chéng jì míng zhū gě kè zhāng zhàn hè xún lù shì lóng fán qīn liú dào zhēn zǔ shì yán gāo shuǎng xú zhī cái sī mǎ xiāo nán mǎ wáng jiǔ sì lú sī dào lǐ yīn xuē dào héng jiě cháo xīn dǎn niú hóng hóu bái
程季明 诸葛恪 张湛 贺循 陆士龙 繁钦 刘道真 祖士言 高爽 徐之才 司马消难 马王 酒肆 卢思道 李愔 薛道衡 解嘲 辛亶 牛弘 侯白
chéng jì míng
程季明
jìn chéng jì míng cháo rè kè shī yuē: píng shēng sān fú shí, dào lù wú xíng chē, bì mén bì shǔ wò, chū rù bù xiāng guò. jīn dài yú chī zǐ, chù rè dào rén jiā zhǔ rén wén kè lái, pín cù nài cǐ hé. wèi dāng qǐ xíng qù, ān zuò zhèng zī jiē, suǒ shuō wú yī jí, dá dá yín hé duō? yáo shàn wàn zhōng téng, liú hàn zhèng pāng tuó. mò wèi wèi xiǎo shì, yì shì rén yī xiá. chuán jiè zhū péng yǒu, rè xíng yí jiàn ā. chū qǐ yán lù
晋程季明嘲热客诗曰:平生三伏时,道路无行车,闭门避暑卧,出入不相过。今代愚痴子,触热到人家;主人闻客来,嚬蹙奈此何。谓当起行去,安坐正咨嗟,所说无一急,沓沓吟何多?摇扇腕中疼,流汗正滂沱。莫谓为小事,亦是人一瑕。传诫诸朋友,热行宜见呵。(出《启颜录》)
zhū gě kè
诸葛恪
wú zhǔ yǐn shǔ shǐ fèi yī yǐn, shǐ zhū gě kè jiān jiǔ. kè yǐ mǎ biān pāi yī bèi, shén tòng. yī qǐ wú zhǔ yuē: shǔ chéng xiàng bǐ zhī zhōu gōng, dū hù jūn hóu bǐ zhī kǒng zǐ jīn yǒu yī ér, zhí biān zhī shì. kè qǐ yuē: jūn zhì dà guó, ào màn tiān cháng yǐ biān pāi zhī, yú yì hé shāng? zhòng jiē dà xiào. yòu zhū gě jǐn wèi yù zhōu, yǔ bié jià xiàng tái, yuē: xiǎo ér zhī tán, qīng kě yǔ yǔ. běi wǎng yì kè, bù xiāng jiàn. hòu zhāng zhāo zuò zhōng xiāng yù, bié jià hū kè: duō, láng jūn! kè yīn cháo yuē: yù zhōu luàn yǐ, hé duō zhī yǒu! dá yuē: jūn shèng chén xián, wèi wén yǒu luàn. kè fù yún: xī táng yáo zài shàng, sì xiōng zài xià. dá yuē: qǐ wéi sì xiōng, yì yǒu dān zhū. chū qǐ yán lù, míng chāo běn fèn liǎng tiáo. wú zhǔ yǐn shǔ shǐ zuò chū qǐ yán lù. zhū gě jǐn wèi yù zhōu zuò chū shì shuō
吴主引蜀使费祎饮,使诸葛恪监酒。恪以马鞭拍祎背,甚痛。祎启吴主曰:蜀丞相比之周公,都护君侯比之孔子;今有一儿,执鞭之士。恪启曰:君至大国,傲慢天常;以鞭拍之,于义何伤?众皆大笑。又诸葛瑾为豫州,语别驾向台,曰:小儿知谈,卿可与语。北往诣恪,不相见。后张昭坐中相遇,别驾呼恪:咄,郎君!恪因嘲曰:豫州乱矣,何咄之有!答曰:君圣臣贤,未闻有乱。恪复云:昔唐尧在上,四凶在下。答曰:岂唯四凶,亦有丹朱。(出《启颜录》,明抄本分两条。吴主引蜀使作出《启颜录》。诸葛瑾为豫州作出《世说》)
zhāng zhàn
张湛
jìn zhāng zhàn hǎo yú zhāi qián zhǒng sōng bǎi. yuán shān sōng chū yóu, měi hǎo lìng zuǒ yòu wǎn gē. shí rén wèi: zhāng wū xià chén shī, yuán dào shàng xíng bìn. chū shì shuō
晋张湛好于斋前种松柏。袁山松出游,每好令左右挽歌。时人谓:张屋下陈尸,袁道上行殡。(出《世说》)
hè xún
贺循
jìn tài fù hè xún zuò wú jùn, chū bù chū mén. wú zhōng qiáng zú qīng zhī, nǎi tí fǔ mén: kuài jī jī, bù néng tí. hè wén, gù chū xíng, zhì mén fǎn gù, suǒ bǐ dá zhī yún: bù kě tí, shā wú ér. yú shì zhì zhū tún jí dǐ gé, jiǎn jiào zhū gù lù shǐ guān bīng jí cáng bū wáng, xī yǐ shì yán shàng. zāo zuì zhě zhòng. lù kàng shí wéi jiāng líng jùn dū du, gù xià zì qǐng sūn hào, rán hòu dé shì. yuán quē chū chù, míng chāo běn zuò chū shì shuō
晋太傅贺循作吴郡,初不出门。吴中强族轻之,乃题府门:会稽鸡,不能啼。贺闻,故出行,至门反顾,索笔答之云:不可啼,杀吴儿。于是至诸屯及邸阁,检校诸顾陆使官兵及藏逋亡,悉以事言上。遭罪者众。陆抗时为江陵郡都督,故下自请孙皓,然后得释。(原缺出处,明抄本作出《世说》)
lù shì lóng
陆士龙
jìn lù shì lóng xún míng hè, èr rén wèi xiāng shí. jù huì zhāng mào xiān míng chāo běn xiān xià yǒu zuò zhāng èr zì, lìng jiē yǔ, yǐ bìng yǒu dà cái, kě wù cháng tán. lù kàng shǒu yuē: yún jiān lù shì lóng. xún yuē: rì xià xún míng hè. lù yuē: jì kāi qīng tiān, dǔ bái zhì, hé bù zhāng ěr gōng, bù ěr shǐ? xún yuē: běn wèi yún lóng kuí kuí. nǎi shì shān lù yě mí. shòu wēi ér nǔ qiáng, shì yǐ fā chí. zhāng fǔ zhǎng dà xiào ér yǐ. chū shì shuō
晋陆士龙、荀鸣鹤,二人未相识。俱会张茂先(明抄本先下有坐张二字),令接语,以并有大才,可勿常谈。陆抗手曰:云间陆士龙。荀曰:日下荀鸣鹤。陆曰:既开青天,睹白雉,何不张尔弓,布尔矢?荀曰:本谓云龙骙骙。乃是山鹿野麋。兽微而弩强,是以发迟。张抚掌大笑而已。(出《世说》)
fán qīn
繁钦
wèi fán qīn cháo dù jù míng yuē: dù bó xuán sūn zì zi jù, huáng zǔ nüè bào sǐ shè zhī shén míng bù tīng, tiān dì bù yǔ jiàng shēng zhī chū, zhuàng shì shí shǔ, jué xìng máo zéi, bù wén bù wǔ cū jì cū lüè, bù néng xī jǔ. chū qǐ yán lù
魏繁钦嘲杜巨明曰:杜伯玄孙字子巨,皇祖虐暴死射之;神明不听,天地不与;降生之初,状似时鼠,厥性蟊贼,不文不武;粗记粗略,不能悉举。(出《启颜录》)
liú dào zhēn
刘道真
jìn liú dào zhēn zāo luàn, yú hé cè yú rén qiān chuán, jiàn yī lǎo yù cāo lǔ, dào zhēn cháo zhī yuē: nǚ zǐ hé bù tiáo jī nòng zhù? yīn shén bàng hé cāo lǔ? nǚ dá yuē: zhàng fū hé bù kuà mǎ huī biān? yīn shén bàng hé qiān chuán? yòu cháng yú rén gòng fàn sù pán cǎo shè zhōng, jiàn yī yù jiāng liǎng xiǎo ér guò, bìng zhe qīng yī, cháo zhī yuē: qīng yáng yǐn shuāng gāo. fù rén yuē: liǎng zhū gòng yī cáo. dào zhēn wú yǔ yǐ duì. chū qǐ yán lù
晋刘道真遭乱,于河侧与人牵船,见一老妪操橹,道真嘲之曰:女子何不调机弄杼?因甚傍河操橹?女答曰:丈夫何不跨马挥鞭?因甚傍河牵船?又尝与人共饭素盘草舍中,见一妪将两小儿过,并著青衣,嘲之曰:青羊引双羔。妇人曰:两猪共一槽。道真无语以对。(出《启颜录》)
zǔ shì yán
祖士言
jìn zǔ shì yán yǔ zhōng yǎ xiàng cháo, zhōng yún: wǒ rǔ yǐng zhī shì lì rú zhuī, qīng yàn dài zhī shì dùn rú chuí. zǔ yuē: yǐ wǒ dùn chuí, dǎ ěr lì zhuī. zhōng yuē: zì yǒu shén zhuī, bù kě dé dǎ. zǔ yuē: jì yǒu shén zhuī, yì yǒu shén chuí. zhōng suì qū. chū qǐ yán lù
晋祖士言与钟雅相嘲,钟云:我汝颖之士利如锥,卿燕代之士钝如槌。祖曰:以我钝槌,打尔利锥。钟曰:自有神锥,不可得打。祖曰:既有神锥,亦有神槌。钟遂屈。(出《启颜录》)
gāo shuǎng
高爽
gāo shuǎng biàn bó duō cái. shí liú qiàn wèi jìn líng lìng, shuǎng jīng tú yì zhī, liǎo bù xiāng jiē, shuǎng shén xián zhī. é ér shuǎng dài qiàn wèi xiàn, qiàn zhuī yíng, zèng yí shén hòu, xī shòu zhī. dá shū yún: gāo jìn líng zì dá. míng chāo běn zì zuò bái huò wèn qí gù, yuē: liú qiàn xiǎng xiǎng zì yuán kòng quē, jù míng chāo běn bǔ jìn líng lìng ěr, hé guān shuǎng shì. shāo qiān guó zǐ zhù jiào. sūn yì wèi lán líng xiàn, shuǎng yòu yì zhī, yì liǎo wú gù rén zhī huái. shuǎng chū cóng gé xià guò, qǔ bǐ tí gǔ miàn yún: shēn yǒu bā chǐ wéi, fù wú yī cùn cháng, miàn pí rú xǔ hòu, bèi dǎ wèi jù yāng. yì tǐ féi zhuàng, yāo dài shí wéi, gù yǐ cǐ jī zhī. chū tán sǒu
高爽辩博多才。时刘茜为晋陵令,爽经途诣之,了不相接,爽甚衔之。俄而爽代茜为县,茜追迎,赠遗甚厚,悉受之。答书云:高晋陵自答。(明抄本自作白)或问其故,曰:刘茜饷(饷字原空缺,据明抄本补)晋陵令耳,何关爽事。稍迁国子助教。孙挹为兰陵县,爽又诣之,挹了无故人之怀。爽出从阁下过,取笔题鼓面云:身有八尺围,腹无一寸肠,面皮如许厚,被打未遽央。挹体肥壮,腰带十围,故以此激之。(出《谈薮》)
xú zhī cái
徐之才
běi qí xú zhī cái fēng xī yáng wáng, shí wáng xīn yǔ zhī cái cháo xì zhī cái jí cháo wáng xīn xìng yuē: wáng zhī wèi zì. yǒu yán zé hòng, jìn quǎn zé kuáng, jiā tóu zú ér wèi mǎ, shī wěi jiǎo ér chéng yáng. xīn wú yǐ duì. yòu cháng yàn bīn kè, shí lú yuán míng zài zuò, xì nòng zhī cái xìng yún: qīng xìng xú zì, nǎi nǎi yuán zuò dāo, jù míng chāo běn gǎi wèi rù rén. zhī cái jí cháo yuán míng xìng lú zì: ān wáng wèi nüè, zài qiū wèi xū, shēng nán chéng lǔ, pèi mǎ chéng lǘ. cháo yuán míng èr zì: qù tóu zé shì wù míng, chū jǐng zé shì wú míng, jiǎn bàn zé shì wú mù, biàn shēng zé shì wú máng. yuán míng yì wú yǐ duì. chū qǐ yán lù
北齐徐之才封西阳王,时王欣与之才嘲戏之才即嘲王欣姓曰:王之为字。有言则讧,近犬则狂,加头足而为马,施尾角而成羊。欣无以对。又尝宴宾客,时卢元明在座,戏弄之才姓云:卿姓徐字,乃(乃原作刀,据明抄本改)未入人。之才即嘲元明姓卢字:安亡为虐,在丘为虗,生男成虏,配马成驴。嘲元明二字:去头则是兀明,出颈则是无明,减半则是无目,变声则是无盲。元明亦无以对。(出《启颜录》)
sī mǎ xiāo nán
司马消难
zhōu sī mǎ xiāo nán yǐ ān lù fù chén, xuān dì yù zhī shén hòu, yǐ wéi sī kōng. jiàn cháo shì jiē zhòng xué shù, jī jīng shǐ, xiāo nán qiè mù zhī. nǎi duō juǎn huáng zhǐ, jiā zhī zhū zhóu, zhà wèi diǎn jí, yǐ jīn liáo yǒu. shàng shū lìng jì yáng jiāng zǒng xì zhī yuē: huáng zhǐ wǔ jīng. chì zhóu sān shǐ. xiāo nán, qí sī kòng zi rú zhī zǐ. chū tán sǒu
周司马消难以安陆附陈,宣帝遇之甚厚,以为司空。见朝士皆重学术,积经史,消难切慕之。乃多卷黄纸,加之朱轴,诈为典籍,以矜僚友。尚书令济阳江总戏之曰:黄纸五经。赤轴三史。消难,齐司空子如之子。(出《谈薮》)
mǎ wáng
马王
suí xìng mǎ wáng èr rén cháng jù yàn tán xiào, mǎ suì cháo wáng yuē: wáng shì nǐ, yuán lái běn xìng èr, wèi nǐ màn zǒu lái, jiāng dīng dīng nǐ bí. wáng yuē: mǎ shì nǐ, yuán lái běn xìng kuāng, jiǎn nǐ wěi zǐ lái, bèi shàng fù wáng láng. chū qǐ yán lù
隋姓马王二人尝聚宴谈笑,马遂嘲王曰:王是你,元来本姓二,为你漫走来,将丁钉你鼻。王曰:马是你,元来本姓匡,减你尾子来,背上负王郎。(出《启颜录》)
jiǔ sì
酒肆
suí shí, shù rén rù jiǔ sì, wèi suān qiě dàn, nǎi gòng cháo cǐ jiǔ. yī rén yún: jiǔ, hé chǔ màn xíng lái, téng téng shī què yǒu. zhū rén wèn yún: cǐ hé yì? dá yuē: yǒu shuǐ zài. cì yī rén yún: jiǔ, tóu shì ā làn bāo tóu. zhū rén wèn yún: hé yīn jiǔ dé shì ā làn bāo tóu? dá yuē: fēi chún tóu. yòu yī rén yún: jiǔ, xiàng tā lí dé tóu, sì jiǎo jù dì yě dú sù. zhū rén yún: cǐ yǒu hé yì? dá yún: gèng wú yú yì. zhū rén gòng xiào yún: cǐ cháo zuì shì wú dòu. jí dá yún: wǒ ruò yǒu dòu, jí guī shě zuò jiàng, hé yīn cǐ jiān yǐn cù lái. zhòng huān dà xiào. chū qǐ yán lù
隋时,数人入酒肆,味酸且淡,乃共嘲此酒。一人云:酒,何处漫行来,腾腾失却酉。诸人问云:此何义?答曰:有水在。次一人云:酒,头似阿滥包头。诸人问云:何因酒得似阿滥包头?答曰:非鹑头。又一人云:酒,向他篱得头,四脚距地也独宿。诸人云:此有何义?答云:更无余义。诸人共笑云:此嘲最是无豆。即答云:我若有豆,即归舍作酱,何因此间饮醋来。众欢大笑。(出《启颜录》)
lú sī dào
卢思道
suí lú sī dào cháng gòng shòu yáng yǔ zhī lǐ zuò shī. yǐ chéng ér sī dào wèi jiù. lǐ yuē: lú shī hé tài chūn rì? sī dào dá yuē: zì xǔ biān shān jí, xián tā zhī jǐn chí. sī dào chū xià wǔ yáng rù jīng, nèi shǐ lǐ dé lín xiàng sī dào yī. sī dào wèi rén yuē: dé lín zài qí, héng bài sī dào, jīn rì guān gāo, xiàng suī bài, nǎi míng chāo běn nǎi zuò réng. zuò guì zhuàng. sī dào cháng zài bīn mén rì zhōng lì, dé lín wèi zhī yuē: hé bù jiù shù yīn? sī dào yuē: rè zé rè yǐ, bù néng lín xià lì. sī dào wèi zhōu qí xīng wáng lùn, zhōu zé wǔ huáng xuān dì, xī yǒu è shēng qí gāo zǔ tài shàng, xián wú shàn yù. sī dào cháng yè dōng gōng, dōng gōng wèi zhī yuē: zhōu qí xīng wáng lùn. shì qīng zuò bù? sī dào yuē: shì. dōng gōng yuē: wèi qīng jūn zhě, bù yì nán hū? sī dào bù néng duì. suí wén dì yǐ xú líng biàn jié, wú rén chóu duì, shēn yǐ wéi chǐ. nǎi fǎng cháo guān: shuí kě duì shǐ? dāng shí jǔ sī dào, wén dì shén xǐ. jí zhào duì nán shǐ, cháo guān jù wǎng. xú líng yáo jiàn sī dào zuì xiǎo, xiào yuē: cǐ gōng shén xiǎo. sī dào yáo yīng yuē: yǐ gōng xiǎo xiǎo zì yuán quē, jù dūn huáng běn qǐ yán lù bǔ chén, bù láo zhǎng zhě. xū yú zuò dìng, xú líng wèi sī dào yuē: xī yīn qiān wán rén, běn jū zī yì, jīn cún bìng shì qí rén. sī dào yīng shēng xiào yuē: xī yǒng jiā nán dù, jǐn jū jiāng zuǒ, jīn zhī cún zhě, wéi jūn yī rén. zhòng jiē dà xiào. xú líng wú yǐ duì. yòu suí lìng sī dào pìn chén, chén zhǔ chì zài lù zhū chù, bù dé gòng yǔ, zhì lìng shī jī. sī dào jì dù jiāng, guò yī sì, zhū sēng yǔ sī dào shè, yì bù gǎn yǒu yán, zhǐ gōng suǒ yǐn shí ér yǐ. yú shì suǒ mì jìn yì zhì, quàn sī dào cháng zhī. sī dào xiào yuē: fǎ shī jiǔ fú wú gù, hé láo yǐ cǐ quàn rén? sēng jí wéi chì, shī jī qiě jù. sī dào zhì chén, shǒu zhí guó xìn, xìn yuán zuò zhǔ, jù dūn huáng běn qǐ yán lù gǎi chén zhǔ jì jiàn sī dào, yīn yòng guān shì yīn jīng yǔ nòng sī dào yuē: shì hé shāng rén, jī chí zhòng bǎo? sī dào yīng shēng, hái yǐ guān shì yīn jīng, bào yuē: hū yù è fēng, piào duò luó chà guǐ guó. chén zhǔ dà cán, suì wú yǐ duì. chū qǐ yán lù
隋卢思道尝共寿阳庾知礼作诗。已成而思道未就。礼曰:卢诗何太春日?思道答曰:自许编苫疾,嫌他织锦迟。思道初下武阳入京,内使李德林向思道揖。思道谓人曰:德林在齐,恒拜思道,今日官高,向虽拜,乃(明抄本乃作仍。)作跪状。思道尝在宾门日中立,德林谓之曰:何不就树荫?思道曰:热则热矣,不能林下立。思道为《周齐兴亡论》,周则武皇宣帝,悉有恶声;齐高祖太上,咸无善誉。思道尝谒东宫,东宫谓之曰:《周齐兴亡论》。是卿作不?思道曰:是。东宫曰:为卿君者,不亦难乎?思道不能对。隋文帝以徐陵辩捷,无人酬对,深以为耻。乃访朝官:谁可对使?当时举思道,文帝甚喜。即诏对南使,朝官俱往。徐陵遥见思道最小,笑曰:此公甚小。思道遥应曰:以公小(小字原缺,据敦煌本启颜录补)臣,不劳长者。须臾坐定,徐陵谓思道曰:昔殷迁顽人,本居兹邑,今存并是其人。思道应声笑曰:昔永嘉南渡,尽居江左,今之存者,唯君一人。众皆大笑。徐陵无以对。又隋令思道聘陈,陈主敕在路诸处,不得共语,致令失机。思道既渡江,过一寺,诸僧与思道设,亦不敢有言,只供索饮食而已。于是索蜜浸益智,劝思道尝之。思道笑曰:法师久服无故,何劳以此劝人?僧即违敕,失机且惧。思道至陈,手执国信,(信原作主,据敦煌本启颜录改)陈主既见思道,因用《观世音经》语弄思道曰:是何商人,赍持重宝?思道应声,还以《观世音经》,报曰:忽遇恶风,漂堕罗刹鬼国。陈主大惭,遂无以对。(出《启颜录》)
lǐ yīn
李愔
wèi gāo zǔ shān líng jì jiù, zhào lìng wèi shōu zǔ xiào huī liú tì lú sī dào děng, gè zuò wǎn gē cí shí shǒu. shàng shū lìng yáng zūn yàn quán zhī, wèi shōu sì shǒu, zǔ liú gè èr shǒu bèi yòng, ér sī dào dú qǔ bā shǒu, gù shí rén hào bā yǒng lú láng. sī dào cháng zài wèi shōu xí, jǔ jiǔ quàn liú tì. shōu yuē: lú bā quàn liú èr xié? zhōng shū láng zhào jùn lǐ yīn, yì xì zhī yuē: lú bā wèn xùn liú èr. tì xián zhī. jí yīn hòu zuò shì bèi biān pū, tì xì zhī yuē: gāo chuí liǎng xià, shú biān yī bǎi, hé rú yán' wèn xùn liú èr' shí. chū qǐ yán lù
魏高祖山陵既就,诏令魏收、祖孝徽、刘逖、卢思道等,各作挽歌词十首。尚书令杨遵彦诠之,魏收四首,祖刘各二首被用,而思道独取八首,故时人号八咏卢郎。思道尝在魏收席,举酒劝刘逖。收曰:卢八劝刘二邪?中书郎赵郡李愔,亦戏之曰:卢八问讯刘二。逖衔之。及愔后坐事被鞭扑,逖戏之曰:高槌两下,熟鞭一百,何如言'问讯刘二'时。(出《启颜录》)
xuē dào héng
薛道衡
suí xuē dào héng wèi pìn nán shǐ, nán cháo wú wèn dào sú, dàn jī biàn zhě, jí fāng biàn yǐn dào héng jiàn zhī. yī sēng shén biàn jié, lìng yú sì shàng fó táng zhōng dú fǎ huá jīng, jiāng dào héng xiàng sì lǐ bài. zhì fó táng mén, sēng dà yǐn shēng dú fǎ huá jīng yún: jiū pán tú guǐ, jīn zài mén wài. dào héng jí yīng shēng hái yǐ fǎ huá jīng. dá yuē: pí shě dū guǐ, nǎi zài qí zhōng. sēng tú kuì fú, gèng wú yǐ bào. chū qǐ yán lù
隋薛道衡为聘南使,南朝无问道俗,但机辩者,即方便引道衡见之。一僧甚辩捷,令于寺上佛堂中读《法华经》,将道衡向寺礼拜。至佛堂门,僧大引声读《法华经》云:鸠槃荼鬼,今在门外。道衡即应声还以《法华经》。答曰:毗舍阇鬼,乃在其中。僧徒愧服,更无以报。(出《启颜录》)
jiě cháo
解嘲
suí mò, liú hēi tà jù yǒu shù zhōu, zòng qí wēi nüè, hé yì zhě hòu jiā shǎng cì, wéi yì zhě jí bèi tú gē. cháng xián xiá, fǎng dé jiě cháo rén. zhào rù tíng qián lì, xū yú, shuǐ è niǎo fēi guò, mìng cháo zhī. jí yún: shuǐ è niǎo, tóu rú lián biāo wěi rú záo, hé lǐ nuò yú wú pì cuò. dà yuè. yòu lìng cháo luò tuó, cháo yuē: luò tuó, xiàng qū lǜ, tí bèi dūn huáng běn qǐ yán lù bèi zuò bō, míng chāo běn zuò pō tā, fù wù duō. yīn dà xiào, cì juàn wǔ shí pǐ. bài bì, zuǒ bó shàng fù juàn zǒu chū, wèi zhì jǐ mén, dǎo wò bù qǐ. hēi tà lìng wèn: hé yì dǎo dì? dá yún: wéi shì piān yán. gèng mìng wǔ shí tún mián, zhì yòu bó jiāng qù, lìng míng gèng lái. jí hái cūn, lù féng yī zhī shí, wèn yún: zài hé chǔ dé cǐ mián juàn? jù shuō qí shì. nǎi qǐ sòng cǐ cháo yǔ, bìng wèn dǎo dì zhī yóu. dà xǐ ér guī, yǔ qí fù yuē: wǒ míng rì dìng dé mián juàn. jí xiǎo xiǎo yuán zuò wǎn. jù míng chāo běn gǎi. jí yì mén, yán: jí shàn jiě cháo. hēi tà dà xǐ, lìng yǐn zhī. shì wěi yī mí hóu zài tíng, mìng cháo zhī. jí yuē: mí hóu, tóu rú rú zì yuán kòng quē, jù míng chāo běn bǔ lián biāo wěi rú záo, hé lǐ nuò yú wú pì cuò. hēi tà yǐ guài, yóu wèi zhī zé. yòu yī chī fēi dù, fù lìng cháo zhī. yòu yún: lǎo chī, xiàng qū lǜ, tí bèi tā, fù wù duō. yú shì dà nù, lìng gē yī ěr. zǒu chū zhì tíng, yòu jí dǎo dì. lìng wèn zhī, yòu yún:' piān yán. fù lìng gē yī ěr. huán jiā, fù yíng wèn mián juàn hé? dá yuē: mián juàn, gē liǎng ěr, zhǐ yǒu miàn. chū qǐ yán lù
隋末,刘黑闼据有数州,纵其威虐,合意者厚加赏赐,违意者即被屠割。尝闲暇,访得解嘲人。召入庭前立,须臾,水恶鸟飞过,命嘲之。即云:水恶鸟,头如镰杓尾如凿,河里搦鱼无僻错。大悦。又令嘲骆驼,嘲曰:骆驼,项曲绿,蹄被(敦煌本《启颜录》被作波,明抄本作坡)他,负物多。因大笑,赐绢五十匹。拜毕,左膊上负绢走出,未至戟门,倒卧不起。黑闼令问:何意倒地?答云:为是偏檐。更命五十屯绵,置右膊将去,令明更来。及还村,路逢一知识,问云:在何处得此绵绢?具说其事。乃乞诵此嘲语,并问倒地之由。大喜而归,语其妇曰:我明日定得绵绢。及晓(晓原作晚。据明抄本改。)即诣门,言:极善解嘲。黑闼大喜,令引之。适尾一猕猴在庭,命嘲之。即曰:猕猴,头如(如字原空缺,据明抄本补)镰杓尾如凿,河里搦鱼无僻错。黑闼已怪,犹未之责。又一鸱飞度,复令嘲之。又云:老鸱,项曲绿,蹄被他,负物多。于是大怒,令割一耳。走出至庭,又即倒地。令问之,又云:'偏檐。复令割一耳。还家,妇迎问绵绢何?答曰:绵绢,割两耳,只有面。(出《启颜录》)
xīn dǎn
辛亶
suí xīn dǎn wèi lì bù shì láng, xuǎn rén wéi zhī bǎng, lüè yuē: wǎng zhōu yì xiàn qū zhì xiāng bù shēn lǐ xián hèn xiān shēng, wèn suí lì bù shì láng xīn dǎn yuē:' dāng jīn tiān zǐ shèng míng, qún liáo yòng mìng. wài tà sì fāng, nèi qí qī zhèng. ér zi wèi chù quán héng, zhí dāng shuǐ jìng. jū jìn tuì zhī shǒu, wò bāo biǎn zhī bǐng, lǐ yīng shí shì shí fēi, zhī zhì zhī wēi, shǐ wú cái zhě ní fú, yǒu yòng zhě yún fēi. nài hé shī lù sù cān, làn chù shàng guān, chù zhì shī suǒ, xuǎn bǔ shāng cán. xiǎo rén zài wèi, jūn zǐ bó dàn, mò bù dài zi zhàn zhuó, ér zi dú hé yǐ ān?' xīn dǎn yuē:' bǎi xìng zhī zǐ, wàn guó zhī rén, bù kě jiē shí. shuí hòu shuí qīn? wèi jié shǎng zhě, bù kě bù xǐ bèi yáo zé zhě, níng yǒu bù chēn? dé guān zhě jiàn xǐ, shī guān zhě jiàn jí. xì ér lùn zhī, fēi dǎn zhī shī.' xiān shēng yuē:' shì hé jí yú? shì hé jí yú? bù shí hé bù fǎng qí míng, guān shǎo hé bù jiǎn qí jīng, xì xún zhuàng jī, zú shí fǎ jiā xì xún pàn yàn, zú shí wén huá. níng bù zhī shí zhōng chū yù huáng jīn chū shā? liàng zǐ zhī cái, dù zi zhī zhì, zhī kě tóu zhī sì yì, yǐ yù chī mèi. yuàn jiē bù shǎo, shí shāng hé qi.' dǎn zài bài ér xiè yuē:' xìng méng xiān shēng jiàn zé, shí jué duō wéi. jǐn dāng guā jī guàn gǔ, gǎi guò chéng fēi. qǐng xiān shēng zòng dǎn zì xiū, shě dǎn zhī fá, rú gèng yǒu wéi, gān cóng fǔ yuè.' xiān shēng yuē: rú zi zhī bèi, chē zài dǒu liáng, cháo tíng duō shǎo míng chāo běn shǎo zuò rén, lì xū xiāng dài. nà de jiǔ kuàng tiān guān, dài zi zì zuò? jí qù jí qù, bù dé jiǔ zhù! huàn qǔ shī wū, què xíng wú chǔ.' dǎn yǎn qì ér yán yuē:' zuì guò zì zhāo, zì miè zì xiāo, qǐ gǎn gèng jiāng miàn mù, lái wū shèng cháo.' xiān shēng yè zhàng ér gē yuē:' xīn dǎn qù, lì bù míng. kāi xián lù, yù tài píng. jīn nián dìng zhī bù kě dé, hòu suì yī qī gèng rù jīng.' chū cháo yě qiān zài
隋辛亶为吏部侍郎,选人为之榜,略曰:枉州抑县屈滞乡不申里衔恨先生,问隋吏部侍郎辛亶曰:'当今天子圣明,群僚用命。外拓四方,内齐七政。而子位处权衡,职当水镜。居进退之首,握褒贬之柄,理应识是识非,知滞知微,使无才者泥伏,有用者云飞。奈何尸禄素餐,滥处上官,黜陟失所,选补伤残。小人在位,君子駮弹,莫不代子战灼,而子独何以安?'辛亶曰:'百姓之子,万国之人,不可皆识。谁厚谁亲?为桀赏者,不可不喜;被尧责者,宁有不嗔?得官者见喜,失官者见疾。细而论之,非亶之失。'先生曰:'是何疾欤?是何疾欤?不识何不访其名,官少何不简其精,细寻状迹,足识法家;细寻判验,足识文华。宁不知石中出玉、黄金出沙?量子之才,度子之智,祗可投之四裔,以御魑魅。怨嗟不少,实伤和气。'亶再拜而谢曰:'幸蒙先生见责,实觉多违。谨当刮肌贯骨,改过惩非。请先生纵亶自修,舍亶之罚,如更有违,甘从斧钺。'先生曰:如子之辈,车载斗量,朝庭多少(明抄本少作人),立须相代。那得久旷天官,待子自作?急去急去,不得久住!唤取师巫,却行无处。'亶掩泣而言曰:'罪过自招,自灭自消,岂敢更将面目,来污圣朝。'先生曳杖而歌曰:'辛亶去,吏部明。开贤路,遇太平。今年定知不可得,后岁依期更入京。'(出《朝野佥载》)
niú hóng
牛弘
suí niú hóng wèi lì bù shàng shū. yǒu xuǎn rén mǎ chǎng zhě, xíng mào zuì lòu. hóng qīng zhī, cè wò shí guǒ zǐ, cháo chǎng yuē: cháng wén fú fēng mǎ, wèi yán tiān shàng xià. jīn jiàn fú fēng mǎ, dé lǘ yì bù jiǎ. chǎng yīng shēng yuē: cháng wén lǒng xī niú, qiān dàn bù yòng qú. jīn jiàn lǒng xī niú, wò dì dǎ cǎo tóu. hóng jīng qǐ, suì yǔ guān. chū cháo yě qiān zài
隋牛弘为吏部尚书。有选人马敞者,形貌最陋。弘轻之,侧卧食果子,嘲敞曰:尝闻扶风马,谓言天上下。今见扶风马,得驴亦不假。敞应声曰:尝闻陇西牛,千石不用軥。今见陇西牛,卧地打草头。弘惊起,遂与官。(出《朝野佥载》)
hóu bái
侯白
chén cháo cháng lìng rén pìn suí, bù zhī qí shǐ jī biàn shēn qiǎn, nǎi mì lìng hóu bái biàn xíng mào, zhe gù bì yī, wèi jiàn rén gōng chéng. kè wèi shì wēi jiàn, shén qīng zhī, nǎi bàng wò fàng qì yǔ zhī yán. bái xīn pō bù píng. wèn bái yuē: rǔ guó mǎ jià guì jiàn? bào yún: mǎ yǒu shù děng, guì jiàn bù tóng: ruò cóng jì liǎng, jīn jiǎo hǎo. xíng róng bù è, kān dé chéng qí zhě, zhí èr shí qiān yǐ shàng ruò xíng róng cū zhuàng, suī wú jì liǎng, kān tuó wù, zhí sì wǔ qiān yǐ shàng ruò mí yīn bo jié fǎn wěi zào tí, jué wú jì liǎng, bàng wò fàng qì, yī qián bù zhí. shǐ zhě dà jīng, wèn qí xìng míng, zhī shì hóu bái, fāng shǐ kuì xiè. chū qǐ yán lù
陈朝尝令人聘隋,不知其使机辩深浅,乃密令侯白变形貌,著故弊衣,为贱人供承。客谓是微贱,甚轻之,乃傍卧放气与之言。白心颇不平。问白曰:汝国马价贵贱?报云:马有数等,贵贱不同:若从伎俩,筋脚好。形容不恶,堪得乘骑者,值二十千已上;若形容粗壮,虽无伎俩,堪驮物,值四五千已上;若弥(音卜结反)尾燥蹄,绝无伎俩,傍卧放气,一钱不值。使者大惊,问其姓名,知是侯白,方始愧谢。(出《启颜录》)