yí wèi liù
◎儀衛六
lǔ bù yí fú.
○鹵簿儀服。
lǔ bù yí fú. zì hàn lǔ bù, xiàng zuì zài qián. jìn píng wú hòu, nán yuè xiàn xún xiàng, zuò dà chē jià zhī, yǐ zài huáng mén gǔ chuī shù shí rén, shǐ yuè rén qí zhī yǐ shì qiáo liáng. sòng lǔ bù, yǐ xiàng jū xiān, shè mù lián huā zuò, jīn jiāo pán, zǐ luó xiù chān luò nǎo, dāng xiōng hòu qiū bìng shè tóng líng xìng yè, hóng máo niú wěi fú, bá chén. měi xiàng, nán yuè jūn yī rén kuà qí shàng, sì rén yǐn, bìng huā jiǎo fú tóu fēi xiù zhǎi yī yín dài. tài zōng tài píng xìng guó liù nián, liǎng zhuāng yǎng xiàng suǒ zòu, zhào yǐ xiàng shí yú nán jiāo yǐn jià, kāi bǎo jiǔ nián nán jiāo shí, qí xiàng zhǐ zài liù yǐn qián pái liè. zhào lǔ bù shǐ lǐng qí shì.
鹵簿儀服。自漢鹵簿,象最在前。晉平吳後,南越獻馴象,作大車駕之,以載黃門鼓吹數十人,使越人騎之以試橋樑。宋鹵簿,以象居先,設木蓮花坐,金蕉盤,紫羅繡幨絡腦,當胸、後鞦並設銅鈴杏葉,紅犛牛尾拂,跋塵。每象,南越軍一人跨其上,四人引,並花腳幞頭、緋繡窄衣、銀帶。太宗太平興國六年,兩莊養象所奏,詔以象十於南郊引駕,開寶九年南郊時,其象止在六引前排列。詔鹵簿使領其事。
qí, jiē cuò cǎi wèi zhī, qī gān chán shǒu dào tóu jǐn dài yāo huǒ yàn jiǎo. bái zé shè tí jīn luán jīn fèng shī zi jù wén tiān xià tài píng jūn wáng wàn suì xiān tóng téng shé shén guī, jí zài bù jiǎ qián hòu duì hòu mǎ duì sān duì liù jūn yí zhàng nèi, bìng yǐ chì. rì yuè jí hé bì lián zhū fēng yǔ léi diàn wǔ xīng èr shí bā xiù xiáng yún, bìng yǐ qīng. běi dǒu yǐ hēi. wǔ yuè sì dú wǔ fāng sì shén shí èr chén wǔ lóng wǔ fèng lóng hǔ jūn, bìng yǐ fāng sè. tiān wáng yǐ chì huáng èr sè. pái lán yǐ huáng zǐ chì sān sè.
旗,皆錯採為之,漆竿、鑱首、纛頭、錦帶腰、火焰腳。白澤、攝提、金鸞、金鳳、師子、苣文、天下太平、君王萬歲、仙童、螣蛇、神龜,及在步甲前後隊、後馬隊三隊、六軍儀仗內,並以赤。日、月及合璧、連珠、風、雨、雷、電、五星、二十八宿、祥雲,並以青。北斗以黑。五嶽、四瀆、五方、四神、十二辰、五龍、五鳳、龍虎君,並以方色。天王以赤、黃二色。排攔以黃、紫、赤三色。
yuán fēng sān nián, xiáng dìng jiāo miào fèng sì lǐ wén suǒ yán:" lǔ bù, qián yòng èr shí bā xiù wǔ xīng shè tí qí, yǒu sī nǎi qǔ fāng shì zhī shuō, huì wèi rén xíng, yú lǐ wú jù. fú qǐng gǎi zhì, gè zhe qí xiàng, yǐ zé tiān wén. cóng zhī. yuán yòu qī nián, tài cháng sì yán:" èr shí bā xiù qí, wǔ xīng shè tí qí, àn lǔ bù tú huà rén xíng jí niú hǔ tóu fù rén xiǎo ér zhī lèi, yú lǐ wú jù. yuán fēng sān nián, lǐ wén suǒ shàng yán qǐ gǎi zhì, gè zhe qí xiàng, yǐ zé tiān wén. hòu yǒu sī xún jiù yí, wèi zēng gǎi zhèng, jīn yù gǎi zào." cóng zhī.
元豐三年,詳定郊廟奉祀禮文所言:"鹵簿,前用二十八宿、五星、攝提旗,有司乃取方士之說,繪為人形,於禮無據。伏請改制,各著其象,以則天文。從之。元祐七年,太常寺言:"二十八宿旗,五星、攝提旗,按《鹵簿圖》畫人形及牛虎頭、婦人、小兒之類,於禮無據。元豐三年,禮文所上言乞改制,各著其象,以則天文。後有司循舊儀,未曾改正,今欲改造。"從之。
yuán fú èr nián, huī zōng jí wèi, bīng bù shì láng huáng shang yán:" nán jiāo dà jià zhū qí míng wù, chú yòng diǎn gù zhì hào wài, yú yīn shí shì qǔ míng. fú jiàn jìn zhě xǐ shòu yuán fú, máo shān zhī shàng rì yǒu zhòng lún, tài shàng lǎo jūn méi jiān fā hóng guāng, wǔ yí jūn miào yǒu xiān hè, chén qǐng zhì wèi qí hào, yuē bǎo fú, yuē zhòng lún, yuē xiáng guāng, yuē ruì hè." cóng zhī.
元符二年,徽宗即位,兵部侍郎黃裳言:"南郊大駕諸旗名物,除用典故制號外,余因時事取名。伏見近者璽授元符,茅山之上日有重輪,太上老君眉間發紅光,武夷君廟有仙鶴,臣請制為旗號,曰寶符,曰重輪,曰祥光,曰瑞鶴。"從之。
zhèng hé sì nián, lǐ zhì jú yán:" lǔ bù, dà huáng lóng fù tú qí huà bā guà, qǐ gǎi huà jiǔ yī sān qī èr sì liù bā wǔ zhī shù. xiān tóng wǎng zi dà shén sān qí wú suǒ jīng jiàn, qǐ chú qù." cóng zhī. chū, dà guān sān nián, xī jīng yǐng yáng xiàn dà qìng guān shèng zǔ diàn dōng, yǒu jiā hé zhī cǎo bìng shēng. qí jiā hé yī běn sì suì, zhī cǎo yè yuán ér zhòng qǐ. zhì shì, zhào zhì zhī hé bìng xiù qí. yòu yǐ shì nián èr yuè, rì shàng shēng qīng chì huáng dài qì hòu, rì xià shēng qīng chì huáng chéng qì, zhào zhì rì yǒu dài chéng qí. yòu yǐ yuán fú èr nián wǔ yí jūn miào yǒu xiān hè yíng zhào, zhèng hé èr nián yán fú gōng yàn fǔ chén, yǒu qún hè zì xī běi lái, pán xuán yú ruì mó diàn shàng, jí zòu dà chéng lè ér xiáng hè lǚ zhì, zhào zhì ruì hè qí.
政和四年,禮制局言:"鹵簿,大黃龍負圖旗畫八卦,乞改畫九、一、三、七、二、四、六、八、五之數。仙童、網子、大神三旗無所經見,乞除去。"從之。初,大觀三年,西京潁陽縣大慶觀聖祖殿東,有嘉禾、芝草並生。其嘉禾一本四穗,芝草葉圓而重起。至是,詔制芝禾並秀旗。又以是年二月,日上生青、赤、黃戴氣;後,日下生青、赤、黃承氣,詔制日有戴承旗。又以元符二年武夷君廟有仙鶴迎詔,政和二年延福宮宴輔臣,有群鶴自西北來,盤旋於睿謨殿上,及奏大晟樂而翔鶴屢至,詔制瑞鶴旗。
bā nián, lǐ bù shì láng zhāng bāng chāng zòu:" tài zǔ shí, gān lù jiàng yú jiāng líng zhě shí rì, ruì mài xiù yú pú yáng zhě liù qí, huò jīn yīng wǔ yú lǒng chí, dé sān yù tù yú yùn fēng, xún xiàng zhì ér wǔ lǐng píng, qióng guǎn zú ér bái lù chū, jiē mìng zhì wèi qí zhāng chén zhī. wàng zhào yǒu sī qǔ zì chóng guān zhì jīn, fán zhōng wài suǒ shàng ruì yīng, xī duō qí yóu shū zhě, zēng zhì qí wù, shàng yǐ pī chéng tiān kuàng, xià yǐ sǒng dòng mín zhān." cóng zhī.
八年,禮部侍郎張邦昌奏:"太祖時,甘露降於江陵者十日,瑞麥秀於濮陽者六歧,獲金鸚鵡於隴坻,得三玉兔於鄆封,馴象至而五嶺平,瓊管族而白鹿出,皆命制為旗章陳之。望詔有司取自崇、觀至今,凡中外所上瑞應,悉掇其尤殊者,增制旗物,上以丕承天貺,下以聳動民瞻。"從之。
chū, sòng zhì qí wù yóu shèng, zhōng xìng hòu wéi wù jiǎn yuē, suī cān yòng jiù zhì, rán yì bù wú yīn gé. qí tài cháng, qīng zhì jiā luó, wéi xiù rì yuè xīng ér wú lóng, xià yǒu wǎng xū wèi zhī fú, ér gān tóu wèi lóng shǒu, xián qīng jié shòu, chuí qīng máo ruí shí èr, wèi zhī liú. gài fú xià wú yóu, ér gān shǒu chuí liú, yì yòu qǔ gǔ zhě" zhù máo jí yǔ yú gān shǒu" zhī yí zhì. gān yòng chóu mù, hù yǐ pōu zhú, jiāo yǐ xiū, shì yǐ zǎo, yù hé jiàn zhī. dà qí, huáng zhì jiǔ fú, měi fú xiù shēng lóng yī, cè fú èr, xià chuí huáng sī wǎng ruí jiǔ, jīn hé jiàn zhī. tài chì, zhū zhì qī fú, měi fú xiù niǎo sǔn èr, cè fú rú zhī, xià chuí zhū sī wǎng ruí qī, xiàng hé jiàn zhī. dà bái, sù zhì wǔ fú, měi fú xiù xióng yī hǔ yī, cè fú rú zhī, xià chuí qiǎn huáng sī wǎng ruí wǔ, gé hé jiàn zhī. dà huī, zào zhì sì fú, měi fú xiù wǔ cǎi guī shé yī, cè fú xiù guī èr, xià chuí zào sī wǎng ruí sì, mù hé jiàn zhī.
初,宋制旗物尢盛,中興後惟務簡約,雖參用舊制,然亦不無因革。其太常,青質夾羅,惟繡日、月、星而無龍,下有網須謂之茀,而竿頭為龍首,銜青結綬,垂青旄緌十二,謂之旒。蓋幅下無斿,而竿首垂旒,抑又取古者"注旄及羽於竿首"之遺制。竿用椆木,護以剖竹,膠以髹,飾以藻,玉輅建之。大旂,黃質九幅,每幅繡升龍一,側幅二,下垂黃絲網緌九,金輅建之。太赤,朱質七幅,每幅繡鳥隼二,側幅如之,下垂朱絲網緌七,象輅建之。大白,素質五幅,每幅繡熊一、虎一,側幅如之,下垂淺黃絲網緌五,革輅建之。大麾,皂質四幅,每幅繡五采龜蛇一,側幅繡龜二,下垂皂絲網緌四,木輅建之。
qí huáng lóng fù tú qí, jiàn lóng chū chuàng wèi dà zhì. yǒu jià, qí lì zhòng, yǐ bǎi jiǔ shí rén wéi zhī, jīn yòng qī shí rén. qí jūn wáng wàn suì tiān xià tài píng rì yuè wǔ xīng běi dǒu zhāo yáo qīng lóng zhū què bái hǔ xuán wǔ děng shí qí, jiē yǐ shí qī rén wéi zhī. qí xiáng ruì qí bā, shào xìng èr shí wǔ nián suǒ zhì yě. shì suì, shì dāng jiāo sì, ér tài miào shēng líng zhī jiǔ jīng, gàn zhōu jìn tài píng ruì mù, dào zhōu lián lǐ mù, suì níng fǔ jiā hé, zhèn jiāng fǔ ruì guā, nán ān jūn shuāng lián huā, yán zhōu dōu shuài sì xìn zhōu yù shān zhī cǎo, lí zhōu gān lù, lǐ bù shì láng wáng mín děng qǐng huì zhī huá qí, yǐ jì shèng měi yān.
其黃龍負圖旗,建隆初創為大制。有架,旗力重,以百九十人維之,今用七十人。其君王萬歲、天下太平、日月、五星、北斗、招搖、青龍、朱雀、白虎、玄武等十旗,皆以十七人維之。其祥瑞旗八,紹興二十五年所制也。是歲,適當郊祀,而太廟生靈芝九莖,贛州進太平瑞木,道州連理木,遂寧府嘉禾,鎮江府瑞瓜,南安軍雙蓮花,嚴州兜率寺、信州玉山芝草,黎州甘露,禮部侍郎王珉等請繪之華旗,以紀盛美焉。
wǔ niú qí, yī fāng sè, jiē xiǎo yú shàng kè mù wèi niú, bèi chā qí. cuò cǎi wèi niú, qí gān shàng yǒu xiǎo pán, pán yī jí yú yī, yì bìng xiù niú xíng. yú shì gè sì rén, fú xiù wǔ sè niú yī. zì tài zǔ shí zhào yòng zhī. shén zōng xī níng qī nián, tài cháng sì yán:" dà jià lǔ bù yáng chē, běn qián dài gōng zhōng suǒ chéng wǔ niú qí, gài gǔ zhī wǔ shí fù chē yě, yǐ mù niú zài qí, yòng rén yú zhī, shī qí běn zhì, yí shěng qù." cóng zhī.
五牛旗,依方色,皆小輿上刻木為牛,背插旗。錯採為牛,旗竿上有小盤,盤衣及輿衣,亦並繡牛形。輿士各四人,服繡五色牛衣。自太祖時詔用之。神宗熙寧七年,太常寺言:"大駕鹵簿羊車,本前代宮中所乘;五牛旗,蓋古之五時副車也,以木牛載旗,用人輿之,失其本制,宜省去。"從之。
yá mén qí, gǔ zhě, tiān zǐ chū jiàn dà yá. jīn zhì, chì zhì, cuò cǎi wèi shén rén xiàng, zhōng dào qián hòu gè yī mén, zuǒ yòu dào wǔ mén, mén èr qí, gài qǔ zhōu zhì" shù qí biǎo mén" jí" tiān zǐ wǔ mén" zhī zhì.
牙門旗,古者,天子出建大牙。今制,赤質,錯採為神人象,中道前後各一門,左右道五門,門二旗,蓋取周制"樹旗表門"及"天子五門"之制。
jià tóu, yī míng bǎo chuáng, zhèng yá fǎ zuò yě. xiāng mù wèi zhī, sì zú zhuàn shān, yǐ lóng juǎn zhī. zuò miàn yòng téng zhī yún lóng, sì wéi cuò cǎi, huì zǒu lóng xíng, wēi qǔ. shàng jiā fēi luó xiù rù, guǒ yǐ fēi luó xiù pà. měi chē jià chū xìng, zé shǐ lǎo nèi chén mǎ shàng yōng zhī, wèi qián qū yān. bù shè, zé yǐ zhū xiá tāo zhī.
駕頭,一名寶床,正衙法坐也。香木為之,四足瑑山,以龍捲之。坐面用藤織雲龍,四圍錯采,繪走龍形,微曲。上加緋羅繡褥,裹以緋羅繡帕。每車駕出幸,則使老內臣馬上擁之,為前驅焉。不設,則以朱匣韜之。
fān, běn zhì yě, mào fān fān rán. yǒu gào zhǐ chuán jiào xìn fān, jiē jiàng bó, cuò cǎi wèi zì, shàng yǒu zhū lǜ xiǎo gài, sì jiǎo chuí luó wén pèi, xì lóng tóu gān shàng. qí cuò cǎi zì xià, gào zhǐ wèi shuāng fèng, chuán jiào wèi shuāng bái hǔ, xìn fān wèi shuāng lóng. yòu yǒu jiàng yǐn fān, zhì pō tóng cǐ, zuò wǔ sè jiān yūn, wú zì, liǎng jiǎo chuí pèi. zhōng xìng wèi liù jiǎo gài, chuí zhū pèi, xià yǒu héng mù bǎn, zuò niǎn yù wén. sān fān, yì yǐ cuò cǎi zhuàn shū" gào zhǐ"" chuán jiào"" xìn fān".
幡,本幟也,貌幡幡然。有告止、傳教、信幡,皆絳帛,錯採為字,上有朱綠小蓋,四角垂羅文佩,系龍頭竿上。其錯采字下,告止為雙鳳,傳教為雙白虎,信幡為雙龍。又有絳引幡,制頗同此,作五色間暈,無字,兩角垂佩。中興為六角蓋,垂珠佩,下有橫木板,作碾玉文。三幡,亦以錯采篆書"告止"、"傳教"、"信幡"。
chuáng, zhì rú jié ér wǔ céng, tāo yǐ dài, xiù sì shén, suí fāng sè, zhū qī bǐng. qǔ qū lǐ" xíng qián zhū què ér hòu xuán wǔ, zuǒ qīng lóng ér yòu bái hǔ" zhī yì. wáng gōng suǒ gěi chuáng, hēi qī bǐng, zǐ líng dài. zhōng xìng, yòng shēng sè dài.
幢,制如節而五層,韜以袋,繡四神,隨方色,朱漆柄。取《曲禮》"行前朱雀而後玄武,左青龍而右白虎"之義。王公所給幢,黑漆柄,紫綾袋。中興,用生色袋。
zào dào, běn hòu wèi dào tóu zhī zhì. táng wèi wèi qì yòng, dào jū qí yī, gài máo tóu zhī yí xiàng. zhì tóng qí, wú wén cǎi, qù chán shǒu liù jiǎo. hòu zhì yún:" jīn zhì, zào biān zào yóu, yóu wèi huǒ yàn zhī xíng." jīn wú zhàng zhǔ zhī, měi dào yī rén chí, yī rén tà zhī. chéng yú xíng, zé chén yú lǔ bù, zuǒ yòu gè liù.
皂纛,本後魏纛頭之制。唐衛尉器用,纛居其一,蓋旄頭之遺象。制同旗,無文采,去鑱首六腳。《後志》云:"今制,皂邊皂斿,斿為火焰之形。"金吾仗主之,每纛一人持,一人拓之。乘輿行,則陳於鹵簿,左右各六。
jiàng huī, rú chuáng, zhǐ sān céng, zǐ luó náng méng zhī. wáng gōng huī, yǐ zǐ líng dài.
絳麾,如幢,止三層,紫羅囊蒙之。王公麾,以紫綾袋。
huáng huī, gǔ yǒu huáng zhū xūn sān sè, suǒ yǐ zhǐ huī yě. hàn lǔ bù yǒu qián huáng huī hù jià yù shǐ. sòng zhì, jiàng bó wèi zhī, rú fān, cuò cǎi chéng" huáng huī' zì, xià xiù jiāo lóng zhū qī gān, jīn lóng shǒu, shàng chuí zhū lǜ xiǎo gài. shén zōng yuán fēng èr nián, xiáng dìng cháo huì yù diàn yí zhù suǒ yán:
黃麾,古有黃、朱、纁三色,所以指麾也。漢鹵簿有前黃麾護駕御史。宋制,絳帛為之,如幡,錯采成"黃麾'字,下繡交龍;朱漆竿,金龍首,上垂朱綠小蓋。神宗元豐二年,詳定朝會御殿儀注所言:
àn zhōu lǐ" mù hé jiàn dà huī, yǐ tián", zhèng shì yuē:" dà huī bù zài jiǔ qí zhī zhōng. yǐ zhèng sè yán zhī, zé hēi, xià hòu shì suǒ jiàn." lǐ jì yuē:" yǒu yú shì zhī qí, xià hòu shì ruí." zhèng shì yuē:" ruí, wèi zhù máo niú wěi yú gàng shǒu. suǒ wèi dà huī, shū yuē' wáng yòu bǐng bái máo yǐ huī'." kǒng yǐng dá yuē:" yú shì dàn zhù máo, xià shì shǐ jiā liú shān." xī jīng zá jì, hàn dà jià yǒu qián huáng huī. cuī bào gǔ jīn zhù:" huī, suǒ yǐ zhǐ huī, chéng yú yǐ huáng, zhū gōng yǐ zhū, cì shǐ èr qiān dàn yǐ xūn." kāi yuán lǐ yì zuǎn yuē:" táng tài zōng fǎ xià hòu zhī qián zhì, qǔ zhōng fāng zhī zhèng sè, gù zhì dà huī, sè huáng."
按《周禮》"木輅建大麾,以田",鄭氏曰:"大麾不在九旗之中。以正色言之,則黑,夏后氏所建。"《禮記》曰:"有虞氏之旂,夏后氏緌。"鄭氏曰:"緌,謂注旄牛尾於槓首。所謂大麾,《書》曰'王右秉白旄以麾'。"孔潁達曰:"虞世但注旄,夏世始加旒縿。"《西京雜記》,漢大駕有前黃麾。崔豹《古今注》:"麾,所以指麾,乘輿以黃,諸公以朱,刺史二千石以纁。"《開元禮義纂》曰:"唐太宗法夏後之前制,取中方之正色,故制大麾,色黃。"
jīn lǐ yǒu huáng huī, qí zhì shí èr fú. kāi bǎo tōng lǐ yì zuǎn yuē:" huáng, zhōng yāng zhī sè. cǐ zhàng zuì jìn chē hé, gù yǐ yīng xiàng, qǔ qí jū zhōng, dǎo dá sì fāng, hán guāng dà yě." jīn lǔ bù huáng huī, yǐ xià zhì yán zhī, zé zhuàng bù lèi qí yǐ hàn zhì yán zhī, zé sè yòu bù huáng. fú qǐng zhì dà huī yī: zhù huī yú gān shǒu, zé fǎ xià hòu shì zhī zhì qí sè zhèng huáng, zé yòng hàn zhì yǐ shí èr fú wèi qí, zé qǔ táng zhì yǐ yī liú wèi zhī, zé qǔ jīn lóng chí qí zhī zhì. dāng yuán huì chén zhàng wèi, jiàn dà huáng huī yī yú dāng yù xiāng zhī qián, yǐ wèi biǎo shí. qí dāng yù xiāng zhī hòu, zé jiàn huáng huī fān èr.
今禮有黃麾,其制十二幅。《開寶通禮義纂》曰:"黃,中央之色。此仗最近車輅,故以應象,取其居中,導達四方,含光大也。"今鹵簿黃麾,以夏制言之,則狀不類旗;以漢制言之,則色又不黃。伏請制大麾一:注麾於竿首,則法夏后氏之制;其色正黃,則用漢制;以十二幅為旗,則取唐制;以一旒為之,則取今龍墀旗之制。當元會陳仗衛,建大黃麾一於當御廂之前,以為表識。其當御廂之後,則建黃麾幡二。
bìng shàng dà huáng huī huáng huī fān zhì dù. shén zōng pī yuē:" huáng huī zhì dù, kǎo xiáng qián zhì, zhōng shì kě yí. jīn záo ér wèi zhī, zhí yú dà tíng zhōng wài gòng zhān zhī dì, huò wèi bó wén duō shí zhě suǒ jī. yí qiě què zhī, gèng qí tǎo qiú, huáng huī fān réng jiù."
並上大黃麾、黃麾幡制度。神宗批曰:"黃麾制度,考詳前志,終是可疑。今鑿而為之,植於大庭中外共瞻之地,或為博聞多識者所譏。宜且闕之,更俟討求,黃麾幡仍舊。"
chǎng, běn jī niǎo máo wèi zhī. táng yǒu liù sè kǒng què dà xiǎo é máo jī máo zhī zhì. hòu zhì yún:" jīn zhì yǒu qīng fēi zào bái huáng wǔ sè, shàng yǒu zhū gài, xià chuí dài, dài xiù qín yǔ, mò zhuì jīn líng. qīng zé xiù yǐ kǒng què, wǔ jiǎo gài fēi zé xiù yǐ fèng, liù jiǎo gài zào zé xiù yǐ é, liù jiǎo gài bái yì yǐ é, sì jiǎo gài huáng zé yǐ jī, sì jiǎo gài. měi jiǎo zhuì chuí pèi, jiē yǐ zhū gān, shàng rú jǐ, jiā héng mù lóng shǒu yǐ xì zhī."
氅,本緝鳥毛為之。唐有六色、孔雀、大小鵝毛、雞毛之制。《後志》云:"今制有青、緋、皂、白、黃五色,上有朱蓋,下垂帶,帶繡禽羽,末綴金鈴。青則繡以孔雀,五角蓋;緋則繡以鳳,六角蓋;皂則繡以鵝,六角蓋;白亦以鵝,四角蓋;黃則以雞,四角蓋。每角綴垂佩,揭以朱竿,上如戟,加橫木龍首以系之。"
jīn jié, suí zhì yě. hēi qī gān, shàng shī yuán pán, zhōu zhuì hóng sī fú bā céng, huáng xiù lóng dài lóng zhī. wáng gōng yǐ xià jiē yǒu jié, zhì tóng jīn jié, tāo yǐ bì yóu.
金節,隋制也。黑漆竿,上施圓盤,周綴紅絲拂八層,黃繡龍袋籠之。王公以下皆有節,制同金節,韜以碧油。
sǎn, gǔ zhāng bó bì yǔ zhī zhì. jīn yǒu fāng sǎn dà sǎn, jiē chì zhì, zǐ biǎo zhū lǐ, sì jiǎo tóng chī shǒu. liù yǐn nèi zhě, qí zhì chà xiǎo. zhé zōng yuán yòu qī nián, tài cháng sì yán: kāi yuán lǐ dà jià bā jiǎo zǐ sǎn, wáng gōng yǐ xià sì jiǎo qīng sǎn. jīn lǔ bù tú dàn yǐn zǐ sǎn, ér wú qīng sǎn zhī wén. zhào gǎi yòng. shào xìng shí sān nián jiāng jiāo, zhào sǎn shàn rú jiù zhì, fú shàn děng bù yǐ zhū shì.
傘,古張帛避雨之制。今有方傘、大傘,皆赤質,紫表朱里,四角銅螭首。六引內者,其制差小。哲宗元祐七年,太常寺言:《開元禮》大駕八角紫傘,王公已下四角青傘。今《鹵簿圖》但引紫傘,而無青傘之文。詔改用。紹興十三年將郊,詔傘、扇如舊制,拂扇等不以珠飾。
gài, běn huáng dì shí yǒu yún qì wèi huā wěi zhī xiàng, yīn ér zuò yě. sòng yǒu huā gài dǎo gài, jiē chì zhì, rú sǎn ér yuán, lì shuǐ xiù huā lóng. yòu yǒu qū gài, chà xiǎo, wéi chéng yú yòng zhī. rén chén zé qīn wáng huò cì zhī, ér yǐ qīng zēng xiù ruì cǎo yān.
蓋,本黃帝時有雲氣為花蘤之象,因而作也。宋有花蓋、導蓋,皆赤質,如傘而圓,瀝水繡花龍。又有曲蓋,差小,惟乘輿用之。人臣則親王或賜之,而以青繒繡瑞草焉。
pì nì, rú huá gài ér xiǎo.
睥睨,如華蓋而小。
shàn láng, fēi luó xiù shàn èr, fēi luó xiù qū gài yī, bìng nèi chén mǎ shàng zhí zhī. jià tóu zài xì zhàng qián, shàn láng zài chéng yú hòu. dà jià fǎ jià luán jià, cháng chū bìng yòng zhī. shàn yuán, jìng sì chǐ èr cùn, bǐng zhǎng bā chǐ sān cùn, huáng rōng xiù tuán lóng, réng yòng jīn tú tóng shì. shàn yǒu zhū tuán jí zhì wěi sì děng. zhū tuán xiù yún fèng huò zá huā, hēi qī bǐng, jīn tóng shì. zhì wěi jiē fāng, xiù zhì wěi zhī zhuàng, yǒu sān děng: dà zhì shàn zhǎng wǔ chǐ èr cùn, kuò sān chǐ qī cùn zhōng shàn xiǎo shàn dì jiǎn èr cùn. xià fāng shàng shā, yǐ fēi luó xiù zhì wěi zhī zhuàng, zhōng yǒu shuāng kǒng què zá huā, xià shī hēi qī héng mù zhǎng bǐng, yǐ jīn tú tóng shì. chéng yú chū rù, bì yǐ qián chí zhāng bì. fán shuò wàng cháo hè xíng cè lǐ, huáng dì shēng yù zuò, bì hé shàn, zuò dìng qù shàn, lǐ bì jià tuì, yòu suǒ shàn rú chū. gài wèi tiān zǐ shēng jiàng fǔ yǎng, zhòng rén jiē dé jiàn zhī, fēi sù mù zhī róng, gù bì hé shàn yǐ zhāng yān.
扇筤,緋羅繡扇二,緋羅繡曲蓋一,並內臣馬上執之。駕頭在細仗前,扇筤在乘輿後。大駕、法駕、鸞駕,常出並用之。扇圓,徑四尺二寸,柄長八尺三寸,黃茸繡團龍,仍用金塗銅飾。扇有朱團及雉尾四等。朱團繡雲鳳或雜花,黑漆柄,金銅飾。雉尾皆方,繡雉尾之狀,有三等:大雉扇長五尺二寸,闊三尺七寸;中扇、小扇遞減二寸。下方上殺,以緋羅繡雉尾之狀,中有雙孔雀雜花,下施黑漆橫木長柄,以金塗銅飾。乘輿出入,必以前持鄣蔽。凡朔望朝賀、行冊禮,皇帝升御坐,必合扇,坐定去扇,禮畢駕退,又索扇如初。蓋謂天子升降俯仰,眾人皆得見之,非肅穆之容,故必合扇以鄣焉。
hǎn bì, xiàng" bì mǎo wèi tiān jiē", gù wèi qián yǐn, jiē chì zhì, jīn tóng shì, zhū téng jié wǎng, jīn shòu miàn. hǎn fāng, shàng yǒu èr chī shǒu xián hóng sī fú bì yuán, rú shàn.
罕、畢,象"畢、昴為天階",故為前引,皆赤質,金銅飾,朱藤結網,金獸面。罕方,上有二螭首銜紅絲拂;畢圓,如扇。
xiāng dèng, táng zhì yě. zhū qī àn, fēi xiù huā lóng yī, shàng shè jīn tú xiāng lú zhú tái. zhǎng gān èr, yú shì bā rén. jīn tú yín huǒ liáo xiāng shi fù zhī.
香鐙,唐制也。朱漆案,緋繡花龍衣,上設金塗香爐、燭台。長竿二,輿士八人。金塗銀火鐐、香匙副之。
dà jiǎo, hēi qī huà lóng, zǐ xiù lóng dài.
大角,黑漆畫龍,紫繡龍袋。
zhǎng míng cì míng dà xiǎo héng chuī, wǔ sè yī fān, fēi zhǎng huà jiāo lóng. lè lìng, sān pǐn yǐ shàng, fēi zhǎng huà dūn bào.
長鳴、次鳴、大小橫吹,五色衣幡,緋掌畫交龍。《樂令》,三品已上,緋掌畫蹲豹。
bó shuò. bó, jī shēng yě. yī yún xiàng bó niú, shàn dòu, zì cóng niú. táng jīn wú jiāng jūn zhí zhī. sòng zhì, rú jié yǒu dài, shàng jiā bì yóu. cháng zhì cháo táng, chē jià lǔ bù chū, zé bā méi qián dǎo yòu sì méi jiā dà jiāng jūn zhě, míng wèi sī bó shuò.
犦槊。犦,擊聲也。一雲象犦牛,善斗,字從牛。唐金吾將軍執之。宋制,如節有袋,上加碧油。常置朝堂,車駕鹵簿出,則八枚前導;又四枚夾大將軍者,名衛司犦槊。
shuò, zhǎng máo yě. mù rèn, hēi zhì, huà yún qì. yòu yǒu xì shuò, zhì tóng ér chà xiǎo.
槊,長矛也。木刃,黑質,畫雲氣。又有細槊,制同而差小。
jǐ, yǒu zhī bīng yě. mù wèi rèn, chì zhì, huà yún qì, shàng chuí jiāo lóng zhǎng wǔ sè dài, dài mò zhuì tóng líng. yòu sà jǐ, wú zhǎng, ér yǒu xiǎo héng mù sà, chā yě, zhì běn chā chē páng. yòu xiǎo jǐ yǔ sà jǐ tóng.
戟,有枝兵也。木為刃,赤質,畫雲氣,上垂交龍掌、五色帶,帶末綴銅鈴。又鈒戟,無掌,而有小橫木;鈒,插也,制本插車旁。又小戟與鈒戟同。
shū chā, jǐ zhī lèi. shū, wú rèn ér duǎn, hēi shì liǎng mò. chā, qīng shì liǎng mò, bìng zhōng bái, huà yún qì, gè zhuì zhū sī fú.
殳、叉,戟之類。殳,無刃而短,黑飾兩末。叉,青飾兩末,並中白,畫雲氣,各綴朱絲拂。
qiāng, shuò yě. táng yǔ lín suǒ zhí, zhì tóng shuò ér tiě rèn, shàng zhuì zhū sī fú.
槍,槊也。唐羽林所執,制同槊而鐵刃,上綴朱絲拂。
yí huáng, yuè shǔ yě, qín hàn yǒu zhī. táng yòng wèi yí zhàng, kè mù rú fǔ, tú yǐ qīng, bǐng yǐ huáng, shàng zhuì xiǎo jǐn fān wǔ sè dài.
儀鍠,鉞屬也,秦、漢有之。唐用為儀仗,刻木如斧,塗以青,柄以黃,上綴小錦幡、五色帶。
bān jiàn, běn hàn cháo fú dài jiàn. jìn yǐ mù dài zhī, yì yuē" xiàng jiàn", qǔ zhuāng shì bān lán zhī yì. qiào yǐ huáng zhì, zǐ bān wén, jīn tóng shì, zǐ sī tāo fēn tà.
班劍,本漢朝服帶劍。晉以木代之,亦曰"象劍",取裝飾斑斕之義。鞘以黃質,紫斑文,金銅飾,紫絲絛帉錔。
yù dāo, jìn sòng yǐ lái yǒu zhī. hēi qiào, jīn huā yín shì, bǎ è, zǐ sī tāo fēn tà. yòu yí dāo, zhì tóng cǐ, xī yǐ yín shì, wáng gōng yì gěi zhī.
御刀,晉、宋以來有之。黑鞘,金花銀飾,靶軛,紫絲絛帉錔。又儀刀,制同此,悉以銀飾,王公亦給之。
dāo dùn. dāo, běn róng dāo yě dùn, páng pái yě. yī rén fēn chí. dāo yǐ mù wèi zhī, wú qiào, yǒu huán, zǐ sī tāo fēn tà. dùn, chì zhì, huà yì shòu. yòu zhū téng luò dùn, zhì xī tóng, wéi lǜ téng lǜ zhì, jiē chí zhí zhī.
刀盾。刀,本容刀也;盾,旁排也。一人分持。刀以木為之,無鞘,有環,紫絲絛帉錔。盾,赤質,畫異獸。又朱藤絡盾,制悉同,唯綠藤綠質,皆持執之。
xiǎn nǔ, hàn jīng yǐn sī lì qián qū, chí gōng yǐ shè kuī zhě. sòng zhì, měi nǔ jiā jiàn èr, yǒu gé yì, huà yún qì, zhàng nèi nǔ jiē tóng.
幰弩,漢京尹、司隸前驅,持弓以射窺者。宋制,每弩加箭二,有〈革義〉,畫雲氣,仗內弩皆同。
gōng jiàn, měi gōng jiā jiàn èr, yǒu gé yì, tóng xiǎn nǔ.
弓箭,每弓加箭二,有〈革義〉,同幰弩。
chē fú, bàng yě, xíng rú chē lún fú. sòng zhì, zhū qī bā léng bái gàn.
車輻,棒也,形如車輪輻。宋制,朱漆八棱白干。
kē shū, hēi qī bàng yě, zhì tóng chē fú, yǐ jīn tóng dīng shì.
柯舒,黑漆棒也,制同車輻,以金銅釘飾。
dèng zhàng, hēi qī nǔ bǐng yě. yǐ jīn tóng wèi dèng jí shì, qí mò zǐ sī tāo xì zhī.
鐙杖,黑漆弩柄也。以金銅為鐙及飾,其末紫絲絛系之。
míng biān, táng jí wǔ dài yǒu zhī. zhōu guān tiáo láng shì zhí biān qū pì zhī yí fǎ yě. nèi shì èr rén zhí zhī, biān qiào yòng hóng sī ér zì yǐ là. xíng xìng, zé qián qí ér míng zhī, dà sì lǐ bì hái gōng, yì yòng yān shì cháo yàn huì, zé yòng yú diàn tíng.
鳴鞭,唐及五代有之。《周官》條狼氏執鞭趨辟之遺法也。內侍二人執之,鞭鞘用紅絲而漬以蠟。行幸,則前騎而鳴之,大祀禮畢還宮,亦用焉;視朝、宴會,則用於殿庭。
dàn mǎ, sàn mǎ yě. jiā jīn tú yín nào zhuāng ān lēi. chéng yú yǐ hóng xiù jiān, liù qiào, wáng gōng yǐ xià yòng zǐ xiù jí wān huā jiān. zhé zōng yuán yòu qī nián, tài cháng sì yán:" dàn mǎ, àn lǔ bù tú yuē: jiù bìng shī ān jiān. jǐng yòu wǔ nián qù zhī. zuó nà hòu, dàn mǎ yóu shī ān jiān, jīn yù qǐ chú qù, réng yī lǔ bù tú. yòng yīng pèi fēi tì."
誕馬,散馬也。加金塗銀鬧裝鞍勒。乘輿以紅繡韉,六鞘,王公以下用紫繡及剜花韉。哲宗元祐七年,太常寺言:"誕馬,按《鹵簿圖》曰:舊並施鞍韉。景祐五年去之。昨納後,誕馬猶施鞍韉,今欲乞除去,仍依《鹵簿圖》。用纓、轡、緋屜。"
yù mǎ ān lēi zhī zhì, yǒu jīn yù shuǐ jīng jīn tú sì děng nào zhuāng, gé zhàn xiè cù jié wèi zuò lóng, niǎn sà lòu chén shā miàn píng miàn wā miàn fāng tuán cùn jié juǎn hé xiào jù, jiē chuí liù qiào, jīn yín guǒ ān qiáo xián dèng, zhū huáng sī tāo pèi qiū, fēi huáng zhī xiù huò sù yuán jiān, yī gài bǔ yòng jīn yín xiàn zhī huò fēi huáng shī, biān yòng zǐ zhú, hóng huáng sī qiào, yīng yǐ hóng huáng máo niú wěi, jīn wèi jué. měi rì, mǎ wǔ pǐ gòng fèng, ān yòng yù jí jīn tú, yī gài bǔ jiē sù. xíng xìng zé shí sì pǐ, jiā zhēn jīn shuǐ jīng zhī shì. tài zōng zhì dào èr nián zhào:" xiān shì, yù mǎ yǐ zhī chéng pà fù ān lēi, jīn hòu yǐ guǎng juàn dài zhī."
御馬鞍勒之制,有金、玉、水晶、金塗四等鬧裝,〈革占〉鞢促結為坐龍,碾鈒鏤塵沙面、平面、窪面、方團、寸節、卷荷校具,皆垂六鞘,金銀裹鞍橋、銜鐙,朱黃絲絛轡鞦,緋黃織繡或素園韉,衤蓋補用金銀線織或緋黃絁,鞭用紫竹,紅黃絲鞘,纓以紅、黃犛牛尾,金為鈌。每日,馬五匹供奉,鞍用玉及金塗,衤蓋補皆素。行幸則十四匹,加真金、水晶之飾。太宗至道二年詔:"先是,御馬以織成帊覆鞍勒,今後以廣絹代之。"
mǎ kē zhī zhì, tóng miàn, diāo líng bí fú, pān xiōng, shàng zhuì tóng xìng yè hóng sī fú. yòu xiōng qián jí fù xià, jiē yǒu pān, zhuì tóng líng hòu yǒu bá chén jǐn bāo wěi. dú lǔ bù zhōng jīn wú wèi jiāng jūn dǎo jià zhě, jiē yǒu zhī.
馬珂之制,銅面,鵰翎鼻拂,攀胸,上綴銅杏葉、紅絲拂。又胸前及腹下,皆有攀,綴銅鈴;後有跋塵、錦包尾。獨鹵簿中金吾衛將軍導駕者,皆有之。
jiǎ qí jù zhuāng, jiǎ, rén kǎi yě jù zhuāng, mǎ kǎi yě. jiǎ yǐ bù wèi lǐ, huáng shī biǎo zhī, qīng lǜ huà wèi jiǎ wén, hóng jǐn tuàn, qīng shī wèi xià qún, jiàng wéi wèi luò, jīn tóng jué, zhǎng duǎn zhì xī. qián yīng wèi rén miàn èr, zì bèi lián yīng, chán yǐ jǐn téng shé. jù zhuāng, rú cháng mǎ jiǎ, jiā kē fú yú qián yīng jí hòu qiū.
甲騎具裝,甲,人鎧也;具裝,馬鎧也。甲以布為里,黃絁表之,青綠畫為甲文,紅錦褖,青絁為下裙,絳韋為絡,金銅鈌,長短至膝。前膺為人面二,自背連膺,纏以錦螣蛇。具裝,如常馬甲,加珂拂於前膺及後鞦。
qiú zhàng, jīn tú yín guǒ, yǐ gòng fèng guān qí zhí zhī, fēn zuǒ yòu qián dǎo. dà lǐ, yòng bǎi rén, huā jiǎo fú tóu zǐ xiù yī guǐ páo ǎo. cháng chū, sān shí rén, gōng fú, jiē qí dǎo.
球杖,金塗銀裹,以供奉官騎執之,分左右前導。大禮,用百人,花腳幞頭、紫繡衤癸袍襖。常出,三十人,公服,皆騎導。
jī gān, fù gān wèi jī xíng, jīn shì, shǒu xián jiàng fān, chéng yǐ cǎi pán, wéi yǐ jiàng suǒ, jiē yǐ zhǎng gān. mù wèi shì xiān dēng, zhēng dé jī zhě, guān gěi yǐ xié ǎo zi huò qǔ jiàng fān ér yǐ. dà lǐ bì, lì zhèng mén sì shè zé shè zhī. qí yì zé jī wèi xùn shén, xùn zhǔ hào lìng, gù xuān hào lìng zé xiàng zhī. yáng yòng shì zé jī míng, gù bù xuān yáng zé zé xiàng zhī. yī yuē" tiān jī xīng dòng wèi yǒu shè", gù wáng zhě yǐ tiān jī wèi dù. jīn jī shì, liù cháo yǐ yǒu zhī, huò wèi qǐ yú xī jīng. nán dù hòu, zé zì shào xìng shí sān nián shǐ yě.
雞竿,附竿為雞形,金飾,首銜絳幡,承以彩盤,維以絳索,揭以長竿。募衛士先登,爭得雞者,官給以纈襖子;或取絳幡而已。大禮畢,麗正門肆赦則設之。其義則雞為巽神,巽主號令,故宣號令則象之。陽用事則雞鳴,故布宣陽澤則象之。一曰"天雞星動為有赦",故王者以天雞為度。金雞事,六朝已有之,或謂起於西京。南渡後,則自紹興十三年始也。
dà jià lǔ bù jīn fú zhī zhì: jīn wú shàng jiāng jūn jiāng jūn liù tǒng jūn qiān niú zhōng láng jiāng, fú huā jiǎo fú tóu mǒ é zǐ xiù páo, pèi yá dāo, kē mǎ. zhū wèi dà jiāng jūn jiāng jūn zhōng láng jiāng zhé chōng guǒ yì sàn shǒu yì wèi, fú píng jīn zé zǐ xiù páo dà kǒu kù jǐn téng shé yín dài, pèi héng dāo, zhí gōng jiàn. qiān niú jiāng jūn, fú píng jīn zé zǐ xiù páo dà kǒu kù yín dài xuē yào, pèi héng dāo, zhí gōng jiàn, kē mǎ. qiān niú, fú huā jiǎo fú tóu fēi xiù páo mǒ é dà kǒu kù yín dài xuē yào. qián mǎ duì nèi zhé chōng jí zhí shuò zhě, fú jǐn mào fēi xiù páo yín dài. jiān mén xiào wèi liù jūn yā zhàng, fú fú tóu zǐ xiù liǎng dāng. duì zhèng, fú píng jīn zé fēi xiù páo dà kǒu kù. zhū wèi zhǔ lǜ dū wèi, yǐn jià qí, chí sà duì nèi xiào wèi lǚ shuài, zhí wèi sī shū zhàng bó shuò, jīn wú shí liù qí, bān jiàn yí dāo duì, qīn xūn yì wèi, zhí dà jiǎo rén, bìng fú píng jīn zé fēi xiù liǎng dāng dà kǒu kù, pèi héng dāo, zhí gōng jiàn. jīn wú yā yá, fú jīn é mào zǐ xiù páo yín dài, yí dāo. jīn wú chí dào zhě, fú wū shā mào zào yī kù xié wà. jīn wú yā dào, fú fú tóu zào xiù shān dà kǒu kù yín dài wū pí xuē. zhí jīn wú bó shuò, fú jǐn páo mào bì gōu yín dài wū pí xuē.
大駕鹵簿巾服之制:金吾上將軍、將軍、六統軍、千牛、中郎將,服花腳幞頭、抹額、紫繡袍,佩牙刀,珂馬。諸衛大將軍、將軍、中郎將、折衝、果毅、散手翊衛,服平巾幘、紫繡袍、大口袴、錦螣蛇、銀帶,佩橫刀,執弓箭。千牛將軍,服平巾幘、紫繡袍、大口袴、銀帶、靴靿,佩橫刀,執弓箭,珂馬。千牛,服花腳幞頭、緋繡袍、抹額、大口袴、銀帶、靴靿。前馬隊內折衝及執槊者,服錦帽、緋繡袍、銀帶。監門校尉、六軍押仗,服幞頭、紫繡裲襠。隊正,服平巾幘、緋繡袍、大口袴。諸衛主率都尉,引駕騎,持鈒隊內校尉、旅帥,執衛司殳仗犦槊,金吾十六騎,班劍、儀刀隊,親勛翊衛,執大角人,並服平巾幘、緋繡裲襠、大口袴,佩橫刀,執弓箭。金吾押牙,服金鵝帽、紫繡袍、銀帶,儀刀。金吾持纛者,服烏紗帽、皂衣、袴、鞵襪。金吾押纛,服幞頭、皂繡衫、大口袴、銀帶、烏皮靴。執金吾犦槊,服錦袍帽、臂鞲、銀帶、烏皮靴。
qīng yóu duì cì fēi zhí fù zhàng shuò, fú jiǎ qí jù zhuāng jǐn bì gōu, pèi héng dāo, zhí gōng jiàn, bái kù. zhū què duì zhí qí jí zhí yá mén qí, zhí jiàng yǐn fān huáng huī fān zhě, bìng fú fēi xiù shān mǒ é dà kǒu kù yín dài. zhí shū zhàng, qián hòu bù duì zhēn wǔ duì zhí qí, qián hòu bù huáng huī, zhí rì yuè hé bì děng qí, qīng lóng bái hǔ duì jīn wú xì zhàng nèi zhí qí zhě, bìng fú wǔ sè xiù páo mǒ é xíng téng yín dài zhí bái gàn bàng rén, jiā yín hè hàn yāo. zhí lóng qí jí qián mǎ duì nèi zhí qí rén, fú wǔ sè xiù páo yín dài xíng téng dà kǒu kù. zhí gōng jiàn zhí lóng qí fù gān rén, fú jǐn mào wǔ sè xiù páo dà kǒu kù yín dài. zhí nǔ gōng jiàn rén, fú jǐn mào qīng xiù páo yín dài. qián hòu bù duì rén, fú wǔ sè móu jiǎ jǐn bì gōu xié wà kù yín dài. zhū què duì nèi zhí gōng jiàn nǔ shuò, yú hòu cì fēi, zhí zhǎng shòu chuáng bǎo yú fǎ wù rén, bìng fú píng jīn zé fēi xiù páo dà kǒu kù yín dài. yuán bǎo, zhí jiàng huī zhēn wǔ chuáng chā rén, bìng fú wǔ biàn zǐ xiù shān. chí sà duì, diàn zhōng huáng huī sǎn shàn yāo yú xiāng dèng huá gài, zhǐ nán jìn xián děng chē jià shì, xiāng fēng zhōng lòu děng yú yú shì, bìng fú wǔ biàn fēi xiù shān. jià yáng chē tóng zǐ, fú chuí ěr jì qīng tóu xū jīn qīng xiù dà xiù shān kù lēi bó qīng ěr lǚ. zhí yǐn jià lóng chí qí liù jūn qí zhě, fú jǐn mào wǔ sè xiù shān jǐn bì gōu yín dài. yǐn jiā qí jí zhí kē shū dèng zhàng zhě, fú tiē jīn mào, yú tóng shàng. zhí huā fèng fēi huáng jí lì qí zhě, fú yín hè xiù yī mǒ é yín dài. jiā gǔ duì, fú wǔ sè zhì móu kǎi jǐn bì gōu bái xíng téng zǐ dài xié wà. xiāo wèi yì wèi sān duì, fú píng jīn zé fēi xiù páo dà kǒu kù jǐn téng shé. wǔ hé fù hé gēng gēn chē jià shì, fú píng jīn zé qīng xiù shān qīng lǚ wà. jiào mǎ guān, fú fú tóu hóng xiù mǒ é zǐ xiù shān bái kù yín dài. zhǎng niǎn zhǔ niǎn, fú wǔ biàn huáng xiù shān zǐ xiù dàn dài. lǒng yù mǎ zhě, fú tiē jīn mào zǐ xiù dà xiù shān yín dài. zhí zhēn wǔ chuáng zhě, fú wǔ biàn zào xiù shān zǐ xiù dàn dài. wǔ niú qí yú shì, fú wǔ biàn wǔ sè xiù shān dà kǒu kù, yín dài. yǎn hòu duì, fú hēi móu jiǎ jǐn bì gōu xíng téng.
清游隊、佽飛、執副仗槊,服甲騎具裝、錦臂韝,佩橫刀,執弓箭,白袴。朱雀隊執旗及執牙門旗,執絳引幡、黃麾幡者,並服緋繡衫、抹額、大口袴、銀帶。執殳仗,前後步隊、真武隊執旗,前後部黃麾,執日月合璧等旗,青龍白虎隊、金吾細仗內執旗者,並服五色繡袍、抹額、行縢、銀帶;執白干棒人,加銀褐捍腰。執龍旗及前馬隊內執旗人,服五色繡袍、銀帶、行縢、大口袴。執弓箭、執龍旗副竿人,服錦帽、五色繡袍、大口袴、銀帶。執弩、弓箭人,服錦帽、青繡袍、銀帶。前後步隊人,服五色鍪甲、錦臂鞲、鞵襪、袴、銀帶。朱雀隊內執弓箭、弩、槊,虞候佽飛,執長壽幢、寶輿法物人,並服平巾幘、緋繡袍、大口袴、銀帶。援寶,執絳麾、真武幢叉人,並服武弁、紫繡衫。持鈒隊,殿中黃麾、傘、扇、腰輿、香鐙、華蓋,指南、進賢等車駕士,相風、鐘漏等輿輿士,並服武弁、緋繡衫。駕羊車童子,服垂耳髻、青頭{須巾}、青繡大袖衫、袴、勒帛、青耳履。執引駕龍墀旗、六軍旗者,服錦帽、五色繡衫、錦臂鞲、銀帶。引夾旗及執柯舒、鐙仗者,服帖金帽,余同上。執花鳳、飛黃、吉利旗者,服銀褐繡衣、抹額、銀帶。夾轂隊,服五色質鍪鎧、錦臂鞲、白行縢、紫帶、鞵襪。驍衛翊衛三隊,服平巾幘、緋繡袍、大口袴、錦螣蛇。五輅、副輅、耕根車駕士,服平巾幘、青繡衫、青履襪。教馬官,服幞頭、紅繡抹額、紫繡衫、白袴、銀帶。掌輦、主輦,服武弁、黃繡衫、紫繡誕帶。攏御馬者,服帖金帽、紫繡大袖衫、銀帶。執真武幢者,服武弁、皂繡衫、紫繡誕帶。五牛旗輿士,服武弁、五色繡衫、大口袴,銀帶。掩後隊,服黑鍪甲、錦臂鞲、行縢。
gǔ chuī lìng chéng, fú lǜ kù zhě guān yín hè qún jīn tóng gé dài fēi bái dà dài lǚ wà. tài cháng sì fǔ shǐ diǎn shì sī tiān lìng shǐ, fú fú tóu lǜ shān huáng bàn bì. tài cháng zhǔ shuài gāng gǔ jīn zhēng jié gǔ rén, fú píng jīn zé fēi xiù páo dà kǒu kù, mǒ dài jǐn téng shé gē gǒng chén guǎn xiāo jiā dí bì lì, wú téng shé. tài cháng dà gǔ zhǎng míng xiǎo gǔ zhōng míng, fú huáng léi huā páo kù mǒ é mǒ dài. tài cháng náo dà héng chuī, fú fēi jù wén páo kù mǒ é mǒ dài. tài cháng yǔ bǎo gǔ xiǎo héng chuī, fú qīng jù wén páo kù mǒ é mǒ dài. pái liè guān lìng shǐ fǔ shǐ, fú hēi jiè zé fēi shān bái kù bái lēi bó. sī chén diǎn shì lòu kè shēng, fú qīng kù zhě guān gé dài. diàn zhōng shǎo jiān fèng yù gòng fèng pái liè guān, yǐn jià zhàng nèi pái liè chéng zhí guān dà jiāng jīn wú yǐn jià yā zhàng yā qí, fú fú tóu zǐ gōng fú wū pí xuē. shàng niǎn fèng yù zhí zhǎng chéng huáng lìng chéng qiān niú zhǎng shǐ jìn mǎ sì sè guān, fú fú tóu lǜ gōng fú bái kù jīn tóng dài wū pí xuē. diàn zhōng zhí zhǎng zhí sǎn shàn rén, fú fú tóu bì lán jīn tóng dài wū pí xuē. jiù yī huáng, tài píng xìng guó liù nián, bìng nèi shì shěng bìng gǎi fú yǐ bì.
鼓吹令、丞,服綠袴褶冠、銀褐裙、金銅革帶、緋白大帶、履襪。太常寺府史、典事、司天令史,服幞頭、綠衫、黃半臂。太常主帥掆鼓、金鉦、節鼓人,服平巾幘、緋繡袍、大口袴,抹帶、錦螣蛇;歌、拱宸管、簫、笳、笛、觱栗,無螣蛇。太常大鼓、長鳴、小鼓、中鳴,服黃雷花袍、袴、抹額、抹帶。太常鐃、大橫吹,服緋苣文袍、袴、抹額、抹帶。太常羽葆鼓、小橫吹,服青苣文袍、袴、抹額、抹帶。排列官、令史、府史,服黑介幘、緋衫、白袴、白勒帛。司辰、典事、漏刻生,服青袴褶冠、革帶。殿中少監、奉御、供奉、排列官,引駕仗內排列承直官、大將、金吾引駕、押仗、押旗,服幞頭、紫公服、烏皮靴。尚輦奉御、直長、乘黃令丞、千牛長史、進馬四色官,服幞頭、綠公服、白袴、金銅帶、烏皮靴。殿中職掌執傘扇人,服幞頭、碧襴、金銅帶、烏皮靴。(舊衣黃,太平興國六年,並內侍省並改服以碧。)
fán xiù wén: jīn wú wèi yǐ bì xié, zuǒ yòu wèi yǐ ruì mǎ, xiāo wèi yǐ diāo hǔ, tún wèi yǐ chì bào, wǔ wèi yǐ ruì yīng, lǐng jūn wèi yǐ bái zé, jiān mén wèi yǐ shī zi, qiān niú wèi yǐ xī niú, liù jūn yǐ kǒng què, lè gōng yǐ luán, gēng gēn chē jià shì yǐ fèng xián jiā hé, jìn xián chē yǐ ruì lín, míng yuǎn chē yǐ duì fèng, yáng chē yǐ ruì yáng, zhǐ nán chē yǐ kǒng què, jì lǐ gǔ huáng yuè chē yǐ duì é, bái lù chē yǐ xiáng lù, luán qí chē yǐ ruì luán, chóng dé chē yǐ bì xié, pí xuān chē yǐ hǔ, shǔ chē yǐ yún hè, bào wěi chē yǐ lì bào, xiāng fēng wū yú yǐ wū, wǔ niú qí yǐ wǔ sè niú, yú jiē yǐ bǎo xiāng huā.
凡繡文:金吾衛以辟邪,左右衛以瑞馬,驍衛以雕虎,屯衛以赤豹,武衛以瑞鷹,領軍衛以白澤,監門衛以師子,千牛衛以犀牛,六軍以孔雀,樂工以鸞,耕根車駕士以鳳銜嘉禾,進賢車以瑞麟,明遠車以對鳳,羊車以瑞羊,指南車以孔雀,記里鼓、黃鉞車以對鵝,白鷺車以翔鷺,鸞旗車以瑞鸞,崇德車以辟邪,皮軒車以虎,屬車以雲鶴,豹尾車以立豹,相風烏輿以烏,五牛旗以五色牛,余皆以寶相花。
liù yǐn nèi jīn fú zhī zhì: qīng dào guān, fú wǔ biàn fēi xiù shān gé dài. chí xiǎn nǔ chē fú bàng zhě, fú píng jīn chì zé fēi xiù shān chì kù yín dài. qīng yī, fú píng jīn qīng zé qīng kù zhě. chí jǐ sǎn shàn dāo dùn zhě, fú huáng xiù shān mǒ é xíng téng yín dài. chí fān gài zhě, fú xiù shān mǒ é dà kǒu kù yín dài. nèi gào zhǐ fān qū gài yǐ fēi, chuán jiào fān xìn fān jiàng yǐn fān yǐ huáng. zhí dàn mǎ pèi yí dāo huī chuáng jié jiā shuò dà jiǎo zhě, fú píng jīn zé fēi xiù shān dà kǒu kù yín dài. dà jià lǔ bù nèi, zhí pèi, bìng jǐn luò shān mào. chí gōng jiàn shuò zhě, fú wǔ biàn fēi xiù shān bái kù. jià shì, fú jǐn mào xiù róng fú dà páo yín dài. gōng jiàn yǐ qīng, shuò yǐ zǐ. chí gāng gǔ zhě, fú píng jīn zé fēi xiù duì fèng páo dà kǒu kù bái mǒ dài yín téng shé. náo chuī bù nèi, fú píng jīn zé fēi xiù páo bái mǒ dài bái kù, yú xī tóng dà jià qián hòu bù.
六引內巾服之制:清道官,服武弁、緋繡衫、革帶。持幰弩、車輻棒者,服平巾赤幘、緋繡衫、赤袴、銀帶。青衣,服平巾青幘、青袴褶。持戟、傘、扇、刀盾者,服黃繡衫、抹額、行縢、銀帶。持幡蓋者,服繡衫、抹額、大口袴、銀帶。內告止幡、曲蓋以緋,傳教幡、信幡、絳引幡以黃。執誕馬轡、儀刀、麾、幢、節、夾槊、大角者,服平巾幘、緋繡衫、大口袴、銀帶。大駕鹵簿內,執轡,並錦絡衫帽。持弓箭、槊者,服武弁、緋繡衫、白袴。駕士,服錦帽、繡戎服大袍、銀帶。弓箭以青,槊以紫。持掆鼓者,服平巾幘、緋繡對鳳袍、大口袴、白抹帶、銀螣蛇。鐃吹部內,服平巾幘、緋繡袍、白抹帶、白袴,余悉同大駕前後部。
qí xiù yī wén: qīng dào yǐ yún hè, xiǎn nǔ yǐ bì xié, chē fú yǐ bái zé, jià shì sī tú yǐ ruì mǎ, mù yǐ sǔn, yù shǐ dài fū yǐ xiè zhì, bīng bù shàng shū yǐ hǔ, tài cháng qīng yǐ fèng, xiàn lìng yǐ zhì, lè gōng yǐ luán, yú xī yǐ bǎo xiāng huā.
其繡衣文:清道以雲鶴,幰弩以辟邪,車輻以白澤,駕士司徒以瑞馬,牧以隼,御史大夫以獬豸,兵部尚書以虎,太常卿以鳳,縣令以雉,樂工以鸞,余悉以寶相花。
tài zǔ jiàn lóng sì nián, fàn zhì yì: àn kāi yuán lǐ, wǔ guān péi lì dà zhàng, jiā téng shé liǎng dāng, rú xiù wú shēn, yǐ fù qí bó gē, gài yē xià fèng yě. cóng jiān lǐng fù bì bó, gòng yī chǐ èr cùn. yòu àn shì wén yù piān xiāng chuán yún: qí yī dāng xiōng, qí yī dāng bèi, wèi zhī" liǎng dāng". jīn xiáng liǎng dāng zhī zhì, qí lǐng lián suǒ fù bó gē, qí yī dāng zuǒ bó, qí yī dāng yòu bó, gù wèi zhī" qǐ bó". jīn qǐng jiān cún liǎng shuō zé ér yòng zhī, zào liǎng dāng, yòng dāng xiōng dāng bèi zhī zhì. xuān hé yuán nián, lǐ zhì jú yán: gǔ chuī lìng chéng guān, yòu míng" kù zhě guān." jīn lǔ bù jì chú kù zhě, guān míng bù dāng réng jiù, qǐng yī jiù jì rú sān lǐ tú" jì mào guān" zhì. cóng zhī.
太祖建隆四年,范質議:按《開元禮》,武官陪立大仗,加螣蛇裲襠,如袖無身,以覆其膊胳,蓋掖下縫也。從肩領覆臂膊,共一尺二寸。又按《釋文》、《玉篇》相傳云:其一當胸,其一當背,謂之"兩當"。今詳裲襠之制,其領連所覆膊胳,其一當左膊,其一當右膊,故謂之"起膊"。今請兼存兩說擇而用之,造裲襠,用當胸、當背之制。宣和元年,禮制局言:鼓吹令、丞冠,又名"袴褶冠。"今鹵簿既除袴褶,冠名不當仍舊,請依舊記如《三禮圖》"季貌冠"制。從之。