hé qú liù
◎河渠六
dōng nán zhū shuǐ shàng
○东南诸水上
kāi bǎo jiān, yì zhēng jiāng nán. zhào yòng jīng xī zhuǎn yùn shǐ lǐ fú zhī cè, fā hé zhōu dīng fū jí xiāng bīng fán shù wàn rén, záo héng jiāng qú yú lì yáng, lìng fú dū qí yì. qú chéng, yǐ tōng cáo yùn, ér jūn yòng wú quē.
开宝间,议征江南。诏用京西转运使李符之策,发和州丁夫及乡兵凡数万人,凿横江渠于历阳,令符督其役。渠成,以通漕运,而军用无阙。
bā nián, zhī qióng zhōu lǐ yì shàng yán:" zhōu nán wǔ lǐ yǒu dù líng táng, kāi xiū qú yàn, gài shuǐ tián sān bǎi yú qǐng, jū mín lài zhī."
八年,知琼州李易上言:"州南五里有度灵塘,开修渠堰,溉水田三百余顷,居民赖之。"
chū, chǔ zhōu běi shān yáng wān yóu xùn jí, duō yǒu shěn nì zhī huàn. yōng xī zhōng, zhuǎn yùn shǐ liú pán yì kāi shā hé, yǐ bì huái shuǐ zhī xiǎn, wèi kè ér shòu dài. qiáo wéi yuè jì zhī, kāi hé zì chǔ zhōu zhì huái yīn, fán liù shí lǐ, zhōu xíng biàn zhī.
初,楚州北山阳湾尤迅急,多有沈溺之患。雍熙中,转运使刘蟠议开沙河,以避淮水之险,未克而受代。乔维岳继之,开河自楚州至淮阴,凡六十里,舟行便之。
tiān xǐ yuán nián, zhī shēng zhōu dīng wèi yán:" chéng běi yǒu hòu hú, wǎng shí suì hàn shuǐ jié, gěi wèi mín tián, fán qī shí liù qǐng, chū zū qián shù bǎi wàn, yīn gài zhī lì suì fèi. lìng yù gǎi tián chú zū, jī jiù zhì, fù zhì àn pàn, shū wèi táng bēi yǐ chù shuǐ, shǐ fù guō wú hàn suì, guǎng zhí pǔ qiàn, yǎng yú biē, zòng pín mín yú cǎi." yòu míng zhōu qǐng miǎn háo chí jí cí xī yín xiàn bēi hú nián kè, xǔ mín shè lì. zhào bìng cóng zhī.
天禧元年,知升州丁谓言:"城北有后湖,往时岁旱水竭,给为民田,凡七十六顷,出租钱数百万,荫溉之利遂废。令欲改田除租,迹旧制,复治岸畔,疏为塘陂以畜水,使负郭无旱岁,广植浦芡,养鱼鳖,纵贫民渔采。"又明州请免濠池及慈溪、鄞县陂湖年课,许民射利。诏并从之。
èr nián, jiāng huái fā yùn shǐ jiǎ zōng yán:" zhū lù suì cáo, zì zhēn yáng rù huái biàn, lì yàn zhě wǔ, liáng zài fán yú bō xiè, mín lì bà yú qiān wǎn, guān sī chuán jiàn, yóu cǐ sù huài. jīn yì kāi yáng zhōu gǔ hé, liáo chéng nán jiē yùn qú, huǐ lóng zhōu xīn xīng zhū yú sān yàn, záo jìn yàn cáo lù, yǐ jūn shuǐ shì. suì shěng guān fèi shí shù wàn, gōng lì shén hòu." zhào tún tián láng zhōng liáng chǔ gé mén zhī hòu lǐ jū zhōng àn shì, yǐ wéi dāng rán. míng nián, yì jì chéng, ér shuǐ zhù xīn hé, yǔ sān yàn píng, cáo chuán wú zǔ, gōng sī dà biàn.
二年,江、淮发运使贾宗言:"诸路岁漕,自真、扬入淮、汴,历堰者五,粮载烦于剥卸,民力罢于牵挽,官私船舰,由此速坏。今议开扬州古河,缭城南接运渠,毁龙舟、新兴、茱萸三堰,凿近堰漕路,以均水势。岁省官费十数万,功利甚厚。"诏屯田郎中梁楚、阁门祗候李居中按视,以为当然。明年,役既成,而水注新河,与三堰平,漕船无阻,公私大便。
sì nián, huái nán quàn nóng shǐ wáng guàn zhī dǎo hǎi zhōu shí tà yàn shuǐ rù lián shuǐ jūn, gài mín tián zhī dìng yuǎn xiàn jiāng zé zhī jiāng yīn jūn cuī lì lǜ mín xiū fèi táng, jùn gǔ gǎng, yǐ guàn gāo yǎng zhī dì. bìng cì zhào jiǎng yān.
四年,淮南劝农使王贯之导海州石闼堰水入涟水军,溉民田;知定远县江泽、知江阴军崔立率民修废塘,浚古港,以灌高仰之地。并赐诏奖焉。
shén zōng xī níng yuán nián shí yuè, zhào:" háng zhī cháng ān xiù zhī shān qīng cháng zhī wàng tíng sān yàn, jiān hù shǐ chén bìng yǐ' guǎn gàn hé táng' xì xián, cháng tóng suǒ shǔ lìng zuǒ, xún shì xiū gù, yǐ shí qǐ bì." cóng dī jǔ liǎng zhè kāi xiū hé qú hú huái zhī qǐng yě.
神宗熙宁元年十月,诏:"杭之长安、秀之杉青、常之望亭三堰,监护使臣并以'管干河塘'系衔,常同所属令佐,巡视修固,以时启闭。"从堤举两浙开修河渠胡淮之请也。
èr nián sān yuè jiǎ shēn, xiān shì, líng mín zhān jiàn yì fèi lǚ chéng yàn, yòu jí wàng tíng yàn zhì zhá ér bù yòng. jí yīn jùn hé, huī bài gǔ jīng hán shí zhá shí shí dá, hé liú yì zǔ, bǎi xìng láo bì, zhì shì, mín zhān děng biǎn jiàng yǒu chà.
二年三月甲申,先是,凌民瞻建议废吕城堰,又即望亭堰置闸而不用。及因浚河,隳败古泾函、石闸、石〈石达〉,河流益阻,百姓劳弊,至是,民瞻等贬降有差。
liù nián wǔ yuè, háng zhōu yú qián xiàn lìng jiá dǎn yán:" sū zhōu huán hú dì bēi duō shuǐ, yán hǎi dì gāo duō hàn, gù gǔ rén zhì shuǐ zhī jī, zòng zé yǒu pǔ, héng zé yǒu táng, yòu yǒu mén yàn jīng lì ér qí bù zhī. jīn zǒng èr bǎi liù shí yú suǒ. yù lüè xún gǔ rén zhī fǎ, qī lǐ wèi yī zòng pǔ, shí lǐ wèi yī héng táng, yòu yīn chū tǔ, yǐ wéi dī àn, dù yòng fū èr shí wàn. shuǐ zhì gāo tián, hàn zhì xià zé, bù guò sān nián, sū zhī tián bì zhì yǐ." shí yī yuè, mìng dǎn xīng xiū shuǐ lì. rán cuò zhì guāi fāng, mín duō chóu yuàn, jǐn jí yī nián, suì bà liǎng zhè gōng yì. yòu shù yuè, zhōng shū jiǎn zhèng shěn kuò fù yán:" zhè xī jīng bāng qiǎn hé, dāng jùn zhè dōng dī fáng chuān dú yīn méi, dāng xiū. qǐng xià sī nóng dài mín mù yì." cóng zhī, réng mìng kuò xiāng dù liǎng zhè shuǐ lì.
六年五月,杭州于潜县令郏亶言:"苏州环湖地卑多水,沿海地高多旱,故古人治水之迹,纵则有浦,横则有塘,又有门堰、泾沥而棋布之。今总二百六十余所。欲略循古人之法,七里为一纵浦,十里为一横塘,又因出土,以为堤岸,度用夫二十万。水治高田,旱治下泽,不过三年,苏之田毕治矣。"十一月,命亶兴修水利。然措置乖方,民多愁怨,仅及一年,遂罢两浙工役。又数月,中书检正沈括复言:"浙西泾浜浅涸,当浚;浙东堤防川渎堙没,当修。请下司农贷缗募役。"从之,仍命括相度两浙水利。
jiǔ nián zhēng yuè rén wǔ, liú jǐn yán:" yáng zhōu jiāng dū xiàn gǔ yán hé gāo yóu xiàn chén gōng táng děng hú tiān cháng xiàn bái mǎ táng pèi táng chǔ zhōu bǎo yìng xiàn ní gǎng shè mǎ gǎng shān yáng xiàn dù táng gōu lóng xīng pǔ huái yīn xiàn qīng zhōu jiàn sù zhōu hóng xiàn wàn ān hú xiǎo hé shòu zhōu ān fēng xiàn què pí děng, kě xìng zhì, yù lìng zhú lù zhuǎn yùn sī xuǎn guān fù àn." cóng zhī.
九年正月壬午,刘瑾言:"扬州江都县古盐河、高邮县陈公塘等湖、天长县白马塘沛塘、楚州宝应县泥港射马港、山阳县渡塘沟龙兴浦、淮阴县青州涧、宿州虹县万安湖小河、寿州安丰县芍陂等,可兴置,欲令逐路转运司选官覆按。"从之。
yuán fēng wǔ nián jiǔ yuè, huái nán jiān sī yán:" shū zhōu jìn chéng yǒu dà zé, chū qián shān, zhù běi mén wài. bǐ zhě, bào shuǐ piào jū mín, zhī zhōu yáng xī yuán zhù hàn shuǐ dī qiān yī bǎi wǔ shí zhàng, zhì xiè shuǐ dǒu mén èr, suì miǎn yín lǎo rù chéng zhī huàn." bìng xǐ shū jiǎng yù.
元丰五年九月,淮南监司言:"舒州近城有大泽,出灊山,注北门外。比者,暴水漂居民,知州杨希元筑捍水堤千一百五十丈,置泄水斗门二,遂免淫潦入城之患。"并玺书奖谕。
liù nián zhēng yuè wù chén, kāi guī shān yùn hé, èr yuè yǐ wèi gào chéng, zhǎng wǔ shí qī lǐ, kuò shí wǔ zhàng, shēn yī zhàng wǔ chǐ. chū, fā yùn shǐ xǔ yuán zì huái yīn kāi xīn hé, shǔ zhī hóng zé, bì zhǎng huái zhī xiǎn, fán sì shí jiǔ lǐ. jiǔ ér qiǎn sè, xī níng sì nián, pí gōng bì qǐng fù jùn zhì, qǐ shí yī yuè rén yín, jǐn míng nián zhēng yuè dīng yǒu ér bì, rén biàn zhī. zhì shì, fā yùn shǐ luó zhěng fù yù zì hóng zé ér shàng, záo guī shān lǐ hé yǐ dá yú huái, dì shēn rán zhī. huì fā yùn shǐ jiǎng zhī qí rù duì, jiàn yán:" shàng yǒu qīng biàn, xià yǒu hóng zé, ér fēng làng zhī xiǎn zhǐ bǎi lǐ huái, ěr suì nì gōng sī zhī zài bù kě jì. fán zhū dào zhuǎn shū, shè hú xíng jiāng, yǐ shù qiān lǐ, ér fù bài yú cǐ bǎi lǐ jiān, liáng wèi kě xī. yí zì guī shān shé pǔ xià shǔ hóng zé, záo zuǒ lèi wèi fù hé, qǔ huái wèi yuán, bù zhì yàn zhá, kě miǎn fēng tāo fù nì zhī huàn." dì qiǎn dōu shuǐ jiān chéng chén yòu fǔ jīng dù. yòu fǔ yán:" wǎng nián tián fěi rèn huái nán tí xíng, cháng yán kāi hé zhī lì. qí hòu huái yīn zhì hóng zé, jìng kāi xīn hé, dú hóng zé yǐ shàng, wèi kè xìng yì. jīn jì bù yòng zhá xù shuǐ, wéi suí huái miàn gāo xià, kāi shēn hé dǐ, yǐn huái tōng liú, xíng shì wèi biàn. dàn gōng fèi hào dà." dì yuē:" fèi suī dà, lì yì bó yǐ." yòu fǔ yuē:" yì shí, huái zhōng suì shī bǎi qī shí sōu. ruò juān shù nián suǒ sǔn zhī fèi, zú jì cǐ yì." dì yuē:" sǔn fèi shàng xiǎo, rú rén mìng hé." nǎi diào fū shí wàn kāi zhì, jì chéng, mìng zhī qí zhuàn jì, kè shí guī shān, hòu zhì jiàn zhōng jìng guó chū, zhī qí tóng zhī shū mì yuàn, zòu:" huái shuǐ jìn yín, chōng shuā dī àn, jiàn chéng diàn quē, qǐng xià fā yùn sī jí shí xiū zhù." zì shì, suì yǐ wéi cháng.
六年正月戊辰,开龟山运河,二月乙未告成,长五十七里,阔十五丈,深一丈五尺。初,发运使许元自淮阴开新河,属之洪泽,避长淮之险,凡四十九里。久而浅涩,熙宁四年,皮公弼请复浚治,起十一月壬寅,尽明年正月丁酉而毕,人便之。至是,发运使罗拯复欲自洪泽而上,凿龟山里河以达于淮,帝深然之。会发运使蒋之奇入对,建言:"上有清汴,下有洪泽,而风浪之险止百里淮,迩岁溺公私之载不可计。凡诸道转输,涉湖行江,已数千里,而覆败于此百里间,良为可惜。宜自龟山蛇浦下属洪泽,凿左肋为复河,取淮为源,不置堰闸,可免风涛覆溺之患。"帝遣都水监丞陈祐甫经度。祐甫言:"往年田棐任淮南提刑,尝言开河之利。其后淮阴至洪泽,竟开新河,独洪泽以上,未克兴役。今既不用闸蓄水,惟随淮面高下,开深河底,引淮通流,形势为便。但工费浩大。"帝曰:"费虽大,利亦博矣。"祐甫曰:"异时,淮中岁失百七十艘。若捐数年所损之费,足济此役。"帝曰:"损费尚小,如人命何。"乃调夫十万开治,既成,命之奇撰记,刻石龟山,后至建中靖国初,之奇同知枢密院,奏:"淮水浸淫,冲刷堤岸,渐成垫缺,请下发运司及时修筑。"自是,岁以为常。
shì nián, jiāng zuò jiān zhǔ bù lǐ shí yán:" dǐng lǐ děng zhōu, yí kāi gōu xù, zhì dǒu mén, yǐ biàn mín tián." zhào cuò zhì yǐ wén. qī nián shí yuè, jùn zhēn chǔ yùn hé.
是年,将作监主簿李湜言:"鼎、澧等州,宜开沟洫,置斗门,以便民田。"诏措置以闻。七年十月,浚真、楚运河。
zhé zōng yuán yòu sì nián, zhī rùn zhōu lín xī zòu fù lǚ chéng yàn, zhì shàng xià zhá, yǐ shí qǐ bì. qí hòu, jīng kǒu guā zhōu bēn niú jiē zhì zhá. shì suì, zhī háng zhōu sū shì jùn máo shān yán qiáo èr hé, fēn shòu jiāng cháo jí xī hú shuǐ, zào yàn zhá, yǐ shí qǐ bì. chū, háng jìn hǎi, huàn shuǐ quán xián kǔ, táng cì shǐ lǐ mì shǐ dǎo xī hú, zuò liù jǐng, mín yǐ zú yòng. jí bái jū yì fù jùn xī hú, yǐn shuǐ rù yùn hé, fù yǐn gài tián qiān qǐng. hú shuǐ duō fēng, zì táng jí qián shì hòu fèi ér bù lǐ. zhì shì, fēng jī èr shí wǔ wàn yú zhàng, ér shuǐ wú jǐ. yùn hé shī hú shuǐ zhī lì, qǔ gěi yú jiāng cháo, cháo shuǐ yū hé, fàn yì huán huì, sān nián yī jùn, wèi shì jǐng dà huàn, gù liù jǐng yì jǐ fèi. shì jì jùn èr hé, fù yǐ yú lì quán liù jǐng, mín huò qí lì.
哲宗元祐四年,知润州林希奏复吕城堰,置上下闸,以时启闭。其后,京口、瓜州、奔牛皆置闸。是岁,知杭州苏轼浚茆山、盐桥二河,分受江潮及西湖水,造堰闸,以时启闭。初,杭近海,患水泉咸苦,唐刺史李泌始导西湖,作六井,民以足用。及白居易复浚西湖,引水入运河,复引溉田千顷。湖水多葑,自唐及钱氏后废而不理。至是,葑积二十五万余丈,而水无几。运河失湖水之利,取给于江潮,潮水淤河,泛溢闤阓,三年一浚,为市井大患,故六井亦几废。轼既浚二河,复以余力全六井,民获其利。
shí èr yuè, jīng dōng zhuǎn yùn sī yán:" qīng hé yǔ jiāng zhè huái nán zhū lù xiāng tōng, yīn xú zhōu lǚ liáng bǎi bù liǎng hóng tuān qiǎn xiǎn è, duō huài zhōu jí, yóu shì shuǐ shǒu niú lǘ shou qiān hù pán bō rén děng, yāo zǔ bǎi duān, shāng gǔ bù xíng. cháo tíng yǐ wěi qí zhōu tōng pàn téng xī jìng zhī cháng zhōu jìn líng xiàn zhào sǒng dù dì shì chuān záo. jīn ruò kāi xiū yuè hé shí dī, shàng xià zhì zhá, yǐ shí kāi bì, tōng fàng zhōu chuán, shí wèi cháng lì. qǐ qiǎn shǐ jiān dū xīng xiū." cóng zhī.
十二月,京东转运司言:"清河与江、浙、淮南诸路相通,因徐州吕梁、百步两洪湍浅险恶,多坏舟楫,由是水手、牛驴、扌牵户、盘剥人等,邀阻百端,商贾不行。朝廷已委齐州通判滕希靖、知常州晋陵县赵竦度地势穿凿。今若开修月河石堤,上下置闸,以时开闭,通放舟船,实为长利。乞遣使监督兴修。"从之。
shào shèng èr nián, zhào" wǔ jìn dān yáng dān tú xiàn jiè yán hé dī àn jí shí shí dá shí mù gōu, bìng wěi lìng zuǒ jiǎn chá xiū hù, quàn yòu shí lì rén hù xiū qì. rèn mǎn, jī qí qín duò ér shǎng fá zhī." cóng gōng bù zhī qǐng yě.
绍圣二年,诏"武进、丹阳、丹徒县界沿河堤岸及石〈石达〉、石木沟,并委令佐检察修护,劝诱食利人户修葺。任满,稽其勤惰而赏罚之。"从工部之请也。
sì nián sì yuè, shuǐ bù yuán wài láng zhào sǒng qǐng jùn shí bā lǐ hé, lìng jiǎ zhǒng mín xiāng dù lǚ liáng bǎi bù hóng, tiān yí shuǐ mó. zhào fā yùn bìng zhuǎn yùn sī tóng shì lì hài yǐ wén.
四年四月,水部员外郎赵竦请浚十八里河,令贾种民相度吕梁、百步洪,添移水磨。诏发运并转运司同视利害以闻。
yuán fú yuán nián zhēng yuè, zhī rùn zhōu wáng yù jiàn yán:" lǚ chéng zhá cháng yí dān shuǐ rù ào, guàn zhù zhá shēn yǐ jì zhōu. ruò zhōu dá zhì ér lì bù gěi, xǔ liàng chà qiān jià bīng zú, bìng lì wèi zhī. jiān guān rèn mǎn, shuǐ wú zǒu xiè zhě shǎng, shuǐ wèi yīng ér zhé kāi zhá zhě fá, shǒu èr lìng zuǒ, cháng jué chá zhī." zhào kě.
元符元年正月,知润州王悆建言:"吕城闸常宜单水入澳,灌注闸身以济舟。若舟沓至而力不给,许量差牵驾兵卒,并力为之。监官任满,水无走泄者赏,水未应而辄开闸者罚,守贰、令佐,常觉察之。"诏可。
sān yuè jiǎ yín, gōng bù yán:" huái nán kāi hé suǒ kāi xiū chǔ zhōu zhī jiā hé, dǎo lián shuǐ yǔ huái tōng." cì míng tōng lián hé.
三月甲寅,工部言:"淮南开河所开修楚州支家河,导涟水与淮通。"赐名通涟河。
èr nián rùn jiǔ yuè, rùn zhōu jīng kǒu cháng zhōu bēn niú ào zhá bì gōng. xiān shì, liǎng zhè zhuǎn yùn pàn guān céng xiào yùn xiàn ào zhá lì hài, yīn mìng xiào yùn tí jǔ xīng xiū, réng xiāng dù lì qǐ bì rì xiàn zhī fǎ.
二年闰九月,润州京口、常州奔牛澳闸毕工。先是,两浙转运判官曾孝蕴献澳闸利害,因命孝蕴提举兴修,仍相度立启闭日限之法。
sān nián èr yuè, zhào:" sū hú xiù zhōu, fán kāi zhì yùn hé gǎng pǔ gōu dú, xiū lěi dī àn, kāi zhì dǒu mén shuǐ yàn děng, xǔ yì kāi jiāng bīng zú."
三年二月,诏:"苏、湖、秀州,凡开治运河、港浦、沟渎,修垒堤岸,开置斗门、水堰等,许役开江兵卒。"
huī zōng chóng níng yuán nián shí èr yuè, zhì tí jǔ huái zhè ào zhá sī guān yī yuán, zhǎng háng zhōu zhì yáng zhōu guā zhōu ào zhá, fán cháng rùn háng xiù yáng zhōu xīn jiù děng zhá, tōng zhì zhī.
徽宗崇宁元年十二月,置提举淮、浙澳闸司官一员,掌杭州至扬州瓜洲澳闸,凡常、润、杭、秀、扬州新旧等闸,通治之。
chóng níng èr nián chū, tōng zhí láng chén zhòng fāng bié yì jùn wú sōng jiāng, zì dà tōng pǔ rù hǎi, jì gōng èr bǎi èr shí èr wàn qī qiān yǒu qí, wèi mín qián liáng hú shí bā wàn sān qiān liù bǎi, qǐ zhì gàn dāng guān shí yuán. cháo tíng xià liǎng zhè jiān sī xiáng yì, jiān sī yǐ wéi kě xíng. shí yòu kāi qīng lóng jiāng, yì fū bù shèng qí láo, ér tí jǔ cháng píng xú què wèi:" sān zhōu kāi jiāng bīng zú qiān sì bǎi rén, shǐ chén èr rén, qǐng jiù lìng hù chá yǐ kāi zhī jiāng, yù cháo shā yū diàn, suí jí kāi táo ruò tā yì zhě, yǐ wéi zhì lùn." què yǔ jiān sī wǎng wǎng bèi shǎng, rén yǐ wéi làn.
崇宁二年初,通直郎陈仲方别议浚吴松江,自大通浦入海,计工二百二十二万七千有奇,为缗钱、粮斛十八万三千六百,乞置干当官十员。朝廷下两浙监司详议,监司以为可行。时又开青龙江,役夫不胜其劳,而提举常平徐确谓:"三州开江兵卒千四百人,使臣二人,请就令护察已开之江,遇潮沙淤淀,随即开淘;若他役者,以违制论。"确与监司往往被赏,人以为滥。
shí èr yuè, zhào huái nán kāi xiū yù míng hé, zì zhēn zhōu xuān huà zhèn jiāng kǒu zhì sì zhōu huái hé kǒu, wǔ nián bì gōng.
十二月,诏淮南开修遇明河,自真州宣化镇江口至泗州淮河口,五年毕工。
míng nián sān yuè, zhào yuē:" zuó èr zhè shuǐ zāi, wěi guān diào fū kāi jiāng, ér zǒng lǐng wú fǎ, yì rén bào lù, yǐn shí shī suǒ, jí bìng sǐ wáng zhě zhòng. shuǐ réng wéi hài, wèi cháng jiū shí àn zuì, fǎn méng tuī shǎng, hé yǐ yàn sāi bǎi xìng yuàn zī." nǎi xià běn lù tí xíng sī tǐ liàng. tí xíng sī yán:" kāi jùn wú sōng qīng lóng jiāng, yì fū wǔ wàn, sǐ zhě qiān yī bǎi liù shí èr rén, fèi qián mǐ shí liù wàn jiǔ qiān sān bǎi sì shí yī guàn shí, jī shuǐ zhì jīn wèi tuì." yú shì yuán xiāng dù guān zhuǎn yùn fù shǐ liú hé děng jiē zuò biǎn jiàng.
明年三月,诏曰:"昨二浙水灾,委官调夫开江,而总领无法,役人暴露,饮食失所,疾病死亡者众。水仍为害,未尝究实按罪,反蒙推赏,何以厌塞百姓怨咨。"乃下本路提刑司体量。提刑司言:"开浚吴松、青龙江,役夫五万,死者千一百六十二人,费钱米十六万九千三百四十一贯石,积水至今未退。"于是元相度官转运副使刘何等皆坐贬降。
sì nián zhēng yuè, yǐ cāng bù yuán wài láng shěn yán sì tí jǔ kāi xiū qīng cǎo dòng tíng zhí hé.
四年正月,以仓部员外郎沈延嗣提举开修青草、洞庭直河。
dà guān yuán nián wǔ yuè, zhōng shū shè rén xǔ guāng níng zòu:" chén xiàng zài gū sū, biàn xún mín lì, jiē wèi yù qù shuǐ huàn, mò ruò kāi jiāng jùn pǔ. gài tài hú zài zhū jùn jiān, bì dǎo zhī hǎi rán hòu shuǐ yǒu suǒ guī. zì tài hú jù hǎi, yǒu sān jiāng, yǒu zhū pǔ, néng shū dí jiāng pǔ, chú shuǐ huàn yóu fǎn zhǎng ěr. jīn jìng nèi jī shuǐ, shì qù suì sǔn èr chǐ, shì qián suì sǔn sì chǐ, liáng yóu chū kāi wú sōng jiāng, jì jùn bā pǔ zhī lì yě. wú rén wèi kāi yī jiāng yǒu yī jiāng zhī lì, jùn yī pǔ yǒu yī pǔ zhī lì. yuàn wěi běn lù jiān sī, yǔ ān xiǎo shuǐ shì jīng qiáng zhī lì, biàn yì jiāng pǔ, xiáng jiū lì hài, jiǎ yǐ suì yuè, xiān wèi zhī bèi. rán hòu xìng fū diào yì, kě shǐ gōng wú fèi cái, ér suì gōng cháng zú rén bù gào láo, ér mín shí bù kuì, shì yī jǔ ér huò wàn shì zhī lì yě." zhào wú zé rén xiāng dù yǐ wén, kāi jiāng zhī yì fù xīng yǐ.
大观元年五月,中书舍人许光凝奏:"臣向在姑苏,遍询民吏,皆谓欲去水患,莫若开江浚浦。盖太湖在诸郡间,必导之海然后水有所归。自太湖距海,有三江,有诸浦,能疏涤江、浦,除水患犹反掌耳。今境内积水,视去岁损二尺,视前岁损四尺,良由初开吴松江,继浚八浦之力也。吴人谓开一江有一江之利,浚一浦有一浦之利。愿委本路监司,与谙晓水势精强之吏,遍诣江、浦,详究利害,假以岁月,先为之备。然后兴夫调役,可使公无费财,而岁供常足;人不告劳,而民食不匮,是一举而获万世之利也。"诏吴择仁相度以闻,开江之议复兴矣。
shí yī yuè, zhào yuē:" yǔ gòng:' sān jiāng jì dǎo, zhèn zé dǐ dìng.' jīn sān jiāng zhī míng, jì shī qí suǒ, shuǐ bù qū hǎi, gù sū hú bèi huàn. qí wěi běn lù jiān sī, xuǎn zé néng chén, jiǎn àn gǔ jī, xún dǎo shǐ zhī qū xià, bìng xiāng dù wéi àn yǐ wén." yú shì fù zhào chén zhòng fāng wèi fā yùn sī shǔ guān, zài xiāng dù sū zhōu jī shuǐ.
十一月,诏曰:"《禹贡》:'三江既导,震泽底定。'今三江之名,既失其所,水不趋海,故苏、湖被患。其委本路监司,选择能臣,检按古迹,循导使之趋下,并相度圩岸以闻。"于是复诏陈仲方为发运司属官,再相度苏州积水。
èr nián bā yuè, zhào:" cháng rùn suì hàn hé qiǎn, liú zhì yùn chuán, jiān sī dū zé jùn zhì." sān nián, liǎng zhè jiān sī yán:" chéng zhào àn gǔ jī, dǎo jī shuǐ, jīn qǐng kāi táo wú sōng jiāng, fù zhì shí èr zhá. qí yú pǔ zhá gōu gǎng yùn hé zhī lèi, yǐ cì zēng xiū. ruò tián bèi shuǐ wéi, quàn mín zì xíng xiū zhì." zhāng xià gōng bù, gōng bù wèi:" jīn suǒ jù sān jiāng, huò fēi yǔ jī yòu wú sōng jiāng sǎn màn, bù kě kāi táo xiè shuǐ." suì mìng zhū sī zài xiāng dù yǐ wén.
二年八月,诏:"常、润岁旱河浅,留滞运船,监司督责浚治。"三年,两浙监司言:"承诏案古迹,导积水,今请开淘吴松江,复置十二闸。其余浦闸、沟港、运河之类,以次增修。若田被水围,劝民自行修治。"章下工部,工部谓:"今所具三江,或非禹迹;又吴松江散漫,不可开淘泄水。"遂命诸司再相度以闻。
sì nián bā yuè, chén liáo yán:" yǒu sī yǐ liàn hú cì máo shān dào guàn, yuán rùn zhōu tián duō gāo yǎng, jí yùn qú jiā gāng shuǐ qiǎn yì hé, lài hú yǐ jì, qǐng bié yòng tiān huāng jiāng zhǎng shā tián cì zhī, réng lìng tí jǔ cháng píng guān kǎo qiú qián rén guī huà xiū zhù." cóng zhī. shí yuè, hù bù yán:" qǐ rú liǎng zhè cháng píng sī zòu, zhuān wěi shǒu lìng jí gǔ zhū shuǐ zhī dì, lì dī fáng zhī xiàn, bǐ gōng sī wú dé qīn zhàn. fán mín tián bù jìn shuǐ zhě, lüè fǎng zhōu guān suì rén dào rén gōu fáng zhī zhì, shǐ hé zhòng lì ér wèi zhī." zhào kě.
四年八月,臣僚言:"有司以练湖赐茅山道观,缘润州田多高仰,及运渠、夹冈水浅易涸,赖湖以济,请别用天荒江涨沙田赐之,仍令提举常平官考求前人规画修筑。"从之。十月,户部言:"乞如两浙常平司奏,专委守、令籍古潴水之地,立堤防之限,俾公私毋得侵占。凡民田不近水者,略仿《周官》遂人、稻人沟防之制,使合众力而为之。"诏可。
zhèng hé yuán nián, zhī chén zhōu huò duān yǒu yán:" chén dì wū xià, jiǔ yǔ zé jī lǎo hài jià. bǐ shū xīn hé bā bǎi lǐ, ér qù huái shàng yuǎn, shuǐ bù shí xiè. qǐng yì kāi èr bǎi lǐ, qǐ xī huá, xún wǎn qiū, rù xiàng chéng, yǐ dá yú huái." cóng zhī
政和元年,知陈州霍端友言:"陈地汙下,久雨则积潦害稼。比疏新河八百里,而去淮尚远,水不时泄。请益开二百里,起西华,循宛丘,入项城,以达于淮。"从之
zhèng hé yuán nián shí yuè, zhào sū hú xiù sān zhōu zhì shuǐ, chuàng lì wéi àn, qí gōng fèi xǔ gěi yuè zhōu jiàn hú zū fù. yǐ ér shēng sū zhōu wèi píng jiāng fǔ, rùn zhōu wèi zhèn jiāng fǔ.
政和元年十月,诏苏、湖、秀三州治水,创立圩岸,其工费许给越州鉴湖租赋。已而升苏州为平江府,润州为镇江府。
èr nián qī yuè, bīng bù shàng shū zhāng gé yán:" chén zuó shǒu háng zhōu, wén qián táng jiāng zì yuán fēng liù nián fàn yì zhī hòu, cháo xùn wǎng lái, lǜ wú níng suì. ér bǐ nián shuǐ shì shāo gǎi, zì hǎi mén guò zhě shān, jí huí báo yán mén bái shí yí dài běi àn, huài mín tián jí yán tíng jiān dì, dōng xī sān shí yú lǐ, nán běi èr shí yú lǐ. jiāng dōng jù rén hé jiān zhǐ jí sān lǐ, běi qù chì àn tóng wǎ kǒu èr shí lǐ. yùn hé zhèng chū lín píng xià táng, xī rù sū xiù, ruò shī zhàng yù, kǒng tā rì shù shí lǐ gāo yú píng lù, jiē kuì yú jiāng, xià táng tián lú, mò néng zì bǎo, yùn hé zhōng jué, yǒu hài cáo yùn." zhào jí xiū zhù zhī.
二年七月,兵部尚书张阁言:"臣昨守杭州,闻钱塘江自元丰六年泛溢之后,潮讯往来,率无宁岁。而比年水势稍改,自海门过赭山,即回薄岩门、白石一带北岸,坏民田及盐亭、监地,东西三十余里,南北二十余里。江东距仁和监止及三里,北趣赤岸〈同瓦〉口二十里。运河正出临平下塘,西入苏、秀,若失障御,恐他日数十里膏腴平陆,皆溃于江,下塘田庐,莫能自保,运河中绝,有害漕运。"诏亟修筑之。
sì nián èr yuè, gōng bù yán:" qián tài píng zhōu pàn guān lú zōng yuán qǐng kāi xiū zì jiāng zhōu zhì zhēn zhōu gǔ lái hé dào yān sāi zhě fán qī chù, yǐ chéng yùn hé, rù zhè xī yī bǎi wǔ shí lǐ, kě bì yī qiān liù bǎi lǐ dà jiāng fēng tāo zhī huàn yòu kě jiù tǔ xīng zhù zì gǔ jiāng shuǐ jìn mò gāo yú tián, zì sān bǎi qǐng zhì wàn qǐng zhě fán jiǔ suǒ, jì sì wàn èr qiān yú qǐng, qí sān bǎi qǐng yǐ xià zhě yòu guò zhī. qǐ yī zōng yuán rèn tài píng zhōu pàn guān rì yǐ xìng zhèng hé wéi tián lì, zhào rén hù zì bèi cái lì xīng xiū." zhào shěn lín děng xiāng dù cuò zhì.
四年二月,工部言:"前太平州判官卢宗原请开修自江州至真州古来河道湮塞者凡七处,以成运河,入浙西一百五十里,可避一千六百里大江风涛之患;又可就土兴筑自古江水浸没膏腴田,自三百顷至万顷者凡九所,计四万二千余顷,其三百顷以下者又过之。乞依宗原任太平州判官日已兴政和圩田例,召人户自备财力兴修。"诏沈鏻等相度措置。
liù nián rùn zhēng yuè, zhī háng zhōu lǐ yǎn yán:" tāng cūn yán mén bái shí děng chù bìng qián táng jiāng tōng dà hǎi, rì shòu liǎng cháo, jiàn zhì qīn niè. qǐ yī liù hé sì àn, yòng shí qì dié." nǎi mìng liú jì jì xiū zhì.
六年闰正月,知杭州李偃言:"汤村、岩门、白石等处并钱塘江通大海,日受两潮,渐至侵啮。乞依六和寺岸,用石砌叠。"乃命刘既济修治。
bā yuè, zhào:" zhèn jiāng fǔ bàng lín dà jiāng, wú gǎng ào yǐ róng zhōu jí, sān nián jiān fù nì wǔ bǎi yú sōu. wén xī yǒu jiù hé, kě bì fēng tāo, suì jiǔ yān fèi, yí lìng fā yùn sī jùn zhì."
八月,诏:"镇江府傍临大江,无港澳以容舟檝,三年间覆溺五百余艘。闻西有旧河,可避风涛,岁久湮废,宜令发运司浚治。"
shì nián, zhào yuē:" wén píng jiāng sān shí liù pǔ nèi, zì xī zhì zhá, suí cháo qǐ bì, suì jiǔ yīn sāi, zhì jī shuǐ wéi huàn. qí lìng shǒu chén zhuāng huī zhuān wěi hù cáo zhào lín jiǎng jiū lì hài, dǎo guī jiāng hǎi, yī jiù zhì zhá." yú shì, fā yùn fù shǐ yīng ān dào yán:" fán gǎng pǔ fēi yào qiē zhě, jiē kě xú yì. wéi dāng xiān kāi kūn shān xiàn jiè qiàn jīng táng děng liù suǒ xiù zhī huá tíng xiàn, yù bìng xún gǔ fǎ, jǐn qù zhū yàn, gè zhì xiǎo dǒu mén cháng zhōu zhèn jiāng fǔ wàng tíng zhèn, réng jiù zhì zhá." bā yuè, zhào hù cáo zhào lín xiāng dù yì xìng, ér liǎng zhè rǎo shén. qī nián sì yuè jǐ wèi, shàng shū shěng yán:" lú zōng yuán jùn jiāng, lǜ chéng sāo rǎo." zhào quán bà qí yì, zhào lín bié yǔ chāi qiǎn.
是年,诏曰:"闻平江三十六浦内,自昔置闸,随潮启闭,岁久堙塞,致积水为患。其令守臣庄徽专委户曹赵霖讲究利害,导归江海,依旧置闸。"于是,发运副使应安道言:"凡港浦非要切者,皆可徐议。惟当先开昆山县界茜泾塘等六所;秀之华亭县,欲并循古法,尽去诸堰,各置小斗门;常州、镇江府、望亭镇,仍旧置闸。"八月,诏户曹赵霖相度役兴,而两浙扰甚。七年四月己未,尚书省言:"卢宗原浚江,虑成搔扰。"诏权罢其役,赵霖别与差遣。
zhòng hé yuán nián èr yuè, qián fā yùn fù shǐ liǔ tíng jùn yán:" zhēn yáng chǔ sì gāo yóu yùn hé dī àn, jiù yǒu dǒu mén shuǐ zhá děng qī shí jiǔ zuò, xiàn zé shuǐ shì, cháng dé qí píng, bǐ duō sǔn huài." zhào jiǎn jì xiū fù. liù yuè, zhào:" liǎng zhè lín yǔ, jī shuǐ duō jìn mín tián, píng jiāng yóu shén, yóu wèi jùn gǎng pǔ gù yě. qí fù yǐ zhào lín wèi tí jǔ cháng píng, cuò zhì jiù hù mín tián, zhèn xù rén hù, wú lìng liú yí shī suǒ." bā yuè, zhào jiā lín zhí mì gé.
重和元年二月,前发运副使柳庭俊言:"真扬楚泗、高邮运河堤岸,旧有斗门水闸等七十九座,限则水势,常得其平,比多损坏。"诏检计修复。六月,诏:"两浙霖雨,积水多浸民田,平江尤甚,由未浚港浦故也。其复以赵霖为提举常平,措置救护民田,振恤人户,毋令流移失所。"八月,诏加霖直秘阁。
xuān hé yuán nián èr yuè, chén liáo yán:" jiāng huái jīng hàn jiān, huāng jí mí wàng, lǜ gǔ rén yī mǔ shí zhōng zhī dì, qí dī è shuǐ mén gōu huì zhī jī yóu cún. jìn jiàng zhōu mín lǚ píng děng yì yù shǐ tái sù, qǐ kāi jùn xī níng jiù qú, yǐ guǎng jìn guàn, yuàn jiā shuì yī děng. zé shì jìn shì bēi chí zhī lì qiě fèi yǐ, hé xiá fù gǔ zāi. yuàn zhào cháng píng guān, yǒu xīng xiū shuǐ lì gōng xiào míng bái zhě, jí yǐ míng wén, tè yǔ bāo chú, yǐ lì néng zhě." cóng zhī.
宣和元年二月,臣僚言:"江、淮、荆、汉间,荒瘠弥望,率古人一亩十钟之地,其堤阏、水门、沟浍之迹犹存。近绛州民吕平等诣御史台诉,乞开浚熙宁旧渠,以广浸灌,愿加税一等。则是近世陂池之利且废矣,何暇复古哉。愿诏常平官,有兴修水利功效明白者,亟以名闻,特与褒除,以励能者。"从之。
bā yuè, tí jǔ zhuān qiè cuò zhì shuǐ lì nóng tián suǒ zòu:" zhè xī zhū xiàn gè yǒu bēi hú gōu gǎng jīng bāng hú luò, zì lái xù shuǐ guàn gài, jí tōng zhōu jí, wàng lìng dǎ liang guān àn qí dì míng zhàng chǐ sì zhì, bìng juān zhī shí." cóng zhī.
八月,提举专切措置水利农田所奏:"浙西诸县各有陂湖、沟港、泾浜、湖泺,自来蓄水灌溉,及通舟楫,望令打量官按其地名、丈尺、四至,并镌之石。"从之。
sān yuè, zhào lín zuò zēng xiū shuǐ lì bù dàng, jiàng liǎng guān. liù yuè, zhào yuē:" zhào lín xīng xiū shuǐ lì, néng mù bèi shuǐ jiān shí zhī mín, fán yì gōng èr bǎi qī shí bā wàn èr qiān sì bǎi yǒu qí, kāi yī jiāng yī gǎng sì pǔ wǔ shí bā dú, yǐ jiàn chéng jī, jìn zhí huī yóu gé, réng fù suǒ jiàng liǎng guān."
三月,赵霖坐增修水利不当,降两官。六月,诏曰:"赵霖兴修水利,能募被水艰食之民,凡役工二百七十八万二千四百有奇,开一江、一港、四浦、五十八渎,已见成绩,进直徽猷阁,仍复所降两官。"
xuān hé èr nián jiǔ yuè, yǐ zhēn yáng děng zhōu yùn hé qiǎn sè, wěi chén hēng bó cuò zhì. sān nián chūn, zhào fā yùn fù shǐ zhào yì yǐ chē quǎn shuǐ yùn hé, xiàn sān yuè zhōng sān shí gāng dào jīng. huàn zhě lǐ cóng yán:" zhēn zhōu nǎi wài jiāng gāng yùn huì jí yào kǒu, yǐ yùn hé qiǎn sè, gù bù néng sù fā. àn nán àn yǒu xiè shuǐ dǒu mén bā, qù jiāng bù mǎn yī lǐ. yù kāi dǒu mén hé shēn, qù jiāng shí zhàng zhù ruǎn bà, yǐn jiāng cháo rù hé, rán hòu bèi yòng rén gōng chē quǎn, yǐ zhù yùn shuǐ." cóng zhī.
宣和二年九月,以真、扬等州运河浅涩,委陈亨伯措置。三年春,诏发运副使赵亿以车畎水运河,限三月中三十纲到京。宦者李琮言:"真州乃外江纲运会集要口,以运河浅涩,故不能速发。按南岸有泄水斗门八,去江不满一里。欲开斗门河身,去江十丈筑软坝,引江潮入河,然后倍用人工车畎,以助运水。"从之。
sì yuè, zhào yuē:" jiāng huái cáo yùn shàng yǐ. chūn qiū shí, wú chuān hán gōu, dōng běi tōng shè yáng hú, xī běi zhì mò kǒu. hàn wú wáng bì kāi hán gōu, tōng yùn hǎi líng. suí kāi hán gōu, zì shān yáng zhì yáng zi rù jiāng. yōng xī zhōng, zhuǎn yùn shǐ liú pán yǐ shān yáng wān xùn jí, shǐ kāi shā hé yǐ bì xiǎn zǔ. tiān xǐ zhōng, fā yùn shǐ jiǎ zōng shǐ kāi yáng zhōu gǔ hé, liáo chéng nán jiē yùn qú, huǐ sān yàn yǐ jūn shuǐ shì. jīn yùn hé suì qiǎn sè, dāng xún fǎng gù dào, jí jīn hé xíng shì yǔ bēi táng zhū shuǐ zhī dì, jiǎng jiū cuò zhì yōu jiǔ zhī lì, yǐ jì bù tōng. kě lìng fā yùn shǐ chén hēng bó nèi shì tán zhěn tiáo jù cuò zhì yǐ wén."
四月,诏曰:"江、淮漕运尚矣。春秋时,吴穿邗沟,东北通射阳湖,西北至末口。汉吴王濞开邗沟,通运海陵。隋开邗沟,自山阳至扬子入江。雍熙中,转运使刘蟠以山阳湾迅急,始开沙河以避险阻。天禧中,发运使贾宗始开扬州古河,缭城南接运渠,毁三堰以均水势。今运河岁浅涩,当询访故道,及今河形势与陂塘潴水之地,讲究措置悠久之利,以济不通。可令发运使陈亨伯、内侍谭稹条具措置以闻。"
bā yuè, chén liáo yán:" bǐ yuán huái nán yùn hé shuǐ sè yú bàn suì, jìn gāng zhōu gāo gōng fù zǎi sī wù, jīn hé shuǐ zēng zhǎng, qí lìng rú jiù."
八月,臣僚言:"比缘淮南运河水涩逾半岁,禁纲舟篙工附载私物,今河水增涨,其令如旧。"
chū, huái nán lián suì hàn, cáo yùn bù tōng, yáng zhōu yóu shén, zhào zhōng shǐ àn shì, yù jùn yùn hé yǔ jiāng huái píng. huì liǎng zhè yǒu fāng là zhī luàn, nèi shì tóng guàn wèi xuān fǔ shǐ, tán zhěn wèi zhì zhì shǐ, guàn yù hǎi yùn lù niǎn, zhěn yù kāi yī hé, zì xū yí chū xuān huà. cháo tíng xià fā yùn sī xiāng dù, chén hēng bó qiǎn qí shǔ xiàng zi yīn shì zhī. zi yīn yuē:" yùn hé gāo jiāng huái shù zhàng, zì jiāng zhì huái, fán shù bǎi lǐ, rén lì nán jùn. xī táng lǐ jí fǔ fèi zhá zhì yàn, zhì bēi táng, xiè yǒu yú, fáng bù zú, cáo yùn tōng liú. fā yùn shǐ céng xiào yùn yán sān rì yī qǐ zhī zhì, fù zuò guī shuǐ ào, xī shuǐ rú jīn. bǐ nián xíng zhí dá zhī fǎ, zǒu chá yán zhī lì, qiě yīng fèng quán xìng, zhāo xī jīng yóu, huò qǐ huò bì, bù xiá guī shuǐ. yòu qǐng huǐ cháo zōng zhá, zì hóng zé zhì zhào bó shù bǎi lǐ, bù wéi zhī jié, gù shān yáng shàng xià bù tōng. yù jiù qí bì, yí yú zhēn zhōu tài zǐ gǎng zuò yī bà, yǐ fù huái zi hé gù dào, yú guā zhōu hé kǒu zuò yī bà, yǐ fù lóng zhōu yàn, yú hǎi líng hé kǒu zuò yī bà, yǐ fù zhū yú dài xián yàn, shǐ zhū táng shuǐ bù wéi guā zhōu zhēn tài sān hé suǒ fēn, yú běi shén xiāng jìn zuò yī bà, quán bì mǎn pǔ zhá, fù cháo zōng zhá, zé shàng xià wú yōng yǐ." hēng bó yòng qí yán, shì hòu zhì zhōu jiē tōng lì yún.
初,淮南连岁旱,漕运不通,扬州尤甚,诏中使按视,欲浚运河与江、淮平。会两浙有方腊之乱,内侍童贯为宣抚使,谭稹为制置使,贯欲海运陆辇,稹欲开一河,自盱眙出宣化。朝廷下发运司相度,陈亨伯遣其属向子諲视之。子諲曰:"运河高江、淮数丈,自江至淮,凡数百里,人力难浚。昔唐李吉甫废闸置堰,治陂塘,泄有余,防不足,漕运通流。发运使曾孝蕴严三日一启之制,复作归水澳,惜水如金。比年行直达之法,走茶盐之利,且应奉权幸,朝夕经由,或启或闭,不暇归水。又顷毁朝宗闸,自洪泽至召伯数百里,不为之节,故山阳上下不通。欲救其弊,宜于真州太子港作一坝,以复怀子河故道,于瓜州河口作一坝,以复龙舟堰,于海陵河口作一坝,以复茱萸、待贤堰,使诸塘水不为瓜洲、真、泰三河所分,于北神相近作一坝,权闭满浦闸,复朝宗闸,则上下无壅矣。"亨伯用其言,是后滞舟皆通利云。
sān nián èr yuè, zhào:" zhào zhī jiàn hú, míng zhī guǎng dé hú, zì cuò zhì wèi tián, xià liú yīn sāi, yǒu fáng guàn gài, zhì shī cháng fù, yòu duō wèi quán shì suǒ zhàn, liǎng zhōu bèi hài, mín yǐ liú xǐ. yí lìng chén hēng bó jiū shí, rú zū shuì guò zhòng, jí cái wèi zhōng zhì yīng fáng xià liú guàn gài zhě, bìng chí yǐ yǔ mín."
三年二月,诏:"赵之鉴湖,明之广德湖,自措置为田,下流堙塞,有妨灌溉,致失常赋,又多为权势所占,两州被害,民以流徙。宜令陈亨伯究实,如租税过重,即裁为中制;应妨下流灌溉者,并驰以予民。"
wǔ nián sān yuè, zhào:" lǚ chéng zhì zhèn jiāng yùn hé qiǎn sè xiá ài, jiān sī zuò shì, wú suǒ shī shè, liǎng zhè zhuān wěi wáng fù, huái nán zhuān wěi xiàng zi yīn, tóng fā yùn shǐ lǚ cóng cuò zhì chē shuǐ, tōng jì zhōu yùn."
五年三月,诏:"吕城至镇江运河浅涩狭隘,监司坐视,无所施设,两浙专委王复,淮南专委向子諲,同发运使吕淙措置车水,通济舟运。"
sì yuè, yòu mìng wáng zhòng hóng tóng lián fǎng liú zhòng yuán cáo chén mèng yǔ zhuān wǎng lái cuò zhì cháng rùn yùn hé. yòu zhào:" dōng nán liù lù zhū zhá, qǐ bì yǒu shí. bǐ wén gāng zhōu jí mìng guān wàng chēng zhuān chéng zhǐ huī, yì lìng fēi shí qǐ bǎn, zǒu xiè hé shuǐ, fáng zhì gāng yùn, wù zhōng dōu suì jì, qí jìn zhǐ zhī."
四月,又命王仲闳同廉访刘仲元、漕臣孟庾专往来措置常、润运河。又诏:"东南六路诸闸,启闭有时。比闻纲舟及命官妄称专承指挥,抑令非时启版,走泄河水,妨滞纲运,误中都岁计,其禁止之。"
wǔ yuè, zhào:" yǐ yùn hé qiǎn hé, guān lì hù zhí suǒ jiàn, zhōu xiàn mò zhī suǒ cóng. qí lìng fā yùn sī tí jǔ děng guān tóng lián fǎng shǐ zhě, cān dìng jīng jiǔ lì biàn liè zòu." shì yuè, chén liáo yán:" zhèn jiāng fǔ liàn hú, yǔ xīn fēng táng dì lǐ xiāng jiē, bā bǎi yú qǐng, guàn gài sì xiàn mín tián. yòu hú shuǐ yī cùn, yì cáo hé yī chǐ, qí lái jiǔ yǐ. jīn dī àn sǔn quē, bù néng zhù shuǐ, qǐ hòu nóng xì cì dì bǔ qì." zhào běn lù cáo chén bìng běn zhōu xiàn guān xiáng dù lì hài, jiǎn jì gōng liào yǐ wén.
五月,诏:"以运河浅涸,官吏互执所见,州县莫知所从。其令发运司提举等官同廉访使者,参订经久利便列奏。"是月,臣僚言:"镇江府练湖,与新丰塘地理相接,八百余顷,灌溉四县民田。又湖水一寸,益漕河一尺,其来久矣。今堤岸损缺,不能贮水,乞候农隙次第补葺。"诏本路漕臣并本州县官详度利害,检计工料以闻。
liù nián jiǔ yuè, lú zōng yuán fù yán:" chí zhōu dà jiāng, nǎi shàng liú gāng yùn suǒ jīng, qí dōng àn jiē àn shí, duō zhì èr shí yú chǔ xī àn zé shā zhōu, guǎng èr bǎi yú lǐ. yàn yún' chāi chuán wān', yán zhōu zhì cǐ, bì huǐ chāi yě. jīn dōng àn yǒu chē zhóu hé kǒu shā dì sì bǎi yú lǐ, ruò kāi tōng rù dù hú, shǐ zhōu jīng píng shuǐ, jìng chí kǒu, kě bì èr bǎi lǐ fēng tāo chāi chuán zhī xiǎn, qǐng cuò zhì kāi xiū." cóng zhī.
六年九月,卢宗原复言:"池州大江,乃上流纲运所经,其东岸皆暗石,多至二十余处;西岸则沙洲,广二百余里。谚云'拆船湾',言舟至此,必毁拆也。今东岸有车轴河口沙地四百余里,若开通入杜湖,使舟经平水,径池口,可避二百里风涛拆船之险,请措置开修。"从之。
qī nián jiǔ yuè bǐng zǐ, yòu zhào zōng yuán cuò zhì kāi jùn jiāng dōng gǔ hé, bái wú hú yóu xuān xī lì shuǐ zhì zhèn jiāng, dù yáng zi, qū huái biàn, miǎn liù bǎi lǐ jiāng xíng zhī xiǎn, bìng cóng zhī.
七年九月丙子,又诏宗原措置开浚江东古河,白芜湖由宣溪、溧水至镇江,渡扬子,趋淮、汴,免六百里江行之险,并从之。
jìng kāng yuán nián sān yuè dīng mǎo, chén liáo yán:" dōng nán bīn jiāng hǎi, shuǐ yì xiè ér duō hàn, lì dài jiē yǒu bēi hú xù shuǐ. xiáng fú qìng lì jiān, mín shǐ dào bēi hú wèi tián, hòu fù tián wèi hú. jìn nián yǐ lái, fù fèi wèi tián, yǔ zé lào, hàn zé hé. mín jiǔ chéng diàn, suǒ shōu zū shuì, wú jì kě tuō, xī guī yù qián, ér cáo sī zhī cháng fù yǒu kuī, mín zhī shī yè wú suàn. kě qǐ jǐn kuò dōng nán fèi hú wèi tián zhě, fù yǐ wéi hú, dù jǐ diāo zhài zhī mín, shāo fù gù yè." zhào xiāng dù lì hài wén zòu.
靖康元年三月丁卯,臣僚言:"东南濒江海,水易泄而多旱,历代皆有陂湖蓄水。祥符、庆历间,民始盗陂湖为田,后复田为湖。近年以来,复废为田,雨则涝,旱则涸。民久承佃,所收租税,无计可脱,悉归御前,而漕司之常赋有亏,民之失业无算。可乞尽括东南废湖为田者,复以为湖,度几凋瘵之民,稍复故业。"诏相度利害闻奏。
bā yuè xīn chǒu, hù bù yán:" mìng guān zài rèn xīng xiū nóng tián shuǐ lì, yī yuán fēng shǎng gé, qiān qǐng yǐ shàng, gāi dì yī děng, zhuǎn yī guān, xià zhì bǎi qǐng, jiē děng dì chóu jiǎng shào shèng yì rú zhī. yuán zhèng hé xù fù cháng píng gé, qiān qǐng zēng lì zhuǎn liǎng guān, jiǎn mó kān sān nián, shí wèi tài yōu." zhào yī yuán fēng shào shèng jiù gé.
八月辛丑,户部言:"命官在任兴修农田水利,依元丰赏格,千顷以上,该第一等,转一官,下至百顷,皆等第酬奖;绍圣亦如之。缘政和续附常平格,千顷增立转两官,减磨勘三年,实为太优。"诏依元丰、绍圣旧格。