strong shā dí ràng lǐ mì fù yǒu luàn gōng fēi táng gōng qǐ bīng strong
杀翟让李密负友 乱宫妃唐公起兵
cí yuē:
词曰:
róng huá zì shì tān fū ěr, dé shī àn xiāng chóu. liàn liàn yíng tóu, yíng yíng wō jiǎo, hé shì néng xiū? jī yuán xiāng zuǒ, tán xiào jiàn jǐ, zūn zǔ jǔ gē máo. gōng míng ān zài? yī duī bái gǔ, sān chǐ huāng qiū.
荣华自是贪夫饵,得失暗相酬。恋恋蝇头,营营蜗角,何事能休?机缘相左,谈笑剑戟,樽俎沮戈矛。功名安在?一堆白骨,三尺荒丘。
yòu diào" qīng shān shī"
右调“青衫湿”
tiān dì jiān liǎng jié rén de shén duō: chù qióng kùn luò mò zhī shí, gòng tán xīn xíng shì, jué hòu kuān yǒu qíng, chūn fēng sì hǎi. zhì fù guì quán héng zhī jì, qí lì xīn zuò shì, yǔ qián xiāng wéi, shí shí yào fáng rén suàn jì tā, kè kè kǒng zì jǐ diē xià lái. zhè gè máo bìng, shí rén jiǔ fàn. zǒng yīn tiān fù zhī xìng, jiàn shí xué wèn, zhǐ de dào zhè gè dì wèi. zài shuō qín shū bǎo zài dà hǎi sì, jiāng zhāng xū tuó bìng táng fán èr rén chóng xīn bìn liàn, zé dì ān zàng, zuò jǐ rì dào chǎng rán hòu tóng dān xióng xìn luó shì xìn qǐ xíng, gǎn dào kāng chéng, yǔ lǐ mì wáng bó dāng zhòng rén xiāng huì le, xù jiù qìng xīn, hǎo bù kuài huó. qín shū bǎo quàn lǐ mì yòng qīng qí xí qǔ dōng dōu yǐ wéi gēn běn, rán hòu xú dìng sì fāng. dí ràng suì yī jì, lìng tóu mù péi shū fāng dài lǐng shù gè líng lì rén yì, qián wǎng dǎ tàn shān lín xiǎn zǔ, guān liáng bīng mǎ bù yì bèi rén jué chá, ná zhù sān ge, zhī shì dí ràng jiān xì, jiě liú shǒu yǔ wén dōu fǔ zhōng kān wèn, jiāng lái zhǎn shǒu zhǐ táo dé péi shū fāng liǎng sān ge huí lái, yī fān jī tàn, dào zuò le dōng dōu tiān bīng yù bèi fáng shǒu. hái kuī lǐ mì tīng le qín shū bǎo, tóng chéng zhī jié luó shì xìn, qīng bīng yǎn xí, qiāo qiāo guò le yáng chéng, tōu guò le fāng shān, zhí qǔ cāng chéng. dí ràng lǐ mì lù xù dōu dào. yí gè luò kǒu cāng, bù fán gōng shǐ, yǐ wèi dí ràng suǒ jù. lǐ mì kāi cāng zhèn jì, sì fāng bǎi xìng, dōu lái guī fù. suí cháo shì dài fū bù dé yì zhě, cháo sàn dài fū shí dé ruì sù chéng lìng zǔ jūn yàn, yì lái xiāng cóng. shí dōng dōu zǎo yǐ tàn zhī, yuè wáng dòng chuán zhǐ chà hǔ bēn láng jiāng liú rén gōng guāng lù shǎo qīng fáng wéi, mù bīng èr wàn wǔ qiān, chāi rén zhī huì hé nán tǎo bǔ dà shǐ péi rén jī, qián hòu jiā gōng, huì shī cāng chéng. bù yì lǐ mì yòu zǎo liào dìng, bō jīng bīng wǔ zhī, bǎ suí bīng shā dé dà bài, liú rén gōng fáng wéi jǐn táo de xìng mìng péi rén jī wén de dōng dōu bīng bài, dùn bīng bù jìn. lǐ mì shēng míng, zì cǐ yì zhèn.
天地间两截人的甚多:处穷困落寞之时,共谈心行事,觉厚宽有情,春风四海。至富贵权衡之际,其立心做事,与前相违,时时要防人算计他,刻刻恐自己跌下来。这个毛病,十人九犯。总因天赋之性,见识学问,只得到这个地位。再说秦叔宝在大海寺,将张须陀并唐、樊二人重新殡殓,择地安葬,做几日道场;然后同单雄信、罗士信起行,赶到康城,与李密、王伯当众人相会了,叙旧庆新,好不快活。秦叔宝劝李密用轻骑袭取东都以为根本,然后徐定四方。翟让遂依计,令头目裴叔方带领数个伶俐人役,前往打探山林险阻,关梁兵马;不意被人觉察,拿住三个,知是翟让奸细,解留守宇文都府中勘问,将来斩首;止逃得裴叔方两三个回来,一番缉探,倒作了东都添兵预备防守。还亏李密听了秦叔宝,同程知节、罗士信,轻兵掩袭,悄悄过了阳城,偷过了方山,直取仓城。翟让、李密陆续都到。一个洛口仓,不烦弓矢,已为翟让所据。李密开仓赈济,四方百姓,都来归附。隋朝士大夫不得意者,朝散大夫时德睿、宿城令祖君彦,亦来相从。时东都早已探知,越王侗传旨差虎贲郎将刘仁恭、光禄少卿房囗,募兵二万五千,差人知会河南讨捕大使裴仁基,前后夹攻,会师仓城。不意李密又早料定,拨精兵五支,把隋兵杀得大败,刘仁恭、房囗仅逃得性命;裴仁基闻得东都兵败,顿兵不进。李密声名,自此益振。
dí ràng de jūn shī jiǎ xióng, jiàn lǐ mì ài rén xià shì, chà shí yǔ tā xiāng jié. dí ràng yù zì lì wèi wáng, xióng bo shù hōng tā shuō bù jí, gāi fǔ lǐ mì, shuō dào:" tā shì xiāo shān gōng, jiāng jūn xìng dí dí wèi zé, pú dé zé ér shēng, shù gāi rú cǐ." yòu mín jiān yáo yán dào:" táo lǐ zǐ, huáng hòu rào yáng zhōu, wǎn zhuǎn huā yuán lǐ. wù làng yǔ, shuí dào xǔ." táo lǐ zǐ, shì shuō de táo zǒu lǐ shì zhī zǐ huáng hòu èr jù, shuō suí zhǔ zài yáng zhōu wǎn zhuǎn bù huí mò làng yǔ, shuí dào xǔ, shì gè mì zì. yīn cǐ dí ràng yǔ zhòng jì yì, tuī zūn lǐ mì wèi wèi gōng, shè tán jí wèi, chēng yǒng píng yuán nián, dà shè xíng wén chēng yuán shuài fǔ, bài dí ràng shàng zhù guó sī tú dōng jùn gōng, xú shì jī zuǒ xǔ wèi dà jiàng jūn, dān xióng xìn yòu xǔ wèi dà jiàng jūn, qín shū bǎo zuǒ wǔ hòu dà jiàng jūn, wáng bó dāng yòu wǔ hòu dà jiàng jūn, chéng zhī jié hòu wèi jiāng jūn, luó shì xìn biāo qí jiāng jūn, qí guó yuǎn lǐ rú guī wáng dāng rén jù hǔ bēn láng jiāng, fáng yàn zǎo yuán shuài fǔ zuǒ zhǎng shǐ, bǐng yuán zhēn yòu zhǎng shǐ, rùn fǔ zuǒ sī mǎ, lián jù zhēn yòu sī mǎ. shí suí guān guī fù zhě, gǒng xiàn chái xiào hé jiān chá yù shǐ.
翟让的军师贾雄,见李密爱人下士,差实与他相结。翟让欲自立为王,雄卜数哄他说不吉,该辅李密,说道:“他是萧山公,将军姓翟;翟为泽,蒲得泽而生,数该如此。”又民间谣言道:“桃李子,皇后绕扬州,宛转花园里。勿浪语,谁道许。”桃李子,是说的逃走李氏之子;皇后二句,说隋主在扬州宛转不回;莫浪语,谁道许,是个密字。因此翟让与众计议,推尊李密为魏公,设坛即位,称永平元年,大赦;行文称元帅府,拜翟让上柱国司徒东郡公,徐世勣左诩卫大将军,单雄信右诩卫大将军,秦叔宝左武侯大将军,王伯当右武侯大将军,程知节后卫将军,罗士信膘骑将军,齐国远、李如珪、王当仁俱虎贲郎将,房彦藻元帅府左长史,邴元真右长史,润甫左司马,连巨真右司马。时隋官归附者,巩县柴孝和监察御史。
péi rén jī suī shǒu zài hé nán, yǔ jiān chá yù shǐ xiāo huái jìng bù mù. huái jìng měi xún xìn yào hé zhà tā, shèn shì bù kān. jiǎ rùn fǔ yǔ rén jī jiù jiāo, qiào dì dào tā yíng zhōng, shuō tā tóng ér zi péi xíng yǎn, shā le xiāo huái jìng, dài lǐng quán jūn, suí jiǎ rùn nán lái jiàng wèi gōng. wèi gōng jí qí yōu lǐ, fēng rén jī shàng zhù guó hé dōng gōng, xíng yǎn shàng zhù guó jiàng jùn gōng.
裴仁基虽守在河南,与监察御史萧怀静不睦。怀静每寻衅要劾诈他,甚是不堪。贾润甫与仁基旧交,俏地到他营中,说他同儿子裴行俨,杀了萧怀静,带领全军,随贾润南来降魏公。魏公极其优礼,封仁基上柱国河东公,行俨上柱国降郡公。
lǐ mì lǐng zhòng jūn qǔ le huí luò cāng, dōng dōu wén shū xiàng jiāng dū gào jí. suí wáng chà jiāng dū tōng shǒu wáng shì chōng, lǐng jiāng huái jìng zú, xiàng dōng dōu lái jī. lǐ mì qiǎn jiàng dǐ zhù. qín shū bǎo qù gōng wǔ yáng, wǔ yáng jùn chéng xìng yuán, míng bǎo zàng, wén de shū bǎo bīng zhì, máng zhào jì shì wèi zhēng jì yì, jiù shì huà shān dào shì wèi xuán chéng. tā jiàn tiān xià yǐ luàn, zhèng yīng xióng dé zhì zhī shí, suǒ yǐ réng jiù huán sú, zài bǎo zàng mù xià. bǎo zàng dào:" lǐ mì bīng fēng zhèng ruì, qín qióng yīng yǒng sù zhe, běn jùn jīng bīng yòu fù dōng dōu jiù yuán, hé yǐ dǐ dí?" wèi zhēng dào:" lǐ mì bīng fēng, qín qióng yīng yǒng, chéng rú zūn jiào. ruò yǐ wǔ yáng xiāng kàng, shì yǐ huài tǔ sāi hé. míng gōng hái xū shàn jì, yǐ quán yī chéng mín shì." bǎo zàng dào:" yǒu hé shàn jì! zhǐ yǒu guī fù, yǐ quán yī chéng. zú xià kě sù jù jiàng jiān, fù jūn qián yī xíng." shū bǎo bīng dào, dé yǔ wèi xuán chéng xiāng jiàn, gù rén xiāng yù, fèn wài xīn xǐ, xiào duì xuán chéng dào:" dì dāng rì yǐ liào xiān shēng duàn bù yǐ huáng guān zhōng, guǒ rán!" yīn wèn wǔ yáng xiāo xī. wèi zhēng dào:" jùn chéng yuán bǎo zàng, dù dé shùn tiān, yuàn quán chéng guī fù, bù fán gù rén bīng rèn." shū bǎo dào:" zhè shì xiān shēng zàn xiāng zhī lì, kě fù wèi gōng huī xià, jìn cǐ jiàng jiān." liú yǐn zhàng zhōng xù kuò. shū bǎo yòu zuò yí gè bǐng qǐ, shuō wèi zhēng yǒu wáng zuǒ zhī cái, kān jū wéi wò, yào wèi gōng zhòng yòng. yīn cǐ wèi gōng dé qióng jiàn qǐ, suì liú zhēng zuò yuán shuài fǔ wén xué cān jūn jì shì. yuán bǎo zàng wèi wèi sà zǒng guǎn.
李密领众军取了回洛仓,东都文书向江都告急。隋王差江都通守王世充,领江淮劲卒,向东都来击。李密遣将抵住。秦叔宝去攻武阳,武阳郡丞姓元,名宝藏,闻得叔宝兵至,忙召记室魏征计议,就是华山道士魏玄成。他见天下已乱,正英雄得志之时,所以仍就还俗,在宝藏幕下。宝藏道:“李密兵锋正锐,秦琼英勇素著,本郡精兵又赴东都救援,何以抵敌?”魏征道:“李密兵锋,秦琼英勇,诚如尊教。若以武阳相抗,似以坏土塞河。明公还须善计,以全一城民士。”宝藏道:“有何善计!只有归附,以全一城。足下可速具降笺,赴军前一行。”叔宝兵到,得与魏玄成相见,故人相遇,分外欣喜,笑对玄成道:“弟当日已料先生断不以黄冠终,果然!”因问武阳消息。魏征道:“郡丞元宝藏,度德顺天,愿全城归附,不烦故人兵刃。”叔宝道:“这是先生赞襄之力,可赴魏公麾下,进此降笺。”留饮帐中叙阔。叔宝又做一个禀启,说魏征有王佐之才,堪居帷幄,要魏公重用。因此魏公得琼荐启,遂留征做元帅府文学参军记室。元宝藏为魏卅总管。
jīn shuō dí ràng, běn shì yí gè yī yǒng zhī fū, wú shén móu lüè. chū shí zài qún dào zhōng, zì dào shì yīng xióng jí jiàn lǐ mì zú zhì duō móu, zhàn shèng gōng qǔ, yě jiù jué de bù jí. yòu tīng le jiǎ xióng lǐ zǐ yīng yī gān rén, jìng ràng lǐ mì dú zūn, zì jǐ gān xīn jū xià. hòu lái kàn rén qū chéng, kàn tā wēi quán, què yǒu bù gān zhī yì. hái yǒu gè xiōng dí hóng, bài shàng zhù guó xíng yáng gōng, gèng shì yí gè cū rén, tā dào:" shì wǒ jiā quán bǐng, yuán hé qīng yǔ le rén, fǎn zài tā hóu xià qǔ qì?" yòu yǒu yī bān mù xià, jiàn lǐ mì zhè gàn liáo shǔ xìng tou, zì jǐ chù le lěng jú, yě bù miǎn yàng yàng shēng chū shì lái. suǒ yǐ gǔ rén yún: wù bì xiān fǔ yě, ér hòu chóng shēng zhī. shí ruò yǒu rén zài nèi tiáo tíng, yě kě wú shì zhēng nài dān xióng xìn suī shì liǎng biān hǎo de, què shì yī tiáo zhí hàn wáng bó dāng qín shū bǎo chéng zhī jié, zhǐ yǔ lǐ mì jiāo hòu xú shì jī shì yǒu jīng wěi de, pà zài lǐ tou tiáo tíng rě huò.
今说翟让,本是一个一勇之夫,无甚谋略。初时在群盗中,自道是英雄;及见李密足智多谋,战胜攻取,也就觉得不及。又听了贾雄、李子英一干人,竟让李密独尊,自己甘心居下。后来看人趋承,看他威权,却有不甘之意。还有个兄翟弘,拜上柱国荥阳公,更是一个粗人,他道:“是我家权柄,缘何轻与了人,反在他喉下取气?”又有一班幕下,见李密这干僚属兴头,自己处了冷局,也不免怏怏生出事来。所以古人云:物必先腐也,而后虫生之。时若有人在内调停,也可无事;争奈单雄信虽是两边好的,却是一条直汉;王伯当、秦叔宝、程知节,只与李密交厚;徐世勣是有经纬的,怕在里头调停惹祸。
yī rì, dí ràng bǎ gè xīn guī fù lǐ mì de bǐ líng cì shǐ cuī shì shū, yào tā de qián, jiāng lái huí le. lǐ mì lái qǔ bù fàng. yuán shuài fǔ jì shì xíng yì qī, jiào tā lái xià qí, dào chí, zhàng le bā shí. fáng yàn zǎo pò rǔ nán huí, dí ràng wèn tā yào jīn bǎo dào:" nǐ zěn zhǐ yǔ wèi gōng bù yǔ wǒ? wèi gōng shì wǒ lì de, hòu biān shì wèi kě zhī." yīn cǐ fáng yàn zǎo xíng yì qī, tóng sī mǎ zhèng quán, quàn lǐ mì jiǎn chú dí ràng, lǐ mì dào:" xiǎng wǒ dāng chū, shí kuī tā tuō miǎn dà huò, shì wǒ gōng chén jīn jù rán tú hài, rén bù zhī tā bào lì, fǎn dào wǒ bèi yì jí xián, rén bù píng wǒ, zhè duàn rán bù kě." hū yòu xiǎng:" dí ràng shì gè hàn zi, dàn kǒng jiǔ hòu bèi tā shǒu xià rén káng bāng huài le, yě shì zhǒu yè zhī huàn." zhèng tǐng dào:" dú shé shì shǒu, zhuàng shì jiě wàn, yīng xióng zuò shì, bù gù xiǎo míng xiǎo yì. jīn tān néng róng zhī xū míng, shòu zhū yí zhī shí huò, hái kǒng shì qí wú jí." fáng yàn zǎo dào:" dí sī tú chí yí bù jué, míng gōng dé yǒu jīn rì míng gōng yì rú cǐ chí yí, bì wèi suǒ xiān. míng gōng dà yì, yǐ wéi tā cū rén, bù shàn móu rén. bù zhī cū rén, dǎn dà shǒu hěn, zuò shì zuì dú." lǐ mì dào:" zhū jūn zhè děng shàn wèi wǒ móu, xū chū wàn quán."
一日,翟让把个新归附李密的鄙陵刺史崔世枢,要他的钱,将来回了。李密来取不放。元帅府记室刑义期,叫他来下棋,到迟,杖了八十。房彦藻破汝南回,翟让问他要金宝道:“你怎只与魏公不与我?魏公是我立的,后边事未可知。”因此房彦藻、刑义期,同司马郑颧,劝李密剪除翟让,李密道:“想我当初,实亏他脱免大祸,是我功臣;今遽然图害,人不知他暴戾,反道我背义嫉贤,人不平我,这断然不可。”忽又想:“翟让是个汉子,但恐久后被他手下人扛帮坏了,也是肘腋之患。”郑颋道:“毒蛇螫手,壮士解腕,英雄作事,不顾小名小义。今贪能容之虚名,受诛夷之实祸,还恐噬脐无及。”房彦藻道:“翟司徒迟疑不决,明公得有今日;明公亦如此迟疑,必为所先。明公大意,以为他粗人,不善谋人。不知粗人,胆大手狠,作事最毒。”李密道:“诸君这等善为我谋,须出万全。”
cì rì lǐ mì zhì jiǔ, qǐng dí ràng bìng dí hóng dí hóu péi rén jī hǎo xiào dé tóng yàn, lǐ mì fù fù jiàng shì, xū dōu chū yíng wài cì hou, zhǐ liú jǐ gè zài cǐ fú yì. zhòng rén dōu tuì, zhǐ shèng fáng yàn zǎo zhèng tǐng shù rén. chén shè jiǔ xí, dí ràng sī mǎ fǔ wáng rú xìn yǔ zuǒ yòu hái zài, fáng yàn zǎo xiàng qián bǐng dào:" tiān hán, sī tú hù cóng, qǐng yǔ kào shǎng." lǐ mì dào:" kě bèi yǔ jiǔ shí." zuǒ yòu hái wèi gǎn qù, dí ràng dào:" yuán shuài jì yǒu kào shǎng, nǐ děng kě qù guān lǐng." zhòng rén kòu xiè ér chū, zhǐ yǒu lǐ mì huī xià zhuàng shì cài jiàn dé, dài dāo zhàn lì. xián huà zhī shí, lǐ mì dào:" jìn lái de jǐ zhāng hǎo gōng, kě yǐ bǎi fā bǎi zhòng." jiào qǔ lái sòng yǔ liè wèi kàn. xiān sòng yǔ dí ràng, dào shì bā shí gōng. dí ràng dào:" zhǐ yǒu liù shí, wǒ shì yī kāi." lí zuò chě yí gè mǎn yuè, gōng cái mǎn, zǎo bèi cài jiàn dé bá chū dāo, zhào nǎo hòu pī dào zài dì, hǒu shēng rú niú, kě lián bǎi zhàn yīng xióng, qǐng kè mìng xiāo sān chǐ! shí dān xióng xìn xú mào gōng qí guó yuǎn lǐ rú guī bǐng yuán zhēn wǔ rén, zài jiǎ sī mǎ shǔ zhōng fù yàn huì, zhèng zài xián bēi tán xiào zhī shí, zhī jiàn xiǎo xiào jìn lái bào dào:" sī tú dí yé, bèi yuán shuài kǎn le." xióng xìn jiàn shuō, chī le yī jīng, yì zhī bēi zi luò zài dì shàng dào:" zhè shì shén me yuán gù! jiù shì tā xìng zi bào lì, yě gāi kuān shù tā, xiǎng dāng chū tóng zài wǎ gǎng qǐ yì zhī shí, qǐ zhī yǒu jīn rì?" bǐng yuán zhēn dào:" zì gǔ shuō liǎng xióng bù bìng qī, cǐ shì wǒ jiǔ yǐ liào qí bì yǒu." xú mào gōng dào:" mù qián jǔ shì zhī rén, nà gè rèn zì jǐ shì cí de? zhǐ kě xī." lǐ rú guī dào:" kě xī nà gè?" mào gōng dào:" bù kě xī dí xiōng, zhǐ kě xī lǐ dà gē." jiǎ rùn fǔ diǎn tóu huì yì.
次日李密置酒,请翟让并翟宏、翟侯、裴仁基、郝孝德同宴,李密咐咐将士,须都出营外伺候,只留几个在此服役。众人都退,只剩房彦藻、郑颋数人。陈设酒席,翟让司马府王儒信与左右还在,房彦藻向前禀道:“天寒,司徒扈从,请与犒赏。”李密道:“可倍与酒食。”左右还未敢去,翟让道:“元帅既有犒赏,你等可去关领。”众人叩谢而出,只有李密麾下壮士蔡建德,带刀站立。闲话之时,李密道:“近来得几张好弓,可以百发百中。”叫取来送与列位看。先送与翟让,道是八石弓。翟让道:“只有六石,我试一开。”离坐扯一个满月,弓才满,早被蔡建德拔出刀,照脑后劈倒在地,吼声如牛,可怜百战英雄,顷刻命消三尺!时单雄信、徐懋功、齐国远、李如珪、邴元真五人,在贾司马署中赴宴会,正在衔杯谈笑之时,只见小校进来报道:“司徒翟爷,被元帅砍了。”雄信见说,吃了一惊,一只杯子落在地上道:“这是什么缘故!就是他性子暴戾,也该宽恕他,想当初同在瓦岗起义之时,岂知有今日?”邴元真道:“自古说两雄不并栖,此事我久已料其必有。”徐懋功道:“目前举事之人,那个认自己是雌的?只可惜。”李如珪道:“可惜那个?”懋功道:“不可惜翟兄,只可惜李大哥。”贾润甫点头会意。
zhèng zài yì lùn zhī shí, jiàn shǒu xià jìn lái shuō:" wài biān yǒu yī gù rén, shuō shì yào huì lǐ yé de." lǐ rú guī zǒu chū qù, xié zhe yí ge rén de shǒu lái, shuō dào:" dān èr gē, yòu shì yí gè bù rèn de de zài zhè lǐ." xióng xìn qǐ shēn yī rèn, yuán lái shì dù rú huì, dà jiā tōng míng xù lǐ guò le. dù rú huì duì xú mào gōng dào:" jiǔ yǎng xú xiōng dà cái, wú yóu shí jīng, jīn rì yī jiàn, zú wèi píng shēng." xú mào gōng dào:" dì qián wǎng zhài zhōng wù liú wén jìng xiōng, shèng chēng wú xiōng wén zhāng jīng jì, cái shí mǐn dá, shì suǒ hǎn yǒu. jīn rì dào cǐ, dì dāng tuì bì sān shè yǐ!" xióng xìn dào:" kè míng xiōng, hái shì zhuō zhōu zhāng gōng jǐn chù huì zhe, zhí zhì rú jīn, bù dé xiāng wù, shǐ dì bèi shí cháng xiǎng niàn. jīn rì shén fēng chuī dé dào cǐ?" dù rú huì dào:" dì ǒu rán zài cǐ jīng guò, yào huì shū bǎo xiōng bù xiǎng tā lǐng bīng lí yáng qù le. yīn dǎ tīng rú guī xiōng zài zhè lǐ, gù cǐ lái wàng wàng, nà xiǎo de dān èr gē yǔ zhū wèi xián háo, duō zài zhè lǐ. suǒ yǐ wèi gōng bù duō jǐ shí, gàn chū zhè bān dà shì yè lái, jiāng lái lín gé gōng xūn, dōu bèi zhū xiōng zhàn jǐn le." dān xióng xìn kuì rán cháng tàn dào:" rén shì fǒu tài, fǎn fù wú cháng, shuō shén lín gé gōng xūn. wén xiōng chū shì suí jiā, wèi wēn chéng wèi, wèi hé shì bèi chù?" rú huì dào:" sì fāng rǎo rǎng zhī qiū, liàn cǐ shēng dǒu zhī fèng, bèi jiān lì zuò mǎ niú, qǐ chéng dà qì zhī rén?" dà jiā yòu shuō le xiē xián huà, cí bié qǐ shēn.
正在议论之时,见手下进来说:“外边有一故人,说是要会李爷的。”李如珪走出去,携着一个人的手来,说道:“单二哥,又是一个不认得的在这里。”雄信起身一认,原来是杜如晦,大家通名叙礼过了。杜如晦对徐懋功道:“久仰徐兄大才,无由识荆,今日一见,足慰平生。”徐懋功道:“弟前往寨中晤刘文静兄,盛称吾兄文章经济,才识敏达,世所罕有。今日到此,弟当退避三舍矣!”雄信道:“克明兄,还是涿州张公谨处会着,直至如今,不得相晤,使弟辈时常想念。今日甚风吹得到此?”杜如晦道:“弟偶然在此经过,要会叔宝兄;不想他领兵黎阳去了。因打听如珪兄在这里,故此来望望,那晓得单二哥与诸位贤豪,多在这里。所以魏公不多几时,干出这般大事业来,将来麟阁功勋,都被诸兄占尽了。”单雄信喟然长叹道:“人事否泰,反复无常,说甚麟阁功勋。闻兄出仕隋家,为温城尉,为何事被黜?”如晦道:“四方扰攘之秋,恋此升斗之俸,被奸吏作马牛,岂成大器之人?”大家又说了些闲话,辞别起身。
lǐ rú guī lā dù rú huì qí guó yuǎn dào zì yù, shè jiǔ yáo xì zhuó. dù rú huì dào:" dì gāng cái zài shuài fǔ mén shǒu jīng guò, jiàn rén duō shēng zá, bù zhī yǒu hé shì?" qí guó yuǎn kǒu zhí shuō dào:" méi shén me dà shì, bù guò shuài fǔ shā le yí ge rén." dù rú huì dào:" shā le shén rén?" lǐ rú guī zhǐ de jiāng lǐ mì yǔ dí ràng bù mù, yǐ zhì jīn rì shā hài." dāng chū zài wǎ gǎng shí, lǐ xuán suì dān èr gē dì yǔ qí xiōng, dōu shì dí dà gē qǐng lái, nòng chéng yí kuài, jīn tiān tīng jiàn tā zhè gè jié jú, zhòng rén xīn lǐ duō yǒu xiē bù zì zài." dù rú huì dào:" guài dào shì cái xióng xìn yán sè cǎn dàn, jiàn dì jué de lěng luò, dì dào tā zuò le guān le, yǐ cǐ gǎi cháng, bù yì yǒu xiē shì zài xīn ruò rán xuán suì zuò shì, jīn yǔ xī yì, tài jué rěn xīn. zhū xiōng kě yún shàng wèi dé suǒ, yóu zài jǐ shàng zhī nèi." qí guó yuǎn dào:" wǒ men liǎng gè xiōng dì, yòu méi yǒu jiā juàn qiān dài, guāng zhe liǎng gè shēn zi, yǒu hǎo de suǒ zài, zǒu tā niáng, guǎn tā men shén me niǎo zhàng!" dù rú huì dào:" yǒu biàn yǒu gè suǒ zài, dàn kǒng èr xiōng bù kěn qù." èr rén qí wèn:" shì hé suǒ zài?" dù rú huì dào:" dì jīn chūn zài jìn yáng liú wén jìng shǔ zhōng, huì jiàn chái sì chāng, yǔ dì xiāng qīn mì, shuō qǐ shū bǎo yǔ èr xiōng, dāng nián zài cháng ān kàn dēng, háo shuǎng yīng xióng, shèn shì jiǎng shǎng. xiǎo de èr xiōng xiào jù shān lín, tuō dì lái mì fǎng. jí rì tā lìng yuè táng gōng yù jǔ dà shì, yào jiè zhòng zhū xiōng, bù yì shū bǎo zhèng tì xuán suì yú gōng èr xiōng tǎng cǐ dì bù shì yì, kě tóng dì qù jiàn chái xiōng tǎng dé shì chéng, yì dāng gòng yǔ fù guì. kuàng tā jiù zǐ lǐ shì mín, kuān rén dà dù, lǐ xián xià shì, xiōng děng shì jiù jiāo, zì dāng lìng yǎn xiāng dài." qí guó yuǎn dào:" wǒ shì bù qù de, zài bié rén xiàng xià qǔ qì, bù rú zài shān zhài lǐ zuò qiáng dào kuài huó."
李如珪拉杜如晦、齐国远到自寓,设酒肴细酌。杜如晦道:“弟刚才在帅府门首经过,见人多声杂,不知有何事?”齐国远口直说道:“没什么大事,不过帅府杀了一个人。”杜如晦道:“杀了甚人?”李如珪只得将李密与翟让不睦,以至今日杀害。“当初在瓦岗时,李玄邃、单二哥、弟与齐兄,都是翟大哥请来,弄成一块,今天听见他这个结局,众人心里多有些不自在。”杜如晦道:“怪道适才雄信颜色惨淡,见弟觉得冷落,弟道他做了官了,以此改常,不意有些事在心;若然玄邃作事,今与昔异,太觉忍心。诸兄可云尚未得所,犹在几上之内。”齐国远道:“我们两个兄弟,又没有家眷牵带,光着两个身子,有好的所在,走他娘,管他们什么鸟帐!”杜如晦道:“有便有个所在,但恐二兄不肯去。”二人齐问:“是何所在?”杜如晦道:“弟今春在晋阳刘文静署中,会见柴嗣昌,与弟相亲密,说起叔宝与二兄,当年在长安看灯,豪爽英雄,甚是奖赏。晓得二兄啸聚山林,托弟来密访。即日他令岳唐公欲举大事,要借重诸兄,不意叔宝正替玄邃于功;二兄倘此地不适意,可同弟去见柴兄;倘得事成,亦当共与富贵。况他舅子李世民,宽仁大度,礼贤下士,兄等是旧交,自当另眼相待。”齐国远道:“我是不去的,在别人项下取气,不如在山寨里做强盗快活。”
zhèng shuō, mò dì lǐ yī rén chuǎng jìn lái, bǎ dù rú huì dāng xiōng niǔ zhù, shuō dào:" hǎo ya, nǐ yào tì bié rén jiā zuò shì, zài zhè lǐ lái dǎ hé rén qù, chě nǐ dào shuài fǔ lǐ qù chū shǒu!" dù rú huì xià dé yán sè dùn yì, qí guó yuǎn jiàn shì hǎo xiào dé, biàn dào:" bù hǎo le, dà jiā sī bìng le bà!" máng yào bá dāo xiāng xiàng. hǎo xiào dé fàng le shǒu, hā hā dà xiào dào:" bú yào èr xiōng zháo jí, gāng cái suǒ yán, dì jǐn tīng zhī. dì xīn yì yǔ èr xiōng xiāng tóng, ruò néng qiè dài, shēng sǐ bù wàng. dì qián rì tīng jiàn wèi xuán chéng shuō, tú yù xú hóng kè xiōng, shuō zhēn zhǔ yǐ zài tài yuán, xuán suì chéng dé shén shì. rú jīn zhè yàng jǔ dòng, dí xiōng shàng rú cǐ, wǒ bèi zhēn rú bì xǐ yǐ!" lǐ rú guī dào:" hǎo xiōng yì lùn shuǎng kuài, dàn wǒ men zěn yàng gè qù fǎ?" hǎo xiào dé dào:" zhè gè bù nán. gāng cái shào mǎ lái bào, shuō wáng shì chōng lǐng bīng dào luò běi, wèi gōng míng rì bì yào fā bīng, dào nà shí èr xiōng bú yào guǎn tā chéng bài, lǐng le yī zhī bīng, jìng tóu zōu xiàn qù, nà gè lái zhuī nǐ?" lǐ rú guī dào:" miào." hǎo xiào dé wèn dù rú huì dào:" xiōng cǐ qù jiāng yù hé wǎng?" rú huì dào:" cǐ kè guī yù, míng rì yī zǎo dòng shēn, jí wǎng jǐng yáng qù yǐ!" xiào dé yòu wèn dào:" zūn yù xià hé chǔ?" rú huì dào:" nán mén wài xú hán huī jiā." xiào dé gǒng yī gǒng shǒu jìng zì qù le. dù rú huì jiàn xiào dé cí qù, xīn zhōng hú yí, yǔ qí lǐ èr rén dīng níng le jǐ jù, yě biàn cí bié chū mén. bǐ jí rú huì dào yù shí, hǎo xiào dé suí le liǎng gè bàn dāng, zǎo xiān dào le xú jiā diàn lǐ le. dù rú huì jiàn hǎo xiào dé ān mǎ xíng náng qí bèi, bù shèng guài yì dào:" xiōng hé yù qù zhī sù?" hǎo xiào dé dào:" wèi gōng xìng duō yí cāi, chí zé yǒu biàn. dì zhī shuài fǔ yǒu zhǐ, míng rì wǔ gǔ qí jiāng, jiù yào fā bīng le, cǐ kè wǎng tóu lǐ zǒu qù wèi tuǒ." dà jiā zài diàn yòng le yè shàn, shōu shí shàng lù, wǎng jìn yáng jìn fā.
正说,蓦地里一人闯进来,把杜如晦当胸扭住,说道:“好呀,你要替别人家做事,在这里来打合人去,扯你到帅府里去出首!”杜如晦吓得颜色顿异,齐国远见是郝孝德,便道:“不好了,大家厮并了罢!”忙要拔刀相向。郝孝德放了手,哈哈大笑道:“不要二兄着急,刚才所言,弟尽听知。弟心亦与二兄相同,若能挈带,生死不忘。弟前日听见魏玄成说,途遇徐洪客兄,说真主已在太原,玄邃成得甚事。如今这样举动,翟兄尚如此,我辈真如敝屣矣!”李如珪道:“郝兄议论爽快,但我们怎样个去法?”郝孝德道:“这个不难。刚才哨马来报,说王世充领兵到洛北,魏公明日必要发兵,到那时二兄不要管他成败,领了一支兵,竟投邹县去,那个来追你?”李如珪道:“妙。”郝孝德问杜如晦道:“兄此去将欲何往?”如晦道:“此刻归寓,明日一早动身,即往景阳去矣!”孝德又问道:“尊寓下何处?”如晦道:“南门外徐涵晖家。”孝德拱一拱手竟自去了。杜如晦见孝德辞去,心中狐疑,与齐、李二人叮咛了几句,也便辞别出门。比及如晦到寓时,郝孝德随了两个伴当,早先到了徐家店里了。杜如晦见郝孝德鞍马行囊齐备,不胜怪异道:“兄何欲去之速?”郝孝德道:“魏公性多疑猜,迟则有变。弟知帅府有旨,明日五鼓齐将,就要发兵了,此刻往头里走去为妥。”大家在店用了夜膳,收拾上路,往晋阳进发。
xíng le jǐ rì, lái dào shuò zhōu wǔ yáng cūn dì fāng, yí gè dà cūn luò lǐ. shí zhí zhòng dōng, xuě huā piāo piāo, jiàn shù yǐng lǐ yí gè jiǔ lián tiāo chū. hǎo xiào dé dào:" kè míng xiōng, wǒ men zhè lǐ chī sān bēi jiǔ zài zǒu rú hé?" dù rú huì dào:" shǐ de." dào le diàn mén shǒu, liǎng rén xià mǎ jìn diàn zuò dìng. diàn jiā pěng shàng jiǔ yáo. chī le xiē miàn bǐng hé huǒ jiǔ, ěr biān zhǐ tīng dé dīng dīng dāng dāng, qiāo chuí shēng xiǎng liǎng rén bǎ shēng kǒu zài nà li shàng liào, zhuǎn guò wān tóu, zhī jiàn dà shù xià yī ge dà tiě zuō fang, sān sì gè rén dōu zài nà li rè hōng hōng dǎ tiě. shù dǐ xià yī zhāng zhuō zi, bǎi zhe yī pán niú ròu, yī pán zhì é, yī pán mó mó. miàn nán bǎn dèng shàng, zuò zhe yī dà hàn, shēn cháng jiǔ chǐ, bǎng kuò èr tíng, mǎn bù hú xū, miàn rú tiě sè, mù ruò lǎng xīng, wēi fēng lǐn lǐn, qì yǔ áng áng. zuǒ yòu zuò zhe liǎng gè rén, yī rén zhí zhuó hú, yī rén pěng zhe wǎn, mǎn mǎn de zhēn shàng, fèng yǔ dà hàn. nà dà hàn yě bù tuī cí, dà jǔ dà jué, páng ruò wú rén. yī lián chī le shí lái wǎn jiǔ, hū xiān rán dà xiào dào:" rén jiā jiè zhài, xiàng fù hù nuó yí, nǐ èr xiōng fǎn yào qióng rén suǒ qǔ rén jiā jiè zhài, shì zhài zhǔ xiě wén quàn yuē, nǐ èr xiōng fǎn yào fàng zhǔ shū tiē qì, qǐ bú shì guài shì?" yòu shǒu nà rén shuō dào:" yòu bú yào xiōng yī lí yín zi, zhǐ qiú yí gè tiě zǐ, biàn jiù le wǒ de xìng mìng le." rú fēi yòu zhēn shàng jiǔ lái. nà dà hàn dào:" jì rú cǐ shuō, kuài qǔ zhǐ bǐ lái, dài wǒ xiě le zài chī jiǔ, shěng de chī zuì le jiǔ, xiě dé bù hǎo." èr rén jiàn shuō, máng xiàng xiōng qián qǔ chū yī fú hóng jiān lái, yī rén jìn wū lǐ qǔ bǐ yàn, fàng zài zhuō shàng. yòu shǒu nà rén, biàn kē xià tou qù. nà dà hàn dào:" mò bài mò bài, dài wǒ xiě jiù shì." ná qǐ bǐ lái, biàn dào:" jiào wǒ zěn yàng xiě, kuài niàn chū lái!" nà liǎng gè dào:" zhǐ xiě shàng yù chí gōng zhī qǔ kù yín wǔ bǎi liǎng zhèng, dà yè shí èr nián shí yī yuè èr rì piào gěi." dà hàn tí qǐ bǐ lái, rú mìng zhí shū wán le, bǎ bǐ zhì zhuō shàng, yòu hā hā dà xiào, ná qǐ jiǔ lái, yī yǐn ér jìn, yě bù xiè shēng, jìng duó jìn duì mén zuō fang lǐ qù le. yòu qù shōu shí le bēi pán, mǎn miàn xīn xǐ, xiàng dōng ér xíng. dù rú huì qū jìn qián jǔ shǒu wèn dào:" èr xiōng zhǎng, fāng cái nà gè dà hàn, shì hé děng yàng rén, èr xiōng zhè bān jìng tā?" yí gè dá dào:" tā xìng yù chí míng gōng, zì jìng dé, mǎ yì rén shì. tā yǒu èr sān qiān jīn lǚ lì, néng shǐ yī gēn hún tiě dān biān, yě céng dú guò shī shū, wèi le kǎo shì bù dì, jiàn sì fāng rǎo rǎng, bù kěn qīng shēn chū shì. tā zǔ shàng yuán shì gè tiě zuō fang, yīn xián zhù zài jiā, kāi zhè zuō fang guò huó." dù rú huì dào:" gāng cái èr xiōng qiú tā tiē ér, zuò shén me?" èr rén dào:" zhè gè huà cháng, bù biàn gào sù, qǐng bié le." dù rú huì jiàn zhè yī tiáo hǎo hàn, shàng wú rén yòng tā, yào xiǎng zhù zài zhè gè cūn lǐ, pán huán jǐ rì, jié shí tā jiàn yú táng gōng. wú nài hǎo xiào dé cuī cù shàng lù, yòu jiàn bàn dāng qiān zhe shēng kǒu lái xún, zhǐ de shàng mǎ, xīn zhōng yǒu yí gè yù chí gōng bà le. zhèng shì:
行了几日,来到朔州舞阳村地方,一个大村落里。时值仲冬,雪花飘飘,见树影里一个酒帘挑出。郝孝德道:“克明兄,我们这里吃三杯酒再走如何?”杜如晦道:“使得。”到了店门首,两人下马进店坐定。店家捧上酒肴。吃了些面饼和火酒,耳边只听得叮叮当当,敲捶声响;两人把牲口在那里上料,转过湾头,只见大树下一个大铁作坊,三四个人都在那里热烘烘打铁。树底下一张桌子,摆着一盘牛肉,一盘炙鹅,一盘馍馍。面南板凳上,坐着一大汉,身长九尺,膀阔二停,满部胡须,面如铁色,目若朗星,威风凛凛,气宇昂昂。左右坐着两个人,一人执着壶,一人捧着碗,满满的斟上,奉与大汉。那大汉也不推辞,大咀大嚼,旁若无人。一连吃了十来碗酒,忽掀髯大笑道:“人家借债,向富户挪移,你二兄反要穷人索取;人家借债,是债主写文券约,你二兄反要放主书帖契,岂不是怪事?”右手那人说道:“又不要兄一厘银子,只求一个帖子,便救了我的性命了。”如飞又斟上酒来。那大汉道:“既如此说,快取纸笔来,待我写了再吃酒,省得吃醉了酒,写得不好。”二人见说,忙向胸前取出一幅红笺来,一人进屋里取笔砚,放在桌上。右手那人,便磕下头去。那大汉道:“莫拜莫拜,待我写就是。”拿起笔来,便道:“叫我怎样写,快念出来!”那两个道:“只写上尉迟恭支取库银五百两正,大业十二年十一月二日票给。”大汉题起笔来,如命直书完了,把笔掷桌上,又哈哈大笑,拿起酒来,一饮而尽,也不谢声,竟踱进对门作坊里去了。又去收拾了杯盘,满面欣喜,向东而行。杜如晦趋近前举手问道:“二兄长,方才那个大汉,是何等样人,二兄这般敬他?”一个答道:“他姓尉迟名恭,字敬德,马邑人氏。他有二三千斤膂力,能使一根浑铁单鞭,也曾读过诗书,为了考试不第,见四方扰攘,不肯轻身出仕。他祖上原是个铁作坊,因闲住在家,开这作坊过活。”杜如晦道:“刚才二兄求他帖儿,做什么?”二人道:“这个话长,不便告诉,请别了。”杜如晦见这一条好汉,尚无人用他,要想住在这个村里,盘桓几日,结识他荐于唐公。无奈郝孝德催促上路,又见伴当牵着牲口来寻,只得上马,心中有一个尉迟恭罢了。正是:
dàn shí yīng xióng miàn, xiāng kàn niàn bù wàng.
但识英雄面,相看念不忘。
rú jīn què shuō táng gōng lǐ yuān, zì cóng chù wǔ suí zhǔ, kuī de nà nǚ xù chái shào, bù xī zhēn zhū bǎo wán, jié jiāo le suí zhǔ yī bān nìng chén, yíng qiú dào tài yuán lái zhǐ qiú miǎn huò, nà yǒu xīn tú tiān xià. tā yǒu sì gè ér zi: zhǎng de jiào zuò jiàn chéng, shì gè xún cháng gōng zǐ, xiān yī jùn mǎ, dān jiǔ yú sè sān zi xuán bà, zǎo zú sì zǐ yuán jí, jí shì jī móu jiǎo huá, què yě bù shì bà wáng zhī cái zhǐ yǒu cì yú shì mín, shì zài yǒng fú sì shēng xià de, nián sì suì shí, yǒu shū shēng jiàn ér yì zhī yuē:" lóng fèng zhī zī, tiān rì zhī biǎo, nián zhì ruò guàn, bì néng jì shì ān mín." yán bì ér qù. táng gōng jù qí yǔ xiè, shǐ rén yù zhuī shā zhī, ér bù zhī qí suǒ wǎng, yīn yǐ wéi shén, cǎi qí yǔ, míng yuē shì mín. zì xiǎo cōng míng tiān zòng, shí liàng yì rén. jiàng mén zhī zǐ, bīng shū wǔ yì, zì shì cháng shì gèng xǐ de shì shū shǐ, hǎo de shì jié jiāo. gōng zǐ jiā bù nán huī jīn rú tǔ, tā zhǐ shì jiāng lái jié kè, qīng cái hǎo shì zhī míng, yuǎn jìn gòng wén. zuì xiāng yǔ de yí gè shì wǔ gōng rén shì, xìng liú míng wén jìng, xiàn wèi jìn yáng lìng. cǐ rén bǎo yǒu zhì móu, cái jiān wén wǔ. yòu yǒu chí yáng liú hóng jī, qī zú zhǎng sūn shùn dé, dōu shì wǔ yǒng jué lún, bù shì rú jīn wán wà zhī zǐ, jiàn tiān xià huāng huāng, shì zhēn zhǔ zhī zī, sī zì yǐ hàn gāo zì mìng. huì lǐ mì fǎn, liú wén jìng yīn zuò lǐ mì yīn shǔ, xì tài yuán yù, shì mín sī rù yù zhōng shì zhī. wén jìng xǐ, yǐ yán tiāo zhī dào:" jīn tiān xià dà luàn, fēi tāng wǔ gāo guāng zhī cái, bù néng dìng yě." shì mín dào:" ān zhī qí wú rén, dàn bù shí rén ěr. wǒ lái kàn rǔ zhě, fēi bǐ ér nǚ zǐ zhī qíng, yǐ niàn dào xiāng gé, yù yǔ jūn jì yì dà shì ěr." wén jìng dào:" jīn suí zhǔ xún xìng jiāng huái, bīng tián hé luò, lǐ mì wéi dōng zhě, dào zéi fú jié, dà lián zhōu xiàn, xiǎo zǔ shān zé, dài yǐ wàn shù. dāng cǐ zhī jì, yǒu zhēn zhǔ qū ér yòng zhī, tóu jī gòu huì, zhèn bì yī hū, sì hǎi bù nán dìng yǐ. jīn tài yuán bǎi xìng jiē bì dào rù yú chéng nèi, wén jìng wèi lìng shù nián, shú shí háo jié zhī shì, yī dàn shōu jí, kě de shù shí wàn rén jiā yǐ zūn gōng suǒ zhǎng zhī bīng, fù jiā shù wàn, yī lìng zhī xià, shuí bù yuàn cóng? yǐ cǐ chéng xū rù guān, hào lìng tiān xià, jí guò bàn zǎi, dì yè chéng yǐ!" shì mín xiào dào:" jūn yán zhèng hé wǒ yì." nǎi yīn bù shǔ kè bīn, xùn liàn shì zú, cì biàn jí jǔ. guò yuè yú, wén jìng dé tuō yú yù. shì mín jiāng fā, kǒng fù bù cóng, yǔ wén jìng jì yì. wén jìng dào:" zūn gōng sù yǔ jìn yáng gōng jiān péi jì xiāng hòu, wú yán bù cóng, jī qí xíng shì, fēi cǐ rén bù kě." shì mín xiǎng cǐ shì bù hǎo chū kǒu yāng tā, xiǎo de péi jì hǎo chī jiǔ dǔ qián, biàn cóng zhè jiā dǎ rù, yǔ tā xiāng hǎo. jí chū qián shù wàn, zhǔ lóng shān lìng gāo bīn lián yǔ jì bó, yáng shū bù shèng. hòu jì zhī shì shì mín lái yì, dà xǐ, yǔ shì mín yì qīn mì. shì mín suì yǐ qíng gào zhī. jì kǎi rán xǔ nuò dào:" shì jǐn zài wǒ." dàn xī sī xiǎng, hū dé yī jì, jìng rù jìn yáng gōng lái. zhèng zhí zhāng yǐn èr fēi zài qìng yún tíng qián shǎng wán là méi, jiàn péi jì zhì, wèn dào:" rǔ zì hé lái!" péi jì dào:" chén lái yì yù zhé huā yǐ lè ěr." zhāng fū rén xiào dào:" huā nǎi fū rén suǒ dài, yú rǔ hé shì?" péi jì dào:" fū rén yǐ wéi nán zǐ bù dé dài hū? ài yù zhī xīn, rén jiē yǒu zhī dàn huā suī hǎo, zhǐ kě xián wán yǐ gōng fěn shì, yī bù dé rén de jì mò, yù bù dé rén de huàn nàn." yǐn fū rén xiào dào:" rǔ qiě shuō yī dé jì mò, yù dé huàn nàn de shì hé shì?" péi jì dào:" suí shì huāng luàn, zhǔ shàng xún xìng jiāng dū, lè ér wàng fǎn dài zhǔ yòu xiǎo, guó zhōng wú zhǔ, sì fāng qún xióng jìng qǐ, chēng gū dào guǎ zhě shén duō. jìn bào mǎ yì xiào wèi liú wǔ zhōu jù fén yáng gōng, chēng wéi kè hán, shèn shì lì hài. fén yáng yǔ tài yuán bù yuǎn, tǎng bīng zhì cǐ, shuí néng yù zhī? chén suī wèi fù shǒu, zhì wēi lì ruò, nán bǎo quán qū, rǔ děng hé yǐ dé ān?" èr fēi jīng dào:" shì cǐ nài hé? guǒ rú suǒ yán, wú zǐ mèi xiū yǐ!" péi jì yòu dào:" jīn chén yǒu yī jì, yǔ fū rén shāng yì, bù wéi kě yǐ bǎo quán, bìng sòng yī tào fù guì." yǐn fū rén dào:" fù guì ān gǎn zhǐ wàng, zhǐ qiú miǎn huò zú yǐ!" péi jì dào:" liú shǒu lǐ yuān, rén mǎ shù wàn, qí yú shì mín, yīng xióng wú dí, jié nà sì fāng háo jié, yào jǔ dà shì, kǒng yuān bù cóng, wèi gǎn qīng dòng wǒ liào tiān xià bù rì dìng guī cǐ rén. rǔ èr rén yǒng chù lí gōng, zhōng xiāo jì mò yǐ yǒu nián yǐ, hé bù chéng cǐ jī huì, shì shì yú yuān, kě yǐ wéi huò wèi fú, fēi pín jí hòu, fù guì wú bǐ, qǐ bù wéi měi?" zhāng fū rén dào:" xiàng jiàn táng gōng, jiǔ huái cǐ zhì zhǐ shì zǐ mèi bù hǎo yǔ rǔ qǐ kǒu, dàn kǒng táng gōng bǐng zhōng jiàn jù, shì xiè wú chéng nài hé?" bēi jì dào:" zhǐ huàn èr fū rén xīn bù jiān ěr, jiān zé hé chóu bù chéng zāi!" èr fū rén jiàn shuō, yī shí xiào zhú yán kāi dào:" ruò dé shì chéng, jūn zhī shēn sī, wú zǐ mèi zhōng shēn bù wàng dàn bù zhī jì jiāng ān zài?" péi jì xiàng èr fū rén fù ěr dào:" zhǐ xū rú cǐ ér xíng, hé huàn bù cóng?" èr fū rén diǎn tóu wěi wěi.
如今却说唐公李渊,自从触忤隋主,亏得那女婿柴绍,不惜珍珠宝玩,结交了隋主一班佞臣,营求到太原来;只求免祸,那有心图天下。他有四个儿子:长的叫做建成,是个寻常公子,鲜衣骏马,耽酒渔色;三子玄霸,早卒;四子元吉,极是机谋狡猾,却也不似霸王之才;只有次于世民,是在永福寺生下的,年四岁时,有书生见而异之曰:“龙凤之姿,天日之表,年至弱冠,必能济世安民。”言毕而去。唐公惧其语泄,使人欲追杀之,而不知其所往,因以为神,采其语,名曰世民。自小聪明天纵,识量异人。将门之子,兵书武艺,自是常事;更喜的是书史,好的是结交。公子家不难挥金如土,他只是将来结客,轻财好士之名,远近共闻。最相与的一个是武功人氏,姓刘名文静,现为晋阳令。此人饱有智谋,才兼文武。又有池阳刘弘基,妻族长孙顺德,都是武勇绝伦,不似如今纨袜之子,见天下荒荒,是真主之资,私自以汉高自命。会李密反,刘文静因坐李密姻属,系太原狱,世民私入狱中视之。文静喜,以言挑之道:“今天下大乱,非汤武高光之才,不能定也。”世民道:“安知其无人,但不识人耳。我来看汝者,非比儿女子之情,以念道相革,欲与君计议大事耳。”文静道:“今隋主巡幸江淮,兵填河洛,李密围东者,盗贼蜉结,大连州县,小阻山泽,殆以万数。当此之际,有真主驱而用之,投机构会,振臂一呼,四海不难定矣。今太原百姓皆避盗入于城内,文静为令数年,熟识豪杰之士,一旦收集,可得数十万人;加以尊公所掌之兵,复加数万,一令之下,谁不愿从?以此乘虚入关,号令天下,及过半载,帝业成矣!”世民笑道:“君言正合我意。”乃阴部署客宾,训练士卒,伺便即举。过月余,文静得脱于狱。世民将发,恐父不从,与文静计议。文静道:“尊公素与晋阳宫监裴寂相厚,无言不从,激其行事,非此人不可。”世民想此事不好出口央他,晓得裴寂好吃酒赌钱,便从这家打入,与他相好。即出钱数万,嘱龙山令高斌廉与寂博,佯输不胜。后寂知是世民来意,大喜,与世民亦亲密。世民遂以情告之。寂慨然许诺道:“事尽在我。”旦夕思想,忽得一计,径入晋阳宫来。正值张、尹二妃在庆云亭前赏玩腊梅,见裴寂至,问道:“汝自何来!”裴寂道:“臣来亦欲折花以乐耳。”张夫人笑道:“花乃夫人所戴,于汝何事?”裴寂道:“夫人以为男子不得戴乎?爱欲之心,人皆有之;但花虽好,止可闲玩以供粉饰,医不得人的寂寞,御不得人的患难。”尹夫人笑道:“汝且说医得寂寞,御得患难的是何事?”裴寂道:“隋室荒乱,主上巡幸江都,乐而忘返;代主幼小,国中无主,四方群雄竞起,称孤道寡者甚多。近报马邑校尉刘武周据汾阳宫,称为可汗,甚是利害。汾阳与太原不远,倘兵至此,谁能御之?臣虽为副守,智微力弱,难保全躯,汝等何以得安?”二妃惊道:“似此奈何?果如所言,吾姊妹休矣!”裴寂又道:“今臣有一计,与夫人商议,不惟可以保全,并送一套富贵。”尹夫人道:“富贵安敢指望,只求免祸足矣!”裴寂道:“留守李渊,人马数万,其于世民,英雄无敌,结纳四方豪杰,要举大事,恐渊不从,未敢轻动;我料天下不日定归此人。汝二人永处离宫,终宵寂寞已有年矣,何不乘此机会,侍事于渊,可以围祸为福,非嫔即后,富贵无比,岂不为美?”张夫人道:“向见唐公,久怀此志;只是姊妹不好与汝启口,但恐唐公秉忠见拒,事泄无成奈何?”悲寂道:“只患二夫人心不坚耳,坚则何愁不成哉!”二夫人见说,一时笑逐颜开道:“若得事成,君之深思,吾姊妹终身不忘;但不知计将安在?”裴寂向二夫人附耳道:“只须如此而行,何患不从?”二夫人点头唯唯。
cì rì, péi jì shè xí jìn yáng gōng, chāi rén lái qǐng táng gōng, shǎo kè jí zhì. èr rén xiāng jiàn, rù xí zuò dìng, péi jì bìng bù tí qǐ shì mín zhī shì, zhǐ gù quàn jiǔ. táng gōng dà zuì. péi jì dào:" wèn jiǔ nán yǐn, yǒu èr měi rén, yù jiào lái yòu míng gōng yī shāng kě hū?" táng gōng xiào dào:" zhī jǐ xiāng duì, zhèng shǎo cǐ ěr, yǒu hé bù kě?" péi jì jiào zuǒ yòu qù huàn. bù duō shí, zhǐ tīng dé huán pèi dīng dāng, xiāng fēng fù yù, zǒu chū liǎng gè měi rén lái, shēng de shí fēn jiā lì, táng gōng dìng jīng yī kàn, guǒ rán zhèng shì:
次日,裴寂设席晋阳宫,差人来请唐公,少刻即至。二人相见,入席坐定,裴寂并不题起世民之事,只顾劝酒。唐公大醉。裴寂道:“问酒难饮,有二美人,欲叫来侑明公一觞可乎?”唐公笑道:“知己相对,正少此耳,有何不可?”裴寂叫左右去唤。不多时,只听得环珮叮当,香风馥郁,走出两个美人来,生得十分佳丽,唐公定睛一看,果然正是:
huā yān liǔ mèi yù shēng chūn, hé chǔ shēn gōng hū yàn zhuāng.
花嫣柳媚玉生春,何处深宫忽艳妆。
zì shì chén āi shí tiān zǐ, gù rén yún yǔ nǎo xiāng wáng.
自是尘埃识天子,故人云雨恼襄王。
èr měi rén dào le yán qián, suí xiàng táng gōng cān jiàn le. táng gōng huāng máng huán lǐ. péi jì jiù jiào qǔ liǎng gè zuò ér, zuò zài táng gōng zuǒ yòu. táng gōng jiǔ hòu hú tú, jìng bù wèn lái lì, jiàn èr měi rén sè yàn, biàn fàng liàng kuài yǐn. èr měi rén qū yì fèng chéng, péi jì zài sān chóu quàn, táng gōng bù jué dà zuì. péi jì lí xí qián chū, táng gōng yòu yǐn le shù bēi, lì jiǎo bù dìng, èr měi rén fú yè qù shuì, zuì yǎn mó hu, nà biàn dé shén me gōng zhōng fǔ zhōng. zhèng shì:
二美人到了筵前,随向唐公参见了。唐公慌忙还礼。裴寂就叫取两个座儿,坐在唐公左右。唐公酒后糊涂,竟不问来历,见二美人色艳,便放量快饮。二美人曲意奉承,裴寂再三酬劝,唐公不觉大醉。裴寂离席潜出,唐公又饮了数杯,立脚不定,二美人扶掖去睡,醉眼模糊,那辨得什么宫中府中。正是:
huā néng suǒ xiào jiǔ néng qīn, gèng yǒu é méi jiě wù rén.
花能索笑酒能亲,更有蛾眉解误人。
mò xiào suí jiā làng tiān zǐ, chéng shí háo jié yì mí jīn.
莫笑隋家浪天子,乘时豪杰亦迷津。
táng gōng yī jiào xǐng lái, hū xiǎng qǐ zuó yè zhī shì, xīn xià jīng yí yòu jiàn wò zài lóng chuáng zhī shàng, huáng páo gài tǐ, jīng wèn dào:" rǔ èr rén shì shuí?" èr měi rén xiào dào:" dà rén xiū huāng, qiè èr rén fēi tā, nǎi gōng rén zhāng fēi yǐn fēi." táng gōng dà jīng dào:" gōng wéi guì rén, yān kě tóng zhěn xí?" máng yào pī yī qǐ lái, dāng xià èr měi rén dào:" shèng jià nán xìng bù huí, qún xióng bìng qǐ, péi gōng zhǔ yì dà rén, gù lìng qiè děng sī shì, yǐ wéi yì rì zhī jì." táng gōng tàn hèn dào:" péi xuán zhēn wù wǒ!" qǐ shēn chū lái, zǒu dào diàn qián, péi jì yíng jiāng jìn lái shuō dào:" shēn gōng wú rén, hé bì qǐ de zhè děng zǎo?" táng gōng dào:" suī zé wú rén, xīn shí jīng jì bù ān." péi jì dào:" yīng xióng wèi tiān xià, nà lǐ gù dé xǔ duō xiǎo jié?" jiào zuǒ yòu qǔ shuǐ shū xǐ. táng gōng shū xǐ yǐ bì, péi gōng yòu kàn shàng jiǔ lái, yǐn guò shù bēi, péi jì yīn shuō dào:" jīn suí zhǔ wú dào, bǎi xìng qióng kùn, háo jié bìng qǐ, jìn yáng chéng wài, jiē wèi zhàn chǎng. míng gōng shǒu wò zhòng quán, lìng láng yīn xù shì mǎ, hé bù jǔ yì bīng fá xià jiù mín, jiàn wàn shì bù xiǔ zhī yè?" táng gōng dà jīng dào:" gōng hé chū cǐ yán, yù yǐ miè zú zhī huò jiā wǒ ěr. lǐ yuān sù shòu guó ēn, duàn bù biàn zhì." péi jì dào:" dāng jīn shàng yǒu yán xíng, xià yǒu dào zéi, míng gōng ruò shǒu xiǎo jié, wēi wáng yǒu rì yǐ bù ruò shùn mín xīn xīng yì bīng, yóu kě zhuǎn huò wéi fú, cǐ tiān shòu gōng shí, xìng wù shī yě." táng gōng dào:" gōng shèn wù zài yán, kǒng yǒu xiè lòu, qǔ zuì fēi qīng." jì xiào dào:" zuó rì yǐ guān rén sī shì míng gōng zhě, wéi kǒng míng gōng bù cóng, gù yǔ lìng láng zhēn zhuó, wèi cǐ jí jì ěr ruò shì fā dāng bìng zhū yě." táng gōng dào:" wǒ ér bì bù wéi cǐ, gōng hé xiàn rù yú bú yì?" huà yóu wèi liǎo, zhī jiàn páng biān shǎn chū yī rén, tóu dài lái fā jīn guān, shēn chuān tuán huā xiù ǎo, shuō dào:" péi gōng zhī yán, shēn shí shí wù, dà rén yí cóng zhī." táng gōng tīng dé cǐ yán, jiàn shì shì mín, qīng rì rě shì, zhǐ de yáng nù dào:" ná nǐ miǎn huò!" shì mín háo wú jù sè dào:" yào ná sòng wǒ, sǐ bù gǎn cí, fù qīn zuì bì nán miǎn ruò bù jǔ yì, hé yǐ dòng wèi?" táng gōng tàn dào:" pò jiā wáng qū yóu rǔ, huà jiā wèi guó yì yóu rǔ." táng gōng qiāo dì chāi rén dào hé dōng qù, huàn jiàn chéng yuán jí dào tài yuán tuán jù, zhèng hǎo fàng xīn zuò shì. zhǐ shuō fèi hūn lì míng, zūn lì zhèn shǒu cháng ān dài wáng yòu wèi tiān zǐ, shì wèi gōng dì, shàn wèi yú táng gōng. yú shì lǐ yuān chēng huáng dì, jí wèi yú tài yuán, guó hào táng, jiàn yuán wǔ dé, lì jiàn chéng wéi tài zǐ, fēng shì mín wèi qín wáng, yuán jí qí wáng. mìng qín wáng xīng shī tǎo zéi, zì jǐ yōng bīng rù guān. zhèng shì:
唐公一觉醒来,忽想起昨夜之事,心下惊疑;又见卧在龙床之上,黄袍盖体,惊问道:“汝二人是谁?”二美人笑道:“大人休慌,妾二人非他,乃宫人张妃、尹妃。”唐公大惊道:“宫闱贵人,焉可同枕席?”忙要披衣起来,当下二美人道:“圣驾南幸不回,群雄并起,裴公属意大人,故令妾等私侍,以为异日之计。”唐公叹恨道:“裴玄真误我!”起身出来,走到殿前,裴寂迎将进来说道:“深宫无人,何必起得这等早?”唐公道:“虽则无人,心实惊悸不安。”裴寂道:“英雄为天下,那里顾得许多小节?”叫左右取水梳洗。唐公梳洗已毕,裴公又看上酒来,饮过数杯,裴寂因说道:“今隋主无道,百姓穷困,豪杰并起,晋阳城外,皆为战场。明公手握重权,令郎阴蓄士马,何不举义兵伐夏救民,建万世不朽之业?”唐公大惊道:“公何出此言,欲以灭族之祸加我耳。李渊素受国恩,断不变志。”裴寂道:“当今上有严刑,下有盗贼,明公若守小节,危亡有日矣;不若顺民心兴义兵,犹可转祸为福,此天授公时,幸勿失也。”唐公道:“公慎勿再言,恐有泄漏,取罪非轻。”寂笑道:“昨日以官人私侍明公者,惟恐明公不从,故与令郎斟酌,为此急计耳;若事发当并诛也。”唐公道:“我儿必不为此,公何陷入于不义?”话犹未了,只见旁边闪出一人,头带来发金冠,身穿团花绣袄,说道:“裴公之言,深识时务,大人宜从之。”唐公听得此言,见是世民,轻日惹事,只得佯怒道:“拿你免祸!”世民毫无惧色道:“要拿送我,死不敢辞,父亲罪必难免;若不举义,何以动为?”唐公叹道:“破家亡躯由汝,化家为国亦由汝。”唐公悄地差人到河东去,唤建成、元吉到太原团聚,正好放心做事。只说废昏立明,尊立镇守长安代王侑为天子,是为恭帝,禅位于唐公。于是李渊称皇帝,即位于太原,国号唐,建元武德,立建成为太子,封世民为秦王,元吉齐王。命秦王兴师讨贼,自己拥兵入关。正是:
shuǐ yìng zhū qí chì, gē yáo xuě làng míng. cháng hóng jiē kōng qǐ, tiān jì luò shén bīng.
水映朱旗赤,戈摇雪浪明。长虹接空起,天际落神兵。