lǐ zōng yī
○理宗一

lǐ zōng jiàn dào bèi dé dà gōng fù xìng liè wén rén wǔ shèng míng ān xiào huáng dì, huì yún, tài zǔ shí shì sūn. fù xī lú, zhuī fēng róng wáng, jiā yú shào xìng fǔ shān yīn xiàn, mǔ quán shì. yǐ kāi xǐ yuán nián zhēng yuè guǐ hài shēng yú yì zhōng hóng qiáo lǐ dì. qián yī xī, róng wáng mèng yī zǐ yī jīn mào rén lái yè, bǐ wù, yè lòu wèi jǐn shí kè, shì zhōng wǔ cǎi làn rán, chì guāng shǔ tiān, rú rì zhèng zhōng. jì dàn sān rì, jiā rén wén hù wài chē mǎ shēng, jí chū, wú suǒ dǔ. yòu cháng zhòu qǐn, rén hū jiàn shēn yǐn yǐn rú lóng lín. shì shí, níng zōng dì yí jìng huì wáng hōng, wú sì, yǐ zōng shì xī qú zi cì míng jūn wèi yí wáng hòu, xún gǎi cì míng guì hé. jiā dìng shí sān nián bā yuè, jǐng xiàn tài zǐ hōng, níng zōng yǐ guó běn wèi lì, xuǎn tài zǔ shí shì sūn nián shí wǔ yǐ shàng zhě jiào yù, rú gāo zōng zé pǔ ān ēn píng gù shì, suì yǐ shí sì nián liù yuè bǐng yín lì guì hé wèi huáng zǐ, gǎi cì míng hóng, ér yǐ dì sì yí wáng. liù yuè yǐ hài, bǔ bǐng yì láng. bā yuè jiǎ zǐ, shòu yòu jiān mén wèi dà jiāng jūn, cì míng guì chéng. shí wǔ nián wǔ yuè dīng sì, yǐ hóng wèi jiǎn xiào shǎo bǎo, jìn fēng jì guó gōng. jǐ wèi, yǐ dì wèi shào zhōu fáng yù shǐ. dì xìng níng zhòng guǎ yán, jié xiū hǎo xué, měi cháo cān dài lòu, huò duō xiào yǔ, dì dú yǎn rán. chū rù diàn tíng, jǔ dù yǒu cháng, jiàn zhě liǎn róng. huì jì guó gōng hóng yǔ chéng xiàng shǐ mí yuǎn yǒu wéi yán, mí yuǎn rì móu méi niè qí shī yú níng zōng, shǔ yì yú dì ér wèi suì.
理宗建道備德大功復興烈文仁武聖明安孝皇帝，諱昀，太祖十世孫。父希盧， 追封榮王，家於紹興府山陰縣，母全氏。以開禧元年正月癸亥生於邑中虹橋里第。 前一夕，榮王夢一紫衣金帽人來謁，比寤，夜漏未盡十刻，室中五采爛然，赤光屬 天，如日正中。既誕三日，家人聞戶外車馬聲，亟出，無所睹。幼嘗晝寢，人忽見 身隱隱如龍鱗。是時，寧宗弟沂靖惠王薨，無嗣，以宗室希瞿子賜名均為沂王后， 尋改賜名貴和。嘉定十三年八月，景獻太子薨，寧宗以國本未立，選太祖十世孫年 十五以上者教育，如高宗擇普安、恩平故事，遂以十四年六月丙寅立貴和為皇子， 改賜名竑，而以帝嗣沂王。六月乙亥，補秉義郎。八月甲子，授右監門衛大將軍， 賜名貴誠。十五年五月丁巳，以竑為檢校少保，進封濟國公。己未，以帝為邵州防 御使。帝性凝重寡言，潔修好學，每朝參待漏，或多笑語，帝獨儼然。出入殿庭， 矩度有常，見者斂容。會濟國公竑與丞相史彌遠有違言，彌遠日謀媒櫱其失於寧宗， 屬意於帝而未遂。

shí qī nián bā yuè bǐng xū, níng zōng wéi yù, zì shì bù shì cháo. rén chén, jí dǔ, mí yuǎn chēng zhào yǐ guì chéng wèi huáng zi, gǎi cì míng yún, shòu wǔ tài jūn jié dù shǐ, fēng chéng guó gōng.
十七年八月丙戌，寧宗違豫，自是不視朝。壬辰，疾篤，彌遠稱詔以貴誠為皇 子，改賜名昀，授武泰軍節度使，封成國公。

rùn yuè bǐng shēn, níng zōng jí shén, dīng yǒu, bēng yú fú níng diàn. mí yuǎn shǐ yáng gǔ yáng shí rù bái yáng huáng hòu, chēng yí zhǐ yǐ huáng zǐ hóng kāi fǔ yí tóng sān sī, jìn fēng jì yáng jùn wáng pàn níng guó fǔ, mìng zi yún sì huáng dì wèi. dà shè. zūn yáng huáng hòu yuē huáng tài hòu, tóng tīng zhèng. fēng hóng wèi jì wáng, cì dì hú zhōu, yǐ lǐ quán guān shǐ jiù dì. guǐ hài, zhào gōng zhōng zì fú sān nián sàng.
閏月丙申，寧宗疾甚，丁酉，崩於福寧殿。彌遠使楊谷、楊石入白楊皇后，稱 遺旨以皇子竑開府儀同三司，進封濟陽郡王、判寧國府，命子昀嗣皇帝位。大赦。 尊楊皇后曰皇太后，同聽政。封竑為濟王，賜第湖州，以醴泉觀使就第。癸亥，詔 宮中自服三年喪。

jiǔ yuè yǐ hài, zhào bāo biǎo lǎo rú, yǐ fù bó chéng wèi xiǎn mó gé xué shì, yáng jiǎn bǎo mó gé zhí xué shì, bìng tí jǔ nán jīng hóng qìng gōng. chái zhōng xíng xù fù yuán zhí, shòu yòu wén diàn xiū zhuàn zhǔ guǎn nán jīng hóng qìng gōng. wù yín, zhào xiōng jì wáng qī wèi guó fū rén wú shì fēng xǔ guó fū rén. jǐ mǎo, huáng tài hòu huáng dì yù biàn diàn chuí lián. zhào yǐ xiān shèng sì shí jiǔ dài sūn xíng kě wèi dí gōng láng, shòu pàn sī bù wèi yǐ lǐ bù shì láng chéng bì lì bù shì láng zhū zhe zhōng shū shè rén zhēn dé xiù jiān shì dú gōng bù shì láng gě hóng qǐ jū láng qiáo xíng jiǎn zōng zhèng shǎo qīng chén guì yì jūn qì jiān wáng jì jiān shì jiǎng. rén wǔ, gě hóng quán gōng bù shàng shū, shēng jiān shì dú. xīn mǎo, sì míng táng, dà shè.
九月乙亥，詔褒表老儒，以傅伯成為顯謨閣學士，楊簡寶謨閣直學士，並提舉 南京鴻慶宮。柴中行敘復元職，授右文殿修撰、主管南京鴻慶宮。戊寅，詔兄濟王 妻衛國夫人吳氏封許國夫人。己卯，皇太后、皇帝御便殿垂簾。詔以先聖四十九代 孫行可為迪功郎，授判、司、簿、尉；以禮部侍郎程珌、吏部侍郎朱著、中書舍人 真德秀兼侍讀；工部侍郎葛洪、起居郎喬行簡、宗正少卿陳貴誼、軍器監王塈兼侍 講。壬午，葛洪權工部尚書，升兼侍讀。辛卯，祀明堂，大赦。

dōng shí yuè wù xū, zhào zhū lù tí diǎn xíng yù yǐ shí yī yuè àn lǐ qiú tú. jǐ hài, sì xiù wáng shī yán hōng. rén zǐ, zhào bǎi guān fèng àn yuè gěi.
冬十月戊戌，詔諸路提點刑獄以十一月按理囚徒。己亥，嗣秀王師嵓薨。壬子， 詔百官奉按月給。

shí yī yuè jiǎ zǐ, yòu zhèng yán mí lì qǐng chéng shùn dōng cháo, jì zhì shù shì, yī yǐ xiào zōng wèi fǎ, ér xīn zhèng zhī qiè zhě, yuē wèi tiān yuè qīn jiǎng xué rén mín. shàng jiā nà yān. guǐ wèi, yǐ wǔ yuè shí liù rì wèi huáng tài hòu shòu qìng jié. dīng hài, zhào gǎi míng nián wèi bǎo qìng yuán nián. wù zǐ, yǐ gě hóng wèi duān míng diàn xué shì tóng qiān shū shū mì yuàn shì. jǐ chǒu, zhào yǐ shēng rì wèi tiān jī jié. shí èr yuè jiǎ wǔ, xuě hán, miǎn jīng chéng guān sī fáng lìn dì mén shuì děng qián. zì shì xiáng qìng zāi yì hán shǔ jiē miǎn. guǐ chǒu, kāi jīng yán, zhào fǔ chén guān jiǎng. zhào tài hòu suǒ jū diàn hào yuē cí míng. xīn yǒu, qǐng dà xíng huáng dì shì hào yú nán jiāo, shì yuē rén wén zhé wǔ gōng xiào huáng dì, miào hào yuē níng zōng.
十一月甲子，右正言麋溧請承順東朝，繼志述事，壹以孝宗為法，而新政之切 者，曰畏天、悅親、講學、仁民。上嘉納焉。癸未，以五月十六日為皇太后壽慶節。 丁亥，詔改明年為寶慶元年。戊子，以葛洪為端明殿學士、同簽書樞密院事。己丑， 詔以生日為天基節。十二月甲午，雪寒，免京城官私房賃地、門稅等錢。自是祥慶、 災異、寒暑皆免。癸丑，開經筵，詔輔臣觀講。詔太后所居殿號曰慈明。辛酉，請 大行皇帝諡號於南郊，諡曰仁文哲武恭孝皇帝，廟號曰寧宗。

bǎo qìng yuán nián chūn zhēng yuè rén xū shuò, zhào jǔ xián liáng. gēng wǔ, hú zhōu dào pān rén pān bǐng pān fǔ móu lì jì wáng hóng, hóng wén biàn, nì shuǐ dòu zhōng, dào dé zhī, yōng zhì zhōu zhì, yǐ huáng páo jiā qí shēn, shǒu chén xiè zhōu qīng lǜ guān shǔ rù hè. chū, rén děng wěi chēng lǐ quán yǐ jīng bīng èr shí wàn zhù tǎo shǐ mí yuǎn shàn fèi lì zhī zuì, bǐ míng shì zhī, jiē tài hú yú rén jí xún wèi bīng zú, hóng nǎi qiǎn wáng yuán chūn gào yú cháo, ér lǜ zhōu bīng zhū zéi. mí yuǎn zòu qiǎn diàn sī jiāng péng rèn tǎo zhī, zhì zé dào píng. yòu qiǎn qí kè qín tiān xī tuō xuān yī zhì hóng jí, yù zhǐ bī hóng sǐ, xún zhào biǎn wèi bā líng jùn gōng. xīn wèi, zhào bǎo níng jūn jié dù shǐ shī mí wèi jiǎn xiào shǎo bǎo. zhào yǐ huáng tài hòu dì fèng guó jūn jié dù shǐ yáng gǔ bǎo níng jié dù yáng shí bìng kāi fǔ yí tóng sān sī. bǐng xū, jì wáng hóng fù wén, tè chuò shì cháo. jǐ chǒu, shàng níng zōng shì cè bǎo.
寶慶元年春正月壬戌朔，詔舉賢良。庚午，湖州盜潘壬、潘丙、潘甫謀立濟王 竑，竑聞變，匿水竇中，盜得之，擁至州治，以黃袍加其身，守臣謝周卿率官屬入 賀。初，壬等偽稱李全以精兵二十萬助討史彌遠擅廢立之罪，比明視之，皆太湖漁 人及巡尉兵卒，竑乃遣王元春告於朝，而率州兵誅賊。彌遠奏遣殿司將彭任討之， 至則盜平。又遣其客秦天錫托宣醫治竑疾，諭旨逼竑死，尋詔貶為巴陵郡公。辛未， 詔保寧軍節度使師彌為檢校少保。詔以皇太后弟奉國軍節度使楊谷、保寧節度楊石 並開府儀同三司。丙戌，濟王竑訃聞，特輟視朝。己丑，上寧宗諡冊、寶。

èr yuè jiǎ wǔ, zhào gù tài shī wǔ shèng dìng guó jūn jié dù shǐ è wáng yuè fēi shì zhōng wǔ. bǐng shēn, zhào shī mí jiǎn xiào shǎo shī sì xiù wáng. bǐng chén, chǔ zhōu huǒ. wù wǔ, fā lǐn zhèn zài jīng xì mín, gěi kào mǎ bù jūn huáng chéng sī shǒu wèi jūn yǒu chà.
二月甲午，詔故太師、武勝定國軍節度使、鄂王岳飛諡忠武。丙申，詔師彌檢 校少師、嗣秀王。丙辰，楚州火。戊午，發廩振在京細民，給犒馬步軍、皇城司守 衛軍有差。

sān yuè guǐ yǒu, zàng níng zōng yú huì jī yǒng mào líng.
三月癸酉，葬寧宗於會稽永茂陵。

xià sì yuè xīn mǎo shuò, níng zōng fù miào. rén chén, zhào huáng xiōng hóng zèng shǎo shī bǎo jìng zhèn tóng jūn jié dù shǐ, zhí shè rén yuàn wáng jì děng jiǎo zòu mìng, suì qǐn. dīng yǒu, huáng tài hòu shǒu shū: duō bìng, zì jīn miǎn chuí lián tīng zhèng. rén yín, dì liǎng qǐng huáng tài hòu chuí lián, bù yǔn. xīn hài, fā lǐn zhèn zài jīng xì mín.
夏四月辛卯朔，寧宗祔廟。壬辰，詔皇兄竑贈少師、保靜、鎮潼軍節度使，直 舍人院王塈等繳奏命，遂寢。丁酉，皇太后手書：「多病，自今免垂簾聽政。」壬 寅，帝兩請皇太后垂簾，不允。辛亥，發廩振在京細民。

wǔ yuè jiǎ zǐ, zhào: nèi wài wén wǔ dà xiǎo zhī chén, yú guó zhèng yǒu suǒ jiàn wén, fēng zhāng lái shàng, wú huò yǒu yǐn. bǐng yín, zhào bù xī wèi bǎo kāng jūn chéng xuān shǐ sì pú wáng.
五月甲子，詔：「內外文武大小之臣，於國政有所見聞，封章來上，毋或有隱。」 丙寅，詔不熄為保康軍承宣使、嗣濮王。

liù yuè xīn mǎo, tài bái zhòu jiàn. dīng wèi, zhào shǐ mí yuǎn wèi tài shī, yī qián yòu chéng xiàng jiān shū mì shǐ, jìn fēng wèi guó gōng. mí yuǎn cí miǎn tài shī.
六月辛卯，太白晝見。丁未，詔史彌遠為太師，依前右丞相兼樞密使，進封魏 國公。彌遠辭免太師。

qiū qī yuè dīng chǒu, chú zhōu dà shuǐ, zhào zhèn xù zhī. yǐ yǒu, zhào xíng dà sòng yuán bǎo qián.
秋七月丁丑，滁州大水，詔振恤之。乙酉，詔行大宋元寶錢。

bā yuè rén yín, yǐ sī nóng chéng yáo zi cái fēng shì qiè zhí, zhào jìn yī zhì, shòu mì shū láng. guǐ mǎo, zhào zhī yuán zhōu zhào zhèng fū zhí mì gé fú jiàn tí diǎn xíng yù, yǐ jīng lián lì. bǐng wǔ, zhào shì cóng gěi jiàn qīng jiān láng guān, bìng zài wài qián zhí zhèng shì cóng shuài chén jiān sī, gè jǔ lián lì sān rén. wù shēn, zhào shì cóng liǎng shěng tái jiàn sān yá zhī gé yù dài huán wèi guān, zài wài qián zhí zhèng shì cóng, shuài chén jiān sī dōu fù dōu tǒng zhì jí tún shù zhǔ jiāng, qí gè jǔ kān chōng jiāng shuài sān rén. jǐ yǒu, dì zhèn. rén zǐ, zhāng jiǔ chéng zèng tài shī, zhuī fēng chóng guó gōng, shì wén zhōng. jiǎ yín, yǐ chéng yí sì shì sūn yuán wèi jí tián lìng. yǐ mǎo, mò zé yán zhēn dé xiù chuǎn lùn gāng cháng, jiǎn jié shàng yǔ, qū wèi jì wáng dì. zhào dé xiù huàn zhāng gé dài zhì tí jǔ yù lóng wàn shòu gōng. dīng sì, zhào jiè tān lì.
八月壬寅，以司農丞姚子才封事切直，詔進一秩，授秘書郎。癸卯，詔知袁州 趙{政}夫直秘閣、福建提點刑獄，以旌廉吏。丙午，詔侍從、給諫、卿監、郎官， 並在外前執政、侍從、帥臣、監司，各舉廉吏三人。戊申，詔侍從、兩省、台諫、 三衙、知閣、御帶、環衛官，在外前執政、侍從，帥臣、監司、都副都統制及屯戍 主將，其各舉堪充將帥三人。己酉，地震。壬子，張九成贈太師，追封崇國公，諡 文忠。甲寅，以程頤四世孫源為籍田令。乙卯，莫澤言真德秀舛論綱常，簡節上語， 曲為濟王地。詔德秀煥章閣待制、提舉玉隆萬壽宮。丁巳，詔戒貪吏。

jiǔ yuè bǐng yín, zhù zuò zuǒ láng táo chóng shàng bǎo yè shèn dú jǐn wēi chí jiǔ sì shì, dì jiā nà zhī.
九月丙寅，著作佐郎陶崇上保業、慎獨、謹微、持久四事，帝嘉納之。

dōng shí yuè guǐ sì, yǒu liú xīng dà rú tài bái. jiǎ yín, zhào huì jī cuán gōng suǒ zài, shuì fù jǐn miǎn zhé kē, shān yīn xiàn quán miǎn sān nián. shí yī yuè guǐ hài, xuān zēng jiān tóng zhī shū mì yuàn shì, xuē jí cān zhī zhèng shì, gě hóng qiān shū shū mì yuàn shì. zhào shào zhōu qián fān, kě shēng wèi bǎo qìng fǔ. yún zhōu yǔ yù míng yīn xiāng jìn, gǎi wèi ruì zhōu. rén wǔ, xuě hán, zài jīng zhū jūn gěi mín qián yǒu chà, chū shù zhī jiā bèi zhī. zì shì xiáng qìng zāi yì yín yǔ xuě hán xián gěi. jiǎ shēn, zhū duān cháng yán wèi le wēng fēng zhāng bàng shàn, zhēn dé xiù zòu zhá wū dǐ. zhào wèi le wēng luò zhí, duó sān zhì jìng zhōu jū zhù zhēn dé xiù luò zhí bà cí.
冬十月癸巳，有流星大如太白。甲寅，詔會稽欑宮所在，稅賦盡免折科，山陰 縣權免三年。十一月癸亥，宣繒兼同知樞密院事，薛極參知政事，葛洪簽書樞密院 事。詔邵州潛藩，可升為寶慶府。筠州與御名音相近，改為瑞州。壬午，雪寒，在 京諸軍給緡錢有差，出戍之家倍之。自是祥慶、災異、霪雨、雪寒咸給。甲申，朱 端常言魏了翁封章謗訕，真德秀奏札誣詆。詔魏了翁落職，奪三秩、靖州居住；真 德秀落職罷祠。

shí èr yuè jiǎ chén, zhào shān xiū chì lìng. shì suì, liǎng zhè lù hù yī bǎi jiǔ shí qī wàn wǔ qiān jiǔ bǎi jiǔ shí liù, kǒu èr bǎi bā shí èr wàn èr qiān sān shí èr. fú jiàn lù hù yī bǎi qī shí wàn sì qiān yī bǎi bā shí liù, kǒu èr bǎi wǔ shí wǔ wàn sān qiān qī shí jiǔ.
十二月甲辰，詔刪修敕令。是歲，兩浙路戶一百九十七萬五千九百九十六，口 二百八十二萬二千三十二。福建路戶一百七十萬四千一百八十六，口二百五十五萬 三千七十九。

èr nián chūn zhēng yuè guǐ hài, zhào zèng shěn huàn lù jiǔ líng guān, huàn shì duān xiàn, jiǔ líng shì wén dá. lù zhāng jiǔ chéng lǚ zǔ qiān zhāng shì lù jiǔ yuān zi sūn guān gè yǒu chà. guǐ yǒu, zhào bù yī lǐ xīn chuán fù què. wù yín, yíng huò rù dī. rén wǔ, tài bái suì xīng tián xīng hé yú nǚ.
二年春正月癸亥，詔贈沈煥、陸九齡官，煥諡端憲，九齡諡文達。錄張九成、 呂祖謙、張栻、陸九淵子孫官各有差。癸酉，詔布衣李心傳赴闕。戊寅，熒惑入氐。 壬午，太白、歲星、填星合於女。

èr yuè xīn mǎo, lín chá yù shǐ liáng chéng dà yán zhēn dé xiù yǒu dà è wǔ, jǐn chǐ zhí bà cí, fá qīng. zhào xuē èr zhì.
二月辛卯，臨察御史梁成大言真德秀有大惡五，僅褫職罷祠，罰輕。詔削二秩。

sān yuè guǐ yǒu, yǐ jiǔ yǔ, zhào dà lǐ sì sān yá liǎng zhè yùn sī lín ān fǔ zhū shǔ xiàn què jiǔ suǒ, fán zāng shǎng děng qián, zuì yǐ jué zhě, yī qiē wù zhēng, wú gù liú qī zǐ. zì shì lín lǎo hán shǔ jiē miǎn. wù yín, zhào tài cháng sì jiàn gōng chén gé, yǐ zhāo xūn chóng dé wèi míng. jǐ mǎo, qí zhōu huǒ.
三月癸酉，以久雨，詔大理寺、三衙、兩浙運司、臨安府諸屬縣榷酒所，凡贓 賞等錢，罪已決者，一切勿征，毋錮留妻子。自是霖潦、寒暑皆免。戊寅，詔太常 寺建功臣閣，以「昭勛崇德」為名。己卯，蘄州火。

xià sì yuè jǐ chǒu, zhào fǔ chén fèng báo, qí yǐ lóng xìng gé wèi zhì. xīn hài, yǒu liú xīng dà rú tài bái.
夏四月己丑，詔輔臣奉薄，其以《隆興格》為制。辛亥，有流星大如太白。

liù yuè bǐng shēn, yù hòu diàn, cì jìn shì wáng huì lóng yǐ xià jiǔ bǎi bā shí jiǔ rén jí dì chū shēn yǒu chà. rén yín, zhào yǐ kǒng zǐ wǔ shí èr dài sūn wàn chūn xí fēng yǎn shèng gōng.
六月丙申，御後殿，賜進士王會龍以下九百八十九人及第、出身有差。壬寅， 詔以孔子五十二代孫萬春襲封衍聖公。

qiū qī yuè wù chén, léi diàn yǔ, zhòu huì, dà fēng. suì ān xiū níng liǎng xiàn jiè shān liè, hóng shuǐ huài gōng yǔ mín jū tián chóu. bā yuè yǐ sì, jì wáng hóng zhuī jiàng bā líng xiàn gōng. xīn hài, wèi jīng hōng.
秋七月戊辰，雷電、雨，晝晦，大風。遂安、休寧兩縣界山裂，洪水壞公宇、 民居、田疇。八月乙巳，濟王竑追降巴陵縣公。辛亥，衛涇薨。

jiǔ yuè gēng shēn, léi.
九月庚申，雷。

dōng shí yuè jiǎ shēn, zhào níng zōng yù jí gé yǐ bǎo zhāng wèi míng, réng zhì xué shì dài zhì yuán. xīn chǒu, yòu léi. xīn hài, yíng huò suì xīng tián xīng hé yú nǚ, yíng huò fàn tián xīng. gǎi hú zhōu wèi ān jí zhōu.
冬十月甲申，詔《寧宗御集》閣以「寶章」為名，仍置學士、待制員。辛丑， 又雷。辛亥，熒惑、歲星、填星合於女，熒惑犯填星。改湖州為安吉州。

shí yī yuè jiǎ yín, xiū zuò dé miào, yǐ yán chéng yīng gōng sūn chǔ jiù zhī sì. bǐng chén, shǐ yù zǐ chén diàn. xīn yǒu, yíng huò fàn suì xīng. bǐng zǐ, rì nán zhì, shàng yì cí míng diàn. shí èr yuè guǐ mǎo, qīn xiǎng tài miào.
十一月甲寅，修祚德廟，以嚴程嬰、公孫杵臼之祀。丙辰，始御紫宸殿。辛酉， 熒惑犯歲星。丙子，日南至，上詣慈明殿。十二月癸卯，親享太廟。

sān nián chūn zhēng yuè xīn hài shuò, shàng shòu míng huáng tài hòu zūn hào cè bǎo yú cí míng diàn. rén zǐ, shǐ mí yuǎn èr zhì. xīn yǒu, yǐ yáng gǔ yáng shí bìng wèi shǎo fù. zhī chǔ zhōu yáo chōng cháo cí, zòu huái chǔ zhōng yì jūn shì, shàng yuē: nán běi jiē wú chì zǐ, hé fēn bǐ cǐ, qīng qí wèi zhèn fǔ dìng zhī. jǐ sì, zhào: zhèn guān zhū xī jí zhù dà xué lùn yǔ mèng zǐ zhōng yōng, fā huī shèng xián yùn ào, yǒu bǔ zhì dào, zhèn lì zhì jiǎng xué, miǎn huái diǎn xíng, kě tè zèng xī tài shī, zhuī fēng xìn guó gōng. sān yuè gēng xū shuò, zhào jùn xiàn zhǎng lì quàn nóng sāng, yì mò zuò, jiè kē rǎo. gōng bù shì láng zhū zài jìn duì, zòu rén zhǔ xué wèn zhī yào, shàng yuē: xiān qīng zhōng yōng xù yán zhī shén xiáng, zhèn dú zhī bù shì shǒu, hèn bù yǔ tóng shí. xīn hài, yǐ huáng tài hòu zūn hào cè bǎo lǐ chéng, zhí sūn yáng fèng sūn yǐ xià tuī ēn yǒu chà.
三年春正月辛亥朔，上壽明皇太后尊號冊、寶於慈明殿。壬子，史彌遠二秩。 辛酉，以楊谷、楊石並為少傅。知楚州姚翀朝辭，奏淮楚忠義軍事，上曰：「南北 皆吾赤子，何分彼此，卿其為朕撫定之。」己巳，詔：「朕觀朱熹集注《大學》、 《論語》、《孟子》、《中庸》，發揮聖賢蘊奧，有補治道，朕勵志講學，緬懷典 刑，可特贈熹太師，追封信國公。」三月庚戌朔，詔郡縣長吏勸農桑，抑末作，戒 苛擾。工部侍郎朱在進對，奏人主學問之要，上曰：「先卿《中庸序》言之甚詳， 朕讀之不釋手，恨不與同時。」辛亥，以皇太后尊號冊、寶禮成，侄孫楊鳳孫以下 推恩有差。

xià sì yuè wù xū, xuān yǐn qián chéng xiàng xiè shēn fǔ sūn nǚ xiè shì yì cí míng diàn jìn jiàn.
夏四月戊戌，宣引前丞相謝深甫孫女謝氏詣慈明殿進見。

wǔ yuè rén zǐ, zhào yuè kē hù bù shì láng, yī qián huái dōng zǒng lǐng jiān zhì zhì shǐ.
五月壬子，詔岳珂戶部侍郎，依前淮東總領兼制置使。

rùn yuè jǐ mǎo shuò, zhào: jùn xiàn xì qiú bù shí shū lì, wèi jīng jié lù, shǒu chén zhé xíng tè pàn, xiàn sī qí xiáng fù suǒ bù yù àn, suì yuè yān yán zhě zhòng zhì yú xiàn.
閏月己卯朔，詔：郡縣繫囚不實書歷，未經結錄，守臣輒行特判，憲司其詳覆 所部獄案，歲月淹延者重置於憲。

liù yuè wù shēn shuò, rì yǒu shí zhī.
六月戊申朔，日有食之。

qiū qī yuè yǐ yǒu, tài yīn fàn xīn. dīng yǒu, zhào zhèn shàn bèi shuǐ jùn xiàn, qí zhú mù děng shuì wù zhēng. bǐng wǔ, shǐ mí yuǎn qǐ guī tián lǐ, zhào bù yǔn.
秋七月乙酉，太陰犯心。丁酉，詔振贍被水郡縣，其竹木等稅勿征。丙午，史 彌遠乞歸田裡，詔不允。

bā yuè gēng xū, zhào xiè shì tè fēng tōng yì jùn fū rén. guǐ hài, zhào fán shì yì liǎng jīng bà chù, gèng wù shòu zhī xiàn xiàn lìng. jiǎ xū, tài bái yíng huò hé yú yì. bǐng zǐ, chéng tài píng zhōu, zhào zhī zhōu qí kuí jìn zhōng fèng dài fū, yú tuī ēn yǒu chà.
八月庚戌，詔謝氏特封通義郡夫人。癸亥，詔凡試邑兩經罷黜，更勿授知縣、 縣令。甲戌，太白、熒惑合於翼。丙子，城太平州，詔知州綦奎進中奉大夫，余推 恩有差。

jiǔ yuè guǐ wèi, gù guān wén diàn dà xué shì wèi guó gōng zèng tài shī liú zhèng shì zhōng xuān. bǐng wǔ, zhuī shàng níng zōng huī hào yuē fǎ tiān bèi dào chún dé mào gōng rén wén zhé wǔ shèng ruì gōng xiào huáng dì.
九月癸未，故觀文殿大學士、魏國公、贈太師留正諡忠宣。丙午，追上寧宗徽 號曰法天備道純德茂功仁文哲武聖睿恭孝皇帝。

dōng shí yuè jiǎ zǐ, yòu jiān mén wèi dà jiāng jūn yǔ shì gǎi cì míng guì qiān, shòu yí zhōu guān chá shǐ, jì yí wáng hòu. yòu qiān niú wèi jiāng jūn mèng biāo gǎi cì míng nǎi yù, shòu hé zhōu fáng yù shǐ, jì jǐng xiàn tài zǐ hòu. jiǎ xū, zhào fàn jiāng dōng tí xíng jiān zhī chí zhōu, jié zhì fáng jiāng shuǐ bù jūn chí zhōu dōu tǒng sī jūn mǎ.
冬十月甲子，右監門衛大將軍與奭改賜名貴謙，授宜州觀察使，繼沂王后。右 千牛衛將軍孟杓改賜名乃裕，授和州防禦使，繼景獻太子後。甲戌，趙范江東提刑 兼知池州，節制防江水步軍、池州都統司軍馬。

shí yī yuè wù yín, fèng shàng níng zōng huī hào cè bǎo yú tài miào. xīn sì, rì nán zhì, jiāo, dà shè. gǎi míng nián wèi shào dìng yuán nián. shí èr yuè jǐ yǒu, rì páng yǒu qì rú ěr. rén shēn, fā lǐn zhèn shàn jīng chéng xì mín. dà yuán bīng pò guān wài zhū ài, sì chuān zhì zhì zhèng sǔn qì sān guān.
十一月戊寅，奉上寧宗徽號冊寶於太廟。辛巳，日南至，郊，大赦。改明年為 紹定元年。十二月己酉，日旁有氣如珥。壬申，發廩振贍京城細民。大元兵破關外 諸隘，四川制置鄭損棄三關。

shào dìng yuán nián chūn zhēng yuè bǐng zǐ shuò, shàng shòu míng cí ruì huáng tài hòu zūn hào cè bǎo yú cí míng diàn. yáng gǔ yáng shí bìng shēng shǎo shī.
紹定元年春正月丙子朔，上壽明慈睿皇太后尊號冊寶於慈明殿。楊谷、楊石並 升少師。

liù yuè rén yín shuò, rì yǒu shí zhī. jǐ yǒu, liú xīng zhòu yǔn.
六月壬寅朔，日有食之。己酉，流星晝隕。

qiū qī yuè wù xū, yíng huò fàn nán dòu.
秋七月戊戌，熒惑犯南斗。

dōng shí yuè wù shēn, yíng huò fàn bì lěi zhèn xīng. dīng sì, yíng huò tián xīng hé yú wēi. jiǎ zǐ, yíng huò fàn tián xīng.
冬十月戊申，熒惑犯壁壘陣星。丁巳，熒惑、填星合於危。甲子，熒惑犯填星。

shí yī yuè guǐ yǒu, yíng huò rù yǔ lín. gēng chén, léi. dīng yǒu, zhào shēn yán huáng chéng sī gěi fú zhī zhì, zhào lán rù fǎ. shí èr yuè xīn hài, yǐ xuē jí zhī shū mì yuàn shì jiān cān zhī zhèng shì, gě hóng cān zhī zhèng shì, yuán sháo tóng zhī shū mì yuàn shì, zhèng qīng zhī duān míng diàn xué shì qiān shū shū mì yuàn shì.
十一月癸酉，熒惑入羽林。庚辰，雷。丁酉，詔申嚴皇城司給符之制，照闌入 法。十二月辛亥，以薛極知樞密院事兼參知政事，葛洪參知政事，袁韶同知樞密院 事，鄭清之端明殿學士、簽書樞密院事。

èr nián chūn zhēng yuè gēng chén, dà lǐ sī zhí zhāng yǎn shàng jiǎn yàn tuī jū sì shì. zhào xíng yù rén mìng suǒ guān, qí lìng yǒu sī jiū xíng zhī. dīng hài, yíng huò suì xīng hé yú lóu.
二年春正月庚辰，大理司直張衍上檢驗、推鞠四事。詔刑獄人命所關，其令有 司究行之。丁亥，熒惑、歲星合於婁。

èr yuè gēng xū, zhào suì jǔ lián lì huò fàn jiān zāng, bǎo rèn tóng zuò, jiān sī shǒu chén qí shēn yán jué chá.
二月庚戌，詔歲舉廉吏或犯奸贓，保任同坐，監司、守臣其申嚴覺察。

sān yuè xīn mǎo, zhào jùn xiàn xì qiú duō yǔ sǐ yù zhōng, xiàn sī qí jù yù guān xìng míng yǐ wén, chù bà zhī.
三月辛卯，詔郡縣繫囚多瘐死獄中，憲司其具獄官姓名以聞，黜罷之。

xià sì yuè gēng shēn, zhào jùn xiàn guān què, wú lìng yì shù rén háo mín bà lì jiè bǔ quán shè.
夏四月庚申，詔郡縣官闕，毋令藝術人、豪民、罷吏借補權攝。

wǔ yuè, zhào chéng dū tóng chuān lù suì hàn mín qiàn, zhì sī jiān sī qí jí zhèn xù, réng chá jùn xiàn fèng lìng qín duò yǐ wén. xīn sì, cì jìn shì huáng pǔ yǐ xià wǔ bǎi wǔ shí qī rén jí dì chū shēn yǒu chà. zhào hù jué zhě xǔ lì sì, wú wàng jí méi.
五月，詔成都、潼川路歲旱民歉，制司、監司其亟振恤，仍察郡縣奉令勤惰以 聞。辛巳，賜進士黃朴以下五百五十七人及第、出身有差。詔戶絕者許立嗣，毋妄 籍沒。

liù yuè dīng sì, zhào tōng yì jùn fū rén xiè shì jìn fēng měi rén.
六月丁巳，詔通義郡夫人謝氏進封美人。

jiǔ yuè dīng mǎo, tái zhōu dà shuǐ. rén chén, yǒu liú xīng dà rú tài bái.
九月丁卯，台州大水。壬辰，有流星大如太白。

dōng shí yuè rén xū, zhào tái zhōu shuǐ zāi, chú mín tián zū jí chá yán jiǔ gū zhū zá shuì, jùn xiàn yì nà zhě jiān sī chá zhī.
冬十月壬戌，詔台州水災，除民田租及茶、鹽、酒酤諸雜稅，郡縣抑納者監司 察之。

shí yī yuè jǐ chǒu, yíng huò rù dī.
十一月己丑，熒惑入氐。

sān nián chūn zhēng yuè jiǎ shēn, zhào gù huáng zǐ jī zèng bǎo xìn fèng guó jūn jié dù shǐ, kāi fǔ yí tóng sān sī, zhuī fēng yǒng wáng, shì chōng ān. rén chén, zhī zǎo yáng jūn shǐ sōng zhī chuàng zhì tún tián, yǐ láo shǎng guān liǎng zhuǎn.
三年春正月甲申，詔故皇子緝贈保信、奉國軍節度使，開府儀同三司，追封永 王，諡沖安。壬辰，知棗陽軍史嵩之創置屯田，以勞賞官兩轉。

èr yuè bǐng shēn, rì yǒu bèi qì. wù xū, zhào tīng gàn jí jiàn chāng mán liáo qiè fā, jīng rǎo jùn xiàn fù fù shuì yī nián. gēng xū, zhào zhào fàn qǐ fù, yī qián zhī zhèn jiāng fǔ jié zhì fáng jiāng shuǐ bù bìng běn zhōu zài zhài jūn mǎ zhào kuí qǐ fù, yī qián zhī chú zhōu jié zhì běn zhōu tún shù jūn mǎ. rén zǐ, zhào gù huáng zǐ yì cì zhōng zhèng bǎo níng jūn jié dù shǐ kāi fǔ yí tóng sān sī, zhuī fēng zhāo wáng, shì chōng chún.
二月丙申，日有背氣。戊戌，詔汀、贛、吉、建昌蠻獠竊發，經擾郡縣復賦稅 一年。庚戌，詔趙范起復，依前知鎮江府、節制防江水步並本州在砦軍馬；趙葵起 復，依前知滁州、節制本州屯戍軍馬。壬子，詔故皇子繹賜忠正、保寧軍節度使、 開府儀同三司，追封昭王，諡沖純。

rùn yuè guǐ yǒu, táo zú mù chūn yè qiè rù huáng chéng, shāo huǐ jiǎ zhàng, wèi shì bǔ dé zhī, zhào zhé yú shì. yǐ yǒu, tài bái suì xīng hé yú bì.
閏月癸酉，逃卒穆椿夜竊入皇城，燒毀甲仗，衛士捕得之，詔磔於市。乙酉， 太白、歲星合於畢。

sān yuè dīng yǒu, yǔ tǔ. wù shēn, fèng guó jūn jié dù shǐ bù xin dōng hōng, zèng shǎo fù, zhuī fēng lè píng jùn wáng.
三月丁酉，雨土。戊申，奉國軍節度使不忄冬薨，贈少傅，追封樂平郡王。

xià sì yuè jǐ mǎo, zhāng zhōu lián chéng dào qǐ, zhī lóng yán xiàn zhuāng mèng shēn wèi zhōng zì qiáng bù néng xiào sǐ shǒu tǔ, zhào gè xuē èr zhì bà.
夏四月己卯，漳州、連城盜起，知龍巖縣莊夢詵、尉鍾自強不能效死守土，詔 各削二秩罷。

wǔ yuè jiǎ yín, jiǎn xiào shǎo bǎo lǐ quán shòu zhāng huà bǎo kāng jūn jié dù shǐ, kāi fǔ yí tóng sān sī jīng dōng zhèn fǔ shǐ, yī jiù jīng dōng zhōng yì zhū jūn dōu tǒng zhì. wù wǔ, lǐ quán zuǒ yòu jīn wú wèi shàng jiāng jūn, zhí rèn réng jiù.
五月甲寅，檢校少保李全授彰、化保康軍節度使，開府儀同三司、京東鎮撫使， 依舊京東忠義諸軍都統制。戊午，李全左右金吾衛上將軍，職任仍舊。

liù yuè yǐ yǒu, suì xīng rù jǐng.
六月乙酉，歲星入井。

qiū qī yuè dīng yǒu, tīng zhōu níng huà xiàn céng shì guǎ fù yàn gěi jūn liáng yù zhāng kòu yǒu gōng, yòu quán huó xiāng mín shù wàn rén, zhào fēng gōng rén, cì guān pèi, guān qí zi chéng xìn láng.
秋七月丁酉，汀州寧化縣曾氏寡婦晏給軍糧御漳寇有功，又全活鄉民數萬人， 詔封恭人，賜冠帔，官其子承信郎。

jiǔ yuè xīn chǒu, sì míng táng, dà shè. bǐng wǔ, měi rén xiè shì jìn fēng guì fēi. dōng shí yuè jǐ sì, yíng huò tián xīng hé yú shì.
九月辛丑，祀明堂，大赦。丙午，美人謝氏進封貴妃。冬十月己巳，熒惑、填 星合於室。

shí yī yuè dīng yǒu, yǒu xīng bèi yú tiān shì yuán. dīng wèi, liú xīng zhòu yǔn. shí èr yuè gēng shēn, zhào lù yòng kǒng zǐ sì shí jiǔ dài sūn càn bǔ guān. lǐ quán pàn. rén xū, huái dōng guān bīng wáng qīng lì zhàn, sǐ zhī, zèng yòu wǔ dài fū qí zhōu fáng yù shǐ. jiǎ zǐ, zhào: nì zéi lǐ quán, fǎn xíng rì zhe, jīn nǎi sì wèi bù dào, yǐ chì jiāng huái zhì chén lǜ bīng jìn tǎo, yǒu néng qín zhǎn quán yǐ jiàng zhě, jiā yǐ bù cì zhī shǎng. yǐ chǒu, zhào miǎn míng nián yuán huì lǐ. yǐ zhèng qīng zhī cān zhī zhèng shì jiān qiān shū shū mì yuàn shì, qiáo xíng jiǎn duān míng diàn xué shì tóng qiān shū shū mì yuàn shì. zhào: shǐ mí yuǎn fū zòu jīng mǐn, qì tǐ xiàng ān, zhèn wèi yù láo yǐ cháo yè, kě shí rì yī fù dōu táng zhì shì. dīng mǎo, cè mìng guì fēi xiè shì wèi huáng hòu. jǐ mǎo, cí míng diàn chū mín qián bǎi wǔ shí wàn kào zhū jūn, zhèn shàn zài jīng xì mín. guǐ wèi, shàng shòu míng rén fú cí ruì huáng tài hòu zūn hào cè bǎo.
十一月丁酉，有星孛於天市垣。丁未，流星晝隕。十二月庚申，詔錄用孔子四 十九代孫燦補官。李全叛。壬戌，淮東官兵王青力戰，死之，贈右武大夫、蘄州防 御使。甲子，詔：「逆賊李全，反形日著，今乃肆為不道，已敕江、淮制臣率兵進 討，有能擒斬全以降者，加以不次之賞。」乙丑，詔免明年元會禮。以鄭清之參知 政事兼簽書樞密院事，喬行簡端明殿學士、同簽書樞密院事。詔：「史彌遠敷奏精 敏，氣體向安，朕未欲勞以朝謁，可十日一赴都堂治事。」丁卯，冊命貴妃謝氏為 皇后。己卯，慈明殿出緡錢百五十萬犒諸軍，振贍在京細民。癸未，上壽明仁福慈 睿皇太后尊號冊寶。

sì nián chūn zhēng yuè wù zǐ, huáng tài hòu nián qī shí yǒu wǔ, shàng yì cí míng diàn xíng qìng shòu lǐ, dà shè, shǐ mí yuǎn yǐ xià jìn zhì yǒu chà. cì lǐ xīn chuán tóng jìn shì chū shēn. rén yín, zhào fàn zhào kuí děng zhū lǐ quán yú xīn táng, zhào gè jìn liǎng zhì, yú tuī ēn yǒu chà.
四年春正月戊子，皇太后年七十有五，上詣慈明殿行慶壽禮，大赦，史彌遠以 下進秩有差。賜李心傳同進士出身。壬寅，趙范、趙葵等誅李全於新塘，詔各進兩 秩，余推恩有差。

èr yuè wù wǔ shuò, zhào: xióng biān jūn tǒng zhì zǒng xiá fàn shèng gǔ rǔ lì děng zhū nì zhe láo, gè guān wǔ zhuǎn, jiāng shì lì gōng zhě, qù jù děng dì xìng míng lái shàng. bǐng zǐ, zhào qǐ fù mèng gǒng cóng yì láng jīng xī lù fēn, zǎo yáng jūn zhù zhā.
二月戊午朔，詔：雄邊軍統制、總轄范勝、谷汝礪等誅逆著勞，各官五轉，將 士立功者，趣具等第、姓名來上。丙子，詔起復孟珙從義郎、京西路分，棗陽軍駐 扎。

xià sì yuè wù chén, zhào fàn zhào kuí bìng jìn zhōng dài fū yòu wén diàn xiū zhuàn, cì zǐ zhāng fú jīn dài. dīng chǒu, yǐ zhèng qīng zhī jiān tóng zhī shū mì yuàn shì qiáo xíng jiǎn qiān shū shū mì yuàn shì zhào shàn xiāng bīng bù shàng shū jiāng huái zhì zhì dà shǐ zhī jiàn kāng fǔ, yī jiù ān fǔ shǐ zhào fàn quán bīng bù shì láng huái dōng ān fǔ fù shǐ zhī yáng zhōu jiān jiāng huái zhì sī cān móu guān zhào kuí huàn fú zhōu guān chá shǐ yòu xiāo wèi dà jiāng jūn huái dōng tí xíng zhī chú zhōu jiān dà shǐ sī cān yì guān.
夏四月戊辰，趙范、趙葵並進中大夫、右文殿修撰，賜紫章服、金帶。丁丑， 以鄭清之兼同知樞密院事；喬行簡簽書樞密院事；趙善湘兵部尚書、江淮制置大使、 知建康府，依舊安撫使；趙范權兵部侍郎、淮東安撫副使、知揚州兼江淮制司參謀 官；趙葵換福州觀察使、右驍衛大將軍、淮東提刑、知滁州兼大使司參議官。

wǔ yuè bǐng wǔ, zōng shì sī zhèng jiǎn xiào shǎo fù ān dé jūn jié dù shǐ tiān shuǐ jùn gōng, jiā shí yì wǔ bǎi hù guì qiān chéng xuān shǐ nǎi yù guān chá shǐ.
五月丙午，宗室司正檢校少傅、安德軍節度使、天水郡公，加食邑五百戶；貴 謙承宣使；乃裕觀察使。

liù yuè jǐ wèi, zhào wèi le wēng zhēn dé xiù yóu yù yóu yuè bìng xù fù yuán guān zhí cí lù.
六月己未，詔魏了翁、真德秀、尤焴、尤龠並敘復元官職祠祿。

qī yuè jǐ chǒu, rì shēng chéng qì. dīng yǒu, jiǎ shè nǚ shì hòu gōng, zhào fēng wén ān jùn fū rén. gēng xū, gě hóng zī zhèng diàn xué shì zhī shào xìng fǔ. yǒu liú xīng dà rú tài bái.
七月己丑，日生承氣。丁酉，賈涉女侍後宮，詔封文安郡夫人。庚戌，葛洪資 政殿學士、知紹興府。有流星大如太白。

bā yuè jǐ wèi, dà yuán bīng pò wǔ xiū, rù xìng yuán, gōng xiān rén guān. xīn yǒu, hóng zī kuí xù fù yuán guān cí lù. xīn wèi, wén ān jùn fū rén jiǎ shì fēng cái rén.
八月己未，大元兵破武休，入興元，攻仙人關。辛酉，洪咨夔敘復元官祠祿。 辛未，文安郡夫人賈氏封才人。

jiǔ yuè bǐng xū yè, lín ān huǒ, yán jí tài miào, tǒng zhì xú yí tǒng lǐng mǎ zhèn yuǎn zuò jiù fén bù lì, biǎn xuē yǒu chà. shàng sù fú shì cháo, jiǎn shàn chè lè. gēng zǐ, jiàn chāng jūn huǒ. jiǎ chén, liú xīng zhòu yǔn.
九月丙戌夜，臨安火，延及太廟，統制徐儀、統領馬振遠坐救焚不力，貶削有 差。上素服視朝，減膳徹樂。庚子，建昌軍火。甲辰，流星晝隕。

dōng shí yuè wù wǔ, tài cháng shǎo qīng dù zhèng guó shǐ yuàn biān xiū guān lǐ xīn chuán gè shū yán: zōng miào zhī zhì, wèi hé yú gǔ, zī yuán zāi yì, yí jǔ xíng zhī. zhào liǎng shěng shì cóng tái jiàn jí yì yǐ wén. jiǎ zǐ, yǐ yú tiān xī wèi hù bù shì láng jiān zhī lín ān fǔ zhè xī ān fǔ shǐ. guǐ yǒu, dà yuán bīng pò shǔ kǒu zhū jùn, yù qián zhōng jūn tǒng zhì zhāng xuān zhàn qīng yě yuán yǒu gōng, zhào shòu miǎn zhōu dōu tǒng. wù yín, yǐ lǐ wèi huàn zhāng gé zhí xué shì sì chuān zhì zhì shǐ zhī chéng dū fǔ, zhào yàn nà zhí lóng tú gé sì chuān ān fǔ zhì zhì fù shǐ zhī xìng yuán fǔ lì lù ān fǔ shǐ, ān guǐ zhòng hù bù láng zhōng zǒng lǐng sì chuān cái fù.
冬十月戊午，太常少卿度正、國史院編修官李心傳各疏言：宗廟之制，未合於 古，茲緣災異，宜舉行之。詔兩省、侍從、台諫集議以聞。甲子，以余天錫為戶部 侍郎兼知臨安府、浙西安撫使。癸酉，大元兵破蜀口諸郡，御前中軍統制張宣戰青 野原有功，詔授沔州都統。戊寅，以李為煥章閣直學士、四川制置使、知成都府， 趙彥吶直龍圖閣、四川安撫制置副使、知興元府、利路安撫使，安癸仲戶部郎中、 總領四川財賦。

shí yī yuè yǐ yǒu, zhào zhōng yì zǒng guǎn tián suì lì zhàn ér mò, zèng wǔ jié dài fū zhōng zhōu cì shǐ, jiā fēng lì miào. shí èr yuè yǐ hài, yǐ shǐ sōng zhī wèi dà lǐ shǎo qīng jiān jīng hú zhì zhì fù shǐ.
十一月乙酉，詔忠義總管田遂力戰而歿，贈武節大夫、忠州刺史，加封立廟。 十二月乙亥，以史嵩之為大理少卿兼京湖制置副使。

wǔ nián chūn zhēng yuè jǐ chǒu, yǐ mèng gǒng wèi jīng xī lù bīng mǎ qián xiá zǎo yáng jūn zhù zā. gēng yín, zhào: lǐ quán zhī pàn, huái dōng tí xíng sī jiǎn fǎ wú chéng děng chū tài zhōu chéng yè zéi, gè zhuī guān lēi tíng. qí bù chū jiàn zéi zhě gāo mèng yuè liú bīn yún xún shēng èr zī. mà zéi ér sǐ zhě hǎi líng bù wú zhé, tè zèng cháo fèng láng, guān qí yī zi jiāng shì láng. rén chén, shǐ sōng zhī jìn dà lǐ qīng quán xíng bù shì láng jīng hú ān fǔ zhì zhì shǐ zhī xiāng yáng fǔ. rén yín, xīn zuò tài miào chéng.
五年春正月己丑，以孟珙為京西路兵馬鈐轄、棗陽軍駐紮。庚寅，詔：李全之 叛，淮東提刑司檢法吳澄等出泰州城謁賊，各追官勒停。其不出見賊者高夢月、劉 賓雲循升二資。罵賊而死者海陵簿吳嚞，特贈朝奉郎，官其一子將仕郎。」壬辰， 史嵩之進大理卿、權刑部侍郎、京湖安撫制置使、知襄陽府。壬寅，新作太廟成。

èr yuè guǐ chǒu, dì yè tài miào.
二月癸丑，帝謁太廟。

sān yuè yǐ yǒu, zhào jīng chéng nèi wài miǎn zhēng shāng sān yuè. dīng yǒu, rì hòu bào qì chéng qì.
三月乙酉，詔京城內外免徵商三月。丁酉，日後抱氣、承氣。

xià sì yuè guǐ hài, yǐ bǎo zhāng gé zhí xué shì guì rú yuān qǐng shuài shǔ rì, běi bīng gōng chéng, bù néng hé móu sǐ shǒu ér dùn, zhì jūn mín lí yāng, fǎn yǐ jié wén, zhào chǐ zhí bà cí. dīng mǎo, qǐ wèi le wēng yǐ jí yīng diàn xiū zhuàn zhī suì níng fǔ.
夏四月癸亥，以寶章閣直學士桂如淵頃帥蜀日，北兵攻城，不能合謀死守而遁， 致軍民罹殃，反以捷聞，詔褫職罷祠。丁卯，起魏了翁以集英殿修撰知遂寧府。

wǔ yuè jǐ chǒu, zhào: zuó yù yōu wèi zāi, yán jí tài shì, zuì zài zhèn gōng, ér èr sān zhí zhèng, yǐn jiù qù zhí. jīn zōng miào chóng chéng, shén yù tuǒ ān, xuē jí zhèng qīng zhī qiáo xíng jiǎn bìng fù yuán guān. xīn mǎo, chén liáo yán: jī yīn lín yín, lì xià cú qiū, yí bì yǒu zhì jiù zhī zhēng. bǐ wén qí zhōu jìn shì féng jié, běn rú jiā, dōu dà kēng yě sī yì wèi lú hù, zhū qiú rì zēng, jié qī yǐ yōu sǐ, qí nǚ jì zhī, dì dà shēng yīn fù sù, sǐ yú dào lù, jié zhī bù miǎn, dú qí èr zi yī qiè, jǔ huǒ zì jīng ér sǐ. mín yuān zhì cǐ, qǐ bù shàng gàn yīn yáng zhī hé? zhào dōu dà kēng yě wèi xiàn bà zhí. guǐ sì, tài bái jīng tiān, zhòu jiàn. wù xū, zhào jīn hòu qí mín yǒu zuì, jiān sī shǒu chén wú zhé jí méi qí jiā, bì jù wén qí mìng.
五月己丑，詔：「昨郁攸為災，延及太室，罪在朕躬，而二三執政，引咎去職。 今宗廟崇成，神御妥安，薛極、鄭清之、喬行簡併復元官。」辛卯，臣僚言：「積 陰霖霪，歷夏徂秋，疑必有致咎之徵。比聞蘄州進士馮傑，本儒家，都大坑冶司抑 為爐戶，誅求日增，傑妻以憂死，其女繼之，弟大聲因赴訴，死於道路，傑知不免， 毒其二子一妾，舉火自經而死。民冤至此，豈不上干陰陽之和？」詔都大坑冶魏峴 罷職。癸巳，太白經天，晝見。戊戌，詔今後齊民有罪，監司、守臣毋輒籍沒其家， 必具聞俟命。

liù yuè yǐ chǒu, yíng huò tián xīng hé yú lóu, yíng huò shùn xíng fàn tián xīng. bǐng zǐ, zhào zhū yù guān bù lǐ tā wù.
六月乙丑，熒惑、填星合於婁，熒惑順行犯填星。丙子，詔諸獄官不理他務。

qiū qī yuè jiǎ shēn, zhào: jìn suì běi bīng zài rù lì làng, pò jìn shùn qìng, chéng fèng láng hú yuán yǎn shè jùn shì, néng shōu sàn zú, dìng jū mín, yù pàn jiāng, yǐ quán hé jùn, yǐ gōng tè zhuǎn guān sān zī. tài bái rù jǐng. bǐng xū, jiān chǔ zhōu dà jūn cāng fù qǐ zōng jūn biàn sǐ nán, zhào zèng xuān jiào láng, guān yī zi wén lín láng. zhāng huàn tóng shí bèi chuàng, hài jí qí jiā, zhào zhuǎn guān yī zī. dīng yǒu, yǐ wú qián wèi tài fǔ shǎo qīng zǒng lǐng huái xī cái fù, chén guì yì duān míng diàn xué shì tóng qiān shū shū mì yuàn shì.
秋七月甲申，詔：「近歲北兵再入利、閬，迫近順慶，承奉郎胡元琰攝郡事， 能收散卒，定居民，諭叛將，以全闔郡，以功特轉官三資。」太白入井。丙戌，監 楚州大軍倉富起宗軍變死難，詔贈宣教郎，官一子文林郎。張煥同時被創，害及其 家，詔轉官一資。丁酉，以吳潛為太府少卿、總領淮西財賦，陳貴誼端明殿學士、 同簽書樞密院事。

bā yuè yǐ mǎo, qǐ zhēn dé xiù wèi huī yóu gé dài zhì zhī quán zhōu. dīng sì, sì zhōu lù fēn liú hǔ fù dōu tǒng dǒng lín fén duàn xū sì qiáo è jīn bīng. jǐ wèi, wèi le wēng yǐ bǎo zhāng gé dài zhì tóng chuān ān fǔ shǐ zhī lú zhōu. yǐ chǒu, cì jìn shì xú yuán jié děng sì bǎi jiǔ shí sān rén jí dì chū shēn yǒu chà. rén shēn, tài bái suì xīng hé yú zhāng. jiǎ xū, xīn zuò yù dié diàn, fèng ān lèi cháo yù dié.
八月乙卯，起真德秀為徽猷閣待制、知泉州。丁巳，泗州路分劉虎、副都統董 琳焚斷盱泗橋遏金兵。己未，魏了翁以寶章閣待制、潼川安撫使知瀘州。乙丑，賜 進士徐元傑等四百九十三人及第、出身有差。壬申，太白、歲星合於張。甲戌，新 作玉牒殿，奉安累朝玉牒。

jiǔ yuè yǐ sì, yǔ báo, léi.
九月乙巳，雨雹，雷。

rùn yuè jǐ yǒu, yǒu liú xīng dà rú tài bái. gēng xū, huì xīng chū yú jiǎo. wù chén, shǐ mí yuǎn qǐ guī tián lǐ, zhào bù yǔn.
閏月己酉，有流星大如太白。庚戌，彗星出於角。戊辰，史彌遠乞歸田裡，詔 不允。

dōng shí yuè wù zǐ, yǐ xīng biàn, dà shè. jīn jiāng yǐ xū yí jūn lái jiàng, shè xū yí, gǎi wèi zhāo xìn jūn.
冬十月戊子，以星變，大赦。金將以盱眙軍來降，赦盱眙，改為招信軍。

shí yī yuè jǐ sì, qiáo xíng jiǎn lèi shū qǐ guī tián, zhào bù yǔn. shí èr yuè bǐng zǐ shuò, jìn fēng cái rén jiǎ shì wèi guì fēi. xīn sì, huáng tài hòu bù yù. rén wǔ, dà shè. huáng tài hòu bēng. guǐ mǎo, qún chén fán qī biǎo qǐng tīng zhèng, cóng zhī. zhào: wài cháo dà diǎn, bù gǎn qīng gǎi, gōng zhōng zì fú sān nián sàng. shí sòng yǔ dà yuán bīng hé wéi biàn jīng, jīn zhǔ bēn guī dé fǔ, xún bēn cài zhōu, dà yuán zài qiǎn shǐ yì gōng jīn, shǐ sōng zhī yǐ zōu shēn zhī bào xiè.
十一月己巳，喬行簡累疏乞歸田，詔不允。十二月丙子朔，進封才人賈氏為貴 妃。辛巳，皇太后不豫。壬午，大赦。皇太后崩。癸卯，群臣凡七表請聽政，從之。 詔：外朝大典，不敢輕改，宮中自服三年喪。時宋與大元兵合圍汴京，金主奔歸德 府，尋奔蔡州，大元再遣使議攻金，史嵩之以鄒伸之報謝。

liù nián chūn zhēng yuè jǐ yǒu, yǐ shǎo fù bǎo níng jūn jié dù shǐ sì xiù wáng shī mí pàn dà zōng zhèng shì, zhào shàn xiāng guāng lù dài fū jiāng huái zhì zhì dà shǐ jiān zhī jiàn kāng fǔ xíng gōng liú shǒu, jiā shí yì sì bǎi hù. wù chén, shǐ mí yuǎn jiā shí yì qiān hù.
六年春正月己酉，以少傅、保寧軍節度使、嗣秀王師彌判大宗正事，趙善湘光 祿大夫、江淮制置大使兼知建康府、行宮留守，加食邑四百戶。戊辰，史彌遠加食 邑千戶。

èr yuè dīng chǒu, shàng dà xíng huáng tài hòu shì yuē gōng shèng rén liè huáng hòu. yǐ zhào fàn wèi gōng bù shì láng jiān zhōng shū mén xià shěng jiǎn zhèng gōng shì, zhào kuí mì shū jiān jiān shì jiǎng, yú tiān xī lǐ bù shì láng jiān shì dú. guǐ mǎo, yíng huò fàn dōng jǐng.
二月丁丑，上大行皇太后諡曰恭聖仁烈皇后。以趙范為工部侍郎兼中書門下省 檢正公事，趙葵秘書監兼侍講，余天錫禮部侍郎兼侍讀。癸卯，熒惑犯東井。

sān yuè bǐng chén, dà yǔ báo.
三月丙辰，大雨、雹。

xià sì yuè rén yín, zàng gōng shèng liè huáng hòu yú yǒng mào líng.
夏四月壬寅，葬恭聖烈皇后於永茂陵。

wǔ yuè gēng xū, tài bái yíng huò hé yú liǔ. dèng zhōu yí lá yǐ chéng lái jiàng.
五月庚戌，太白、熒惑合於柳。鄧州移剌以城來降。

liù yuè dīng yǒu, shǐ sōng zhī xíng bù shì láng jiān jīng hú ān fǔ zhì zhì shǐ jiān zhī xiāng yáng fǔ.
六月丁酉，史嵩之刑部侍郎兼京湖安撫制置使兼知襄陽府。

qiū qī yuè, bài wǔ xiān yú zhè jiāng.
秋七月，敗武仙於浙江。

bā yuè, bá táng zhōu.
八月，拔唐州。

jiǔ yuè rén yín shuò, rì yǒu shí zhī. xīn hài, sì míng táng, dà shè. xīn yǒu, jīng yán guān qǐng yǐ yù zhì jìng tiān fǎ zǔ shì qīn qí jiā sì shí bā tiáo jí jī xī diàn bǎng diàn jì xuān fù shǐ guǎn.
九月壬寅朔，日有食之。辛亥，祀明堂，大赦。辛酉，經筵官請以御製敬天、 法祖、事親、齊家四十八條及緝熙殿榜、《殿記》宣付史館。

dōng shí yuè, jiāng hǎi lǐng xiāng jūn cóng dà yuán bīng hé wéi jīn zhǔ yú cài zhōu. jiǎ shēn, shǐ zhái zhī tài fǔ shǎo qīng, shǐ yǔ zhī jiāng zuò shǎo jiān, bìng cì tóng jìn shì chū shēn. bǐng xū, shǐ mí yuǎn jìn tài shī zuǒ chéng xiàng jiān shū mì shǐ lǔ guó gōng, jiā shí yì yī qiān hù zhèng qīng zhī guāng lù dài fū yòu chéng xiàng jiān shū mì shǐ, jiā shí yì yī qiān hù. dīng hài, shǐ mí yuǎn bǎo níng zhāo xìn jūn jié dù shǐ, chōng lǐ quán guān shǐ, jìn fēng huì jī jùn wáng, réng fèng cháo qǐng, jiā shí yì fēng. yǐ xuē jí wèi shū mì shǐ, qiáo xíng jiǎn cān zhī zhèng shì jiān tóng zhī shū mì yuàn shì, chén guì yì cān zhī zhèng shì jiān qiān shū shū mì yuàn shì. zhào: shǐ mí yuǎn yǒu dìng cè dà gōng, qín láo wáng shì, jīn yǐ jí jiě zhèng, yí jiā yōu lǐ. zhǎng zi zhái zhī quán hù bù shì láng jiān chóng zhèng diàn shuō shū, cì zǐ yǔ zhī zhí huá wén gé shū mì yuàn fù dōu chéng zhǐ, zhǎng sūn tóng qīng zhí bǎo zhāng gé, cì sūn shào qīng liáng qīng huì qīng jìn qīng bìng chéng shì láng, nǚ fū zhào rǔ méi jūn qì shǎo jiān, sūn nǚ fū zhào chóng zǐ guān yī zhuǎn. jǐ chǒu, zhào cuī yǔ zhī lǐ zhèng xìng zhī fù què. gēng yín, yǐ xiǎn mó gé dài zhì zhī fú zhōu zhēn dé xiù jiān fú jiàn ān fǔ shǐ. yǐ wèi, shǐ mí yuǎn hōng, zèng zhōng shū lìng, zhuī fēng wèi wáng, shì zhōng xiàn. zhào jiè tān lì.
冬十月，江海領襄軍從大元兵合圍金主於蔡州。甲申，史宅之太府少卿，史宇 之將作少監，並賜同進士出身。丙戌，史彌遠進太師、左丞相兼樞密使、魯國公， 加食邑一千戶；鄭清之光祿大夫、右丞相兼樞密使，加食邑一千戶。丁亥，史彌遠 保寧、昭信軍節度使，充醴泉觀使，進封會稽郡王，仍奉朝請，加食邑封。以薛極 為樞密使，喬行簡參知政事兼同知樞密院事，陳貴誼參知政事兼簽書樞密院事。詔： 「史彌遠有定策大功，勤勞王室，今以疾解政，宜加優禮。長子宅之權戶部侍郎兼 崇政殿說書，次子宇之直華文閣、樞密院副都承旨，長孫同卿直寶章閣，次孫紹卿、 良卿、會卿、晉卿並承事郎，女夫趙汝禖軍器少監，孫女夫趙崇榟官一轉。」己丑， 詔崔與之、李、鄭性之赴闕。庚寅，以顯謨閣待制、知福州真德秀兼福建安撫使。 乙未，史彌遠薨，贈中書令，追封衛王，諡忠獻。詔戒貪吏。

shí yī yuè yǐ sì, gěi shì zhōng mò zé děng yán, chà tí jǔ qiān qiū hóng xǐ guān liáng chéng dà bào hěn tān lán, gǒu jiàn wú chǐ, zhào duó chéng dà cí lù. bǐng wǔ, zhào gǎi míng nián wèi duān píng yuán nián. jǐ wèi, yǐ wèi le wēng wèi huá wén gé dài zhì zhī lú zhōu tóng chuān ān fǔ shǐ, cì jīn dài. guǐ hài, jìn zhào kuí bīng bù shì láng huái dōng zhì zhì shǐ jiān zhī yáng zhōu. jiǎ zǐ, tái chén hé xíng bù shàng shū mò zé tān yín zhì hài, bà zhī. bǐng yín, quán gōng bù shàng shū zhào fàn yán: xuān hé hǎi shàng zhī méng, jué chū shén měi, qì yǐ qǔ huò, qí shì bù kě bù jiàn. dì jiā nà zhī. dīng mǎo, zhào zhào kuí rèn zé fáng yù. wù chén, lǐ bù láng zhōng hóng zī kuí jìn duì: jīn rì jí wù, jìn jūn zǐ, tuì xiǎo rén, rú zhēn dé xiù wèi le wēng dāng jù zhī yú cháo. dì shì qí yán, mìng zī kuí jì wáng suì tóng wèi jiān chá yù shǐ. jǐ sì, zhào kuí rù jiàn, dì wèn yǐ jīn shì, duì yuē: jīn guó jiā bīng lì wèi shàn, gū cóng hé yì. qí gēn běn jì zhuàng, xuě èr dì zhī chǐ, yǐ fù zhōng yuán. shí èr yuè wù yín, shǐ zhái zhī jiǎo nà cì dì, zhào gěi cì běn jiā, réng fèng jiā miào. gēng chén, yǐ xuē jí wèi guān wén diàn dà xué shì zhī shào xìng fǔ jiān zhè dōng ān fǔ shǐ. jiǎ shēn, wú qián tài fǔ qīng, réng huái xī zǒng lǐng cái fù, zàn jiān yán jiāng zhì zhì zhī jiàn kāng fǔ. wù shēn, hóng zī kuí yán: zī zhèng diàn xué shì tí jǔ dòng xiāo gōng yuán sháo, chóu shì shàn lèi, chǎn fù mí yuǎn, xiǎn zhì qīng wēi. zhào yuán sháo duó zhí bà cí lù. rén chén, tái chén yán: zhào shàn xiāng chén gāi zhèng sǔn nà lù mí yuǎn, hù shì sì jiān, shī jiāng huái jīng xiāng shǔ hàn rén xīn, zuì zhuàng xiǎn zhe. zhào zhào shàn xiāng yǒu tǎo lǐ quán gōng, tè qǐn miǎn chén gāi yǔ cí, zhèng sǔn luò zhí yǔ cí.
十一月乙巳，給事中莫澤等言，差提舉千秋鴻禧觀梁成大暴狠貪婪，苟賤無恥， 詔奪成大祠祿。丙午，詔改明年為端平元年。己未，以魏了翁為華文閣待制、知瀘 州、潼川安撫使，賜金帶。癸亥，進趙葵兵部侍郎、淮東制置使兼知揚州。甲子， 台臣劾刑部尚書莫澤貪淫忮害，罷之。丙寅，權工部尚書趙范言：「宣和海上之盟， 厥初甚美，迄以取禍，其事不可不鑒。」帝嘉納之。丁卯，詔趙葵任責防禦。戊辰， 禮部郎中洪咨夔進對：今日急務，進君子，退小人，如真德秀、魏了翁當聚之於朝。 帝是其言，命咨夔洎王遂同為監察御史。己巳，趙葵入見，帝問以金事，對曰： 「今國家兵力未贍，姑從和議。俟根本既壯，雪二帝之恥，以復中原。」十二月戊 寅，史宅之繳納賜第，詔給賜本家，仍奉家廟。庚辰，以薛極為觀文殿大學士、知 紹興府兼浙東安撫使。甲申，吳潛太府卿，仍淮西總領財賦，暫兼沿江制置、知建 康府。戊申，洪咨夔言：「資政殿學士、提舉洞霄宮袁韶，仇視善類，諂附彌遠， 險忮傾危。」詔袁韶奪職、罷祠祿。壬辰，台臣言：「趙善湘、陳晐、鄭損納賂彌 遠，怙勢肆奸，失江淮、荊襄、蜀漢人心，罪狀顯著。」詔趙善湘有討李全功，特 寢免；陳晐與祠，鄭損落職與祠。

duān píng yuán nián chūn zhēng yuè gēng zǐ shuò, zhào qiú zhí yán. shì cóng qīng jiān láng guān, zài wài zhí zhèng cóng guān, jǔ kān wèi jiān sī shǒu lìng zhě gè èr rén. sān yá tǒng shuài zhī gé yù dài huán wèi guān, zài wài zǒng guǎn jūn shuài, jǔ kān wèi jiāng shuài zhě gè èr rén. zhōng zhèn chén gōng yì lǐ xìng chuán zhāng fú bìng jiān shì dú. xú qīng sǒu huáng pǔ lǐ dà tóng yè wèi dào bìng jiān chóng zhèng diàn shuō shū. xīn chǒu, zhào fàn yī qián yán jiāng zhì zhì fù shǐ, quán yí sī zhī huáng zhōu, shǐ sōng zhī quán jīng hú ān fǔ zhì zhì shǐ jiān zhī xiāng yáng fǔ, chén wěi huá wén gé dài zhì, réng zhī lóng xìng fǔ jiāng xī ān fǔ shǐ. zhào dé ān sān guān shǐ péng zhé, qù nián shí yuè běi bīng zhì, qì guān dùn, xuē èr zhì lēi tíng. yǐ sì, cì gù shǎo fù quán cān zhī zhèng shì rèn xī yí shì xuān xiàn. bǐng wǔ, zhào zhào fàn jiān huái xī zhì zhì fù shǐ, rèn zé fáng yù. tài bái yíng huò hé zài dòu. wù shēn, jīn zhǔ wán yán shǒu xù chuán wèi yú zōng shì chéng lín. jǐ yǒu, chéng pò, shǒu xù zì jīng sǐ, chéng lín wèi luàn bīng suǒ shā, zhí qí cān zhī zhèng shì zhāng tiān gāng. bǐng yín, zhào: tài shī zhōng shū lìng róng wáng yǐ jìn wáng jué, yí fēng sān dài, zēng zǔ zi shì zèng tài shī wú guó gōng, zǔ bó xū zèng tài shī yì guó gōng, fù shī yì zèng tài shī yuè guó gōng. wù chén, yǐ shū mì yuàn yán, zhào: jīng xī zhōng shùn tǒng zhì jiāng hǎi zǎo yáng tóng tǒng zhì guō shèng, xiàng yīn suǒ bù bīng xíng jié, zuò bù fā jué, chú míng guǎng zhōu jū guǎn. yù shè hái jūn qián zì xiào yǒu gōng, bìng xù fù yuán shòu jūn zhí. shǐ sōng zhī lù bù gào jīn wáng, jǐn qiǎn guō chūn àn xún gù rǎng, yì fèng xiān xiàn xùn sǎo zǔ zōng zhū líng. hái shī tún xìn yáng. mìng wáng mín shǒu suí zhōu, wáng ān guó shǒu zǎo yáng, jiǎng chéng shǒu guāng huà, yáng huī shǒu jūn, bìng yì bīng chì bèi, jīng lǐ táng dèng tún tián.
端平元年春正月庚子朔，詔求直言。侍從、卿監、郎官，在外執政、從官，舉 堪為監司、守令者各二人。三衙、統帥、知閣、御帶、環衛官，在外總管、軍帥， 舉堪為將帥者各二人。鍾震、陳公益、李性傳、張虙併兼侍讀。徐清叟、黃朴、李 大同、葉味道併兼崇政殿說書。辛丑，趙范依前沿江制置副使，權移司知黃州，史 嵩之權京湖安撫制置使兼知襄陽府，陳韡華文閣待制，仍知隆興府、江西安撫使。 詔德安三關使彭哲，去年十月北兵至，棄關遁，削二秩勒停。乙巳，賜故少傅、權 參知政事任希夷諡宣憲。丙午，詔趙范兼淮西制置副使，任責防禦。太白、熒惑合 在斗。戊申，金主完顏守緒傳位於宗室承麟。己酉，城破，守緒自經死，承麟為亂 兵所殺，執其參知政事張天綱。丙寅，詔：「太師、中書令榮王已進王爵，宜封三 代，曾祖子奭贈太師、吳國公，祖伯旴贈太師、益國公，父師意贈太師、越國公。」 戊辰，以樞密院言，詔：「京西忠順統制江海、棗陽同統制郭勝，向因所部兵行劫， 坐不發覺，除名、廣州拘管。遇赦還軍前自效有功，並敘復元受軍職。」史嵩之露 布告金亡，謹遣郭春按循故壤，詣奉先縣汛掃祖宗諸陵。還師屯信陽。命王旻守隨 州，王安國守棗陽，蔣成守光化，楊恢守均，並益兵飭備，經理唐、鄧屯田。

èr yuè xīn wèi, jiān chá yù shǐ hóng zī kuí yán: shàng qīn zhèng zhī shǐ, chì zhú lǐ zhī xiào liáng chéng dà, qí chǎn shì quán jiān, dǎng sī wǎng shàng, chàng yín dú huò, zuì dà fá qīng. zhào lǐ zhī xiào xuē yī zhì, bà cí liáng chéng dà xuē liǎng zhì. rén shēn, yǐ zhào yàn nà wèi sì chuān ān fǔ zhì zhì shǐ jiān zhī xìng yuán fǔ. dīng hài, zhào duān píng yuán nián zhēng yuè yǐ qián zhū mìng guān biǎn cuàn wù gù zhě, xǔ lìng guī zàng.
二月辛未，監察御史洪咨夔言：「上親政之始，斥逐李知孝、梁成大，其諂事 權奸，黨私罔上，倡淫黷貨，罪大罰輕。」詔李知孝削一秩，罷祠；梁成大削兩秩。 壬申，以趙彥吶為四川安撫制置使兼知興元府。丁亥，詔端平元年正月以前諸命官 貶竄物故者，許令歸葬。

sān yuè jǐ yǒu, yǐ jiǎ shè zi shì dào wèi jí tián lìng. xīn yǒu, zhào qiǎn tài cháng sì zhǔ bù zhū yáng zǔ gé mén zhī hòu lín tà yì luò yáng shěng yè bā líng.
三月己酉，以賈涉子似道為籍田令。辛酉，詔遣太常寺主簿朱揚祖、閣門祗候 林拓詣洛陽省謁八陵。

sì yuè xīn wèi, zhào qiǎn zhū fù zhī yì bā líng, xiāng dù xiū fèng. dīng chǒu, zhào: bǐ nián zōng qīn pín jù, huò zhì shī suǒ. shén fēi guó jiā mù zú zhī yì. dà zōng zhèng sī nán wài xī wài zōng zhèng sī, qí shēn yán zhōu jùn, yǐ shí shàn gěi, wéi zhě yǒu xíng. jiān chá yù shǐ wáng suì yán: shǐ sōng zhī běn bù zhī bīng, jīn gōng zì chǐ, móu shēn guǐ mì, qī jūn wù guó, liú zhī xiāng yáng yī rì, zé yǒu yī rì zhī yōu. bù bào. wù yín, suì xīng shǒu tài wēi yuán shàng xiàng xīng. rén wǔ, jiān chá yù shǐ hóng zī kuí yán: jīn cán jīn suī miè, lín guó fāng qiáng, yì yán shǒu bèi yóu kǒng bù dǎi, qǐ kě dòng sè xiàng hè, huàn rán jiě tǐ, yǐ zhòng fāng lái zhī yōu? shàng jiā nà. jiǎ shēn, rì shēng chì yūn. bǐng xū, yǐ miè jīn huò qí zhǔ wán yán shǒu xù yí gǔ gào tài miào, qí yù bǎo fǎ wù bìng fú qiú zhāng tiān gāng wán yán hǎo hǎi děng mìng yǒu sī shěn shí yǐ wén. gēng yín, zhào shòu mèng gǒng dài yù qì xiè, jīng xiāng bù yā guān shǔ chén yī jiàn jiāng hǎi guān liǎng zhuǎn, yú lùn gōng xíng shǎng. jīn jiàng rén jiā gǔ nú bì gǎi xìng tóng míng dǐng, wáng wén xiǎn hū yán shí lái bó yǒu shí dà ruì bái huá gè shòu guān yǒu chà. dīng yǒu, chén liáo yán: jiāng huái jīng xiāng zhū lù dōu dà tí diǎn kēng yě wú yuān, shì cái tān nüè, jí rén jiā zī yǐ shù bǎi wàn jì, yǎn wèi jǐ yǒu, qí dì qián wéi dào gàn yù, rèn yòng fēi lèi. zhào wú yuān luò yòu wén diàn xiū zhuàn, wú qián luò mì gé xiū zhuàn, bìng fàng bà.
四月辛未，詔遣朱復之詣八陵，相度修奉。丁丑，詔：「比年宗親貧窶，或致 失所。甚非國家睦族之意。大宗正司、南外西外宗正司，其申嚴州郡，以時贍給， 違者有刑。」監察御史王遂言：「史嵩之本不知兵，矜功自侈，謀身詭秘，欺君誤 國，留之襄陽一日，則有一日之憂。」不報。戊寅，歲星守太微垣上相星。壬午， 監察御史洪咨夔言：「今殘金雖滅，鄰國方強，益嚴守備猶恐不逮，豈可動色相賀， 渙然解體，以重方來之憂？」上嘉納。甲申，日生赤暈。丙戌，以滅金獲其主完顏 守緒遺骨告太廟，其玉寶、法物並俘囚張天綱、完顏好海等命有司審實以聞。庚寅， 詔授孟珙帶御器械，京、襄部押官屬陳一薦、江海官兩轉，餘論功行賞。金降人夾 谷奴婢改姓同名鼎，王聞顯、呼延實、來伯友、石大瑞、白華各授官有差。丁酉， 臣僚言：「江淮、荊襄諸路都大提點坑冶吳淵，恃才貪虐，籍人家貲以數百萬計， 掩為己有，其弟潛違道干譽，任用非類。」詔吳淵落右文殿修撰，吳潛落秘閣修撰， 並放罷。

wǔ yuè gēng zǐ, xuē jí zú, zèng shǎo shī. wù shēn, tài píng zhōu míng. jǐ yǒu, tài yīn rù dī. yǐ mǎo, zhào lǐ zhī xiào ruì zhōu jū zhù, liáng chéng dà cháo zhōu jū zhù, mò zé nán kāng jūn jū zhù, bìng zài jiàng shòu guān, xún jǐn zhuī jué zhì. zhào wèi le wēng fù què. bǐng chén, yǐ zhào fàn wèi liǎng huái zhì zhì shǐ jié zhì jūn mǎ jiān yán jiāng zhì zhì fù shǐ. rén xū, yǐ cuī yǔ zhī wèi duān míng diàn xué shì tí jǔ xī jīng sōng shān chóng fú gōng, chén wěi quán gōng bù shàng shū zhī lóng xìng fǔ jiāng xī ān fǔ shǐ. bǐng yín, zhào: huáng gàn lǐ fán lǐ dào chuán chén mì lóu fǎng xú xuān hú mèng yù jiē è yú quán jiān, ér gè xíng qí zhì, méi chǐ wú yuàn, qí cì shì fù guān yōu zèng cún xù, réng gè lù yòng qí zi, yǐ jīng zhōng yì. dài yě, qí fù yuán zī, yǐ lì shì fēng. jiàn yáng xiàn dào fā, zhòng shù qiān rén, fén jié shào wǔ má shā zhǎng píng.
五月庚子，薛極卒，贈少師。戊申，太平州螟。己酉，太陰入氐。乙卯，詔李 知孝瑞州居住，梁成大潮州居住，莫澤南康軍居住，並再降授官，尋盡追爵秩。詔 魏了翁赴闕。丙辰，以趙范為兩淮制置使、節制軍馬兼沿江制置副使。壬戌，以崔 與之為端明殿學士、提舉西京嵩山崇福宮，陳韡權工部尚書、知隆興府、江西安撫 使。丙寅，詔：「黃干、李燔、李道傳、陳宓、樓昉、徐宣、胡夢昱皆厄於權奸， 而各行其志，沒齒無怨，其賜諡、復官、優贈、存恤，仍各錄用其子，以旌忠義。 戴野，其復元資，以勵士風。」建陽縣盜發，眾數千人，焚劫邵武、麻沙、長平。

liù yuè wù chén shuò, zhèng qīng zhī děng jìn zòu xuǎn dé diàn zhù yǒu jīn shū liù zì yuē: wú bù jìng, sī wú xié. shàng yuē: cǐ zuò yòu míng yě. gēng wǔ, yíng huò tián xīng hé yú wèi. rén shēn, zhào juān zhāng quán xìng huà sān zhōu dīng mǐ qián. bǐng zǐ, yǐ lǐ míng fù wèi shì yù shǐ jiān shì jiǎng. wù yín, yǐ qiáo xíng jiǎn zhī shū mì yuàn shì, céng cóng lóng cān zhī zhèng shì, zhèng xìng zhī qiān shū shū mì yuàn shì, chén guì yì jiān tóng zhī shū mì yuàn shì. jǐ mǎo, zhào: gù bā líng xiàn gōng hóng kě jǐn fù běn shēn guān jué, yǒu sī qí jiǎn shì mù yù, yǐ shí zhì jì. qī wú zuó zì qǐng wèi ní, tè cì huì jìng fǎ kōng dà shī, shào xìng fǔ yuè gěi yī zī mín qián. zhào diàn sī xuǎn jīng ruì qiān rén, mìng tǒng zhì lóu gǒng tǒng lǐng yáng xīn tǎo bǔ jiàn yáng xiàn dào. xìng sì, zhào gù duān míng diàn xué shì kāi fǔ yí tóng sān sī shǐ mí yuǎn zèng zī zhèng diàn dà xué shì, shì zhōng xuān. yíng huò fàn tián xīng. bǐng xū, yǒu liú xīng dà rú tài bái. wù zǐ, rì yūn bù zā, shēng gé qì. guǐ sì, shǐ sōng zhī jìn bīng bù shàng shū. jìn huǐ tóng qián zuò qì yòng bìng mào yì xià hǎi.
六月戊辰朔，鄭清之等進奏選德殿柱有金書六字曰：「毋不敬，思無邪。」上 曰：「此坐右銘也。」庚午，熒惑、填星合於胃。壬申，詔蠲漳、泉、興化三州丁 米錢。丙子，以李鳴復為侍御史兼侍講。戊寅，以喬行簡知樞密院事，曾從龍參知 政事，鄭性之簽書樞密院事，陳貴誼兼同知樞密院事。己卯，詔：「故巴陵縣公竑 可盡複本身官爵，有司其檢視墓域，以時致祭。妻吳昨自請為尼，特賜慧淨法空大 師，紹興府月給衣資緡錢。」詔殿司選精銳千人，命統制婁拱、統領楊辛討捕建陽 縣盜。幸巳，詔故端明殿學士、開府儀同三司史彌遠贈資政殿大學士，諡忠宣。熒 惑犯填星。丙戌，有流星大如太白。戊子，日暈不匝，生格氣。癸巳，史嵩之進兵 部尚書。禁毀銅錢作器用並貿易下海。

qiū qī yuè yǐ sì, zhào jiā xìng xiàn wáng lín nián bǎi èr suì, bǔ dí gōng láng zhì shì.
秋七月乙巳，詔嘉興縣王臨年百二歲，補迪功郎致仕。

bā yuè guǐ yǒu, zhào: hé nán xīn fù jùn xiàn, jiǔ fèi bō zhǒng, mín shén jiān shí, jiāng huái zhì sī qí fā mǐ mài bǎi wàn shí wǎng jì guī fù jūn mín, réng bǎng yù kāi fēng yīng tiān hé nán sān jīng. jiǎ xū, zhū yáng zǔ lín tà cháo yè bā líng huí, yǐ tú jìn, shàng wèn zhū líng xiāng qù jǐ hé jí líng qián jiàn shuǐ xīn fù, yáng zǔ xī yǐ duì, shàng rěn tì tài xī. yǐ hài, yǐ zhào fàn wèi jīng hé guān shǎn xuān fǔ shǐ zhī kāi fēng fǔ dōng jīng liú shǒu, zhào kuí jīng hé zhì zhì shǐ zhī yīng tiān fǔ nán jīng liú shǒu, quán zi cái guān shǎn zhì zhì shǐ zhī hé nán fǔ xī jīng liú shǒu. jiǎ wǔ, quán shào wǔ jūn wáng yě yǐ píng jiàn yáng kòu yǒu gōng, guān liǎng zhuǎn, yú tuī shǎng yǒu chà.
八月癸酉，詔：「河南新復郡縣，久廢播種，民甚艱食，江、淮制司其發米麥 百萬石往濟歸附軍民，仍榜諭開封、應天、河南三京。」甲戌，朱揚祖、林拓朝謁 八陵回，以圖進，上問諸陵相去幾何及陵前澗水新復，揚祖悉以對，上忍涕太息。 乙亥，以趙范為京河關陝宣撫使、知開封府、東京留守，趙葵京河制置使、知應天 府、南京留守，全子才關陝制置使、知河南府、西京留守。甲午，權邵武軍王野以 平建陽寇有功，官兩轉，余推賞有差。

jiǔ yuè gēng zǐ, zhào fàn yī jiù jīng xī hú běi ān fǔ zhì zhì dà shǐ zhī xiāng yáng fǔ. xīn chǒu, yíng huò rù jǐng. rén yín, zhào fàn yán: zhào kuí quán zi cái qīng qiǎn piān shī fù xī jīng, zhào kǎi liú zi chéng cān zàn shī jì, shī tuì wú lǜ, zhì hòu zhèn bài fù. zhào zhào kuí xuē yī zhì, cuò zhì hé nán jīng dōng yíng tián biān bèi quán zi cái xuē yī zhì, cuò zhì táng dèng xī yíng tián biān bèi liú zi chéng zhào kǎi bìng xuē sān zhì fàng bà. yòu yán: yáng yì yī jūn zhī bài, jiē yóu xú mǐn zi fàn yòng jí dài yú fù yuán, zhì bù néng zhī. zhào fàn yòng jí jiàng wǔ yì láng, xú mǐn zi xuē sān zhì fàng bà, yáng yì xuē sì zhì, lēi tíng zì xiào. jǐ yǒu, zhēn dé xiù yán: quán chén wǎng shàng, jiǎng yán guān yì fù huì qí yán, jīn chéng qí bì, yǒu dāng lǜ zhě wǔ shì, bìng jí quán zhāng kòu dào yán fǎ zhī bì. dì jiā nà zhī. zhào: jìn shì hé tíng biān lèi zhū xī jiě zhù wén zì, yǒu bǔ jīng yán, shòu shàng wén xué.
九月庚子，趙范依舊京西、湖北安撫制置大使、知襄陽府。辛丑，熒惑入井。 壬寅，趙范言：「趙葵、全子才輕遣偏師復西京，趙楷、劉子澄參贊失計，師退無 律，致後陣敗覆。」詔趙葵削一秩，措置河南、京東營田邊備；全子才削一秩，措 置唐、鄧、息營田邊備；劉子澄、趙楷並削三秩放罷。又言：「楊義一軍之敗，皆 由徐敏子、范用吉怠於赴援，致不能支。」詔范用吉降武翼郎，徐敏子削三秩放罷， 楊義削四秩，勒停自效。己酉，真德秀言：權臣罔上，講筵官亦傅會其言，今承其 弊，有當慮者五事，並及泉、漳寇盜、鹽法之弊。帝嘉納之。詔：進士何霆編類朱 熹解注文字，有補經筵，授上文學。

dōng shí yuè jǐ mǎo, zhēn dé xiù jìn dà xué yǎn yì. xīn mǎo, chén guì yì hōng, zèng shǎo bǎo.
冬十月己卯，真德秀進《大學衍義》。辛卯，陳貴誼薨，贈少保。

shí yī yuè rén zǐ, jīng hú zhì sī chuàng zhèn běi jūn, zhào yǐ xiāng yáng fǔ zhù zā yù qián zhōng wèi jūn wèi míng. rén xū, tài bái jīng tiān. shí èr yuè jǐ mǎo, dà yuán qiǎn wáng jí lái. wù zǐ, wáng jí cí yú hòu diàn. xīn mǎo, qiǎn zōu shēn zhī lǐ fù lǐ qiáo shì ān liú pǔ bào xiè, gè jìn èr zhì.
十一月壬子，京、湖制司創鎮北軍，詔以襄陽府駐紮御前忠衛軍為名。壬戌， 太白經天。十二月己卯，大元遣王楫來。戊子，王楫辭於後殿。辛卯，遣鄒伸之、 李復禮、喬仕安、劉溥報謝，各進二秩。