strong kàn qióng huā lè jǐn suí zhōng xùn sǐ jié xiāng xiāo liè jiàn strong
看瓊花樂盡隋終 殉死節香銷烈見
cí yuē:
詞曰:
xìng shuāi rú wán zhuǎn, guāng yīn sù, hǎo jǐng bù zhōng liú. jì běi shòu yīng xióng, nán xún fù guì, yá qiáng jǐn lǎn, dào chù yāo yóu. hū zhuǎn yǎn xié yáng yā zào wǎn, yě àn liǔ tí qiū. àn xiǎng dāng nián, zhuī sī wǎng shì, yī chǎng hǎo mèng, bàn shì yáng zhōu. kě lín néng jǐ rì? huā yǔ jiǔ, niàng chéng qiān gǔ xián chóu. mán dào bàn shēng xiāo shòu, gǔ cuì hún róu. nài huān yú wàn zhǒng, yì qióng yì jǐn, xī lái yī rì, wú le wú xiū. shuō xiàng jūn rú bù xìn, shì kàn liàn chán tóu!
興衰如丸轉,光陰速,好景不終留。記北狩英雄,南巡富貴,牙檣錦纜,到處邀游。忽轉眼斜陽鴉噪晚,野岸柳啼秋。暗想當年,追思往事,一場好夢,半是揚州。可鄰能幾日?花與酒,釀成千古閒愁。謾道半生消受,骨脆魂柔。奈歡娛萬種,易窮易盡,悉來一日,無了無休。說向君如不信,試看練纏頭!
yòu diào fēng liú zi
右調「風流子」
huò fú shèng shuāi, xiāng wèi yǐ fú. zuì kě xiào bǎ zǔ zōng zhì fēng mù yǔ dé de jiāng shān, zhǐ bó de zì jǐ xiē shí cháo huān mù wǔ de huān yú, qióng shì yáo jī de shǎng wán. dào dǐ gān jǐn kǔ lái, yī shēn bù bǎo, luò de yí xiào qiān qiū. rú jīn qiě jiāng táng gōng lǐ yuān qǐ bīng zhī shì, gē guò yī biān. zài shuō yáng dì zài jiāng dū wú chéng zhōng, yòu zào qǐ yī suǒ gōng yuàn, gèng jué fù lì, zēng le yī zuò yuè guān mí lóu jiǔ qǔ chí, yòu zào yī tiáo dà shí qiáo. yáng dì zhú rì zài mí lóu yuè guān zhī nèi, bú shì chē zhōng, dìng jí píng zhōng, rèn yì yín dàng pì rú yī zhū dà shù, suí nǐ zhī yè fú shū, gēn shēn dì gù, ruò jīng le zhòng rén bō xuē, fǔ jīn kǎn fá, biàn róng yì shuāi luò hé kuàng rén de jīng lì, néng yǒu jǐ hé, zěn dāng dé zhè qǐ yāo yāo ráo ráo gōng rén měi rén, shí kè kuáng yín. yáng dì dào cǐ shí hòu, yě jué jīng pí shén juàn.
禍福盛衰,相為倚伏。最可笑把祖宗櫛風沐雨得的江山,只博得自己些時朝歡暮舞的歡娛,瓊室瑤基的賞玩。到底甘盡苦來,一身不保,落得貽笑千秋。如今且將唐公李淵起兵之事,擱過一邊。再說煬帝在江都蕪城中,又造起一所宮院,更覺富麗,增了一座月觀迷樓九曲池,又造一條大石橋。煬帝逐日在迷樓月觀之內,不是車中,定即屏中,任意淫蕩;譬如一株大樹,隨你枝葉扶疏,根深蒂固,若經了眾人剝削,斧斤砍伐,便容易衰落;何況人的精力,能有幾何,怎當得這起妖妖嬈嬈宮人美人,時刻狂淫。煬帝到此時候,也覺精疲神倦。
yī rì shuì chū qǐ, zhèng zài shā chuāng xià, kàn yuè bīn jiàng xiān pū hú dié shuǎ zǐ, hū jiàn yī gè nèi xiāng lái bào: fān lí guān qióng huā shèng kāi, qǐng wàn suì wán shǎng. yáng dì dà xǐ, suí jí chuán zhǐ, pái yàn zài fān lí guān, yí xiāo hòu yǔ shí liù yuàn fū rén qù shǎng qióng huā. bù duō shí, xiāo hòu yǔ shí liù yuàn fū rén jù xuān dào, yuán zǐ yān zài bǎo lín yuàn yǎng bìng bù fù. yáng dì dào: qióng huā nǎi shì jiāng dū yī zhǒng yì huì, tiān xià zài wú dì èr běn, zhèn cóng lái bù céng kàn jiàn. jīn rì wén shuō shèng kāi, tè zhào yù qī yǔ zhòng fēi tóng qù yī shǎng, zěn bù jiàn shā fēi zǐ lái? zhū guì ér dào: qiè jīn rì chū yuàn shí, shā fū rén shuō zhào wáng shāng le xiē fēng, xiǎng shì zhè gè yuán gù bù lái. qīng xiū yuàn qín fū rén diǎn diǎn tóu ér, yáng dì dào: shāng fēng xiǎo yàng, qióng huā shì bù yì kàn jiàn de, hé bù lái zǒu zǒu? zhū guì ér dào: wàn suì bù xiǎo dé, ruò zhào wáng shēn zi shāo yǒu bù ān, shā fū rén jí chī jǐn de, xiāng bàn zhe tā bù gǎn xíng dòng. yáng dì xǐ dào: cǐ ér dé shā fēi ài hù, fāng bù fù zhèn suǒ tuō. suì mìng qǐ jià. zì tóng xiāo hòu shàng le yù niǎn, shí wǔ yuàn fū rén jí zhòng měi rén, dōu shì xiāng chē, yī qí dào fān lí guān. jìn dé diàn lái, zhǐ jiàn dà diàn shàng gòng zhe sān qīng shèng xiàng. diàn yǔ suī rán hóng dà, què dōng tuí xī huài, shèng xiàng yě dōu huǐ bài. xiāo hòu zhōng shì fù rén jiā, kàn jiàn shèng xiàng, biàn yào xià bài. yáng dì máng zhǐ zhù dào: zhèn yǔ nǐ nǎi táng táng dì hòu, rú hé qù bài mù ǒu? xiāo hòu dào: shén wēi hè hè yǒu líng, rén jiē lài qí bì yòu, bì xià bù kě bù jìng. yáng dì wèn zuǒ yòu: qióng huā zài yú hé chù? zuǒ yòu dào: zài hòu biān tái shàng. yuán lái zhè zhū qióng huā, nǎi yī xiān rén dào hào fān lí, yīn tán xiān jiā huā mù zhī měi, shì rén bù xìn, tā qǔ bái yù yī kuài, zhǒng zài dì xià, xū yú zhī jiān, zhǎng qǐ yī shù, kāi huā yǔ qióng yáo xiāng sì, yòu yīn zhǒng yù ér chéng, gù qǔ míng jiào zuò qióng huā. hòu yīn xiān rén qù le, xiāng lǐ wèi qí, zào zhè suǒ fān lí guān, yǐ jì qí shì. jìn lái cǐ huā yǒu yī zhàng duō gāo, huā rú bái xuě, ruǐ bàn tuán tuán, jiù rú xiān huā xiāng sì, xiāng qì fēn fāng, yì cháng fù yù, yǔ fán huā sú huì, dà bù xiāng tóng, gù shàn le jiāng dū yī gè dà míng.
一日睡初起,正在紗窗下,看月賓、絳仙撲蝴蝶耍子,忽見一個內相來報:「蕃厘觀瓊花盛開,請萬歲玩賞。」煬帝大喜,隨即傳旨,排宴在蕃厘觀,宜蕭後與十六院夫人去賞瓊花。不多時,蕭後與十六院夫人俱宣到,袁紫煙在寶林院養病不赴。煬帝道:「瓊花乃是江都一種異卉,天下再無第二本,朕從來不曾看見。今日聞說盛開,特召御妻與眾妃同去一賞,怎不見沙妃子來?」朱貴兒道:「妾今日出院時,沙夫人說趙王傷了些風,想是這個緣故不來。」清修院秦夫人點點頭兒,煬帝道:「傷風小恙,瓊花是不易看見的,何不來走走?」朱貴兒道:「萬歲不曉得,若趙王身子稍有不安,沙夫人即吃緊的,相伴着他不敢行動。」煬帝喜道:「此兒得沙妃愛護,方不負朕所託。」遂命起駕。自同蕭後上了玉輦,十五院夫人及眾美人,都是香車,一齊到蕃厘觀。進得殿來,只見大殿上供着三清聖像。殿宇雖然宏大,卻東頹西壞,聖像也都毀敗。蕭後終是婦人家,看見聖像,便要下拜。煬帝忙止住道:「朕與你乃堂堂帝後,如何去拜木偶?」蕭後道:「神威赫赫有靈,人皆賴其庇佑,陛下不可不敬。」煬帝問左右:「瓊花在於何處?」左右道:「在後邊台上。」原來這株瓊花,乃一仙人道號蕃厘,因談仙家花木之美,世人不信,他取白玉一塊,種在地下,須臾之間,長起一樹,開花與瓊瑤相似,又因種玉而成,故取名叫做瓊花。後因仙人去了,鄉里為奇,造這所蕃厘觀,以紀其事。近來此花有一丈多高,花如白雪,蕊瓣團團,就如仙花相似,香氣芬芳,異常馥郁,與凡花俗卉,大不相同,故擅了江都一個大名。
shí yáng dì yǔ xiāo hòu cái zhuǎn guò hòu diàn, zǎo wàng jiàn gāo tái shàng qióng duī yù qì, yī piàn jié bái, yì xiāng zhèn zhèn, pū miàn piāo lái. yáng dì dà xǐ dào: guǒ rán míng bù xū chuán, jīn rì jiàn suǒ wèi jiàn yǐ! zhèng yào dào huā xià qù xì wán, qǐ zhī shì yǒu bù cè, cái dào tái biān, hū rán huā cóng zhōng juǎn qǐ yī zhèn xiāng fēng, shèn shì kuáng zhòu. gōng rén tài jiān jiàn dà fēng qǐ, máng yòng zhǎng shàn yù gài, tuán tuán jiāng yáng dì yǔ xiāo hòu wéi zài zhōng jiān, zhí děng fēng guò, fāng cái zhǎn kāi. yáng dì tái tóu kàn huā, zhǐ jiàn huā fēi ruǐ luò, xuě bái de duī le yī dì, zhī shàng yào xún yī bàn yī piàn què yě méi yǒu. yáng dì yǔ xiāo hòu jiàn le, jīng dé chī dāi bàn shǎng, dà nù dào: zhèn yě wèi zēng kàn gè míng bái, jiù luò de zhè bān mó yàng, shū kě tòng hèn. huí tóu jiàn jǐn péng nèi shǎng huā yán yàn, ān pái dé qí qí zhěng zhěng, liǎng biān cù yōng zhe shēng xiāo gē wǔ, shèn shì xìng tóu wú nài qióng huā luò de qián qián jìng jìng, shí fēn sǎo xìng.
時煬帝與蕭後才轉過後殿,早望見高台上瓊堆玉砌,一片潔白,異香陣陣,撲面飄來。煬帝大喜道:「果然名不虛傳,今日見所未見矣!」正要到花下去細玩,豈知事有不測,才到台邊,忽然花叢中捲起一陣香風,甚是狂驟。宮人太監見大風起,忙用掌扇御蓋,團團將煬帝與蕭後圍在中間,直等風過,方才展開。煬帝抬頭看花,只見花飛蕊落,雪白的堆了一地,枝上要尋一瓣一片卻也沒有。煬帝與蕭後見了,驚得痴呆半晌,大怒道:「朕也未曾看個明白,就落得這般模樣,殊可痛恨。」回頭見錦篷內賞花筵宴,安排得齊齊整整,兩邊簇擁着笙簫歌舞,甚是興頭;無奈瓊花落得乾乾淨淨,十分掃興。
yáng dì kàn le zhè bān guāng jǐng, bù shèng nǎo hèn dào: nà lǐ shì fēng chuī luò, dōu shì yāo huā zuò suì, bù róng zhèn jiàn bù jǐn gēn kǎn qù, hé yǐ xiè xiōng zhōng zhī hèn? suí chuán zhǐ jiào zuǒ yòu kǎn qù. zhòng fū rén quàn dào: qióng huā tiān xià zhǐ yǒu yī gēn, liú dài lái nián kāi huā zài shǎng ruò kǎn qù biàn jué le cǐ zhǒng. yáng dì nù dào: zhèn wēi wēi tiān zǐ, jì kàn bù dé, què liú yǔ shuí kàn? jīn qiě rú cǐ, ān wàng lái nián? biàn jué le cǐ zhǒng, yě wú shén shì. lián shēng jiào kǎn, tài jiān shuí gǎn wéi ǎo, jiù jiāng yí zhàng nèi jīn guā yuè fǔ, yī qí kǎn fá. dēng shí jiāng tiān shàng shǎo shì jiān xī de qióng huā, lián gēn dài zhī dōu kǎn dé gān jìng. yáng dì yě wú xìng yǐn jiǔ, suì tóng xiāo hòu shàng niǎn, yǔ zhòng fēi zǐ huí dào yuàn zhōng qù le. yáng dì duì xiāo hòu dào: zhèn yǔ yù qī men xià lóng zhōu yóu jiǔ qǔ hé hé rú? xiāo hòu dào: tiān qì qíng lǎng, hú guāng shān sè, bì yǒu kě guān. yáng dì fēn fù zuǒ yòu, bǎi yàn zài lóng zhōu, qù yóu jiǔ qǔ. yú shì yī xíng hù cóng, dōu yíng jìn yuàn zhōng. yáng dì yǔ xiāo hòu zhòng fū rén děng qí xià lóng zhōu, yī tóu yǐn jiǔ, yī tóu yóu lǎn, dōng chēng xī dàng, yóu le bàn rì, wú shén xìng qù. yáng dì jiào tíng zhōu qǐ àn, dà jiā shàng niǎn, màn màn de yóu dào dà shí qiáo lái. shí zhí sì yuè chū xún, zǎo yǐ yī wān xīn yuè, xié guà liǔ shāo, jǐ duì nóng yīn, píng pù zhào shuǐ. yáng dì yǔ xiāo hòu de niǎn dào le qiáo shàng, nà qiáo yòu gāo yòu kuān, dōu shì bái shí qì chéng, guāng jié rú xǐ, liǎng àn dà shù fù gài, qiáo xià wǔ sè jīn yú, wǎng lái yóu yǒng. yáng dì yīn qióng huā luò jǐn, shòu le dà bàn rì fán mèn, jīn kàn zhè duàn guāng jǐng, jìng rú chī le yī tiē qīng liáng sàn, xīn zhōng jué dé shuǎng kuài, biàn jiào tíng niǎn xià lái, qǔ liǎng gè jǐn dūn, tóng xiāo hòu zuò dìng. jiào zuǒ yòu jiāng jǐn rù pù mǎn, zhòng fū rén zuò dìng, bǎi yàn zài qiáo shàng. yáng dì kào zhe shí lán gān, yǔ zhòng fū rén shuō xiào yǐn jiǔ. qín fū rén dào: cǐ dì shèn jiā, bù jiǎn huà shàng píng qiáo jǐng zhì. xiāo hòu wèn: cǐ qiáo hé míng? yáng dì dào: méi yǒu míng zì. xià fū rén dào: bì xià hé bù jiù jīn rì guāng jǐng, tí tā yī gè míng zì, liú wèi hòu rì jiā huà. yáng dì dào: shuō dé yǒu lǐ. dī tóu yī xiǎng, yòu zhōu wéi shù le yī biàn, shuō dào: jǐng wù yīn rén ér shèng, gǔ rén yǒu qī xián xiāng wǔ lǎo táng, jiē shì yǐ rén shù zhù míng. zhèn tóng yù qī yǔ shí wǔ wèi fēi zǐ, lián zhū guì ér yuán bǎo ér wú jiàng xiān xuē yě ér yǎo niáng tuǒ niáng yuè bīn qī gè, gòng shì èr shí sì rén zài cǐ, jìng jiào tā zuò èr shí sì qiáo, qǐ bù miào zāi! dà jiā dōu huān xǐ dào: hǎo gè èr shí sì qiáo, zú jiàn bì xià wú piān wú dǎng zhī yì. suì fèng shàng jiǔ lái. yáng dì shí fēn chàng kuài, lián yǐn shù bēi, biàn dào: zhèn qián zài yǐng wén yuàn, wén dé huā fēi zǐ de dí shēng liáo liàng, lìng rén jīn huái shū shuǎng, hé bù chuī yī qǔ yǔ zhèn tīng? liáng fū rén dào: dí shēng bì yào yuǎn tīng, gèng jué yōu yáng wǎn zhuǎn. dí fū rén dào: xiāo lái zài xià fū rén yuàn lǐ, wàng dié lóu shàng, tīng dé lǐ fū rén yǔ huā fū rén liǎng gè, yī gè chuī yī gè chàng, shǐ chū shàng jué dí shì dí, gē shì gē, tīng dào hòu biān, yī huí ér xiàng jǐn shì gē shēng, yī huí ér xiàng jǐn shì dí shēng, zhēn tīng de shén pà xīn zuì. xiāo hòu dào: zhè děng hǎo shèng huì, nǐ men zài bù lái zhì wǒ. yáng dì wèn dào: tā gē de shì xīn cí, shì jiù qū? xià fū rén dào: shì shā fū rén jìn rì zuò de yī zhī běi mà yù láng dài shàng xiǎo lóu, què yě kuī tā zuò dé shén hǎo. yáng dì xǐ dào: fēi zǐ jì dé me? shì niàn yǔ zhèn tīng, kàn tōng yǔ bù tōng. xià fū rén niàn dào:
煬帝看了這般光景,不勝惱恨道:「那裡是風吹落,都是妖花作祟,不容朕見;不盡根砍去,何以泄胸中之恨?」隨傳旨叫左右砍去。眾夫人勸道:「瓊花天下只有一根,留待來年開花再賞;若砍去便絕了此種。」煬帝怒道:「朕巍巍天子,既看不得,卻留與誰看?今且如此,安望來年?便絕了此種,也無甚事。」連聲叫砍,太監誰敢違拗,就將儀仗內金瓜鉞斧,一齊砍伐。登時將天上少、世間稀的瓊花,連根帶枝都砍得乾淨。煬帝也無興飲酒,遂同蕭後上輦,與眾妃子回到苑中去了。煬帝對蕭後道:「朕與御妻們下龍舟游九曲河何如?」蕭後道:「天氣晴朗,湖光山色,必有可觀。」煬帝吩咐左右,擺宴在龍舟,去游九曲。於是一行扈從,都迎進苑中。煬帝與蕭後眾夫人等齊下龍舟,一頭飲酒,一頭遊覽,東撐西盪,遊了半日,無甚興趣。煬帝叫停舟起岸,大家上輦,慢慢的游到大石橋來。時值四月初旬,早已一彎新月,斜掛柳梢,幾隊濃陰,平鋪照水。煬帝與蕭後的輦到了橋上,那橋又高又寬,都是白石砌成,光潔如洗,兩岸大樹覆蓋,橋下五色金魚,往來游泳。煬帝因瓊花落盡,受了大半日煩悶,今看這段光景,竟如吃了一帖清涼散,心中覺得爽快,便叫停輦下來,取兩個錦墩,同蕭後坐定。叫左右將錦褥鋪滿,眾夫人坐定,擺宴在橋上。煬帝靠着石欄杆,與眾夫人說笑飲酒。秦夫人道:「此地甚佳,不減畫上平橋景致。」蕭後問:「此橋何名?」煬帝道:「沒有名字。」夏夫人道:「陛下何不就今日光景,題他一個名字,留為後日佳話。」煬帝道:「說得有理。」低頭一想,又周圍數了一遍,說道:「景物因人而勝,古人有七賢鄉、五老堂,皆是以人數著名。朕同御妻與十五位妃子,連朱貴兒、袁寶兒、吳絳仙、薛冶兒、杳娘、妥娘、月賓七個,共是二十四人在此,竟叫他做二十四橋,豈不妙哉!」大家都歡喜道:「好個二十四橋,足見陛下無偏無黨之意。」遂奉上酒來。煬帝十分暢快,連飲數杯,便道:「朕前在影紋院,聞得花妃子的笛聲嘹亮,令人襟懷疏爽,何不吹一曲與朕聽?」梁夫人道:「笛聲必要遠聽,更覺悠揚宛轉。」狄夫人道:「宵來在夏夫人院裡,望蝶樓上,聽得李夫人與花夫人兩個,一個吹一個唱,始初尚覺笛是笛,歌是歌,聽到後邊,一回兒像儘是歌聲,一回兒像儘是笛聲,真聽得神怕心醉。」蕭後道:「這等好勝會,你們再不來摯我。」煬帝問道:「他歌的是新詞,是舊曲?」夏夫人道:「是沙夫人近日做的一隻北罵玉郎帶上小樓,卻也虧他做得甚好。」煬帝喜道:「妃子記得麼?」試念與朕聽,看通與不通。」夏夫人念道:
xiǎo yuàn shēng gē chūn zhòu xián, qià shì wú rén chù zhěng cuì huán. lóu tóu chuī chè yù lán hán, zhù shěn tán. dī dī yǔ yǐng zài qiū qiān, liǔ sī zhǎng yì pān, liǔ sī zhǎng yì pān, yù gōu shǒu juàn zhū lián, yòu dōng fēng zhà hái, yòu dōng fēng zhà hái. xián sī xiǎng, zhū yán diāo huàn. xìng bù zhì, lèi zhū wú xiàn. zhī yóu zài, yù qì diāo lán, zhī yóu zài, yù qì diāo lán. zhēng yuè míng huí shǒu, chūn shì lán shān. yī chóng shān, liǎng chóng shān, xiǎng xià jǐng yī rán, méi luàn shā, xǔ duō chóu, xiàng chūn jiāng zěn wǎn?
小院笙歌春晝閒,恰是無人處整翠鬟。樓頭吹徹玉蘭寒,注沈檀。低低語影在鞦韆,柳絲長易攀,柳絲長易攀,玉鈎手卷珠簾,又東風乍還,又東風乍還。閒思想,朱顏凋換。幸不至,淚珠無限。知猶在,玉砌雕闌,知猶在,玉砌雕闌。正月明回首,春事闌珊。一重山,兩重山,想夏景依然,沒亂煞,許多愁,向春江怎挽?」
yáng dì tīng le kuì rán dào: shā fēi zǐ jìng shì gè nǚ xué shì, zuò dé zhè yàng qíng wén jiān zhì. zuǒ yòu kuài sòng liǎng bēi jiǔ, yǔ lǐ fū rén huā fū rén yǐn le, dào qiáo dōng de yuè tíng zhōng, tīng tā miào yīn. huā lǐ èr fū rén jiàn shèng yì rú cǐ, liào tuī què bù dé, zhǐ de chī gàn le jiǔ, lì qǐ lái. lǐ fū rén bǎ dí fū rén chǒu zhe yī yǎn shuō dào: dōu shì nǐ zhè gè qiā duàn rén cháng zi de duō zuǐ bù hǎo. biàn tóng huā fū rén xià qiáo zhuǎn dào de yuè tíng zhōng zuò le. nà tíng yòu gāo yòu chǎng, zài yuàn zhōng. liǎng rén zhí xiàng bǎn, chuī yù dí, fā rào liáng zhī shēng, diào lǜ lǚ zhī hé, zhēn gè chuī dé yún liǎn qíng kōng, chàng dé fēng huí pèi zhuǎn. yáng dì tīng le, bú zhù kǒu zàn tàn.
煬帝聽了喟然道:「沙妃子竟是個女學士,做得這樣情文兼至。左右快送兩杯酒,與李夫人、花夫人飲了,到橋東得月亭中,聽他妙音。」花、李二夫人見聖意如此,料推卻不得,只得吃幹了酒,立起來。李夫人把狄夫人瞅着一眼說道:「都是你這個掐斷人腸子的多嘴不好。」便同花夫人下橋轉到得月亭中坐了。那亭又高又敞,在苑中。兩人執像板,吹玉笛,發繞樑之聲,調律呂之和,真箇吹得雲斂晴空,唱得風回珮轉。煬帝聽了,不住口讚嘆。
shí chū qī bā lǐ, yuè guāng yǒu xiàn. yáng dì dào: shù yǐng nóng àn, wǒ men hé bù yí xí dào tíng zi shǎng qù? suì qǐ shēn tóng xiāo hòu zhòng fū rén màn màn tīng qū ér xíng, gāng dào tíng qián, qū yǐ zòu zhōng. èr fū rén kàn jiàn, máng chū tíng lái. yáng dì duì huā lǐ èr fū rén dào: yīn chū jiā rén kǒu, tīng zhī lìng rén hún xiāo, èr qīng zhī jì kě wèi shuāng jué yǐ! gōng rén men máng pái shàng yàn lái. yáng dì jiào zuǒ yòu kuài zhēn shàng jiǔ lái yǔ èr wèi fū rén, yòu duì xiāo hòu dào: jīn rì suī bèi huā yāo bài xìng, rán cǐ jì zhī shǎng xīn lè shì, bǐ wǎng rì gèng jué wán dé yǒu qù. xiāo hòu dào: lài zhòng fū rén zhù xìng dé miào. yáng dì dào: yuè yǐ shěn méi, dēng yòu yàn shàng, rú hé shì hǎo? lǐ fū rén wēi xiào dào: cǐ shí gè dài yī zhī dí fū rén zuò de yíng fèng dēng, kě yǐ bù jǔ huǒ ér yǒu yú guāng. xiāo hòu máng wèn dào: yíng fèng dēng shì shén me zuò de? dí fū rén dào: zhè shì wán yì ér, shén me hǎo dōng xī! tīng zhè gè jué jǔ de, zài bì xià niáng niáng miàn qián luàn yǔ, liù yuè zhài hái dé kuài. yáng dì xiào dào: hǎo bù hǎo, kuài qǔ lái shǎng jiàn shǎng jiàn. dí fū rén jiàn shuō, zhǐ de duì zì jǐ gōng nú shuō dào: nǐ dào yuàn zhōng qù, bǎ jiǎn zhuāng nèi zuò wán de yíng fèng dēng ér jǐn shù qǔ lái. yòu jiào zhòng gōng jiān bǎ dǒng chóng jǐn shù pū lái shōu zài hé nèi. bù yī shí, gōng nú pěng le yī gè jīn sī hé ér chéng yǔ dí fū rén. dí fū rén bǎ yī zhī qǔ qǐ, jiāng fèng shé tiāo kāi, zhuō yī èr shí gè yíng chóng fàng rù, xiàn shàng xiāo hòu. xiāo hòu yǔ yáng dì zǐ xì yī kàn, què shì chán ké zuò de chì yì, yǔ fèng tǐ xiāng lián, dǐng shàng wǔ cǎi xiù róng máo yǔ, fèng guàn yǐ shān hú zhā jiù, kǒu lǐ xián zhe yī kē míng zhū, jìng shì yī zhǎn xiǎo dēng, guāng yìng yú wài, dài zài tóu shàng, liǎng chì bù dòng zì yáo. yáng dì yǔ xiāo hòu kàn le yī huì, shuō dào: fēi zǐ huì xīn qiǎo sī, kě wèi chū shén rù huà yǐ! xiāo hòu dào: guǒ rán zuò dé qiǎo miào. dì yǔ gōng rén, chā zài dǐng shàng. shàng yǒu qī bā duǒ, dí fū rén fàng rù yíng chóng, fēn sòng yǔ zhòng fū rén fū rén zhōng xiān sòng guò de, yě jiào rén qǔ lái dài le, jìng rú shí liù zhǎn míng dēng, guāng zhào yī xí. yáng dì pāi shǒu dà xiào dào: qí zāi, yíng chóng zhī guāng jīn xiāo dà shì yǒu gōng, hé bù jiào rén duō qǔ xiē liú yíng, fàng rù yuàn zhōng, suī bù néng rú yuè zhī míng, yì kě guāng fēn sì yě. xiāo hòu dào: zhè yě shì qí guān. yáng dì biàn chuán zhǐ: fán yǒu yíng rén nèi jiān, shōu de yī náng yíng huǒ zhě, shǎng juàn yī pǐ. bù yī shí nà gōng rén nèi jiān yǐ jí bǎi xìng rén děng, shōu le liù qī shí náng yíng. yáng dì jiào rén shǎng le tā men juàn pǐ, jiù jiào tā men tíng qián tíng hòu, shān jiān lín jiān, fàng jiāng qǐ lái. yī shà shí wàng qù huǎng rú wàn diǎn míng xīng, làn rán bì luò, guāng zhào sì wéi. yáng dì yǔ zhòng fū rén kàn le, gè gè gǔ zhǎng chēng kuài, chuán bēi nòng zhǎn, zhí yǐn dào sì gǔ huí gōng.
時初七八里,月光有限。煬帝道:「樹影濃暗,我們何不移席到亭子上去?」遂起身同蕭後眾夫人慢慢聽曲而行,剛到亭前,曲已奏終。二夫人看見,忙出亭來。煬帝對花、李二夫人道:「音出佳人口,聽之令人魂消,二卿之技可謂雙絕矣!」宮人們忙排上宴來。煬帝叫左右快斟上酒來與二位夫人,又對蕭後道:「今日雖被花妖敗興,然此際之賞心樂事,比往日更覺頑得有趣。」蕭後道:「賴眾夫人助興得妙。」煬帝道:「月已沈沒,燈又厭上,如何是好?」李夫人微笑道:「此時各帶一枝狄夫人做的螢鳳燈,可以不舉火而有餘光。」蕭後忙問道:「螢鳳燈是什麼做的?」狄夫人道:「這是頑意兒,什麼好東西!聽這個嚼咀的,在陛下、娘娘面前亂語,六月債還得快。」煬帝笑道:「好不好,快取來賞鑑賞鑒。」狄夫人見說,只得對自己宮奴說道:「你到院中去,把減妝內做完的螢鳳燈兒盡數取來。」又叫眾宮監把董蟲盡數撲來收在盒內。不一時,宮奴捧了一個金絲盒兒呈與狄夫人。狄夫人把一支取起,將鳳舌挑開,捉一二十個螢蟲放入,獻上蕭後。蕭後與煬帝仔細一看,卻是蟬殼做的翅翼,與鳳體相連,頂上五彩繡絨毛羽,鳳冠以珊瑚扎就,口裡銜着一顆明珠,竟似一盞小燈,光映於外,帶在頭上,兩翅不動自搖。煬帝與蕭後看了一會,說道:「妃子慧心巧思,可謂出神入化矣!」蕭後道:「果然做得巧妙。」遞與宮人,插在頂上。尚有七八朵,狄夫人放入螢蟲,分送與眾夫人;夫人中先送過的,也叫人取來戴了,竟如十六盞明燈,光照一席。煬帝拍手大笑道:「奇哉,螢蟲之光今宵大是有功,何不叫人多取些流螢,放入苑中,雖不能如月之明,亦可光分四野。」蕭後道:「這也是奇觀。」煬帝便傳旨:凡有營人內監,收得一囊螢火者,賞絹一匹。不一時那宮人內監以及百姓人等,收了六七十囊螢。煬帝叫人賞了他們絹匹,就叫他們亭前亭後,山間林間,放將起來。一霎時望去;恍如萬點明星,爛然碧落,光照四圍。煬帝與眾夫人看了,各各鼓掌稱快,傳杯弄盞,直飲到四鼓回宮。
rú jīn màn tí yáng dì zài gōng yuàn rì yè huāng yín. què shuō yǔ wén huà jí, shì yǔ wén shù zhī zǐ, guān bài yòu tún wèi jiāng jūn, yě shì gè yōng liú xiōng dì zhì jí, shì gè xiōng jiǎo zhī tú. dāng yáng dì wú dào shí, yě zhǐ suí bō zhú làng, hùn zhàng guò rì zi. gù cǐ dōng xún xī shòu, zhí zhì yuǎn zhēng gāo lì, dōng yíng xī jiàn, dān yáng qǐ jiàn gōng diàn, yě bù jiàn yī jù. lín le dào dào zéi sì qǐ, yào zhēng fá, zhēng diào què zuò bù lái yào xún xìng gōng kuì, kàn kàn bù gěi jūn chén dōu zuò zài jiāng dū, rèn tā jīn rì shī yī xiàn, míng rì shī yī chéng, jīn rì shī yī cāng, míng rì shī yī lǐn, jūn yě bù zhī, chén yě bù shuō, zhǐ tú āi yī rì shì yī rì. jí zhì yǒu bào lái shuō lǐ yuān fǎn le, yào qǐ bīng shā rù guān zhōng, nà shí suí jià zhè xiē chén zǐ, dōu shì méi zhǔ yì le. xiān shì láng jiāng dòu xián, lǐng běn bù táo huí guān zhōng. suí zhǔ wén zhī, chà bīng zhuī zhǎn, zhè yī shā dào bù hǎo le, zài jiāng dū yào è sǐ, huí guān zhōng yào shā sǐ, yào zài sǐ zhōng qiú shēng, xū yào xún chū gè jì cè lái. shí hǔ bì láng jiāng sī mǎ dé kān yuán lǐ zhí gé péi qián tōng nèi shǐ shè rén yuán mǐn hǔ xié láng jiāng zhào xíng shū yīng yáng láng jiāng mèng bǐng xūn shì yáng shì lǎn, gòng tóng shāng yì dào: wǒ men yī qí dōu qù, zì rán méi bīng lái zhuī wǒ men, jiù zhuī wǒ men, yě bù pà le. zhè jǐ gè rén, hái bù guò jì yì táo zǒu, nèi zhōng yǔ wén zhì jí, xiǎo dé cǐ móu, biàn dào: zhǔ shàng wú dào, wēi lìng shàng xíng, táo qù hái kǒng bù miǎn. wǒ kàn tiān sàng suí jiā, yīng xióng bìng qǐ rú jīn yǐ yǒu wàn rén, bù ruò gòng xíng dà shì, zhè shì dì wáng zhī yè, dà jiā kě yǐ gòng xiǎng fù guì. zhòng rén qí shēng dào: hǎo. yì dìng yǐ huà jí wèi zhǔ, sī mǎ dé kān xiān zhào xiāo yǒng shǒu lǐng, shuō zhè jǔ dòng zhī yì, zhòng jiē yǔn cóng le. xiān dào le yù jiù zhōng de mǎ. dǎ diǎn qì xiè. huà jí yòu qù jié lián le sī kōng wèi shì. zhè shì jiàn jiàn xuān chuán, gōng zhōng yuàn zhōng, dōu yǒu rén zhī dào. shí yǎo niáng shì yàn, zòu wén yáng dì. yáng dì lìng chāi suí zì, yǐ bo qū bì. yǎo niáng dào: suí nǎi guó hào, yǒu ěr bàn yǎn, zhōng yīn wáng zì, wáng bù chéng wáng, yòu wú zhī zì, dìng nán zǒu tuō. yòu mìng chāi zhèn zì. yǎo niáng dào: yí zuǒ shǒu fā bǐ yī shù yú yòu, shì yuān zì. mù jīn lǐ yuān qǐ bīng, dāng yǒu chēng zhèn zhī yú ruò zhí shuō bì xià, cǐ yuè zhōng yì zhǐ bā tiān ěr. yáng dì nù dào: nǐ mìng dāng jǐn zài hé rì? mìng chāi gǔ zì, yǎo niáng dào: mìng jǐn zài jīn rì. yáng dì dào: hé yǐ jiàn zhī? yǎo niáng dào: yīn zì shí bā rì, gèng wú yú dì, jīn shì dāng qí qī ěr. yáng dì dà nù, mìng wǔ shì shā zhī, zì cǐ zài wú rén gǎn shuō. cháng zhào jìng dào: hǎo tóu jǐng, shuí dāng kǎn zhī? yòu yǎng guān tiān xiàng, duì xiāo hòu dào: wài biān dà yǒu rén tú yī, rán yī bù shī zhǎng chéng gōng, rǔ bù shī wèi shěn hòu ěr.
如今慢題煬帝在宮苑日夜荒淫。卻說宇文化及,是宇文述之子,官拜右屯衛將軍,也是個庸流;兄弟智及,是個凶狡之徒。當煬帝無道時,也只隨波逐浪,混帳過日子。故此東巡西狩,直至遠征高麗,東營西建,丹陽起建宮殿,也不諫一句。臨了到盜賊四起,要征伐,徵調卻做不來;要巡幸供饋,看看不給;君臣都坐在江都,任他今日失一縣,明日失一城,今日失一倉,明日失一凜,君也不知,臣也不說,只圖挨一日是一日。及至有報來說李淵反了,要起兵殺入關中,那時隨駕這些臣子,都是沒主意了。先是郎將竇賢,領本部逃回關中。隋主聞知,差兵追斬,這一殺到不好了,在江都要餓死,回關中要殺死,要在死中求生,須要尋出個計策來。時虎賁郎將司馬德勘、元禮、直閣裴虔通、內史舍人元敏、虎邪郎將趙行樞、鷹揚郎將孟秉、勛侍楊士覽,共同商議道:「我們一齊都去,自然沒兵來追我們,就追我們,也不怕了。」這幾個人,還不過計議逃走,內中宇文智及,曉得此謀,便道:「主上無道,威令尚行,逃去還恐不免。我看天喪隋家,英雄並起;如今已有萬人,不若共行大事,這是帝王之業,大家可以共享富貴。」眾人齊聲道:「好。」議定以化及為主,司馬德戡先召驍勇首領,說這舉動之意,眾皆允從了。先盜了御廄中的馬。打點器械。化及又去結連了司空魏氏。這事漸漸喧傳,宮中苑中,都有人知道。時杳娘侍宴,奏聞煬帝。煬帝令拆隋字,以卜趨避。杳娘道:「隋乃國號,有耳半掩,中音王字,王不成王,又無之字,定難走脫。」又命拆朕字。杳娘道:「移左手發筆一豎於右,似淵字。目今李淵起兵,當有稱朕之虞;若直說陛下,此月中亦只八天耳。」煬帝怒道:「你命當盡在何日」?命拆古字,杳娘道:「命盡在今日。」煬帝道:「何以見之?」杳娘道:「音字十八日,更無餘地,今適當其期耳。」煬帝大怒,命武士殺之,自此再無人敢說。嘗照鏡道:「好頭頸,誰當砍之?」又仰觀天像,對蕭後道:「外邊大有人圖依,然依不失長城公,汝不失為沈後耳。」
rú jīn qiě shuō wáng yì, jiǔ yǐ xiǎo dé shí shì jiāng bài, zhǐ hèn zì jǐ shì wài guó zhī rén, wú lì jiě jiù zhǐ de xiān jiāng jiā cái sàn qù, jié shí le shǒu yuàn tài jiān zhèng lǐ yǔ gè mén sù wèi, bìng yǔ wén shǒu xià jiāng shì, fèn wài qīn mì dǎ tīng tā men zhǔn zài shén shí hòu bì yào dòng shǒu, máng jiào qī zǐ jiāng tíng tíng gēn yī gè xiǎo nián jì de yā huán, shàng le xiǎo kōng chē, wàng yuàn lǐ lái. nà qiè tíng tíng shí cháng dào yuàn de, wú rén gǎn zǔ lán, tā biàn xià chē yǔ yā tóu jìng dào bǎo lín yuàn zhōng zhǐ jiàn qīng xiū yuàn qín wén ān yuàn dí qǐ yīn yuàn xià yí fèng yuàn lǐ sì wèi fū rén, yǔ yuán bǎo ér shā fū rén zhào wáng gòng liù qī gè, zài nà lǐ wéi zhe mǒ pái. shā fū rén kàn jiàn le jiāng tíng tíng jìn lái, máng wèn dào: nǐ zuò le, wài biān xiāo xī zěn yàng gè guāng jǐng? jiāng tíng tíng dào: zhòng fū rén bù jiàn lǐ le, wài biān shì tǐ zhī zài dàn xī, kuī zhòng fū rén hái zài zhè lǐ xián zuò! wáng yì jiào wǒ jìn lái, wèn shā fū rén shì hé zhǔ yì? zhòng fū rén tīng jiàn, jù yǎn miàn tí kū, wéi shā fū rén yǔ yuán bǎo ér bù kū. shā fū rén dào: kū shì wú yì de, nǐ men zhòng zǐ mèi, zuò hé xíng shàng? qín fū rén dào: yǎn qián zhè jǐ gè, dōu shì xīn fù xiāng zhào de, tīng píng zǐ mèi zhǐ huī. tā men jǐ gè qián yè shuō de: yī nián lǐ tóu, shèng shàng jìn yuàn yǒu xiàn, yǒu shèn ēn qíng, dōng tiān yě shì fú, xī tiān yě shì fú, píng tā zěn yàng lái bà le. zhè jù huà jiù zhī tā men de zhǔ yì le, guǎn tā zé shén! shā fū rén dào: wǒ méi yǒu shén me zhǐ huī. wǒ ruò méi yǒu zhào wáng, shēng yǒu shēng fǎ, sǐ yǒu sǐ fǎ rú jīn shèng shàng jì yǐ zhào wáng tuō wǒ, wǒ zhǐ de bǎ dà shì, zhǐ zhe jiāng tíng tíng dào: kào zài tā xián fū fù shēn shàng. nǐ men ruò shì zhǔ yì dìng le, qǐng gè guī yuàn qù, kuài kuài shōu shí le lái. zhòng fū rén jiàn shuō, rú fēi gè guī yuàn qù le. wéi yuán zǐ yān shú shí tiān wén, xiǎo dé suí shù yǐ jǐn, jiǔ yǐ jiǎ tuō yǎng bìng, qí xì ruǎn zǎo yǐ shōu shí zài bǎo lín yuàn le. sān rén zhèng zài nà lǐ suàn jì chū lù, zhǐ jiàn xuē yě ér zhí qiǎng jìn yuàn lái, jiàn jiāng tíng tíng shuō dào: hǎo le, nǐ yě zài zhè lǐ. gāng cái zhū guì ér jiě jiào wǒ bài shàng shā fū rén, wài biān xìn xī jǐn jí, jīn shēng liào bù néng xiāng jiàn yǐ. zhào wáng shì shèng shàng suǒ tuō, wàn wù yǒu fù. wǒ xiǎng wǒ yì shòu wàn suì shēn sī, běn yù yǔ bǐ xiāng sǐ, jīn yīn zhū guì jiě zài sān dīng níng, zhǐ de tōu shēng qián lái bǎo jià. shā fū rén dào: wǒ zhèng yǔ jiāng mèi dǎ suàn, qī bā gè rén zěn yàng qù fǎ? xuē yě ér dào: zhè gè bù fáng. guì fēi yǔ wǒ ān pái tíng dāng. chōu zhòng qǔ chū yī dào zhǐ yì, nǎi shì qián rì yào chāi rén wǎng fú jiàn cǎi bàn jiàn lán de zhǐ yì, suī xiě, yīn wàn suì lián rì bìng jiǔ, gù fā chū. guì jiě yīn yào bǎo quán zhào wáng, qiāo qiāo qiè lái, fù yǔ yě ér yǔ fū rén, shāng zhuó xíng dòng. shā fū rén chuí lèi dào: guì jiě kě wèi zhōng zhēn liǎng jǐn yǐ! zhèng shuō shí, zhǐ jiàn sì wèi fū rén, duō shì suí shēn yī fú dào lái. shā fū rén jiāng yě ér qǔ lái de zhǐ yì yǔ tā men kàn le, qín fū rén dào: yǒu le zhè dào fú chì, hé chóu chū qù bù dé? yuán zǐ yān dào: yī wǒ de yú jiàn, hái gāi fēn liǎng qǐ zǒu de cái shì. jiāng tíng tíng dào: yǒu jì zài cǐ, kuài bǎ zhào wáng gǎi le nǚ zhuāng, jiāng gēn lái de yā tóu yī fú yǔ zhào wáng huàn le. bǎ yā huán gǎi zuò xiǎo gōng jiān, wǒ yǔ zhào wáng xiān chū qù, yā tóu lǐng zhòng fū rén dōu gǎi le zhuāng chū qù, màn màn lí yuàn dào wǒ jiā lái, qǐ fēi shì guǐ shén bù zhī de me? xià fū rén dào: zhǐ shì jí qiè jiān, nà lǐ qù qǔ qī bā fù gōng jiān yī mào? shā fū rén dào: bù láo nǐ men fèi xīn, wǒ jiǔ yǐ yù bèi zài cǐ. kāi le xiāng lóng, bān chū shí lái tào xīn jiù nèi jiān yī fú xuē mào. zhòng fū rén dà xǐ, rú fēi chuān dài qǐ lái. shā fū rén zhèng yào zài nà lǐ zhào wáng gǎi zhuāng, kàn le sì wèi fū rén, shuō dào: cán kuì, nǐ men liǎn shàng zhè xiē cán zhī shèng fěn yóu zài, zěn hǎo hú luàn xíng dòng? zhòng fū rén fǎn dōu xiào qǐ lái. tíng tíng jiàn zhào wáng gǎi zhuāng yǐ wán, rì sè yǐ mù, shā fū rén qǔ gè jīn hé ér, fàng shàng xǔ duō huā duǒ zài nèi, yǔ zhào wáng pěng le. jiāng tíng tíng duì yā tóu dào: tíng huí nǐ tóng zhòng fū rén dào jiā biàn liǎo. shuō le, tóng zhào wáng màn bù lí yuàn, jiāng dào yuàn mén kǒu, shàng le chē ér.
如今且說王義,久已曉得時勢將敗,只恨自己是外國之人,無力解救;只得先將家財散去,結識了守苑太監鄭理與各門宿衛,並宇文手下將士,分外親密;打聽他們准在甚時候必要動手,忙叫妻子姜亭亭跟一個小年紀的丫環,上了小空車,望苑裡來。那妾亭亭時常到苑的,無人敢阻攔,他便下車與丫頭竟到寶林院中;只見清修院秦、文安院狄、綺陰院夏、儀鳳院李四位夫人,與袁寶兒、沙夫人、趙王共六七個,在那裡圍着抹牌。沙夫人看見了姜亭亭進來,忙問道:「你坐了,外邊消息怎樣個光景?」姜亭亭道:「眾夫人不見禮了,外邊事體只在旦夕,虧眾夫人還在這裡閒坐!王義叫我進來,問沙夫人是何主意?」眾夫人聽見,俱掩面啼哭,惟沙夫人與袁寶兒不哭。沙夫人道:「哭是無益的,你們眾姊妹,作何行上?」秦夫人道:「眼前這幾個,都是心腹相照的,聽憑姊妹指揮。他們幾個前夜說的:『一年裡頭,聖上進院有限,有甚恩情,東天也是佛,西天也是佛,憑他怎樣來罷了。』這句話就知他們的主意了,管他則甚!」沙夫人道:「我沒有什麼指揮。我若沒有趙王,生有生法,死有死法;如今聖上既以趙王托我,我只得把大事,」指着姜亭亭道:「靠在他賢夫婦身上。你們若是主意定了,請各歸院去,快快收拾了來。」眾夫人見說,如飛各歸院去了。惟袁紫煙熟識天文,曉得隋數已盡,久已假託養病,其細軟早已收拾在寶林院了。三人正在那裡算計出路,只見薛冶兒直搶進院來,見姜亭亭說道:「好了,你也在這裡。剛才朱貴兒姐叫我拜上沙夫人,外邊信息緊急,今生料不能相見矣。趙王是聖上所託,萬勿有負。我想我亦受萬歲深思,本欲與彼相死,今因朱貴姐再三叮嚀,只得偷生前來保駕。」沙夫人道:「我正與姜妹打算,七八個人怎樣去法?」薛冶兒道:「這個不妨。貴妃與我安排停當。」抽中取出一道旨意,「乃是前日要差人往福建採辦建蘭的旨意,雖寫,因萬歲連日病酒,故發出。貴姐因要保全趙王,悄悄竊來,付與冶兒與夫人,商酌行動。」沙夫人垂淚道:「貴姐可謂忠貞兩盡矣!」正說時,只見四位夫人,多是隨身衣服到來。沙夫人將冶兒取來的旨意與他們看了,秦夫人道:「有了這道符敕,何愁出去不得?」袁紫煙道:「依我的愚見,還該分兩起走的才是。」姜亭亭道:「有計在此,快把趙王改了女妝,將跟來的丫頭衣服與趙王換了。把丫環改做小宮監,我與趙王先出去,丫頭領眾夫人都改了妝出去,慢慢離院到我家來,豈非是鬼神不知的麼?」夏夫人道:「只是急切間,那裡去取七八副宮監衣帽?」沙夫人道:「不勞你們費心,我久已預備在此。」開了箱籠,搬出十來套新舊內監衣服靴帽。眾夫人大喜,如飛穿戴起來。沙夫人正要在那裡趙王改妝,看了四位夫人,說道:「慚愧,你們臉上這些殘脂剩粉猶在,怎好胡亂行動?」眾夫人反都笑起來。亭亭見趙王改妝已完,日色已暮,沙夫人取個金盒兒,放上許多花朵在內,與趙王捧了。姜亭亭對丫頭道:「停回你同眾夫人到家便了。」說了,同趙王慢步離院,將到苑門口,上了車兒。
yuán lái wáng yì jiàn qī zǐ jìn yuàn qù le, rú fēi lái xún zhèng lǐ, dào jiā qù guàn le tā bā jiǔ fēn jiǔ, fàng tā huí lái shí, zhèng lǐ dài zuì de zhàn zài yuàn mén shǒu, kàn xiǎo tài jiān fān hú dòu jiàn jiāng tíng tíng de chē ér, biàn dào: wáng nǎi nǎi huí fǔ qù le? gāng cái zán zài nǐ fǔ shàng dà rǎo. jiāng tíng tíng dào: hǎo shuō, yǒu màn. zhèng lǐ xiào dào: zhè xiǎo gū niáng yòu qǔ le wǒ men yuàn zhōng de huā qù le. jiāng tíng tíng dào: shì fū rén jiàn huì de. shuō le, fàng xīn qián xíng, bù guò lǐ xǔ yǐ dào jiā zhōng. wáng yì kàn jiàn zhào wáng, jiào qī zǐ bú yào gǎi zhào yù de zhuāng shù, cáng zài mì shì zì jǐ rú fēi chū mén, dào yuàn mén dǎ tīng. zhǐ jiàn qī bā gè nèi jiān, dà mó dà yàng, yā tóu yě zài nèi, dà jiā huì yì, lǐng dào jiā zhōng, máng shōu shí shàng lù. gè chéng mén shàng, dōu shì tā qián cái jié shí de xiāng zhī, shuí lái zǔ dǎng tā? bǐ jí zhǎng dēng shí hòu, yǔ wén huà jí lǐng bīng dòng shǒu, dào yē yán shí, wáng yì lǐng zhào wáng zhòng fū rén, yǐ chū jìn chéng yǐ.
原來王義見妻子進院去了,如飛來尋鄭理,到家去灌了他八九分酒,放他回來時,鄭理帶醉的站在苑門首,看小太監翻斛斗;見姜亭亭的車兒,便道:「王奶奶回府去了?剛才咱在你府上大擾。」姜亭亭道:「好說,有慢。」鄭理笑道:「這小姑娘又取了我們苑中的花去了。」姜亭亭道:「是夫人見惠的。」說了,放心前行,不過里許已到家中。王義看見趙王,叫妻子不要改趙玉的妝束,藏在密室;自己如飛出門,到苑門打聽。只見七八個內監,大模大樣,丫頭也在內,大家會意,領到家中,忙收拾上路。各城門上,都是他錢財結識的相知,誰來阻擋他?比及掌燈時候,宇文化及領兵動手,到掖延時,王義領趙王眾夫人,已出禁城矣。
zài shuō yáng dì píng rì jiān, pà rén shuō luàn, shuō luàn de jiù yào bèi shā, shuí liào jīn rì zhì cǐ dì wèi, yuán dǎng qíng jǐng qī cǎn, tóng xiāo hòu duǒ zài xī gé zhōng, xiāng duì hào tàn. yī yè zhōng, zhǐ tīng dé wài biān hǎn shēng zhèn tiān, nèi jiān lián lián bào dào: shā dào nèi diàn lái le! tún wèi jiāng jūn dú gū shèng shā le, qiān niú dú gū kāi yuǎn yě zhàn sǐ le. yī bān zéi chén zhuō zhù yī gè gōng é, xià wèn tā suí zhǔ suǒ zài. gōng é shuō zài xī gé zhōng. péi qián tōng yǔ yuán lǐ jìng dào xī gé zhōng lái, tīng dé shàng miàn yǒu rén shēng, zhī shì yáng dì. mǎ wén jǔ jiù bá dāo xiān dēng, zhòng rén xiāng jì ér shàng zhǐ jiàn yáng dì yǔ xiāo hòu bìng zuò ér qì, kàn jiàn zhòng rén, biàn dào: rǔ děng jiē zhèn zhī chén, zhōng nián hòu lù zhòng jué, gěi yǎng rǔ děng, yǒu hé kuī fù, wèi cǐ cuàn nì? péi qián tōng dào: bì xià zhǐ tú zì lè, bìng bù tǐ xù chén xià, gù yǒu jīn rì zhī biàn. zhǐ jiàn bèi hòu zhuǎn chū lái zhū guì ér lái, yòng shǒu zhǐ dìng zhòng rén shuō dào: shèng ēn hào dàng, ān dé mèi xīn? bù bì lùn zhōng nián hòu lù, zhǐ qián rì lǜ rǔ děng shì wèi duō xì dōng dōu rén, jiǔ kè sī jiā, rén qíng wú ǒu, nán yǐ jiǔ chù, chuán zhǐ jiāng jiāng dū jìng nèi guǎ fù chù zi, sōu dào gōng xià, tīng rǔ děng zì xíng pǐ pèi. shèng ēn rú cǐ, shàng wèi bù tǐ xù, wàng sī cuàn nì yé! yáng dì àn shuō dào: zhèn bù fù rǔ děng, hé rǔ děng fù zhèn? sī mǎ dé kān dào: chén děng shí fù bì xià dàn jīn tiān xià yǐ pàn, liǎng jīng zéi jù, bì xià guī yǐ wú mén, chén děng shēng yì wú lù. jīn rì chén jié yǐ kuī, shí nán jiě huǐ. wéi yuàn dé bì xià zhī shǒu, yǐ xiè tiān xià. zhū guì ér tīng le dà mà dào: nì zéi yān gǎn kǒu chū kuáng yán! wàn suì suī rán bù dé, nǎi tiān zǐ zhì zūn, yī zhāo jūn fù, guān lǚ zhī míng fēn lǐn lǐn, rǔ děng bù guò shì wèi xiǎo chén, hé gǎn bī xié chéng yú, wàng tú fù guì, yǐ shòu wàn shì luàn chén zéi zi zhī mà míng! péi qián tōng jiàn shuō, dà nù dào: rǔ yē tíng jiàn bì, hé gǎn qiǎo yán xiāng huǐ? zhū guì ér dà mà dào: bèi jūn nì zéi, rǔ shì bīng quán zài shǒu yé! suí jiā ēn zé zài tiān xià, tiān xià qǐ wú yī èr zhōng chén yì shì, wèi jūn fù bào chóu, qín wáng zhī shī yī jí, nà shí rǔ děng suì sǐ wàn duàn, huǐ zhī wǎn yǐ! mǎ wén jǔ dà nù dào: yín luàn jiàn bì, píng rì yǐ hú mèi gǔ huò jūn xīn, yǐ zhì tiān xià bài wáng, bù shā rǔ hé yǐ xiè tiān xià! jí biàn jǔ dāo, xiàng guì ér liǎn shàng kǎn qù guì ér mà bù jué kǒu, diē dào zài dì. kě lián guì ér yù gǔ xiāng hún, dōu huà zuò yī qiāng rè xuè.
再說煬帝平日間,怕人說亂,說亂的就要被殺,誰料今日至此地位,原黨情景悽慘,同蕭後躲在西閣中,相對浩嘆。一夜中,只聽得外邊喊聲振天,內監連連報道:「殺到內殿來了!」屯衛將軍獨孤盛殺了,千牛獨孤開遠也戰死了。一班賊臣捉住一個宮娥,嚇問他隋主所在。宮娥說在西閣中。裴虔通與元禮徑到西閣中來,聽得上面有人聲,知是煬帝。馬文舉就拔刀先登,眾人相繼而上;只見煬帝與蕭後並坐而泣,看見眾人,便道:「汝等皆朕之臣,終年厚祿重爵,給養汝等,有何虧負,為此篡逆?」裴虔通道:「陛下只圖自樂,並不體恤臣下,故有今日之變。」只見背後轉出來朱貴兒來,用手指定眾人說道:「聖恩浩蕩,安得昧心?不必論終年厚祿,只前日慮汝等侍衛多系東都人,久客思家,人情無偶,難以久處,傳旨將江都境內寡婦處子,搜到宮下,聽汝等自行匹配。聖恩如此,尚謂不體恤,妄思篡逆耶!」煬帝按說道:「朕不負汝等,何汝等負朕?」司馬德勘道:「臣等實負陛下;但今天下已叛,兩京賊據,陛下歸已無門,臣等生亦無路。今日臣節已虧,實難解悔。惟願得陛下之首,以謝天下。」朱貴兒聽了大罵道:「逆賊焉敢口出狂言!萬歲雖然不德,乃天子至尊,一朝君父,冠履之名分凜凜,汝等不過侍衛小臣,何敢逼脅乘輿,妄圖富貴,以受萬世亂臣賊子之罵名!」裴虔通見說,大怒道:「汝掖廷賤婢,何敢巧言相毀?」朱貴兒大罵道:「背君逆賊,汝恃兵權在手耶!隋家恩澤在天下,天下豈無一二忠臣義士,為君父報仇,勤王之師一集,那時汝等碎死萬段,悔之晚矣!」馬文舉大怒道:「淫亂賤婢,平日以狐媚蠱惑君心,以致天下敗亡,不殺汝何以謝天下!」即便舉刀,向貴兒臉上砍去;貴兒罵不絕口,跌到在地。可憐貴兒玉骨香魂,都化作一腔熱血。
mǎ wén jǔ jì shā le zhū guì ér, yī shǒu zhí jiàn, yī shǒu jìng lái yào fú yáng dì xià gé zhǐ jiàn fēng dé yí zǒu shàng gé lái, duì sī mǎ dé kān dào: xǔ gōng yǒu lìng, rú cǐ hūn jūn, bù bì fú lái jiàn wǒ. kě jí jí xià shǒu. xiāo hòu tīng jiàn, zhe shí āi gào zhòng rén dào: zhòng wèi jiāng jūn, zhǔ shàng shí shì bù dé, kě kàn jiù rì jué lù miàn shàng, jiào tā ràng wèi yǔ zhòng wèi jiāng jūn, cì jiāng jūn hé mén tiě quàn, jiāng tā jiàng wèi sān gōng, yǐ bì yú shēng, wèi zhī zhòng wèi jiāng jūn yǐ wèi kě fǒu? zhǐ jiàn yuán bǎo ér hān hān de zǒu lái, tīng jiàn xiāo hòu gàn jiāng jūn wàn jiāng jūn zài nà lǐ kū jiào, xiào xiàng xiāo hòu dào: niáng niáng hé kǔ rú cǐ, liào xiǎng zhè xiē zéi chén, méi yǒu zhōng jūn ài zhǔ de rén zài lǐ tóu, kěn róng wàn suì ān rán ràng wèi, tóng niáng niáng jí shí xíng lè le. yòu duì yáng dì dào: bì xià cháng yǐ yīng xióng zì xǔ, zhì cǐ hé kān liàn liàn cǐ qū, qiú zhè bān zéi chén. rén shuí wú sǐ, qiè jīn rì zhī sǐ yú wàn suì miàn qián, kě wèi sǐ dé qí suǒ yǐ, qiè xiān qù le, wàn suì kuài lái! mǎ wén jǔ máng bǎ shǒu qù chě tā, bǎo ér zhēng le shuāng yǎn, dà shēng hè dào: zéi chén xiū de jìn wǒ! yī tóu shuō yī tóu bǎ pèi dāo xiàng xiàng shàng yī wěn, bǎ shēn zi wǎng shàng yī sǒng, zhí dǐng dào liáng shàng, cuàn xià lái, xiàng nèi xiān xuè rú hóng yǔ de wàng rén pēn lái. yī gè jiāo qiè shēn qū, zhí chù chù de kào zài chuāng líng. xiāo hòu kàn jiàn, xià dé rú fēi bēn xià gé qù le. yáng dì jiàn le, xīn dǎn jù suì. péi qián tōng děng biàn tí dāo xiàng qián, yào xíng shì nì, yáng dì dà jiào dào: xiū de dòng shǒu, tiān zǐ sǐ zì yǒu sǐ fǎ, kuài qǔ zhèn jiǔ lái! péi qián tōng dào: zhèn jiǔ bù rú fēng rèn zhī sù, hé kě de yě? yáng dì chuí lèi dào: zhèn wèi tiān zǐ yī chǎng, qǐ quán shī ér sǐ. mǎ wén jǔ qǔ zì juàn yī pǐ jìn shàng. yáng dì dà kū dào: xī fèng yí yuàn lǐ qìng ér, mèng zhèn bái lóng rào xiàng, jīn qí yàn yǐ! zéi chén děng suì jiào wǔ shì yī qí dòng shǒu, jiāng yáng dì yōng le jìn qù, yòng bái juàn yì sǐ, shí nián èr shí jiǔ suì. hòu rén yǒu shī diào yún:
馬文舉既殺了朱貴兒,一手執劍,一手竟來要扶煬帝下閣;只見封德彝走上閣來,對司馬德勘道:「許公有令,如此昏君,不必扶來見我。可急急下手。」蕭後聽見,着實哀告眾人道:「眾位將軍,主上實是不德,可看舊日爵祿面上,叫他讓位與眾位將軍,賜將軍闔門鐵券,將他降為三公,以畢餘生,未知眾位將軍以為可否?」只見袁寶兒憨憨的走來,聽見蕭後干將軍萬將軍在那裡哭叫,笑向蕭後道:「娘娘何苦如此,料想這些賊臣,沒有忠君愛主的人在裡頭,肯容萬歲安然讓位,同娘娘及時行樂了。」又對煬帝道:「陛下常以英雄自許,至此何堪戀戀此軀,求這班賊臣。人誰無死,妾今日之死於萬歲面前,可謂死得其所矣,妾先去了,萬歲快來!」馬文舉忙把手去扯他,寶兒睜了雙眼,大聲喝道:「賊臣休得近我!」一頭說一頭把佩刀向項上一刎,把身子往上一聳,直頂到樑上,竄下來,項內鮮血如紅雨的望人噴來。一個姣怯身軀,直矗矗的靠在窗欞。蕭後看見,嚇得如飛奔下閣去了。煬帝見了,心膽俱碎。裴虔通等便題刀向前,要行弒逆,煬帝大叫道:「休得動手,天子死自有死法,快取鴆酒來!」裴虔通道:「鴆酒不如鋒刃之速,何可得也?」煬帝垂淚道:「朕為天子一場,乞全屍而死。」馬文舉取自絹一匹進上。煬帝大哭道:「昔鳳儀院李慶兒,夢朕白龍繞項,今其驗矣!」賊臣等遂叫武士一齊動手,將煬帝擁了進去,用白絹縊死,時年二十九歲。後人有詩吊云:
suí jiā tiān zǐ xì qíng piān, zhǐ yuàn fēng liú bù yuàn xiān.
隋家天子系情偏,只願風流不願仙。
yí chòu mán liú qiān wàn shì, fán huā niān jǐn shí sān nián.
遺臭謾留千萬世,繁花拈盡十三年。
dān huā shì jiǔ xīn tóu tòng, tì fěn zhān xiāng gǔ lǐ lǜ.
耽花嗜酒心頭痛,殢粉沾香骨里綠。
què hèn luàn chén tān fù guì, gōng tíng xuè jiàn shí kān lián.
卻恨亂臣貪富貴,宮廷血濺實堪憐。