lǐ jiǔ jí lǐ jiǔ
◎礼九(吉礼九)
zōng miào zhī zhì
○宗庙之制
zōng miào zhī zhì. jiàn lóng yuán nián, yǒu sī qǐng lì zōng miào, zhào xià qí yì. bīng bù shàng shū zhāng zhāo děng zòu:" jǐn àn yáo shùn yǔ jiē lì wǔ miào, gài èr zhāo èr mù yǔ qí shǐ zǔ yě. yǒu shāng jiàn guó, gǎi lì liù miào, gài zhāo mù zhī wài, sì qì yǔ tāng yě. zhōu lì qī miào, gài qīn miào zhī wài, sì tài zǔ yǔ wén wáng wǔ wáng yě. hàn chū lì miào, xī bù rú lǐ. wèi jìn shǐ fù qī miào zhī zhì, jiāng zuǒ xiāng chéng bù gǎi. rán qī miào zhī shì, suí wén dàn lì gāo zēng zǔ mí sì miào ér yǐ. táng yīn lì qīn miào, liáng shì ér xià, bù yì qí fǎ. jī gǔ zhī dào, sī wèi shé zhōng. fú qǐng zhuī zūn gāo céng sì dài, chóng jiàn miào shì." yú shì pàn tài cháng sì dòu yǎn zòu shàng huáng gāo zǔ wén ān fǔ jūn yuē wén xiàn huáng dì, miào hào xī zǔ huáng zēng zǔ zhōng chéng fǔ jūn yuē huì yuán huáng dì, miào hào shùn zǔ huáng zǔ xiāo wèi fǔ jūn yuē jiǎn gōng huáng dì, miào hào yì zǔ huáng kǎo wǔ qīng fǔ jūn yuē zhāo wǔ huáng dì, miào hào xuān zǔ huáng gāo zǔ bǐ cuī shì yuē wén yì huáng hòu huáng zēng zǔ bǐ sāng shì yuē huì míng huáng hòu huáng zǔ bǐ jīng zhào jùn tài fū rén liú shì yuē jiǎn mù huáng hòu. tài zǔ yù chóng yuán diàn, bèi lǐ cè sì qīn miào, fèng ān shén zhǔ, xíng shàng shì zhī lǐ. èr nián shí yuè, fù míng xiàn huáng hòu dù shì yú xuān zǔ shì.
宗庙之制。建隆元年,有司请立宗庙,诏下其议。兵部尚书张昭等奏:"谨案尧、舜、禹皆立五庙,盖二昭二穆与其始祖也。有商建国,改立六庙,盖昭穆之外,祀契与汤也。周立七庙,盖亲庙之外,祀太祖与文王、武王也。汉初立庙,悉不如礼。魏、晋始复七庙之制,江左相承不改。然七庙之室,隋文但立高、曾、祖、祢四庙而已。唐因立亲庙,梁氏而下,不易其法。稽古之道,斯为折衷。伏请追尊高、曾四代,崇建庙室。"于是判太常寺窦俨奏上皇高祖文安府君曰文献皇帝,庙号僖祖;皇曾祖中丞府君曰惠元皇帝,庙号顺祖;皇祖骁卫府君曰简恭皇帝,庙号翼祖;皇考武清府君曰昭武皇帝,庙号宣祖;皇高祖妣崔氏曰文懿皇后;皇曾祖妣桑氏曰惠明皇后;皇祖妣京兆郡太夫人刘氏曰简穆皇后。太祖御崇元殿,备礼册四亲庙,奉安神主,行上谥之礼。二年十月,祔明宪皇后杜氏于宣祖室。
tài píng xīng guó èr nián, yǒu sī yán:" táng zhì, cháng ān tài miào, fán jiǔ miào, tóng diàn yì shì. qí zhì: èr shí yī jiān jiē sì zhù, dōng xī jiā shì gè yī, qián hòu miàn gè sān jiē, dōng xī gè èr cè jiē. běn cháo tài miào sì shì, shì sān jiān. jīn tài zǔ shēng fù, gòng chéng wǔ shì, qǐng yī cháng ān zhī zhì, dōng xī liú jiā shì wài, yú shí jiān fēn wéi wǔ shì, shì èr jiān." cóng zhī. sì yuè jǐ mǎo, fèng shén zhǔ fù miào, yǐ xiào míng huáng hòu wáng shì pèi.
太平兴国二年,有司言:"唐制,长安太庙,凡九庙,同殿异室。其制:二十一间皆四柱,东西夹室各一,前后面各三阶,东西各二侧阶。本朝太庙四室,室三间。今太祖升祔,共成五室,请依长安之制,东西留夹室外,余十间分为五室,室二间。"从之。四月己卯,奉神主祔庙,以孝明皇后王氏配。
zhì dào sān nián shí yī yuè jiǎ zǐ, fèng tài zōng shén zhǔ fù miào, yǐ yì dé huáng hòu fú shì pèi. xián píng yuán nián, pàn tài cháng lǐ yuàn lǐ zōng nè děng yán:" xī zǔ chēng céng gāo zǔ, tài zǔ chēng bó wén yì huì míng jiǎn mù zhāo xiàn huáng hòu bìng chēng zǔ bǐ, xiào míng xiào huì xiào zhāng huáng hòu bìng chēng bó bǐ. àn ěr yǎ yǒu kǎo bǐ wáng fù mǔ zēng zǔ wáng fù mǔ gāo zǔ wáng fù mǔ jí shì fù zhī bié. yǐ cǐ guān zhī, wéi fù mǔ dé chēng kǎo bǐ. jīn qǐng xī zǔ zhǐ chēng miào hào, shùn zǔ ér xià, jí yī ěr yǎ zhī wén." shì xià shàng shū shěng yì, hù bù shàng shū zhāng qí xián děng yán:" wáng zhì' tiān zǐ qī miào'. wèi sān zhāo sān mù yǔ tài zǔ zhī miào ér qī. qián dài huò yǒu xiōng dì jì jí, yì yí zhāo mù zhī liè, shì yǐ hàn shū' wéi rén hòu zhě wèi zhī zǐ', suǒ yǐ zūn běn zǔ ér zhòng zhèng tǒng yě. yòu lǐ yún:' tiān zǐ jué qī sàng.' ān dé zōng miào zhōng yǒu bó shì zhī chēng hū? qí táng jí wǔ dài yǒu suǒ chēng zhě, gài lǐ guān zhī shī, fēi zhèng diǎn yě. qǐng zì jīn yǒu shì yú tài miào, zé tài zǔ bìng zhū zǔ shì, chēng xiào sūn xiào zēng sūn sì huáng dì tài zōng shì, chēng xiào zǐ sì huáng dì. qí ěr yǎ' kǎo bǐ'' wáng fù' zhī wén, běn bù wéi zōng miào yán yě. lì dài jì wú suǒ qǔ, yú jīn yì bù kě xíng."
至道三年十一月甲子,奉太宗神主祔庙,以懿德皇后符氏配。咸平元年,判太常礼院李宗讷等言:"僖祖称曾高祖,太祖称伯;文懿、惠明、简穆、昭宪皇后并称祖妣,孝明、孝惠、孝章皇后并称伯妣。按《尔雅》有考妣、王父母、曾祖王父母、高祖王父母及世父之别。以此观之,唯父母得称考妣。今请僖祖止称庙号,顺祖而下,即依《尔雅》之文。"事下尚书省议,户部尚书张齐贤等言:"《王制》'天子七庙'。谓三昭三穆与太祖之庙而七。前代或有兄弟继及,亦移昭穆之列,是以《汉书》'为人后者为之子',所以尊本祖而重正统也。又《礼》云:'天子绝期丧。'安得宗庙中有伯氏之称乎?其唐及五代有所称者,盖礼官之失,非正典也。请自今有事于太庙,则太祖并诸祖室,称孝孙、孝曾孙嗣皇帝;太宗室,称孝子嗣皇帝。其《尔雅》'考妣'、'王父'之文,本不为宗庙言也。历代既无所取,于今亦不可行。"
zhào xià lǐ guān yì. yì yuē:" àn chūn qiū zhèng yì' jī lǔ xī gōng' yún:' lǐ, fù zǐ yì zhāo mù, xiōng dì zhāo mù tóng.' cǐ míng xiōng dì jì tǒng, tóng wèi yī dài. yòu lǔ yǐn huán jì jí, jiē dāng mù wèi. yòu shàng shū pán gēng yǒu shāng jí wáng, shǐ jì yún yáng jiǎ zhì xiǎo yǐ xiōng dì sì rén xiāng chéng, gù bù chēng sì zǐ ér yuē jí wáng, míng bù jì xiōng zhī tǒng yě. yòu táng zhōng ruì jiē chù zhāo wèi, jìng wén wǔ zhāo mù tóng wèi yī shì. fú qǐng xī zǔ shì zhǐ chēng miào hào, hòu yuē zǔ bǐ, shùn zǔ shì yuē gāo zǔ, hòu yuē gāo zǔ bǐ, yì zǔ shì yuē zēng zǔ, hòu yuē zēng zǔ bǐ, zhù wén jiē chēng xiào zēng sūn. xuān zǔ shì yuē huáng zǔ kǎo, hòu yuē huáng zǔ bǐ, zhù wén chēng xiào sūn. tài zǔ shì yuē huáng bó kǎo bǐ, tài zōng shì yuē huáng kǎo bǐ. měi dà jì, tài zǔ tài zōng zhāo mù tóng wèi, zhù wén bìng chēng xiào zǐ. qí bié miào chēng wèi, yì qǐng yī cǐ."
诏下礼官议。议曰:"按《春秋正义》'跻鲁僖公'云:'礼,父子异昭穆,兄弟昭、穆同。'此明兄弟继统,同为一代。又鲁隐、桓继及,皆当穆位。又《尚书》盘庚有商及王,《史记》云阳甲至小乙兄弟四人相承,故不称嗣子而曰及王,明不继兄之统也。又唐中、睿皆处昭位,敬、文、武昭穆同为一世。伏请僖祖室止称庙号,后曰祖妣,顺祖室曰高祖,后曰高祖妣,翼祖室曰曾祖,后曰曾祖妣,祝文皆称孝曾孙。宣祖室曰皇祖考,后曰皇祖妣,祝文称孝孙。太祖室曰皇伯考妣,太宗室曰皇考妣。每大祭,太祖、太宗昭、穆同位,祝文并称孝子。其别庙称谓,亦请依此。"
zhào dōu shěng fù jí yì, yuē:" gǔ zhě, zǔ yǒu gōng, zōng yǒu dé, jiē xiān yǒu qí shí ér hòu zhèng qí míng. jīn tài zǔ shòu mìng kāi jī, tài zōng zuǎn chéng dà bǎo, zé bǎi shì bù tiāo zhī miào yǐ. qǐ yǒu zǔ zōng zhī miào yǐ fēn èr shì, zhāo mù zhī wèi fān wèi yī dài? rú chén děng yì, lǐ' wéi rén hòu zhě wèi zhī zǐ', yǐ zhèng fù zǐ zhī dào, yǐ dìng zhāo mù zhī yì, zé wú yí yě. bì ruò tóng wèi yī dài, zé tài zōng bù dé zì wèi shì shù, ér hé yǐ dé wèi zōng hū? bù dé wèi zōng, yòu hé yǐ dé wèi bǎi shì bù tiāo zhī zhǔ hū? chūn qiū zhèng yì yì bù yán zhāo. mù bù kě yì, cǐ yòu bù kě yǐ wéi zhèng yě. jīn ruò xù wèi liù shì, yǐ yī zhāo yī mù yán zhī, zé shàng wú huǐ miào zhī xián, xià yǒu shàn jì zhī měi, yú lǐ wèi dà shùn, yú shí wéi hé yí, hé xián ér wèi bù kě hū?" hàn lín xué shì sòng shí yán:" sān dài ér xià, xiōng dì xiāng jì zé duō, zhāo mù yì wèi, wèi zhī jiàn yě. jīn xiáng dōu shěng suǒ yì, huáng dì yú tài zǔ shì chēng sūn, qiè yǒu yí yān."
诏都省复集议,曰:"古者,祖有功,宗有德,皆先有其实而后正其名。今太祖受命开基,太宗缵承大宝,则百世不祧之庙矣。岂有祖宗之庙已分二世,昭穆之位翻为一代?如臣等议,礼'为人后者为之子',以正父子之道,以定昭、穆之义,则无疑也。必若同为一代,则太宗不得自为世数,而何以得为宗乎?不得为宗,又何以得为百世不祧之主乎?《春秋正义》亦不言昭。穆不可异,此又不可以为证也。今若序为六世,以一昭一穆言之,则上无毁庙之嫌,下有善继之美,于礼为大顺,于时为合宜,何嫌而谓不可乎?"翰林学士宋湜言:"三代而下,兄弟相继则多,昭、穆异位,未之见也。今详都省所议,皇帝于太祖室称孙,窃有疑焉。"
zhào lìng lǐ guān zài yì. lǐ guān yán:" àn jì tǒng yuē:' jì yǒu zhāo mù zhě, suǒ yǐ bié fù zǐ yuǎn jìn cháng yòu qīn shū zhī xù ér wú luàn yě.' gōng yáng zhuàn, gōng sūn yīng qí wèi xiōng guī fù zhī hòu, chūn qiū wèi zhī zhòng yīng qí. hé xiū yún:' dì wú hòu xiōng zhī yì, wèi luàn zhāo mù zhī xù, shī fù zǐ zhī qīn, gù bù yán zhòng sūn, míng bù yǐ zi wèi fù sūn.' jìn hè xún yì xiōng dì bù hé jì wèi zhāo mù yún:' shāng rén liù miào, qīn miào sì, bìng qì tāng ér liù, bǐ yǒu xiōng dì sì rén xiāng xí wèi jūn zhě, biàn dāng shàng huǐ sì miào hū? rú cǐ, sì shì zhī qīn jǐn, wú fù zǔ mí zhī shén yǐ.' wēn jiào yì xiōng dì xiāng jì cáng zhǔ jiā shì zhī shì yún:' ruò yǐ yī dì wèi yī shì, zé dāng bù dé jì yú mí, nǎi bù jí shù rén zhī jì yě.' fū xiōng dì tóng shì, yú ēn jì shùn, yú yì wú fǒu. xuán zōng cháo dì jiá, huáng bó kǎo zhōng zōng huáng kǎo ruì zōng tóng liè yú mù wèi. dé zōng yì yǐ zhōng zōng wèi gāo bó zǔ. jìn wáng dǎo xún sōng yì' dà zōng wú zi, zé lì zhī zǐ', yòu yuē' wéi rén hòu zhě wèi zhī zǐ', wú xiōng dì xiāng wèi zhī wén. suǒ yǐ shě zhì qīn qǔ yuǎn shǔ zhě, gài yǐ xiōng dì yī tǐ, wú fù zǐ zhī dào gù yě. qiè yǐ qī miào zhī zhì, bǎi wáng shì zūn. zhì yú zǔ yǒu gōng, zōng yǒu dé, zé bǎi shì bù qiān zhī miào yě fù wèi zhāo, zi wèi mù, zé qiān gǔ bù kān zhī diǎn yě. jīn yì zhě yǐn hàn shū yuē:' wéi rén hòu zhě wèi zhī zǐ.' shū bù zhī dì bù wéi xiōng hòu, zi bù wéi fù sūn, chūn qiū zhī shēn zhǐ. fù wèi zhī zhāo, zi wèi zhī mù, lǐ jì zhī míng wén yě. yòu àn tài zōng xiǎng sì tài zǔ èr shí yǒu èr zài, chēng yuē' xiào dì', cǐ bù yì zhī zhì, yòu ān kě zhuī gǎi hū? táng xuán zōng wèi zhōng zōng wèi huáng bó kǎo, dé zōng wèi zhōng zōng wèi gāo bó zǔ, zé bó shì zhī chēng, fù hé bù kě? chén děng cān yì: zì jīn hé jì rì, tài zǔ tài zōng yī diǎn lǐ tóng wèi yì zuò, huáng dì yú tài zǔ réng chēng xiào zǐ, yú bìng zūn jiù zhì."
诏令礼官再议。礼官言:"按《祭统》曰:'祭有昭、穆者,所以别父子远近长幼亲疏之序而无乱也。'《公羊传》,公孙婴齐为兄归父之后,《春秋》谓之仲婴齐。何休云:'弟无后兄之义,为乱昭穆之序,失父子之亲,故不言仲孙,明不以子为父孙。'晋贺循议兄弟不合继位昭穆云:'商人六庙,亲庙四,并契、汤而六,比有兄弟四人相袭为君者,便当上毁四庙乎?如此,四世之亲尽,无复祖祢之神矣。'温峤议兄弟相继、藏主夹室之事云:'若以一帝为一世,则当不得祭于祢,乃不及庶人之祭也。'夫兄弟同世,于恩既顺,于义无否。玄宗朝禘袷,皇伯考中宗、皇考睿宗同列于穆位。德宗亦以中宗为高伯祖。晋王导、荀崧议'大宗无子,则立支子',又曰'为人后者为之子',无兄弟相为之文。所以舍至亲取远属者,盖以兄弟一体,无父子之道故也。窃以七庙之制,百王是尊。至于祖有功,宗有德,则百世不迁之庙也;父为昭,子为穆,则千古不刊之典也。今议者引《汉书》曰:'为人后者为之子。'殊不知弟不为兄后,子不为父孙,《春秋》之深旨。父谓之昭,子谓之穆,《礼记》之明文也。又按太宗享祀太祖二十有二载,称曰'孝弟',此不易之制,又安可追改乎?唐玄宗谓中宗为皇伯考,德宗谓中宗为高伯祖,则伯氏之称,复何不可?臣等参议:自今合祭日,太祖、太宗依典礼同位异坐,皇帝于太祖仍称孝子,余并遵旧制。"
jǐng dé yuán nián, yǒu sī xiáng dìng míng dé huáng tài hòu lǐ shì shēng fù zhī lǐ:" àn táng ruì zōng zhāo chéng sù míng èr hòu, xiān tiān chū, yǐ zhāo chéng pèi kāi yuán mò, yǐ sù míng fù. cǐ shí rú guān míng chén, bù wǔ xiāng jiē, zōng miào zhòng shì, bì yǒu jù yī. tuī zhī guī mén, yì kě nǐ yì. jìn piào qí jiāng jūn wēn jiào yǒu sān fū rén, jiào hōng, zhào wèn xué guān chén shū. shū wèi qín hàn zhī hòu, fèi yī qǔ jiǔ nǚ zhī zhì, qī zú gèng qǔ, wú fù jì shì, shēng jì jiā lǐ, wáng bù yīng biǎn. cháo zhǐ yǐ lǐ shì zú yú jiào zhī wēi shí, bù zhān zèng diǎn wáng hé èr shì zhuī jiā zhāng shòu. táng tài zǐ shǎo fù zhèng yú qìng jiāng lì jiā miào, zǔ yǒu èr fū rén. lǐ guān wéi gōng sù yì yǔ shū tóng. lüè jī lǐ wén, cān zhū gù shì, èr fū rén bìng fù, yú lǐ wèi yí. gōng wéi yì dé huáng hòu jiǔ cóng shēng fù, suī xiān hòu yǒu shū, zài zūn qīn zé yī, qǐng tóng liè tài zōng shì, yǐ xiān hòu cì zhī." zhào shàng shū shěng jí yì, xián rú lǐ guān zhī qǐng, fù shén zhǔ yú tài miào.
景德元年,有司详定明德皇太后李氏升祔之礼:"按唐睿宗昭成、肃明二后,先天初,以昭成配;开元末,以肃明祔。此时儒官名臣,步武相接,宗庙重事,必有据依。推之闺门,亦可拟议。晋骠骑将军温峤有三夫人,峤薨,诏问学官陈舒。舒谓秦、汉之后,废一娶九女之制,妻卒更娶,无复继室,生既加礼,亡不应贬。朝旨以李氏卒于峤之微时,不沾赠典;王、何二氏追加章绶。唐太子少傅郑余庆将立家庙,祖有二夫人。礼官韦公肃议与舒同。略稽礼文,参诸故事,二夫人并祔,于理为宜。恭惟懿德皇后久从升祔,虽先后有殊,在尊亲则一,请同列太宗室,以先后次之。"诏尚书省集议,咸如礼官之请,祔神主于太庙。
gān xìng yuán nián shí yuè, fèng zhēn zōng shén zhǔ fù miào, yǐ zhāng mù huáng hòu guō shì pèi. kāng dìng yuán nián, zhí mì gé zhào xī yán zòu:" tài miào zì lái yǒu qǐn wú miào, yīn táng wèi shì, dōng xī shí liù jiān, nèi shí sì jiān wèi qī shì, liǎng shǒu gè yī jiā shì. àn lǐ, tiān zǐ qī miào, qīn miào wǔ tiāo miào èr. jù gǔ zé xī shùn èr shén dāng qiān. guó jiā dào guàn fó sì, bìng jiàn bié diàn, fèng ān shén yù, qǐ ruò měi zhǔ wèi yī miào yī qǐn. huò qián lì yī miào, yǐ jīn shí liù jiān wèi qǐn, gèng lì yī tiāo miào, zhú shì gè tí miào hào. kòu bǎo shén yù wù, yí xiāo huǐ zhī." tóng pàn tài cháng sì sòng qí yán:" zhōu zhì yǒu miào yǒu qǐn, yǐ xiàng rén jūn qián yǒu zhāo hòu yǒu qǐn yě. miào cáng mù zhǔ, qǐn cáng yì guān. zhì qín nǎi chū qǐn yú mù cè, gù líng shàng gèng chēng qǐn diàn, hòu shì yīn zhī. jīn zōng miào wú qǐn, gài běn yú zī. zhèng kāng chéng wèi zhōu zhì lì èr zhāo èr mù, yǔ tài zǔ wén wǔ gòng wèi qī miào, cǐ yī jiā zhī shuō, wèi zú yuán zhèng. zì xún qīng wáng sù děng jiē yún tiān zǐ qī miào, zhū hóu wǔ, dài fū sān, shì yī, jiàng shā yǐ liǎng. zé guó jiā qī shì zhī shù, bù yòng kāng chéng zhī shuō yě. xī zǔ zhì zhēn zōng fāng jí liù shì, bù yīng biàn lì tiāo miào. zì zhōu hàn měi dì gè lì miào, jìn sòng yǐ lái duō tóng diàn yì shì, guó cháo yǐ qī shì dài qī miào, xiāng chéng yǐ jiǔ, bù kě qīng gǎi. zhōu lǐ:' tiān fǔ zhǎng zǔ miào zhī shǒu cáng.' bǎo wù shì chuán zhě jiē zài yān. qí shén yù fǎ wù bǎo lù kòu chuáng, qǐng bié wèi kù cáng zhī." zì shì shì tí miào hào, ér jiàn shén yù kù yān.
乾兴元年十月,奉真宗神主祔庙,以章穆皇后郭氏配。康定元年,直秘阁赵希言奏:"太庙自来有寝无庙,因堂为室,东西十六间,内十四间为七室,两首各一夹室。按礼,天子七庙,亲庙五、祧庙二。据古则僖、顺二神当迁。国家道观佛寺,并建别殿,奉安神御,岂若每主为一庙一寝。或前立一庙,以今十六间为寝,更立一祧庙,逐室各题庙号。釦宝神御物,宜销毁之。"同判太常寺宋祁言:"周制有庙有寝,以象人君前有朝后有寝也。庙藏木主,寝藏衣冠。至秦乃出寝于墓侧,故陵上更称寝殿,后世因之。今宗庙无寝,盖本于兹。郑康成谓周制立二昭二穆,与太祖、文、武共为七庙,此一家之说,未足援正。自荀卿、王肃等皆云天子七庙,诸侯五,大夫三,士一,降杀以两。则国家七世之数,不用康成之说也。僖祖至真宗方及六世,不应便立祧庙。自周、汉每帝各立庙,晋、宋以来多同殿异室,国朝以七室代七庙,相承已久,不可轻改。《周礼》:'天府掌祖庙之守藏。'宝物世传者皆在焉。其神御法物、宝盝、釦床,请别为库藏之。"自是室题庙号,而建神御库焉。
jiā yòu nián, rén zōng jiāng fù miào, xiū fèng tài miào shǐ cài xiāng shàng bā shì tú, wèi shí bā jiān. chū, lǐ yuàn qǐng zēng miào shì, sūn biàn děng yǐ wéi:" qī shì zhī miào, jù fù zǐ ér yán, xiōng dì zé zhāo mù tóng, bù dé yǐ shì shù zhī. miào yǒu shǐ zǔ yǒu tài zǔ yǒu tài zōng yǒu zhōng zōng. ruò yǐ yī jūn wèi yī shì, zé xiǎo yǐ zhī jì bù jí qí fù. gù jìn zhī miào shí yī shì ér liù shì, táng zhī miào shí yī shì ér jiǔ shì. guó cháo tài zǔ zhī shì, tài zōng chēng xiào dì, zhēn zōng chēng xiào zǐ, dà xíng chēng xiào sūn. ér dì jiá tú: tài zǔ tài zōng tóng jū zhāo wèi, nán xiàng zhēn zōng jū mù wèi, běi xiàng. gài xiān cháo jī yòng gǔ lǐ, zhe zhī sì diǎn. dà xíng shén zhǔ fù miào, qǐng zēng wèi bā shì, yǐ bèi tiān zǐ shì qī shì zhī lǐ." lú shì zōng sī mǎ guāng yǐ wéi:" tài zǔ yǐ shàng zhī zhǔ, suī shǔ zūn yú tài zǔ, qīn jǐn zé qiān. rù hàn yuán zhī shì, tài shàng miào zhǔ yì yú qǐn yuán wèi míng zhī shì, chǔ shì miào zhǔ qiān yú yuán yì jìn wǔ fù miào, qiān zhēng xī fǔ jūn huì dì fù miào, qiān yù zhāng fǔ jūn. zì shì yǐ xià, dà dǐ guò liù shì zé qiān. gài tài zǔ wèi zhèng dōng xiàng, gù shàng sì sān zhāo sān mù sì zhèng dōng xiàng, zé bìng zhāo mù wèi qī shì. táng chū sì sì shì, tài zōng zēng sì liù shì. jí tài zōng fù miào, zé qiān hóng nóng fǔ jūn, gāo zōng fù miào, yòu qiān xuān dì, jiē sì liù shì, qián shì chéng fǎ yě. xuán zōng lì jiǔ shì sì bā shì, shì bù jīng jiàn. ruò yǐ tài zǔ tài zōng wèi yī shì, zé dà xíng fù miào, xī zǔ qīn jǐn, dāng qiān jiā shì, sì sān zhāo sān mù, yú xiān wáng diǎn lǐ jí jìn shì zhī zhì, wú bù fú hé." biàn děng fù yì yuē:" zì táng zhì zhōu, miào zhì bù tóng, ér jiē qī shì. zì zhōu yǐ shàng, suǒ wèi tài zǔ, fēi shǐ shòu mìng zhī zhǔ, tè shǐ fēng zhī jūn ér yǐ. jīn xī zǔ suī fēi shǐ fēng zhī jūn, yào wèi lì miào zhī zǔ, fāng miào shù wèi guò qī shì, suì huǐ qí miào, qiān qí zhǔ, kǎo zhī sān dài, lǐ wèi yǒu cǐ. hàn wèi jí táng yī shí zhī yì, kǒng wèi hé xiān wáng zhì lǐ zhī yì." nǎi cún xī zǔ shì yǐ bèi qī shì.
嘉祐年,仁宗将祔庙,修奉太庙使蔡襄上八室图,为十八间。初,礼院请增庙室,孙抃等以为:"七世之庙,据父子而言,兄弟则昭、穆同,不得以世数之。庙有始祖、有太祖、有太宗、有中宗。若以一君为一世,则小乙之祭不及其父。故晋之庙十一室而六世,唐之庙十一室而九世。国朝太祖之室,太宗称孝弟,真宗称孝子,大行称孝孙。而《禘袷图》:太祖、太宗同居昭位,南向;真宗居穆位,北向。盖先朝稽用古礼,著之祀典。大行神主祔庙,请增为八室,以备天子事七世之礼。"卢士宗、司马光以为:"太祖已上之主,虽属尊于太祖,亲尽则迁。入汉元之世,太上庙主瘗于寝园;魏明之世,处士庙主迁于园邑;晋武祔庙,迁征西府君;惠帝祔庙,迁豫章府君。自是以下,大抵过六世则迁。盖太祖未正东向,故上祀三昭三穆;巳正东向,则并昭、穆为七世。唐初祀四世,太宗增祀六世。及太宗祔庙,则迁弘农府君,高宗祔庙,又迁宣帝,皆祀六世,前世成法也。玄宗立九室祀八世,事不经见。若以太祖、太宗为一世,则大行祔庙,僖祖亲尽,当迁夹室,祀三昭三穆,于先王典礼及近世之制,无不符合。"抃等复议曰:"自唐至周,庙制不同,而皆七世。自周以上,所谓太祖,非始受命之主,特始封之君而已。今僖祖虽非始封之君,要为立庙之祖,方庙数未过七世,遂毁其庙,迁其主,考之三代,礼未有此。汉、魏及唐一时之议,恐未合先王制礼之意。"乃存僖祖室以备七室。
zhì píng sì nián, yīng zōng jiāng fù miào, tài cháng lǐ yuàn qǐng yǐ shén zhǔ fù dì bā shì, tiāo cáng xī zǔ jí wén yì huáng hòu shén zhǔ yú xī jiā shì. zì rén zōng ér shàng, yǐ cì dì qiān. hàn lín chéng zhǐ zhāng fāng píng děng yì:" tóng táng bā shì, miào zhì yǐ dìng, xī zǔ dāng tiāo, hé yú diǎn lǐ." nǎi yú jiǔ yuè fèng ān bā shì shén zhǔ, tiāo xī zǔ jí hòu, fù yīng zōng, bà xī zǔ huì jí wén yì huáng hòu jì rì.
治平四年,英宗将祔庙,太常礼院请以神主祔第八室,祧藏僖祖及文懿皇后神主于西夹室。自仁宗而上,以次递迁。翰林承旨张方平等议:"同堂八室,庙制已定,僖祖当祧,合于典礼。"乃于九月奉安八室神主,祧僖祖及后,祔英宗,罢僖祖讳及文懿皇后忌日。
xī níng wǔ nián, zhōng shū mén xià yán:" xī zǔ yǐ shàng shì cì, bù kě dé ér zhī, zé xī zǔ yǒu miào, yǔ shāng zhōu qì jì yí wú yǐ yì. jīn huǐ qí miào ér cáng zhǔ jiā shì, tì zǔ kǎo zhī zūn ér xià fù yú zǐ sūn, dài fēi suǒ yǐ shùn zǔ zōng xiào xīn shì wáng rú cún zhī yì. qǐng yǐ suǒ zòu fù liǎng zhì yì, qǔ qí dāng zhě." shí wáng ān shí wèi xiāng, bù zhǔ tiāo qiān zhī shuō, gù fù yǒu shì qǐng.
熙宁五年,中书门下言:"僖祖以上世次,不可得而知,则僖祖有庙,与商周契、稷疑无以异。今毁其庙而藏主夹室,替祖考之尊而下祔于子孙,殆非所以顺祖宗孝心、事亡如存之义。请以所奏付两制议,取其当者。"时王安石为相,不主祧迁之说,故复有是请。
hàn lín xué shì yuán jiàng děng shàng yì yuē:" zì gǔ shòu mìng zhī wáng, jì yǐ gōng dé xiǎng yǒu tiān xià, jiē tuī qí běn tǒng yǐ zūn shì qí zǔ. gù shāng zhōu yǐ qì jì yǒu gōng yú táng yú zhī jì, gù wèi zhī zǔ yǒu gōng, ruò bì yǐ yǒu gōng ér wèi zǔ, zé xià hòu shì bù jiāo gǔn yǐ. jīn tài zǔ shòu mìng zhī chū, lì qīn miào, zì xī zǔ yǐ shàng shì cì, jì bù kě zhī, zé xī zǔ zhī wèi shǐ zǔ wú yí yǐ. tǎng wèi xī zǔ bù dàng bǐ qì jì wèi shǐ zǔ, shì shǐ tiān xià zhī rén bù fù zhī zūn zǔ, ér zǐ sūn dé yǐ yǒu gōng jiā qí zǔ kǎo yě. chuán yuē:' huǐ miào zhī zhǔ, chén yú tài zǔ wèi huǐ miào zhī zhǔ, jiē shēng, hé shí yú tài zǔ.' jīn qiān xī zǔ zhī zhǔ, cáng yú tài zǔ zhī shì, zé shì sì zǔ jiá jì zhī rì, jiē jiàng ér hé shí yě. qǐng yǐ xī zǔ zhī miào wèi tài zǔ, zé hé yú xiān wáng lǐ yì." hàn lín xué shì hán wéi yì yuē:" xī xiān wáng yǒu tiān xià, jī qí jī yè zhī suǒ qǐ, fèng yǐ wéi tài zǔ. gù zi xià xù shī, chēng wén wǔ zhī gōng qǐ yú hòu jì. hòu shì yǒu tiān xià zhě, tè qǐ wú suǒ yīn, gù suì wèi yī dài tài zǔ. tài zǔ huáng dì gōng dé zhuō rán, wèi sòng tài zǔ, wú shǎo yì zhě. xī zǔ suī wèi gāo zǔ, rán yǎng jī gōng yè, wèi jiàn suǒ yīn, shàng xún shì xì, yòu bù zhī suǒ yǐ shǐ, ruò yǐ suǒ shì qì jì fèng zhī, qiè kǒng yú gǔ wú kǎo, ér yú jīn yì suǒ wèi ān. jīn zhī miào shì yǔ gǔ shū zhì, gǔ zhě měi miào yì gōng, jīn zǔ zōng tóng chǔ yī shì, zé xī jiā shì zài shùn zǔ zhī yòu, kǎo zhī zūn bēi zhī cì, shì yì wú xián."
翰林学士元绛等上议曰:"自古受命之王,既以功德享有天下,皆推其本统以尊事其祖。故商、周以契、稷有功于唐、虞之际,故谓之祖有功,若必以有功而为祖,则夏后氏不郊鲧矣。今太祖受命之初,立亲庙,自僖祖以上世次,既不可知,则僖祖之为始祖无疑矣。傥谓僖祖不当比契、稷为始祖,是使天下之人不复知尊祖,而子孙得以有功加其祖考也。《传》曰:'毁庙之主,陈于太祖;未毁庙之主,皆升,合食于太祖。'今迁僖祖之主,藏于太祖之室,则是四祖袷祭之日,皆降而合食也。请以僖祖之庙为太祖,则合于先王礼意。"翰林学士韩维议曰:"昔先王有天下,迹其基业之所起,奉以为太祖。故子夏序《诗》,称文、武之功起于后稷。后世有天下者,特起无所因,故遂为一代太祖。太祖皇帝功德卓然,为宋太祖,无少议者。僖祖虽为高祖,然仰迹功业,未见所因,上寻世系,又不知所以始,若以所事契、稷奉之,窃恐于古无考,而于今亦所未安。今之庙室与古殊制,古者每庙异宫,今祖宗同处一室,则西夹室在顺祖之右,考之尊卑之次,似亦无嫌。"
tiān zhāng gé dài zhì sūn gù qǐng:" tè wèi xī zǔ lì shì, yóu tài zǔ ér shàng, qīn jǐn dié huǐ zhī zhǔ jiē cáng zhī. dāng dì jiá shí, yǐ xī zǔ quán jū dōng xiàng zhī wèi, tài zǔ shùn zhāo mù zhī liè ér cóng zhī, qǔ huǐ miào zhī zhǔ ér hé shí, zé xī zǔ zhī zūn zì yǒu suǒ shēn. yǐ xī zǔ lì miào wèi fēi, zé zhōu rén bié miào jiāng yuán, bù kě wèi fēi lǐ." mì gé xiào lǐ wáng jiè qǐng yī zhōu guān shǒu tiāo zhī zhì, chuàng tiāo miào yǐ fèng xī zǔ, shù bù xià fù zǐ sūn jiā shì, yǐ tì yuǎn zǔ zhī zūn.
天章阁待制孙固请:"特为僖祖立室,由太祖而上,亲尽迭毁之主皆藏之。当禘袷时,以僖祖权居东向之位,太祖顺昭穆之列而从之,取毁庙之主而合食,则僖祖之尊自有所申。以僖祖立庙为非,则周人别庙姜嫄,不可谓非礼。"秘阁校理王介请依《周官》守祧之制,创祧庙以奉僖祖,庶不下祔子孙夹室,以替远祖之尊。
dì yǐ wéi zhī shuō jìn shì, ér ān shí yǐ wéi yán jiā shì zài yòu wèi zūn wèi fēi lǐ, dì yì rán zhī. yòu ān shí yǐ zūn xī zǔ wèi shǐ zǔ, zé jiāo sì dāng yǐ pèi tiān, ruò zōng sì míng táng, zé tài zǔ tài zōng dāng dié pèi dì. yòu yí míng táng yǐ yīng zōng pèi tiān, yǔ xī zǔ wèi fēi shǐ zǔ zhī shuō. suì xià lǐ guān xiáng dìng.
帝以维之说近是,而安石以维言夹室在右为尊为非理,帝亦然之。又安石以尊僖祖为始祖,则郊祀当以配天,若宗祀明堂,则太祖、太宗当迭配帝。又疑明堂以英宗配天,与僖祖为非始祖之说。遂下礼官详定。
tóng pàn tài cháng sì jiān lǐ yí shì zhāng shī yán děng yì:" xī shāng zhōu zhī xìng, běn yú qì jì, gù fèng zhī wèi tài zǔ. hòu shì shòu mìng zhī jūn, gōng yè tè qǐ, bù yīn xiān dài, zé qīn miào dié huǐ, shēn zì wèi zǔ. zhèng xuán yún' xià wǔ miào wú tài zǔ, yǔ yǔ èr zhāo èr mù ér yǐ', zhāng jiàn yún' xià hòu yǐ yǔ shǐ fēng, suì wèi bù qiān zhī zǔ' shì yě. ruò shǐ fēng shì jìn, shàng yǒu qīn miào, zé nǐ zǔ shàng qiān, ér tài zǔ bù huǐ. wèi zǔ wǔ dì zé chǔ shì dié huǐ, táng zǔ jǐng dì zé hóng nóng dié huǐ, cǐ qián shì zǔ qí shǐ fēng zhī jūn, yǐ fǎ qì jì zhī míng lì yě. táng hán yù yǒu yán:' shì yì shāng zhōu, lǐ cóng ér biàn.' jìn láng yá wáng dé wén yuē:' qī miào zhī yì, zì yóu dé hòu liú guāng, xiǎng sì jí yuǎn, fēi shì wèi tài zǔ shēn zūn zǔ zhī sì.' qí shuō shì yě. lǐ, tiān zǐ qī miào, ér tài zǔ zhī yuǎn jìn bù kě yǐ bì, dàn yún sān zhāo sān mù yǔ tài zǔ zhī miào ér qī, wèi cháng yán qīn guǎng zhī shǒu, bì wèi shǐ zǔ yě. guó jiā yǐ xī zǔ qīn jǐn ér tiāo zhī, fèng jǐng yòu zhī zhào, yǐ tài zǔ wèi dì zhě zhī zǔ, shì hé yú lǐ yǐ. zhāng zhāo rèn chè zhī tú, bù néng yuǎn tuī lóng jí zhī zhì, yīn yuán jìn bǐ, qǐng jiàn sì miào, suì shǐ tiān zǐ zhī lǐ xià tóng zhū hóu. ruò shǐ miào shù bèi liù, zé gèng dāng shàng tuī liǎng shì, ér xī zǔ cì zài dì sān, yì wèi kě wèi zhī shǐ zǔ yě. jǐn àn jiàn lóng sì nián, qīn jiāo chóng pèi bù jí xī zǔ. kāi guó yǐ lái, dà jì xū qí dōng xiàng, sī nǎi zǔ zōng yǐ xíng zhī yì. qǐng lüè fǎng zhōu guān shǒu tiāo zhī zhì, zhù bié miào yǐ cáng xī zǔ shén zhǔ, dà jì zhī suì, sì yú qí shì. tài miào zé yī yī jiù zhì, xū dōng xiàng zhī wèi. jiāo pèi zhī lǐ, zé réng qí jiù."
同判太常寺兼礼仪事张师颜等议:"昔商、周之兴,本于契、稷,故奉之为太祖。后世受命之君,功业特起,不因先代,则亲庙迭毁,身自为祖。郑玄云'夏五庙无太祖,禹与二昭二穆而已',张荐云'夏后以禹始封,遂为不迁之祖'是也。若始封世近,上有亲庙,则拟祖上迁,而太祖不毁。魏祖武帝则处士迭毁,唐祖景帝则弘农迭毁,此前世祖其始封之君,以法契、稷之明例也。唐韩愈有言:'事异商、周,礼从而变。'晋琅邪王德文曰:'七庙之义,自由德厚流光,享祀及远,非是为太祖申尊祖之祀。'其说是也。礼,天子七庙,而太祖之远近不可以必,但云三昭三穆与太祖之庙而七,未尝言亲广之首,必为始祖也。国家以僖祖亲尽而祧之,奉景祐之诏,以太祖为帝者之祖,是合于礼矣。张昭、任彻之徒,不能远推隆极之制,因缘近比,请建四庙,遂使天子之礼下同诸侯。若使庙数备六,则更当上推两世,而僖祖次在第三,亦未可谓之始祖也。谨按建隆四年,亲郊崇配不及僖祖。开国以来,大祭虚其东向,斯乃祖宗已行之意。请略仿《周官》守祧之制,筑别庙以藏僖祖神主,大祭之岁,祀于其室。太庙则一依旧制,虚东向之位。郊配之礼,则仍其旧。"
tóng zhī tài cháng lǐ yuàn sū zhuō qǐng:" jí jǐng líng gōng fù xī zǔ, jí yǔ táng fù xiàn yì èr zǔ yú xìng shèng míng dé miào, lǐ yì wú yì." tóng pàn lǐ yuàn zhōu mèng yáng děng yán:" zì xī zǔ ér shàng, shì cì mò zhī, zé xī zǔ wèi shǐ zǔ wú yí, yí yǐ xī zǔ pèi gǎn shēng dì." zhāng héng qǐng:" zūn xī zǔ wèi shǐ zǔ, ér cì tiāo shùn zǔ, yǐ hé zǐ wèi fù qū zhī yì. tuī xī zǔ yòu gǎn shēng zhī sì, ér bà xuān zǔ pèi wèi, yǐ hé zǔ yǐ sūn zūn zhī yì, yú qiě rú jiù zhì." ér féng jīng yù yǐ tài zǔ zhèng dōng xiàng zhī wèi, ān shí lì zhǔ yuán jiàng chū yì, suì cóng zhī. dì wèn:" pèi tiān shú shǐ?" ān shí yuē:" xuān zǔ jiàn pèi gǎn shēng dì, yù gǎi yǐ xī zǔ pèi." dì rán zhī. yú shì qǐng fèng xī zǔ shén zhǔ wèi shǐ zǔ, qiān shùn zǔ shén zhǔ jiā shì, yǐ xī zǔ pèi gǎn shēng dì sì. zhào xià tài cháng lǐ yuàn xiáng dìng yí zhù. ān shí běn yì yǐ xī zǔ pèi tiān, dì bù xǔ, gù gèng yǐ pèi gǎn shēng dì yān.
同知太常礼院苏棁请:"即景灵宫祔僖祖,即与唐祔献、懿二祖于兴圣、明德庙,礼意无异。"同判礼院周孟阳等言:"自僖祖而上,世次莫知,则僖祖为始祖无疑,宜以僖祖配感生帝。"章衡请:"尊僖祖为始祖,而次祧顺祖,以合子为父屈之义。推僖祖侑感生之祀,而罢宣祖配位,以合祖以孙尊之义,余且如旧制。"而冯京欲以太祖正东向之位,安石力主元绛初议,遂从之。帝问:"配天孰始?"安石曰:"宣祖见配感生帝,欲改以僖祖配。"帝然之。于是请奉僖祖神主为始祖,迁顺祖神主夹室,以僖祖配感生帝祀。诏下太常礼院详定仪注。安石本议以僖祖配天,帝不许,故更以配感生帝焉。
yuán fēng yuán nián, xiáng dìng jiāo miào lǐ wén suǒ tú shàng bā miào yì gōng zhī zhì, yǐ shǐ zǔ jū zhōng, fēn zhāo mù wèi zuǒ yòu. zì běi ér nán, xī zǔ wèi shǐ zǔ yì zǔ tài zǔ tài zōng rén zōng wèi mù, zài yòu xuān zǔ zhēn zōng yīng zōng wèi zhāo, zài zuǒ. jiē nán miàn běi shàng. lù diàn yán:" tài zǔ zhī miào bǎi shì bù qiān, sān zhāo sān mù, qīn jǐn zé dié huǐ. rú zhōu yǐ hòu jì wèi tài zǔ, wáng jì wèi zhāo, wén wáng wèi mù, wǔ wáng wèi zhāo, chéng wáng wèi mù, kāng wáng wèi zhāo, zhāo wáng wèi mù, qí hòu mù wáng rù miào, wáng jì qīn jǐn ér qiān, zé wén wáng yí jū zhāo wèi, wǔ wáng yí jū mù wèi, chéng wáng zhāo wáng yí jū zhāo wèi, kāng wáng mù wáng yí jū mù wèi, suǒ wèi fù zhāo zi mù shì yě. shuō zhě yǐ zhāo cháng wèi zhāo, mù cháng wèi mù, zé zūn bēi shī xù." fù tú shàng bā miào zhāo mù zhī zhì, yǐ yì zǔ tài zǔ tài zōng rén zōng wèi zhāo, zài zuǒ xuān zǔ zhēn zōng yīng zōng wèi mù, zài yòu. jiē nán miàn běi shàng.
元丰元年,详定郊庙礼文所图上八庙异宫之制,以始祖居中,分昭穆为左右。自北而南,僖祖为始祖;翼祖、太祖、太宗、仁宗为穆,在右;宣祖、真宗、英宗为昭,在左。皆南面北上。陆佃言:"太祖之庙百世不迁,三昭三穆,亲尽则迭毁。如周以后稷为太祖,王季为昭,文王为穆,武王为昭,成王为穆,康王为昭,昭王为穆,其后穆王入庙,王季亲尽而迁,则文王宜居昭位,武王宜居穆位,成王、昭王宜居昭位,康王、穆王宜居穆位,所谓父昭子穆是也。说者以昭常为昭,穆常为穆,则尊卑失序。"复图上八庙昭穆之制,以翼祖、太祖、太宗、仁宗为昭,在左;宣祖、真宗、英宗为穆,在右。皆南面北上。
hé xún zhí tú shàng bā miào yì gōng, yǐn xī níng yí: xī zǔ zhèng dōng xiàng zhī wèi, shùn zǔ xuān zǔ zhēn zōng yīng zōng nán miàn wèi zhāo, yì zǔ tài zǔ tài zōng rén zōng běi miàn wèi mù, zhèng dé zǔ zōng jì xù dé hòu liú guāng zhī běn yì. yòu yǐ jìn sūn yù táng jiǎ gōng yàn yán" shǐ zǔ jū zhōng, sān zhāo zài zuǒ, nán miàn xī shàng sān mù zài yòu, nán miàn dōng shàng." wèi liǎng tú shàng zhī. yòu yuán jì fǎ, yán:" yì zǔ xuān zǔ zài èr tiāo zhī wèi, yóu tóng zǔ mí zhī miào, jiē yuè jì zhī, yǔ qīn miào yī děng, wú qīn shū yuǎn jìn zhī shā. shùn zǔ shí qù tiāo zhī zhǔ, ruò yǒu sì shí qí dǎo, yóu dāng jiù tán shòu jì. qǐng zì jīn èr tiāo shén zhǔ, shā yú qīn miào, sì shí zhī jì, xiǎng cháng nǎi zhǐ, bù jí dà zhēng, bù jiàn xīn wù. qù tiāo shén zhǔ, yǒu dǎo zé wèi tán ér jì, shù hé diǎn lǐ." yòu qǐng jiàn xīn miào yú shǐ zǔ zhī xī, lüè rú gǔ fāng míng tán zhì. yǒu zhào, qí miào zhì chéng rì qǔ zhǐ.
何洵直图上八庙异宫,引熙宁仪:僖祖正东向之位,顺祖、宣祖、真宗、英宗南面为昭,翼祖、太祖、太宗、仁宗北面为穆,正得祖宗继序、德厚流光之本意。又以晋孙毓、唐贾公彦言"始祖居中,三昭在左,南面西上;三穆在右,南面东上。"为两图上之。又援《祭法》,言:"翼祖、宣祖在二祧之位,犹同祖祢之庙,皆月祭之,与亲庙一等,无亲疏远近之杀。顺祖实去祧之主,若有四时祈祷,犹当就坛受祭。请自今二祧神主,杀于亲庙,四时之祭,享尝乃止,不及大烝,不荐新物。去祧神主,有祷则为坛而祭,庶合典礼。"又请建新庙于始祖之西,略如古方明坛制。有诏,俟庙制成日取旨。
sān nián, lǐ wén suǒ yán:" gǔ zhě zōng miào wèi shí shì yǐ cáng zhǔ, wèi zhī zōng shí. fū fù yī tǐ, tóng jǐ gòng láo. yī shì zhī zhōng, yǒu zuǒ zhǔ yòu zhǔ zhī bié, zhèng miào zhī zhǔ, gè cáng miào shì xī bì zhī zhōng qiān miào zhī zhǔ, cáng yú tài zǔ tài shì běi bì zhī zhōng, qí kǎn qù dì liù chǐ yī cùn. jīn tài miào cáng zhǔ zhī shì, dì hòu yì chù, qiān zhǔ réng cáng xī jiā shì, qiú zhī yú lǐ, yǒu suǒ wèi hé. qǐng xīn miào chéng, bìng zūn gǔ zhì." cóng zhī. èr yuè, cí shèng guāng xiàn huáng hòu fù miào, qián èr rì, gào tiān dì shè jì tài miào huáng hòu miào rú gù shì. zhì rì, fèng shén zhǔ xiān yì xī zǔ shì, cì yì zǔ shì, cì xuān zǔ shì, cì tài zǔ shì, cì tài zōng shì. cì tài zōng yǔ yì dé huáng hòu míng dé huáng hòu tóng yī zhù, cì xiǎng yuán dé huáng hòu. cí shèng guāng xiàn huáng hòu, yì zhuàn wèi yì zhù, xíng fù yè lǐ. cì zhēn zōng shì, cì rén zōng shì, cì yīng zōng shì. lǐ bì, fèng shén zhǔ guī rén zōng shì.
三年,礼文所言:"古者宗庙为石室以藏主,谓之宗祏。夫妇一体,同几共牢。一室之中,有左主、右主之别,正庙之主,各藏庙室西壁之中;迁庙之主,藏于太祖太室北壁之中,其埳去地六尺一寸。今太庙藏主之室,帝后异处,迁主仍藏西夹室,求之于礼,有所未合。请新庙成,并遵古制。"从之。二月,慈圣光献皇后祔庙,前二日,告天地、社稷、太庙、皇后庙如故事。至日,奉神主先诣僖祖室,次翼祖室,次宣祖室,次太祖室,次太宗室。次太宗与懿德皇后、明德皇后同一祝,次享元德皇后。慈圣光献皇后,异馔位、异祝,行祔谒礼。次真宗室,次仁宗室,次英宗室。礼毕,奉神主归仁宗室。
yuán fēng liù nián liù yuè, xiào huì xiào zhāng shū dé zhāng huái sì hòu shēng fù, zhǔn zhāng xiàn míng sù zhāng yì èr hòu, shēng fù lǐ bì, dì xiǎng tài miào, zhǐ xíng shēng fù xiǎng lǐ jí jì qī sì, quán bà mèng dōng jiàn xiǎng, réng yǐ pèi jì xiān hòu wèi xù. bā nián, lǐ bù tài cháng sì yán:" zhào shū dìng qī shì bā shì zhī zhì. jīn shén zōng huáng dì chóng fù, yì zǔ zài qī shì zhī wài, yǔ jiǎn mù huáng hòu tiāo cáng yú xī jiā shì, zhì shí shì zhōng." shí yī yuè dīng yǒu, fù shén zōng shén zhǔ yú dì bā shì. zì yīng zōng shàng zhì xuān zǔ yǐ cì shēng qiān. shào shèng yuán nián èr yuè, fù xuān rén shèng liè huáng hòu yú tài miào.
元丰六年六月,孝惠、孝章、淑德、章怀四后升祔,准章献明肃、章懿二后,升祔礼毕,递享太庙,止行升祔享礼及祭七祀,权罢孟冬荐享,仍以配继先后为序。八年,礼部太常寺言:"诏书定七世八室之制。今神宗皇帝崇祔,翼祖在七世之外,与简穆皇后祧藏于西夹室,置石室中。"十一月丁酉,祔神宗神主于第八室。自英宗上至宣祖以次升迁。绍圣元年二月,祔宣仁圣烈皇后于太庙。
yuán fú sān nián, lǐ bù tài cháng sì yán:" zhé zōng shēng fù, yí rú jìn chéng dì gù shì, yú tài miào diàn zēng yī shì, hòu fù miào rì, shén zhǔ fù dì jiǔ shì." zhào xià shì cóng guān yì, jiē rú suǒ yán. cài jīng yì:" yǐ zhé zōng sì shén zōng dà tǒng, fù zǐ xiāng chéng, zì dāng wèi shì. jīn ruò bù tiāo yuǎn zǔ, bù yǐ zhé zōng wèi shì, zé sān zhāo sì mù yǔ tài zǔ zhī miào ér bā. yí shēn kǎo zǎi jí, qiān fù rú lǐ." lù diàn céng zhào děng yì:" guó cháo zì xī zǔ ér xià shǐ bèi qī miào, gù yīng zōng fù miào, zé qiān shùn zǔ, shén zōng fù miào, zé qiān yì zǔ. jīn zhé zōng yú shén zōng, fù zǐ yě, rú lǐ guān yì, zé miào zhōng dāng yǒu bā shì. kuàng táng wén zōng jí wèi zé qiān sù zōng, yǐ jìng zōng wèi yī shì, gù shì bù yuǎn. zhé zōng fù miào, dāng yǐ shén zōng wèi zhāo, shàng qiān xuān zǔ, yǐ hé gǔ sān zhāo sān mù zhī yì." xiān shì, lǐ qīng chén wèi lǐ bù shàng shū, shǒu jiàn zēng shì zhī yì, shì láng zhào tǐng zhī děng hé zhī. huì qīng chén wèi mén xià shì láng, lùn zhě duō cóng qí yì, wéi jīng diàn děng yì yì. èr yì jì shàng, qīng chén biàn shuō shén lì, dì qì cóng yān.
元符三年,礼部太常寺言:"哲宗升祔,宜如晋成帝故事,于太庙殿增一室,候祔庙日,神主祔第九室。"诏下侍从官议,皆如所言。蔡京议:"以哲宗嗣神宗大统,父子相承,自当为世。今若不祧远祖,不以哲宗为世,则三昭四穆与太祖之庙而八。宜深考载籍,迁祔如礼。"陆佃、曾肇等议:"国朝自僖祖而下始备七庙,故英宗祔庙,则迁顺祖,神宗祔庙,则迁翼祖。今哲宗于神宗,父子也,如礼官议,则庙中当有八世。况唐文宗即位则迁肃宗,以敬宗为一世,故事不远。哲宗祔庙,当以神宗为昭,上迁宣祖,以合古三昭三穆之义。"先是,李清臣为礼部尚书,首建增室之议,侍郎赵挺之等和之。会清臣为门下侍郎,论者多从其议,惟京、佃等议异。二议既上,清臣辩说甚力,帝迄从焉。
liù yuè, lǐ bù qǐng yòng tài miào dōng jiā shì fèng ān zhé zōng shén zhǔ. tài cháng shǎo qīng sūn jié yán:" xiān dì shén zhǔ, cuò zhī jiā shì, jí shì bù dé fù yú zhèng miào, yǔ qián zhào zēng jiàn yī shì zhī yì bù tóng. zuó yòng jiā yòu gù shì, zhuān zhì shǐ xiū fèng, qǐng yǐ jiā shì fèng ān shén zhǔ, yì yǔ yuán zhì shǐ zhī yì xiāng wéi. qǐng rú tài cháng qián yì, zēng jiàn yī shì." shàng shū shěng yǐ miào shì wèi bèi, xíng lǐ yǒu qī, quán yí shēng fù, suí jí zēng xiū, bǐ zhī qián dài shè wò xíng shì zhě, bù wéi bù zhì. zhào yī chū zhǐ xíng zhī, nǎi fù zhé zōng shén zhǔ yú jiā shì.
六月,礼部请用太庙东夹室奉安哲宗神主。太常少卿孙杰言:"先帝神主,错之夹室,即是不得祔于正庙,与前诏增建一室之议不同。昨用嘉祐故事,专置使修奉,请以夹室奉安神主,亦与元置使之意相违。请如太常前议,增建一室。"尚书省以庙室未备,行礼有期,权宜升祔,随即增修,比之前代设幄行事者,不为不至。诏依初旨行之,乃祔哲宗神主于夹室。
chóng níng èr nián, tiāo xuān zǔ yǔ zhāo xiàn huáng hòu shén zhǔ cáng xī jiā shì, jū yì zǔ jiǎn mù huáng hòu shí shì zhī cì. wǔ nián, zhào yuē:" qù gǔ jì yuǎn, zhū rú zhī shuō bù tóng. zhèng shì wèi:' tài zǔ jí wén wǔ bù tiāo zhī miào yǔ qīn miào sì, wèi qī.' shì bù tiāo zhī zōng, zài qī miào zhī nèi. wáng shì wèi:' fēi tài zǔ ér bù huǐ, bù wéi cháng shù.' shì bù tiāo zhī zōng, zài qī miào zhī wài. běn cháo jīn yǐ wǔ zōng, zé qī miào dāng tiāo zhě, èr zōng ér yǐ. qiān huǐ zhī lǐ, jìn jí zǔ kǎo, dài fēi xiān wáng zūn zǔ zhī yì, yí lìng yǒu sī fù yì." lǐ guān yán:" xiān wáng zhī zhì, miào zhǐ yú qī, hòu wáng yǐ yì qǐ lǐ, nǎi yǒu zēng zhì jiǔ miào zhě." lǐ bù shàng shū xú duó yòu yán:" táng zhī xiàn zǔ zhōng zōng dài zōng yǔ běn cháo xī zǔ, jiē cháng tiāo ér fù. jīn cún xuān zǔ yú dāng tiāo zhī jì, fù yì zǔ yú yǐ tiāo zhī hòu, yǐ bèi jiǔ miào, lǐ wú bù chēng." nǎi mìng duó wèi xiū fèng shǐ, zēng tài miào diàn wèi shí shì. sì nián shí èr yuè, fù yì zǔ xuān zǔ miào, xíng fèng ān lǐ, wéi bù yòng qián qī shì jiè jí yà zhōng xiàn zhī yuè wǔ yān.
崇宁二年,祧宣祖与昭宪皇后神主藏西夹室,居翼祖、简穆皇后石室之次。五年,诏曰:"去古既远,诸儒之说不同。郑氏谓:'太祖及文、武不祧之庙与亲庙四,为七。'是不祧之宗,在七庙之内。王氏谓:'非太祖而不毁,不为常数。'是不祧之宗,在七庙之外。本朝今已五宗,则七庙当祧者,二宗而已。迁毁之礼,近及祖考,殆非先王尊祖之意,宜令有司复议。"礼官言:"先王之制,庙止于七,后王以义起礼,乃有增置九庙者。"礼部尚书徐铎又言:"唐之献祖、中宗、代宗与本朝僖祖,皆尝祧而复。今存宣祖于当祧之际,复翼祖于已祧之后,以备九庙,礼无不称。"乃命铎为修奉使,增太庙殿为十室。四年十二月,复翼祖、宣祖庙,行奉安礼,惟不用前期誓戒及亚、终献之乐舞焉。
gāo zōng jiàn yán èr nián, fèng tài miào shén zhǔ yú yáng zhōu shòu níng sì. sān nián, xìng háng zhōu, fèng ān yú wēn zhōu. shào xīng wǔ nián, sī fēng láng zhōng lín dài pìn yán:" tài miào shén zhǔ yí zài guó dū. jīn xīn yì wèi diàn, dāng rú gǔ xíng shī zài zhǔ zhī yì, qiān zhī xíng quē, yǐ zhāng shèng xiào." yú shì shǐ jiàn tài miào yú lín ān, fèng yíng ān zhì.
高宗建炎二年,奉太庙神主于扬州寿宁寺。三年,幸杭州,奉安于温州。绍兴五年,司封郎中林待聘言:"太庙神主宜在国都。今新邑未奠,当如古行师载主之义,迁之行阙,以彰圣孝。"于是始建太庙于临安,奉迎安置。