zhōu hào lǐ xiù lán dù mù liú yǔ xī lǐ féng jí luò zhōng jǔ rén cài jīng wǔ chāng jì wéi bǎo qú cáo shēng luó qiú xú yuè yīng
周皓 李秀蘭 杜牧 劉禹錫 李逢吉 洛中舉人 蔡京 武昌妓 韋保衢 曹生 羅虬 徐月英
zhōu hào
周皓
tài pú qīng zhōu hào, guì zú zi, duō lì fù qì. tiān bǎo zhōng, hào shào nián, cháng jié kè wèi huā liǔ zhī yóu, jìng xù wáng mìng. fǎng chéng zhōng míng jī, rú yíng xí shān, wú bù huò zhě. shí jìng gōng yǒu jī zǐ yè lái, zhì chǐ qiǎo xiào, gē wǔ jué lún, guì gōng zǐ pò chǎn yíng zhī. hào shí yǔ shù bèi fù zhě gèng shàn zhī. huì yī rì, qí mǔ bái hào yuē: mǒu rì yè lái shēng rì, qǐ kě jì mò hū? hào yǔ wǎng hái, jìng qiú zhēn huò, hé qián shù shí wàn, huì yǐn qí jiā. lè gōng hè huái zhì jì hái hái, jiē yī shí jué shǒu. jiōng fāng hé, hū jué jī mén shēng shén jí. hào jiè nèi hū kāi, liáng jiǔ, zhé guān ér rù. yǒu shào nián zǐ yī, qí cóng shù shí, gòu qí mǔ, jí jiāng jūn gāo lì shì zhī zǐ yě. mǔ yǔ yè lái qì bài, zhū kè jiāng sàn. hào shí xuè qì fāng gāng, qiě shì qí lì, gù cóng zhě bù xiāng dí. yīn qián ràng qí hù shì, rǎng bì gé zhī. zǐ yī zhě bó yú quán xià, qiě jué qí hàn gǔ. dà shāng liú xiě, hào suì tū chū. shí dōu tíng yì suǒ yóu wèi zhēn, yǒu xīn yì, hǎo yǎng sī kè, hào yǐ qíng tóu zhī. zhēn nǎi cáng yú qī nǚ jiān. shí yǒu sī zhuī zhuō jí qiè, zhēn kǒng zōng lù, nǎi yè bàn zhuāng jù, yāo bái jīn shù dìng, wèi hào yuē: biàn zhōu zhōu jiǎn lǎo, yì shì yě, fù yǔ láng jūn dāng jiā, jīn kě yī zhī, qiě yí qiān gōng bù dài. zhōu jiǎn lǎo gài dà xiá yě, jiàn wèi zhēn shū, xǐ shén. hào yīn bài zhī wèi shū, suì yán qí zhuàng. jiǎn lǎo lìng jū yī chuán zhōng, jiè wú wàng chū, gōng yǔ jí hòu. jū suì yú, hū tīng chuán shàng kū qì shēng. hào qián kuī zhī, jiàn yī shǎo fù, gǎo yī shén měi, yǔ jiǎn lǎo xiāng wèi. qí xī, jiǎn lǎo hū zhì hào chù, wèn: jūn hūn wèi? mǒu yǒu biǎo mèi, jià yǔ jiǎ, jiǎ zú wú zi, jīn wú suǒ guī, kě shì jūn zǐ. hào bài xiè zhī. jí xī, qí biǎo mèi guī hào, yǒu nǚ èr rén, nán yī rén, yóu zài zhōu zhōng. jiǎn lǎo hū yǔ hào: shì yǐ xī, jūn mào qǐn, bì wú rén shí zhě, kě yóu jiāng huái. nǎi zèng bǎi yú qiān, hào kū ér bié, yú shì suì miǎn. chū yǒu yáng zá zǔ
太僕卿周皓,貴族子,多力負氣。天寶中,皓少年,常結客為花柳之游,竟蓄亡命。訪城中名姬,如蠅襲膻,無不獲者。時靖恭有姬子夜來,稚齒巧笑,歌舞絕倫,貴公子破產迎之。皓時與數輩富者更擅之。會一日,其母白皓曰:某日夜來生日,豈可寂寞乎?皓與往還,竟求珍貨,合錢數十萬,會飲其家。樂工賀懷智、紀孩孩,皆一時絕手。扃方合,忽覺擊門聲甚急。皓戒內忽開,良久,折關而入。有少年紫衣,騎從數十,詬其母,即將軍高力士之子也。母與夜來泣拜,諸客將散。皓時血氣方剛,且恃其力,顧從者不相敵。因前讓其怙勢,攘臂格之。紫衣者踣於拳下,且絕其頷骨。大傷流血,皓遂突出。時都亭驛所由魏貞,有心義,好養私客,皓以情投之。貞乃藏於妻女間。時有司追捉急切,貞恐蹤露,乃夜辦裝具,腰白金數錠,謂皓曰:汴州周簡老,義士也,復與郎君當家,今可依之,且宜謙恭不怠。周簡老蓋大俠也,見魏貞書,喜甚。皓因拜之為叔,遂言其狀。簡老令居一船中,戒無妄出,供與極厚。居歲余,忽聽船上哭泣聲。皓潛窺之,見一少婦,縞衣甚美,與簡老相慰。其夕,簡老忽至皓處,問:君婚未?某有表妹,嫁與甲,甲卒無子,今無所歸,可事君子。皓拜謝之。即夕,其表妹歸皓,有女二人,男一人,猶在舟中。簡老忽語皓:事已息,君貌寢,必無人識者,可游江淮。乃贈百餘千,號哭而別,於是遂免。(出《酉陽雜俎》)
lǐ xiù lán
李秀蘭
lǐ xiù lán yǐ nǚ zǐ yǒu cái míng. chū wǔ liù suì shí, qí fù bào yú tíng, zuò shī yǒng qiáng wēi, qí mò jù yún: guò shí wèi jià què, xīn xù luàn zòng héng. fù huì yuē: cǐ nǚ zǐ jiāng lái fù yǒu wén zhāng, rán bì wèi shī xíng fù rén yǐ. jìng rú qí yán. chū yù táng xián huà
李秀蘭以女子有才名。初五六歲時,其父抱於庭,作詩詠薔薇,其末句云:過時未架卻,心緒亂縱橫。父恚曰:此女子將來富有文章,然必為失行婦人矣。竟如其言。(出《玉堂閒話》)
yòu xiù lán cháng yǔ zhū xián huì wū chéng xiàn kāi yuán sì. zhī hé jiān liú zhǎng qīng yǒu yīn jí, wèi zhī yuē: shān qì rì xī jiā. zhǎng qīng duì yuē: zhòng niǎo xīn yǒu tuō. jǔ zuò dà xiào, lùn zhě liǎng měi zhī. xiù lán yǒu shī yuē: yuǎn shuǐ fú xiān zhào, hán xīng bàn shǐ chē. gài wǔ yán zhī jiā jìng yě. shàng fāng bān jī jí bù zú, xià bǐ hán yīng zé yǒu yú, yì nǚ zhōng zhī shī háo yě. cháng fù dé sān xiá liú quán gē yuē: qiè jiā běn zhù wū shān yún, wū shān liú shuǐ cháng zì wén. wáng qín dàn chū zhuǎn liáo xiòng, zhí shì dāng shí mèng zhōng tīng. sān xiá tiáo tiáo jǐ qiān lǐ, yī shí liú rù shēn guī lǐ. jù shí bēn tuān zhǐ xià shēng, fēi dù zǒu làng xián zhōng qǐ. chū yí pēn yǒng hán léi fēng, yòu shì wū yàn liú bù tōng. huí tuān lài qū shì jiāng jǐn, shí fù dī lì píng shā zhōng. yì xī ruǎn gōng wèi cǐ qū, néng shǐ zhòng róng tīng bù zú. yī dàn jì bà yòu yī dàn. yuàn yǔ liú quán zhèn xiāng xù. chū zhōng xìng jiān qì jí
又秀蘭嘗與諸賢會烏程縣開元寺。知河間劉長卿有陰疾,謂之曰:山氣日夕佳。長卿對曰:眾鳥欣有托。舉坐大笑,論者兩美之。秀蘭有詩曰:遠水浮仙棹,寒星伴使車。蓋五言之佳境也。上方班姬即不足,下比韓英則有餘,亦女中之詩豪也。嘗賦得三峽流泉歌曰:妾家本住巫山雲,巫山流水常自聞。王琴彈出轉寥夐,直似當時夢中聽。三峽迢迢幾千里,一時流入深閨里。巨石奔湍指下生,飛渡走浪弦中起。初疑噴涌含雷風,又似嗚咽流不通。回湍瀨曲勢將盡,時復滴瀝平沙中。憶昔阮公為此曲,能使仲容聽不足。一彈既罷又一彈。願與流泉鎮相續。(出《中興間氣集》)
dù mù
杜牧
táng zhōng shū shè rén dù mù, shǎo yǒu yì cái, xià bǐ chéng yǒng. ruò guàn zhuó jìn shì dì, fù jié zhì kē. mù shǎo juàn, xìng yě fàng, suī wèi jiǎn kè, ér bù néng zì jìn. huí yóu wèi shì. yáng zhōu shèng dì yě, měi zhòng chéng xiàng xī, chàng lóu zhī shàng, cháng yǒu jiàng shā dēng wàn shù, huī luó yào liè kōng zhōng. jiǔ lǐ sān shí bù jiē zhōng, zhū cuì tián yàn, miǎo ruò xiān jìng. mù cháng chū méi chí zhú qí jiān, wú xū xī. fù yǒu zú sān shí rén, yì fú suí hòu, qián hù zhī. sēng rú zhī mì jiào yě. ér mù zì wèi dé jì. rén bù zhī zhī. suǒ zhì chéng huān, wú bù huì yì. rú shì qiě shù nián, jí zhēng bài shì yù shǐ, sēng rú yú zhōng táng jiàn, yīn jiè zhī yuē: yǐ shì yù shǐ qì gài dá yù, gù dāng zì jí yí tú. rán cháng lǜ fēng qíng bù jié, huò zhì zūn tǐ guāi hé. mù yīn miù yuē: mǒu xìng cháng zì jiǎn shǒu, bù zhì yí zūn yōu ěr. sēng rú xiào ér bù dá. jí mìng shì ér, qǔ yī xiǎo shū lù, duì mù fā zhī. nǎi jiē zú zhī mì bào yě. fán shù shí bǎi, xī yuē: mǒu xī, dù shū jì guò mǒu jiā, wú yàng. mǒu xī, yàn mǒu jiā, yì rú zhī. mù duì zhī dà cán, yīn qì bài zhì xiè, ér zhōng shēn gǎn yān. gù sēng rú zhī hōng, mù wèi zhī zhì, ér jí yán qí měi, bào suǒ zhī yě. mù jì wèi yù shǐ, jiǔ zhī fēn wù luò yáng. shí lǐ sī tú yuàn bà zhèn xián jū, shēng jì háo huá, wèi dāng shí dì yī. luò zhōng míng shì, xián yè jiàn zhī. lǐ nǎi dà kāi yàn xí, dāng shí cháo kè gāo liú, wú bù zhēn fù, yǐ mù chí xiàn, bù gǎn yāo zhì. mù qiǎn zuò kè dá yì, yuàn yù sī huì. lǐ bù dé yǐ chí shū. fāng duì jiǔ dú zhēn, yì yǐ hān chàng, wén mìng jù lái, shí huì zhōng yǐ yǐn jiǔ. nǚ jì bǎi yú rén, jiē jué yì shū sè. mù dú zuò nán xíng, dèng mù zhù shì. yǐn mǎn sān zhī, wèn lǐ yún: wén yǒu zǐ yún zhě shú shì? lǐ zhǐ shì zhī. mù fù níng dì liáng jiǔ yuē: míng bù xū dé. yí yǐ jiàn huì. lǐ fǔ ér xiào, zhū jì jiē yì huí shǒu pò yán. mù yòu zì yǐn sān jué, láng yín ér qǐ yuē: huá táng jīn rì qǐ yán kāi, shuí huàn fēn sī yù shǐ lái? hū fā kuáng yán jīng mǎn zuò, liǎng xíng hóng fěn yī shí huí. yì qì xián yì, páng ruò wú rén. mù yòu zì yǐ nián jiàn chí mù, cháng zhuī fù gǎn jiù shī yuē: luò tuò jiāng hú zài jiǔ xíng, chǔ yāo xiān xì zhǎng zhōng qíng. sān nián yī jué yáng zhōu mèng, yíng dé qīng lóu báo xìng míng. yòu yuē: gě chuán yī zhào bǎi fēn kōng, shí zài qīng chūn bù fù gōng. jīn rì bìn sī chán tà bàn, chá yān qīng yáng luò huā fēng. tài hé mò, mù fù zì shì yù shǐ chū zuǒ shěn chuán shī jiāng xī xuān zhōu mù. suī suǒ zhì zhé yóu, ér zhōng wú shǔ yì, xián yǐ fēi qí suǒ hǎo yě. jí wén hú zhōu míng jùn, fēng wù yán hǎo, qiě duō qí sè, yīn gān xīn yóu zhī. hú zhōu cì shǐ mǒu yǐ, mù sù suǒ hòu zhě, pō yù qí yì. jí mù zhì, měi wèi zhī qū yàn zhōu yóu. fán yōu jī chàng nǚ, lì suǒ néng zhì zhě, xī wèi chū zhī. mù zhù mù níng shì yuē: měi yǐ! wèi jǐn shàn yě. yǐ fù hòu qí yì, mù yuē: yuàn dé zhāng shuǐ xī, shǐ zhōu rén bì guān. hòu sì miàn yún hé, mǒu dāng xián xíng yù mù, jì yú cǐ jì, huò yǒu yuè yān. yǐ dà xǐ, rú qí yán. zhì rì, liǎng àn guān zhě rú dǔ. dài mù, jìng wú suǒ de. jiāng bà zhōu yǐ àn, yú cóng rén zhōng, yǒu lǐ lǎo yǐn yā tóu nǚ, nián shí yú suì. mù shú shì yuē: cǐ zhēn guó sè, xiàng chéng xū shè ěr! yīn shǐ yǔ qí mǔ, jiāng jiē zhì zhōu zhōng, lǎo nǚ jiē jù. mù yuē: qiě bù jí nà, dāng wèi hòu qī. lǎo yuē: tā nián shī xìn, fù dāng hé rú? mù yuē: wú bù shí nián, bì shǒu cǐ jùn, shí nián bù lái, nǎi cóng ěr suǒ shì kě yě. mǔ xǔ nuò, yīn yǐ zhòng bì jié zhī, wèi méng ér bié. gù mù guī cháo, pō yǐ hú zhōu wèi niàn. rán yǐ guān zhì shàng bēi bēi yuán zuò bì, jù míng chāo běn gǎi, shū wèi gǎn fā. xún bài huáng zhōu chí zhōu, yòu yí mù zhōu, jiē fēi yì yě. mù sù yǔ zhōu chí shàn, huì chí wèi xiāng, nǎi bìng yǐ sān jiān gàn chí, qǐ shǒu hú zhōu, yì yǐ dì yǐ yǐ yuán zuò tóu, jù dù mù jí shàng zhōu chí shū gǎi mù jí, jì yú jiāng wài liáo zhī. dà zhōng sān nián, shǐ shòu hú zhōu cì shǐ. bǐ zhì jùn, zé yǐ shí sì nián yǐ, suǒ yuē zhě, yǐ cóng rén sān zài, ér shēng sān zi. mù jì jí zhèng, hán shǐ zhào zhī. qí mǔ jù qí jiàn duó, xié yòu yǐ tóng wǎng. mù jié qí mǔ yuē: nǎng jì xǔ wǒ yǐ, hé wèi fǎn zhī? mǔ yuē: xiàng yuē shí nián, shí nián bù lái ér hòu jià, jià yǐ sān nián yǐ. mù yīn qǔ qí zài cí shì zhī, fǔ shǒu yí guǐ yuē: qí cí yě zhí, jiāng zhī bù xiáng. nǎi hòu wèi lǐ ér qiǎn zhī. yīn fù shī yǐ zì shāng yuē: zì shì xún chūn qù xiào chí, bù xū chóu chàng yuàn fāng shí. kuáng fēng luò jǐn shēn hóng sè, lǜ yè chéng yīn zi mǎn zhī. chū táng què shǐ
唐中書舍人杜牧,少有逸才,下筆成詠。弱冠擢進士第,復捷制科。牧少雋,性野放,雖為檢刻,而不能自禁。回遊為事。揚州勝地也,每重城向夕,倡樓之上,常有絳紗燈萬數,輝羅耀烈空中。九里三十步街中,珠翠填咽,邈若仙境。牧常出沒馳逐其間,無虛夕。復有卒三十人,易服隨後,潛護之。僧孺之密教也。而牧自謂得計。人不知之。所至成歡,無不會意。如是且數年,及征拜侍御史,僧孺於中堂餞,因戒之曰:以侍御史氣概達馭,固當自極夷塗。然常慮風情不節,或至尊體乖和。牧因謬曰:某幸常自檢守,不至貽尊憂耳。僧孺笑而不答。即命侍兒,取一小書簏,對牧發之。乃街卒之密報也。凡數十百,悉曰:某夕,杜書記過某家,無恙。某夕,宴某家,亦如之。牧對之大慚,因泣拜致謝,而終身感焉。故僧孺之薨,牧為之志,而極言其美,報所知也。牧既為御史,久之分務洛陽。時李司徒願罷鎮閒居,聲妓豪華,為當時第一。洛中名士,咸謁見之。李乃大開宴席,當時朝客高流,無不臻赴,以牧持憲,不敢邀致。牧遣座客達意,願預斯會。李不得已馳書。方對酒獨斟,亦已酣暢,聞命遽來,時會中已飲酒。女妓百餘人,皆絕藝殊色。牧獨坐南行,瞪目注視。引滿三卮,問李云:聞有紫雲者孰是?李指示之。牧復凝睇良久曰:名不虛得。宜以見惠。李俯而笑,諸妓皆亦回首破顏。牧又自飲三爵,郎吟而起曰:華堂今日綺筵開,誰喚分司御史來?忽發狂言驚滿座,兩行紅粉一時回。意氣閒逸,旁若無人。牧又自以年漸遲暮,常追賦感舊詩曰:落魄江湖載酒行,楚腰纖細掌中情。三年一覺揚州夢,贏得青樓薄倖名。又曰:舸船一棹百分空,十載青春不負公。今日鬢絲禪榻伴,茶煙輕颺落花風。太和末,牧復自侍御史出佐沈傳師江西宣州幕。雖所至輒游,而終無屬意,咸以非其所好也。及聞湖州名郡,風物妍好,且多奇色,因甘心游之。湖州刺史某乙,牧素所厚者,頗喻其意。及牧至,每為之曲宴週遊。凡優姬倡女,力所能致者,悉為出之。牧注目凝視曰:美矣!未盡善也。乙復候其意,牧曰:願得張水嬉,使州人畢觀。候四面雲合,某當閒行寓目,冀於此際,或有閱焉。乙大喜,如其言。至日,兩岸觀者如堵。迨暮,竟無所得。將罷舟艤岸,於叢人中,有里姥引鴉頭女,年十餘歲。牧熟視曰:此真國色,向誠虛設耳!因使語其母,將接致舟中,姥女皆懼。牧曰:且不即納,當為後期。姥曰:他年失信,復當何如?牧曰:吾不十年,必守此郡,十年不來,乃從爾所適可也。母許諾,因以重幣結之,為盟而別。故牧歸朝,頗以湖州為念。然以官秩尚卑(卑原作畢,據明抄本改),殊未敢發。尋拜黃州池州,又移睦州,皆非意也。牧素與周墀善,會墀為相,乃並以三牋干墀,乞守湖州,意以弟顗(顗原作頭,據杜牧集上周墀書改)目疾,冀於江外療之。大中三年,始授湖州刺史。比至郡,則已十四年矣,所約者,已從人三載,而生三子。牧既即政,函使召之。其母懼其見奪,攜幼以同往。牧詰其母曰:曩既許我矣,何為反之?母曰:向約十年,十年不來而後嫁,嫁已三年矣。牧因取其載詞視之,俛首移晷曰:其詞也直,疆之不祥。乃厚為禮而遣之。因賦詩以自傷曰:自是尋春去校遲,不須惆悵怨芳時。狂風落盡深紅色,綠葉成蔭子滿枝。(出《唐闕史》)
liú yǔ xī
劉禹錫
liú yǔ xī fù rèn gū sū, dào guò yáng zhōu. zhōu shī dù hóng jiàn yǐn zhī jiǔ, dà zuì ér guī yì. shāo xǐng, jiàn èr nǚ zǐ zài páng, jīng fēi jǐ yǒu yě. nǎi yuē: láng zhōng xí shàng yǔ sī kōng shī, tè lìng èr lè jì shì qǐn qiě zuì zhōng zhī zuò, dōu bù jì yì. míng dàn, xiū qǐ zhì xiè. dù yì yōu róng zhī. fū yǔ xī yǐ láng lì zhōu mù, ér qīng wǔ sān sī, qǐ bù guò zāi. shī yuē: gāo jì yún huán gōng yàng zhuāng, chūn fēng yī qǔ dù wéi niáng. sī kōng jiàn guàn xún cháng shì, duàn jǐn sū zhōu cì shǐ cháng. chū yún xī yǒu yì
劉禹錫赴任姑蘇,道過揚州。州師杜鴻漸飲之酒,大醉而歸驛。稍醒,見二女子在旁,驚非己有也。乃曰:郎中席上與司空詩,特令二樂妓侍寢、且醉中之作,都不記憶。明旦,修啟致謝。杜亦優容之。夫禹錫以郎吏州牧,而輕忤三司,豈不過哉。詩曰:高髻雲鬟宮樣妝,春風一曲杜韋娘。司空見慣尋常事,斷盡蘇州刺史腸。(出《雲谿友議》)
lǐ féng jí
李逢吉
lǐ chéng xiàng féng jí, xìng qiáng bì ér chén cāi duō jì, hǎo wēi rén, lüè wú zuò sè. jì wèi jū shǒu, liú yǔ xī yǒu jì shén lì, wèi zhòng suǒ zhī. lǐ shì fēng wàng, zì xíng wēi fú. fēn wù cháo guān, qǔ róng bù xiá. yī dàn, yīn yǐ jì duó zhī. yuē yuē: mǒu rì huáng chéng zhōng táng qián zhì yàn, yīng cháo xián chǒng bì, bìng qǐng zǎo fù jìng huì. shāo kě guān zhǔ zhě, rú qī yún jí. chì hūn lì: xiān fàng liú jiā jì cóng mén rù, qīng dōu jīng yì, wú gǎn yán zhě. liú jì wú suǒ chū, huáng huò tūn shēng. yòu yì rì, yǔ xiāng shàn shù rén yè zhī. dàn xiāng jiàn rú cháng, cóng róng jiǔ zhī, bìng bù yán jìng huì zhī suǒ yǐ rán zhě. zuò zhōng mò rán, xiāng mù ér yǐ. jì bà, yī yī ér tuì. liú tàn zhà ér guī, wú kě nài hé, suì fèn mèn ér zuò sì zhāng, yǐ nǐ sì chóu yún ěr. yù chāi chóng hé liǎng wú yuán, yú zài shēn tán hè zài tiān. dé yì zǐ luán xiū wǔ jìng, néng néng zì yuán kòng quē, jù míng chāo běn bǔ yán qīng niǎo bà xián jiān. jīn pén yǐ fù nán shōu shuǐ, yù zhěn zhěn zì yuán kòng quē, jù míng chāo běn bǔ zhǎng pāo bù xù xián. ruò xiàng mí wú shān xià guò, yáo jiāng hóng lèi sǎ qióng quán. luán fēi yuǎn shù qī hé chù? fèng dé xīn cháo yǐ qù xīn. hóng bì shàng liú xiāng mò mò, bì yún chū duàn duàn zì yuán kòng quē, jù míng chāo běn bǔ xìn chén chén. qíng zhī diǎn wū tóu ní yù, yóu zì jīng yíng mǎi xiào jīn. cóng cǐ shān tóu shì rén shí, zhàng fū xíng zhuàng lèi hén shēn! rén céng hé chù gèng xún kàn, suī shì shēng lí sǐ yì bān. mǎi xiào shù biān huā yǐ lǎo, huà méi chuāng xià yuè yóu cán. yún cáng wū xiá yīn róng duàn, lù gé xīng qiáo guò wǎng nán. mò guài shī chéng wú lèi dī. jǐn qīng dōng hǎi yě xū gàn! sān shān bù jiàn hǎi chén chén, qǐ yǒu xiān zōng gèng kě xún. qīng niǎo qù shí yún lù duàn, héng é guī chù yuè gōng shēn. shā chuāng yáo xiǎng chūn xiāng yì, shū huǎng shuí lián yè dú yín? liào dé yè lái tiān shàng jìng, zhǐ yīn piān zhào liǎng rén xīn. jiàn běn shì shī
李丞相逢吉,性強愎而沉猜多忌,好危人,略無怍色。既為居守,劉禹錫有妓甚麗,為眾所知。李恃風望,恣行威福。分務朝官,取容不暇。一旦,陰以計奪之。約曰:某日皇城中堂前致宴,應朝賢寵嬖,並請早赴境會。稍可觀矚者,如期雲集。敕閽吏:先放劉家妓從門入,傾都驚異,無敢言者。劉計無所出,惶惑吞聲。又翌日,與相善數人謁之。但相見如常,從容久之,並不言境會之所以然者。座中默然,相目而已。既罷,一揖而退。劉嘆咤而歸,無可奈何,遂憤懣而作四章,以擬四愁云爾。玉釵重合兩無緣,魚在深潭鶴在天。得意紫鸞休舞鏡,能(能字原空缺,據明抄本補)言青鳥罷銜箋。金盆已覆難收水,玉軫(軫字原空缺,據明抄本補)長拋不續弦。若向靡蕪山下過,遙將紅淚灑窮泉。鸞飛遠樹棲何處?鳳得新巢已去心。紅璧尚流香漠漠,碧雲初斷(斷字原空缺,據明抄本補)信沉沉。情知點污投泥玉,猶自經營買笑金。從此山頭似人石,丈夫形狀淚痕深!人曾何處更尋看,雖是生離死一般。買笑樹邊花已老,畫眉窗下月猶殘。雲藏巫峽音容斷,路隔星橋過往難。莫怪詩成無淚滴。盡傾東海也須干!三山不見海沉沉,豈有仙蹤更可尋。青鳥去時雲路斷,姮娥歸處月宮深。紗窗遙想春相憶,書幌誰憐夜獨吟?料得夜來天上鏡,只因偏照兩人心。(見《本事詩》)
luò zhōng jǔ rén
洛中舉人
jǔ zi mǒu yǐ, luò zhōng jū rén yě, ǒu yǔ lè jì mào yīng zhě xiāng shí. yīng nián shén xiǎo. jí yǐ dào jiāng wài, ǒu yǔ yǐn xí yù zhī. yīn zèng shī yuē: yì xī dāng chū guò liǔ lóu, mào yīng nián xiǎo shàng jiāo xiū. gé chuāng wèi shěng wén gāo yǔ, duì jìng céng kuī xué shàng tóu. yī bié zhōng yuán jù lǎo dà, zhòng lái nán guó jiàn fēng liú. dàn xián zhuó jiǔ huà qián shì. líng luò bì yún shēng mù chóu. jǔ zi yīn yè jié shǐ, suì kè yóu liú lián shù yuè. shuài yù zhī shén hòu. yàn yǐn jì pín, yǔ jiǔ jiǔ xié xì pō qià. yī rì gào cí, shuài hòu yǐ jīn bó jìn xíng, fù kāi yàn sòng bié. yīn àn liú jué jù yǔ jiǔ yuē: shǎo chā huā zhī shǎo xià chóu. xū fáng nǚ bàn dù fēng liú. zuò zhōng ruò dǎ zhàn xiāng lìng, chú què shàng shū mò diǎn tóu. yīn shè wǔ qǔ yí shī. shuài qǔ lǎn zhī, dāng shí jí lìng rén suǒ zài sòng fù jǔ zi. chū lú shì zá shuō
舉子某乙,洛中居人也,偶與樂妓茂英者相識。英年甚小。及乙到江外,偶與飲席遇之。因贈詩曰:憶昔當初過柳樓,茂英年小尚嬌羞。隔窗未省聞高語,對鏡曾窺學上頭。一別中原俱老大,重來南國見風流。彈弦酌酒話前事。零落碧雲生暮愁。舉子因謁節使,遂客游留連數月。帥遇之甚厚。宴飲既頻,與酒乣諧戲頗洽。一日告辭,帥厚以金帛贐行,復開宴送別。因暗留絕句與乣曰:少插花枝少下籌。須防女伴妬風流。坐中若打占相令,除卻尚書莫點頭。因設舞曲遺詩。帥取覽之,當時即令人所在送付舉子。(出《盧氏雜說》)
cài jīng
蔡京
yōng nán cháo dù shǐ cài jīng guò yǒng zhōu, yǒng zhōu cì shǐ zhèng shǐ yǔ jīng tóng nián, lián yǐ jiǔ lè xiāng yāo. zuò yǒu qióng zhī zhě, zhèng zhī suǒ ài, ér xí zhī zuì yán. cài qiáng duó zhī xíng. zhèng mò zhī jìng yě. yōng nán zhī suǒ wèi, duō rú cǐ lèi. wèi dé yì zhě jiàn bǐ, zhōng qí bù quān yě. jí yōng nán zhì yù shī lǜ, fú fǎ. chū yún xī yǒu yì
邕南朝度使蔡京過永州,永州刺史鄭史與京同年,連以酒樂相邀。座有瓊枝者,鄭之所愛,而席之最妍。蔡強奪之行。鄭莫之竟也。邕南之所為,多如此類。為德義者見鄙,終其不悛也。及邕南制御失律,伏法。(出《雲谿友議》)
wǔ chāng jì
武昌妓
wéi chán lián wèn è zhōu, jí bà rèn, bīn liáo shèng chén zǔ xí. chán suì shū wén xuǎn jù yún: bēi mò bēi xī shēng bié lí, dēng shān lín shuǐ sòng jiāng guī. yǐ jiān háo shòu bīn cóng, qǐng xù qí jù. zuò zhōng chàng wàng, jiē sī bù shǔ. qūn xún, nǚ jì xuàn rán qǐ yuē: mǒu bù cái, bù gǎn rǎn hàn, yù kǒu zhàn liǎng jù. wéi dà jīng yì, lìng suí kǒu xiě zhī: wǔ chāng wú xiàn xīn zāi liǔ, bù jiàn yáng huā pū miàn fēi. zuò kè wú bù jiā tàn. wéi lìng chàng zuò yáng liǔ zhī cí, jí huān ér sàn. zèng shù shí jiān, nà zhī, yì rì gòng zài ér fā. chū shū qíng shī
韋蟾廉問鄂州,及罷任,賓僚盛陳祖席。蟾遂書文選句云:悲莫悲兮生別離,登山臨水送將歸。以箋毫授賓從,請續其句。座中悵望,皆思不屬。逡巡,女妓泫然起曰:某不才,不敢染翰,欲口占兩句。韋大驚異,令隨口寫之:武昌無限新栽柳,不見楊花撲面飛。座客無不嘉嘆。韋令唱作《楊柳枝詞》,極歡而散。贈數十箋,納之,翌日共載而發。(出《抒情詩》)
wéi bǎo qú
韋保衢
wéi bǎo qú míng chāo běn qú zuò héng cháng fǎng tóng rén, fāng zuò, lǐ jù xīn jí dì, yì jì zhì. bǎo qú yǐ qí hòu xiān, nì yú wéi xià. jì rù yuē: yǒu kè hū? tóng rén yuē: wéi bǎo qú xiù cái, kě yǐ chū fǒu? jù xīn jí dì, shén zì dé yì, xú yuē: chū yě hé fáng. bǎo qú jìng bù zhī chū. jì qú shàng gōng zhǔ wèi xiāng, lǐ pín zhèn qí xià, jù fāng zì shān běi jiù cóng shì pì yān. chū bǎo qú jì dēng dì, dú gū yún chú dōng chuān, pì zài mù xià. lè jí jiān yǒu zuǒ yǐn zhě, fù shǐ lǐ jiǎ shǔ yì yě. shí yǐ bī yú tā shì, sī qī, huí jiāng nà yān. bǎo qú jì zhì, bù zhī zhī, qí yú dú gū, qiě qǐng jiàng qí jí. lǐ zhì, yì shū bù píng, měi zài yàn xí, zhé yǐ yǔ qīn bǎo qú. bǎo qú bù néng róng, jí xié qí jì rén yǐ qù. lǐ yì nù zhī, lǚ yán yú yún. yún bù dé yǐ, mìng fēi dié zhuī zhī ér huí. wú hé, táng dié zhuī bǎo qú fù niǎn xià, nǎi shàng tóng chāng gōng zhǔ yě. lǐ gù jù zhī yǐ. bù rì, bǎo qú fù rù hàn lín, lǐ wén zhī, dēng shí ér zú. chū yù quán zi
韋保衢(明抄本衢作衡)嘗訪同人,方坐,李鉅新及第,亦繼至。保衢以其後先,匿於帷下。既入曰:有客乎?同人曰:韋保衢秀才,可以出否?鉅新及第,甚自得意,徐曰:出也何妨。保衢竟不之出。洎衢尚公主為相,李蠙鎮岐下,鉅方自山北舊從事辟焉。初保衢既登第,獨孤雲除東川,辟在幕下。樂籍間有佐飲者,副史李甲屬意也。時以逼於他適,私期,回將納焉。保衢既至,不之知,祈於獨孤,且請降其籍。李至,意殊不平,每在宴席,輒以語侵保衢。保衢不能容,即攜其妓人以去。李益怒之,屢言於雲。雲不得已,命飛牒追之而回。無何,堂牒追保衢赴輦下,乃尚同昌公主也。李固懼之矣。不日,保衢復入翰林,李聞之,登時而卒。(出《玉泉子》)
cáo shēng
曹生
lú cháng shì pī, mù hù jiāng rì, xiāng zuò zhǔ yī cáo shēng, lìng shǔ jùn zhí, bù miǎn fèng zhī. cáo yuè yíng jì míng dān xiá, lú jǔ ér bù xǔ. huì jiàn cháo kè yú duǎn tíng, cáo xiàn shī yuē: bài yù tíng jiān sòng kè máng, cǐ shí gū hèn gǎn lí xiāng. xún sī wǎng suì jué yīng shì, kěn xiàng zhū mén qì yè zhǎng. lú yǎn wèi zhǎng jù, hé ér miǎn zhī yuē: sāng hù jiāo fēi bǎi shé máng, zǔ tíng wén lè bèi sī xiāng. zūn qián yǒu hèn cán bēi huàn, xí shàng wú liáo ài yàn zhuāng. mò wèi kuáng huā mí yǎn jiè, xū qiú zhēn lǐ dìng xīn wáng. yóu fēng cǎi duō hé shí yǐ, zhī kǒng duō yán yì duǎn zhǎng. chū lú huái shū qíng jí
盧常侍鉟,牧滬江日,相座囑一曹生,令署郡職,不免奉之。曹悅營妓名丹霞,盧沮而不許。會餞朝客於短亭,曹獻詩曰:拜玉亭間送客忙,此時孤恨感離鄉。尋思往歲絕纓事,肯向朱門泣夜長。盧演為長句,和而勉之曰:桑扈交飛百舌忙,祖亭聞樂倍思鄉。樽前有恨慚卑宦,席上無寥愛艷妝。莫為狂花迷眼界,須求真理定心王。游蜂采掇何時已,祗恐多言議短長。(出《盧懷抒情集》)
luó qiú
羅虬
luó qiú cí zǎo fù shàn, yǔ zōng rén yǐn yè qí míng. xián tōng gān fú zhōng, shí hào sān luó. guǎng míng gēng zǐ luàn hòu, qù cóng fū zhōu lǐ xiào gōng. jí zhōng yǒu hóng ér zhě, shàn wèi yīn shēng, cháng wèi fù shù shǔ yì. huì fù xū pìn lín dào, qiú qǐng hóng ér gē, ér zèng zhī zēng cǎi. xiào gōng yǐ fù chē suǒ pàn, bù lìng shòu zhī. qiú nù, fú yī ér qǐ. jié dàn, shǒu rèn hóng ér. jì ér sī zhī, nǎi zuò jué jù bǎi biān, hào bǐ hóng ér shī, dà xíng yú shí. chū zhí yán
羅虬詞藻富贍,與宗人隱、鄴齊名。咸通乾符中,時號三羅。廣明庚子亂後,去從鄜州李孝恭。籍中有紅兒者,善為音聲,常為副戍屬意。會副戌聘鄰道,虬請紅兒歌,而贈之繒綵。孝恭以副車所盼,不令受之。虬怒,拂衣而起。詰旦,手刃紅兒。既而思之,乃作絕句百編,號《比紅兒詩》,大行於時。(出《摭言》)
xú yuè yīng
徐月英
jiāng huái jiān, yǒu xú yuè yīng zhě, míng chāng yě. qí sòng rén shī yún: chóu chàng rén jiān wàn shì wéi, liǎng rén tóng qù yī rén guī. shēng zēng píng wàng tíng zhōng shuǐ. rěn zhào yuān yāng xiāng bèi fēi. yòu yún: zhěn qián lèi yǔ jiē qián yǔ. gé gè chuāng ér dī dào míng. yì yǒu shī jí. jīn líng xú shì zhū gōng zǐ, chǒng yī yíng jì, zú nǎi fén zhī, yuè yīng sòng zàng, wèi xú gōng yuē: cǐ niáng píng shēng fēng liú, méi yì dài yàn. shí hào měi měi zì yuán quē, jù míng chāo běn bǔ xì yě. chū běi mèng suǒ yán
江淮間,有徐月英者,名娼也。其送人詩云:惆悵人間萬事違,兩人同去一人歸。生憎平望亭中水。忍照鴛鴦相背飛。又云:枕前淚與階前雨。隔個窗兒滴到明。亦有詩集。金陵徐氏諸公子,寵一營妓,卒乃焚之,月英送葬,謂徐公曰:此娘平生風流,沒亦帶焰。時號美(美字原缺,據明抄本補)戲也。(出《北夢瑣言》)