strong pàn bǎi kǒu guō lìng gōng bào ēn fù liǎng jīng guǎng píng wáng zòu jī strong
拚百口郭令公报恩 复两京广平王奏绩
cí yuē:
词曰:
gǎn ēn sī bào yīng xióng zhì, yù le píng shēng shì. yīn tā yuān xiàn, pàn wú bǎi kǒu, dài tā yī sǐ. yǒu péng qíng yì yóu rú cǐ, hé kuàng wèi chén zǐ? qīn wáng zòu kǎi, quán kuī dà jiàng, dān chéng gòng shǐ.
感恩思报英雄志,欲了平生事。因他冤陷,拚吾百口,贷他一死。 友朋情谊犹如此,何况为臣子?亲王奏凯,全亏大将,丹诚共矢。
diào jì" jià shèng cháo"
调寄“驾圣朝”
cóng lái néng shī ēn zhě, wèi bì wàng bào, ér néng tú bào zhě, fāng bù fù ēn. zhàn guó shí de hóu shēng, duì xìn líng jūn shuō de hǎo, dào shì:" gōng zǐ yǒu dé yú rén, yuàn gōng zǐ wàng zhī rén yǒu dé yú gōng zǐ, yuàn gōng zǐ wú wàng zhī, wú wàng zhī zhě, bì sī yǒu yǐ bào zhī yě." kǒng zǐ yuē:" yǐ zhí bào yuàn, yǐ dé bào dé." fū bào dé bù yuē yǐ zhí, ér yuē yǐ dé zhě, bào dé yǔ bào yuàn bù tóng, bào yuàn bù kě guò kè, yǐ zhí zú yǐ. qiě yuàn yǒu dāng bào zhě, yǒu bù dàng bào zhě, yǒu shí yǐ bào wèi bào, yǒu shí yǐ bù bào wèi bào, jiē suǒ wèi zhí yě. ruò fú dé shì bì yào bào de, bù kě bù hòu bào de, shuō bù dé gè tā rú cǐ lái, wǒ yì dāng rú cǐ dá. yī fàn zhī ēn, bào yǐ qiān jīn, qǐ shì diān jīn gū liǎng de shì? wǒ dāng wēi kùn zhī shí, nà rén kěn tǐng shēn xiāng jiù, jí shí pò yú shì shì, jiù wǒ bù chéng, tā zhè duàn měi yì, yě xū zhōng shēn xián gǎn. kuàng shí néng tuō wǒ yú huàn nàn zhī zhōng, zhēn gè shēng sǐ ér ròu gǔ, wǒ dào hòu lái jiàn gōng lì yè, jiē cǐ rén zhī cì. cǐ děng dà ēn, biàn shě shēn pái jiā yǐ bào zhī, chéng bù wéi guò. tuī cǐ bào ēn zhī niàn, qí yú jūn chén zhī jiān, suī bù kě yǔ lùn bào shī. rán rén chén kuāng jūn dìng guó, kān luàn fú wēi, chéng gài shì zhī qí xūn, zǒng yě shì bù wàng jūn ēn, miǎn tú bào xiào ér yǐ. què shuō sù zōng zì líng wǔ jí wèi hòu, jí lìng guō zi yí wèi wǔ bù shàng shū, líng wǔ zhǎng shǐ lǐ guāng bì wèi hù bù shàng shū běi dōu liú shǒu bìng tóng píng zhāng shì. yòu tè qiǎn shǐ zhēng zhào lǐ mì. nà lǐ mì zì cháng yuán, jīng zhào rén shì, shēng ér yǐng yì, shēn yǒu xiān gǔ. yòu shí cháng wén kōng zhōng yǒu xiān lè lái xiāng yíng, qí shēn piāo piāo yù jǔ, jiā rén gòng xiāng bào chí. hòu lái měi wén yīn yuè, jiā rén jí dǎo suàn xiàng kōng pō sǎ, zì cǐ yīn yuè jiàn jué. zhì qī suì, biàn néng yín shī zuò fù, gèng cōng huì yì cháng.
从来能施恩者,未必望报,而能图报者,方不负恩。战国时的侯生,对信陵君说得好,道是:“公子有德于人,愿公子忘之;人有德于公子,愿公子无忘之,无忘之者,必思有以报之也。”孔子曰:“以直报怨,以德报德。”夫报德不曰以直,而曰以德者,报德与报怨不同,报怨不可过刻,以直足矣。且怨有当报者,有不当报者,有时以报为报,有时以不报为报,皆所谓直也。若夫德是必要报的,不可不厚报的,说不得个他如此来,我亦当如此答。一饭之恩,报以千金,岂是掂斤估两的事?我当危困之时,那人肯挺身相救,即时迫于事势,救我不成,他这段美意,也须终身衔感。况实能脱我于患难之中,真个生死而肉骨,我到后来建功立业,皆此人之赐。此等大恩,便舍身排家以报之,诚不为过。推此报恩之念,其于君臣之间,虽不可与论报施。然人臣匡君定国,勘乱扶危,成盖世之奇勋,总也是不忘君恩,勉图报效而已。却说肃宗自灵武即位后,即令郭子仪为武部尚书,灵武长史李光弼为户部尚书、北都留守并同平章事。又特遣使征召李泌。那李泌字长源,京兆人氏,生而颖异,身有仙骨。幼时常闻空中有仙乐来相迎,其身飘飘欲举,家人共相抱持。后来每闻音乐,家人即捣蒜向空泼洒,自此音乐渐绝。至七岁,便能吟诗作赋,更聪慧异常。
shàng huáng kāi yuán nián jiān xià zhào zhào jí jīng zhōng néng tán fó lǎo zhě, hù xiāng yì lùn. yǒu yī tóng zǐ xìng yuán míng chù, nián fāng shí suì, yǔ zhòng wèn dá, cí biàn wú qióng, shàng huáng jiā tàn, yīn wèn yuán jiāo:" wài biān hái yǒu yǔ nǐ yì bān cōng huì de tóng zǐ me?" yuán lái yuán jiāo nǎi shì lǐ mì de gū niáng suǒ shēng, yǔ lǐ mì wèi zhōng biǎo xiōng dì, dāng xià biàn zòu shuō:" chén mǔ jiù zhī zǐ lǐ mì, xiǎo chén sān suì, ér cōng huì shèng chén shí bèi." shàng huáng jí qiǎn zhōng shǐ zhào zhī, lǐ mì yìng zhào ér zhì, cháo bài zhī jì, lǐ yí xián yǎ. qí shí shàng huáng fāng yǔ yān guó gōng zhāng shuō yì qí, suì mìng zhāng shuō chū tí shì zhī. zhāng shuō shǐ fù fāng yuán dòng jìng. lǐ mì qǐng yán qí lüè, yǐ biàn cuò cí. zhāng shuō zhǐ zhe àn shàng qí píng shuō dào:
上皇开元年间、下诏召集京中能谈佛老者,互相议论。有一童子姓员名俶,年方十岁,与众问答,词辨无穷,上皇嘉叹,因问员椒:“外边还有与你一般聪慧的童子么?”原来员椒乃是李泌的姑娘所生,与李泌为中表兄弟,当下便奏说:“臣母舅之子李泌,小臣三岁,而聪慧胜臣十倍。”上皇即遣中使召之,李泌应召而至,朝拜之际,礼仪娴雅。其时上皇方与燕国公张说弈棋,遂命张说出题试之。张说使赋方圆动静。李泌请言其略,以便措辞。张说指着案上棋枰说道:
fāng zhuó qí jú, yuán zhuó qí zi,
方着棋局,圆着棋子,
dòng ruò qí shēng, jìng ruò qí sǐ.
动若棋生,静若棋死。
shuō bà, zhāng shuō hái kǒng tā nián tài yòu, wèi néng jí jiě, yòu duì tā shuō dào:" cǐ shì wǒ jiè qí yǐ wéi fāng yuán dòng jìng zhī yù, rǔ zì fù fāng yuán dòng jìng sì zì, bù kě ní qí wèi shuō yě." lǐ mì dào:" zhè xiǎo de." jí xìn kǒu dá dào:
说罢,张说还恐他年太幼,未能即解,又对他说道:“此是我借棋以为方圆动静之喻,汝自赋方圆动静四字,不可泥棋为说也。”李泌道:“这晓得。”即信口答道:
fāng ruò xíng yì, yuán ruò yòng zhì,
方若行义,圆若用智,
dòng ruò chěng cái, jìng ruò dé yì.
动若骋才,静若得意。
zhāng shuō tīng le, dà wéi jīng yì dào:" cǐ wú xiǎo yǒu yě!" yīn qǐ shēn bài hè cháo tíng dé cǐ shén tóng. zhèng shì:
张说听了,大为惊异道:“此吾小友也!”因起身拜贺朝廷得此神童。 正是:
kān shǐ lǎo chén chēng xiǎo yǒu, gòng kuā shèng zhǔ de shén tóng.
堪使老臣称小友,共夸圣主得神童。
shàng huáng hòu jiā cì lài, mìng yú hàn lín yuàn dú shū. jí zhǎng, yù shòu yǐ guān zhí, lǐ mì zài sān cí xiè. nǎi cì yǔ tài zǐ wèi bù yī jiāo, tài zǐ shén xiāng jìng ài. lǐ lín fǔ yáng guó zhōng dōu jì zhī, lǐ mì yīn suì gào guī, yǐn jū yǐng yáng. zhì shì sù zōng sī niàn jiù jiāo, qiǎn shǐ zhēng zhì xíng zài, dài yǐ bīn lǐ, chū zé lián qí, qǐn zé duì tà, shì wú dà xiǎo, jiē yǔ shāng zhuó. yù mìng wèi yòu xiāng, lǐ mì gù cí, zhǐ yǐ bái yī suí jià.
上皇厚加赐赉,命于翰林院读书。及长,欲授以官职,李泌再三辞谢。乃赐与太子为布衣交,太子甚相敬爱。李林甫、杨国忠都忌之,李泌因遂告归,隐居颖阳。至是肃宗思念旧交,遣使征至行在,待以宾礼,出则联骑,寝则对榻,事无大小,皆与商酌。欲命为右相,李泌固辞,只以白衣随驾。
yī rì, sù zōng yǔ lǐ mì bìng mǎ ér chū, xún shì jūn yíng. jūn shì men qiè xiāng zhǐ dào:" huáng yī de shì shèng rén, bái yī de shì shān rén." sù zōng wēi wén cǐ yǔ, yīn wèi lǐ mì dào:" jiān nán zhī jì, bù gǎn yǐ guān zhí xiāng qū, dàn qiě yī zǐ, yǐ jué qún yí." suì chū zǐ páo cì zhī, lǐ mì zhǐ de bài shòu, sù zōng jí lìng zuǒ yòu wèi zhī huàn fú. lǐ mì huàn fú qì, zhèng yù xiè ēn, sù zōng xiào dào:" qiě zhù, qīng jì fú cǐ, qǐ kě wú chēng?" nǎi yú xiù zhōng qǔ chū chì shū yī dào, yǐ lǐ mì wèi cān móu jūn guó yuán shuài fǔ xíng jūn zhǎng shǐ, lǐ mì yóu gù cí, sù zōng dào:" zhèn fēi gǎn xiāng qū, qī gòng jì jiān nán ěr. hòu zéi píng, rèn xíng gāo zhì." lǐ mì bài shòu mìng. sù zōng yù yǐ jiàn níng wáng tán wèi dà yuán shuài, lǐ mì dào:" jiàn níng wáng gǎo kān zuò yuán shuài, rán guǎng píng wáng jū zhǎng ruò jiàn níng wáng gōng chéng, qǐ kě shǐ guǎng píng wáng wèi wú tài bó?" sù zōng dào:" guǎng píng wáng xì jiā sì, hé bì yǐ yuán shuài wéi zhòng?" lǐ mì dào:" guǎng píng wáng wèi zhèng wèi dōng gōng, jīn jiān nán zhī jì, rén xīn suǒ shǔ zài yú yuán shuài, ruò jiàn níng dà gōng jì chéng, bì xià jí yù bù yǐ wéi chǔ èr, bǐ tóng lì gōng zhě, qí kěn yǐ hū? tài zōng shàng huáng jí qí shì yě." sù zōng diǎn tóu dào:" qīng yán liáng shì, zhèn dāng sī zhī." lǐ mì tuì cháo, jiàn níng wáng yíng xiè dào:" qǐng chuán wén zòu duì zhī yán, zhèng hé wú xīn, wú shòu qí cì yǐ." lǐ mì dào:" diàn xià xiào yǒu rú cǐ, zhēn guó jiā zhī fú yě." yú shì sù zōng yǐ guǎng píng wáng chù wèi tiān xià bīng mǎ dà yuán shuài, guō zi yí lǐ guāng bì děng suǒ bù zhī jūn, jù shǔ tǒng shuài.
一日,肃宗与李泌并马而出,巡视军营。军士们窃相指道:“黄衣的是圣人,白衣的是山人。”肃宗微闻此语,因谓李泌道:“艰难之际,不敢以官职相屈,但且衣紫,以绝群疑。”遂出紫袍赐之,李泌只得拜受,肃宗即令左右为之换服。李泌换服讫,正欲谢恩,肃宗笑道:“且住,卿既服此,岂可无称?”乃于袖中取出敕书一道,以李泌为参谋军国元帅府行军长史,李泌犹固辞,肃宗道:“朕非敢相屈,期共济艰难耳。候贼平,任行高志。”李泌拜受命。肃宗欲以建宁王倓为大元帅,李泌道:“建宁王杲堪作元帅,然广平王居长;若建宁王功成,岂可使广平王为吴泰伯?”肃宗道:“广平王系家嗣,何必以元帅为重?”李泌道:“广平王未正位东宫,今艰难之际,人心所属在于元帅,若建宁大功既成,陛下即欲不以为储贰,彼同立功者,其肯已乎?太宗、上皇即其事也。”肃宗点头道:“卿言良是,朕当思之。”李泌退朝,建宁王迎谢道:“顷传闻奏对之言,正合吾心,吾受其赐矣。”李泌道:“殿下孝友如此,真国家之福也。”于是肃宗以广平王俶为天下兵马大元帅,郭子仪、李光弼等所部之军,俱属统率。
shí lǐ guāng bì zhù fáng tài yuán, qí huī xià jīng bīng jù diào wǎng shuò fāng, zài tài yuán zhě jǐn wàn rén. zéi jiāng shǐ sī míng děng gòng yǐn bīng shí yú wàn rén lái gōng chéng, zhū jiàng jiē yì xiū chéng yǐ dài zhī. guāng bì dào:" tài yuán chéng zhōu sì shí lǐ, xiū zhī fēi yì, zéi chuí zhì yǔ xìng yì, shì wèi jiàn dí ér xiān zì kùn yě." nǎi lìng shì zú yú chéng wài záo háo yǐ zì gù, jué kēng qiàn shù qiān, jí zéi gōng chéng yú wài, guāng bì jí lìng yǐ kēng qiàn zhōng jué chū de ní tǔ, zēng lěi yú nèi, wèi shǒu yù. zéi wéi gōng yuè yú, wú xì kě chéng. guāng bì fǎng dé qián yě nèi yǒu zhù qián de yōng gōng xiōng dì sān rén, shàn chuān dì dào, yǐ zhòng shǎng gòu zhī, shǐ lǜ qí huǒ bàn, jué dì dào yǐ qí zéi. yǒu zéi jiāng yú chéng xià yǎng miàn wǔ mà chéng shàng rén. guāng bì jí qiǎn rén cóng dì dào zhuāi qí zú ér rù, fù zhì chéng shàng jiào zhī, zì cǐ zéi xíng dòng bì dī tóu shì dì. guāng bì yòu zuò dà pào, fēi jù shí, měi yī fà bì jī sǐ jǐ shí rén, zéi nǎi tuì yíng yú shù shí bù wài. guāng bì qiǎn shǐ zhà chēng chéng zhōng liáng jǐn, yǔ zéi xiāng yuē kè qī chū jiàng. shǐ sī míng xìn yǐ wéi zhēn, bù fù wèi bèi. guāng bì àn shǐ rén chuān dì dào, zhí zhì zéi yíng, zhī zhī yǐ mù. zhì qī shǐ èr qiān yú rén, zǒu mǎ chū chéng, qià xiàng yào qù tóu xiáng de yì bān. zéi fāng zhān wàng xǐ yuè, hū rán yíng zhōng dì xiàn, yā sǐ zhě wú shù, zéi zhòng jīng luàn, guān jūn gǔ zào ér chū, zhǎn shā wàn jì. shǐ sī míng nǎi yǐn zhòng fēn fēn dùn qù. guāng bì shàng biǎo zòu jié. guǎng píng wáng zhèng yǐ tài yuán yào dì bèi wéi, yù qiǎn bīng wǎng jiù, yīn dé jié bào ér zhǐ. guō yú pū yǐ hé dōng jū liǎng jīng zhī jiān, dé hé dōng ér hòu liǎng jīng kě tú. shí zéi jiāng cuī gān yòu shǒu hé dōng, guō zi yí mì shǐ rén rù hé dōng, yǔ táng gōng xiàn yú zéi zhōng zhě, yuē wèi nèi yìng, nèi wài jiā gōng. cuī gān yòu bù néng dǐ dí, qì chéng ér táo, zi yì yǐn bīng zhuī jī, zhǎn shā qí zhòng, gān yòu jǐn yǐ shēn miǎn. hé dōng suì píng. zhèng shì:
时李光弼驻防太原,其麾下精兵俱调往朔方,在太原者仅万人。贼将史思明等共引兵十余万人来攻城,诸将皆议修城以待之。光弼道:“太原城周四十里,修之非易,贼垂至与兴役,是未见敌而先自困也。”乃令士卒于城外凿濠以自固,掘坑堑数千,及贼攻城于外,光弼即令以坑堑中掘出的泥土,增垒于内,为守御。贼围攻月余,无隙可乘。光弼访得钱冶内有铸钱的佣工兄弟三人,善穿地道,以重赏购之,使率其伙伴,掘地道以俟贼。有贼将于城下仰面侮骂城上人。光弼即遣人从地道拽其足而入,缚至城上轿之,自此贼行动必低头视地。光弼又作大炮,飞巨石,每一发必击死几十人,贼乃退营于数十步外。光弼遣使诈称城中粮尽,与贼相约刻期出降。史思明信以为真,不复为备。光弼暗使人穿地道,直至贼营,支之以木。至期使二千余人,走马出城,恰像要去投降的一般。贼方瞻望喜跃,忽然营中地陷,压死者无数,贼众惊乱,官军鼓噪而出,斩杀万计。史思明乃引众纷纷遁去。光弼上表奏捷。广平王正以太原要地被围,欲遣兵往救,因得捷报而止。郭于仆以河东居两京之间,得河东而后两京可图。时贼将崔乾祐守河东,郭子仪密使人入河东,与唐宫陷于贼中者,约为内应,内外夹攻。崔乾祐不能抵敌,弃城而逃,子议引兵追击,斩杀其众,乾祐仅以身免。河东遂平。正是:
cóng lái guō lǐ chēng míng jiàng, zhàn shǒu jīn zhāo gè zòu gōng.
从来郭李称名将,战守今朝各奏功。
sù zōng yǐ guō zi yí wèi tiān xià bīng mǎ fù yuán shuài, zhèng móu huī fù liǎng jīng, hū wén bào yǒng yù lín fǎn yú jiāng líng, jiàn chēng dì hào. yuán lái yǒng wáng lín chū zhèn jiāng líng, zì shì fù qiáng, jiāo jiǎn bù gōng. jí wén sù zōng jí wèi líng wǔ, nǎi yǔ bù jiàng shǔ guān děng gòng sī yì, yǐ wéi tài zǐ jì jù zì chēng zūn, wǒ yì kě jù yǒu jiāng biǎo, dú dì yī fāng. zhèng zài móu yì qǐ shì, sù zōng è qí jiāo jiǎn, zhǎo shǐ bà zhèn hái shǔ, yǒng wáng jìng bù fèng zhào, zhì shì jǔ bīng fǎn, zì chēng huáng dì. sī yù zhāo zhì yǒu míng zhī shì, yǐ wéi mín wàng. wén zhī lǐ bái tuì jū lú shān, jù jiāng líng bù yuǎn, qiǎn shǐ zhēng zhī. lǐ bái cí bù yīng fù. yǒng wáng shǐ rén cì qí chū yóu, yào zhī yú lù, jié qǔ zhì jiāng líng. yù shòu yǐ guān, lǐ bái jué yì bù shòu. yǒng wáng bù néng qū qí zhì, dàn zhǐ jī mí zhù tā, bù fàng hái shān. sù zōng wén yǒng wáng zuò luàn, yī miàn biǎo zòu shàng huáng, yī miàn zào huái nán jié dù gāo shì fù shǐ lǐ chéng shì, gòng yǐn bīng zhēng tǎo. shí nèi jiān lǐ fǔ guó yīn fù gōng zhōng, zhāng liáng dì zhuān quán yòng shì. nà jiàng zéi de nèi jiān biān lìng chéng, yīn wèi zéi suǒ jì, nǎi zì zéi zhōng táo zhì xíng zài, yī tuō lǐ fǔ guó tú fù jìn yòng. lǐ mì shàng yán dào:" lìng chéng yǐ huàn guān méng shàng huáng wěi rèn, wài zhǎng bīng quán, nèi zhǎng gōng jìn, ér zéi zhì jí jiàng, qiě yǐ gōng mén suǒ yuè fù zéi, rú cǐ pàn nì, zuì bù róng zhū!" sù zōng suì mìng jiāng biān lìng chéng zhǎn shǒu, wèi jiàng zéi zhě shì jǐng. yú shì lǐ fǔ guó zòu chēng:" yuán rèn hàn lín xué shì lǐ bái, xiàn wèi nì fān yǒng wáng lín móu zhǔ, yí zhào xíng guān zhù míng pàn dǎng, qí shì píng rì, àn lǜ zhì zuì."
肃宗以郭子仪为天下兵马副元帅,正谋恢复两京,忽闻报永玉磷反于江陵,僭称帝号。原来永王璘出镇江陵,自恃富强,骄蹇不恭。及闻肃宗即位灵武,乃与部将属官等共私议,以为太子既遽自称尊,我亦可据有江表,独帝一方。正在谋议起事,肃宗恶其骄蹇,沼使罢镇还蜀,永王竟不奉诏,至是举兵反,自称皇帝。思欲招致有名之士,以为民望。闻知李白退居庐山,距江陵不远,遣使征之。李白辞不应赴。永王使人伺其出游,要之于路,劫取至江陵。欲授以官,李白决意不受。永王不能屈其志,但只羁縻住他,不放还山。肃宗闻永王作乱,一面表奏上皇,一面造淮南节度高适、副使李成式,共引兵征讨。时内监李辅国阴附宫中,张良娣专权用事。那降贼的内监边令诚,因为贼所忌,乃自贼中逃至行在,依托李辅国图复进用。李泌上言道:“令诚以宦官蒙上皇委任,外掌兵权,内掌宫禁,而贼至即降,且以宫门锁钥付贼,如此叛逆,罪不容诛!”肃宗遂命将边令诚斩首,为降贼者示警。于是李辅国奏称:“原任翰林学士李白,现为逆藩永王磷谋主,宜诏刑官注名叛党,俟事平日,按律治罪。”
nǐ dào lǐ fǔ guó wèi hé hū yǒu cǐ zòu? zhǐ yīn lǐ bái dāng chū zài cháo shí, fàng làng shī jiǔ, pǐn zhì gāo shàng, quán bù bǎ zhèi xiē huàn guān kàn zài yǎn li, suǒ yǐ cǐ bèi dōu bù xǐ tā. jīn fǔ guó chéng jī hé zòu, yī lái shì sī yuàn, èr lái yíng hé cháo tíng xiǎn zhū pàn dǎng zhī yì, sān lái guài lǐ mì zòu zhǎn le biān lìng chéng. tā jīn hé zòu lǐ bái, jiàn de nà wén rén míng shì, shòu guò shàng huáng chǒng ài de, yě bù miǎn cóng nì, mò zhǐ shuō huàn guān bù hǎo. dāng rì sù zōng zhǔn qí zòu, chuán zhǐ fǎ sī. què zǎo jīng dòng le guō zi yí, tā xiǎng:" xī nián lǐ bái jiù wǒ xìng mìng, dà ēn wèi bào, jīn rì qǐ róng zuò shì?" suì lián yè cǎo chéng biǎo zhāng, cì rì jí fú quē shàng biǎo. qí biǎo lüè yún:
你道李辅国为何忽有此奏?只因李白当初在朝时,放浪诗酒,品致高尚,全不把这些宦官看在眼里,所以此辈都不喜他。今辅国乘机劾奏,一来是私怨,二来迎合朝廷显诛叛党之意,三来怪李泌奏斩了边令诚。他今劾奏李白,见得那文人名士,受过上皇宠爱的,也不免从逆,莫只说宦官不好。当日肃宗准其奏,传旨法司。却早惊动了郭子仪,他想:“昔年李白救我性命,大恩未报,今日岂容坐视?”遂连夜草成表章,次日即伏阙上表。其表略云:
chén fú dǔ yuán rèn cí chén lǐ bái, xī méng shàng huáng zhī yù zhī ēn, jiāng bù cì zhuó yòng, nǎi jìng cí róng dùn yǐn, gāo wò lú shān, sī qí wéi rén kě zhī. jīn bù xìng wèi nì fān suǒ bī, chén wèn qí shǐ ér què pìn, jì nǎi bèi jié, wěi mìng lǚ jiā, jiān yì bù shòu, shēn suī jī kùn, zhì bù shǎo jiàng ér yì zhě zhé yǐ pàn rén móu zhǔ rì zhī, zé yì guò yǐ. chén qǐng yǐ bǎi kǒu bǎo qí wú tā. bái gù yǒu ēn yú chén, rán chén fēi gǎn yǐ sī ēn wèi yóu yóu shuì yě. shì píng zhī hòu, dāng yǒu zhòng mù gòng jiàn zhě kě wèi yuán zhèng. tǎng bù rú chén suǒ yán, chén yǔ bǎi kǒu gān fú guó fǎ.
臣伏睹原任词臣李白,昔蒙上皇知遇之恩,将不次擢用,乃竟辞荣遁隐,高卧庐山,斯其为人可知。今不幸为逆藩所逼,臣问其始而却聘,继乃被劫,伪命屡加,坚意不受,身虽羁困,志不少降;而议者辄以叛人谋主日之,则亦过矣。臣请以百口保其无他。白故有恩于臣,然臣非敢以私恩为由游说也。事平之后,当有众目共见者可为援证。倘不如臣所言,臣与百口甘伏国法。
sù zōng lǎn biǎo, mìng fǎ sī cún àn, dài shì píng rì chá míng dìng duó. hòu lái yǒng wáng lín bīng bài zì jìn, gāi dì fāng yǒu sī jū xì cóng nì zhī rén, hòu zhǐ chǔ jué, lǐ bái yì bèi xì yú xún yáng yù zhōng. cháo tíng yīn guō zi yí céng wèi bǎo jiù, tè qiǎn guān chá kān. huí zòu lǐ bái xì bèi bī xié, yǔ cóng nì zhě bù tóng, zuì yí jiǎn děng. yǒu zhǐ lǐ bái cháng liú yè láng, qí yú cóng nì zhě, jǐn xíng zhū lù. zhì qián yuán nián jiān, zhào shè tiān xià, lǐ bái nǎi dé fàng guī, xíng zhì dāng tú xiàn jiè, yú zhōu zhōng duì yuè yǐn jiǔ dà zuì, yù zhuō qǔ shuǐ zhōng zhī yuè, duò shuǐ ér zú. dāng shí jiāng pàn zhī rén, huǎng hū jiàn lǐ bái chéng jīng yú shēng tiān ér qù, zhè shì hòu huà. zhèng shì:
肃宗览表,命法司存案,待事平日察明定夺。后来永王磷兵败自尽,该地方有司拘系从逆之人,候旨处决,李白亦被系于浔阳狱中。朝廷因郭子仪曾为保救,特遣官查勘。回奏李白系被逼胁,与从逆者不同,罪宜减等。有旨李白长流夜郎,其余从逆者,尽行诛戮。至乾元年间,诏赦天下,李白乃得放归,行至当涂县界,于舟中对月饮酒大醉,欲捉取水中之月,堕水而卒。当时江畔之人,恍惚见李白乘鲸鱼升天而去,这是后话。正是:
yǒu ēn bì bào tuī yīng jié, wú zuì cháng liú tàn zhé xiān.
有恩必报推英杰,无罪长流叹谪仙。
yīng jié pīn jiā chóu xī rì, zhé xiān yàn shì zài shēng tiān.
英杰拼家酬昔日,谪仙厌世再升天。
cǐ shì biǎo guò bù tí. qiě shuō sù zōng jì yǐ guǎng píng wáng wèi yuán shuài, jí yù lì wèi tài zǐ. lǐ mì dào:" bì xià líng wǔ jí wèi, zhǐ wèi jūn shì pò qiè, jí xū chǔ fèn gù ěr. ruò lì tài zǐ, yí qǐng mìng yú shàng huáng, bù rán hòu shì hé yóu zhī bì xià bù dé yǐ zhī xīn hū?" guǎng píng wáng yì yīn cí dào:" bì xià shàng wèi fèng chén hūn, chén hé gǎn dāng chǔ fù?" sù zōng yīn cǐ zàn tíng jiàn chǔ zhī shì. jiàn níng wáng sī yǔ lǐ mì dào:" wǒ xiōng dì jù wèi lǐ fǔ guó zhāng liáng dì suǒ jì, èr rén biǎo lǐ wèi è, wǒ dāng zǎo chú cǐ hài." lǐ mì dào:" cǐ fēi chén zǐ suǒ yuàn wén, qiě zhì zhī wù lùn." jiàn níng bù tīng, lǚ yú sù zōng qián, zhí yán èr rén xǔ duō zuì è. èr rén nǎi hù xiāng chán zèn, wū jiàn níng yù móu hài guǎng píng, jí duó chǔ wèi, jī nù sù zōng, lì jí chuán zhǐ, cì jiàn níng wáng sǐ. lǐ mì yù jiàn zǔ, yǐ wú jí yǐ. kě xī yí gè xián zhǔ, bèi chán yǔn mìng. xiǎng sù zōng jū dōng gōng shí, wèi lǐ lín fǔ suǒ jì, shòu jìn jīng kǒng, qǐ bù zhī jiè. jīn jù kòu wèi miè, xiān shā yī xián zi, hé rěn xīn mèi lǐ zhì cǐ! hòu rén yǒu shī tàn yún:
此事表过不题。且说肃宗既以广平王为元帅,即欲立为太子。李泌道:“陛下灵武即位,止为军事迫切,急须处分故耳。若立太子,宜请命于上皇,不然后世何由知陛下不得已之心乎?”广平王亦因辞道:“陛下尚未奉晨昏,臣何敢当储副?”肃宗因此暂停建储之事。建宁王私语李泌道:“我兄弟俱为李辅国、张良娣所忌,二人表里为恶,我当早除此害。”李泌道:“此非臣子所愿闻,且置之勿论。”建宁不听,屡于肃宗前,直言二人许多罪恶。二人乃互相谗谮,诬建宁欲谋害广平,急夺储位,激怒肃宗,立即传旨,赐建宁王死。李泌欲谏阻,已无及矣。可惜一个贤主,被谗殒命。想肃宗居东宫时,为李林甫所忌,受尽惊恐,岂不知戒。今巨寇未灭,先杀一贤子,何忍心昧理至此!后人有诗叹云:
xìn chán shā qí zi, zuò yuán zì shàng huáng. sù zōng xīn rěn fù, kě lián jiàn níng wáng.
信谗杀其子,作源自上皇。肃宗心忍父,可怜建宁王。
bù jì zài dōng gōng, shí kǒng lí huò yāng. hé gè xún gù zhé, chán kǒu rèn xī zhāng.
不记在东宫,时恐罹祸殃。何个循故辙,谗口任翕张。
jūn zǐ tīng bù cōng, jiā ér bèi cuī qiāng. yí hèn bǐ fù sì, cùn dié níng zú cháng!
君子听不聪,佳儿被摧戕。遗恨彼妇寺,寸牒宁足偿!
zhì dé èr jié, sù zōng jià zhì fèng xiáng, mìng guǎng píng wáng yǔ guō zi yí děng chū shī huī fù liǎng jīng. zi yí yǐ fān rén huí hé de bīng mǎ, shén jīng ruì, qǐng zhǐ zhēng qí zhù zhàn. huí gěi kè hán qiǎn qí zǐ yè hù, lǐng bīng yī wàn qián lái zhù zhàn, sù zōng xǔ yǐ zhòng shǎng. yè hù qǐng yú kè chéng zhī rì, tǔ dì shì shù guī cháo tíng, jīn bó zǐ nǚ guī huí hé. sù zōng jí yú chéng gōng, zhǐ de xǔ nuò, jù shuò fāng děng chù jūn mǎ, yǔ huí gěi xī yù zhī zhòng, gòng yī shí wǔ wàn, kè rì qǐ xíng. lǐ mì xiàn cè, nǐ xiān gōng fàn yáng, dǎo qí cháo xué. sù zōng dào:" dà jūn jì jí, zhèng xū jí qǔ cháng ān, qǐ kě fǎn xiān láo shī yǐ gōng fàn yáng?" lǐ mì dào:" jīn suǒ yòng zhě jiē běi bīng, qí xìng nài hán ér wèi shǔ, jīn chéng qí xīn zhì zhī ruì, gōng yǐ lǎo zhī shī, liǎng jīng bì kè. rán zéi bài, qí yú zhòng dùn guī cháo xué, guān dōng dì rè, chūn qì yī fà, guān jūn bì yīn ér sī guī. zéi xiū bīng wà mǎ, cì guān jūn yī qù, bì fù nán lái, shì zhēng zhàn zhī wèi yǒu yǐ shí yě. bù rú xiān yòng zhī yú sāi xiāng, chú qí cháo xué, zéi tuì wú suǒ guī, rán hòu dà bīng hé ér gōng zhī, bì chéng qín yǐ!" sù zōng dào:" cǐ yán chéng shàn, dàn zhèn dìng shěng jiǔ xū, jí yù xiān huī fù xī jīng yíng huí shàng huáng, bù néng dài cǐ yǐ!" suì bù yòng lǐ mì zhī yán, bīng mǎ wàng xī jīng jìn fā.
至德二截,肃宗驾至凤翔,命广平王与郭子仪等出师恢复两京。子仪以番人回纥的兵马,甚精锐,请旨征其助战。回给可汗遣其子叶护,领兵一万前来助战,肃宗许以重赏。叶护请于克城之日,土地士庶归朝廷,金帛子女归回纥。肃宗急于成功,只得许诺,聚朔方等处军马,与回给西域之众,共一十五万,刻日起行。李泌献策,拟先攻范阳,捣其巢穴。肃宗道:“大军既集,正须急取长安,岂可反先劳师以攻范阳?”李泌道:“今所用者皆北兵,其性耐寒而畏暑,今乘其新至之锐,攻已老之师,两京必克。然贼败,其余众遁归巢穴,关东地热,春气一发,官军必因而思归。贼休兵袜马,伺官军一去,必复南来,是征战之未有已时也。不如先用之于塞乡,除其巢穴,贼退无所归,然后大兵合而攻之,必成擒矣!”肃宗道:“此言诚善,但朕定省久虚,急欲先恢复西京迎回上皇,不能待此矣!”遂不用李泌之言,兵马望西京进发。
xíng zhì cháng ān chéng xī, liè zhèn yú lǐ shuǐ zhī dōng, lǐ sì yè lǐng qián jūn. guǎng píng wáng guō zi yí lǐ mì jū zhōng jūn. wáng sī lǐ tǒng hòu jūn. zéi zhòng shù wàn, liè zhèn yú lǐ shuǐ zhī běi, zéi jiāng lǐ guī rén chū tiǎo zhàn, zi yí yǐn qián jūn yíng dí, zéi jūn jǐn qǐ, guān jūn shǎo què. lǐ sì yè ròu tǎn zhí gē, shēn xiān shì zú, dà hū fèn jī, lì shā shù shí rén. yú shì guān jūn qì zhuàng, gè zhí cháng dāo, rú qiáng ér jìn, zéi zhòng bù néng dǐ dāng. dōu zhī bīng mǎ shǐ wáng nán de, bèi fù shè zhòng qí méi, pí chuí zhē mù, nán de shǒu zì bá jiàn, chě qù qí pí, xuè liú mǎn miàn, lì zhàn bù tuì. zéi fú jīng qí yú zhèn zhī dōng, yù jī guān jūn zhī hòu, zi yí tàn dé qí qíng, jí lìng shuò fāng zuǒ xiāng bīng mǎ shǐ pū gù huái ēn yǐn huí hé bīng, tū wǎng jī zhī, zhǎn shā dài jìn. lǐ sì yè yòu yǐn huí hé bīng chū zéi zhèn hòu, yǔ dà jūn jiā jī, wáng sī lǐ yì yǐn hòu jūn jì jìn, bìng lì gōng shā. zì wǔ zhì xī xī, zhǎn shǒu liù wàn yú jí, zéi bīng dà kuì. yú zhòng tuì rù chéng zhōng, yī yè xiāo shēng bù xī. zhì tiān míng, tàn mǎ lái bào, zéi jiāng lǐ guī rén ān shǒu zhōng tián gān zhēn zhāng tōng rú děng jù yǐ dùn qù. guǎng píng wáng suì shuài zhòng rù xī jīng chéng, bǎi xìng lǎo yòu, jiā dào huān hū. yè hù yù rú qián yuē, lüè qǔ jīn bó zǐ nǚ, guǎng píng wáng xià mǎ, bài yú yè hù mǎ qián dào:" jīn fāng dé xī jīng, ruò biàn fú lüè, zé dōng jīng zhī rén, bì wèi zéi gù shǒu, nán yǐ fù qǔ le. qǐng zhì dōng jīng, nǎi rú yuē." yè hù jīng yuè xià mǎ dá bài, guì pěng wáng zú dào:" yuàn wèi diàn xià jí wǎng dōng jīng." suì yǔ pū gù huái ēn yǐn le xī yù jí běn bù zhī bīng, cóng chéng nán guò, gèng bù tíng liú, jìng xiàng dōng jīng jìn fā. zhòng rén jiàn guǎng píng wáng wèi bǎi xìng xià bài, wú bù tì qì gǎn tàn.
行至长安城西,列阵于澧水之东,李嗣业领前军。广平王、郭子仪、李泌居中军。王思礼统后军。贼众数万,列阵于澧水之北,贼将李归仁出挑战,子仪引前军迎敌,贼军尽起,官军少却。李嗣业肉袒执戈,身先士卒,大呼奋击,立杀数十人。于是官军气壮,各执长刀,如墙而进,贼众不能抵当。都知兵马使王难得,被赋射中其眉,皮垂遮目,难得手自拔箭,扯去其皮,血流满面,力战不退。贼伏精骑于阵之东,欲击官军之后,子仪探得其情,急令朔方左厢兵马使仆固怀恩引回纥兵,突往击之,斩杀殆尽。李嗣业又引回纥兵出贼阵后,与大军夹击,王思礼亦引后军继进,并力攻杀。自午至西西,斩首六万余级,贼兵大溃。余众退入城中,一夜嚣声不息。至天明,探马来报,贼将李归仁、安守忠、田乾真、张通儒等俱已遁去。广平王遂帅众入西京城,百姓老幼,夹道欢呼。叶护欲如前约,掠取金帛子女,广平王下马,拜于叶护马前道:“今方得西京,若便俘掠,则东京之人,必为贼固守,难以复取了。请至东京,乃如约。”叶护惊跃下马答拜,跪捧王足道:“愿为殿下即往东京。”遂与仆固怀恩引了西域及本部之兵,从城南过,更不停留,径向东京进发。众人见广平王为百姓下拜,无不涕泣感叹。
wèi mín qū tǐ fēi wéi qū, yíng de rén rén ài dài shēn.
为民屈体非为屈,赢得人人爱戴深。
fān zhòng yì yīn rén yì gǎn, bù yuán tān lì qǐ jiè xīn.
番众亦因仁义感,不缘贪利起戒心。
guǎng píng wáng zhù xī jīng sān rì, jí liú bīng zhèn shǒu, zì yǐn dà jūn dōng chū, jié shū zhì xíng zài, bǎi guān chēng hè. sù zōng jí rì jù biǎo, qiǎn zhōng shǐ dàn tíng yáo, fù shǔ zòu wén shàng huáng, qǐng jià huí jīng fù wèi. yī miàn qiǎn gōng rén xī jīng jì gào zōng miào, xuān wèi bǎi xìng. yī miàn yǐ kuài mǎ zhào lǐ mì yú jūn zhōng. lǐ mì xīng chí zhì fèng xiáng rù jiàn, kòu wèn hé gù zhào jiàn. sù zōng dào:" zhèn dé xī jīng jié bào, jí biǎo zòu shàng huáng, qǐng jià dōng guī fù wèi, zhèn dāng tuì jū dōng gōng, yǐ jǐn zi zhí, wèi shí qīng yì yǐ wéi hé rú, yù jí zhào miàn xún." lǐ mì è rán dào:" cǐ biǎo yǐ jī qù fǒu?" sù zōng dào:" yǐ qù." lǐ mì dào:" hái kě zhuī zhuǎn fǒu?" sù zōng dào:" yǐ qù yuǎn yǐ, wèi hé yù zhuī zhuǎn?" lǐ mì duō jiē dào:" shàng huáng bù kěn dōng guī yǐ!" sù zōng jīng wèn hé gù. lǐ mì dào:" bì xià zhèng wèi gǎi yuán, yǐ lì èr zài, jīn hū fèng cǐ biǎo, shàng huáng xīn yí, qiě bù zì ān, zěn kěn fù guī?" sù zōng shuǎng rán zì shī, dùn zú dào:" zhèn běn yǐ zhì chéng qiú tuì, jīn wén qīng yán, nǎi wù qí shī, biǎo yǐ zòu shàng, wèi zhī nài hé!" lǐ mì dào:" jīn kě gèng wéi qún chén hè biǎo, jù yán zì mǎ wéi qǐng liú, líng wǔ quàn jìn, jí jīn kè fù liǎng jīng, huáng shàng sī liàn chén hūn, qǐng jí hái gōng, yǐ jìn xiào yǎng. rú cǐ zé shàng huáng xīn ān, dōng guī yǒu rì yǐ." sù zōng lián shēng dào shì, biàn mìng lǐ mì cǎo biǎo, lì qiǎn zhōng shǐ huò tāo guāng rù shǔ zòu wén.
广平王驻西京三日,即留兵镇守,自引大军东出,捷书至行在,百官称贺。肃宗即日具表,遣中使啖廷瑶,赴蜀奏闻上皇,请驾回京复位。一面遣宫人西京祭告宗庙,宣慰百姓。一面以快马召李泌于军中。李泌星驰至凤翔入见,叩问何故召见。肃宗道:“朕得西京捷报,即表奏上皇,请驾东归复位,朕当退居东宫,以尽子职,未识卿意以为何如,欲急召面询。”李泌愕然道:“此表已赍去否?”肃宗道:“已去。”李泌道:“还可追转否?”肃宗道:“已去远矣,为何欲追转?”李泌咄嗟道:“上皇不肯东归矣!”肃宗惊问何故。李泌道:“陛下正位改元,已历二载,今忽奉此表,上皇心疑,且不自安,怎肯复归?”肃宗爽然自失,顿足道:“朕本以至诚求退,今闻卿言,乃悟其失,表已奏上,为之奈何!”李泌道:“今可更为群臣贺表,具言自马嵬请留,灵武劝进,及今克复两京,皇上思恋晨昏,请即还宫,以尽孝养。如此则上皇心安,东归有日矣。”肃宗连声道是,便命李泌草表,立遣中使霍韬光入蜀奏闻。
bù zé yī rì, dàn tíng yáo zì shǔ huí, chuán shàng huáng kǒu yù yún:" kě yǔ wǒ jiàn nán yī dào zì fèng, bù fù guī yǐ." sù zōng huáng jù wú cuò. shù rì hòu, huò tāo guāng hái bào, yán shàng huáng chū dé huáng dì qǐng tuì dōng gōng zhī biǎo, páng huáng bù néng shí, yù bù dōng guī. jí qún chén hè biǎo zhì, nǎi dà xǐ, mìng shí zuò yuè, xià gào dìng xíng qī le. sù zōng dà xǐ, zhào lǐ mì rù gōng gào zhī dào:" cǐ jiē qīng zhī lì yě!" yīn mìng jiǔ yǔ yǐn. shì yè liú sù yú nèi, sù zōng yǔ zhī tóng tà ér qǐn. zhèng shì:
不则一日,啖廷瑶自蜀回,传上皇口谕云:“可与我剑南一道自奉,不复归矣。”肃宗惶惧无措。数日后,霍韬光还报,言上皇初得皇帝请退东宫之表,彷徨不能食,欲不东归。及群臣贺表至,乃大喜,命食作乐,下诰定行期了。肃宗大喜,召李泌入宫告之道:“此皆卿之力也!”因命酒与饮。是夜留宿于内,肃宗与之同榻而寝。正是:
yù chuáng bìng zuò fēi wáng dǎo, dì tà tóng mián shèng zǐ líng.
御床并坐非王导,帝榻同眠胜子陵。
lǐ mì běn bù lè shì jìn, jiǔ yǒu qù zhì, yīn chéng jiàn qǐ shēn dào:" chén yǐ lüè bào shèng ēn, jīn qǐng réng xǔ zuò xián rén." sù zōng dào:" qīng jiǔ yǔ zhèn tóng yōu, zhèn jīn jiāng yù yǔ qīng tóng lè, hé hū sī qù?" lǐ mì dào:" chén yǒu wǔ bù kě liú: chén yù bì xià tài zǎo, bì xià chǒng chén dà shēn, rèn chén tài zhòng, chén gōng tài dà, jī tài qí, yǒu cǐ wǔ zhě, suǒ yǐ duàn bù kě liú yě!" sù zōng xiào dào:" qiě shuì, lìng rì zài yì." lǐ mì dào:" bì xià jīn jiù chén tóng tà tóng wò, shàng bù yǔn chén suǒ qǐng, kuàng yì rì xiāng àn zhī qián hū? bì xià bù xǔ chén qù, shì shā chén yě!" sù zōng jīng yà dào:" qīng hé yí zhèn zhì cǐ, zhèn qǐ shì yù shā qīng zhě." lǐ mì dào:" shā chén zhě fēi bì xià, nǎi wǔ bù kě yě. bì xià xiàng rì dài chén rú cǐ zhī hòu, chén zǐ shì yóu yǒu bù dé jìn yán zhě kuàng tā rì tiān xià jì ān, chén wèi bì néng shàng yāo shèng juàn, shàng gǎn yán hū?" sù zōng dào:" qīng cǐ yán bì yīn zhèn bù cóng qīng xiān fá fàn yáng zhī jì yě." lǐ mì dào:" chén bù yīn cǐ, chén shí yǒu gǎn yú jiàn níng wáng zhī shì ěr." sù zōng dào:" jiàn níng yù hài qí xiōng, zhèn gù bù dé yǐ ér chú zhī ěr." lǐ mì dào:" jiàn níng ruò yǒu cǐ xīn, guǎng píng dāng jí hèn zhī. jīn guǎng píng wáng měi yǔ chén yán qí yuān, wèi zhī liú tì. kuàng bì xià xī yù yòng jiàn níng wèi yuán shuài, chén qǐng yòng guǎng píng, ruò jiàn níng guǒ yǒu hài xiōng zhī yì, yí shēn hèn chén, nǎi dāng rì yǐ chén wèi zhōng, yù jiā qīn xìn, jí cǐ kě chá qí xīn yǐ." sù zōng wén yán, bù jué lèi xià dào:" qīng yán shì yě, zhèn zhī wù yǐ, rán jì wǎng bù jiù." lǐ mì dào:" chén fēi jiù jì wǎng, zhǐ yuàn bì xià jǐng jiè jiāng lái. xī tiān hòu wú gù zhèn shā tài zǐ hóng, qí cì zǐ xián yōu jù, zuò huáng tái guā cí, qí zhōng liǎng jù yún:' yī zhāi shǐ guā hǎo, zài zhāi shǐ guā xī.' jīn bì xià yǐ yī zhāi yǐ, xìng wù zài zhāi."
李泌本不乐仕进,久有去志,因乘间乞身道:“臣已略报圣恩,今请仍许作闲人。”肃宗道:“卿久与朕同忧,朕今将欲与卿同乐,何忽思去?”李泌道:“臣有五不可留:臣遇陛下太早,陛下宠臣大深,任臣太重,臣功太大,迹太奇,有此五者,所以断不可留也!”肃宗笑道:“且睡,另日再议。”李泌道:“陛下今就臣同榻同卧,尚不允臣所请,况异日香案之前乎?陛下不许臣去,是杀臣也!”肃宗惊讶道:“卿何疑朕至此,朕岂是欲杀卿者。”李泌道:“杀臣者非陛下,乃五不可也。陛下向日待臣如此之厚,臣子事犹有不得尽言者;况他日天下既安,臣未必能尚邀圣眷,尚敢言乎?”肃宗道:“卿此言必因朕不从卿先伐范阳之计也。”李泌道:“臣不因此,臣实有感于建宁王之事耳。”肃宗道:“建宁欲害其兄,朕故不得已而除之耳。”李泌道:“建宁若有此心,广平当极恨之。今广平王每与臣言其冤,为之流涕。况陛下昔欲用建宁为元帅,臣请用广平,若建宁果有害兄之意,宜深恨臣,乃当日以臣为忠,愈加亲信,即此可察其心矣。”肃宗闻言,不觉泪下道:“卿言是也,朕知误矣,然既往不咎。”李泌道:“臣非咎既往,只愿陛下警戒将来。昔天后无故鸩杀太子弘,其次子贤忧惧,作黄台瓜词,其中两句云:‘一摘使瓜好,再摘使瓜稀。’今陛下已一摘矣,幸勿再摘。”
lǐ mì zhè jù huà, yīn zhī zhāng liáng dì jì guǎng píng wáng zhī gōng yě, cháng chán zèn tā, kǒng sù zōng yòu wèi qí suǒ huò, gù yán jí cǐ. dāng xià sù zōng wén yán, sǒng rán dào:" ān yǒu shì shì, qīng zhī liáng yán, zhèn dāng jǐn pèi." lǐ mì fù kěn qiú hái shān. sù zōng dào:" qiě dài dōng jīng bào jié, zhèn rù xī jīng shí zài yì." zì cǐ yòu guò le jǐ rì, dōng jīng jié bào dào le, bào shuō zéi jiāng zì xī jīng zhàn bài hòu, shōu hé yú zhòng bǎo shǎn chéng, ān qìng xù qiǎn yán zhuāng yǐn bīng zhù zhī. guō zi yí yǔ zéi zhàn yú xīn diàn, yè hù yǐn běn bù bīng zhuī jī qí hòu, fù bèi jiā gōng. zéi bīng dà kuì, shī héng biàn yě, zéi jiāng qì shǎn ér zǒu. zi yí qiǎn bīng fēn dào zhuī jī. yán zhuāng bēn huí dōng jīng, quàn ān qìng xù qì dōng jīng chéng, lǜ qí dǎng zǒu hé běi, lín xíng shā qián bèi qín táng jiāng gē shū hàn děng èr shí yú rén, dú xǔ yuǎn zì wěn ér sǐ. zi yí fèng guǎng píng wáng rù dōng jīng chéng, chū fǔ kù zhōng wù yǔ yè hù, yòu mìng mín jiān zhù shū luó jǐn wàn pǐ yǔ zhī, miǎn yú fú lüè, bǎi xìng huān yuè. zhèng shì:
李泌这句话,因知张良娣忌广平王之功也,常谗谮他,恐肃宗又为其所惑,故言及此。当下肃宗闻言,悚然道:“安有是事,卿之良言,朕当谨佩。”李泌复恳求还山。肃宗道:“且待东京报捷,朕入西京时再议。”自此又过了几日,东京捷报到了,报说贼将自西京战败后,收合余众保陕城,安庆绪遣严庄引兵助之。郭子仪与贼战于新店,叶护引本部兵追击其后,腹背夹攻。贼兵大溃,尸横遍野,贼将弃陕而走。子仪遣兵分道追击。严庄奔回东京,劝安庆绪弃东京城,率其党走河北,临行杀前被擒唐将哥舒翰等二十余人,独许远自刎而死。子仪奉广平王入东京城,出府库中物与叶护,又命民间助输罗锦万匹与之,免于俘掠,百姓欢悦。正是:
dà shuài yòng fān bīng, xián wáng lài míng jiàng.
大帅用番兵,贤王赖名将。
tǔ dì dé huī fù, qí gōng tóng kāi chuàng.
土地得恢复,其功同开创。
sù zōng wén bào dà xǐ, jí jù biǎo qiǎn wéi jiàn sù rù shǔ zòu jié. suí hòu yòu qiǎn qín guó mó qín guó zhēn wǎng chéng dū yíng jiē shàng huáng. yī miàn zé rì qǐ jià, xiān rù xī jīng, hòu shàng huáng huí luán. lǐ mì shàng biǎo, qǐng rú qián yù, kěn fàng hái shān. sù zōng zhī qí qù zhì yǐ jué, nǎi jiàng wēn zhǐ, xǔ qí zàn guī. lǐ mì jí rì xiè ēn cí cháo, yǐn jū héng shān qù le. hòu lái guǎng píng wáng sì wèi, fù zhēng lǐ mì chū shān, yòu lì shì liǎng cháo, zhèng yǒu xǔ duō jiā yán shàn cè, dōu bù zài huà xià. zuì kě xī sù zōng bù céng cóng qí xiān fá fàn yáng zhī jì, yǐ zhì liǎng jīng suī fù, zéi fēn wèi zhēn. ān jiā fù zǐ luàn hòu, yòu jì yǐ shǐ jiā fù zǐ zhī luàn, láo shī dòng zhòng, jiǔ ér hòu dìng. jiū jìng ān lù shān jì wèi qí zi qìng gěi suǒ shā, ér qìng xù yòu wèi qí chén shǐ sī míng suǒ shā, ér shǐ sī míng yòu wèi qí zi cháo yì suǒ shā, luàn chén zéi zǐ, lì lì xiàn bào. zhèi xiē dōu shì hòu huà, rú jīn qiě zhǐ shuō shàng huáng hái jīng zhī shì. zhèng shì:
肃宗闻报大喜,即具表遣韦见素入蜀奏捷。随后又遣秦国模、秦国桢往成都迎接上皇。一面择日起驾,先入西京,候上皇回銮。李泌上表,请如前谕,恳放还山。肃宗知其去志已决,乃降温旨,许其暂归。李泌即日谢恩辞朝,隐居衡山去了。后来广平王嗣位,复征李泌出山,又历事两朝,正有许多嘉言善策,都不在话下。最可惜肃宗不曾从其先伐范阳之计,以致两京虽复,贼氛未珍。安家父子乱后,又继以史家父子之乱,劳师动众,久而后定。究竟安禄山既为其子庆给所杀,而庆绪又为其臣史思明所杀,而史思明又为其子朝义所杀,乱臣贼子,历历现报。这些都是后话,如今且只说上皇还京之事。正是:
qián rì xìng jiē xíng lù nán, jīn zhāo qiě xǐ huí luán wěn.
前日兴嗟行路难,今朝且喜回銮稳。
wèi zhī rú hé, qiě tīng xià huí fēn jiě.
未知如何,且听下回分解。