strong lǐ lè gōng chuī dí yù xiān wēng wáng gòng fèng tīng qí yè shén nǚ strong
李樂工吹笛遇仙翁 王供奉聽棋謁神女
cí yuē:
詞曰:
shēng yīn rù miào gǎn xiān jiā, yuè yè yǐn xiān cuō. zhǐ xián dí guǎn wèi quán jiā, chuī pò gòng jiē yà. gèng jīng bēn lǐ tōng xiān dào, jué shèng fù shù zhe wú jiā. zhǐ jiāng cháng shì lüè tán xiē, guó shǒu yǐ kān kuā.
聲音入妙感仙家,月夜引仙搓。只嫌笛管未全佳,吹破共嗟訝。 更驚奔理通仙道,決勝負數着無加。止將常勢略談些,國手已堪夸。
diào jì yuè zhōng xíng
調寄「月中行」
rén shēng shì shàng, bù tè zhōng xiào jié yì yǔ fū gōng xūn shì yè dào dé wén zhāng, zú yǐ liú fāng hòu shì, chuí míng bù xiǔ. jiù shì nà yī zhǎng yī jì zhī wēi, ruò guǒ néng zhuān xīn zhì zhì, yì zú yǐ yì lèi chāo qún, dú bù yī shí. qiě qí yì jì jīng miào rù shén, bù nán yāo zhī yù yú jūn shàng, zhì gǎn dòng yú shén xiān, shǐ qí shēn suǒ zāo féng zhī shì, chuán wèi qiān qiū jiā huà. què shuō zhāng hào jì zhàng shā yán qiū xiǎo, jí yí shū yú hè lán jìn míng, zé qí bù jiù suī yáng. qià wén cháo tíng yǒu zhǐ, mìng zhāng hào zhèn lín huái, zhe jìn míng yí zhù bié zhèn. zhāng hào nǎi lǜ bīng gōng dǎ suī yáng chéng, yǔ yǐn zǐ qí dà zhàn. zǐ qí zhèng zhàn zhī jiān, hū rán yīn yún sì hé, hán fēng pū miàn. zéi zhòng dōu wén guǐ kū shén hào zhī shēng, kōng zhōng rú yǒu guǐ bīng lái chōng tū. yī shí dà luàn, sì sàn kuáng bēn. zhèng shì:
人生世上,不特忠孝節義與夫功勳事業、道德文章,足以流芳後世,垂名不朽。就是那一長一技之微,若果能專心致志,亦足以軼類超群,獨步一時。且其藝既精妙入神,不難邀知遇於君上,致感動於神仙,使其身所遭逢之事,傳為千秋佳話。卻說張鎬既杖殺閻邱曉,即移書於賀蘭進明,責其不救睢陽。恰聞朝廷有旨,命張鎬鎮臨淮,着進明移駐別鎮。張鎬乃率兵攻打睢陽城,與尹子奇大戰。子奇正戰之間,忽然陰雲四合,寒風撲面。賊眾都聞鬼哭神號之聲,空中如有鬼兵來衝突。一時大亂,四散狂奔。正是:
sǐ wèi lì guǐ zhōng chén zhì, xū xìn zhōng hún zì yǒu líng.
死為厲鬼忠臣志,須信忠魂自有靈。
yǐn zǐ qí bīng kuì, zhǐ de qì le suī yáng chéng, tuì bēn chén liú. shuí xiǎng chén liú bǎi xìng, hèn qí tú dú suī yáng, tòng xī zhōng liáng bèi hài, suì chū qí bù yì, shā jiāng qǐ lái, zhǎn le yǐn zǐ qí, kāi chéng yíng jiàng. zhāng hào ān mín yǐ bì, fēn bīng liú shǒu. yī miàn yǐn zhòng huí zhèn, yī miàn jiāng suī yáng sǐ nán zhū chén, jù biǎo zòu wén cháo tíng. qià hǎo shàng huáng yǒu shǒu zhào zhì sù zōng xíng zài, mìng bāo lù sǐ jié zhī rén.
尹子奇兵潰,只得棄了睢陽城,退奔陳留。誰想陳留百姓,恨其荼毒睢陽,痛惜忠良被害,遂出其不意,殺將起來,斬了尹子奇,開城迎降。張鎬安民已畢,分兵留守。一面引眾回鎮,一面將睢陽死難諸臣,具表奏聞朝廷。恰好上皇有手詔至肅宗行在,命褒錄死節之人。
qiě shuō shàng huáng zài shǔ zhōng, yǎn qián shǎo le gè yáng fēi, cháng huái chóu mèn. nèi xiē lí yuán zǐ dì, yòu dà bàn sàn shī, gōng yù zhě wú duō rén, gèng jiā bù kuài. hái kuī yǒu gāo lì shì rì xī shì cè, shí wèi quàn jiě. jí wén ān lù shān fén huǐ zǔ miào, shā hài zōng shì, cán nüè chén mín, suì fǔ xīn dùn zú, shí fēn āi tòng. suí yòu chuán wén lù shān yǐ sǐ, nǎi tàn hèn dào: zhèn hèn bù jí shǒu zì cùn zhé cǐ zéi yě! yīn zhuī niàn gù xiāng zhāng jiǔ líng, xī nián céng shuō lù shān yǒu fǎn xiāng, bù yí yòu qí sǐ, cǐ zhēn xiān jiàn zhī míng. dāng shí ruò cóng qí yán, hé zhì yǒu jīn rì zhī huò. yú shì tè qiǎn zhōng shǐ wǎng qǔ jiāng, zhì jì yú qí mù, yù zhì jì wén yī dào, shǒu shū fù zhōng shǐ zī fù mù qián xuān dú. qí wén yún:
且說上皇在蜀中,眼前少了個楊妃,常懷愁悶。那些梨園子弟,又大半散失,供御者無多人,更加不快。還虧有高力士日夕侍側,時為勸解。及聞安祿山焚毀祖廟,殺害宗室,殘虐臣民,遂撫心頓足,十分哀痛。隨又傳聞祿山已死,乃嘆恨道:「朕恨不及手自寸磔此賊也!」因追念故相張九齡,昔年曾說祿山有反相,不宜宥其死,此真先見之明。當時若從其言,何至有今日之禍。於是特遣中使往曲江,致祭於其墓,御製祭文一道,手書付中使資赴墓前宣讀。其文云:
wéi qīng xī zhě céng yǒu shuō yán, wèi ān lù shān fǎn xiāng zhāo rán, bù yí yòu sǐ, yí jí jiān zhān. zhèn tīng bù cōng, qīng zòng jù jiān, jì kuān xiǎn lù, gèng yǔ dà fān, niàng zī xiōng huò. zhuī huǐ cóng qián, qīng jīn ruò zài, zhèn fù hé yán! zhuī niàn lǎo chén, hé shèng tì lián. tè qiǎn zhì jì, qíng yǐ duǎn piān, jiā qīng xiān jiàn, zhì wú guò qiān. shàng xiǎng.
惟卿昔者曾有說言,謂安祿山反相昭然,不宜宥死,宜亟殲旃。朕聽不聰,輕縱巨奸,既寬顯戮,更予大藩,釀茲凶禍。追悔從前,卿今若在,朕復何顏!追念老臣,曷勝涕漣。特遣致祭,情以短篇,嘉卿先見,志吾過愆。尚饗。
shàng huáng jì qiǎn jì zhāng jiǔ líng, qiě hòu xù qí jiā. yīn jí jiàng shǒu zhào, mìng cháo chén chá lù yī qiè sǐ nán zhōng chén, shēn zòu xīn jūn, bìng jiā xù diǎn, bù dé yí lòu. yòu wén léi hǎi qīng xùn jié yú níng bì chí, bù shèng jiā tàn, zhāng yě hú yīn chéng jī qǐ zòu dào: lí yuán jiù rén huáng fān chuò, xiàng jī zéi zhōng, jīn cóng dōng jīng táo lái, yù qǐng jiàn jià. zhǐ yīn shī shēn xiàn zéi, kǒng shàng huáng yé yù jiā zhī zuì, gù qūn xún wèi gǎn. shàng huáng dào: rǔ děng pái yōu zhī bèi, ān néng jǐn rú léi hǎi qīng zhè bān xùn jié? shī shēn zéi zhōng, bù zú shēn zé. huáng fān chuò jì cóng zéi zhōng lái, bì zhī léi hǎi qīng xùn jié zhī xiáng, zhèn zhèng yù wèn tā, kě biàn huàn lái. zuǒ yòu lǐng zhǐ, jí jiāng huáng fān chuò xuān dào. fān chuò kòu shǒu jiē qián, tì qì qǐng zuì. shàng huáng shè qí zuì wèn dào: léi hǎi qīng xùn jié yú níng bì chí zhī rì, nǐ yě zài nà lǐ me? fān chuò dào: cǐ shì chén suǒ mù dǔ. shàng huáng dào: rǔ kě xiáng xì zòu lái. fān chuò biàn bǎ nà ān lù shān rú hé shè yàn zòu lè, zhòng lè gōng rú hé shāng gǎn zhuì lèi, lù shān rú hé yào shā nà zhuì lèi de, léi hǎi qīng rú hé dà kū, rú hé pāo zhì lè qì, mà zéi ér sǐ, yī yī zòu wén. shàng huáng tàn xī dào: hǎi qīng nǎi néng jǐn zhōng rú cǐ, bǐ zhāng jūn zhāng jì bèi, zhēn qín shòu bù ruò yǐ! yīn wèn fān chuò dào: rǔ yú cǐ shí yì céng zhuì lèi fǒu? fān chuò dào: chù mù shāng xīn, nà de bù zhuì lèi? shí nèi jiān féng shén wēi zài cè, xiàng rì fān chuò céng yú yán yǔ zhī jiān, xì wǔ le tā, xīn zhōng bù yuè, zòu dào: cǐ yán wàng yě. nú bì wén rén chuán shuō, fān chuò zài zéi zhōng, bǎ ān lù shān jí qí chǎn fèng. lù shān zài gōng zhōng mèng zhǐ chuāng pò suì, fān chuò jiě yún: cǐ wèi zhào lín sì fāng zhī zhào. lù shān yòu mèng zì shēn suǒ chuān páo xiù shén zhǎng, fān chuò yòu wèi zhī jiě yún: cǐ suǒ wèi chuí yī ér tiān xià zhì. rú cǐ jìn yú, qǐ shì kěn zhuì lèi zhě? shàng huáng jí wèn fān chuò: rǔ guǒ yǒu cǐ yán fǒu? nà huáng fān chuò běn shì gè jí huá jī shàn xì yàn de rén, píng rì zài yù qián guàn huì cuō kē dǎ hùn, qǔ xiào zuò yào de, nà shí ruò jīng huáng dǐ lài, biàn méi qù le, tā què bù huāng bù máng, cóng róng zòu dào: lù shān guǒ yǒu cǐ mèng, chén yì guǒ yǒu cǐ yán. chén yīn lù shān yǒu cǐ bù xiáng zhī èr mèng, zhī qí bì bài, gù bù yǔ zhí yán yǐ qǔ huò, zhǐ yǐ qiǎo yán duì zhī, zhèng yù liú cǐ wēi qū, zài dǔ tiān yán ěr. shàng huáng dào: zěn jiàn dé cǐ èr mèng zhī bù xiáng, rǔ biàn zhī qí bì bài? fān chuò dào: zhǐ qiè pò zhě, bù róng hú zuò yě. páo xiù zhǎng zhě, chū shǒu bù de yě. qǐ fēi bì bài zhī zhào hū? shàng huáng tīng shuō, bù jué dà xiào, suì mìng réng jiù gōng yù. zhèng shì:
上皇既遣祭張九齡,且厚恤其家。因即降手詔,命朝臣查錄一切死難忠臣,申奏新君,並加恤典,不得遺漏。又聞雷海青殉節於凝碧池,不勝嘉嘆,張野狐因乘機啟奏道:「梨園舊人黃幡綽,向羈賊中,今從東京逃來,欲請見駕。只因失身陷賊,恐上皇爺欲加之罪,故逡巡未敢。」上皇道:「汝等徘優之輩,安能盡如雷海青這般殉節?失身賊中,不足深責。黃幡綽既從賊中來,必知雷海青殉節之詳,朕正欲問他,可便喚來。」左右領旨,即將黃幡綽宣到。幡綽叩首階前,涕泣請罪。上皇赦其罪問道:「雷海青殉節於凝碧池之日,你也在那裡麼?」幡綽道:「此事臣所目睹。」上皇道:「汝可詳細奏來。」幡綽便把那安祿山如何設宴奏樂,眾樂工如何傷感墜淚,祿山如何要殺那墜淚的,雷海青如何大哭,如何拋擲樂器,罵賊而死,一一奏聞。上皇嘆息道:「海青乃能盡忠如此,彼張均、張垍輩,真禽獸不若矣!」因問幡綽道:「汝於此時亦曾墜淚否?」幡綽道:「觸目傷心,那得不墜淚?」時內監馮神威在側,向日幡綽曾於言語之間,戲侮了他,心中不悅,奏道:「此言妄也。奴婢聞人傳說,幡綽在賊中,把安祿山極其諂奉。祿山在宮中夢紙窗破碎,幡綽解云:此為照臨四方之兆。祿山又夢自身所穿袍袖甚長,幡綽又為之解云:此所謂垂衣而天下治。如此進諛,豈是肯墜淚者?」上皇即問幡綽:「汝果有此言否?」那黃幡綽本是個極滑稽善戲諺的人,平日在御前慣會撮科打諢,取笑作要的,那時若驚惶抵賴,便沒趣了,他卻不慌不忙,從容奏道:「祿山果有此夢,臣亦果有此言。臣因祿山有此不祥之二夢,知其必敗,故不與直言以取禍,只以巧言對之,正欲留此微軀,再睹天顏耳。」上皇道:「怎見得此二夢之不祥,汝便知其必敗?」幡綽道:「紙竊破者,不容糊做也。袍袖長者,出手不得也。豈非必敗之兆乎?」上皇聽說,不覺大笑,遂命仍舊供御。正是:
wén zhī jì kān wèi jiě yí, yán zhě zì kě gào wú zuì.
聞之既堪為解頤,言者自可告無罪。
zì cǐ shàng huáng shí cháng shǐ huáng fān chuò shì cè, xún wèn dōng xī èr jīng zhī shì. fān chuò kǒng gǎn dòng shèng huái, yīng duì zhī jiān, zá yǐ huī xié, cháng yǐn de shàng huáng fā xiào. hū yī rì, yòu yǒu yī gè lí yuán jiù rén dào lái, nǐ dào shì shuí? què shì dí shī lǐ mó. yuán lái lǐ mó yú shèng jià xī xíng shí, tóng zhe yī gè cóng rén bēn zǒu suí jià, bù xiǎng zǒu chí le, què zhuī suí bù jí, shī luò zài hòu. yù zhe gē shū hàn de bài cán jūn mǎ chōng lái, qián lù nán xíng. jí huāng huāng de bēn cuàn, yī shí wú chù táo nì, zhǐ shí quán bì rù yī shān gǔ zhōng. qí zhōng yǒu gǔ sì yī suǒ, sì sēng xún zhī shì yù qián gòng fèng zhī rén, bù gǎn dài màn, yīn liú tā zàn yù, yī lián zhù le wǔ qī rì. yī xī yuè lǎng fēng qīng, cóng rén xiān zì qù shuì le, lǐ mó xīn zhōng fán mèn, qiě bù jí shuì, yòu ài nà fēng qīng yuè bái, pái huái guān wán le yī huí, biàn xiàng xíng náng zhōng, qǔ chū píng rì nà xiào suǒ chuī de dí ér lái, dú zì bù chū sì mén, zài yī dà shù zhī xià shí tái shàng zuò zhe, bǎ nà dí ér chuī qǐ. zhēn gè shēng yīn liáo liàng, xiǎng chè shān gǔ. cái chuī bà, yáo jiàn yuán lín zhōng zǒu chū yī gè biāo xíng dà hàn, dà tà bù xíng zhì qián lái, zǐ xì shì zhī, nǎi yī hǔ tóu rén yě. lǐ mó dà hài, nà hǔ tóu rén shēn chuān yī jiàn bái dā dān yī, lù tuǐ chì zú, jiù sì mén kǎn shàng jī jù ér zuò, shuō dào: dí shēng shén miào, kě zài chuī yī qǔ. lǐ mó nà shí bù gǎn bù chuī, zhǐ de àn dìng le xīn shén, chuī qǐ yī tào fán mí zhī diào. hǔ tóu rén tīng dào hān shì zhī jì, bù jué míng rán shuì qù, héng wò yú kǎn shàng, shǎo qǐng zhī jiān, hān shēng rú léi. lǐ mó yù dài kuà rù sì mén kǎn qù, yòu kǒng jīng xǐng le tā bú shì shuǎ chù huí shǒu sì gù, méi chù cáng shēn. zhǐ de jiāng dí ér ān fàng cǎo jiān, jǐn lì pá shàng nà dà shù, zhí pá dào nà jí gāo de qù chù, jiè shù yè zhē shēn, zuò yī duī ér fú zhe.
自此上皇時常使黃幡綽侍側,詢問東西二京之事。幡綽恐感動聖懷,應對之間,雜以詼諧,常引得上皇發笑。忽一日,又有一個梨園舊人到來,你道是誰?卻是笛師李謨。原來李謨於聖駕西行時,同着一個從人奔走隨駕,不想走遲了,卻追隨不及,失落在後。遇着哥舒翰的敗殘軍馬衝來,前路難行。急慌慌的奔竄,一時無處逃匿,只時權避入一山谷中。其中有古寺一所,寺僧詢知是御前供奉之人,不敢怠慢,因留他暫寓,一連住了五七日。一夕月朗風清,從人先自去睡了,李謨心中煩悶,且不即睡,又愛那風清月白,徘徊觀玩了一回,便向行囊中,取出平日那校所吹的笛兒來,獨自步出寺門,在一大樹之下石台上坐着,把那笛兒吹起。真箇聲音嘹亮,響徹山谷。才吹罷,遙見園林中走出一個彪形大漢,大踏步行至前來,仔細視之,乃一虎頭人也。李謨大駭,那虎頭人身穿一件白褡單衣,露腿赤足,就寺門檻上箕踞而坐,說道:「笛聲甚妙,可再吹一曲。」李謨那時不敢不吹,只得按定了心神,吹起一套繁縻之調。虎頭人聽到酣適之際,不覺瞑然睡去,橫臥於檻上,少頃之間,鼾聲如雷。李謨欲待跨入寺門檻去,又恐驚醒了他不是耍處;回首四顧,沒處藏身。只得將笛兒安放草間,盡力爬上那大樹,直爬到那極高的去處,借樹葉遮身,做一堆兒伏着。
bù yí shí hǔ tóu rén xǐng lái, bù jiàn le chuī dí rén, jí ào huǐ dào: hèn bù zǎo shí zhī, què bèi tā zǒu le. suì lì qǐ shēn lái, xiàng kōng zhǎng xiào yī shēng, biàn yǒu shí yú zhǐ dà hǔ, téng yuè ér zhì, wàng zhe hǔ tóu rén fǔ shǒu fú dì, zhuàng rú cháo yè. hǔ tóu rén dào: shì yǒu yī chuī dí xiǎo ér, chéng wǒ shuì shú, yīn ér táo tuō. wǒ fāng cái dāng kǎn ér wò, liàng bǐ bù gǎn rù sì, bì bēn tā chù, rǔ děng kě fēn lù suǒ zhī. zhòng hǔ suì sì sàn bēn qù, hǔ tóu rén yī rán jù zuò bù dòng. yuē wǔ gēng yǐ hòu, zhòng hǔ jù huí, dōu zuò rén yán dào: wǒ děng sì lù zhuī xún bù huò. zhèng shuō jiān, qià zhí yuè luò xié zhào, jiàn yǒu rén yǐng zài shù. hǔ tóu rén xiào dào: wǒ dào yǒu yún xíng léi chè, què yuán lái zài zhè lǐ! nǎi yǔ zhòng hǔ wàng zhe shù shàng, tiào shēn jué qǔ. xìng nà shù shén gāo, yuè wò bù jí. lǐ mó cǐ shí què xià dé hún bù fù tǐ, mǎn shēn dǒu chàn, jǐ hū zhuì xià, jǐn jǐn bào zhe shù zhī. zhèng zài wēi jí, hū wén kōng zhōng yǒu rén dà hè dào: cǐ nǎi yù qián zhī rén, rǔ děng niè chù, bù dé chāng jué! yú shì hǔ tóu rén yǔ zhòng hǔ yī shí jù jīng sàn. shǎo jiān tiān shǔ, pú cóng lái xún, lǐ mó fāng cái xià shù. qiě xǐ nà dí ér yuán zài cǎo jiān wú sǔn, réng jiù shōu de. zhèng shì:
不移時虎頭人醒來,不見了吹笛人,即懊悔道:「恨不早食之,卻被他走了。」遂立起身來,向空長嘯一聲,便有十餘只大虎,騰躍而至,望着虎頭人俯首伏地,狀如朝謁。虎頭人道:「適有一吹笛小兒,乘我睡熟,因而逃脫。我方才當檻而臥,量彼不敢入寺,必奔他處,汝等可分路索之。」眾虎遂四散奔去,虎頭人依然踞坐不動。約五更以後,眾虎俱回,都作人言道:「我等四路追尋不獲。」正說間,恰值月落斜照,見有人影在樹。虎頭人笑道:「我道有雲行雷掣,卻原來在這裡!」乃與眾虎望着樹上,跳身攫取。幸那樹甚高,躍握不及。李謨此時卻嚇得魂不附體,滿身抖顫,幾乎墜下,緊緊抱着樹枝。正在危急,忽聞空中有人大喝道:「此乃御前之人,汝等孽畜,不得猖獗!」於是虎頭人與眾虎一時俱驚散。少間天曙,僕從來尋,李謨方才下樹。且喜那笛兒原在草間無損,仍舊收得。正是:
xiāo néng yǐn fèng, dí nǎi zhì hǔ.
簫能引鳳,笛乃致虎。
qǐ xué yú tíng, bǎi shòu lǜ wǔ.
豈學虞廷,百獸率舞。
lǐ mó shòu cǐ jīng kǒng, wò bìng shù rì. bìng yù zhī hòu, fāng yù qǐ shēn, shì yǒu jiù rì xiāng zhī de jīng guān huáng fǔ zhèng, xīn rèn yuè zhōu cì shǐ, tuán fù rèn tú cì, ǒu lái shān sì jiè sù, yù jiàn le lǐ mó, gè xù hán xuān, wèn lǐ mó: jiāng yù hé wǎng? lǐ mó dào: jiāng yù xī xíng, zhuī suí dà jià. huáng fǔ zhèng dào: jìn rì xī biān yí lù, bīng mǎ chōng chì, qǐ kě mào xiǎn ér xíng bù rú qiě tóng wǒ dào yuè zhōu zàn zhù, qí shāo píng dìng, xī xíng wèi chí. lǐ mó yīng nuò, suì bié le sì sēng, suí zhe huáng fǔ zhèng yí lǐ lái zhì yuè zhōu, jí yù jū yú cì shǐ shǔ zhōng. nà yuè zhōu yǒu gè jìng hú, shì míng shèng zhī chù, huáng fǔ zhèng gōng shì zhī xiá, cháng yǔ lǐ mó dào bǐ guān lǎn. lǐ mó dào: hú guāng kě rén, yóu yí yuè yè. huáng fǔ zhèng diǎn tóu dào: wǒ yì zhèng yù wèi yuè yè fàn hú zhī yóu. nǎi yú yuè míng zhī yè, jù jiǔ yáo yú zhōu zhōng, yuē jí liáo yǒu, tóng le lǐ mó fàn hú yǐn yàn. dàn jiàn yuè guāng rú shuǐ, shuǐ guāng yìng yuè, fàng zhōu zhōng liú, rú yóu kōng jì, zhèng hé zhù sū dōng pō chì bì fù zhōng liǎng jù, dào shì:
李謨受此驚恐,臥病數日。病癒之後,方欲起身,適有舊日相知的京官皇甫政,新任越州刺史,團赴任途次,偶來山寺借宿,遇見了李謨,各敘寒暄,問李謨:「將欲何往?」李謨道:「將欲西行,追隨大駕。」皇甫政道:「近日西邊一路,兵馬充斥,豈可冒險而行;不如且同我到越州暫住,俟稍平定,西行未遲。」李謨應諾,遂別了寺僧,隨着皇甫政迤邐來至越州,即寓居於刺史署中。那越州有個鏡湖,是名勝之處,皇甫政公事之暇,常與李謨到彼觀覽。李謨道:「湖光可人,尤宜月夜。」皇甫政點頭道:「我亦正欲為月夜泛湖之游。」乃於月明之夜,具酒肴於舟中,約集僚友,同了李謨泛湖飲宴。但見月光如水,水光映月,放舟中流,如游空際,正合著蘇東坡《赤壁賦》中兩句,道是:
guì zhào xī lán jiǎng, jī kōng míng xī sù liú guāng.
桂棹兮蘭槳,擊空明兮溯流光。
zhòng guān yǐn jiǔ zhì bàn hān, dōu yào tīng lǐ mó de miào dí. shuō dào: xī nián qín zhèng lóu tóu yī qǔ dí yīn, zhǐ zhù le qiān wàn rén de xuān huá, tiān xià chuán wén jué jì. jīn xī xìng de xiāng xù, qiē wù lìn jiào. huáng fǔ zhèng xiào dào: lǐ jūn suǒ yòng zhī dí, wǒ yǐ xié dài zài cǐ le. zhòng guān dōu xǐ dào: kě zhī miào lī! lǐ mó qiān xùn le yī huí, qǔ chū dí ér chuī jiāng qǐ lái, qí shēng yīn zhī miào, zhēn zú yǐ qià qíng yuè ěr, tīng zhě wú bù zé zé chēng tàn. yī qǔ fāng zhōng, zhǐ jiàn qián miàn yǒu piān zhōu yī yè, yī tóng zǐ gǔ diào ér xíng, chuán shàng lì zhe yī gè lǎo wēng, kǒu zhōng gāo shēng de jiào dào: dà hǎo dí yīn, kěn róng wǒ dēng zhōu yī tīng fǒu? zhòng rén yú yuè xià shì zhī, jiàn tā:
眾官飲酒至半酣,都要聽李謨的妙笛。說道:「昔年勤政樓頭一曲笛音,止住了千萬人的喧譁,天下傳聞絕技。今夕幸得相敘,切勿吝教。」皇甫政笑道:「李君所用之笛,我已攜帶在此了。」眾官都喜道:「可知妙哩!」李謨謙遜了一回,取出笛兒吹將起來,其聲音之妙,真足以恰情悅耳,聽者無不嘖嘖稱嘆。一曲方終,只見前面有扁舟一葉,一童子鼓掉而行,船上立着一個老翁,口中高聲的叫道:「大好笛音,肯容我登舟一聽否?」眾人於月下視之,見他:
shù rán sè sè, yī mào táng táng. yě fú gé jīn, jué shì xiān jiā zhuāng shù kāi jīn huī zhǔ, gèng ráo míng shì fēng liú. guǒ rán gù pàn fēi fán, zhēn nǎi xiào tán bù sú.
數髯瑟瑟,一貌堂堂。野服葛巾,絕似仙家妝束;開襟揮麈,更饒名士風流。果然顧盼非凡,真乃笑談不俗。
zhòng guān kàn le, zhī qí fēi cháng rén, bù gǎn qīng hū, jí qǐng guò dà chuán zhōng, yǐ lǐ xiāng jiàn. lǎo wēng dào: shān yě zhī rén, duō yǒu táng tū, xìng wù jiàn zuì. zhòng guān yī zhī jiù zuò, nà lǎo wēng dào: ǒu yóu yuè xià, hū wén dí shēng shèn jiā, gù mào mèi zhì cǐ, yù yǒu suǒ chén. lǐ mó dào: zhuō jì bù zú wū ěr, chéng wēng zhàng wén shēng ér lái, dìng shì zhī yīn, zhèng yù qǐng jiào dà fāng. lǎo wēng dào: qǐng suǒ chuī zhě, nǎi zǐ yún huí qū yě, cǐ diào chū zì tiān gōng, jīn zūn guān yǐ xī dé qí miào, dàn wǎn zhuǎn zhī jì, wèi miǎn wēi shè fān diào, hé yě? lǐ mó jīng tàn dào: wēng zhàng zhēn jīng yú yīn lǜ zhě, pū chū xué dí shí suǒ cóng zhī shī, shí xì fān rén. lǎo wēng dào: dí zhě dí yě, suǒ yǐ dí xié huì ér guī zhī yú yǎ zhèng yě, qǐ kě zá yǐ fān diào xié! yí jǐn tuō qù wèi miào. lǐ mó gǒng shǒu dào: jǐn shòu jiào. lǎo wēng dào: zūn guān suǒ chuī zhī dí, shì píng rì guàn yòng de me? lǐ mó dào: cǐ dí nǎi zǐ wén yún mèng zhú suǒ zào, chū zì shàng cì, zhèng shì píng shí yòng shú de. lǎo wēng dào: zǐ wén zhú shēng zài yún mèng zhī nán, yú měi nián qī yuè wàng qián shēng, dàn jīn nián qī yuè wàng qián shēng, bì xū yú míng nián qī yuè wàng qián fá, ruò guò qī ér fá, zé qí yīn zhì xiān qī ér fá, zé qí yīn fú. shì jiān xì tīng dí yīn, pō yǒu qīng fú zhī yì, dāng shì xiān qī ér fá zhě. dàn kě chuī hé píng fán mí zhī yīn diào, ruò chuī jīn shí qīng zhuàng zhī diào, dí guǎn bì jiāng suì liè. zhòng guān tīng le, dōu wèi kěn xìn, lǐ mó kǒu suī wěi wěi, yě hái bàn xìn bàn yí. lǎo wēng dào: gōng děng rú bù xìn, lǎo xiǔ qǐng yī shì zhī. shuō bà, biàn qǔ guò lǐ mó suǒ chuī de dí ér, chuī qǐ yī qǔ jīn shí diào lái, guǒ rán qí shēng qīng zhuàng, kě yǐ wǔ qián gù ér qì lí fù. lǐ mó yǔ zhòng guān dōu tīng dé dāi le. jí chuī zhì rù pò zhī shí, zhòng rén zhèng tīng dé hǎo, hū dì guā cì yī shēng, dí ér liè zuò liǎng bàn, zhòng fāng jīng tàn xìn fú. lǎo wēng xiào dào: sǔn huài jiā dí, rú zhī nài hé? lǎo xiǔ ǒu dài dé èr dí zài cǐ, dāng yǐ qí yī fèng cháng. suì xiàng yī jū zhōng qǔ chū èr dí, yī jí zhǎng, yī shāo duǎn, nǎi yǐ duǎn zhě sòng lǐ mó dào: biàn qǐng shì chuī. lǐ mó jiē guò lái, lüè yī chuī nòng, guǒ rán yīng shǒu yīng kǒu, jiǒng fēi tā dí kě bǐ, xīn zhōng huān xǐ, zài sān chēng xiè. huáng fǔ zhèng xiào dào: cóng lái shuō bǎo jiàn zèng yǔ liè shì, hóng fěn jì yǔ jiā rén. lǎo zhàng jì yǐ bì yǒu wèi zhī yīn, hé bù bìng jiāng nà yī zhī huì cì zhī? lǎo wēng dào: fēi gǎn lìn xī, qí shí nà yī dí, fēi rén jiān suǒ kě chuī zhě jí shǐ xiāng zèng, yì wèi bì néng chuī. lǐ mó dào: xiǎo zi yuàn yī shì zhī.
眾官看了,知其非常人,不敢輕忽,即請過大船中,以禮相見。老翁道:「山野之人,多有唐突,幸勿見罪。」眾官揖之就坐,那老翁道:「偶游月下,忽聞笛聲甚佳,故冒昧至此,欲有所陳。」李謨道:「拙技不足污耳,承翁丈聞聲而來,定是知音,正欲請教大方。」老翁道:「頃所吹者,乃紫雲回曲也,此調出自天宮,今尊官已悉得其妙,但婉轉之際,未免微涉番調,何也?」李謨驚嘆道:「翁丈真精於音律者,仆初學笛時所從之師,實系番人。」老翁道:「笛者滌也,所以滌邪穢而歸之於雅正也,豈可雜以番調邪!宜盡脫去為妙。」李謨拱手道:「謹受教。」老翁道:「尊官所吹之笛,是平日慣用的麼?」李謨道:「此笛乃紫紋雲夢竹所造,出自上賜,正是平時用熟的。」老翁道:「紫紋竹生在雲夢之南,於每年七月望前生,但今年七月望前生,必須於明年七月望前伐,若過期而伐,則其音窒;先期而伐,則其音浮。適間細聽笛音,頗有輕浮之意,當是先期而伐者。但可吹和平繁縻之音調,若吹金石清壯之調,笛管必將碎裂。」眾官聽了,都未肯信,李謨口雖唯唯,也還半信半疑。老翁道:「公等如不信,老朽請一試之。」說罷,便取過李謨所吹的笛兒,吹起一曲金石調來,果然其聲清壯,可以舞潛故而泣嫠婦。李謨與眾官都聽得呆了。及吹至入破之時,眾人正聽得好,忽地刮刺一聲,笛兒裂作兩半,眾方驚嘆信服。老翁笑道:「損壞佳笛,如之奈何?老朽偶帶得二笛在此,當以其一奉償。」遂向衣裾中取出二笛,一極長,一稍短,乃以短者送李謨道:「便請試吹。」李謨接過來,略一吹弄,果然應手應口,迥非他笛可比,心中歡喜,再三稱謝。皇甫政笑道:「從來說寶劍贈與烈士,紅粉寄與佳人。老丈既以敝友為知音,何不並將那一枝惠賜之?」老翁道:「非敢吝惜,其實那一笛,非人間所可吹者;即使相贈,亦未必能吹。」李謨道:「小子願一試之。」
lǎo wēng biàn bǎ nà dí dì guò lái, lǐ mó chuī zhī zài sì, dōu bù rù diào, qiě yì bù shèn xiǎng liàng. lǎo wēng dào: cǐ fēi rén jiān dí, gù wèi yì chuī yě. lǐ mó dào: cǐ dí liàng fēi lǎo zhàng bù néng chuī, bì qiú cì jiào. lǎo wēng yáo tóu dào: rén jiān chuī bù dé. lǐ mó dào: rén jiān chuī le biàn zěn me? lǎo wēng xiào dào: zūn guān qián rì shān gǔ zhōng suǒ chuī, bù guò shì rén jiān zhī shǒu, shàng yǒu hǔ yāo wén shēng ér zhì jīn yú hú zhōng chuī dòng nà yī dí, qǐ bù dà jīng jiāo lóng hū? zhòng rén wén yán, dōu dào: bù xìn yǒu zhè děng shì. lǎo wēng dào: zhū gōng rú bì yù chuī, lǎo xiǔ shì lüè chuī zhī tǎng yǒu biàn dòng, xìng wù jīng yà. yú shì qǔ guò nà dí lái, xìn kǒu yī chuī, qí shēng zhèn ěr, shù tóu sù niǎo jù jīng fēi jiào zào dào wǔ liù shēng zhī hòu, zhǐ jiàn yuè sè cǎn àn, dà fēng dùn zuò, hú shuǐ gǔ làng, jù yú téng yuè, jǔ zhōu zhī rén dà hài, dōu dào: mò chuī bà! mò chuī bà! lǎo wēng hē hē dà xiào, shōu guò le dí, qǐ shēn gào bié, zhòng rén wǎn liú bú zhù. lǐ mó dào: hái bù céng bài wèn zūn xìng dà míng. lǎo wēng xiào dào: qián xiāo yú kōng zhōng hē tuì hǔ yāo zhě jí wǒ yě, bù xū gèng wèn xìng míng. yán qì, sǒng shēn yuè rù xiǎo zhōu, tóng zǐ gǔ diào rú fēi, qǐng kè bù jiàn. zhòng rén yòu jīng yòu xǐ, dōu zàn tàn lǐ mó miào dí, néng shǐ xiān wēng lái jiàng. zhèng shì:
老翁便把那笛遞過來,李謨吹之再四,都不入調,且亦不甚響亮。老翁道:「此非人間笛,固未易吹也。」李謨道:「此笛量非老丈不能吹,必求賜教。」老翁搖頭道:「人間吹不得。」李謨道:「人間吹了便怎麼?」老翁笑道:「尊官前日山谷中所吹,不過是人間之首,尚有虎妖聞聲而至;今於湖中吹動那一笛,豈不大驚蛟龍乎?」眾人聞言,都道:「不信有這等事。」老翁道:「諸公如必欲吹,老朽試略吹之;倘有變動,幸勿驚訝。」於是取過那笛來,信口一吹,其聲震耳,樹頭宿鳥俱驚飛叫噪;到五六聲之後,只見月色慘黯,大風頓作,湖水鼓浪,巨魚騰躍,舉舟之人大駭,都道:「莫吹罷!莫吹罷!」老翁呵呵大笑,收過了笛,起身告別,眾人挽留不住。李謨道:「還不曾拜問尊姓大名。」老翁笑道:「前宵於空中喝退虎妖者即我也,不須更問姓名。」言訖,聳身躍入小舟,童子鼓掉如飛,頃刻不見。眾人又驚又喜,都讚嘆李謨妙笛,能使仙翁來降。正是:
dí jì néng zhì hǔ, yì fù kě yù xiān.
笛既能致虎,亦復可遇仙。
hǔ tuán wèi xiān qù, xiān hái bǎ dí chuán.
虎團畏仙去,仙還把笛傳。
lǐ mó zì dé le xiān wēng suǒ shòu zhī dí, qí jì yù jīng. huáng fǔ zhèng yīn tā shì yù qián shì fèng de rén, bù gǎn jiǔ liú, dǎ tīng dé lù tú shāo tōng, suì zī sòng pán fèi, qiǎn fā qǐ xíng. bù zé yī rì, lái dào shǔ zhōng. xiān tóu yè gāo lì shì, yǐn zhì shàng huáng jià qián cháo jiàn. shàng huáng lián qí jiān guān bá shè ér lái, cì yǔ yī mào, réng lìng gōng yù. lǐ mó jiāng tú zhōng yù xiān zhī shì, cóng róng qǐ zòu. shàng huáng běn shì jí hǎo shén xiān de, wén qí suǒ zòu, shí fēn tàn yì. gāo lì shì yīn zòu dào: lǎo nú xiàng wén hàn lín yuàn qì qí gòng fèng wáng jī xīn, yì céng yú lǚ cì yù xiān. shàng huáng dào: cǐ shì zhèn suǒ wèi wén, wáng jī xīn jīn zài cǐ, dāng miàn wèn zhī. yú shì chuán zhǐ, xuān wáng jī xīn.
李謨自得了仙翁所授之笛,其技愈精。皇甫政因他是御前侍奉的人,不敢久留,打聽得路途稍通,遂資送盤費,遣發起行。不則一日,來到蜀中。先投謁高力士,引至上皇駕前朝見。上皇憐其間關跋涉而來,賜與衣帽,仍令供御。李謨將途中遇仙之事,從容啟奏。上皇本是極好神仙的,聞其所奏,十分嘆異。高力士因奏道:「老奴向聞翰林院棄棋供奉王積薪,亦曾於旅次遇仙。」上皇道:「此事朕所未聞,王積薪今在此,當面問之。」於是傳旨,宣王積薪。
qiě shuō nà wáng jī xīn nǎi zhǎng ān rén, yuán shì shì jiā jù zú de hòu yì. cóng yòu xìng hǎo qì qí, lǚ qiú shàn yì zhě zhǐ jiào, suì chéng gāo shǒu. shào nián shí céng yǔ yī bān guì jiè zǐ dì sì wǔ rén, yú zhǎng ān chéng wài yī gè yǒu míng de yuán tíng shàng yàn huì. zhèng hān yǐn jiān, wù yǒu yī rén chéng mǎ zhì yuán mén shǒu xià le mǎ, áng rán ér rù. kàn tā dǎ bàn, bù wén bù wǔ, duì zhòng jǔ shǒu xiào dào: zhū jūn yǎ jí, běn bù dāng lái chǎo rǎo zhǐ yuán kě wěn, yù de bēi jiǔ rùn zhī, wèi shí kěn jiàn cì fǒu? wáng jī xīn jiàn qí qì yǔ xuān áng, zhī fēi héng bèi, bù děng zhòng rén kāi kǒu, xiān zì qǐ shēn yíng yī, xùn zhī shàng zuò. nà rén yě bù tuī cí, biàn jiù zuò le. jī xīn qǔ dà bēi zhēn jiǔ sòng shàng, nà rén jiē lái yǐn qì, jiào zài zhēn lái. wáng jī xīn yī miàn zài zhēn jiǔ, yī miàn gōng tā jǔ zhe. nèi xiē zhòng shào nián jǐn shì guì gōng zǐ, píng rì bù kàn rén zài yǎn lǐ de, jīn jiàn cǐ rén tū rú qí lái, yòu shén jiǎn ào, jù xīn huái bù píng. bù zhī tā shì hé děng rén, yòu bù gǎn xiàng qián wèn tā. qí zhōng yī shào nián, nǎi jǔ bēi chū lìng dào: wǒ děng gè zì dào jiā shì, qí zuì guì xiǎn zhě, yǐn sān bēi, qǐng kè xiān dào. nà rén xiào dào: wú qǐng xiān yǐn sān bēi ér hòu yán. jī xīn biàn lìng tóng zǐ kuài zhēn jiǔ. nà rén lián jìn sān bēi, qǐ shēn chū xí, jǔ shǒu xiàng zhòng rén dào: wǒ gāo zǔ tiān zǐ, zēng zǔ tiān zǐ, zǔ tiān zǐ, fù tiān zǐ, běn shēn tiān zǐ. shuō bà, dà bù chū mén, shàng mǎ jí chí ér zǒu. zhòng rén fāng xiāng gù cuò è, zǎo yǒu nèi jiān yǔ shì wèi děng rén, cè zhe mǎ lái xún wèn. yuán lái nà shí xuán zōng cháng wèi wēi xíng. zhè yī rì gǎi huàn yī zhuāng, chū chéng xián wán, yīn ǒu yǔ zhòng shào nián xiāng yù. cì rì, mìng gāo lì shì fǎng zhī, nà jìng jiǔ de shào nián shì wáng jī xīn, tè zhào rù jiàn, hòu yǒu shǎng cì, qiě yún: zhū shào nián zì jīn jiā shì, zhēn qǐ ér xiāng, rǔ dú dà yá kě xǐ. yīn mìng sòng hàn lín yuàn dú shū, hòu zhī qí shàn yǎng, suì lìng wèi qì qí gòng fèng. zhèng shì:
且說那王積薪乃長安人,原是世家巨族的後裔。從幼性好棄棋,屢求善弈者指教,遂成高手。少年時曾與一班貴介子弟四五人,於長安城外一個有名的園亭上宴會。正酣飲間,勿有一人乘馬至園門首下了馬,昂然而入。看他打扮,不文不武,對眾舉手笑道:「諸君雅集,本不當來吵擾;止緣渴吻,欲得杯酒潤之,未識肯見賜否?」王積薪見其器宇軒昂,知非恆輩,不等眾人開口,先自起身迎揖,遜之上座。那人也不推辭,便就坐了。積薪取大杯斟酒送上,那人接來飲訖,叫再斟來。王積薪一面再斟酒,一面供他舉着。那些眾少年儘是貴公子,平日不看人在眼裡的,今見此人突如其來,又甚簡傲,俱心懷不平。不知他是何等人,又不敢向前問他。其中一少年,乃舉杯出令道:「我等各自道家世,其最貴顯者,飲三杯,請客先道。」那人笑道:「吾請先飲三杯而後言。」積薪便令童子快斟酒。那人連進三杯,起身出席,舉手向眾人道:「我高祖天子,曾祖天子,祖天子,父天子,本身天子。」說罷,大步出門,上馬疾馳而走。眾人方相顧錯愕,早有內監與侍衛等人,策着馬來尋問。原來那時玄宗常為微行。這一日改換衣裝,出城閒玩,因偶與眾少年相遇。次日,命高力士訪知,那敬酒的少年是王積薪,特召入見,厚有賞賜,且云:「諸少年自矜家世,真乞兒相,汝獨大雅可喜。」因命送翰林院讀書,後知其善養,遂令為棄棋供奉。正是:
bù yīn bēi jiǔ lì, ān dé shì jūn wáng?
不因杯酒力,安得侍君王?
wáng jī xīn yǒu cǐ zāo yù, rì shì zhì zūn jí ān lù shān zuò luàn, chē jià xī xìng zhī shí, duō guān suí xíng. jī xīn dài zhe yī gè lǎo pú, suí zhòng bēn zǒu. nài shǔ dào xiǎn ài, měi dāng zhǐ sù shí, lǚ diàn duō bèi guì guān zhàn zhù, jī xīn zhǐ de suí lù yú mín jiā jiè sù. yī rì yū dào dà kuān, zhuǎn yán shān xī ér xíng, bù jué zǒu rù yī huāng cūn. shí yǐ bó mù, nà cūn zhōng zhǐ yǒu yī jiā rén jiā, máo shè sān jiān, chái fēi bàn yǎn. jī xīn zhǔ pú kòu fēi qiú sù. nèi lǐ zǒu chū yī gè lǎo pó pó lái, shuō dào: cǐ jiān zhǐ lǎo shēn yǔ yī gè xí fù ér zhù zhe, běn bù gāi liú wài kè zài cǐ. dàn shě cǐ gèng wú sù chù, kè guān kě quán jiù láng yán xià sù yī xiāo bà! jī xīn xiè dào: zhī cǐ zú yǐ! pó pó qǔ xiē chá tāng yǔ jǐ gè miàn bǐng lái gōng kè, jiào le ān zhì, guān le chái mén, zì jìn qù le. jī xīn tīng dé tā gū xí èr rén gè chù yī shì, gè zì hé hù ér qǐn. jī xīn zhǔ pú wò yú láng xià, lǎo pú xiān yǐ shuì zháo, jī xīn zhuǎn zhǎn wèi mèi. hū wén nà pó pó jiào yīng le xí fù shuō dào: liáng xiāo wú yǐ xiāo qiǎn, wǒ hé nǐ duì yì yī jú rú hé? xí fù yīng dào: jì rú cǐ shén miào. jī xīn jīng yì dào: xiāng cūn fù nǚ, rú hé zhī yì? qiě èr rén dōng xī gè sù, rú hé duì yì? biàn pá qǐ lái cóng mén fèng lǐ zhāng kàn, nèi biān hēi dòng dòng, yǐ jiē miè zhú yǐ, nǎi fù ěr mén fēi xì tīng zhī. wén dé pó pó dào: ráo nǐ xiān qǐ. xí fù dào: wǒ yú dōng wǔ nán jiǔ zhì zi yǐ! tíng le bàn shǎng, pó pó dào: wǒ yú dōng wǔ nán shí èr zhì zi qǐ yǐ! yòu tíng le bàn shǎng, xí fù dào: wǒ yú xī bā nán shí zhì zi yǐ! yòu tíng le bàn shǎng, pó pó dào: wǒ yú xī jiǔ nán shí sì zhì zi yǐ! měi zhì yī zi, bì liáng jiǔ sī suǒ, yè zhì sì gēng, gòng xià sān shí liù zǐ, jī xīn yī yī mì jì. hū wén pó pó xiào dào: xí fù nǐ shū le, wǒ zhǐ shèng nǐ jiǔ píng ěr! xí fù dào: wǒ cuò suàn le yī zhe, gù yí bài běi. zì cǐ jì rán. tiān míng qǐ fēi, jī xīn zhěng yī rén jiàn, kàn nà pó pó bìn fà bān bān, fēng cǎi yì yì, jué bù shì xiāng cūn lǎo ǎo. jī xīn qǐng jiàn qí xí, pó pó jí hū xí fù ér chū lái xiāng jiàn, nǐ dào nà xí fù zěn shēng mó yàng?
王積薪有此遭遇,日侍至尊;及安祿山作亂,車駕西幸之時,多官隨行。積薪帶着一個老僕,隨眾奔走。奈蜀道險隘,每當止宿時,旅店多被貴官占住,積薪只得隨路於民家借宿。一日迂道大寬,轉沿山溪而行,不覺走入一荒村。時已薄暮,那村中只有一家人家,茅舍三間,柴扉半掩。積薪主僕扣扉求宿。內里走出一個老婆婆來,說道:「此間只老身與一個媳婦兒住着,本不該留外客在此。但舍此更無宿處,客官可權就廊檐下宿一宵罷!」積薪謝道:「只此足矣!」婆婆取些茶湯與幾個麵餅來供客,叫了安置,關了柴門,自進去了。積薪聽得他姑媳二人各處一室,各自闔戶而寢。積薪主僕臥於廊下,老僕先已睡着,積薪轉輾未寐。忽聞那婆婆叫應了媳婦說道:「良宵無以消遣,我和你對弈一局如何?」媳婦應道:「既如此甚妙。」積薪驚異道:「鄉村婦女,如何知弈?且二人東西各宿,如何對弈?」便爬起來從門縫裡張看,內邊黑洞洞,已皆滅燭矣,乃附耳門扉細聽之。聞得婆婆道:「饒你先起。」媳婦道:「我於東五南九置子矣!」停了半晌,婆婆道:「我於東五南十二置子起矣!」又停了半晌,媳婦道:「我於西八南十置子矣!」又停了半晌,婆婆道:「我於西九南十四置子矣!」每置一子,必良久思索,夜至四更,共下三十六子,積薪一一密記。忽聞婆婆笑道:「媳婦你輸了,我止勝你九枰耳!」媳婦道:「我錯算了一著,固宜敗北。」自此寂然。天明啟扉,積薪整衣人見,看那婆婆鬢髮斑斑,丰采奕奕,絕不似鄉村老媼。積薪請見其媳,婆婆即呼媳婦兒出來相見,你道那媳婦怎生模樣?
suī shì cūn jiā zhuāng shù, zì rán guāng cǎi dòng rén. jǔ zhǐ ān xián, bù chì guī zhōng zhī xiù fēng zī xiāo sǎ, yì rú lín xià zhī fēng. ruò yù chǔ xiāng wáng, dìng yí shén nǚ jí fēi lán qiáo yì, wǎn sì yún yīng.
雖是村家裝束,自然光彩動人。舉止安閒,不啻閨中之秀;丰姿瀟灑,亦如林下之風。若遇楚襄王,定疑神女;即非藍橋驛,宛似雲英。
jī xīn xiāng jiàn guò, jí kòu wèn yì lǐ. pó pó dào: wǒ gū xí wú yǐ qiǎn cǐ liáng xiāo, ǒu ěr duì jú, qǐ kān wén yú zūn kè? jī xīn zài sān qǐng jiào, pó pó dào: yì suī xiǎo shù, qí zhōng zì yǒu miào lǐ. zūn guān jì hǎo cǐ, bì shàn yú cǐ, jīn kě lǜ jǐ yì bù jú zhì zi, shǐ lǎo shēn guān zhī, huò dāng jìn yī yán xiāng shāng. nǎi qǔ qí jú zhì zi chū lái, jī xīn jǐn píng shēng zhī zhǎng bù zhì, wèi jí sì wǔ shí zi, zhǐ jiàn nà xí fù wēi wēi hán xiào, duì pó pó shuō dào: cǐ kè kě jiào yǐ rén jiān cháng shì. pó pó suì zhǐ shì gōng shǒu shā duó, jiù yīng fáng jù zhī fǎ, qí yì shén lüè, rán jiē píng shí sī lǜ suǒ bù jí. jī xīn gèng yù qǐng yì, pó pó xiào dào: zhī cǐ yǐ wú dí yú rén jiān yǐ! dà jià yǐ qián xíng, kè guān kě sù wǎng. jī xīn chēng xiè ér bié. xíng bù shí shù bù, huí tóu kàn shí, máo shè chái fēi, dōu yǐ bù jiàn. fāng zhī shì yù le xiān rén, bù shèng tàn chà. zhèng shì:
積薪相見過,即叩問弈理。婆婆道:「我姑媳無以遣此良宵,偶爾對局,豈堪聞於尊客?」積薪再三請教,婆婆道:「弈雖小數,其中自有妙理。尊官既好此,必善於此,今可率己意布局置子,使老身觀之,或當進一言相商。」乃取棋局置子出來,積薪盡平生之長布置,未及四五十子,只見那媳婦微微含笑,對婆婆說道:「此客可教以人間常勢。」婆婆遂指示攻守殺奪,救應防拒之法,其意甚略,然皆平時思慮所不及。積薪更欲請益,婆婆笑道:「只此已無敵於人間矣!大駕已前行,客官可速往。」積薪稱謝而別。行不十數步,回頭看時,茅舍柴扉,都已不見。方知是遇了仙人,不勝嘆詫。正是:
yì tōng tài jí yīn yáng lǐ, miào jué cóng lái yuán bù duō.
弈通太極陰陽理,妙訣從來原不多。
hǎo xiàng rén jiān chēng mò dí, xiào tā kōng làn shǒu zhōng kē.
好向人間稱莫敵,笑他空爛手中柯。
jī xīn zì cǐ yì yì jué lún. dāng rì shàng huáng yīn gāo lì shì yán jí, tè zhào jī xīn miàn xún qí shì. jī xīn bǎ shàng xiàng shì zòu wén, huáng fān chuò zài páng, tīng le chā hùn dào: yì chēng shǒu tán, nà jiā mā mā xí fù, què yòu kǒu zhe, zhēn shì yì shì. shàng huáng xiào dào: cháng rén zhī yì, yǐ shǒu wèi kǒu, bì xū mù shì bù ruò xiān rén zhī qì, yǐ kǒu wèi shǒu, bù xū yòng mù yě. jī xīn dào: chén cháng bù zhì qí gū xí duì yì zhī shì, suī qìng jié xīn sī, tuī suàn qí suǒ yán jiǔ chèng shèng fù zhī shuō, zhōng bù kě dé. shàng huáng dào: cǐ bì fēi rén jiān cháng shì, cún cǐ yǐ dài hòu zhī shí zhě kě ěr. gāo lì shì dào: jī xīn xī nián yǐn jiǔ, céng dé yù shèng rén, jīn rì yì qí yòu yù xiān rén, hé qí duō jiā yù yě. shàng huáng dào: lǐ mù suǒ yù chuī dí xiān wēng, jī xīn suǒ yù yì qí gū xí, zǒng shì xiān rén, dàn wèi zhī shì hé xiān. cǐ shí ruò zhāng guǒ, yè fǎ shàn luó gōng yuǎn bèi yǒu yī rén zài cǐ, bì zhī qí lái lì yǐ! zhèng xián tán jiān, sù zōng qiǎn shǐ lái zòu yán, yǒng wáng lín móu fǎn, chēng dì yú jiāng nán. shàng huáng dà nù, mìng sù qiǎn jiāng tǎo zhī. bù yī rì, yǒu zhōng shǐ dàn tíng yáo, jī fèng sù zōng gào jié biǎo wén, zòu chēng guǎng píng wáng yǔ guō zi yí lǚ shèng zéi bīng, yòu dé huí hé zhù zhàn, yǐ huī fù xī jīng. jīn jí yí bīng dōng xiàng, jiāng bìng huī fù dōng jīng yǐ. shàng huáng dà xǐ. zhèng shì:
積薪自此弈藝絕倫。當日上皇因高力士言及,特召積薪面詢其事。積薪把上項事奏聞,黃幡綽在旁,聽了插諢道:「弈稱手談,那家媽媽媳婦,卻又口著,真是異事。」上皇笑道:「常人之弈,以手為口,必須目視;不若仙人之棄,以口為手,不須用目也。」積薪道:「臣常布置其姑媳對弈之勢,雖罄竭心思,推算其所言九秤勝負之說,終不可得。」上皇道:「此必非人間常勢,存此以待後之識者可耳。」高力士道:「積薪昔年飲酒,曾得遇聖人,今日弈棋又遇仙人,何其多佳遇也。」上皇道:「李幕所遇吹笛仙翁,積薪所遇弈棋姑媳,總是仙人,但未知是何仙。此時若張果,葉法善、羅公遠輩有一人在此,必知其來歷矣!」正閒談間,肅宗遣使來奏言,永王磷謀反,稱帝於江南。上皇大怒,命速遣將討之。不一日,有中使啖廷瑤,齎奉肅宗告捷表文,奏稱廣平王與郭子儀屢勝賊兵,又得回紇助戰,已恢復西京。今即移兵東向,將並恢復東京矣。上皇大喜。正是:
qiě xǐ ěr wén hǎo xiāo xī, huì xū yǎn kàn jié jīng qí.
且喜耳聞好消息,會須眼看捷旌旗。
wèi zhī rú hé fù liǎng jīng, qiě tīng xià huí fēn jiě.
未知如何復兩京,且聽下回分解。