chéng jì míng zhū gé kè zhāng zhàn hè xún lù shì lóng fán qīn liú dào zhēn zǔ shì yán gāo shuǎng xú zhī cái sī mǎ xiāo nán mǎ wáng jiǔ sì lú sī dào lǐ yīn xuē dào héng jiě cháo xīn dǎn niú hóng hóu bái
程季明 諸葛恪 張湛 賀循 陸士龍 繁欽 劉道真 祖士言 高爽 徐之才 司馬消難 馬王 酒肆 盧思道 李愔 薛道衡 解嘲 辛亶 牛弘 侯白
chéng jì míng
程季明
jìn chéng jì míng cháo rè kè shī yuē: píng shēng sān fú shí, dào lù wú xíng chē, bì mén bì shǔ wò, chū rù bù xiāng guò. jīn dài yú chī zǐ, chù rè dào rén jiā zhǔ rén wén kè lái, pín cù nài cǐ hé. wèi dāng qǐ xíng qù, ān zuò zhèng zī jiē, suǒ shuō wú yī jí, dá dá yín hé duō? yáo shàn wàn zhōng téng, liú hàn zhèng pāng tuó. mò wèi wèi xiǎo shì, yì shì rén yī xiá. chuán jiè zhū péng yǒu, rè xíng yí jiàn ā. chū qǐ yán lù
晉程季明嘲熱客詩曰:平生三伏時,道路無行車,閉門避暑臥,出入不相過。今代愚痴子,觸熱到人家;主人聞客來,嚬蹙奈此何。謂當起行去,安坐正咨嗟,所說無一急,沓沓吟何多?搖扇腕中疼,流汗正滂沱。莫謂為小事,亦是人一瑕。傳誡諸朋友,熱行宜見呵。(出《啟顏錄》)
zhū gé kè
諸葛恪
wú zhǔ yǐn shǔ shǐ fèi yī yǐn, shǐ zhū gé kè jiān jiǔ. kè yǐ mǎ biān pāi yī bèi, shén tòng. yī qǐ wú zhǔ yuē: shǔ chéng xiàng bǐ zhī zhōu gōng, dōu hù jūn hóu bǐ zhī kǒng zǐ jīn yǒu yī ér, zhí biān zhī shì. kè qǐ yuē: jūn zhì dà guó, ào màn tiān cháng yǐ biān pāi zhī, yú yì hé shāng? zhòng jiē dà xiào. yòu zhū gé jǐn wèi yù zhōu, yǔ bié jià xiàng tái, yuē: xiǎo ér zhī tán, qīng kě yǔ yǔ. běi wǎng yì kè, bù xiāng jiàn. hòu zhāng zhāo zuò zhōng xiāng yù, bié jià hū kè: duō, láng jūn! kè yīn cháo yuē: yù zhōu luàn yǐ, hé duō zhī yǒu! dá yuē: jūn shèng chén xián, wèi wén yǒu luàn. kè fù yún: xī táng yáo zài shàng, sì xiōng zài xià. dá yuē: qǐ wéi sì xiōng, yì yǒu dān zhū. chū qǐ yán lù, míng chāo běn fèn liǎng tiáo. wú zhǔ yǐn shǔ shǐ zuò chū qǐ yán lù. zhū gé jǐn wèi yù zhōu zuò chū shì shuō
吳主引蜀使費禕飲,使諸葛恪監酒。恪以馬鞭拍禕背,甚痛。禕啟吳主曰:蜀丞相比之周公,都護君侯比之孔子;今有一兒,執鞭之士。恪啟曰:君至大國,傲慢天常;以鞭拍之,於義何傷?眾皆大笑。又諸葛瑾為豫州,語別駕向台,曰:小兒知談,卿可與語。北往詣恪,不相見。後張昭坐中相遇,別駕呼恪:咄,郎君!恪因嘲曰:豫州亂矣,何咄之有!答曰:君聖臣賢,未聞有亂。恪復云:昔唐堯在上,四凶在下。答曰:豈唯四凶,亦有丹朱。(出《啟顏錄》,明抄本分兩條。吳主引蜀使作出《啟顏錄》。諸葛瑾為豫州作出《世說》)
zhāng zhàn
張湛
jìn zhāng zhàn hǎo yú zhāi qián zhǒng sōng bǎi. yuán shān sōng chū yóu, měi hǎo lìng zuǒ yòu wǎn gē. shí rén wèi: zhāng wū xià chén shī, yuán dào shàng xíng bìn. chū shì shuō
晉張湛好於齋前種松柏。袁山松出遊,每好令左右輓歌。時人謂:張屋下陳屍,袁道上行殯。(出《世說》)
hè xún
賀循
jìn tài fù hè xún zuò wú jùn, chū bù chū mén. wú zhōng qiáng zú qīng zhī, nǎi tí fǔ mén: huì jī jī, bù néng tí. hè wén, gù chū xíng, zhì mén fǎn gù, suǒ bǐ dá zhī yún: bù kě tí, shā wú ér. yú shì zhì zhū tún jí dǐ gé, jiǎn xiào zhū gù lù shǐ guān bīng jí cáng bū wáng, xī yǐ shì yán shàng. zāo zuì zhě zhòng. lù kàng shí wèi jiāng líng jùn dū du, gù xià zì qǐng sūn hào, rán hòu dé shì. yuán quē chū chù, míng chāo běn zuò chū shì shuō
晉太傅賀循作吳郡,初不出門。吳中強族輕之,乃題府門:會稽雞,不能啼。賀聞,故出行,至門反顧,索筆答之云:不可啼,殺吳兒。於是至諸屯及邸閣,檢校諸顧陸使官兵及藏逋亡,悉以事言上。遭罪者眾。陸抗時為江陵郡都督,故下自請孫皓,然後得釋。(原缺出處,明抄本作出《世說》)
lù shì lóng
陸士龍
jìn lù shì lóng xún míng hè, èr rén wèi xiāng shí. jù huì zhāng mào xiān míng chāo běn xiān xià yǒu zuò zhāng èr zì, lìng jiē yǔ, yǐ bìng yǒu dà cái, kě wù cháng tán. lù kàng shǒu yuē: yún jiān lù shì lóng. xún yuē: rì xià xún míng hè. lù yuē: jì kāi qīng tiān, dǔ bái zhì, hé bù zhāng ěr gōng, bù ěr shǐ? xún yuē: běn wèi yún lóng kuí kuí. nǎi shì shān lù yě mí. shòu wēi ér nǔ qiáng, shì yǐ fā chí. zhāng fǔ zhǎng dà xiào ér yǐ. chū shì shuō
晉陸士龍、荀鳴鶴,二人未相識。俱會張茂先(明抄本先下有坐張二字),令接語,以並有大才,可勿常談。陸抗手曰:雲間陸士龍。荀曰:日下荀鳴鶴。陸曰:既開青天,睹白雉,何不張爾弓,布爾矢?荀曰:本謂雲龍騤騤。乃是山鹿野麋。獸微而弩強,是以發遲。張撫掌大笑而已。(出《世說》)
fán qīn
繁欽
wèi fán qīn cháo dù jù míng yuē: dù bó xuán sūn zì zi jù, huáng zǔ nüè bào sǐ shè zhī shén míng bù tīng, tiān dì bù yǔ jiàng shēng zhī chū, zhuàng shì shí shǔ, jué xìng máo zéi, bù wén bù wǔ cū jì cū lüè, bù néng xī jǔ. chū qǐ yán lù
魏繁欽嘲杜巨明曰:杜伯玄孫字子巨,皇祖虐暴死射之;神明不聽,天地不與;降生之初,狀似時鼠,厥性蟊賊,不文不武;粗記粗略,不能悉舉。(出《啟顏錄》)
liú dào zhēn
劉道真
jìn liú dào zhēn zāo luàn, yú hé cè yǔ rén qiān chuán, jiàn yī lǎo yù cāo lǔ, dào zhēn cháo zhī yuē: nǚ zǐ hé bù diào jī nòng zhù? yīn shén bàng hé cāo lǔ? nǚ dá yuē: zhàng fū hé bù kuà mǎ huī biān? yīn shén bàng hé qiān chuán? yòu cháng yǔ rén gòng fàn sù pán cǎo shè zhōng, jiàn yī yù jiāng liǎng xiǎo ér guò, bìng zhe qīng yī, cháo zhī yuē: qīng yáng yǐn shuāng gāo. fù rén yuē: liǎng zhū gòng yī cáo. dào zhēn wú yǔ yǐ duì. chū qǐ yán lù
晉劉道真遭亂,於河側與人牽船,見一老嫗操櫓,道真嘲之曰:女子何不調機弄杼?因甚傍河操櫓?女答曰:丈夫何不跨馬揮鞭?因甚傍河牽船?又嘗與人共飯素盤草舍中,見一嫗將兩小兒過,並著青衣,嘲之曰:青羊引雙羔。婦人曰:兩豬共一槽。道真無語以對。(出《啟顏錄》)
zǔ shì yán
祖士言
jìn zǔ shì yán yǔ zhōng yǎ xiàng cháo, zhōng yún: wǒ rǔ yǐng zhī shì lì rú zhuī, qīng yàn dài zhī shì dùn rú chuí. zǔ yuē: yǐ wǒ dùn chuí, dǎ ěr lì zhuī. zhōng yuē: zì yǒu shén zhuī, bù kě dé dǎ. zǔ yuē: jì yǒu shén zhuī, yì yǒu shén chuí. zhōng suì qū. chū qǐ yán lù
晉祖士言與鍾雅相嘲,鍾云:我汝穎之士利如錐,卿燕代之士鈍如槌。祖曰:以我鈍槌,打爾利錐。鍾曰:自有神錐,不可得打。祖曰:既有神錐,亦有神槌。鍾遂屈。(出《啟顏錄》)
gāo shuǎng
高爽
gāo shuǎng biàn bó duō cái. shí liú qiàn wèi jìn líng lìng, shuǎng jīng tú yì zhī, liǎo bù xiāng jiē, shuǎng shén xián zhī. é ér shuǎng dài qiàn wèi xiàn, qiàn zhuī yíng, zèng yí shén hòu, xī shòu zhī. dá shū yún: gāo jìn líng zì dá. míng chāo běn zì zuò bái huò wèn qí gù, yuē: liú qiàn xiǎng xiǎng zì yuán kòng quē, jù míng chāo běn bǔ jìn líng lìng ěr, hé guān shuǎng shì. shāo qiān guó zi zhù jiào. sūn yì wèi lán líng xiàn, shuǎng yòu yì zhī, yì le wú gù rén zhī huái. shuǎng chū cóng gé xià guò, qǔ bǐ tí gǔ miàn yún: shēn yǒu bā chǐ wéi, fù wú yī cùn cháng, miàn pí rú xǔ hòu, bèi dǎ wèi jù yāng. yì tǐ féi zhuàng, yāo dài shí wéi, gù yǐ cǐ jī zhī. chū tán sǒu
高爽辯博多才。時劉茜為晉陵令,爽經途詣之,了不相接,爽甚銜之。俄而爽代茜為縣,茜追迎,贈遺甚厚,悉受之。答書云:高晉陵自答。(明抄本自作白)或問其故,曰:劉茜餉(餉字原空缺,據明抄本補)晉陵令耳,何關爽事。稍遷國子助教。孫挹為蘭陵縣,爽又詣之,挹了無故人之懷。爽出從閣下過,取筆題鼓面云:身有八尺圍,腹無一寸腸,麵皮如許厚,被打未遽央。挹體肥壯,腰帶十圍,故以此激之。(出《談藪》)
xú zhī cái
徐之才
běi qí xú zhī cái fēng xī yáng wáng, shí wáng xīn yǔ zhī cái cháo xì zhī cái jí cháo wáng xīn xìng yuē: wáng zhī wèi zì. yǒu yán zé hòng, jìn quǎn zé kuáng, jiā tóu zú ér wèi mǎ, shī wěi jiǎo ér chéng yáng. xīn wú yǐ duì. yòu cháng yàn bīn kè, shí lú yuán míng zài zuò, xì nòng zhī cái xìng yún: qīng xìng xú zì, nǎi nǎi yuán zuò dāo, jù míng chāo běn gǎi wèi rù rén. zhī cái jí cháo yuán míng xìng lú zì: ān wáng wèi nüè, zài qiū wèi xū, shēng nán chéng lǔ, pèi mǎ chéng lǘ. cháo yuán míng èr zì: qù tóu zé shì wù míng, chū jǐng zé shì wú míng, jiǎn bàn zé shì wú mù, biàn shēng zé shì wú máng. yuán míng yì wú yǐ duì. chū qǐ yán lù
北齊徐之才封西陽王,時王欣與之才嘲戲之才即嘲王欣姓曰:王之為字。有言則訌,近犬則狂,加頭足而為馬,施尾角而成羊。欣無以對。又嘗宴賓客,時盧元明在座,戲弄之才姓云:卿姓徐字,乃(乃原作刀,據明抄本改)未入人。之才即嘲元明姓盧字:安亡為虐,在丘為虗,生男成虜,配馬成驢。嘲元明二字:去頭則是兀明,出頸則是無明,減半則是無目,變聲則是無盲。元明亦無以對。(出《啟顏錄》)
sī mǎ xiāo nán
司馬消難
zhōu sī mǎ xiāo nán yǐ ān lù fù chén, xuān dì yù zhī shén hòu, yǐ wèi sī kōng. jiàn cháo shì jiē zhòng xué shù, jī jīng shǐ, xiāo nán qiè mù zhī. nǎi duō juǎn huáng zhǐ, jiā zhī zhū zhóu, zhà wèi diǎn jí, yǐ jīn liáo yǒu. shàng shū lìng jì yáng jiāng zǒng xì zhī yuē: huáng zhǐ wǔ jīng. chì zhóu sān shǐ. xiāo nán, qí sī kòng zi rú zhī zǐ. chū tán sǒu
周司馬消難以安陸附陳,宣帝遇之甚厚,以為司空。見朝士皆重學術,積經史,消難切慕之。乃多卷黃紙,加之朱軸,詐為典籍,以矜僚友。尚書令濟陽江總戲之曰:黃紙五經。赤軸三史。消難,齊司空子如之子。(出《談藪》)
mǎ wáng
馬王
suí xìng mǎ wáng èr rén cháng jù yàn tán xiào, mǎ suì cháo wáng yuē: wáng shì nǐ, yuán lái běn xìng èr, wèi nǐ màn zǒu lái, jiāng dīng dīng nǐ bí. wáng yuē: mǎ shì nǐ, yuán lái běn xìng kuāng, jiǎn nǐ wěi zǐ lái, bèi shàng fù wáng láng. chū qǐ yán lù
隋姓馬王二人嘗聚宴談笑,馬遂嘲王曰:王是你,元來本姓二,為你漫走來,將丁釘你鼻。王曰:馬是你,元來本姓匡,減你尾子來,背上負王郎。(出《啟顏錄》)
jiǔ sì
酒肆
suí shí, shù rén rù jiǔ sì, wèi suān qiě dàn, nǎi gòng cháo cǐ jiǔ. yī rén yún: jiǔ, hé chù màn xíng lái, téng téng shī què yǒu. zhū rén wèn yún: cǐ hé yì? dá yuē: yǒu shuǐ zài. cì yī rén yún: jiǔ, tóu shì ā làn bāo tóu. zhū rén wèn yún: hé yīn jiǔ dé shì ā làn bāo tóu? dá yuē: fēi chún tóu. yòu yī rén yún: jiǔ, xiàng tā lí dé tóu, sì jiǎo jù dì yě dú sù. zhū rén yún: cǐ yǒu hé yì? dá yún: gèng wú yú yì. zhū rén gòng xiào yún: cǐ cháo zuì shì wú dòu. jí dá yún: wǒ ruò yǒu dòu, jí guī shě zuò jiàng, hé yīn cǐ jiān yǐn cù lái. zhòng huān dà xiào. chū qǐ yán lù
隋時,數人入酒肆,味酸且淡,乃共嘲此酒。一人云:酒,何處漫行來,騰騰失卻酉。諸人問云:此何義?答曰:有水在。次一人云:酒,頭似阿濫包頭。諸人問云:何因酒得似阿濫包頭?答曰:非鶉頭。又一人云:酒,向他籬得頭,四腳距地也獨宿。諸人云:此有何義?答云:更無餘義。諸人共笑云:此嘲最是無豆。即答云:我若有豆,即歸舍作醬,何因此間飲醋來。眾歡大笑。(出《啟顏錄》)
lú sī dào
盧思道
suí lú sī dào cháng gòng shòu yáng yǔ zhī lǐ zuò shī. yǐ chéng ér sī dào wèi jiù. lǐ yuē: lú shī hé tài chūn rì? sī dào dá yuē: zì xǔ biān shān jí, xián tā zhī jǐn chí. sī dào chū xià wǔ yáng rù jīng, nèi shǐ lǐ dé lín xiàng sī dào yī. sī dào wèi rén yuē: dé lín zài qí, héng bài sī dào, jīn rì guān gāo, xiàng suī bài, nǎi míng chāo běn nǎi zuò réng. zuò guì zhuàng. sī dào cháng zài bīn mén rì zhōng lì, dé lín wèi zhī yuē: hé bù jiù shù yīn? sī dào yuē: rè zé rè yǐ, bù néng lín xià lì. sī dào wèi zhōu qí xìng wáng lùn, zhōu zé wǔ huáng xuān dì, xī yǒu è shēng qí gāo zǔ tài shàng, xián wú shàn yù. sī dào cháng yè dōng gōng, dōng gōng wèi zhī yuē: zhōu qí xìng wáng lùn. shì qīng zuò bù? sī dào yuē: shì. dōng gōng yuē: wèi qīng jūn zhě, bù yì nán hū? sī dào bù néng duì. suí wén dì yǐ xú líng biàn jié, wú rén chóu duì, shēn yǐ wèi chǐ. nǎi fǎng cháo guān: shuí kě duì shǐ? dāng shí jǔ sī dào, wén dì shén xǐ. jí zhào duì nán shǐ, cháo guān jù wǎng. xú líng yáo jiàn sī dào zuì xiǎo, xiào yuē: cǐ gōng shén xiǎo. sī dào yáo yīng yuē: yǐ gōng xiǎo xiǎo zì yuán quē, jù dūn huáng běn qǐ yán lù bǔ chén, bù láo zhǎng zhě. xū yú zuò dìng, xú líng wèi sī dào yuē: xī yīn qiān wán rén, běn jū zī yì, jīn cún bìng shì qí rén. sī dào yīng shēng xiào yuē: xī yǒng jiā nán dù, jǐn jū jiāng zuǒ, jīn zhī cún zhě, wéi jūn yī rén. zhòng jiē dà xiào. xú líng wú yǐ duì. yòu suí lìng sī dào pìn chén, chén zhǔ chì zài lù zhū chù, bù dé gòng yǔ, zhì lìng shī jī. sī dào jì dù jiāng, guò yī sì, zhū sēng yǔ sī dào shè, yì bù gǎn yǒu yán, zhǐ gōng suǒ yǐn shí ér yǐ. yú shì suǒ mì jìn yì zhì, quàn sī dào cháng zhī. sī dào xiào yuē: fǎ shī jiǔ fú wú gù, hé láo yǐ cǐ quàn rén? sēng jí wéi chì, shī jī qiě jù. sī dào zhì chén, shǒu zhí guó xìn, xìn yuán zuò zhǔ, jù dūn huáng běn qǐ yán lù gǎi chén zhǔ jì jiàn sī dào, yīn yòng guān shì yīn jīng yǔ nòng sī dào yuē: shì hé shāng rén, jī chí zhòng bǎo? sī dào yīng shēng, hái yǐ guān shì yīn jīng, bào yuē: hū yù è fēng, piào duò luó shā guǐ guó. chén zhǔ dà cán, suì wú yǐ duì. chū qǐ yán lù
隋盧思道嘗共壽陽庾知禮作詩。已成而思道未就。禮曰:盧詩何太春日?思道答曰:自許編苫疾,嫌他織錦遲。思道初下武陽入京,內使李德林向思道揖。思道謂人曰:德林在齊,恆拜思道,今日官高,向雖拜,乃(明抄本乃作仍。)作跪狀。思道嘗在賓門日中立,德林謂之曰:何不就樹蔭?思道曰:熱則熱矣,不能林下立。思道為《周齊興亡論》,周則武皇宣帝,悉有惡聲;齊高祖太上,咸無善譽。思道嘗謁東宮,東宮謂之曰:《周齊興亡論》。是卿作不?思道曰:是。東宮曰:為卿君者,不亦難乎?思道不能對。隋文帝以徐陵辯捷,無人酬對,深以為恥。乃訪朝官:誰可對使?當時舉思道,文帝甚喜。即詔對南使,朝官俱往。徐陵遙見思道最小,笑曰:此公甚小。思道遙應曰:以公小(小字原缺,據敦煌本啟顏錄補)臣,不勞長者。須臾坐定,徐陵謂思道曰:昔殷遷頑人,本居茲邑,今存並是其人。思道應聲笑曰:昔永嘉南渡,盡居江左,今之存者,唯君一人。眾皆大笑。徐陵無以對。又隋令思道聘陳,陳主敕在路諸處,不得共語,致令失機。思道既渡江,過一寺,諸僧與思道設,亦不敢有言,只供索飲食而已。於是索蜜浸益智,勸思道嘗之。思道笑曰:法師久服無故,何勞以此勸人?僧即違敕,失機且懼。思道至陳,手執國信,(信原作主,據敦煌本啟顏錄改)陳主既見思道,因用《觀世音經》語弄思道曰:是何商人,齎持重寶?思道應聲,還以《觀世音經》,報曰:忽遇惡風,漂墮羅剎鬼國。陳主大慚,遂無以對。(出《啟顏錄》)
lǐ yīn
李愔
wèi gāo zǔ shān líng jì jiù, zhào lìng wèi shōu zǔ xiào huī liú tì lú sī dào děng, gè zuò wǎn gē cí shí shǒu. shàng shū lìng yáng zūn yàn quán zhī, wèi shōu sì shǒu, zǔ liú gè èr shǒu bèi yòng, ér sī dào dú qǔ bā shǒu, gù shí rén hào bā yǒng lú láng. sī dào cháng zài wèi shōu xí, jǔ jiǔ quàn liú tì. shōu yuē: lú bā quàn liú èr xié? zhōng shū láng zhào jùn lǐ yīn, yì xì zhī yuē: lú bā wèn xùn liú èr. tì xián zhī. jí yīn hòu zuò shì bèi biān pū, tì xì zhī yuē: gāo chuí liǎng xià, shú biān yī bǎi, hé rú yán' wèn xùn liú èr' shí. chū qǐ yán lù
魏高祖山陵既就,詔令魏收、祖孝徽、劉逖、盧思道等,各作輓歌詞十首。尚書令楊遵彥詮之,魏收四首,祖劉各二首被用,而思道獨取八首,故時人號八詠盧郎。思道嘗在魏收席,舉酒勸劉逖。收曰:盧八勸劉二邪?中書郎趙郡李愔,亦戲之曰:盧八問訊劉二。逖銜之。及愔後坐事被鞭撲,逖戲之曰:高槌兩下,熟鞭一百,何如言'問訊劉二'時。(出《啟顏錄》)
xuē dào héng
薛道衡
suí xuē dào héng wèi pìn nán shǐ, nán cháo wú wèn dào sú, dàn jī biàn zhě, jí fāng biàn yǐn dào héng jiàn zhī. yī sēng shén biàn jié, lìng yú sì shàng fó táng zhōng dú fǎ huá jīng, jiāng dào héng xiàng sì lǐ bài. zhì fó táng mén, sēng dà yǐn shēng dú fǎ huá jīng yún: jiū pán tú guǐ, jīn zài mén wài. dào héng jí yīng shēng hái yǐ fǎ huá jīng. dá yuē: pí shě dū guǐ, nǎi zài qí zhōng. sēng tú kuì fú, gèng wú yǐ bào. chū qǐ yán lù
隋薛道衡為聘南使,南朝無問道俗,但機辯者,即方便引道衡見之。一僧甚辯捷,令於寺上佛堂中讀《法華經》,將道衡向寺禮拜。至佛堂門,僧大引聲讀《法華經》云:鳩槃荼鬼,今在門外。道衡即應聲還以《法華經》。答曰:毗舍闍鬼,乃在其中。僧徒愧服,更無以報。(出《啟顏錄》)
jiě cháo
解嘲
suí mò, liú hēi tà jù yǒu shù zhōu, zòng qí wēi nüè, hé yì zhě hòu jiā shǎng cì, wéi yì zhě jí bèi tú gē. cháng xián xiá, fǎng dé jiě cháo rén. zhào rù tíng qián lì, xū yú, shuǐ è niǎo fēi guò, mìng cháo zhī. jí yún: shuǐ è niǎo, tóu rú lián biāo wěi rú záo, hé lǐ nuò yú wú pì cuò. dà yuè. yòu lìng cháo luò tuó, cháo yuē: luò tuó, xiàng qū lǜ, tí bèi dūn huáng běn qǐ yán lù bèi zuò bō, míng chāo běn zuò pō tā, fù wù duō. yīn dà xiào, cì juàn wǔ shí pǐ. bài bì, zuǒ bó shàng fù juàn zǒu chū, wèi zhì jǐ mén, dào wò bù qǐ. hēi tà lìng wèn: hé yì dǎo dì? dá yún: wèi shì piān yán. gèng mìng wǔ shí tún mián, zhì yòu bó jiāng qù, lìng míng gèng lái. jí hái cūn, lù féng yī zhī shí, wèn yún: zài hé chù dé cǐ mián juàn? jù shuō qí shì. nǎi qǐ sòng cǐ cháo yǔ, bìng wèn dǎo dì zhī yóu. dà xǐ ér guī, yǔ qí fù yuē: wǒ míng rì dìng dé mián juàn. jí xiǎo xiǎo yuán zuò wǎn. jù míng chāo běn gǎi. jí yì mén, yán: jí shàn jiě cháo. hēi tà dà xǐ, lìng yǐn zhī. shì wěi yī mí hóu zài tíng, mìng cháo zhī. jí yuē: mí hóu, tóu rú rú zì yuán kòng quē, jù míng chāo běn bǔ lián biāo wěi rú záo, hé lǐ nuò yú wú pì cuò. hēi tà yǐ guài, yóu wèi zhī zé. yòu yī chī fēi dù, fù lìng cháo zhī. yòu yún: lǎo chī, xiàng qū lǜ, tí bèi tā, fù wù duō. yú shì dà nù, lìng gē yī ěr. zǒu chū zhì tíng, yòu jí dǎo dì. lìng wèn zhī, yòu yún:' piān yán. fù lìng gē yī ěr. hái jiā, fù yíng wèn mián juàn hé? dá yuē: mián juàn, gē liǎng ěr, zhǐ yǒu miàn. chū qǐ yán lù
隋末,劉黑闥據有數州,縱其威虐,合意者厚加賞賜,違意者即被屠割。嘗閒暇,訪得解嘲人。召入庭前立,須臾,水惡鳥飛過,命嘲之。即云:水惡鳥,頭如鐮杓尾如鑿,河裡搦魚無僻錯。大悅。又令嘲駱駝,嘲曰:駱駝,項曲綠,蹄被(敦煌本《啟顏錄》被作波,明抄本作坡)他,負物多。因大笑,賜絹五十匹。拜畢,左膊上負絹走出,未至戟門,倒臥不起。黑闥令問:何意倒地?答云:為是偏檐。更命五十屯綿,置右膊將去,令明更來。及還村,路逢一知識,問云:在何處得此綿絹?具說其事。乃乞誦此嘲語,並問倒地之由。大喜而歸,語其婦曰:我明日定得綿絹。及曉(曉原作晚。據明抄本改。)即詣門,言:極善解嘲。黑闥大喜,令引之。適尾一獼猴在庭,命嘲之。即曰:獼猴,頭如(如字原空缺,據明抄本補)鐮杓尾如鑿,河裡搦魚無僻錯。黑闥已怪,猶未之責。又一鴟飛度,復令嘲之。又云:老鴟,項曲綠,蹄被他,負物多。於是大怒,令割一耳。走出至庭,又即倒地。令問之,又云:'偏檐。復令割一耳。還家,婦迎問綿絹何?答曰:綿絹,割兩耳,只有面。(出《啟顏錄》)
xīn dǎn
辛亶
suí xīn dǎn wèi lì bù shì láng, xuǎn rén wèi zhī bǎng, lüè yuē: wǎng zhōu yì xiàn qū zhì xiāng bù shēn lǐ xián hèn xiān shēng, wèn suí lì bù shì láng xīn dǎn yuē:' dāng jīn tiān zǐ shèng míng, qún liáo yòng mìng. wài tà sì fāng, nèi qí qī zhèng. ér zi wèi chù quán héng, zhí dāng shuǐ jìng. jū jìn tuì zhī shǒu, wò bāo biǎn zhī bǐng, lǐ yīng shí shì shí fēi, zhī zhì zhī wēi, shǐ wú cái zhě ní fú, yǒu yòng zhě yún fēi. nài hé shī lù sù cān, làn chù shàng guān, chù zhì shī suǒ, xuǎn bǔ shāng cán. xiǎo rén zài wèi, jūn zǐ bó dàn, mò bù dài zi zhàn zhuó, ér zi dú hé yǐ ān?' xīn dǎn yuē:' bǎi xìng zhī zǐ, wàn guó zhī rén, bù kě jiē shí. shuí hòu shuí qīn? wèi jié shǎng zhě, bù kě bù xǐ bèi yáo zé zhě, níng yǒu bù chēn? dé guān zhě jiàn xǐ, shī guān zhě jiàn jí. xì ér lùn zhī, fēi dǎn zhī shī.' xiān shēng yuē:' shì hé jí yú? shì hé jí yú? bù shí hé bù fǎng qí míng, guān shǎo hé bù jiǎn qí jīng, xì xún zhuàng jī, zú shí fǎ jiā xì xún pàn yàn, zú shí wén huá. níng bù zhī shí zhōng chū yù huáng jīn chū shā? liàng zǐ zhī cái, dù zi zhī zhì, zhī kě tóu zhī sì yì, yǐ yù chī mèi. yuàn jiē bù shǎo, shí shāng hé qì.' dǎn zài bài ér xiè yuē:' xìng méng xiān shēng jiàn zé, shí jué duō wéi. jǐn dāng guā jī guàn gǔ, gǎi guò chéng fēi. qǐng xiān shēng zòng dǎn zì xiū, shě dǎn zhī fá, rú gèng yǒu wéi, gān cóng fǔ yuè.' xiān shēng yuē: rú zi zhī bèi, chē zài dòu liàng, cháo tíng duō shǎo míng chāo běn shǎo zuò rén, lì xū xiāng dài. nà de jiǔ kuàng tiān guān, dài zi zì zuò? jí qù jí qù, bù dé jiǔ zhù! huàn qǔ shī wū, què xíng wú chù.' dǎn yǎn qì ér yán yuē:' zuì guò zì zhāo, zì miè zì xiāo, qǐ gǎn gèng jiāng miàn mù, lái wū shèng cháo.' xiān shēng yè zhàng ér gē yuē:' xīn dǎn qù, lì bù míng. kāi xián lù, yù tài píng. jīn nián dìng zhī bù kě dé, hòu suì yī qī gèng rù jīng.' chū cháo yě qiān zài
隋辛亶為吏部侍郎,選人為之榜,略曰:枉州抑縣屈滯鄉不申里銜恨先生,問隋吏部侍郎辛亶曰:'當今天子聖明,群僚用命。外拓四方,內齊七政。而子位處權衡,職當水鏡。居進退之首,握褒貶之柄,理應識是識非,知滯知微,使無才者泥伏,有用者雲飛。奈何尸祿素餐,濫處上官,黜陟失所,選補傷殘。小人在位,君子駮彈,莫不代子戰灼,而子獨何以安?'辛亶曰:'百姓之子,萬國之人,不可皆識。誰厚誰親?為桀賞者,不可不喜;被堯責者,寧有不嗔?得官者見喜,失官者見疾。細而論之,非亶之失。'先生曰:'是何疾歟?是何疾歟?不識何不訪其名,官少何不簡其精,細尋狀跡,足識法家;細尋判驗,足識文華。寧不知石中出玉、黃金出沙?量子之才,度子之智,祗可投之四裔,以御魑魅。怨嗟不少,實傷和氣。'亶再拜而謝曰:'幸蒙先生見責,實覺多違。謹當刮肌貫骨,改過懲非。請先生縱亶自修,舍亶之罰,如更有違,甘從斧鉞。'先生曰:如子之輩,車載斗量,朝庭多少(明抄本少作人),立須相代。那得久曠天官,待子自作?急去急去,不得久住!喚取師巫,卻行無處。'亶掩泣而言曰:'罪過自招,自滅自消,豈敢更將面目,來污聖朝。'先生曳杖而歌曰:'辛亶去,吏部明。開賢路,遇太平。今年定知不可得,後歲依期更入京。'(出《朝野僉載》)
niú hóng
牛弘
suí niú hóng wèi lì bù shàng shū. yǒu xuǎn rén mǎ chǎng zhě, xíng mào zuì lòu. hóng qīng zhī, cè wò shí guǒ zǐ, cháo chǎng yuē: cháng wén fú fēng mǎ, wèi yán tiān shàng xià. jīn jiàn fú fēng mǎ, dé lǘ yì bù jiǎ. chǎng yīng shēng yuē: cháng wén lǒng xī niú, qiān dàn bù yòng qú. jīn jiàn lǒng xī niú, wò dì dǎ cǎo tóu. hóng jīng qǐ, suì yǔ guān. chū cháo yě qiān zài
隋牛弘為吏部尚書。有選人馬敞者,形貌最陋。弘輕之,側臥食果子,嘲敞曰:嘗聞扶風馬,謂言天上下。今見扶風馬,得驢亦不假。敞應聲曰:嘗聞隴西牛,千石不用軥。今見隴西牛,臥地打草頭。弘驚起,遂與官。(出《朝野僉載》)
hóu bái
侯白
chén cháo cháng lìng rén pìn suí, bù zhī qí shǐ jī biàn shēn qiǎn, nǎi mì lìng hóu bái biàn xíng mào, zhe gù bì yī, wèi jiàn rén gōng chéng. kè wèi shì wēi jiàn, shén qīng zhī, nǎi bàng wò fàng qì yǔ zhī yán. bái xīn pō bù píng. wèn bái yuē: rǔ guó mǎ jià guì jiàn? bào yún: mǎ yǒu shù děng, guì jiàn bù tóng: ruò cóng jì liǎ, jīn jiǎo hǎo. xíng róng bù è, kān dé chéng qí zhě, zhí èr shí qiān yǐ shàng ruò xíng róng cū zhuàng, suī wú jì liǎ, kān tuó wù, zhí sì wǔ qiān yǐ shàng ruò mí yīn bo jié fǎn wěi zào tí, jué wú jì liǎ, bàng wò fàng qì, yī qián bù zhí. shǐ zhě dà jīng, wèn qí xìng míng, zhī shì hóu bái, fāng shǐ kuì xiè. chū qǐ yán lù
陳朝嘗令人聘隋,不知其使機辯深淺,乃密令侯白變形貌,著故弊衣,為賤人供承。客謂是微賤,甚輕之,乃傍臥放氣與之言。白心頗不平。問白曰:汝國馬價貴賤?報云:馬有數等,貴賤不同:若從伎倆,筋腳好。形容不惡,堪得乘騎者,值二十千已上;若形容粗壯,雖無伎倆,堪馱物,值四五千已上;若彌(音卜結反)尾燥蹄,絕無伎倆,傍臥放氣,一錢不值。使者大驚,問其姓名,知是侯白,方始愧謝。(出《啟顏錄》)