strong shǐ zhōng zhēn yán zhēn qīng qǐ yì zāo dù jì gē shū hàn sàng shī strong
矢忠贞颜真卿起义 遭妒忌哥舒翰丧师
cí yuē:
词曰:
yóu lái shì luàn jiàn zhōng chén, shǐ zhì sǎo yāo fēn. shén xiàn yī mén shuāng yì, xiào tā zhū jùn wú rén. zhuān zhēng dà jiàng, dài shí ér dòng, kě jiàn qí xūn. zhǐ wèi yī fēng dān zhào, dùn jiào sàng què sān jūn.
由来世乱见忠臣,矢志扫妖氛。甚羡一门双义,笑他诸郡无人。 专征大将,待时而动,可建奇勋。只为一封丹诏,顿教丧却三军。
diào jì" cháo zhōng cuò"
调寄“朝中措”
cóng lái zhōng chén yì shì, dāng tài píng zhī shí, rén dōu bú jiàn de tā de zhōng yì, jí huò luàn jí qǐ, píng shí jū wèi xiǎng lù, zuò wēi yǐ shì, yáo chún gǔ shé de zhè yī bān rén, dào nà shí wú bù cóng fēng ér mí. zhǐ yǒu yī èr zhōng yì zhī shì, shǐ dān xīn, mào bái rèn, yǐ shēn xùn zhī, bǎi zhé bù huí. ér jīn ér hòu, shàng zì jūn wáng, xià zhì chén shù, dōu wén qí míng ér jìng fú zhī, chēng tàn zhī bù yǐ, yǐ wéi cǐ zhēn shì yǒu zhōng gān yì dǎn de rén. rán yào zhī fēi zhōng chén yì shì zhī chū xīn yě. tā de běn huái, yuán zhǐ zhǐ wàng jūn wáng yǒu dào, cháo yě wú yú, míng liáng yù hé, shēn míng jù tài, bù zhì yǒu juān qū xùn nàn zhī shì wèi miào. ruò bì dào shí qióng shì luàn, shǐ rén gòng jiàn qí zhōng yì, yòu qǐ guó jiā zhī xìng zāi! zhì guó jiā jì bù xìng huò huàn, bù dé yǐ ér mìng jiāng chū shī, nà dà jiàng yǐ yī shēn wéi guó jiā ān wēi suǒ xì, zì bì xiāng dù shí shì, kě jìn zé jìn, bù kě jìn zé zàn zhǐ, qí jǔ dòng zì hé jī yí. kǔn yǐ wài, dāng tīng jiāng jūn zhì zhī. nài hé huò yú quán guì yí jì zhī yán, yáo dù xuán chuǎi, shēng bī tā chū bīng jìn zhàn, yǐ zhì duò dí rén zhī jì zhōng, sàng shī bài jī, hài tā bù dé wèi zhōng chén yì shì, zhēn kě tàn xī tòng hèn, qiāng tiān hū dì ér bù yǐ yě!
从来忠臣义士,当太平之时,人都不见得他的忠义,及祸乱即起,平时居位享禄,作威倚势,摇唇鼓舌的这一班人,到那时无不从风而靡。只有一二忠义之士,矢丹心,冒白刃,以身殉之,百折不回。而今而后,上自君王,下至臣庶,都闻其名而敬服之,称叹之不已,以为此真是有忠肝义胆的人。然要之非忠臣义士之初心也。他的本怀,原只指望君王有道,朝野无虞,明良遇合,身名俱泰,不至有捐躯殉难之事为妙。若必到时穷世乱,使人共见其忠义,又岂国家之幸哉!至国家既不幸祸患,不得已而命将出师,那大将以一身为国家安危所系,自必相度时势,可进则进,不可进则暂止,其举动自合机宜。阃以外,当听将军制之。奈何惑于权贵疑忌之言,遥度悬揣,生逼他出兵进战,以致堕敌人之计中,丧师败绩,害他不得为忠臣义士,真可叹息痛恨,枪天呼地而不已也!
què shuō xuán zōng tiān zǐ fù zhào qín guó mó qín guó zhēn réng yǐ yuán guān qǐ yòng, èr rén rù cháo miàn jūn. xiè ēn bì hòu, xuán zōng wēn yán fǔ wèi yī fān, jí wèn èr rén tǎo zéi zhī cè. xiōng dì èr rén yǐ cì chén yán, dà yuē yǐ yòng bīng yí shèn, rèn jiāng zhí zhuān wèi duì. zhèng yì lùn jiān, zhī bù guān qǐ zòu shuō:" qián zhě suī yáng tài shǒu yuán quē, nì zéi ān lù shān chéng jiàn wěi jìn qí dǎng zhāng tōng wù wèi suī yáng tài shǒu, suí bèi dān fù wèi jiǎ bēn lǜ lì mín zhǎn jī zhī, jīn yí jí xuǎn xīn guān qián qù jiē rèn. tè tuī cháo chén shù yuán, gōng hòu shèng zhǐ xuǎn yòng." qín guó mó zòu dào:" suī yáng wèi jiāng huái zhī bǎo zhàng, jīn dāng zéi fēn rǎo luàn zhī hòu, tài shǒu yī guān, fēi xún cháng zhī rén suǒ néng shèng rèn, yí wù jū zī gé zhuó yòng. yǐ chén suǒ zhī, qián gāo yào wèi xǔ yuǎn, jì yǒu zhì cāo, gèng ráo cái lüè, kān chōng cǐ zhí, fú qǐ shèng cái." xuán zōng tīng shuō zhǔn zòu, jí yù lì bù yǐ xǔ yuǎn wèi suī yáng tài shǒu. yòu wèn:" èr qīng, yì zhī jīn rì kě chēng liáng jiàng zhě wèi shuí rén?" qín guó zhēn zòu dào:" zì gǔ yún: tiān xià wēi, zhù yì shuài. jīn bì xià suǒ yòng zhī jiāng, rú fēng cháng qīng gāo xiān zhī zhī bèi, suī yì xián yú jūn lǚ zhī shì, wèi bì biàn chēng liáng jiàng. xī nián hàn lín xué shì lǐ bái, céng shàng shū zòu dài zuì biān jiāng guō zi yí, zú bèi gān chéng zhī xuǎn, fù xīn zhī qí, bì xià yīn tè yuán qí suǒ fàn zhī zuì, xǔ yǐ lì gōng zì xiào. guō zi yí lǚ lì zhàn gōng, zhǔ shuài gē shū hàn biǎo jiàn, yǐ lì guān zhì shuò fāng yòu xiāng bīng mǎ shǐ jiǔ yuán tài shǒu, cǐ zhēn jiāng cái yě. lǐ bái zhī yán bù miù." xuán zōng diǎn tóu dào shì, yīn yòu wèn:" gē shū hàn jiāng cái hé rú?" qín guó mó zòu dào:" gē shū hàn sù yǒu wēi míng, zhǐ xián yòng fǎ tài jùn, bù xù shì zú. cháo tíng ruò zhuān rèn cǐ, tīng qí pián yí xíng shì, dāng yì bù fù suǒ wěi tuō. dàn jìn wén qí bào bìng bù zhì shì." xuán zōng dào:" bǐ zì néng wéi wǒ lì jí bàn shì." suì jiàng zhǐ jí shēng guō zi yí wèi shuò fāng jié dù shǐ, yòu mìng gē shū hàn wèi bīng mǎ fù yuán shuài. gē shū hàn shàng zòu gào bìng, xuán zōng bù zhǔn suǒ gào, lìng jiāng bīng shí wàn, fáng yù ān lù shān. nà shí, ān lù shān jì xiàn líng chāng jí chén liú, shēng shì yì zhāng, bìng gōng pò xíng yáng, zhí bī dōng jīng. fēng cháng qīng tún bīng wǔ láo yǐ jù zhī, wú nài bù xià xīn mù de guān jūn, dōu shì shì jǐng bái tú, bù xí zhàn zhèn, jiàn zéi bīng shì měng, xiān zì huáng jù. ān lù shān tè yǐ tiě qí chōng lái, guān jūn bù néng dǐ dāng, dà bài ér zǒu. zhèng shì:
却说玄宗天子复召秦国模、秦国桢仍以原官起用,二人入朝面君。谢恩毕后,玄宗温言抚慰一番,即问二人讨贼之策。兄弟二人以次陈言,大约以用兵宜慎,任将直专为对。正议论间,支部官启奏说:“前者睢阳太守员缺,逆贼安禄山乘间伪进其党张通悟为睢阳太守,随被单父尉贾贲率吏民斩击之,今宜即选新官前去接任。特推朝臣数员,恭候圣旨选用。”秦国模奏道:“睢阳为江淮之保障,今当贼氛扰乱之后,太守一官,非寻常之人所能胜任,宜勿拘资格擢用。以臣所知,前高要尉许远,既有志操,更饶才略,堪充此职,伏乞圣裁。”玄宗听说准奏,即谕吏部以许远为睢阳太守。又问:“二卿,亦知今日可称良将者为谁人?”秦国桢奏道:“自古云:天下危,注意帅。今陛下所用之将,如封常清、高仙芝之辈,虽亦娴于军旅之事,未必便称良将。昔年翰林学士李白,曾上疏奏待罪边将郭子仪,足备干城之选,腹心之奇,陛下因特原其所犯之罪,许以立功自效。郭子仪屡立战功,主帅哥舒翰表荐,已历官至朔方右厢兵马使九原太守,此真将才也。李白之言不谬。”玄宗点头道是,因又问:“哥舒翰将才何如?”秦国模奏道:“哥舒翰素有威名,只嫌用法太峻,不恤士卒。朝廷若专任此,听其便宜行事,当亦不负所委托。但近闻其抱病不治事。”玄宗道:“彼自能为我力疾办事。”遂降旨即升郭子仪为朔方节度使,又命哥舒翰为兵马副元帅。哥舒翰上奏告病,玄宗不准所告,令将兵十万,防御安禄山。那时,安禄山既陷灵昌及陈留,声势益张,并攻破荥阳,直逼东京。封常清屯兵武牢以拒之,无奈部下新募的官军,都是市井白徒,不习战阵,见贼兵势猛,先自惶惧。安禄山特以铁骑冲来,官军不能抵当,大败而走。正是:
zǎo zhī jīn rì qǔ shèng nán, zhuī huǐ dāng chū chū dà yán.
早知今日取胜难,追悔当初出大言。
dāng xià fēng cháng qīng shōu hé yú zhòng, zài yǔ sī shā, yòu fù dà bài, zéi bīng chéng shì fèn jī, suì xiàn dōng jīng. hé nán yǐn dá xī xún, chū chéng tóu xiáng. dú liú shǒu lǐ xin dēng zhōng chéng lú yì cǎi fǎng pàn guān jiǎng qīng, bù kěn tóu xiáng. chéng pò zhī rì, chuān cháo fú zuò yú táng shàng, ān lù shān shǐ rén qín zhì jūn qián, sān rén tóng shēng mà zéi, yī shí sān rén dōu bèi shā. fēng cháng qīng shōu jù bài cán bīng mǎ, xī zǒu shǎn zhōu. shí gāo xiān zhī tún bīng yú shǎn, fēng cháng qīng wǎng jiàn zhī, tì qì ér yán dào:" zài xià lián rì xuè zhàn, zéi fēng ruì bù kě dāng. qiè jì tóng guān bīng shǎo, tǎng zéi chōng tū rù guān, zé cháng ān wēi yǐ! bù rú yǐn tún shǎn zhī bīng, xiān jù tóng guān yǐ jù zéi." gāo xiān zhī cóng qí yán, jí yǔ fēng cháng qīng yǐn bīng tuì shǒu tóng guān, xiū wán shǒu bèi. zéi bīng guǒ rán fù zhì, bù dé rù ér tuì, zhè yě suàn shì èr rén shǒu yù zhī gōng le. shéi zhī nà jiān jūn huàn guān biān lìng chéng, cháng yǒu suǒ gàn qiú yú xiān zhī, bù suí qí yù, xīn zhōng huái hèn. yòu guài fēng cháng qīng shí shí wú suǒ kuì xiàn, suì mì liú hé zòu fēng cháng qīng, yǐ zéi yáo zhòng, wèi jiàn xiān bēn gāo xiān zhī qīng qì shǎn dì shù qiān lǐ, yòu sī jiǎn jūn liáng, yǐ rù jǐ náng, dà fù cháo tíng wěi rèn zhī yì. xuán zōng tīng xìn qí yán, bó rán zhèn nù, jí cì lìng chéng mì chì, shǐ jí jūn zhōng zhǎn cǐ èr rén. lìng chéng nǎi yáng tuō tā shì, qǐng èr rén miàn yì èr rén jì zhì, wèi jí xù lǐ, biān lìng chéng jǔ shǒu dào:" yǒu shèng zhǐ chì cì èr wèi dài fū sǐ." suì hē zuǒ yòu:" dài wǒ ná xià!" xuān chì shì zhī. cháng qīng dào:" bài jūn zhī jiàng, sǐ zuì xī táo. dàn cháo yì jù yǐ lù shān zhī zhòng wèi bù nán zhēn lù, fēi què lùn yě. chén sǐ zhī hòu, yuàn wù qīng shì cǐ zéi, yí zhuān rèn liáng jiàng, duō liàn jīng bīng yǐ tú zhī." xiān zhī dào:" wú yù zéi ér tuì, zuì gù dāng sǐ bù cí, wèi wǒ sī qīn jūn liáng, qǐ bù yuān zāi!" èr rén jiù xíng zhī shí, bù xià shì zú, jiē dà hū chēng yuān wǎng, qí shēng zhèn dòng tiān dì. hòu rén yǒu shī tàn yún:
当下封常清收合余众,再与厮杀,又复大败,贼兵乘势奋击,遂陷东京。河南尹达奚珣,出城投降。独留守李忄登、中丞卢奕、采访判官蒋清,不肯投降。城破之日,穿朝服坐于堂上,安禄山使人擒至军前,三人同声骂贼,一时三人都被杀。封常清收聚败残兵马,西走陕州。时高仙芝屯兵于陕,封常清往见之,涕泣而言道:“在下连日血战,贼锋锐不可当。窃计潼关兵少,倘贼冲突入关,则长安危矣!不如引屯陕之兵,先据潼关以拒贼。”高仙芝从其言,即与封常清引兵退守潼关,修完守备。贼兵果然复至,不得入而退,这也算是二人守御之功了。谁知那监军宦官边令诚,常有所干求于仙芝,不遂其欲,心中怀恨。又怪封常清时时无所馈献,遂密硫劾奏封常清,以贼摇众,未见先奔;高仙芝轻弃陕地数千里,又私减军粮,以入己囊,大负朝廷委任之意。玄宗听信其言,勃然震怒,即赐令诚密敕,使即军中斩此二人。令诚乃佯托他事,请二人面议;二人既至,未及叙礼,边令诚举手道:“有圣旨敕赐二位大夫死。”遂喝左右:“代我拿下!”宣敕示之。常清道:“败军之将,死罪奚逃。但朝议俱以禄山之众为不难珍戮,非确论也。臣死之后,愿勿轻视此贼,宜专任良将,多练精兵以图之。”仙芝道:“吾遇贼而退,罪固当死不辞,谓我私侵军粮,岂不冤哉!”二人就刑之时,部下士卒,皆大呼称冤枉,其声震动天地。后人有诗叹云:
huàn zhě jiān jūn jūn qì jǔ, hé dāng qīng shā ér jiāng jūn.
宦者监军军气沮,何当轻杀而将军。
cǐ shí piān tīng yóu rú cǐ, nà de rén xīn kěn xiàng jūn?
此时偏听犹如此,那得人心肯向君?
èr rén jì sǐ, mìng gē shū hàn tǒng qí zhòng, bìng fān jiāng huǒ bá guī rén bù zú, yì shǔ tǒng xiá, hào chēng èr shí wàn, zhèn shǒu tóng guān.
二人既死,命哥舒翰统其众,并番将火拔归仁部卒,亦属统辖,号称二十万,镇守潼关。
qiě shuō ān lù shān jì xiàn hé nán, qiǎn qí dǎng duàn zǐ guāng jī lǐ xin dēng lú yì jiǎng qīng zhī shǒu, chuán shì hé běi, lìng sù nà kuǎn, chuán zhì píng yuán jùn. píng yuán jùn de tài shǒu, nǎi lín yí rén, xìng yán míng zhēn qīng, zì qīng chén, fù shèng yán zi zhī hòu yì, shì gè zhōng jūn ài guó de rén. tā yú lù shān wèi fǎn zhī xiān, yù zǎo zhī qí bì fǎn, shí zhí jiǔ yǔ zhī shí, jiè cǐ wèi yóu, zhù chéng jùn háo, jiǎn liàn dīng zhuàng, jī zhù cāng lǐn, àn zuò zhǔn bèi. lù shān yǐ shū shēng mù zhēn qīng, bù bǎ fàng zài xīn zhōng. jí dào fǎn pàn zhī shí, hé běi jùn xiàn jù pī mǐ, zhī dào píng yuán yì bì jiàng shùn, nǎi xí lìng zhēn qīng, wèi běn jùn bīng fáng shǒu hé jīn. zhēn qīng yáng shòu qí chè, mì qiǎn xīn fù, huái dié chí fù zhū jùn, àn yuē qí jǔ bīng tǎo zéi, yī miàn zhào mù yǒng shì dé wàn yú rén, tì qì yù yǐ dà yì, zhòng jiē gǎn fèn, yuàn xiào sǐ lì. nà zéi dǎng duàn zǐ guāng, mào mào shī shī de jiāng nà sān ge zhōng chén de tóu lái chuán shì, bèi zhēn qīng ná zhù fù yú chéng shàng, yāo zhǎn shì zhòng. qǔ sān ge tóu xù yǐ pú shēn, guān liàn zàng zhī, jì kū shòu diào. yú shì qīng chí wèi jiǎ zài yán shān wèi mù níng, wén zhēn qīng jǔ yì, nǎi gòng shā wěi jǐng chéng tài shǒu liú dào yuán, huò qí jiǎ zhàng wǔ shí yú chuán bìng qí shǒu jí, sòng zhì zhǎng shǐ lǐ wěi chù. wěi yǐ lù shān pàn dǎng yán zhuāng shì jǐng chéng rén, suì shōu qí zōng zú shù shí rén kǒu, jǐn xíng shā lù. jiāng liú dào yuán de shǒu jí yǔ jiǎ zhàng děng wù, zhuǎn sòng píng yuán tài shǒu yán zhēn qīng chù. ráo yáng tài shǒu lú quán chéng hé jiān sī fǎ lǐ huàn jì yáng tài shǒu lǐ suí, dōu jiāng lù shān suǒ shǔ de wěi tài shǒu zhǎng shǐ děng guān, duō jiē shā le, gè yǒu bīng shù qiān, tuī yán zhēn qīng wèi méng zhǔ. zhēn qīng jí qiǎn běn zhōu sī fǎ bīng mǎ shǐ lǐ píng jī biǎo wén, bìng wěi xí, cóng jiān dào zhí rù jīng shī, zòu wén xuán zōng.
且说安禄山既陷河南,遣其党段子光赍李忄登、卢奕、蒋清之首,传示河北,令速纳款,传至平原郡。平原郡的太守,乃临沂人,姓颜名真卿,字清臣,复圣颜子之后裔,是个忠君爱国的人。他于禄山未反之先,预早知其必反,时值久雨之时,借此为由,筑城浚濠,简练丁壮,积贮仓凛,暗作准备。禄山以书生目真卿,不把放在心中。及到反叛之时,河北郡县俱披靡,只道平原亦必降顺,乃檄令真卿,为本郡兵防守河津。真卿佯受其撤,密遣心腹,怀牒驰赴诸郡,暗约其举兵讨贼,一面召募勇士得万余人,涕泣谕以大义,众皆感愤,愿效死力。那贼党段子光,冒冒失失的将那三个忠臣的头来传示,被真卿拿住缚于城上,腰斩示众。取三个头续以蒲身,棺殓葬之,祭哭受吊。于是清池尉贾载、盐山尉穆宁,闻真卿举义,乃共杀伪景城太守刘道元,获其甲仗五十余船并其首级,送至长史李暐处。暐以禄山叛党严庄是景城人,遂收其宗族数十人口,尽行杀戮。将刘道元的首级与甲仗等物,转送平原太守颜真卿处。饶阳太守卢全诚、河间司法李奂、济阳太守李随,都将禄山所署的伪太守长史等官,多皆杀了,各有兵数千,推颜真卿为盟主。真卿即遣本州司法兵马使李平赍表文,并伪檄,从间道直入京师,奏闻玄宗。
chū lù shān zuò luàn shí, hé běi zhèn kǒng, wú yī néng yǔ zhī kàng zhě. xuán zōng wén zhī, jiē tàn shuō dào:" èr shí sì jùn céng wú yī yì shì yé!" jí lǐ píng jī biǎo zhāng zhì, nǎi dà xǐ dào:" zhèn bù shí yán zhēn qīng zuò hé zhuàng, nǎi néng rú cǐ!" suì jí jiàng dào yù zhǐ, zhào jiā yán zhēn qīng hé běi cǎi fǎng shǐ, zài rèn jí shēng, réng lǐng píng yuán děng chǔ shì wù, miǎn qí lái jīng bì jiàn. hòu lái sòng cháo zhōng chén wén tiān xiáng, guò píng yuán yǒu shī yún:
初禄山作乱时,河北震恐,无一能与之抗者。玄宗闻之,嗟叹说道:“二十四郡曾无一义士耶!”及李平赍表章至,乃大喜道:“朕不识颜真卿作何状,乃能如此!”遂即降道御旨,诏加颜真卿河北采访使,在任即升,仍领平原等处事务,免其来京陛见。后来宋朝忠臣文天祥,过平原有诗云:
píng yuán tài shǒu yán zhēn qīng, cháng ān tiān zǐ bù zhī míng. yī zhāo yú yáng dòng pí gǔ. dà hé
平原太守颜真卿,长安天子不知名。一朝渔阳动鼙鼓。大河
yǐ běi wú jiān chéng. jūn jiā xiōng dì fèn gē qǐ, èr shí qī jùn tóng lián méng. zéi wén shī sè fēn jūn
以北无坚城。君家兄弟奋戈起,二十七郡同连盟。贼闻失色分军
hái, bù gǎn cháng qū rù liǎng jīng. míng huáng fù zǐ dé xī shòu, yóu shì líng wǔ qǐ yì bīng. táng jiā zài
还,不敢长驱入两京。明皇父子得西狩,由是灵武起义兵。唐家再
zào lǐ guō lì, nì zéi qiān zhì gōng wēi líng. āi zāi cháng shān zéi gōu shé, gōng guī cháo tíng qì bù zhé.
造李郭力,逆贼牵制公威灵。哀哉常山贼钩舌,公归朝廷气不折。
qí qū kǎn kě bù dé qù, chū rù sì cháo lǎo zhōng jié. dāng nián xìng tuō ān lù shān, yóu shǒu jìng xiàn lǐ
崎岖坎坷不得去,出入四朝老忠节。当年幸脱安禄山,由首竟陷李
xī liè. xī liè ān néng jù shā gōng, zǎi xiàng lú qǐ qī rì yuè. luàn chén zéi zǐ guī hé suǒ? máng
希烈。希烈安能遽杀公,宰相卢杞欺日月。乱臣贼子归何所?茫
máng yān cǎo zhōng yuán tǔ. gōng shì yú jīn liù bǎi nián, zhōng jīng hè hè léi xíng tiān!
茫烟草中原土。公视于今六百年,忠精赫赫雷行天!
nà shī zhōng suǒ yún" bái shǒu jìng xiàn lǐ xī liè", shì shuō yán zhēn qīng zhì dé zōng shí, jiān xiāng lú qǐ jì qí zhōng zhí, shǐ wǎng xuān wèi nì zéi lǐ xī liè, qí shí jìng wèi qí suǒ hài, shí nián yǐ qī shí yǒu qī yǐ. cǐ shì hòu huà. suǒ yún" cháng shān gōu shé" zhī shì, nǎi yán zhēn qīng de zú xiōng yán gǎo qīng, qí rén zhī zhōng yì, yǔ zhēn qīng wú yì. dāng lù shān pàn luàn zhī shí, tā wèi cháng shān tài shǒu, lù shān bīng zhì gǎo chéng, cháng shān wēi jí, gǎo qīng zì dù cháng shān bīng lì bù zú, yī shí nán yǐ jù shǒu nǎi yǐ zhǎng shǐ yuán lǚ qiān jì yì, gū xiān wǎng yǐ yíng zhī, yǐ huǎn qí fēng. lù shān xǐ qí lái yíng, cì yǐ zǐ páo jīn dài, shǐ réng jiù shǒu cháng shān. gǎo qīng suì yǔ lǚ qiān mì móu qǐ yì, qià hǎo zhēn qīng qiǎn shēng lú guàng zhì cháng shān, yǔ gǎo qīng xiàng yuē, yù lián bīng duàn lù shān de guī lù. nà shí ān lù shān fāng jiàn hào chēng dà yàn huáng dì, gǎi yuán shèng wǔ, gǎo qīng nǎi jiǎ chuán lù shān de ēn mìng, zhào wěi jǐng xíng shǒu jiāng lǐ qīn còu lǜ zhòng qián lái, shòu nà dēng jí de kào shǎng. qí qí lái zhì, yǔ zhī tòng yǐn zhì zuì, fù ér zhǎn zhī, xuān yù jiě sàn qí zhòng. zéi jiāng gāo miǎo hé qiān nián, shì fèng lù shān zhī mìng, wǎng běi fāng zhēng bīng, lù guò cháng shān, yì wèi gǎo qīng suǒ shā. shí bù jiàng zài lù shān shǒu xià míng zhāng xiàn chéng, zhèng tǒng bīng wéi kùn ráo yáng, gǎo qīng xiān shēng yán, shuò fāng jié dù shǐ guō zi yí lìng bīng mǎ shǐ lǐ guāng bì yǔ wǔ fēng shǐ pū gù huái ēn, tǒng zhòng bīng zú chū jǐng xíng lái le. xiàn chéng wén zhī dà jù, gǎo qīng nǎi qiǎn rén wǎng shuō zhī, shǐ jiě xiǎo yáng zhī wéi, xiàn chéng suì yǐn bīng dùn qù. gǎo qīng lìng yuán lǚ qiān rù ráo yáng, wèi láo jiàng shì, chuán xí zhū jùn, yú shì hé běi xiǎng yìng. gǎo qīng yǐ lǐ qīn còu de shǒu jí yǔ gāo miǎo hé qiān nián èr rén, xiàn yú jīng shī, shǐ qí zi yán quán míng yǔ nèi qiū chéng zhāng tōng yōu, jī biǎo wén fù jīng shī zòu bào. nà zhāng tōng yōu jí zhāng tōng wù zhī dì, tā kǒng yīn qí xiōng jiàng zéi, huò jí jiā mén, sī wèi bǎo quán zhī jì, zhī tài yuán yǐn wáng chéng yè, yǔ yáng guó zhōng yǒu jiāo, yù jiè yǐ wèi yuán. nǎi lì quàn wáng chéng yè liú zhù yán quán míng, biǎo qí zòu wén, rǎng qí gōng wèi jǐ gōng. gǎo qīng qǐ yì cái shù rì, zéi jiāng shǐ sī míng yǐn bīng tū zhì chéng xià, gǎo qīng shǐ rén wǎng tài yuán gào jí, wáng chéng yè jì rǎng qí gōng, zhèng lì yú gǎo qīng zhī sǐ, yōng bīng bù jiù. gǎo qīng xī lì jù zhàn, liáng jǐn bīng pí, chéng suì xiàn, wèi zéi suǒ zhí, jiè sòng lù shān jūn qián. ān lù shān dà hē yī shēng dào:" nǐ hé bèi wǒ ér fǎn!" gǎo qīng chēn mù dà mà, lù shān nù shén, lìng rén gē qí shé, bìng yuán lǚ qiān yī tóng yù hài. èr rén zhì sǐ, mà bù jué kǒu. zhèng shì:
那诗中所云“白首竟陷李希烈”,是说颜真卿至德宗时,奸相卢杞忌其忠直,使往宣慰逆贼李希烈,其时竟为其所害,时年已七十有七矣。此是后话。所云“常山钩舌”之事,乃颜真卿的族兄颜杲卿,其人之忠义,与真卿无异。当禄山叛乱之时,他为常山太守,禄山兵至藁城,常山危急,杲卿自度常山兵力不足,一时难以拒守;乃以长史袁履谦计议,姑先往以迎之,以缓其锋。禄山喜其来迎,赐以紫袍金带,使仍旧守常山。杲卿遂与履谦密谋起义,恰好真卿遣甥卢逛至常山,与杲卿相约,欲连兵断禄山的归路。那时安禄山方僭号称大燕皇帝,改元圣武,杲卿乃假传禄山的恩命,召伪井陉守将李钦凑率众前来,受那登极的犒赏。俟其来至,与之痛饮至醉,缚而斩之,宣谕解散其众。贼将高邈、何千年,适奉禄山之命,往北方征兵,路过常山,亦为杲卿所杀。时部将在禄山手下名张献诚,正统兵围困饶阳,杲卿先声言,朔方节度使郭子仪令兵马使李光弼与武锋使仆固怀恩,统众兵卒出井陉来了。献诚闻之大惧,杲卿乃遣人往说之,使解晓阳之围,献诚遂引兵遁去。杲卿令袁履谦入饶阳,慰劳将士,传檄诸郡,于是河北响应。杲卿以李钦凑的首级与高邈、何千年二人,献于京师,使其子颜泉明与内邱丞张通幽,赍表文赴京师奏报。那张通幽即张通误之弟,他恐因其兄降贼,祸及家门,思为保全之计,知太原尹王承业,与杨国忠有交,欲藉以为援。乃力劝王承业留住颜泉明,表其奏文,攘其功为己功。杲卿起义才数日,贼将史思明引兵突至城下,杲卿使人往太原告急,王承业既攘其功,正利于杲卿之死,拥兵不救。杲卿悉力拒战,粮尽兵疲,城遂陷,为贼所执,解送禄山军前。安禄山大喝一声道:“你何背我而反!”杲卿瞋目大骂,禄山怒甚,令人割其舌,并袁履谦一同遇害。二人至死,骂不绝口。正是:
tōng yōu gù jiā bù gù guó, chéng yè mào gōng gèng jì gōng.
通幽顾家不顾国,承业冒功更忌功。
zuò shǐ zhōng liáng bèi bīng rèn, kōng jiāng xuè lèi sǎ xī fèng.
坐使忠良被兵刃,空将血泪洒西凤。
gǎo qīng jǐn jié ér sǐ, què yīn wáng chéng yè yǎn mào qí gōng, zhāng tōng yōu guǐ dàn qí shuō, yáng guó zhōng méng bì qí shuō, cháo tíng jìng wú xù zèng zhī diǎn. zhí zhì sù zōng qián yuán nián jiān, yán zhēn qīng qì tì sù yú sù zōng, zhuǎn dá shàng huáng. nà shí wáng chéng yè yǐ wèi bié shì, bèi zuì ér sǐ. zhāng tōng yōu shàng zài, shàng huáng mìng zhàng shā zhī. zhuī zèng gǎo qīng wèi tài zǐ tài bǎo, shì yuē zhōng jié. qí zi quán míng, wèi zéi suǒ lüè, hòu yú zéi zhōng táo tuō, qiú dé qí fù shī, bìng qiú dé yuán lǚ qiān zhī shī, yī tǐ guān liàn yǐ guī. fán yán shì zú rén jí qí fù zhī jiù jiāng lì qī zǐ liú luò zhě, dōu chū zī shú huí wǔ shí yú jiā, gòng sān bǎi yú kǒu, rén jiē chēng qí gāo yì. cǐ yì shì hòu huà.
杲卿尽节而死,却因王承业掩冒其功,张通幽诡诞其说,杨国忠蒙蔽其说,朝廷竟无恤赠之典。直至肃宗乾元年间,颜真卿泣涕诉于肃宗,转达上皇。那时王承业已为别事,被罪而死。张通幽尚在,上皇命杖杀之。追赠杲卿为太子太保,谥曰忠节。其子泉明,为贼所掠,后于贼中逃脱,求得其父尸,并求得袁履谦之尸,一体棺殓以归。凡颜氏族人及其父之旧将吏妻子流落者,都出资赎回五十余家,共三百余口,人皆称其高义。此亦是后话。
qiě shuō zhēn qīng yī rì wén gǎo qīng zhī sǐ, dà kū dà jīng, kū shì kū qí xiōng, jīng de shì cháng shān shī shǒu, zéi jù yào chōng, shēn wèi kě lǜ. hū tàn mǎ lái bào, shuō guō zi yí fèng zhào jìn qǔ dōng jīng, tè jiàn lǐ guāng bì wèi hé dōng jié dù shǐ, fēn bīng wàn yú, cóng jǐng xíng ér lái, yí lù jìn qǔ. yán zhēn qīng xǐ dào:" rú cǐ zé cháng shān kě fù yǐ!" shí qīng hé xiàn lì mín, shǐ qí yì rén lǐ è zhì píng yuán, fèng sù bó qì xiè, yǐ zī jūn yòng, qiě qǐ jiè bīng yǐ wéi zhàn shǒu zhī zhù. nà lǐ è nián fāng ruò guàn, qì yǔ xuān áng, yán tóng míng kuài. zhēn qīng qí qí rén, yǐ bīng wǔ qiān jiè zhī. lǐ è yīn jìn yán shuō dào:" cháo tíng yǐ qiǎn bīng chū guō kǒu, zéi jù xiǎn xiāng jù, guān jūn bù dé qián. gōng jīn yǐn bīng xiān jī wèi jùn, gōng bīng kāi guō kǒu yǐ yǐn chū guān jūn, tuán tǎo píng jí yè yǐ běi zhū jùn xiàn, rán hòu hé zhū zhèn bīng, nán lín mèng jīn, jù shǒu yào hài, zhì qí běi zǒu zhī lù. dàn xū biǎo zòu cháo tíng, jiān bì wù zhàn, bù guò yuè yú, zéi bì yǒu nèi kuì xiàng tú zhī shì yǐ!" zhēn qīng rán qí shuō, mìng cān jūn lǐ zé jiāo děng, jiāng bīng huì qīng hé bó píng, bīng tún yú táng yì. wěi wèi jùn tài shǒu yuán zhī tài lǜ zhòng lái zhàn, guān jūn fèn lì jī zhī, zéi zhòng kuì bài, suì bá wèi jùn, jūn shēng dà zhèn. běi hǎi tài shǒu hè lán jìn míng bīng lái huì tún yú píng yuán chéng zhī nán, zhēn qīng dài zhī shén hòu, qiě yǐ táng yì zhī gōng ràng zhī. jìn míng jū zhī bù yí, jìng zì jù biǎo shàng zòu, zhēn qīng yì bù yǐ wéi guài. yòu wén lǐ guāng bì yǐ huī fù cháng shān, guō zi yí yǔ lǐ guāng bì hé bīng yī chù. zéi jiāng shǐ sī míng lái zhàn, zi yí yòng jì, sī míng lù jì xiǎn zú, chí zhé qiāng bù xíng, sī zì táo qù, hé běi shí yú jùn jiē xià. yòu wén yōng qiū fáng yù shǐ zhāng xún yǔ zéi lián zhàn, lǚ bài zéi zhòng. zhèng huān xǐ jiān, hū wén cháo tíng shàng yǒu zhào, cuī cù fù yuán shuài gē shū hàn chū zhàn.
且说真卿一日闻杲卿之死,大哭大惊,哭是哭其兄,惊的是常山失守,贼据要冲,深为可虑。忽探马来报,说郭子仪奉诏进取东京,特荐李光弼为河东节度使,分兵万余,从井陉而来,一路进取。颜真卿喜道:“如此则常山可复矣!”时清河县吏民,使其邑人李萼至平原,奉粟帛器械,以资军用,且乞借兵以为战守之助。那李萼年方弱冠,器宇轩昂,言同明快。真卿奇其人,以兵五千借之。李萼因进言说道:“朝廷已遣兵出崞口,贼据险相拒,官军不得前。公今引兵先击魏郡,公兵开崞口以引出官军,团讨平汲邺以北诸郡县,然后合诸镇兵,南临孟津,据守要害,制其北走之路。但须表奏朝廷,坚壁勿战,不过月余,贼必有内溃相图之事矣!”真卿然其说,命参军李择交等,将兵会清河、博平,兵屯于堂邑。伪魏郡太守袁知泰率众来战,官军奋力击之,贼众溃败,遂拔魏郡,军声大振。北海太守贺兰进明兵来会屯于平原城之南,真卿待之甚厚,且以堂邑之功让之。进明居之不疑,竟自具表上奏,真卿亦不以为怪。又闻李光弼已恢复常山,郭子仪与李光弼合兵一处。贼将史思明来战,子仪用计,思明露髻跣足,持折枪步行,私自逃去,河北十余郡皆下。又闻雍邱防御使张巡与贼连战,屡败贼众。正欢喜间,忽闻朝廷上有诏,催促副元帅哥舒翰出战。
yuán lái gē shū hàn tún jūn tóng guān, wèi cháng ān píng zhàng zhī jì, àn bīng bù dòng, dài shí ér jìn. hé yuán jūn fù shǐ wáng sī lǐ chéng jiàn jìn yán yuē:" jīn tiān xià yǐ yáng guó zhōng zhào luàn, mò bù qiè chǐ, gōng dāng shàng biǎo, qǐng zhǎn yáng guó zhōng zhī tóu, yǐ xiè tiān xià, zé rén xīn jiē kuài, gè xiào sǐ lì yǐ!" gē shū hàn yáo tóu bù yīng. wáng sī lǐ yòu dào:" ruò shì shàng biǎo, wèi bì biàn rú suǒ qǐng, pū yuàn yǐ sān shí qí, jié qǔ yáng guó zhōng zhì tóng guān zhǎn zhī." gē shū hàn è rán dào:" ruò rú cǐ, zhēn shì gē shū hàn fǎn, bú shì ān lù shān fǎn le. cǐ yán hé kě chū zhū jūn kǒu?" sī lǐ nǎi bù gǎn fù yán. nà biān yáng guó zhōng yě yǒu rén duì tā shuō:" cháo tíng zhòng bīng, jǐn zài gē shū hàn zhǎng wò zhī zhōng tǎng jiǎ rén yán wèi kǒu shí, rú bá qí xī zhǐ, wèi bù lì yú gōng, jiāng ruò zhī hé?" guó zhōng tīng shuō nǎi dà jù, fāng xún sī wú jì, hū rén bào zéi jiāng cuī gān qíng zài shǎn, bīng bù mǎn sì qiān, léi ruò bù kān, shén shǔ wú bèi. guó zhōng jí zòu qǐ xuán zōng, qiǎn shǐ cuī gē shū hàn jìn bīng huī fù shǎn luò. gē shū hàn fēi zhāng zòu yán dào:" ān lù shān xí yú yòng bīng, qǐ zhēn wú bèi. jīn tè shì ruò zhě, yòu wǒ chū bīng ěr! wǒ bīng ruò qīng chū dí, zhèng duò tā de guǐ jì. qiě zéi yuǎn lái, lì zài sù zhàn, wǒ bīng jù xiǎn, lì yú jiān shǒu. kuàng zéi cán nüè, shī zhòng mín xīn, shì yǐ rì bié, jiāng yǒu nèi biàn, yīn ér chéng zhī, kě bù zhàn ér zì jí. yào zài chéng gōng, hé bì wù sù? jīn zhū dào zhēng bīng, shàng duō wèi jí, qǐng gū dài zhī." guō zi yí lǐ guāng bì yì shàng yán:" qǐng yǐn bīng běi gōng fàn yáng, fù qí cháo xué, qín zéi dǎng zhī qī nú wèi zhì, yǐ zhāo zhī, zéi bì nèi kuì. tóng guān dà bīng, wéi yí gù shǒu, bù kě qīng chū." yán zhēn qīng yì shàng yán:" tóng guān xiǎn yào zhī dì, píng zhàng cháng ān, gù shǒu wèi shàng. zéi léi shī yǐ yòu wǒ, xìng wù wèi xián yán suǒ huò." zòu zhāng fēn fēn ér shàng, wú nài guó zhōng yí jì tè shēn, zhǐ lì chí jìn zhàn zhī shuō. xuán zōng xìn qí yán, lián qiǎn zhōng shǐ, wǎng lái bù jué de cuī chū zhàn, qiě jiàng shǒu chì qiè zé yún:
原来哥舒翰屯军潼关,为长安屏障之计,按兵不动,待时而进。河源军副使王思礼乘间进言曰:“今天下以杨国忠召乱,莫不切齿,公当上表,请斩杨国忠之头,以谢天下,则人心皆快,各效死力矣!”哥舒翰摇头不应。王思礼又道:“若是上表,未必便如所请,仆愿以三十骑,劫取杨国忠至潼关斩之。”哥舒翰愕然道:“若如此,真是哥舒翰反,不是安禄山反了。此言何可出诸君口?”思礼乃不敢复言。那边杨国忠也有人对他说:“朝廷重兵,尽在哥舒翰掌握之中;倘假人言为口实,如拔旗西指,为不利于公,将若之何?”国忠听说乃大惧,方寻思无计,忽人报贼将崔乾情在陕,兵不满四千,羸弱不堪,甚属无备。国忠即奏启玄宗,遣使催哥舒翰进兵恢复陕洛。哥舒翰飞章奏言道:“安禄山习于用兵,岂真无备。今特示弱者,诱我出兵耳!我兵若轻出敌,正堕他的诡计。且贼远来,利在速战,我兵据险,利于坚守。况贼残虐,失众民心,势已日蹩,将有内变,因而乘之,可不战而自戢。要在成功,何必务速?今诸道征兵,尚多未集,请姑待之。”郭子仪、李光弼亦上言:“请引兵北攻范阳,覆其巢穴,擒贼党之妻孥为质,以招之,贼必内溃。潼关大兵,惟宜固守,不可轻出。”颜真卿亦上言:“潼关险要之地,屏障长安,固守为尚。贼羸师以诱我,幸勿为闲言所惑。”奏章纷纷而上,无奈国忠疑忌特深,只力持进战之说。玄宗信其言,连遣中使,往来不绝的催出战,且降手敕切责云:
qīng yōng zhòng bīng, bù chéng zéi wú bèi, jí tú huī fù yào dì, ér yù dài zéi zì kuì, àn bīng bù zhàn, zuò shī shì jī, qīng zhī xīn jì, zhèn suǒ wèi jiě. tǎng kuàng rì chí jiǔ, shǐ wú bèi zhě zhuǎn wéi yǒu bèi, wǒ jūn qiān yán, huò wú chéng gōng zhī jī, guó fǎ jù zài, zhèn zì bù gǎn xùn yě.
卿拥重兵,不乘贼无备,急图恢复要地,而欲待贼自溃,按兵不战,坐失事机,卿之心计,朕所未解。倘旷日持久,使无备者转为有备,我军迁延,或无成功之绩,国法具在,朕自不敢徇也。
gē shū hàn jiàn shèng zhǐ jiàng xià, yán lì qiè zé, shì bù néng zhǐ, fǔ yīng tòng kū yī huí, suì zhěng chì duì wǔ, yǐn bīng chū guān. yǔ cuī gān qíng zhī bīng, yù yú líng bǎo xī yuán. zéi bīng jù xiǎn yǐ dài, nán xiàng zǔ shān, běi xiàng zǔ hé, zhōng xiàng ài dào, qī shí yú lǐ. wáng sī lǐ děng jiāng bīng wǔ wàn jù qián, fù jiāng páng zhōng děng yǐn bīng shí wàn jì jìn. gē shū hàn zì yǐn bīng sān wàn, dēng hé nán gāo fù, yáng qí léi gǔ, yǐ zhù qí shì. cuī gān qíng suǒ lǜ bù guò wàn rén, bù wǔ bù zhěng, guān jūn wàng jiàn, dōu jiē xiào zhī. shéi zhī tā yǐ xiān fú jīng bīng yú xiǎn yào zhī chù, wèi jí jiāo bīng, yáng wèi yǎn qí yè gē, hǎo xiàng yào táo dùn de yì bān. guān jūn xiè bù wéi bèi, fāng guān wàng jiān, zhǐ tīng lián shēng pào xiǎng, yī qí fú bīng duō qǐ. zéi zhòng chéng gāo pāo xià mù shí, guān jūn bèi jī sǐ zhě shén duō. ài dào zhī zhōng, rén mǎ shòu shù, qiāng gǎn jù bù shī yòng. gē shū hàn yǐ zhān chē shù shí chéng wèi qián qū, yù jiè yǐ wèi chōng tū. cuī gān yòu què yǐ cǎo chē shù shí chéng, sāi yú zhān chē zhī qián, zòng yán shāo fén. qià zhí nà shí dōng fēng bào fā, huǒ chèn fēng wēi, fēng yīn huǒ shì, yān yàn fèi téng, guān jūn bù néng kāi mù, wàng zì xiāng shā. zhī dào zéi bīng zài yān yàn zhōng, yī qí bǎ jiàn shè jiāng qù, jí zhī jiàn jǐn, fāng zhī wú zéi. gān yòu qiǎn jiàng, lǜ jīng qí shù wàn, cóng shān nán zhuǎn chū guān jūn zhī hòu, shǒu wěi jiā gōng, guān jūn hài luàn, dà bài ér bēn, huò qì jiǎ shǔ nì, ér táo rù shān gǔ huò pāo qiāng bēn zǒu, huò wù rù hé zhōng, nì sǐ zhě bù jì qí shù. hòu jūn jiàn qián jūn rú cǐ bài zǒu, yì jiē zì kuì, hé běi jūn wàng jiàn, yě dōu táo bèn, yī shí liǎng àn guān jūn jù kōng. zhè yī chǎng hǎo sī shā, dàn jiàn:
哥舒翰见圣旨降下,严厉切责,势不能止,抚膺恸哭一回,遂整饬队伍,引兵出关。与崔乾情之兵,遇于灵宝西原。贼兵据险以待,南向阻山,北向阻河,中向隘道,七十余里。王思礼等将兵五万俱前,副将庞忠等引兵十万继进。哥舒翰自引兵三万,登河南高阜,杨旗擂鼓,以助其势。崔乾情所率不过万人,部伍不整,官军望见,都皆笑之。谁知他已先伏精兵于险要之处,未及交兵,佯为偃旗曳戈,好像要逃遁的一般。官军懈不为备,方观望间,只听连声炮响,一齐伏兵多起。贼众乘高抛下木石,官军被击死者甚多。隘道之中,人马受束,枪杆俱不施用。哥舒翰以毡车数十乘为前驱,欲藉以为冲突。崔乾佑却以草车数十乘,塞于毡车之前,纵炎烧焚。恰值那时东风暴发,火趁风威,风因火势,烟焰沸腾,官军不能开目,妄自相杀。只道贼兵在烟焰中,一齐把箭射将去,及知箭尽,方知无贼。乾佑遣将,率精骑数万,从山南转出官军之后,首尾夹攻,官军骇乱,大败而奔,或弃甲鼠匿,而逃入山谷;或抛枪奔走,或误入河中,溺死者不计其数。后军见前军如此败走,亦皆自溃,河北军望见,也都逃奔,一时两岸官军俱空。这一场好厮杀,但见:
chū yān yòu dí, zuò wéi sàn sàn shū shū zhà ěr jiāo fēng, gù zuò huāng huāng suō suō. yī shà shí hòu bīng yōng zhì, zhuǎn shùn jiān fú bīng qí qǐ. pào xiǎng lián tiān, gǔ shēng dòng dì. xiāng féng xiá lù, yòng bù zháo dà dào cháng qiāng dú zhàn gāo gāng, luàn pāo xià mù tou shí kuài. fēng néng zhù huǒ, dùn jiào shuāng mù bèi yān mí jiàn wèi shāng rén, què xiào yī shí dōu shè jǐn. yǎn jiàn quán jūn jì fù, zú lìng dà jiàng huò qín.
初焉诱敌,作为散散疏疏;乍尔交锋,故作荒荒缩缩。一霎时后兵拥至,转瞬间伏兵齐起。炮响连天,鼓声动地。相逢狭路,用不着大到长枪;独占高冈,乱抛下木头石块。风能助火,顿教双目被烟迷;箭未伤人,却笑一时都射尽。眼见全军既覆,足令大将获擒。
guān jūn jì bài, gē shū hàn dú yǔ huī xià bǎi yú qí, zì shǒu yáng shān dù hé, xiàng xī rù guān, yú zhòng bēn zhì guān wài. shí yǐ hūn yè, guān qián yuán yǒu sān ge jí kuò jí shēn de dà kēng qiàn, yǐ fáng zéi rén chōng tū de. nà shí bài bīng táo guī, zhēng xiān rù guān, huāng luàn lǐ hēi àn zhōng, bù jué lián rén dài mǎ, duō bèi diē rù kēng qiàn nèi. xū yú zhī jiān, kēng qiàn tián mǎn, hòu lái zhě jiàn zhī ér guò, rú lǚ píng dì. èr shí wàn rén mǎ chū zhàn, bài hòu dé guī zhě, bā qiān yú rén. cuī gān shāng chéng shèng, gōng pò tóng guān. gē shū hàn tuì zhì guān xī yì zhōng, jiē bǎng shōu hé bài zú, yù tú zài zhàn. bù xià fān jiāng rén bá guī rén xīn yù jiàng zéi, jí shēng yán zéi bīng jiāng zhì, cù gē shū hàn chū yì shàng mǎ. rén bá guī rén yán dào:" zhǔ shuài yǐ èr shí wàn zhòng, yī zhàn ér jǐn, yǒu hé yán fù jiàn tiān zǐ kuàng yòu quán xiāng suǒ yí jì, dú bú jiàn gāo xiān zhī fēng cháng qīng zhī shì hū? jí qǐng dōng xíng, yǐ tú zì quán zhī cè." gē shū hàn dào:" wú shēn wéi dà jiàng, qǐ kěn jiàng zéi." biàn yù xià mǎ. guī rén chì bù zú, xì gē shū hàn liǎng zú yú mǎ fù, bù yóu fēn shuō, jiā biān ér xíng, zhū jiàng yǒu bù cóng zhě, dōu bèi chán fù. yù zéi jiāng tián gān zhēn, yǐn bīng lái jiē yìng, suì jiāng gē shū hàn děng zhí sòng lù shān jūn qián. lù shān běn yǔ gē shū hàn bù mù de, nà shí què bù jì jiù yuàn, yòng yán quàn tā jiàng shùn. gē shū hàn zhǐ de jiàng le, huǒ bá guī rén zì kuā qí gōng, dà yán yú zhòng, yǐ wéi gē shū hàn zhī jiàng, wǒ zhī lì yě. lù shān jiān zhī dà nù dào:" guī rén bèi cháo tíng, bī zhǔ shuài, bù zhōng bú yì!" mìng jí zhǎn qí shǒu yǐ shì zhòng. dāng nián ān lù shān zòu qǐng yòng fān jiāng shǒu biān, hòu lái fǎn pàn, duō de fān jiāng zhī lì huǒ bá guī rén zì kuā shì fān jiāng, gù gǎn dà yán kuā gōng, yì bù xiǎng jìng wèi lù shān suǒ shā. zhèng shì:
官军既败,哥舒翰独与麾下百余骑,自首阳山渡河,向西入关,余众奔至关外。时已昏夜,关前原有三个极阔极深的大坑堑,以防贼人冲突的。那时败兵逃归,争先入关,慌乱里黑暗中,不觉连人带马,多被跌入坑堑内。须臾之间,坑堑填满,后来者践之而过,如履平地。二十万人马出战,败后得归者,八千余人。崔乾伤乘胜,攻破潼关。哥舒翰退至关西驿中,揭榜收合败卒,欲图再战。部下番将人拔归仁心欲降贼,及声言贼兵将至,促哥舒翰出驿上马。人拔归仁言道:“主帅以二十万众,一战而尽,有何颜复见天子;况又权相所疑忌,独不见高仙芝、封常清之事乎?即请东行,以图自全之策。”哥舒翰道:“吾身为大将,岂肯降贼。”便欲下马。归仁叱部卒,系哥舒翰两足于马腹,不由分说,加鞭而行,诸将有不从者,都被缠缚。遇贼将田乾真,引兵来接应,遂将哥舒翰等执送禄山军前。禄山本与哥舒翰不睦的,那时却不记旧怨,用言劝他降顺。哥舒翰只得降了,火拔归仁自夸其功,大言于众,以为哥舒翰之降,我之力也。禄山间之大怒道:“归仁背朝廷,逼主帅,不忠不义!”命即斩其首以示众。当年安禄山奏请用番将守边,后来反叛,多得番将之力;火拔归仁自夸是番将,故敢大言夸功,亦不想竟为禄山所杀。正是:
fǎn zéi yì nán róng fǎn zéi, xiǎo rén wǎng zì wèi xiǎo rén.
反贼亦难容反贼,小人枉自为小人。
gē shū hàn jì jiàng zéi, lù shān mìng wèi sī kōng, bī lìng zuò shū, zhāo lǐ guāng bì děng lái jiàng. guāng bì děng jiē fù shū qiè zé zhī. lù shān zhī qí wú xiào, nǎi qiú zhī yú hòu yuàn zhōng. hòu rén yǒu shī tàn yún:
哥舒翰既降贼,禄山命为司空,逼令作书,招李光弼等来降。光弼等皆复书切责之。禄山知其无效,乃囚之于后院中。后人有诗叹云:
gē shū běn míng jiàng, sàng shī fēi qí zuì. quán jiān néng zhì mìng, dà shuài rú kuǐ lěi.
哥舒本名将,丧师非其罪。权奸能制命,大帅如傀儡。
zhàn suǒ bù yí zhàn, wǒ xīn xiān zì něi. rǔ shēn gèng rǔ guó, qiān zǎi yǒu yú huǐ.
战所不宜战,我心先自馁。辱身更辱国,千载有余悔。
zhè yī chǎng sàng shī, fēi tóng xiǎo kě. cǐ xìn bào dào jīng shī, chī jīng bù xiǎo. zhèng shì:
这一场丧师,非同小可。此信报到京师,吃惊不小。正是:
jiāng jūn shī lì biān jiāng shàng, tiān zǐ jīng xīn gōng jìn zhōng.
将军失利边疆上,天子惊心宫禁中。
wèi zhī hòu shì rú hé, qiě tīng xià huí fēn jiě.
未知后事如何,且听下回分解。