strong cài tài shǒu suí shí xíng shǎng fá wáng xiǎo èr zhuǎn miàn qǐ yán liáng strong
蔡太守随时行赏罚 王小二转面起炎凉
shī yuē:
诗曰:
jīn fēng sè sè kè yī dān, qiū dàn nǎ nǎ yè shēng hán.
金风瑟瑟客衣单,秋蛋哪哪夜生寒。
yī dēng yǐng yǐng yàn yù cán, qīng xiāo gěng gěng xīn jǐ wān.
一灯影影焰欲残,清宵耿耿心几剜。
tiān yá yóu zǐ cǎn bù huān, gāo táng chuí bái kōng yǐ lán.
天涯游子惨不欢,高堂垂白空倚阑。
náng wú yī qián xiū zì kàn, zhī jǐ hé rén jiè yǔ hàn?
囊无一钱羞自看,知己何人借羽翰?
dōng wàng guān shān lèi yǔ dàn, zhuàng shì bēi gē xíng lù nán.
东望关山泪雨弹,壮士悲歌行路难。
cháng yán dào:" jiā pín bú shì pín, lù pín chóu shà rén." shū bǎo yī shí wàng huái, yīng le xiǎo èr jí zhì qǔ yín, yǐ wèi fán jiàn wēi dài qù. hàn zi jiā zěn me fù dé gè méi yǒu? zhèng zài zháo jí, qiě xǐ mō dào xiāng jiǎo lǐ tou, hái yǒu yī bāo yín zi. zhè yín zi yòu shì nà lǐ lái de? què shì shū bǎo de mǔ qīn, yào mǎi lù zhōu chóu zuò shòu yī, lín xíng shí fù yǔ shū bǎo de, suǒ yǐ bù zài péng yǒu shēn biān. shū bǎo zhǐ de qǔ jiāng chū lái, jiāo yǔ wáng xiǎo èr dào:" zhè shì sì liǎng yín zi zài zhè lǐ, qiě bú yào suàn zhàng, xiě le shōu zhàng bà." wáng xiǎo èr dào:" yé yòu bù qù, suàn zhàng zěn de? xiě shōu zhàng jiù shì le." wáng xiǎo èr dé le zhè sì liǎng yín zi, xiào róng mǎn miàn, ná jìn fáng qù, shuō yǔ qī zǐ zhī dào hái zhào jiù fú shì. zhǐ shì qín shū bǎo de huái bào, nà de kāi chàng? náng tuó yǐ jǐn, pī wén wèi lǐng, tǎng guān fǔ zài yǒu jǐ rì bù huí, mò shuō jiā qù qiàn quē pán chán, wáng xiǎo èr yòu yào yín zi, què bǎ shén me yǔ tā? kǒu zhōng bù yán, xīn lǐ jiāo mèn, yě méi yǒu qíng xù dào gè chù wán shuǎ, chī bǎo le fàn, zhèn rì kào zhe kàng shuì shuì ér dāi dāi de wàng. zhèng shì:
常言道:“家贫不是贫,路贫愁煞人。”叔宝一时忘怀,应了小二;及至取银,已为樊建威带去。汉子家怎么复得个没有?正在着急,且喜摸到箱角里头,还有一包银子。这银子又是那里来的?却是叔宝的母亲,要买潞州绸做寿衣,临行时付与叔宝的,所以不在朋友身边。叔宝只得取将出来,交与王小二道:“这是四两银子在这里,且不要算帐,写了收帐罢。”王小二道:“爷又不去,算帐怎的?写收帐就是了。”王小二得了这四两银子,笑容满面,拿进房去,说与妻子知道;还照旧服侍。只是秦叔宝的怀抱,那得开畅?囊橐已尽,批文未领,倘官府再有几日不回,莫说家去欠缺盘缠,王小二又要银子,却把什么与他?口中不言,心里焦闷,也没有情绪到各处顽耍,吃饱了饭,镇日靠着炕睡睡儿呆呆的望。正是:
rén féng xǐ shì jīng shén shuǎng, mén xiàng xīn lái kē shuì duō.
人逢喜事精神爽,门向心来瞌睡多。
yòu děng le liǎng sān rì, cài cì shǐ dào le. běn zhōu táng guān bǎi dào, dà táng chuán gǔ xià, sì jiē yǔ běn zhōu yīng yì rén yuán, dōu chū guō yíng jiē. shū bǎo shì gōng mén zhōng dāng chāi de rén, yě gēn zhe zhòng rén chū qù. dào shí lǐ cháng tíng, gè guān dōu xiāng jiàn, gè xiàng rén dōu jiàn guò le. cài tài shǒu yí lù xīn kǔ, chéng nuǎn jiào jìn chéng mén. shū bǎo gēn jìn chéng mén, shì jí wú jūn zǐ, dāng jiē guì xià bǐng dào:" xiǎo de shì shān dōng jǐ nán fǔ jiě hù, cì hou lǎo yé lǐng huí pī." cì shǐ lù lù yuǎn lái. jiào nèi bàn mián bàn zuò, nà lǐ qù dā yìng lǐng pī zhī rén? jiào fū zào kuài, hú jiǎ hǔ wēi, hè dào:" kuài bù qǐ lái! wǒ men lǎo yé méi yǒu yá mén de, nǐ zài zhè lǐ lǐng pī?" shū bǎo zhǐ de qǐ lái le, jiào fū yī fà zǒu dé kuài le. shū bǎo àn xiǎng dào:" zài cǐ yī rì, lián mǎ liào pán fèi yào yòng liǎng fāng yín zi. guān shì xīn kǔ le lái de, tǎng yǒu jǐ rì bù zuò táng, zěn me liǎo de?" zuò yī bù gǎn shàng qián qù, yì sī yāo qiú jiào shàng rén màn zǒu, guì guò qù bǐng guān. zì jǐ bù xiǎo de lì dà, yòng zuǒ shǒu zài jiào gāng shàng yī tuō, jiào zi tuō le yī cè, sì gè tái jiào de, sì gè fú jiào de, dōu yī shǎn zhī chēng bú zhù hái shì cì shǐ shuì zài jiào lǐ, ruò shì zuò zhe, jiù yī jiāo diē jiāng chū lái. nà shí guān jiù fā nù dào:" zhè děng lǐ! nán dào wǒ méi yǒu yá mén de?" jiào zào lì chě xià qù dǎ. shū bǎo lǐ qū cí qióng, fǔ qián dāng jiē tuì kù, zhòng zé shí bǎn. ruò shì běn dì yá mén lǐ rén, zào lì zì rán yòng qíng shū bǎo shì bié chù rén, méi rén zhào gù, dǎ dé pí kāi ròu zhàn, xiān xuè bèng liú. zhèng shì:
又等了两三日,蔡刺史到了。本州堂官摆道,大堂传鼓下,四街与本州应役人员,都出郭迎接。叔宝是公门中当差的人,也跟着众人出去。到十里长亭,各官都相见,各项人都见过了。蔡太守一路辛苦,乘暖轿进城门。叔宝跟进城门,事急无君子,当街跪下禀道:“小的是山东济南府解户,伺候老爷领回批。”刺史陆路远来。轿内半眠半坐,那里去答应领批之人?轿夫皂快,狐假虎威,喝道:“快不起来!我们老爷没有衙门的,你在这里领批?”叔宝只得起来了,轿夫一发走得快了。叔宝暗想道:“在此一日,连马料盘费要用两方银子。官是辛苦了来的,倘有几日不坐堂,怎么了得?”做一步赶上前去,意思要求轿上人慢走,跪过去禀官。自己不晓得力大,用左手在轿杠上一拖,轿子拖了一侧,四个抬轿的,四个扶轿的,都一闪支撑不住;还是刺史睡在轿里,若是坐着,就一交跌将出来。那时官就发怒道:“这等礼!难道我没有衙门的?”叫皂隶扯下去打。叔宝理屈词穷,府前当街褪裤,重责十板。若是本地衙门里人,皂隶自然用情;叔宝是别处人,没人照顾,打得皮开肉绽,鲜血迸流。正是:
wén wáng yě shòu jī guó lèi, sūn bìn nán táo yuè zú zāi.
文王也受羁国累,孙膑难逃刖足灾。
wáng xiǎo èr shǒu xiān kàn jiàn le, duì qī zǐ dào:" zhè xìng qín de, yě shì gè méi lái lì de rén, zhù wǒ jiā yǒu gè bǎ yuè le, shēn shàng hái shì nà jiàn yī fú. zài gōng mén zhōng zǒu dòng de rén, bù xiǎo de lǐ yí, jīn rì rě le guān, ná dào zhōu mén qián, dǎ le shí bǎn lái le." guān jìn fǔ qù, shū bǎo huí diàn, wáng xiǎo èr yíng zhù, kǒu lǐ biàn jiào:" nǐ lǎo rén jiā!" bù xiàng píng rì de hé yán yuè sè, jiù yǒu xiē jī shàn yì sī:" qín dà yé, nǐ què bù xiàng gōng mén de háo jié, guān fǔ de xǐ nù, nǐ yě bù zhī dào? hái shì wǒ men cài lǎo yé kuān hòu, ruò shì bié wèi lǎo yé, hái bù fàng lī!" shū bǎo nà lǐ róng dé, hè dào:" guān nǐ shén me shì?" xiǎo èr dào:" dǎ zài nǐ lǎo rén jiā shēn shàng, gàn wǒ shén me shì? wǒ shuō de shì hǎo huà, ná fàn yǔ nǐ chī bà." shū bǎo bāo zhe yī dù pí de qì, dào:" bù chī fàn, ná rè shuǐ lái!" xiǎo èr dào:" yǒu rè shuǐ zài cǐ." qín shū bǎo jiāng rè shuǐ xǐ le zhàng chuāng qù shuì, bā míng bù míng, pàn xiǎo bù xiǎo.
王小二首先看见了,对妻子道:“这姓秦的,也是个没来历的人,住我家有个把月了,身上还是那件衣服。在公门中走动的人,不晓得礼仪,今日惹了官,拿到州门前,打了十板来了。”官进府去,叔宝回店,王小二迎住,口里便叫:“你老人家!”不像平日的和颜悦色,就有些讥讪意思:“秦大爷,你却不像公门的豪杰,官府的喜怒,你也不知道?还是我们蔡老爷宽厚,若是别位老爷,还不放哩!”叔宝那里容得,喝道:“关你什么事?”小二道:“打在你老人家身上,干我什么事?我说的是好话,拿饭与你吃罢。”叔宝包着一肚皮的气,道:“不吃饭,拿热水来!”小二道:“有热水在此。”秦叔宝将热水洗了杖疮去睡,巴明不明,盼晓不晓。
cì rì fù tòng dào fǔ zhōng lái lǐng wén, zhèng shì zài tā ǎi yán xià, zěn gǎn bù dī tóu? cài cì shǐ guǒ rán shì gè xián néng de guān fǔ, lí jiā rì jiǔ, zǎo chū shēng táng. wén shū àn jī shén duō, shǎng fá jí míng, rén rén gǎn dài. qín shū bǎo zhǐ děng gōng wù jiāng wán, fāng cái guì jiāng xià qù bǐng dào:" xiǎo de shì qí zhōu liú yé chāi rén. cì hou lǎo yé lǐng pī." shū bǎo jīn rì zěn me shuō gè qí zhōu liú yé chāi rén? yīn tuǐ téng xīn wèn, yī yè bù céng shuì zháo, xiǎng dào běn zhōu liú yé, yǔ cài tài yé shì tóng nián hǎo yǒu, shuō gè liú yé chāi rén, shǐ cài tài yé yǒu wū wū zhī ài. guǒ zhōng qí yán, cài cì shǐ huí chēn zuò xǐ dào:" nǐ jiù shì nà liú yé de chāi rén me?" qín shū bǎo dào:" xiǎo de shì liú yé de chāi rén." cì shǐ dào:" nǐ zuó rì lǔ mǎng dé jǐn, gù cǐ fǔ qián zé nǐ nà shí bǎn, yǐ jǐng jiāng lái." qín qióng dào:" lǎo yé dǎ de bù chà." jīng chéng lì jiāng pī qǔ guò lái, cài cì shǐ qǔ bǐ dá yā, bù jí fā xià qù. xiǎng zhè liú nián xiōng, bù zhī cǐ rén bān le wǒ de jiào zi, zhǐ shuō wǒ nián jiā qíng báo, qiān lǐ lù chéng bǎ tā chāi rén yòu dǎ le. jiào kù lì dòng zhī běn zhōu míng xià gōng fèi yín sān liǎng, yě bù bì bāo fēng, shǎng liú yé chāi rén qín qióng wèi lù fèi. shǎo qǐng kù lì qǔ le yín lái, jiāng pī wén fā zhí táng lì, jiào liú yé chāi rén lǐng pī, lǎo yé shǎng pán fèi yín sān liǎng. qín qióng kòu xiè, jiē le pī wén, ná le shǎng yín, chū fǔ huí diàn.
次日负痛到府中来领文,正是在他矮檐下,怎敢不低头?蔡刺史果然是个贤能的官府,离家日久,早出升堂。文书案积甚多,赏罚极明,人人感戴。秦叔宝只等公务将完,方才跪将下去禀道:“小的是齐州刘爷差人。伺候老爷领批。”叔宝今日怎么说个齐州刘爷差人?因腿疼心问,一夜不曾睡着,想道本州刘爷,与蔡太爷是同年好友,说个刘爷差人,使蔡太爷有屋乌之爱。果中其言,蔡刺史回嗔作喜道:“你就是那刘爷的差人么?”秦叔宝道:“小的是刘爷的差人。”刺史道:“你昨日鲁莽得紧,故此府前责你那十板,以儆将来。”秦琼道:“老爷打的不差。”经承吏将批取过来,蔡刺史取笔答押,不即发下去。想这刘年兄,不知此人扳了我的轿子,只说我年家情薄,千里路程把他差人又打了。叫库吏动支本州名下公费银三两,也不必包封,赏刘爷差人秦琼为路费。少顷库吏取了银来,将批文发直堂吏,叫刘爷差人领批,老爷赏盘费银三两。秦琼叩谢,接了批文,拿了赏银,出府回店。
wáng xiǎo èr zài guì shàng jié zhàng, jiàn shū bǎo huí lái, wèn dào:" lǐng le pī huí lái le, jiàn xíng jiǔ hái bù céng qí bèi, què zěn me hǎo?" shū bǎo dào:" zhè jiǔ dìng bù xiāo le." xiǎo èr dào:" xián zuò zhe qiě bǎ zhàng suàn qǐ le hé rú?" shū bǎo dào:" ná zhàng guò lái suàn." xiǎo èr dào:" xiàng gōng yé shì bā yuè shí liù rì dào xiǎo diàn de, jīn rì shì jiǔ yuè shí bā rì le bā yuè dà, gòng jì sān shí èr rì. xiǎo diàn yǒu guī jǔ, lái de yī rì, qù de yī rì, bù suàn fàn qián, zhé jiē fēng sòng xíng. sān shí gè zhěng rì zi, mǎ shì xì liào, lián yé sān dùn hūn fàn, yī rì gāi shí yín yī liǎng qī zhé suàn, jìng gāi wén yín èr shí yī liǎng. shōu guò sì liǎng yín zi, zhǔn shǎo shí qī liǎng." shū bǎo dào:" zhè sān liǎng yín zi, shì cài tài yé shǎng de, què shì hǎo de." xiǎo èr dào:" jìng qiàn shí sì liǎng, shì tǐ yòu xiǎo, qín yé yě bù xiāo xiě zhàng, duì yín zi jiù shì le, dài wǒ qù qǔ tiān píng guò lái." shū bǎo dào:" èr gē qiě màn zhe, wǒ hái bù qù." xiǎo èr dào:" qín yé lǐng le pī wén, rú jīn yě méi yǒu shén me shì le." shū bǎo dào:" wǒ yǒu yí gè fán péng yǒu, gǎn zé zhōu tóu wén, yǒu xiē pán fèi de yín zi, dōu zài tā shēn biān. xiǎng shì zé zhōu de mǎ tài yé, yě wǎng tài yuán gōng hè lǐ lǎo yé qù le. guān huí lái lǐng le wén, shǎo bu dé lái huì wǒ, cái yǒu yín zi hái nǐ." xiǎo èr dào:" xiǎo rén shì gè kāi fàn diàn de, nǐ lǎo rén jiā zhù yī nián, cái shì hǎo shēng yì lī." shū bǎo xiě zhàng, jiǔ yuè shí bā rì jié suàn, chú shōu jìng qiàn wén yín yī shí sì liǎng wú líng. wáng xiǎo èr kǒu lǐ suī shuō qín kè rén zhù zhe hǎo, dù lǐ dǎ gǎo: jiàn nà jǐ jiàn xíng lǐ, zhí bù duō yín zi. yǒu yī pǐ mǎ, yòu shì zhāng kǒu huò, tā qí le yǐn shuǐ qù, zěn hǎo lán zhù tā? jiù dào qí zhōu fǔ, xún zhe gōng mén zhōng de háo jié, nà lǐ tì tā chán dé qīng? dào yào zhé le pán fèi, diū le gōng fū, qù tǎo fàn zhàng bù chéng? zhè jiào gè jiàn zhōng bù dǎ, fǎn qù zhù tóng le. wǒ xiǎng nà pī huí, shì yào jǐn de wén shū, méi yǒu cǐ wù qù, jiàn bù dé běn guān bù rú ná le tā de, dǎo shì jué wěn de shàng cè. zhèi xiē huà, dōu shì wáng xiǎo èr dù lǐ chóu chú, bù céng míng yán chū lái. jiāng pī wén ná zài shǒu nèi kàn, hái fàng zài guì shàng, biàn jiào qī zǐ:" bǎ zhè gè wén shū, shì yào jǐn de dōng xī. qín yé ruò fàng zài fáng nèi, tā yào shuǎ zǐ, cháng suǒ le mén chū qù, shēn qiū shí hòu, lián yīn yòu yǔ, wū lòu shuǐ xià, wàn yī dǎ shī le, shì wǒ kāi diàn de gān xì. nǐ shōu shí hǎo fàng zài xiāng xiāng lǐ miàn, děng qín yé qǐ shēn shí, wǒ jiāo fù míng bái yǔ tā." qín shū bǎo xīn zhōng biàn xiǎo de wáng xiǎo èr bān zuò dāng tóu, jiǎ xiǎo xīn de shuō huà, zhǐ de suí kǒu dā yìng dào:" zhè què jí hǎo." huà yě bù céng shuō wán, xiǎo èr yǐ bǎ wén shū dì yǔ qī zǐ shǒu nèi, ná jìn fáng qù le. zhèng shì:
王小二在柜上结帐,见叔宝回来,问道:“领了批回来了,饯行酒还不曾齐备,却怎么好?”叔宝道:“这酒定不消了。”小二道:“闲坐着且把帐算起了何如?”叔宝道:“拿帐过来算。”小二道:“相公爷是八月十六日到小店的,今日是九月十八日了;八月大,共计三十二日。小店有规矩,来的一日,去的一日,不算饭钱,折接风送行。三十个整日子,马是细料,连爷三顿荤饭,一日该时银一两七折算,净该纹银二十一两。收过四两银子,准少十七两。”叔宝道:“这三两银子,是蔡太爷赏的,却是好的。”小二道:“净欠十四两,事体又小,秦爷也不消写帐,兑银子就是了,待我去取天平过来。”叔宝道:“二哥且慢着,我还不去。”小二道:“秦爷领了批文,如今也没有什么事了。”叔宝道:“我有一个樊朋友,赶泽州投文,有些盘费的银子,都在他身边。想是泽州的马太爷,也往太原公贺李老爷去了。官回来领了文,少不得来会我,才有银子还你。”小二道:“小人是个开饭店的,你老人家住一年,才是好生意哩。”叔宝写帐,九月十八日结算,除收净欠纹银一十四两无零。王小二口里虽说秦客人住着好,肚里打稿:见那几件行李,值不多银子。有一匹马,又是张口货,他骑了饮水去,怎好拦住他?就到齐州府,寻着公门中的豪杰,那里替他缠得清?倒要折了盘费,丢了工夫,去讨饭帐不成?这叫个见钟不打,反去铸铜了。我想那批回,是要紧的文书,没有此物去,见不得本官;不如拿了他的,倒是绝稳的上策。这些话,都是王小二肚里踌躇,不曾明言出来。将批文拿在手内看,还放在柜上,便叫妻子:“把这个文书,是要紧的东西。秦爷若放在房内,他要耍子,常锁了门出去,深秋时候,连阴又雨,屋漏水下,万一打湿了,是我开店的干系。你收拾好放在箱箱里面,等秦爷起身时,我交付明白与他。”秦叔宝心中便晓得王小二扳作当头,假小心的说话,只得随口答应道:“这却极好。”话也不曾说完,小二已把文书递与妻子手内,拿进房去了。正是:
wú qíng biàn zhāi shén xiān pèi, jì qiǎo shēng liú qīng xiàng diāo.
无情便摘神仙珮,计巧生留卿相貂。
xiǎo èr yòu jiào shǒu xià de:" nà jiàn xíng jiǔ bú yào bǎi jiāng guò lái. qín yé yòu bù qù, ruò shuō jiàn xíng, jiù shì sù kè qǐ shēn de yì sī le, jìng ná biàn fàn lái qǐng yé chī." shǒu xià zhī dào zhǔ rén de kǒu qì, biàn fàn èr zì, jiù shì jiāng jiù de yì sī le. xiǎo cài dié r, dōu jiǎn shǎo le liǎng gè, shōu jiā huo de shāi wǎn dùn zhǎn, guāng jǐng shèn shì kě wù zǎo chén miàn tāng yě shì lěng de. shū bǎo chī méi gāo yǎn dī de chá fàn, yòu méi chù qù, zhōng rì chū chéng dào guān lù, wàng fán jiàn wēi dào lái. zhèng shì:
小二又叫手下的:“那饯行酒不要摆将过来。秦爷又不去,若说饯行,就是速客起身的意思了,径拿便饭来请爷吃。”手下知道主人的口气,便饭二字,就是将就的意思了。小菜碟儿,都减少了两个,收家伙的筛碗顿盏,光景甚是可恶;早晨面汤也是冷的。叔宝吃眉高眼低的茶饭,又没处去,终日出城到官路,望樊建威到来。正是:
mèn shì yī náng rú shuǐ xǐ, wàng sī qiān lǐ gù rén lái.
闷是一囊如水洗,妄思千里故人来。
zì gǔ dào:" xián rén yì chǒu, děng rén yì jiǔ." wàng dào xī yáng shí hòu, jiàn jīn fēng sòng shǔ, shù yè piāo huáng. hé qiáo guān lù, duō shǎo lái chē qù mǎ, nà lǐ yǒu fán jiàn wēi de yǐng r? děng le yī rì, zài shù lín zhōng jí dé shuāng jiǎo zhǐ shì tiào, jiào dào:" fán jiàn wēi, fán jiàn wēi! nǐ jīn rì zài bù lái, wǒ yě wú miàn mù jìn diàn, shòu xiǎo rén de xián qì." děng dào wǎn zhǐ de huí lái. nà fán jiàn wēi yuán bù céng yuē zài lù zhōu xiāng huì, bié rén shì shū bǎo chī xīn xiǎng zhe, yǒu jǐ liǎng yín zi zài tā shēn biān. zhè gè niàn tou chēng zài dù lǐ, zěn me děng de tā lái? àn lǐ yáo zhuāng, yuè yáo yuè shēn le. míng rì zǎo chén yòu qù," jīn rì zài bù lái, dào wǎn wǒ jiù zài zhè shù lín zhōng, xún yī tiáo méi jié guǒ de shì bà." děng dào bàng wǎn yòu bú jiàn fán jiàn wēi lái wū yā guī sù, zhā zhā de jiào. shū bǎo zhèng zài chóu chú, měng rán xiǎng qǐ jiā zhōng yǒu lǎo mǔ, zhǐ de yòu huí lái. jiǎo bù yí xǐ jiān nán, yī bù yī tàn, zhí dài shàng dēng hòu, fāng cái jìn mén.
自古道:“嫌人易丑,等人易久。”望到夕阳时候,见金风送暑,树叶飘黄。河桥官路,多少来车去马,那里有樊建威的影儿?等了一日,在树林中急得双脚只是跳,叫道:“樊建威,樊建威!你今日再不来,我也无面目进店,受小人的闲气。”等到晚只得回来。那樊建威原不曾约在潞州相会,别人是叔宝痴心想着,有几两银子在他身边。这个念头撑在肚里,怎么等得他来?暗里摇桩,越摇越深了。明日早晨又去,“今日再不来,到晚我就在这树林中,寻一条没结果的事罢。”等到傍晚又不见樊建威来;乌鸦归宿,喳喳的叫。叔宝正在踌躇,猛然想起家中有老母,只得又回来。脚步移徙艰难,一步一叹,直待上灯后,方才进门。
shū bǎo fáng nèi yǐ diǎn le dēng. shū bǎo jiàn le dēng guāng, xīn xià guài dào:" wéi shèn jīn yè zhè bān yīn qín qǐ lái, lǎo zǎo diǎn huǒ zài nèi le?" zhù bù yī kàn, zhī jiàn yǒu rén zài nèi hū me hē liù, zhì bāo yǐn jiǔ. wáng xiǎo èr zài nèi, pǎo jiāng chū lái, jiào yī shēng:" yé, bú shì wǒ yǒu xīn dé zuì. jīn rì dào le yì qǐ kè rén, tā shì fàn shén me jīn zhū bǎo wán de, gǔ guài de jǐn, dú dú lǐ zhǐ yào yé zhè jiān fáng. zǎo zhī yǒu zhè yàng shì tǐ, yé chū qù suǒ le fáng mén, dào yě bú jiàn de zhè shì chū lái. wǒ dǎ zhàng yào yǔ tā zhēng lùn, tā yòu dào:' zhǔ rén jiā zhǐ guǎn fáng qián, zhāng kè rén zhù, lǐ kè rén yě shì zhù dé de wǒ yǔ duō xiē fáng qián jiù shì le.' wǒ men zhè yàng rén, shuō le yín zi liǎng zì, zhǐ kǒng pà yòu chōng duàn le hǎo zhǔ gù." kǒu jué lüè dùn le yī dùn," zhèi xiē rén jìng zǒu jìn qù zuò, dào bù kěn chū lái. wǒ pà xíng lǐ bàn chà le, jiù bǎ yé de xíng lǐ, bān zài hòu biān yōu jìng xiē de qù chù. yīn qín yé zài shè xià rì jiǔ, jiù shì zì jiā rén yì bān. zhè yī bān rén, wǒ yào duō zhuàn tā xiē yín zi, zhǐ de cóng quán le yé bú yào jiàn guài, cái shì hǎi liàng kuān hóng." shū bǎo hǎo jǐ rì bù dé jiàn wáng xiǎo èr zhè děng hé yán yuè sè, zhǐ yīn dào chū tā de fáng lái, gù cǐ shuō zhèi xiē hǎo huà ér. qín shū bǎo yīng xióng qì gài, nà lǐ rěn de xiǎo rén de qì guò zhǐ yīn shǎo le fàn qián, zì chuāi yī chuāi, zhǐ de suí jī qiān jiù dào:" xiǎo èr gē, wū suí zhǔ biàn, dàn shì yǒu fáng yǔ wǒ ān shēn jiù bà, wǒ yě bù lùn hǎo dǎi."
叔宝房内已点了灯。叔宝见了灯光,心下怪道:“为甚今夜这般殷勤起来,老早点火在内了?”驻步一看,只见有人在内呼么喝六,掷包饮酒。王小二在内,跑将出来,叫一声:“爷,不是我有心得罪。今日到了一起客人,他是贩什么金珠宝玩的,古怪得紧,独独里只要爷这间房。早知有这样事体,爷出去锁了房门,到也不见得这事出来。我打帐要与他争论,他又道:‘主人家只管房钱,张客人住,李客人也是住得的;我与多些房钱就是了。’我们这样人,说了银子两字,只恐怕又冲断了好主顾。”口角略顿了一顿,“这些人竟走进去坐,倒不肯出来。我怕行李拌差了,就把爷的行李,搬在后边幽静些的去处。因秦爷在舍下日久,就是自家人一般。这一班人,我要多赚他些银子,只得从权了;爷不要见怪,才是海量宽洪。”叔宝好几日不得见王小二这等和颜悦色,只因倒出他的房来,故此说这些好话儿。秦叔宝英雄气概,那里忍得小人的气过;只因少了饭钱,自揣一揣,只得随机迁就道:“小二哥,屋随主便,但是有房与我安身就罢,我也不论好歹。”
wáng xiǎo èr diǎn dēng yǐn lù, shū bǎo gēn suí. zhuǎn wān mò jiǎo, dào hòu miàn qù. xiǎo èr yí lù zuò bù ān de guāng jǐng, zǒu dào yí gè suǒ zài, zhǐ dào jiù shì zhè lǐ. shū bǎo dìng jīng yī kàn, bú shì kè fáng, què shì kào chú fáng yī jiān pò wū: bàn biān lù le tiān, duī zhe yī duī nuò nuò jiē. shū bǎo de xíng lǐ, dōu duī zài shàng miàn. bàn biān yòu bǎ chái cǎo dǎ gè dì pù, sì miàn fēng lái, dēng guà ér yě méi chù shī shè, jiù dì fàng xià le ná yī piàn pò gāng pán, dǎng zhe bì fèng lǐ fēng. yòu duì shū bǎo dào:" qín yé zhǐ hǎo quán zhù zhù jǐ, děng tā men qù le, réng jiù dào nèi fáng lǐ zhù." shū bǎo yě bù dā yìng tā. xiǎo èr dài shàng mén jìng zǒu qù le. shū bǎo zuò zài cǎo pù shàng, bǎ jīn zhuāng jiǎn àn zài zì jǐ xī shàng, yòng shǒu zhǐ dàn jiǎn, kǒu nèi zuò gē:
王小二点灯引路,叔宝跟随。转弯抹角,到后面去。小二一路做不安的光景,走到一个所在,指道就是这里。叔宝定睛一看,不是客房,却是靠厨房一间破屋:半边露了天,堆着一堆糯糯秸。叔宝的行李,都堆在上面。半边又把柴草打个地铺,四面风来,灯挂儿也没处施设,就地放下了;拿一片破缸爿,挡着壁缝里风。又对叔宝道:“秦爷只好权住住几,等他们去了,仍旧到内房里住。”叔宝也不答应他。小二带上门竟走去了。叔宝坐在草铺上,把金装锏按在自己膝上,用手指弹锏,口内作歌:
" lǚ shè huāng liáng yǔ yòu fēng, cāng tiān zhuó yì kùn yīng xióng.
“旅舍荒凉雨又风,苍天着意困英雄。
yù zhī wèi liǎo shēng píng shì, jǐn zài yī shēng cháng tàn zhōng."
欲知未了生平事,尽在一声长叹中。”
zhèng yín zhī jiān, hū wén jiǎo bù xiǎng shēng jiàn dào mén kǒu, jiàng mén shàng xiāo diào ér dào kòu le. shū bǎo yě shì gè chǒng rǔ wú jīng de háo jié, dào cǐ shí yě róng nà bú zhù, wèn dào:" shì nà yí gè kòu mén? nǐ zhè xiǎo rén, nǐ què bù shí de wǒ qín shū bǎo de rén lī! wǒ lái shí míng bái, qù shí yān kěn bù míng bái? kuàng yǒu wén shū ān mǎ xíng lǐ, jù zài nǐ jiā zhōng, nán dào wǒ jiù zǒu liǎo bù chéng?" wài biān dào:" qín yé bú yào gāo shēng, wǒ shì wáng xiǎo èr de xí fù." shū bǎo dào:" wén nǐ sù yǒu xián míng, yè wǎn huáng hūn, lái cǐ hé gān?" fù rén dào:" wǒ nà zhuō fū, shì gè xiǎo rén de jiàn shí jiàn qín yé shǎo jǐ liǎng yín zi, chū yán bù xùn. qín yé shì dà zhàng fū, bǎ tā hǎi hán le. wǒ cháng shí quàn tā bú yào zhè děng yán liáng, tā hái yǒu jǐ jù huì wū yán yǔ, bǎ è shuǐ pō zài wǒ shēn shàng lái. wǒ zhè jǐ rì bù hǎo qīn jìn dé qín yé, shì cái dǎ fā wǒ zhàng fū shuì le, cún dé yǒu wǎn fàn sòng zài cǐ jiān."
正吟之间,忽闻脚步响声;渐到门口,将门上枭吊儿倒叩了。叔宝也是个宠辱无惊的豪杰,到此时也容纳不住,问道:“是那一个叩门?你这小人,你却不识得我秦叔宝的人哩!我来时明白,去时焉肯不明白?况有文书鞍马行李,俱在你家中,难道我就走了不成?”外边道:“秦爷不要高声,我是王小二的媳妇。”叔宝道:“闻你素有贤名,夜晚黄昏,来此何干?”妇人道:“我那拙夫,是个小人的见识;见秦爷少几两银子,出言不逊。秦爷是大丈夫,把他海涵了。我常时劝他不要这等炎凉,他还有几句秽污言语,把恶水泼在我身上来。我这几日不好亲近得秦爷,适才打发我丈夫睡了,存得有晚饭送在此间。”
xiāo xiāo náng tuó yǐ chéng kōng, shuí fù liú xīn xù kùn qióng?
萧萧囊橐已成空,谁复留心恤困穷?
yī fàn huái yīn qiǎn guó shì, què shū fù nǚ shí yīng xióng.
一饭淮阴遣国士,却输妇女识英雄。
shū bǎo wén yán, yǎn zhōng luò lèi dào:" xián rén, nǐ jiù shì huái yīn de piào mǔ, āi wáng sūn ér jìn shí, hèn qín qióng tā rì bù néng fēng sān qí ér bào qiān jīn ěr!" liǔ shì dào:" wǒ shì xiǎo rén zhī qī, bù gǎn zì bǐ yú jūn zǐ, hé gǎn wàng bào? zhǐ shì qín yé zàn chù luò mò, wǒ jiàn nǐ lǎo rén jiā, yī fú hái shì xià yè, rú jīn shēn qiū shí hòu, wǒ zhè lù zhōu fēng gāo qì lěng, jǐ bèi shàng chuī le zhè liǎng tiáo liè fèng, lòu chū zūn tǐ, què bù xiàng mú yàng. fàn pán biān yǒu yī suǒ xiàn, xiàn tóu shàng yǒu yí gè zhēn zi, yé míng rì dào bì fēng de qù chù, qiě fèng yī fèng, zhē le shēn tǐ, děng zé zhōu fán yé dào lái, yǒu yín zi huàn yī fú, biàn bù dǎ jǐn le. míng rì zǎo chén, ruò yàn tīng wǒ zhuō fū suǒ suì, bù chī zǎo fàn chū mén, xí fù dào zǎn dé yǒu jǐ wén pí qián, yě zài pán nèi, yé mǎi dé xiē cū cāo diǎn xīn chōng fàn wǎn jiān zǎo xiē huí lái." shuō wán zhèi xiē yán yǔ, bǎ nà xiāo diào ér fàng le, zì qù le. shū bǎo kāi mén, jiāng fàn pán duō jìn. yòu jiàn qīng bù tiáo niǎn chéng qián chuàn, lǒng zhe sān bǎi wén pí qián yī suǒ xiàn, xiàn tóu shàng yī ge dīng zi. dōu qǔ lái ān zài cǎo pù tóu biān. rè shāng shāng yī wǎn ròu gēng. shū bǎo chū dào tā diàn zhōng shuō zhè ròu gēng hǎo chī, dùn dùn yào zhè wǎn xià fàn. zì suàn zhàng zhī hòu, cài fàn yě shì bù zhōu quán de, nà lǐ yǒu zhè yàng tāng chī? yīn jīn rì xià le zhè yàng fù kè, zuò zhè ròu tāng, liú de zhè yī wǎn. shū bǎo yù dài bù chī, áo bù dé dù zhōng jī něi, zhǐ de jiāng ròu gēng lián qì chī xià. qiū xiāo gěng gěng, qiě shì nán de chéng mèng, fān fān fù fù, shuì dé yī jiào. xǐng le tiān shàng wèi míng. qiě xǐ zhè jiān pò wū, chǔ chù tòu jìn cán yuè zhī guāng, tā chá rán bǎ shēn shàng zhè jiàn xià yī, chéng yuè sè, jiāng zhàn chù hú luàn jiū lái yī fèng, pī zài shēn shàng, chèn zǎo chū lái.
叔宝闻言,眼中落泪道:“贤人,你就是淮阴的漂母,哀王孙而进食,恨秦琼他日不能封三齐而报千金耳!”柳氏道:“我是小人之妻,不敢自比于君子,何敢望报?只是秦爷暂处落寞,我见你老人家,衣服还是夏夜,如今深秋时候,我这潞州风高气冷,脊背上吹了这两条裂缝,露出尊体,却不像模样。饭盘边有一索线,线头上有一个针子,爷明日到避风的去处,且缝一缝,遮了身体,等泽州樊爷到来,有银子换衣服,便不打紧了。明日早晨,若厌听我拙夫琐碎,不吃早饭出门,媳妇倒趱得有几文皮钱,也在盘内,爷买得些粗糙点心充饭;晚间早些回来。”说完这些言语,把那枭吊儿放了,自去了。叔宝开门,将饭盘掇进。又见青布条捻成钱串,拢着三百文皮钱;一索线,线头上一个钉子。都取来安在草铺头边。热汤汤一碗肉羹。叔宝初到他店中说这肉羹好吃,顿顿要这碗下饭。自算帐之后,菜饭也是不周全的,那里有这样汤吃?因今日下了这样富客,做这肉汤,留得这一碗。叔宝欲待不吃,熬不得肚中饥馁,只得将肉羹连气吃下。秋宵耿耿,且是难得成梦,翻翻覆覆,睡得一觉。醒了天尚未明。且喜这间破屋,处处透进残月之光,他查然把身上这件夏衣,乘月色,将绽处胡乱揪来一缝,披在身上,趁早出来。
bǔ gǔn qí cái shí zhě xī, chún xuán bǎi jié shì duō wéi.
补衮奇才识者稀,鹑悬百结事多违。
fèng shí jīng jiàn cí qīn xiàn, rě dé zhēng rén lèi mǎn yī.
缝时惊见慈亲线,惹得征人泪满衣。
dài le zhè sān bǎi qián, jiù jué dǎn zhuàng dài yào zuò pán chán, gǎn dào zé zhōu, yòu kǒng yù bù zháo fán jiàn wēi, nà shí zěn huí? qiě xiǎo èr yòu yí wǒ méi xíng zhǐ, sī zì qù. bù ruò qiě mǎi xiē lěng mó mó huǒ shāo, huái zhe zài guān dào shàng zuò děng. zǒu lái zǒu qù, rì yǐ xī xié. yuǎn yuǎn wàng jiàn yí gè chuān qīng yī de rén, tóu dài fàn yáng zhān lì, yāo kuà duǎn dāo, jiān shàng fù zhe guà xiāng, hǎo sì fán jiàn wēi mú yàng jí zhì jìn qián, què yòu bú shì. jiē zhǒng jiù shì jǐ gè qí mǎ dǎ liè de rén chōng guò. shū bǎo bǎ shēn zi yī ràng, yì zhī jiǎo kuà jìn rén jiā dà mén, bù fáng dì shàng yī ge huǒ pén, jī hū chuài fān. zhī jiàn yí gè wǔ shí duō suì de fù rén, shǒu zhí zhuó yī chuàn sù zhū, zài nà li xiàng huǒ jiàn zhè guāng jǐng, jí biàn bǎ shū bǎo shàng xià yī kàn, biàn dào:" hàn zi kàn zǐ xì, xiǎng shì nǐ shēn shàng hán lěng, bù fáng zuò zài cǐ kǎo yī kǎo huǒ." shū bǎo jiàn shuō, dào shēng:" yǒu zuì le." jí biàn zuò xià.
带了这三百钱,就觉胆壮;待要做盘缠,赶到泽州,又恐遇不着樊建威,那时怎回?且小二又疑我没行止,私自去。不若且买些冷馍馍火烧,怀着在官道上坐等。走来走去,日已西斜。远远望见一个穿青衣的人,头带范阳毡笠,腰跨短刀,肩上负着挂箱,好似樊建威模样;及至近前,却又不是。接踵就是几个骑马打猎的人冲过。叔宝把身子一让,一只脚跨进人家大门,不防地上一个火盆,几乎踹翻。只见一个五十多岁的妇人,手执着一串素珠,在那里向火;见这光景,即便把叔宝上下一看,便道:“汉子看仔细,想是你身上寒冷,不妨坐在此烤一烤火。”叔宝见说,道声:“有罪了。”即便坐下。
fù rén dào:" wú kàn nǐ hǎo yī tiáo hàn zi, wèi zěn me shēn shàng zhè bān guāng jǐng? xiǎng bú shì zhè lǐ rén." shū bǎo dào:" wǒ shì shān dōng rén. yīn děng yí gè péng yǒu bù zhì, bǎ pán chán yòng jìn, huí qù bù dé." fù rén dào:" jì rú cǐ, nǐ suí kǒu shuō yí gè shí chén lái, wǒ tì nǐ zhàn yí gè xiǎo kè, kàn zhè péng yǒu lái bù lái?" shū bǎo biàn shuō gè shēn shí. fù rén niǎn zhǐ yī suàn, biàn dào:" guà míng sù xǐ. shū shàng shuō de hǎo:' sù xǐ xīn piān jí, lái rén bù kěn máng.' lái shì yí dìng lái de, zhǐ shì shàng zǎo lī. dài chū yuè jiāng zhōng, fāng yǒu xiāo xī." shū bǎo dào:" lǎo nǎi nǎi shēng kǒu, yě xiàng bú shì zhè lǐ rén, xìng shén me?" fù rén dào:" wǒ xìng gāo, shì cāng zhōu rén. yīn qián nián wǒ men dāng jiā de qù shì, biàn tóng ér zi qiān dào zhè lǐ lái yǐ bàng yí gè qīn qī." shū bǎo dào:" nǐ jiā ér zi jiào shén hào? duō shào nián jì? zuò shén me shēng yì?" fù rén dào:" zhǐ yǒu yí gè ér zi, háo jiào kāi dào. yīn tā yǒu xiē lǚ lì, hǎo de shì shǐ qiāng nòng gùn, suǒ yǐ bù shì shēng yè, cháng bù zài jiā." shuō wán, lì qǐ shēn duì shū bǎo dào:" xiǎng nǐ hái wèi wǔ shàn, wǒ yǒu xiàn chéng miàn fàn zài cǐ." shuō wán jìn qù, tuō chū rè téng téng de yī dà wǎn miàn yī dié suàn ní yì zhī zhú zhe, fàng zài zhuō shàng, qǐng shū bǎo chī. shū bǎo děng le zhè yī rì, yòu shuō le xǔ duō de huà, cǐ shí dǔ zi lǐ yě kōng xū, bìng bù tuī què, jí biàn chī wán le, shuō dào:" méng lǎo nǎi nǎi yī fàn zhī dé, wèi zhī wǒ qín qióng kě yǒu xiāng bào de rì zi?" nà fù rén dào:" kàn nǐ zhè yàng yī tiáo hàn zi, jiāng lái jué bú shì luò mò zhī rén, zěn me shuō nèn huà lái? shā rén jiù rén fāng jiào zuò bào, zhè yàng kǒu shí zhī shì, shuō shén me bào?" qí shí jiē shàng yǐ jǔ dēng huǒ. shū bǎo diǎn tóu wěi wěi, xiè bié chū mén, yí lù lǐ xiǎng dào:" cán kuì wǒ qín qióng chū mén, bù céng zhuàng zhe yí gè yǒu yì sī de péng yǒu, fǎn yù zhe liǎng gè xián míng de fù rén, xiāo shì xiōng zhōng yì yù." yī tóu xiǎng, yī tóu zǒu. zhèng shì:
妇人道:“吾看你好一条汉子,为怎么身上这般光景?想不是这里人。”叔宝道:“我是山东人。因等一个朋友不至,把盘缠用尽,回去不得。”妇人道:“既如此,你随口说一个时辰来,我替你占一个小课,看这朋友来不来?”叔宝便说个申时。妇人捻指一算,便道:“卦名速喜。书上说得好:‘速喜心偏急,来人不肯忙。’来是一定来的,只是尚早哩。待出月将终,方有消息。”叔宝道:“老奶奶声口,也像不是这里人,姓什么?”妇人道:“我姓高,是沧州人。因前年我们当家的去世,便同儿子迁到这里来倚傍一个亲戚。”叔宝道:“你家儿子叫甚号?多少年纪?做什么生意?”妇人道:“只有一个儿子,号叫开道。因他有些膂力,好的是使枪弄棍,所以不事生业,常不在家。”说完,立起身对叔宝道:“想你还未午膳,我有现成面饭在此。”说完进去,托出热腾腾的一大碗面、一碟蒜泥、一只竹著,放在桌上,请叔宝吃。叔宝等了这一日,又说了许多的话,此时肚子里也空虚,并不推却,即便吃完了,说道:“蒙老奶奶一饭之德,未知我秦琼可有相报的日子?”那妇人道:“看你这样一条汉子,将来决不是落寞之人,怎么说恁话来?杀人救人方叫做报,这样口食之事,说什么报?”其时街上已举灯火。叔宝点头唯唯,谢别出门,一路里想道:“惭愧我秦琼出门,不曾撞着一个有意思的朋友,反遇着两个贤明的妇人,消释胸中抑郁。”一头想,一头走。正是:
piào mǔ fēi yì dé, qiān jīn céng zhì shuǐ.
漂母非易得,千金曾掷水。
què shuō wáng xiǎo èr yīn shū bǎo bù huí diàn zhōng, jiù dòng qǐ yí lái, duì qī zǐ dào:" nán dào xìng qín de, chéng le xiān bù chéng? méi qián hái wǒ, nán dào yǒu qián zài bié chù chī bù chéng?" qī zǐ dào:" rén néng biàn cái, huò zhě zhuàng jiàn le shén me shú shí de péng yǒu, dài qiè tā chī liǎng rì, yě wèi kě zhī." xiǎo èr dào:" jì rú cǐ, wǒ yāng rén wèn tā tǎo fàn qián."
却说王小二因叔宝不回店中,就动起疑来,对妻子道:“难道姓秦的,成了仙不成?没钱还我,难道有钱在别处吃不成?”妻子道:“人能变财,或者撞见了什么熟识的朋友,带挈他吃两日,也未可知。”小二道:“既如此,我央人问他讨饭钱。”
yī rì qīng zǎo, shū bǎo gāng yù chū mén, zhī jiàn wài biān liǎng gè chuān qīng de shào nián, yíng zhe jìn lái. bù zhī wèi hé shì, qiě tīng xià huí fēn jiě.
一日清早,叔宝刚欲出门,只见外边两个穿青的少年,迎着进来。不知为何事,且听下回分解。