lǐ jiǔ jí lǐ jiǔ
◎禮九(吉禮九)
zōng miào zhī zhì
○宗廟之制
zōng miào zhī zhì. jiàn lóng yuán nián, yǒu sī qǐng lì zōng miào, zhào xià qí yì. bīng bù shàng shū zhāng zhāo děng zòu:" jǐn àn yáo shùn yǔ jiē lì wǔ miào, gài èr zhāo èr mù yǔ qí shǐ zǔ yě. yǒu shāng jiàn guó, gǎi lì liù miào, gài zhāo mù zhī wài, sì qì yǔ tāng yě. zhōu lì qī miào, gài qīn miào zhī wài, sì tài zǔ yǔ wén wáng wǔ wáng yě. hàn chū lì miào, xī bù rú lǐ. wèi jìn shǐ fù qī miào zhī zhì, jiāng zuǒ xiāng chéng bù gǎi. rán qī miào zhī shì, suí wén dàn lì gāo zēng zǔ mí sì miào ér yǐ. táng yīn lì qīn miào, liáng shì ér xià, bù yì qí fǎ. jī gǔ zhī dào, sī wèi shé zhōng. fú qǐng zhuī zūn gāo céng sì dài, chóng jiàn miào shì." yú shì pàn tài cháng sì dòu yǎn zòu shàng huáng gāo zǔ wén ān fǔ jūn yuē wén xiàn huáng dì, miào hào xī zǔ huáng zēng zǔ zhōng chéng fǔ jūn yuē huì yuán huáng dì, miào hào shùn zǔ huáng zǔ xiāo wèi fǔ jūn yuē jiǎn gōng huáng dì, miào hào yì zǔ huáng kǎo wǔ qīng fǔ jūn yuē zhāo wǔ huáng dì, miào hào xuān zǔ huáng gāo zǔ bǐ cuī shì yuē wén yì huáng hòu huáng zēng zǔ bǐ sāng shì yuē huì míng huáng hòu huáng zǔ bǐ jīng zhào jùn tài fū rén liú shì yuē jiǎn mù huáng hòu. tài zǔ yù chóng yuán diàn, bèi lǐ cè sì qīn miào, fèng ān shén zhǔ, xíng shàng shì zhī lǐ. èr nián shí yuè, fù míng xiàn huáng hòu dù shì yú xuān zǔ shì.
宗廟之制。建隆元年,有司請立宗廟,詔下其議。兵部尚書張昭等奏:"謹案堯、舜、禹皆立五廟,蓋二昭二穆與其始祖也。有商建國,改立六廟,蓋昭穆之外,祀契與湯也。周立七廟,蓋親廟之外,祀太祖與文王、武王也。漢初立廟,悉不如禮。魏、晉始復七廟之制,江左相承不改。然七廟之室,隋文但立高、曾、祖、禰四廟而已。唐因立親廟,梁氏而下,不易其法。稽古之道,斯為折衷。伏請追尊高、曾四代,崇建廟室。"於是判太常寺竇儼奏上皇高祖文安府君曰文獻皇帝,廟號僖祖;皇曾祖中丞府君曰惠元皇帝,廟號順祖;皇祖驍衛府君曰簡恭皇帝,廟號翼祖;皇考武清府君曰昭武皇帝,廟號宣祖;皇高祖妣崔氏曰文懿皇后;皇曾祖妣桑氏曰惠明皇后;皇祖妣京兆郡太夫人劉氏曰簡穆皇后。太祖御崇元殿,備禮冊四親廟,奉安神主,行上諡之禮。二年十月,祔明憲皇后杜氏於宣祖室。
tài píng xìng guó èr nián, yǒu sī yán:" táng zhì, zhǎng ān tài miào, fán jiǔ miào, tóng diàn yì shì. qí zhì: èr shí yī jiān jiē sì zhù, dōng xī jiā shì gè yī, qián hòu miàn gè sān jiē, dōng xī gè èr cè jiē. běn cháo tài miào sì shì, shì sān jiān. jīn tài zǔ shēng fù, gòng chéng wǔ shì, qǐng yī zhǎng ān zhī zhì, dōng xī liú jiā shì wài, yú shí jiān fēn wèi wǔ shì, shì èr jiān." cóng zhī. sì yuè jǐ mǎo, fèng shén zhǔ fù miào, yǐ xiào míng huáng hòu wáng shì pèi.
太平興國二年,有司言:"唐制,長安太廟,凡九廟,同殿異室。其制:二十一間皆四柱,東西夾室各一,前後面各三階,東西各二側階。本朝太廟四室,室三間。今太祖升祔,共成五室,請依長安之制,東西留夾室外,餘十間分為五室,室二間。"從之。四月己卯,奉神主祔廟,以孝明皇后王氏配。
zhì dào sān nián shí yī yuè jiǎ zǐ, fèng tài zōng shén zhǔ fù miào, yǐ yì dé huáng hòu fú shì pèi. xián píng yuán nián, pàn tài cháng lǐ yuàn lǐ zōng nè děng yán:" xī zǔ chēng céng gāo zǔ, tài zǔ chēng bó wén yì huì míng jiǎn mù zhāo xiàn huáng hòu bìng chēng zǔ bǐ, xiào míng xiào huì xiào zhāng huáng hòu bìng chēng bó bǐ. àn ěr yǎ yǒu kǎo bǐ wáng fù mǔ zēng zǔ wáng fù mǔ gāo zǔ wáng fù mǔ jí shì fù zhī bié. yǐ cǐ guān zhī, wéi fù mǔ dé chēng kǎo bǐ. jīn qǐng xī zǔ zhǐ chēng miào hào, shùn zǔ ér xià, jí yī ěr yǎ zhī wén." shì xià shàng shū shěng yì, hù bù shàng shū zhāng qí xián děng yán:" wáng zhì' tiān zǐ qī miào'. wèi sān zhāo sān mù yǔ tài zǔ zhī miào ér qī. qián dài huò yǒu xiōng dì jì jí, yì yí zhāo mù zhī liè, shì yǐ hàn shū' wèi rén hòu zhě wèi zhī zǐ', suǒ yǐ zūn běn zǔ ér zhòng zhèng tǒng yě. yòu lǐ yún:' tiān zǐ jué qī sàng.' ān dé zōng miào zhōng yǒu bó shì zhī chēng hū? qí táng jí wǔ dài yǒu suǒ chēng zhě, gài lǐ guān zhī shī, fēi zhèng diǎn yě. qǐng zì jīn yǒu shì yú tài miào, zé tài zǔ bìng zhū zǔ shì, chēng xiào sūn xiào céng sūn sì huáng dì tài zōng shì, chēng xiào zǐ sì huáng dì. qí ěr yǎ' kǎo bǐ'' wáng fù' zhī wén, běn bù wèi zōng miào yán yě. lì dài jì wú suǒ qǔ, yú jīn yì bù kě xíng."
至道三年十一月甲子,奉太宗神主祔廟,以懿德皇后符氏配。咸平元年,判太常禮院李宗訥等言:"僖祖稱曾高祖,太祖稱伯;文懿、惠明、簡穆、昭憲皇后並稱祖妣,孝明、孝惠、孝章皇后並稱伯妣。按《爾雅》有考妣、王父母、曾祖王父母、高祖王父母及世父之別。以此觀之,唯父母得稱考妣。今請僖祖止稱廟號,順祖而下,即依《爾雅》之文。"事下尚書省議,戶部尚書張齊賢等言:"《王制》'天子七廟'。謂三昭三穆與太祖之廟而七。前代或有兄弟繼及,亦移昭穆之列,是以《漢書》'為人後者為之子',所以尊本祖而重正統也。又《禮》云:'天子絕期喪。'安得宗廟中有伯氏之稱乎?其唐及五代有所稱者,蓋禮官之失,非正典也。請自今有事於太廟,則太祖並諸祖室,稱孝孫、孝曾孫嗣皇帝;太宗室,稱孝子嗣皇帝。其《爾雅》'考妣'、'王父'之文,本不為宗廟言也。歷代既無所取,於今亦不可行。"
zhào xià lǐ guān yì. yì yuē:" àn chūn qiū zhèng yì' jī lǔ xī gōng' yún:' lǐ, fù zǐ yì zhāo mù, xiōng dì zhāo mù tóng.' cǐ míng xiōng dì jì tǒng, tóng wèi yī dài. yòu lǔ yǐn huán jì jí, jiē dāng mù wèi. yòu shàng shū pán gēng yǒu shāng jí wáng, shǐ jì yún yáng jiǎ zhì xiǎo yǐ xiōng dì sì rén xiāng chéng, gù bù chēng sì zǐ ér yuē jí wáng, míng bù jì xiōng zhī tǒng yě. yòu táng zhōng ruì jiē chù zhāo wèi, jìng wén wǔ zhāo mù tóng wèi yī shì. fú qǐng xī zǔ shì zhǐ chēng miào hào, hòu yuē zǔ bǐ, shùn zǔ shì yuē gāo zǔ, hòu yuē gāo zǔ bǐ, yì zǔ shì yuē zēng zǔ, hòu yuē zēng zǔ bǐ, zhù wén jiē chēng xiào céng sūn. xuān zǔ shì yuē huáng zǔ kǎo, hòu yuē huáng zǔ bǐ, zhù wén chēng xiào sūn. tài zǔ shì yuē huáng bó kǎo bǐ, tài zōng shì yuē huáng kǎo bǐ. měi dà jì, tài zǔ tài zōng zhāo mù tóng wèi, zhù wén bìng chēng xiào zǐ. qí bié miào chēng wèi, yì qǐng yī cǐ."
詔下禮官議。議曰:"按《春秋正義》'躋魯僖公'云:'禮,父子異昭穆,兄弟昭、穆同。'此明兄弟繼統,同為一代。又魯隱、桓繼及,皆當穆位。又《尚書》盤庚有商及王,《史記》雲陽甲至小乙兄弟四人相承,故不稱嗣子而曰及王,明不繼兄之統也。又唐中、睿皆處昭位,敬、文、武昭穆同為一世。伏請僖祖室止稱廟號,後曰祖妣,順祖室曰高祖,後曰高祖妣,翼祖室曰曾祖,後曰曾祖妣,祝文皆稱孝曾孫。宣祖室曰皇祖考,後曰皇祖妣,祝文稱孝孫。太祖室曰皇伯考妣,太宗室曰皇考妣。每大祭,太祖、太宗昭、穆同位,祝文並稱孝子。其別廟稱謂,亦請依此。"
zhào dōu shěng fù jí yì, yuē:" gǔ zhě, zǔ yǒu gōng, zōng yǒu dé, jiē xiān yǒu qí shí ér hòu zhèng qí míng. jīn tài zǔ shòu mìng kāi jī, tài zōng zuǎn chéng dà bǎo, zé bǎi shì bù tiāo zhī miào yǐ. qǐ yǒu zǔ zōng zhī miào yǐ fēn èr shì, zhāo mù zhī wèi fān wèi yī dài? rú chén děng yì, lǐ' wèi rén hòu zhě wèi zhī zǐ', yǐ zhèng fù zǐ zhī dào, yǐ dìng zhāo mù zhī yì, zé wú yí yě. bì ruò tóng wèi yī dài, zé tài zōng bù dé zì wèi shì shù, ér hé yǐ dé wèi zōng hū? bù dé wèi zōng, yòu hé yǐ dé wèi bǎi shì bù tiāo zhī zhǔ hū? chūn qiū zhèng yì yì bù yán zhāo. mù bù kě yì, cǐ yòu bù kě yǐ wèi zhèng yě. jīn ruò xù wèi liù shì, yǐ yī zhāo yī mù yán zhī, zé shàng wú huǐ miào zhī xián, xià yǒu shàn jì zhī měi, yú lǐ wèi dà shùn, yú shí wèi hé yí, hé xián ér wèi bù kě hū?" hàn lín xué shì sòng shí yán:" sān dài ér xià, xiōng dì xiāng jì zé duō, zhāo mù yì wèi, wèi zhī jiàn yě. jīn xiáng dōu shěng suǒ yì, huáng dì yú tài zǔ shì chēng sūn, qiè yǒu yí yān."
詔都省復集議,曰:"古者,祖有功,宗有德,皆先有其實而後正其名。今太祖受命開基,太宗纘承大寶,則百世不祧之廟矣。豈有祖宗之廟已分二世,昭穆之位翻為一代?如臣等議,禮'為人後者為之子',以正父子之道,以定昭、穆之義,則無疑也。必若同為一代,則太宗不得自為世數,而何以得為宗乎?不得為宗,又何以得為百世不祧之主乎?《春秋正義》亦不言昭。穆不可異,此又不可以為證也。今若序為六世,以一昭一穆言之,則上無毀廟之嫌,下有善繼之美,於禮為大順,於時為合宜,何嫌而謂不可乎?"翰林學士宋湜言:"三代而下,兄弟相繼則多,昭、穆異位,未之見也。今詳都省所議,皇帝於太祖室稱孫,竊有疑焉。"
zhào lìng lǐ guān zài yì. lǐ guān yán:" àn jì tǒng yuē:' jì yǒu zhāo mù zhě, suǒ yǐ bié fù zǐ yuǎn jìn zhǎng yòu qīn shū zhī xù ér wú luàn yě.' gōng yáng chuán, gōng sūn yīng qí wèi xiōng guī fù zhī hòu, chūn qiū wèi zhī zhòng yīng qí. hé xiū yún:' dì wú hòu xiōng zhī yì, wèi luàn zhāo mù zhī xù, shī fù zǐ zhī qīn, gù bù yán zhòng sūn, míng bù yǐ zi wèi fù sūn.' jìn hè xún yì xiōng dì bù hé jì wèi zhāo mù yún:' shāng rén liù miào, qīn miào sì, bìng qì tāng ér liù, bǐ yǒu xiōng dì sì rén xiāng xí wèi jūn zhě, biàn dāng shàng huǐ sì miào hū? rú cǐ, sì shì zhī qīn jǐn, wú fù zǔ mí zhī shén yǐ.' wēn jiào yì xiōng dì xiāng jì cáng zhǔ jiā shì zhī shì yún:' ruò yǐ yī dì wèi yī shì, zé dāng bù dé jì yú mí, nǎi bù jí shù rén zhī jì yě.' fū xiōng dì tóng shì, yú ēn jì shùn, yú yì wú fǒu. xuán zōng cháo dì jiá, huáng bó kǎo zhōng zōng huáng kǎo ruì zōng tóng liè yú mù wèi. dé zōng yì yǐ zhōng zōng wèi gāo bó zǔ. jìn wáng dǎo xún sōng yì' dà zōng wú zi, zé lì zhī zǐ', yòu yuē' wèi rén hòu zhě wèi zhī zǐ', wú xiōng dì xiāng wèi zhī wén. suǒ yǐ shě zhì qīn qǔ yuǎn shǔ zhě, gài yǐ xiōng dì yī tǐ, wú fù zǐ zhī dào gù yě. qiè yǐ qī miào zhī zhì, bǎi wáng shì zūn. zhì yú zǔ yǒu gōng, zōng yǒu dé, zé bǎi shì bù qiān zhī miào yě fù wèi zhāo, zi wèi mù, zé qiān gǔ bù kān zhī diǎn yě. jīn yì zhě yǐn hàn shū yuē:' wèi rén hòu zhě wèi zhī zǐ.' shū bù zhī dì bù wèi xiōng hòu, zi bù wèi fù sūn, chūn qiū zhī shēn zhǐ. fù wèi zhī zhāo, zi wèi zhī mù, lǐ jì zhī míng wén yě. yòu àn tài zōng xiǎng sì tài zǔ èr shí yǒu èr zài, chēng yuē' xiào dì', cǐ bù yì zhī zhì, yòu ān kě zhuī gǎi hū? táng xuán zōng wèi zhōng zōng wèi huáng bó kǎo, dé zōng wèi zhōng zōng wèi gāo bó zǔ, zé bó shì zhī chēng, fù hé bù kě? chén děng cān yì: zì jīn hé jì rì, tài zǔ tài zōng yī diǎn lǐ tóng wèi yì zuò, huáng dì yú tài zǔ réng chēng xiào zǐ, yú bìng zūn jiù zhì."
詔令禮官再議。禮官言:"按《祭統》曰:'祭有昭、穆者,所以別父子遠近長幼親疏之序而無亂也。'《公羊傳》,公孫嬰齊為兄歸父之後,《春秋》謂之仲嬰齊。何休云:'弟無後兄之義,為亂昭穆之序,失父子之親,故不言仲孫,明不以子為父孫。'晉賀循議兄弟不合繼位昭穆云:'商人六廟,親廟四,並契、湯而六,比有兄弟四人相襲為君者,便當上毀四廟乎?如此,四世之親盡,無復祖禰之神矣。'溫嶠議兄弟相繼、藏主夾室之事云:'若以一帝為一世,則當不得祭於禰,乃不及庶人之祭也。'夫兄弟同世,於恩既順,於義無否。玄宗朝禘袷,皇伯考中宗、皇考睿宗同列於穆位。德宗亦以中宗為高伯祖。晉王導、荀崧議'大宗無子,則立支子',又曰'為人後者為之子',無兄弟相為之文。所以舍至親取遠屬者,蓋以兄弟一體,無父子之道故也。竊以七廟之制,百王是尊。至於祖有功,宗有德,則百世不遷之廟也;父為昭,子為穆,則千古不刊之典也。今議者引《漢書》曰:'為人後者為之子。'殊不知弟不為兄後,子不為父孫,《春秋》之深旨。父謂之昭,子謂之穆,《禮記》之明文也。又按太宗享祀太祖二十有二載,稱曰'孝弟',此不易之制,又安可追改乎?唐玄宗謂中宗為皇伯考,德宗謂中宗為高伯祖,則伯氏之稱,復何不可?臣等參議:自今合祭日,太祖、太宗依典禮同位異坐,皇帝於太祖仍稱孝子,余並遵舊制。"
jǐng dé yuán nián, yǒu sī xiáng dìng míng dé huáng tài hòu lǐ shì shēng fù zhī lǐ:" àn táng ruì zōng zhāo chéng sù míng èr hòu, xiān tiān chū, yǐ zhāo chéng pèi kāi yuán mò, yǐ sù míng fù. cǐ shí rú guān míng chén, bù wǔ xiāng jiē, zōng miào zhòng shì, bì yǒu jù yī. tuī zhī guī mén, yì kě nǐ yì. jìn biāo qí jiāng jūn wēn jiào yǒu sān fū rén, jiào hōng, zhào wèn xué guān chén shū. shū wèi qín hàn zhī hòu, fèi yī qǔ jiǔ nǚ zhī zhì, qī zú gèng qǔ, wú fù jì shì, shēng jì jiā lǐ, wáng bù yīng biǎn. cháo zhǐ yǐ lǐ shì zú yú jiào zhī wēi shí, bù zhān zèng diǎn wáng hé èr shì zhuī jiā zhāng shòu. táng tài zǐ shǎo fù zhèng yú qìng jiāng lì jiā miào, zǔ yǒu èr fū rén. lǐ guān wéi gōng sù yì yǔ shū tóng. lüè jī lǐ wén, cān zhū gù shì, èr fū rén bìng fù, yú lǐ wèi yí. gōng wéi yì dé huáng hòu jiǔ cóng shēng fù, suī xiān hòu yǒu shū, zài zūn qīn zé yī, qǐng tóng liè tài zōng shì, yǐ xiān hòu cì zhī." zhào shàng shū shěng jí yì, xián rú lǐ guān zhī qǐng, fù shén zhǔ yú tài miào.
景德元年,有司詳定明德皇太后李氏升祔之禮:"按唐睿宗昭成、肅明二後,先天初,以昭成配;開元末,以肅明祔。此時儒官名臣,步武相接,宗廟重事,必有據依。推之閨門,亦可擬議。晉驃騎將軍溫嶠有三夫人,嶠薨,詔問學官陳舒。舒謂秦、漢之後,廢一娶九女之制,妻卒更娶,無復繼室,生既加禮,亡不應貶。朝旨以李氏卒於嶠之微時,不沾贈典;王、何二氏追加章綬。唐太子少傅鄭餘慶將立家廟,祖有二夫人。禮官韋公肅議與舒同。略稽禮文,參諸故事,二夫人並祔,於理為宜。恭惟懿德皇后久從升祔,雖先後有殊,在尊親則一,請同列太宗室,以先後次之。"詔尚書省集議,咸如禮官之請,祔神主於太廟。
gān xìng yuán nián shí yuè, fèng zhēn zōng shén zhǔ fù miào, yǐ zhāng mù huáng hòu guō shì pèi. kāng dìng yuán nián, zhí mì gé zhào xī yán zòu:" tài miào zì lái yǒu qǐn wú miào, yīn táng wèi shì, dōng xī shí liù jiān, nèi shí sì jiān wèi qī shì, liǎng shǒu gè yī jiā shì. àn lǐ, tiān zǐ qī miào, qīn miào wǔ tiāo miào èr. jù gǔ zé xī shùn èr shén dāng qiān. guó jiā dào guān fó sì, bìng jiàn bié diàn, fèng ān shén yù, qǐ ruò měi zhǔ wèi yī miào yī qǐn. huò qián lì yī miào, yǐ jīn shí liù jiān wèi qǐn, gèng lì yī tiāo miào, zhú shì gè tí miào hào. kòu bǎo shén yù wù, yí xiāo huǐ zhī." tóng pàn tài cháng sì sòng qí yán:" zhōu zhì yǒu miào yǒu qǐn, yǐ xiàng rén jūn qián yǒu zhāo hòu yǒu qǐn yě. miào cáng mù zhǔ, qǐn cáng yì guān. zhì qín nǎi chū qǐn yú mù cè, gù líng shàng gèng chēng qǐn diàn, hòu shì yīn zhī. jīn zōng miào wú qǐn, gài běn yú zī. zhèng kāng chéng wèi zhōu zhì lì èr zhāo èr mù, yǔ tài zǔ wén wǔ gòng wèi qī miào, cǐ yī jiā zhī shuō, wèi zú yuán zhèng. zì xún qīng wáng sù děng jiē yún tiān zǐ qī miào, zhū hóu wǔ, dài fū sān, shì yī, jiàng shā yǐ liǎng. zé guó jiā qī shì zhī shù, bù yòng kāng chéng zhī shuō yě. xī zǔ zhì zhēn zōng fāng jí liù shì, bù yīng biàn lì tiāo miào. zì zhōu hàn měi dì gè lì miào, jìn sòng yǐ lái duō tóng diàn yì shì, guó cháo yǐ qī shì dài qī miào, xiāng chéng yǐ jiǔ, bù kě qīng gǎi. zhōu lǐ:' tiān fǔ zhǎng zǔ miào zhī shǒu cáng.' bǎo wù shì chuán zhě jiē zài yān. qí shén yù fǎ wù bǎo lù kòu chuáng, qǐng bié wèi kù cáng zhī." zì shì shì tí miào hào, ér jiàn shén yù kù yān.
乾興元年十月,奉真宗神主祔廟,以章穆皇后郭氏配。康定元年,直秘閣趙希言奏:"太廟自來有寢無廟,因堂為室,東西十六間,內十四間為七室,兩首各一夾室。按禮,天子七廟,親廟五、祧廟二。據古則僖、順二神當遷。國家道觀佛寺,並建別殿,奉安神御,豈若每主為一廟一寢。或前立一廟,以今十六間為寢,更立一祧廟,逐室各題廟號。釦寶神御物,宜銷毀之。"同判太常寺宋祁言:"周制有廟有寢,以象人君前有朝後有寢也。廟藏木主,寢藏衣冠。至秦乃出寢於墓側,故陵上更稱寢殿,後世因之。今宗廟無寢,蓋本於茲。鄭康成謂周制立二昭二穆,與太祖、文、武共為七廟,此一家之說,未足援正。自荀卿、王肅等皆雲天子七廟,諸侯五,大夫三,士一,降殺以兩。則國家七世之數,不用康成之說也。僖祖至真宗方及六世,不應便立祧廟。自周、漢每帝各立廟,晉、宋以來多同殿異室,國朝以七室代七廟,相承已久,不可輕改。《周禮》:'天府掌祖廟之守藏。'寶物世傳者皆在焉。其神御法物、寶盝、釦床,請別為庫藏之。"自是室題廟號,而建神御庫焉。
jiā yòu nián, rén zōng jiāng fù miào, xiū fèng tài miào shǐ cài xiāng shàng bā shì tú, wèi shí bā jiān. chū, lǐ yuàn qǐng zēng miào shì, sūn biàn děng yǐ wèi:" qī shì zhī miào, jù fù zǐ ér yán, xiōng dì zé zhāo mù tóng, bù dé yǐ shì shù zhī. miào yǒu shǐ zǔ yǒu tài zǔ yǒu tài zōng yǒu zhōng zōng. ruò yǐ yī jūn wèi yī shì, zé xiǎo yǐ zhī jì bù jí qí fù. gù jìn zhī miào shí yī shì ér liù shì, táng zhī miào shí yī shì ér jiǔ shì. guó cháo tài zǔ zhī shì, tài zōng chēng xiào dì, zhēn zōng chēng xiào zǐ, dà xíng chēng xiào sūn. ér dì jiá tú: tài zǔ tài zōng tóng jū zhāo wèi, nán xiàng zhēn zōng jū mù wèi, běi xiàng. gài xiān cháo jī yòng gǔ lǐ, zhe zhī sì diǎn. dà xíng shén zhǔ fù miào, qǐng zēng wèi bā shì, yǐ bèi tiān zǐ shì qī shì zhī lǐ." lú shì zōng sī mǎ guāng yǐ wèi:" tài zǔ yǐ shàng zhī zhǔ, suī shǔ zūn yú tài zǔ, qīn jǐn zé qiān. rù hàn yuán zhī shì, tài shàng miào zhǔ yì yú qǐn yuán wèi míng zhī shì, chù shì miào zhǔ qiān yú yuán yì jìn wǔ fù miào, qiān zhēng xī fǔ jūn huì dì fù miào, qiān yù zhāng fǔ jūn. zì shì yǐ xià, dà dǐ guò liù shì zé qiān. gài tài zǔ wèi zhèng dōng xiàng, gù shàng sì sān zhāo sān mù sì zhèng dōng xiàng, zé bìng zhāo mù wèi qī shì. táng chū sì sì shì, tài zōng zēng sì liù shì. jí tài zōng fù miào, zé qiān hóng nóng fǔ jūn, gāo zōng fù miào, yòu qiān xuān dì, jiē sì liù shì, qián shì chéng fǎ yě. xuán zōng lì jiǔ shì sì bā shì, shì bù jīng jiàn. ruò yǐ tài zǔ tài zōng wèi yī shì, zé dà xíng fù miào, xī zǔ qīn jǐn, dāng qiān jiā shì, sì sān zhāo sān mù, yú xiān wáng diǎn lǐ jí jìn shì zhī zhì, wú bù fú hé." biàn děng fù yì yuē:" zì táng zhì zhōu, miào zhì bù tóng, ér jiē qī shì. zì zhōu yǐ shàng, suǒ wèi tài zǔ, fēi shǐ shòu mìng zhī zhǔ, tè shǐ fēng zhī jūn ér yǐ. jīn xī zǔ suī fēi shǐ fēng zhī jūn, yào wèi lì miào zhī zǔ, fāng miào shù wèi guò qī shì, suì huǐ qí miào, qiān qí zhǔ, kǎo zhī sān dài, lǐ wèi yǒu cǐ. hàn wèi jí táng yī shí zhī yì, kǒng wèi hé xiān wáng zhì lǐ zhī yì." nǎi cún xī zǔ shì yǐ bèi qī shì.
嘉祐年,仁宗將祔廟,修奉太廟使蔡襄上八室圖,為十八間。初,禮院請增廟室,孫抃等以為:"七世之廟,據父子而言,兄弟則昭、穆同,不得以世數之。廟有始祖、有太祖、有太宗、有中宗。若以一君為一世,則小乙之祭不及其父。故晉之廟十一室而六世,唐之廟十一室而九世。國朝太祖之室,太宗稱孝弟,真宗稱孝子,大行稱孝孫。而《禘袷圖》:太祖、太宗同居昭位,南向;真宗居穆位,北向。蓋先朝稽用古禮,著之祀典。大行神主祔廟,請增為八室,以備天子事七世之禮。"盧士宗、司馬光以為:"太祖已上之主,雖屬尊於太祖,親盡則遷。入漢元之世,太上廟主瘞於寢園;魏明之世,處士廟主遷於園邑;晉武祔廟,遷征西府君;惠帝祔廟,遷豫章府君。自是以下,大抵過六世則遷。蓋太祖未正東向,故上祀三昭三穆;巳正東向,則並昭、穆為七世。唐初祀四世,太宗增祀六世。及太宗祔廟,則遷弘農府君,高宗祔廟,又遷宣帝,皆祀六世,前世成法也。玄宗立九室祀八世,事不經見。若以太祖、太宗為一世,則大行祔廟,僖祖親盡,當遷夾室,祀三昭三穆,於先王典禮及近世之制,無不符合。"抃等複議曰:"自唐至周,廟制不同,而皆七世。自周以上,所謂太祖,非始受命之主,特始封之君而已。今僖祖雖非始封之君,要為立廟之祖,方廟數未過七世,遂毀其廟,遷其主,考之三代,禮未有此。漢、魏及唐一時之議,恐未合先王制禮之意。"乃存僖祖室以備七室。
zhì píng sì nián, yīng zōng jiāng fù miào, tài cháng lǐ yuàn qǐng yǐ shén zhǔ fù dì bā shì, tiāo cáng xī zǔ jí wén yì huáng hòu shén zhǔ yú xī jiā shì. zì rén zōng ér shàng, yǐ cì dì qiān. hàn lín chéng zhǐ zhāng fāng píng děng yì:" tóng táng bā shì, miào zhì yǐ dìng, xī zǔ dāng tiāo, hé yú diǎn lǐ." nǎi yú jiǔ yuè fèng ān bā shì shén zhǔ, tiāo xī zǔ jí hòu, fù yīng zōng, bà xī zǔ huì jí wén yì huáng hòu jì rì.
治平四年,英宗將祔廟,太常禮院請以神主祔第八室,祧藏僖祖及文懿皇后神主於西夾室。自仁宗而上,以次遞遷。翰林承旨張方平等議:"同堂八室,廟制已定,僖祖當祧,合於典禮。"乃於九月奉安八室神主,祧僖祖及後,祔英宗,罷僖祖諱及文懿皇后忌日。
xī níng wǔ nián, zhōng shū mén xià yán:" xī zǔ yǐ shàng shì cì, bù kě dé ér zhī, zé xī zǔ yǒu miào, yǔ shāng zhōu qì jì yí wú yǐ yì. jīn huǐ qí miào ér cáng zhǔ jiā shì, tì zǔ kǎo zhī zūn ér xià fù yú zi sūn, dài fēi suǒ yǐ shùn zǔ zōng xiào xīn shì wáng rú cún zhī yì. qǐng yǐ suǒ zòu fù liǎng zhì yì, qǔ qí dāng zhě." shí wáng ān shí wèi xiāng, bù zhǔ tiāo qiān zhī shuō, gù fù yǒu shì qǐng.
熙寧五年,中書門下言:"僖祖以上世次,不可得而知,則僖祖有廟,與商周契、稷疑無以異。今毀其廟而藏主夾室,替祖考之尊而下祔於子孫,殆非所以順祖宗孝心、事亡如存之義。請以所奏付兩制議,取其當者。"時王安石為相,不主祧遷之說,故復有是請。
hàn lín xué shì yuán jiàng děng shàng yì yuē:" zì gǔ shòu mìng zhī wáng, jì yǐ gōng dé xiǎng yǒu tiān xià, jiē tuī qí běn tǒng yǐ zūn shì qí zǔ. gù shāng zhōu yǐ qì jì yǒu gōng yú táng yú zhī jì, gù wèi zhī zǔ yǒu gōng, ruò bì yǐ yǒu gōng ér wèi zǔ, zé xià hòu shì bù jiāo gǔn yǐ. jīn tài zǔ shòu mìng zhī chū, lì qīn miào, zì xī zǔ yǐ shàng shì cì, jì bù kě zhī, zé xī zǔ zhī wèi shǐ zǔ wú yí yǐ. tǎng wèi xī zǔ bù dāng bǐ qì jì wèi shǐ zǔ, shì shǐ tiān xià zhī rén bù fù zhī zūn zǔ, ér zi sūn dé yǐ yǒu gōng jiā qí zǔ kǎo yě. chuán yuē:' huǐ miào zhī zhǔ, chén yú tài zǔ wèi huǐ miào zhī zhǔ, jiē shēng, hé shí yú tài zǔ.' jīn qiān xī zǔ zhī zhǔ, cáng yú tài zǔ zhī shì, zé shì sì zǔ jiá jì zhī rì, jiē jiàng ér hé shí yě. qǐng yǐ xī zǔ zhī miào wèi tài zǔ, zé hé yú xiān wáng lǐ yì." hàn lín xué shì hán wéi yì yuē:" xī xiān wáng yǒu tiān xià, jī qí jī yè zhī suǒ qǐ, fèng yǐ wèi tài zǔ. gù zi xià xù shī, chēng wén wǔ zhī gōng qǐ yú hòu jì. hòu shì yǒu tiān xià zhě, tè qǐ wú suǒ yīn, gù suì wèi yī dài tài zǔ. tài zǔ huáng dì gōng dé zhuō rán, wèi sòng tài zǔ, wú shǎo yì zhě. xī zǔ suī wèi gāo zǔ, rán yǎng jī gōng yè, wèi jiàn suǒ yīn, shàng xún shì xì, yòu bù zhī suǒ yǐ shǐ, ruò yǐ suǒ shì qì jì fèng zhī, qiè kǒng yú gǔ wú kǎo, ér yú jīn yì suǒ wèi ān. jīn zhī miào shì yǔ gǔ shū zhì, gǔ zhě měi miào yì gōng, jīn zǔ zōng tóng chù yī shì, zé xī jiā shì zài shùn zǔ zhī yòu, kǎo zhī zūn bēi zhī cì, shì yì wú xián."
翰林學士元絳等上議曰:"自古受命之王,既以功德享有天下,皆推其本統以尊事其祖。故商、周以契、稷有功於唐、虞之際,故謂之祖有功,若必以有功而為祖,則夏后氏不郊鯀矣。今太祖受命之初,立親廟,自僖祖以上世次,既不可知,則僖祖之為始祖無疑矣。儻謂僖祖不當比契、稷為始祖,是使天下之人不復知尊祖,而子孫得以有功加其祖考也。《傳》曰:'毀廟之主,陳於太祖;未毀廟之主,皆升,合食於太祖。'今遷僖祖之主,藏於太祖之室,則是四祖袷祭之日,皆降而合食也。請以僖祖之廟為太祖,則合於先王禮意。"翰林學士韓維議曰:"昔先王有天下,跡其基業之所起,奉以為太祖。故子夏序《詩》,稱文、武之功起於后稷。後世有天下者,特起無所因,故遂為一代太祖。太祖皇帝功德卓然,為宋太祖,無少議者。僖祖雖為高祖,然仰跡功業,未見所因,上尋世系,又不知所以始,若以所事契、稷奉之,竊恐於古無考,而於今亦所未安。今之廟室與古殊制,古者每廟異宮,今祖宗同處一室,則西夾室在順祖之右,考之尊卑之次,似亦無嫌。"
tiān zhāng gé dài zhì sūn gù qǐng:" tè wèi xī zǔ lì shì, yóu tài zǔ ér shàng, qīn jǐn dié huǐ zhī zhǔ jiē cáng zhī. dāng dì jiá shí, yǐ xī zǔ quán jū dōng xiàng zhī wèi, tài zǔ shùn zhāo mù zhī liè ér cóng zhī, qǔ huǐ miào zhī zhǔ ér hé shí, zé xī zǔ zhī zūn zì yǒu suǒ shēn. yǐ xī zǔ lì miào wèi fēi, zé zhōu rén bié miào jiāng yuán, bù kě wèi fēi lǐ." mì gé xiào lǐ wáng jiè qǐng yī zhōu guān shǒu tiāo zhī zhì, chuàng tiāo miào yǐ fèng xī zǔ, shù bù xià fù zi sūn jiā shì, yǐ tì yuǎn zǔ zhī zūn.
天章閣待制孫固請:"特為僖祖立室,由太祖而上,親盡迭毀之主皆藏之。當禘袷時,以僖祖權居東向之位,太祖順昭穆之列而從之,取毀廟之主而合食,則僖祖之尊自有所申。以僖祖立廟為非,則周人別廟姜嫄,不可謂非禮。"秘閣校理王介請依《周官》守祧之制,創祧廟以奉僖祖,庶不下祔子孫夾室,以替遠祖之尊。
dì yǐ wéi zhī shuō jìn shì, ér ān shí yǐ wéi yán jiā shì zài yòu wèi zūn wèi fēi lǐ, dì yì rán zhī. yòu ān shí yǐ zūn xī zǔ wèi shǐ zǔ, zé jiāo sì dāng yǐ pèi tiān, ruò zōng sì míng táng, zé tài zǔ tài zōng dāng dié pèi dì. yòu yí míng táng yǐ yīng zōng pèi tiān, yǔ xī zǔ wèi fēi shǐ zǔ zhī shuō. suì xià lǐ guān xiáng dìng.
帝以維之說近是,而安石以維言夾室在右為尊為非理,帝亦然之。又安石以尊僖祖為始祖,則郊祀當以配天,若宗祀明堂,則太祖、太宗當迭配帝。又疑明堂以英宗配天,與僖祖為非始祖之說。遂下禮官詳定。
tóng pàn tài cháng sì jiān lǐ yí shì zhāng shī yán děng yì:" xī shāng zhōu zhī xìng, běn yú qì jì, gù fèng zhī wèi tài zǔ. hòu shì shòu mìng zhī jūn, gōng yè tè qǐ, bù yīn xiān dài, zé qīn miào dié huǐ, shēn zì wèi zǔ. zhèng xuán yún' xià wǔ miào wú tài zǔ, yǔ yǔ èr zhāo èr mù ér yǐ', zhāng jiàn yún' xià hòu yǐ yǔ shǐ fēng, suì wèi bù qiān zhī zǔ' shì yě. ruò shǐ fēng shì jìn, shàng yǒu qīn miào, zé nǐ zǔ shàng qiān, ér tài zǔ bù huǐ. wèi zǔ wǔ dì zé chù shì dié huǐ, táng zǔ jǐng dì zé hóng nóng dié huǐ, cǐ qián shì zǔ qí shǐ fēng zhī jūn, yǐ fǎ qì jì zhī míng lì yě. táng hán yù yǒu yán:' shì yì shāng zhōu, lǐ cóng ér biàn.' jìn láng yá wáng dé wén yuē:' qī miào zhī yì, zì yóu dé hòu liú guāng, xiǎng sì jí yuǎn, fēi shì wèi tài zǔ shēn zūn zǔ zhī sì.' qí shuō shì yě. lǐ, tiān zǐ qī miào, ér tài zǔ zhī yuǎn jìn bù kě yǐ bì, dàn yún sān zhāo sān mù yǔ tài zǔ zhī miào ér qī, wèi cháng yán qīn guǎng zhī shǒu, bì wèi shǐ zǔ yě. guó jiā yǐ xī zǔ qīn jǐn ér tiāo zhī, fèng jǐng yòu zhī zhào, yǐ tài zǔ wèi dì zhě zhī zǔ, shì hé yú lǐ yǐ. zhāng zhāo rèn chè zhī tú, bù néng yuǎn tuī lóng jí zhī zhì, yīn yuán jìn bǐ, qǐng jiàn sì miào, suì shǐ tiān zǐ zhī lǐ xià tóng zhū hóu. ruò shǐ miào shù bèi liù, zé gèng dāng shàng tuī liǎng shì, ér xī zǔ cì zài dì sān, yì wèi kě wèi zhī shǐ zǔ yě. jǐn àn jiàn lóng sì nián, qīn jiāo chóng pèi bù jí xī zǔ. kāi guó yǐ lái, dà jì xū qí dōng xiàng, sī nǎi zǔ zōng yǐ xíng zhī yì. qǐng lüè fǎng zhōu guān shǒu tiāo zhī zhì, zhú bié miào yǐ cáng xī zǔ shén zhǔ, dà jì zhī suì, sì yú qí shì. tài miào zé yī yī jiù zhì, xū dōng xiàng zhī wèi. jiāo pèi zhī lǐ, zé réng qí jiù."
同判太常寺兼禮儀事張師顏等議:"昔商、周之興,本於契、稷,故奉之為太祖。後世受命之君,功業特起,不因先代,則親廟迭毀,身自為祖。鄭玄雲'夏五廟無太祖,禹與二昭二穆而已',張薦雲'夏後以禹始封,遂為不遷之祖'是也。若始封世近,上有親廟,則擬祖上遷,而太祖不毀。魏祖武帝則處士迭毀,唐祖景帝則弘農迭毀,此前世祖其始封之君,以法契、稷之明例也。唐韓愈有言:'事異商、周,禮從而變。'晉琅邪王德文曰:'七廟之義,自由德厚流光,享祀及遠,非是為太祖申尊祖之祀。'其說是也。禮,天子七廟,而太祖之遠近不可以必,但云三昭三穆與太祖之廟而七,未嘗言親廣之首,必為始祖也。國家以僖祖親盡而祧之,奉景祐之詔,以太祖為帝者之祖,是合於禮矣。張昭、任徹之徒,不能遠推隆極之制,因緣近比,請建四廟,遂使天子之禮下同諸侯。若使廟數備六,則更當上推兩世,而僖祖次在第三,亦未可謂之始祖也。謹按建隆四年,親郊崇配不及僖祖。開國以來,大祭虛其東向,斯乃祖宗已行之意。請略仿《周官》守祧之制,築別廟以藏僖祖神主,大祭之歲,祀於其室。太廟則一依舊制,虛東向之位。郊配之禮,則仍其舊。"
tóng zhī tài cháng lǐ yuàn sū zhuó qǐng:" jí jǐng líng gōng fù xī zǔ, jí yǔ táng fù xiàn yì èr zǔ yú xìng shèng míng dé miào, lǐ yì wú yì." tóng pàn lǐ yuàn zhōu mèng yáng děng yán:" zì xī zǔ ér shàng, shì cì mò zhī, zé xī zǔ wèi shǐ zǔ wú yí, yí yǐ xī zǔ pèi gǎn shēng dì." zhāng héng qǐng:" zūn xī zǔ wèi shǐ zǔ, ér cì tiāo shùn zǔ, yǐ hé zǐ wèi fù qū zhī yì. tuī xī zǔ yòu gǎn shēng zhī sì, ér bà xuān zǔ pèi wèi, yǐ hé zǔ yǐ sūn zūn zhī yì, yú qiě rú jiù zhì." ér féng jīng yù yǐ tài zǔ zhèng dōng xiàng zhī wèi, ān shí lì zhǔ yuán jiàng chū yì, suì cóng zhī. dì wèn:" pèi tiān shú shǐ?" ān shí yuē:" xuān zǔ jiàn pèi gǎn shēng dì, yù gǎi yǐ xī zǔ pèi." dì rán zhī. yú shì qǐng fèng xī zǔ shén zhǔ wèi shǐ zǔ, qiān shùn zǔ shén zhǔ jiā shì, yǐ xī zǔ pèi gǎn shēng dì sì. zhào xià tài cháng lǐ yuàn xiáng dìng yí zhù. ān shí běn yì yǐ xī zǔ pèi tiān, dì bù xǔ, gù gèng yǐ pèi gǎn shēng dì yān.
同知太常禮院蘇梲請:"即景靈宮祔僖祖,即與唐祔獻、懿二祖於興聖、明德廟,禮意無異。"同判禮院周孟陽等言:"自僖祖而上,世次莫知,則僖祖為始祖無疑,宜以僖祖配感生帝。"章衡請:"尊僖祖為始祖,而次祧順祖,以合子為父屈之義。推僖祖侑感生之祀,而罷宣祖配位,以合祖以孫尊之義,余且如舊制。"而馮京欲以太祖正東向之位,安石力主元絳初議,遂從之。帝問:"配天孰始?"安石曰:"宣祖見配感生帝,欲改以僖祖配。"帝然之。於是請奉僖祖神主為始祖,遷順祖神主夾室,以僖祖配感生帝祀。詔下太常禮院詳定儀注。安石本議以僖祖配天,帝不許,故更以配感生帝焉。
yuán fēng yuán nián, xiáng dìng jiāo miào lǐ wén suǒ tú shàng bā miào yì gōng zhī zhì, yǐ shǐ zǔ jū zhōng, fēn zhāo mù wèi zuǒ yòu. zì běi ér nán, xī zǔ wèi shǐ zǔ yì zǔ tài zǔ tài zōng rén zōng wèi mù, zài yòu xuān zǔ zhēn zōng yīng zōng wèi zhāo, zài zuǒ. jiē nán miàn běi shàng. lù diàn yán:" tài zǔ zhī miào bǎi shì bù qiān, sān zhāo sān mù, qīn jǐn zé dié huǐ. rú zhōu yǐ hòu jì wèi tài zǔ, wáng jì wèi zhāo, wén wáng wèi mù, wǔ wáng wèi zhāo, chéng wáng wèi mù, kāng wáng wèi zhāo, zhāo wáng wèi mù, qí hòu mù wáng rù miào, wáng jì qīn jǐn ér qiān, zé wén wáng yí jū zhāo wèi, wǔ wáng yí jū mù wèi, chéng wáng zhāo wáng yí jū zhāo wèi, kāng wáng mù wáng yí jū mù wèi, suǒ wèi fù zhāo zi mù shì yě. shuō zhě yǐ zhāo cháng wèi zhāo, mù cháng wèi mù, zé zūn bēi shī xù." fù tú shàng bā miào zhāo mù zhī zhì, yǐ yì zǔ tài zǔ tài zōng rén zōng wèi zhāo, zài zuǒ xuān zǔ zhēn zōng yīng zōng wèi mù, zài yòu. jiē nán miàn běi shàng.
元豐元年,詳定郊廟禮文所圖上八廟異宮之制,以始祖居中,分昭穆為左右。自北而南,僖祖為始祖;翼祖、太祖、太宗、仁宗為穆,在右;宣祖、真宗、英宗為昭,在左。皆南面北上。陸佃言:"太祖之廟百世不遷,三昭三穆,親盡則迭毀。如周以后稷為太祖,王季為昭,文王為穆,武王為昭,成王為穆,康王為昭,昭王為穆,其後穆王入廟,王季親盡而遷,則文王宜居昭位,武王宜居穆位,成王、昭王宜居昭位,康王、穆王宜居穆位,所謂父昭子穆是也。說者以昭常為昭,穆常為穆,則尊卑失序。"復圖上八廟昭穆之制,以翼祖、太祖、太宗、仁宗為昭,在左;宣祖、真宗、英宗為穆,在右。皆南面北上。
hé xún zhí tú shàng bā miào yì gōng, yǐn xī níng yí: xī zǔ zhèng dōng xiàng zhī wèi, shùn zǔ xuān zǔ zhēn zōng yīng zōng nán miàn wèi zhāo, yì zǔ tài zǔ tài zōng rén zōng běi miàn wèi mù, zhèng dé zǔ zōng jì xù dé hòu liú guāng zhī běn yì. yòu yǐ jìn sūn yù táng jiǎ gōng yàn yán" shǐ zǔ jū zhōng, sān zhāo zài zuǒ, nán miàn xī shàng sān mù zài yòu, nán miàn dōng shàng." wèi liǎng tú shàng zhī. yòu yuán jì fǎ, yán:" yì zǔ xuān zǔ zài èr tiāo zhī wèi, yóu tóng zǔ mí zhī miào, jiē yuè jì zhī, yǔ qīn miào yī děng, wú qīn shū yuǎn jìn zhī shā. shùn zǔ shí qù tiāo zhī zhǔ, ruò yǒu sì shí qí dǎo, yóu dāng jiù tán shòu jì. qǐng zì jīn èr tiāo shén zhǔ, shā yú qīn miào, sì shí zhī jì, xiǎng cháng nǎi zhǐ, bù jí dà zhēng, bù jiàn xīn wù. qù tiāo shén zhǔ, yǒu dǎo zé wèi tán ér jì, shù hé diǎn lǐ." yòu qǐng jiàn xīn miào yú shǐ zǔ zhī xī, lüè rú gǔ fāng míng tán zhì. yǒu zhào, qí miào zhì chéng rì qǔ zhǐ.
何洵直圖上八廟異宮,引熙寧儀:僖祖正東向之位,順祖、宣祖、真宗、英宗南面為昭,翼祖、太祖、太宗、仁宗北面為穆,正得祖宗繼序、德厚流光之本意。又以晉孫毓、唐賈公彥言"始祖居中,三昭在左,南面西上;三穆在右,南面東上。"為兩圖上之。又援《祭法》,言:"翼祖、宣祖在二祧之位,猶同祖禰之廟,皆月祭之,與親廟一等,無親疏遠近之殺。順祖實去祧之主,若有四時祈禱,猶當就壇受祭。請自今二祧神主,殺於親廟,四時之祭,享嘗乃止,不及大烝,不薦新物。去祧神主,有禱則為壇而祭,庶合典禮。"又請建新廟於始祖之西,略如古方明壇制。有詔,俟廟製成日取旨。
sān nián, lǐ wén suǒ yán:" gǔ zhě zōng miào wèi shí shì yǐ cáng zhǔ, wèi zhī zōng shí. fū fù yī tǐ, tóng jǐ gòng láo. yī shì zhī zhōng, yǒu zuǒ zhǔ yòu zhǔ zhī bié, zhèng miào zhī zhǔ, gè cáng miào shì xī bì zhī zhōng qiān miào zhī zhǔ, cáng yú tài zǔ tài shì běi bì zhī zhōng, qí kǎn qù dì liù chǐ yī cùn. jīn tài miào cáng zhǔ zhī shì, dì hòu yì chù, qiān zhǔ réng cáng xī jiā shì, qiú zhī yú lǐ, yǒu suǒ wèi hé. qǐng xīn miào chéng, bìng zūn gǔ zhì." cóng zhī. èr yuè, cí shèng guāng xiàn huáng hòu fù miào, qián èr rì, gào tiān dì shè jì tài miào huáng hòu miào rú gù shì. zhì rì, fèng shén zhǔ xiān yì xī zǔ shì, cì yì zǔ shì, cì xuān zǔ shì, cì tài zǔ shì, cì tài zōng shì. cì tài zōng yǔ yì dé huáng hòu míng dé huáng hòu tóng yī zhù, cì xiǎng yuán dé huáng hòu. cí shèng guāng xiàn huáng hòu, yì zhuàn wèi yì zhù, xíng fù yè lǐ. cì zhēn zōng shì, cì rén zōng shì, cì yīng zōng shì. lǐ bì, fèng shén zhǔ guī rén zōng shì.
三年,禮文所言:"古者宗廟為石室以藏主,謂之宗祏。夫婦一體,同幾共牢。一室之中,有左主、右主之別,正廟之主,各藏廟室西壁之中;遷廟之主,藏於太祖太室北壁之中,其埳去地六尺一寸。今太廟藏主之室,帝後異處,遷主仍藏西夾室,求之於禮,有所未合。請新廟成,並遵古制。"從之。二月,慈聖光獻皇后祔廟,前二日,告天地、社稷、太廟、皇后廟如故事。至日,奉神主先詣僖祖室,次翼祖室,次宣祖室,次太祖室,次太宗室。次太宗與懿德皇后、明德皇后同一祝,次享元德皇后。慈聖光獻皇后,異饌位、異祝,行祔謁禮。次真宗室,次仁宗室,次英宗室。禮畢,奉神主歸仁宗室。
yuán fēng liù nián liù yuè, xiào huì xiào zhāng shū dé zhāng huái sì hòu shēng fù, zhǔn zhāng xiàn míng sù zhāng yì èr hòu, shēng fù lǐ bì, dì xiǎng tài miào, zhǐ xíng shēng fù xiǎng lǐ jí jì qī sì, quán bà mèng dōng jiàn xiǎng, réng yǐ pèi jì xiān hòu wèi xù. bā nián, lǐ bù tài cháng sì yán:" zhào shū dìng qī shì bā shì zhī zhì. jīn shén zōng huáng dì chóng fù, yì zǔ zài qī shì zhī wài, yǔ jiǎn mù huáng hòu tiāo cáng yú xī jiā shì, zhì shí shì zhōng." shí yī yuè dīng yǒu, fù shén zōng shén zhǔ yú dì bā shì. zì yīng zōng shàng zhì xuān zǔ yǐ cì shēng qiān. shào shèng yuán nián èr yuè, fù xuān rén shèng liè huáng hòu yú tài miào.
元豐六年六月,孝惠、孝章、淑德、章懷四後升祔,准章獻明肅、章懿二後,升祔禮畢,遞享太廟,止行升祔享禮及祭七祀,權罷孟冬薦享,仍以配繼先後為序。八年,禮部太常寺言:"詔書定七世八室之制。今神宗皇帝崇祔,翼祖在七世之外,與簡穆皇后祧藏於西夾室,置石室中。"十一月丁酉,祔神宗神主於第八室。自英宗上至宣祖以次升遷。紹聖元年二月,祔宣仁聖烈皇后於太廟。
yuán fú sān nián, lǐ bù tài cháng sì yán:" zhé zōng shēng fù, yí rú jìn chéng dì gù shì, yú tài miào diàn zēng yī shì, hòu fù miào rì, shén zhǔ fù dì jiǔ shì." zhào xià shì cóng guān yì, jiē rú suǒ yán. cài jīng yì:" yǐ zhé zōng sì shén zōng dà tǒng, fù zǐ xiāng chéng, zì dāng wèi shì. jīn ruò bù tiāo yuǎn zǔ, bù yǐ zhé zōng wèi shì, zé sān zhāo sì mù yǔ tài zǔ zhī miào ér bā. yí shēn kǎo zài jí, qiān fù rú lǐ." lù diàn céng zhào děng yì:" guó cháo zì xī zǔ ér xià shǐ bèi qī miào, gù yīng zōng fù miào, zé qiān shùn zǔ, shén zōng fù miào, zé qiān yì zǔ. jīn zhé zōng yú shén zōng, fù zǐ yě, rú lǐ guān yì, zé miào zhōng dāng yǒu bā shì. kuàng táng wén zōng jí wèi zé qiān sù zōng, yǐ jìng zōng wèi yī shì, gù shì bù yuǎn. zhé zōng fù miào, dāng yǐ shén zōng wèi zhāo, shàng qiān xuān zǔ, yǐ hé gǔ sān zhāo sān mù zhī yì." xiān shì, lǐ qīng chén wèi lǐ bù shàng shū, shǒu jiàn zēng shì zhī yì, shì láng zhào tǐng zhī děng hé zhī. huì qīng chén wèi mén xià shì láng, lùn zhě duō cóng qí yì, wéi jīng diàn děng yì yì. èr yì jì shàng, qīng chén biàn shuō shén lì, dì qì cóng yān.
元符三年,禮部太常寺言:"哲宗升祔,宜如晉成帝故事,於太廟殿增一室,候祔廟日,神主祔第九室。"詔下侍從官議,皆如所言。蔡京議:"以哲宗嗣神宗大統,父子相承,自當為世。今若不祧遠祖,不以哲宗為世,則三昭四穆與太祖之廟而八。宜深考載籍,遷祔如禮。"陸佃、曾肇等議:"國朝自僖祖而下始備七廟,故英宗祔廟,則遷順祖,神宗祔廟,則遷翼祖。今哲宗於神宗,父子也,如禮官議,則廟中當有八世。況唐文宗即位則遷肅宗,以敬宗為一世,故事不遠。哲宗祔廟,當以神宗為昭,上遷宣祖,以合古三昭三穆之義。"先是,李清臣為禮部尚書,首建增室之議,侍郎趙挺之等和之。會清臣為門下侍郎,論者多從其議,惟京、佃等議異。二議既上,清臣辯說甚力,帝迄從焉。
liù yuè, lǐ bù qǐng yòng tài miào dōng jiā shì fèng ān zhé zōng shén zhǔ. tài cháng shǎo qīng sūn jié yán:" xiān dì shén zhǔ, cuò zhī jiā shì, jí shì bù dé fù yú zhèng miào, yǔ qián zhào zēng jiàn yī shì zhī yì bù tóng. zuó yòng jiā yòu gù shì, zhuān zhì shǐ xiū fèng, qǐng yǐ jiā shì fèng ān shén zhǔ, yì yǔ yuán zhì shǐ zhī yì xiāng wéi. qǐng rú tài cháng qián yì, zēng jiàn yī shì." shàng shū shěng yǐ miào shì wèi bèi, xíng lǐ yǒu qī, quán yí shēng fù, suí jí zēng xiū, bǐ zhī qián dài shè wò xíng shì zhě, bù wèi bù zhì. zhào yī chū zhǐ xíng zhī, nǎi fù zhé zōng shén zhǔ yú jiā shì.
六月,禮部請用太廟東夾室奉安哲宗神主。太常少卿孫杰言:"先帝神主,錯之夾室,即是不得祔於正廟,與前詔增建一室之議不同。昨用嘉祐故事,專置使修奉,請以夾室奉安神主,亦與元置使之意相違。請如太常前議,增建一室。"尚書省以廟室未備,行禮有期,權宜升祔,隨即增修,比之前代設幄行事者,不為不至。詔依初旨行之,乃祔哲宗神主於夾室。
chóng níng èr nián, tiāo xuān zǔ yǔ zhāo xiàn huáng hòu shén zhǔ cáng xī jiā shì, jū yì zǔ jiǎn mù huáng hòu shí shì zhī cì. wǔ nián, zhào yuē:" qù gǔ jì yuǎn, zhū rú zhī shuō bù tóng. zhèng shì wèi:' tài zǔ jí wén wǔ bù tiāo zhī miào yǔ qīn miào sì, wèi qī.' shì bù tiāo zhī zōng, zài qī miào zhī nèi. wáng shì wèi:' fēi tài zǔ ér bù huǐ, bù wèi cháng shù.' shì bù tiāo zhī zōng, zài qī miào zhī wài. běn cháo jīn yǐ wǔ zōng, zé qī miào dāng tiāo zhě, èr zōng ér yǐ. qiān huǐ zhī lǐ, jìn jí zǔ kǎo, dài fēi xiān wáng zūn zǔ zhī yì, yí lìng yǒu sī fù yì." lǐ guān yán:" xiān wáng zhī zhì, miào zhǐ yú qī, hòu wáng yǐ yì qǐ lǐ, nǎi yǒu zēng zhì jiǔ miào zhě." lǐ bù shàng shū xú duó yòu yán:" táng zhī xiàn zǔ zhōng zōng dài zōng yǔ běn cháo xī zǔ, jiē cháng tiāo ér fù. jīn cún xuān zǔ yú dāng tiāo zhī jì, fù yì zǔ yú yǐ tiāo zhī hòu, yǐ bèi jiǔ miào, lǐ wú bù chēng." nǎi mìng duó wèi xiū fèng shǐ, zēng tài miào diàn wèi shí shì. sì nián shí èr yuè, fù yì zǔ xuān zǔ miào, xíng fèng ān lǐ, wéi bù yòng qián qī shì jiè jí yà zhōng xiàn zhī lè wǔ yān.
崇寧二年,祧宣祖與昭憲皇后神主藏西夾室,居翼祖、簡穆皇后石室之次。五年,詔曰:"去古既遠,諸儒之說不同。鄭氏謂:'太祖及文、武不祧之廟與親廟四,為七。'是不祧之宗,在七廟之內。王氏謂:'非太祖而不毀,不為常數。'是不祧之宗,在七廟之外。本朝今已五宗,則七廟當祧者,二宗而已。遷毀之禮,近及祖考,殆非先王尊祖之意,宜令有司複議。"禮官言:"先王之制,廟止於七,後王以義起禮,乃有增置九廟者。"禮部尚書徐鐸又言:"唐之獻祖、中宗、代宗與本朝僖祖,皆嘗祧而復。今存宣祖於當祧之際,復翼祖於已祧之後,以備九廟,禮無不稱。"乃命鐸為修奉使,增太廟殿為十室。四年十二月,復翼祖、宣祖廟,行奉安禮,惟不用前期誓戒及亞、終獻之樂舞焉。
gāo zōng jiàn yán èr nián, fèng tài miào shén zhǔ yú yáng zhōu shòu níng sì. sān nián, xìng háng zhōu, fèng ān yú wēn zhōu. shào xìng wǔ nián, sī fēng láng zhōng lín dài pìn yán:" tài miào shén zhǔ yí zài guó dōu. jīn xīn yì wèi diàn, dāng rú gǔ xíng shī zài zhǔ zhī yì, qiān zhī xíng què, yǐ zhāng shèng xiào." yú shì shǐ jiàn tài miào yú lín ān, fèng yíng ān zhì.
高宗建炎二年,奉太廟神主於揚州壽寧寺。三年,幸杭州,奉安於溫州。紹興五年,司封郎中林待聘言:"太廟神主宜在國都。今新邑未奠,當如古行師載主之義,遷之行闕,以彰聖孝。"於是始建太廟於臨安,奉迎安置。