí, wèi qí fū qī zhì jù, zì dàn zhì jīn, wèi gǎn cháng shí." wǔ ān è xiè yuē:" wú zuó rì zuì, hū wàng yǔ zhòng rú yán." nǎi jià wǎng, yòu xú xíng, guàn fū yù yì nù. jí yǐn jiǔ hān, fū qǐ wǔ shǔ chéng xiàng, chéng xiàng bù qǐ, fū cóng zuò shàng yǔ qīn zhī. wèi qí nǎi fú guàn fū qù, xiè chéng xiàng. chéng xiàng zú yǐn zhì yè, jí huān ér qù.
灌夫有服,过丞相。丞相从容曰:“吾欲与仲孺过魏其侯,会仲孺有服。”灌夫曰:“将军乃肯幸临况魏其侯,夫安敢以服为解!请语魏其侯帐具,将军旦日蚤临。”武安许诺。灌夫具语魏其侯如所谓武安侯。魏其与其夫人益市牛酒,夜洒埽,早帐具至旦。平明,令门下候伺。至日中,丞相不来。魏其谓灌夫曰:“丞相岂忘之哉?”灌夫不怿,曰:“夫以服请,宜往。”乃驾,自往迎丞相。丞相特前戏许灌夫,殊无意往。及夫至门,丞相尚卧。於是夫入见,曰:“将军昨日幸许过魏其,魏其夫妻治具,自旦至今,未敢尝食。”武安鄂谢曰:“吾昨日醉,忽忘与仲孺言。”乃驾往,又徐行,灌夫愈益怒。及饮酒酣,夫起舞属丞相,丞相不起,夫从坐上语侵之。魏其乃扶灌夫去,谢丞相。丞相卒饮至夜,极驩而去。
chéng xiàng cháng shǐ jí fú qǐng wèi qí chéng nán tián. wèi qí dà wàng yuē:" lǎo pú suī qì, jiāng jūn suī guì, nìng kě yǐ shì duó hū!" bù xǔ. guàn fū wén, nù, mà jí fú. jí fú è liǎng rén yǒu qiè, nǎi mán zì hào xiè chéng xiàng yuē:" wèi qí lǎo qiě sǐ, yì rěn, qiě dài zhī." yǐ ér wǔ ān wén wèi qí guàn fū shí nù bù yǔ tián, yì nù yuē:" wèi qí zi cháng shā rén, fén huó zhī. fén shì wèi qí wú suǒ bù kě, hé ài shù qǐng tián? qiě guàn fū hé yǔ yě? wú bù gǎn fù qiú tián." wǔ ān yóu cǐ dà yuàn guàn fū wèi qí.
丞相尝使籍福请魏其城南田。魏其大望曰:“老仆虽弃,将军虽贵,宁可以势夺乎!”不许。灌夫闻,怒,骂籍福。籍福恶两人有郄,乃谩自好谢丞相曰:“魏其老且死,易忍,且待之。”已而武安闻魏其、灌夫实怒不予田,亦怒曰:“魏其子尝杀人,蚡活之。蚡事魏其无所不可,何爱数顷田?且灌夫何与也?吾不敢复求田。”武安由此大怨灌夫、魏其。
yuán guāng sì nián chūn, chéng xiàng yán guàn fū jiā zài yǐng chuān, héng shén, mín kǔ zhī. qǐng àn. shàng yuē:" cǐ chéng xiàng shì, hé qǐng." guàn fū yì chí chéng xiàng yīn shì, wèi jiān lì, shòu huái nán wáng jīn yǔ yǔ yán. bīn kè jū jiān, suì zhǐ, jù jiě.
元光四年春,丞相言灌夫家在颍川,横甚,民苦之。请案。上曰:“此丞相事,何请。”灌夫亦持丞相阴事,为奸利,受淮南王金与语言。宾客居间,遂止,俱解。
xià, chéng xiàng qǔ yàn wáng nǚ wèi fū rén, yǒu tài hòu zhào, zhào liè hóu zōng shì jiē wǎng hè. wèi qí hóu guò guàn fū, yù yǔ jù. fū xiè yuē:" fū shù yǐ jiǔ shī dé guò chéng xiàng, chéng xiàng jīn zhě yòu yǔ fū yǒu qiè." wèi qí yuē:" shì yǐ jiě." jiàng yǔ jù. yǐn jiǔ hān, wǔ ān qǐ wèi shòu, zuò jiē bì xí fú. yǐ wèi qí hóu wèi shòu, dú gù rén bì xí ěr, yú bàn xī xí. guàn fū bù yuè. qǐ xíng jiǔ, zhì wǔ ān, wǔ ān xī xí yuē:" bù néng mǎn shāng." fū nù, yīn xī xiào yuē:" jiāng jūn guì rén yě, shǔ zhī!" shí wǔ ān bù kěn. xíng jiǔ cì zhì lín rǔ hóu, lín rǔ hóu fāng yǔ chéng bù shí ěr yǔ, yòu bù bì xí. fū wú suǒ fā nù, nǎi mà lín rǔ hóu yuē:" shēng píng huǐ chéng bù shí bù zhí yī qián, jīn rì zhǎng zhě wèi shòu, nǎi xiào nǚ ér tiè niè ěr yǔ!" wǔ ān wèi guàn fū yuē:" chéng lǐ jù dōng xī gōng wèi wèi, jīn zhòng rǔ chéng jiāng jūn, zhòng rú dú bù wéi lǐ jiāng jūn dì hū?" guàn fū yuē:" jīn rì zhǎn tóu xiàn xiōng, hé zhī chéng lǐ hū!" zuò nǎi qǐ gēng yī, shāo shāo qù. wèi qí hóu qù, huī guàn fū chū. wǔ ān suì nù yuē:" cǐ wú jiāo guàn fū zuì." nǎi lìng qí liú guàn fū. guàn fū yù chū bù dé. jí fú qǐ wèi xiè, àn guàn fū xiàng lìng xiè. fū yù nù, bù kěn xiè. wǔ ān nǎi huī qí fù fū zhì chuán shě, zhào zhǎng shǐ yuē:" jīn rì zhào zōng shì, yǒu zhào." hé guàn fū mà zuò bù jìng, xì jū shì. suì àn qí qián shì, qiǎn lì fēn cáo zhú bǔ zhū guàn shì zhī shǔ, jiē dé qì shì zuì. wèi qí hóu dà kuì, wèi zī shǐ bīn kè qǐng, mò néng jiě. wǔ ān lì jiē wèi ěr mù, zhū guàn shì jiē wáng nì, fū xì, suì bù dé gào yán wǔ ān yīn shì.
夏,丞相取燕王女为夫人,有太后诏,召列侯宗室皆往贺。魏其侯过灌夫,欲与俱。夫谢曰:“夫数以酒失得过丞相,丞相今者又与夫有郄。”魏其曰:“事已解。”彊与俱。饮酒酣,武安起为寿,坐皆避席伏。已魏其侯为寿,独故人避席耳,馀半膝席。灌夫不悦。起行酒,至武安,武安膝席曰:“不能满觞。”夫怒,因嘻笑曰:“将军贵人也,属之!”时武安不肯。行酒次至临汝侯,临汝侯方与程不识耳语,又不避席。夫无所发怒,乃骂临汝侯曰:“生平毁程不识不直一钱,今日长者为寿,乃效女兒呫嗫耳语!”武安谓灌夫曰:“程李俱东西宫卫尉,今众辱程将军,仲孺独不为李将军地乎?”灌夫曰:“今日斩头陷匈,何知程李乎!”坐乃起更衣,稍稍去。魏其侯去,麾灌夫出。武安遂怒曰:“此吾骄灌夫罪。”乃令骑留灌夫。灌夫欲出不得。籍福起为谢,案灌夫项令谢。夫愈怒,不肯谢。武安乃麾骑缚夫置传舍,召长史曰:“今日召宗室,有诏。”劾灌夫骂坐不敬,系居室。遂按其前事,遣吏分曹逐捕诸灌氏支属,皆得弃市罪。魏其侯大媿,为资使宾客请,莫能解。武安吏皆为耳目,诸灌氏皆亡匿,夫系,遂不得告言武安阴事。
wèi qí ruì shēn wéi jiù guàn fū. fū rén jiàn wèi qí yuē:" guàn jiāng jūn dé zuì chéng xiàng, yǔ tài hòu jiā wǔ, nìng kě jiù xié?" wèi qí hóu yuē:" hóu zì wǒ dé zhī, zì wǒ juān zhī, wú suǒ hèn. qiě zhōng bù lìng guàn zhòng rú dú sǐ, yīng dú shēng." nǎi nì qí jiā, qiè chū shàng shū. lì zhào rù, jù yán guàn fū zuì bǎo shì, bù zú zhū. shàng rán zhī, cì wèi qí shí, yuē:" dōng cháo tíng biàn zhī."
魏其锐身为救灌夫。夫人谏魏其曰:“灌将军得罪丞相,与太后家忤,宁可救邪?”魏其侯曰:“侯自我得之,自我捐之,无所恨。且终不令灌仲孺独死,婴独生。”乃匿其家,窃出上书。立召入,具言灌夫醉饱事,不足诛。上然之,赐魏其食,曰:“东朝廷辩之。”
wèi qí zhī dōng cháo, shèng tuī guàn fū zhī shàn, yán qí zuì bǎo dé guò, nǎi chéng xiàng yǐ tā shì wū zuì zhī. wǔ ān yòu shèng huǐ guàn fū suǒ wéi héng zì, zuì nì bù dào. wèi qí dù bù kě nài hé, yīn yán chéng xiàng duǎn. wǔ ān yuē:" tiān xià xìng ér ān lè wú shì, fén dé wèi fèi fǔ, suǒ hǎo yīn yuè gǒu mǎ tián zhái. fén suǒ ài chàng yōu qiǎo jiàng zhī shǔ, bù rú wèi qí guàn fū rì yè zhāo jù tiān xià háo jié zhuàng shì yǔ lùn yì, fù fěi ér xīn bàng, bù yǎng shì tiān ér fǔ huà dì, pì ní liǎng gōng jiān, xìng tiān xià yǒu biàn, ér yù yǒu dà gōng. chén nǎi bù zhī wèi qí děng suǒ wéi." yú shì shàng wèn cháo chén:" liǎng rén shú shì?" yù shǐ dài fū hán ān guó yuē:" wèi qí yán guàn fū fù sǐ shì, shēn hé jǐ chí rù bù cè zhī wú jūn, shēn bèi shù shí chuàng, míng guān sān jūn, cǐ tiān xià zhuàng shì, fēi yǒu dà è, zhēng bēi jiǔ, bù zú yǐn tā guò yǐ zhū yě. wèi qí yán shì yě. chéng xiàng yì yán guàn fū tōng jiān huá, qīn xì mín, jiā lěi jù wàn, héng zì yǐng chuān, líng lì zōng shì, qīn fàn gǔ ròu, cǐ suǒ wèi' zhī dà yú běn, jìng dà yú gǔ, bù zhé bì pī', chéng xiàng yán yì shì. wéi míng zhǔ cái zhī." zhǔ jué dū wèi jí àn shì wèi qí. nèi shǐ zhèng dāng shí shì wèi qí, hòu bù gǎn jiān duì. yú jiē mò gǎn duì. shàng nù nèi shǐ yuē:" gōng píng shēng shù yán wèi qí wǔ ān cháng duǎn, jīn rì tíng lùn, jú qù xiào yuán xià jū, wú bìng zhǎn ruò shǔ yǐ." jí bà qǐ rù, shàng shí tài hòu. tài hòu yì yǐ shǐ rén hòu cì, jù yǐ gào tài hòu. tài hòu nù, bù shí, yuē:" jīn wǒ zài yě, ér rén jiē jí wú dì, lìng wǒ bǎi suì hòu, jiē yú ròu zhī yǐ. qiě dì níng néng wéi shí rén xié! cǐ tè dì zài, jí lù lù, shè bǎi suì hòu, shì shǔ níng yǒu kě xìn zhě hū?" shàng xiè yuē:" jù zōng shì wài jiā, gù tíng biàn zhī. bù rán, cǐ yī yù lì suǒ jué ěr." shì shí láng zhōng lìng shí jiàn wèi shàng bié yán liǎng rén shì.
魏其之东朝,盛推灌夫之善,言其醉饱得过,乃丞相以他事诬罪之。武安又盛毁灌夫所为横恣,罪逆不道。魏其度不可柰何,因言丞相短。武安曰:“天下幸而安乐无事,蚡得为肺腑,所好音乐狗马田宅。蚡所爱倡优巧匠之属,不如魏其、灌夫日夜招聚天下豪桀壮士与论议,腹诽而心谤,不仰视天而俯画地,辟倪两宫间,幸天下有变,而欲有大功。臣乃不知魏其等所为。”於是上问朝臣:“两人孰是?”御史大夫韩安国曰:“魏其言灌夫父死事,身荷戟驰入不测之吴军,身被数十创,名冠三军,此天下壮士,非有大恶,争杯酒,不足引他过以诛也。魏其言是也。丞相亦言灌夫通奸猾,侵细民,家累巨万,横恣颍川,凌轹宗室,侵犯骨肉,此所谓‘枝大於本,胫大於股,不折必披’,丞相言亦是。唯明主裁之。”主爵都尉汲黯是魏其。内史郑当时是魏其,後不敢坚对。馀皆莫敢对。上怒内史曰:“公平生数言魏其、武安长短,今日廷论,局趣效辕下驹,吾并斩若属矣。”即罢起入,上食太后。太后亦已使人候伺,具以告太后。太后怒,不食,曰:“今我在也,而人皆藉吾弟,令我百岁後,皆鱼肉之矣。且帝宁能为石人邪!此特帝在,即录录,设百岁後,是属宁有可信者乎?”上谢曰:“俱宗室外家,故廷辩之。不然,此一狱吏所决耳。”是时郎中令石建为上别言两人事。
wǔ ān yǐ bà cháo, chū zhǐ chē mén, zhào hán yù shǐ dài fū zài, nù yuē:" yǔ zhǎng rú gòng yī lǎo tū wēng, hé wéi shǒu shǔ liǎng duān?" hán yù shǐ liáng jiǔ wèi chéng xiàng yuē:" jūn hé bù zì xǐ? fū wèi qí huǐ jūn, jūn dāng miǎn guān jiě yìn shòu guī, yuē' chén yǐ fèi fǔ xìng de dài zuì, gù fēi qí rèn, wèi qí yán jiē shì'. rú cǐ, shàng bì duō jūn yǒu ràng, bù fèi jūn. wèi qí bì nèi kuì, dù mén zé shé zì shā. jīn rén huǐ jūn, jūn yì huǐ rén, pì rú jiǎ shù nǚ zǐ zhēng yán, hé qí wú dà tǐ yě!" wǔ ān xiè zuì yuē:" zhēng shí jí, bù zhī chū cǐ."
武安已罢朝,出止车门,召韩御史大夫载,怒曰:“与长孺共一老秃翁,何为首鼠两端?”韩御史良久谓丞相曰:“君何不自喜?夫魏其毁君,君当免冠解印绶归,曰‘臣以肺腑幸得待罪,固非其任,魏其言皆是’。如此,上必多君有让,不废君。魏其必内愧,杜门齰舌自杀。今人毁君,君亦毁人,譬如贾竖女子争言,何其无大体也!”武安谢罪曰:“争时急,不知出此。”
yú shì shàng shǐ yù shǐ bù zé wèi qí suǒ yán guàn fū, pō bù chóu, qī mán. hé xì dū sī kōng. xiào jǐng shí, wèi qí cháng shòu yí zhào, yuē" shì yǒu bù biàn, yǐ pián yí lùn shàng". jí xì, guàn fū zuì zhì zú, shì rì jí, zhū gōng mò gǎn fù míng yán yú shàng. wèi qí nǎi shǐ kūn dì zǐ shàng shū yán zhī, xìng de fù zhào jiàn. shū zòu shàng, ér àn shàng shū dà xíng wú yí zhào. zhào shū dú cáng wèi qí jiā, jiā chéng fēng. nǎi hé wèi qí jiǎo xiān dì zhào, zuì dāng qì shì. wǔ nián shí yuè, xī lùn guàn fū jí jiā shǔ. wèi qí liáng jiǔ nǎi wén, wén jí huì, bìng fèi, bù shí yù sǐ. huò wén shàng wú yì shā wèi qí, wèi qí fù shí, zhì bìng, yì dìng bù sǐ yǐ. nǎi yǒu fēi yǔ wèi è yán wén shàng, gù yǐ shí èr yuè huì lùn qì shì wèi chéng.
於是上使御史簿责魏其所言灌夫,颇不雠,欺谩。劾系都司空。孝景时,魏其常受遗诏,曰“事有不便,以便宜论上”。及系,灌夫罪至族,事日急,诸公莫敢复明言於上。魏其乃使昆弟子上书言之,幸得复召见。书奏上,而案尚书大行无遗诏。诏书独藏魏其家,家丞封。乃劾魏其矫先帝诏,罪当弃市。五年十月,悉论灌夫及家属。魏其良久乃闻,闻即恚,病痱,不食欲死。或闻上无意杀魏其,魏其复食,治病,议定不死矣。乃有蜚语为恶言闻上,故以十二月晦论弃市渭城。
qí chūn, wǔ ān hóu bìng, zhuān hū fú xiè zuì. shǐ wū shì guǐ zhě shì zhī, jiàn wèi qí guàn fū gòng shǒu, yù shā zhī. jìng sǐ. zi tián sì. yuán shuò sān nián, wǔ ān hóu zuò yī chān yú rù gōng, bù jìng.
其春,武安侯病,专呼服谢罪。使巫视鬼者视之,见魏其、灌夫共守,欲杀之。竟死。子恬嗣。元朔三年,武安侯坐衣襜褕入宫,不敬。
huái nán wáng ān móu fǎn jué, zhì. wáng qián cháo, wǔ ān hóu wèi tài wèi, shí yíng wáng zhì bà shàng, wèi wáng yuē:" shàng wèi yǒu tài zǐ, dài wáng zuì xián, gāo zǔ sūn, jí gōng chē yàn jià, fēi dài wáng lì dāng shuí zāi!" huái nán wáng dà xǐ, hòu yí jīn cái wù. shàng zì wèi qí shí bù zhí wǔ ān, tè wèi tài hòu gù ěr. jí wén huái nán wáng jīn shì, shàng yuē:" shǐ wǔ ān hóu zài zhě, zú yǐ."
淮南王安谋反觉,治。王前朝,武安侯为太尉,时迎王至霸上,谓王曰:“上未有太子,大王最贤,高祖孙,即宫车晏驾,非大王立当谁哉!”淮南王大喜,厚遗金财物。上自魏其时不直武安,特为太后故耳。及闻淮南王金事,上曰:“使武安侯在者,族矣。”
tài shǐ gōng yuē: wèi qí wǔ ān jiē yǐ wài qī zhòng, guàn fū yòng yī shí jué cè ér míng xiǎn. wèi qí zhī jǔ yǐ wú chǔ, wǔ ān zhī guì zài rì yuè zhī jì. rán wèi qí chéng bù zhī shí biàn, guàn fū wú shù ér bù xùn, liǎng rén xiāng yì, nǎi chéng huò luàn. wǔ ān fù guì ér hǎo quán, bēi jiǔ zé wàng, xiàn bǐ liǎng xián. wū hū āi zāi! qiān nù jí rén, mìng yì bù yán. zhòng shù bù zài, jìng bèi è yán. wū hū āi zāi! huò suǒ cóng lái yǐ!
太史公曰:魏其、武安皆以外戚重,灌夫用一时决筴而名显。魏其之举以吴楚,武安之贵在日月之际。然魏其诚不知时变,灌夫无术而不逊,两人相翼,乃成祸乱。武安负贵而好权,杯酒责望,陷彼两贤。呜呼哀哉!迁怒及人,命亦不延。众庶不载,竟被恶言。呜呼哀哉!祸所从来矣!
dòu yīng tián fén, shì lì xiāng xióng. xián yǐ wài qī, huò shì jūn gōng. guàn fū zì xǐ, yǐn zhòng qí zhōng. yì qì bēi jiǔ, pì nì liǎng gōng. shì jìng bù zhí, yuān zāi èr gōng!
窦婴、田蚡,势利相雄。咸倚外戚,或恃军功。灌夫自喜,引重其中。意气杯酒,辟睨两宫。事竟不直,冤哉二公!