wú dào xuán féng shào zhèng zhāng zǎo chén hóng wéi wú tiǎn lú léng jiā bì hóng jìng yù sì zī shèng sì lǎo jūn miào
吳道玄 馮紹正 張藻 陳閎 韋無忝 盧稜伽 畢宏 淨域寺 資聖寺 老君廟
jīn qiáo tú cuī yuán bì
金橋圖 崔圓壁
wú dào xuán
吳道玄
táng wú dào xuán zì dào zǐ, yáng dí rén yě. shǎo gū pín. tiān shòu zhī xìng, nián wèi ruò guàn, qióng dān qīng zhī miào. làng jī dōng luò, xuán zōng zhī qí míng, zhào rù gòng fèng. dà lüè zōng shī zhāng sēng yáo qiān biàn wàn zhuàng, zòng héng guò zhī. liǎng dōu sì guān, tú huà qiáng bì sì shí míng chāo běn shí zuò bǎi yú jiān, biàn xiàng jí tóng, rén xiāng guǐ zhuàng, wú yī tóng zhě. qí jiàn zài wèi rén suǒ dǔ zhī miào zhě. shàng dōu xìng táng sì yù zhù jīn gāng jīng yuàn, jiān zì tí jīng wén. cí ēn sì tǎ qián miàn wén shū pǔ xián, xī miàn xiáng mó pán lóng děng. yòu xiǎo diàn qián mén pú sà, jǐng gōng sì dì yù dì shì lóng shén, yǒng shòu sì zhōng sān mén liǎng shén, jiē jué miào dāng shí. zhū jǐng xuán yún: yǒu jiù jiā rén yǐn lǎo bā shí yú, cháng yún:' jiàn wú shēng huà zhōng mén nèi shén, yuán guāng zuì zài hòu, yī bǐ chéng. dāng shí fāng shì lǎo yòu, rì shù bǎi rén, jìng hòu guān zhī. fù lán. shī qián bó yǔ zhī qí. jí xià bǐ zhī shí, wàng zhě rú dǔ. fēng luò diàn zhuǎn, guī chéng yuè yuán, xuān hū zhī shēng, jīng dòng fāng yì. huò wèi zhī shén yě.' yòu jǐng gōng sì lǎo sēng xuán zòng yún: wú shēng huà cǐ dì yù biàn chéng zhī hòu, dōu rén xián guān, jiē jù zuì xiū shàn. liǎng shì tú zhān, yú ròu bù shòu. yòu kāi yuán zhōng jià xìng dōng luò. wú shēng yǔ péi mín zhāng xù xiāng yù, gè chén suǒ néng. péi jiàn wǔ yī qǔ, zhāng shū yī bì, wú huà yī bì. dū yì rén shì, yī rì zhī zhōng, huò dǔ sān jué. yòu huà xuán yuán miào, wǔ shèng qiān guān. gōng diàn guān miǎn, shì qīng yún lóng, xīn ruò zào huà. gù dù yuán wài fǔ shī yún: miào jué dòng gōng qiáng yě. yòu xuán zōng tiān bǎo zhōng, hū sī shǔ zhōng jiā líng jiāng shān shuǐ, suì jiǎ wú shēng yì dì, lìng wǎng xiě mào. jí huí rì, dì wèn qí zhuàng. zòu yún: chén wú fěn běn, bìng jì zài xīn. qiǎn yú dà tóng diàn tú zhī, jiā líng jiāng sān bǎi lǐ shān shuǐ, yī rì ér bì. shí yǒu lǐ jiāng jūn shān shuǐ shàn míng, yì huà dà tóng diàn bì, shù yuè fāng bì. xuán zōng yún: lǐ sī xùn shù yuè zhī gōng, wú dào xuán yī rì zhī jī, jiē jí qí miào yě. yòu huà diàn nèi wǔ lóng. lín jiǎ fēi dòng. měi yù dà yǔ, jí shēng yān wù. wú shēng cháng chí jīn gāng jīng, zì cǐ shí běn shēn. dāng tiān bǎo zhōng, yǒu yáng tíng guāng yǔ zhī qí míng. qián huà wú shēng zhēn yú jiǎng xí. zhòng rén zhī zhōng, yǐn wú guān zhī. yì jiàn biàn jīng. yǔ tíng guāng yún: lǎo fū shuāi chǒu, hé yòng tú zhī. yīn sī tàn fú. qí huà rén wù fó xiàng guǐ shén qín shòu shān shuǐ tái diàn cǎo mù, jiē shén miào yě. guó cháo dì yī. zhāng huái guàn yún: wú shēng huà, zhāng sēng yáo hòu shēn, sī yán dāng yǐ. chū táng huà duàn
唐吳道玄字道子,陽翟人也。少孤貧。天授之性,年未弱冠,窮丹青之妙。浪跡東洛,玄宗知其名,召入供奉。大略宗師張僧繇千變萬狀,縱橫過之。兩都寺觀,圖畫牆壁四十(明抄本十作百)余間,變像即同,人相詭狀,無一同者。其見在為人所睹之妙者。上都興唐寺御注金剛經院,兼自題經文。慈恩寺塔前面文殊普賢,西面降魔盤龍等。又小殿前門菩薩,景公寺地獄帝釋龍神,永壽寺中三門兩神,皆絕妙當時。朱景玄云:有舊家人尹老八十餘,嘗云:'見吳生畫中門內神,圓光最在後,一筆成。當時坊市老幼,日數百人,竟候觀之。縛闌。施錢帛與之齊。及下筆之時,望者如堵。風落電轉,規成月圓,宣呼之聲,驚動坊邑。或謂之神也。'又景公寺老僧玄縱云:吳生畫此地獄變成之後,都人咸觀,皆懼罪修善。兩市屠沾,魚肉不售。又開元中駕幸東洛。吳生與裴旻、張旭相遇,各陳所能。裴劍舞一曲,張書一壁,吳畫一壁。都邑人士,一日之中,獲覩三絕。又畫玄元廟,《五聖千官》。宮殿冠冕,勢傾雲龍,心若造化。故杜員外甫詩云:妙絕動宮牆也。又玄宗天寶中,忽思蜀中嘉陵江山水,遂假吳生驛遞,令往寫貌。及回日,帝問其狀。奏云:臣無粉本,並記在心。遣於大同殿圖之,嘉陵江三百里山水,一日而畢。時有李將軍山水擅名,亦畫大同殿壁,數月方畢。玄宗云:李思訓數月之功,吳道玄一日之跡,皆極其妙也。又畫殿內五龍。鱗甲飛動。每欲大雨,即生煙霧。吳生常持金剛經,自此識本身。當天寶中,有楊庭光與之齊名。潛畫吳生真於講席。眾人之中,引吳觀之。亦見便驚。語庭光云:老夫衰丑,何用圖之。因斯嘆伏。其畫人物、佛像、鬼神、禽獸、山水、台殿、草木,皆神妙也。國朝第一。張懷瓘云:吳生畫,張僧繇後身,斯言當矣。(出《唐畫斷》)
yòu kāi yuán zhōng, jiāng jūn péi mín jū mǔ sàng. yì dào zǐ, qǐng yú dōng dōu tiān gōng sì huà shén guǐ shù bì, yǐ zī míng zhù. dào zǐ dá yuē: fèi huà yǐ jiǔ. ruò jiāng jūn yǒu yì, wèi wú chán jié. wǔ jiàn yī qǔ. shù yīn měng lì, jiù tōng yōu míng. mín yú shì tuō qù
又開元中,將軍裴旻居母喪。詣道子,請於東都天宮寺畫神鬼數壁,以資冥助。道子答曰:廢畫已久。若將軍有意,為吾纏結。舞劍一曲。庶因猛勵,就通幽冥。旻於是脫去
fú, ruò cháng shí zhuāng shì. zǒu mǎ rú fēi, zuǒ xuán yòu chōu, zhì jiàn rù yún. gāo shù yuán zuò qiān, jù míng chāo běn gǎi zhàng, ruò diàn guāng xià shè. mín yǐn shǒu zhí qiào chéng zhī, jiàn tòu shì ér rù. guān zhě shù qiān bǎi rén, wú bù jīng kuàng. dào zǐ yú shì yuán háo tú bì, sà rán fēng qǐ, wèi tiān xià zhī zhuàng guān. dào zǐ píng shēng suǒ huà. dé yì wú chū yú cǐ. chū dú yì zhì
服,若常時裝飾。走馬如飛,左旋右抽,擲劍入雲。高數+(+原作千,據明抄本改)丈,若電光下射。旻引手執鞘承之,劍透室而入。觀者數千百人,無不驚況。道子於是援毫圖壁,颯然風起,為天下之壯觀。道子平生所畫。得意無出於此。(出《獨異志》)
yòu dào zǐ fǎng sēng qǐng chá. sēng bù jiā lǐ, suì qǐng bǐ yàn. yú bì shàng huà lǘ yī tóu ér qù. yī yè, sēng fáng jiā jù bìng tà pò, bèi nǎo luàn bù kě kān. sēng zhī shì dào zǐ, kěn yāo dào yuàn qí qiú. nǎi tú què huà chù. chū lú shì zá shuō
又道子訪僧請茶。僧不加禮,遂請筆硯。於壁上畫驢一頭而去。一夜,僧房家具並踏破,被惱亂不可堪。僧知是道子,懇邀到院祈求。乃塗卻畫處。(出《盧氏雜說》)
yòu xī míng cí ēn duō míng huà. cí sī tǎ qián bì yǒu shī ěr shī zi fū xīn huā, wèi shí suǒ zhòng. shèng shàn jìng ài, yì yǒu gǔ huà. shèng shàn mù tǎ yuàn duō zhèng guǎng wén huà bìng shū. jìng ài shān tíng yuàn yǒu zhì wěi ruò zhēn. shā zǐ shàng yǒu jìn shì fáng lǔ tí míng chù. hòu yǒu rén tí shī yuē: yáo jiā xīn xù shì fáng láng, wèi jiě fāng yán yì yù kuáng. jiàn shuō zhèng diào chuān yǔ jiàn, mò jiào shè pò sì jiā qiáng. sì xī běi jiǎo yǒu bìng lóng yuàn bìng wú huà. chū lú shì zá tán
又西明慈恩多名畫。慈思塔前壁有濕耳獅子趺心花,為時所重。聖善敬愛,亦有古畫。聖善木塔院多鄭廣文畫並書。敬愛山亭院有雉尾若真。砂子上有進士房魯題名處。後有人題詩曰:姚家新婿是房郎,未解芳顏意欲狂。見說正調穿羽箭,莫教射破寺家牆。寺西北角有病龍院並吳畫。(出《盧氏雜談》)
féng shào zhèng
馮紹正
táng kāi yuán, guān fǔ dà hàn. jīng shī quē yǔ yóu shén. jí mìng dà chén biàn dǎo yú shān zé jiān ér wú gǎn yīng. shàng yú lóng chí, xīn chuàng yī diàn. yīn zhào shào fǔ jiān féng shào zhèng, lìng yú sì bì gè tú yī lóng. shào zhèng nǎi xiān yú xī bì huà sù lóng. qí zhuàng wān yán, rú yù zhèn yuè. huì shì wèi bàn, ruò fēng yún suí bǐ ér shēng. shàng jí cóng guān yú bì xià guān zhī, lín jiǎ jiē shī, shè sè wèi zhōng, yǒu bái qì ruò yán wǔ jiān chū, rù yú chí zhōng. bō tāo xiōng yǒng, léi diàn suí qǐ. shì yù shù bǎi rén jiē jiàn bái lóng zì bō jì, chéng yún qì ér shàng. é qǐng yīn yǔ sì bù, fēng yǔ bào zuò. bù zhōng rì ér gān zé biàn yú jī nèi. chū míng huáng zá lù
唐開元,關輔大旱。京師缺雨尤甚。亟命大臣遍禱於山澤間而無感應。上於龍池,新剏一殿。因召少府監馮紹正,令於四壁各圖一龍。紹正乃先於西壁畫素龍。奇狀蜿蜒,如欲振躍。繪事未半,若風雲隨筆而生。上及從官於壁下觀之,鱗甲皆濕,設色未終,有白氣若檐廡間出,入於池中。波濤洶湧,雷電隨起。侍御數百人皆見白龍自波際,乘雲氣而上。俄頃陰雨四布,風雨暴作。不終日而甘澤遍於畿內。(出《明皇雜錄》)
zhāng zǎo
張藻
táng zhāng zǎo yì guān wén xué, shí zhī míng liú. sōng shí shān shuǐ, shàn dāng dài míng. wéi sōng shù tè chū gǔ jīn. néng yòng bǐ, cháng yǐ shǒu wò shuāng guǎn, yì yī shí qí xià. yī wèi shēng zhī, yī wèi kū zhī. qì ào yān wù, shì yú fēng yǔ. qí chá niè lín cūn zhī zhì, suí yì zòng héng. shēng zhī zé rùn hé chūn zé, kū zhī zé gān liè qiū fēng. qí shān shuǐ zhī zhuàng, zé gāo dī xiù jué, zhǐ chǐ shēn zhòng. shí tū yù luò, quán pēn rú hǒu. qí jìn yě bī rén ér hán, qí yuǎn yě jí tiān zhī jìng. tú zhàng zài rén jiān zuì duō. jīn bǎo yīng sì xī yuàn shān shuǐ sōng shí, jù yǒu tí jì. jīng qiǎo zhī jī yě. sōng shí shān shuǐ, bìng jū shén pǐn. chū huà duàn
唐張藻衣冠文學,時之名流。松石山水,擅當代名。唯松樹特出古今。能用筆,常以手握雙管,亦一時齊下。一為生枝,一為枯枝。氣傲煙霧,勢逾風雨。其槎枿鱗皴之質,隨意縱橫。生枝則潤合春澤,枯枝則乾裂秋風。其山水之狀,則高低秀絕,咫尺深重。石突欲落,泉噴如吼。其近也逼人而寒,其遠也極天之淨。圖障在人間最多。今寶應寺西院山水松石,具有題記。精巧之跡也。松石山水,並居神品。(出《畫斷》)
yòu hòu shì rén jiā yǒu zhāng zǎo sōng shí zhàng. shì rén yún: bīng bù lǐ yuán wài yuē hǎo huà chéng pǐ, zhī ér gòu zhī. qí jiā ruò qī, yǐ liàn wèi yī lǐ yǐ. wéi dé liǎng fú, shuāng bǎi yī shí zài yān. jiē wǎn jiǔ zhī. chū míng huà jì
又後士人家有張藻松石障。士人云:兵部李員外約好畫成癖,知而購之。其家弱妻,已練為衣里矣。唯得兩幅,雙栢一石在焉。嗟惋久之。(出《名畫記》)
chén hóng
陳閎
táng chén hóng, huì jī rén. yǐ néng xiě zhēn rén wù zǐ nǚ děng, běn dào jiàn zhī, xuán zōng kāi yuán zhōng zhào rù gòng fèng. měi lìng xiě yù kè, miào jué dāng shí. xuán zōng shè zhū lù tù àn yīng děng míng chāo běn děng zuò zhēng, bìng àn wǔ tú zhēn róng, jiē shòu zhào xiě mào. yòu tài qīng gōng sù zōng zhēn róng. fěi wéi lóng tóu fèng zī, rì jiǎo yuè yǔ zhī zhuàng. ér bǐ lì qiú rùn, fēng cǎi yīng yì, hé fú yīng ruì. tiān jiǎ qí néng yě. guó cháo yán lìng gōng zhī hòu, yī rén ér yǐ. jīn xián yí guān tiān zūn diàn nèi huà shàng xiān tú jí dāng shí gòng fèng dào shì děng zhēn, jiē qí zōng yě. yòu céng wèi gù lì bù shì láng xú huà běn háng jīng fān èr kǒu. yǒu nǚ néng zhī chéng, miào jué wú bìng. wéi xiě zhēn rén shén rén wù zǐ nǚ děng, miào pǐn shàng shàng. chū huà duàn
唐陳閎,會稽人。以能寫真人物子女等,本道薦之,玄宗開元中召入供奉。每令寫御客,妙絕當時。玄宗射豬鹿兔、按鷹等(明抄本等作箏),並按舞圖真容,皆受詔寫貌。又太清宮肅宗真容。匪唯龍頭鳳姿,日角月宇之狀。而筆力遒潤,風彩英逸,合符應瑞。天假其能也。國朝閻令公之後,一人而已。今咸宜觀天尊殿內畫上仙圖及當時供奉道士等真,皆其蹤也。又曾為故吏部侍郎徐畫本行經幡二口。有女能織成,妙絕無並。唯寫真人神人物子女等,妙品上上。(出《畫斷》)
wéi wú tiǎn
韋無忝
táng wéi wú tiǎn, jīng zhào rén yě. xuán zōng cháo, yǐ huà mǎ yì shòu shàn qí míng. shí chēng wéi huà sì zú, wú bù miào yě. céng jiàn mào wài guó suǒ xiàn shī zi, kù sì qí zhēn. hòu shī zi fàng guī běn guó, wéi huà zhě zài tú, shí yīn guān lǎn. bǎi shòu jiàn zhī jiē jù. yòu xuán zōng shí liè, yī jiàn zhōng liǎng yě liè. zhào yú xuán wǔ běi mén xiě mào. chuán zài rén jiān, yīng miào zhī jí yě. fū yǐ bǎi shòu zhī xìng. yǒu xióng yì yì qún zhī jùn, yǒu xún rǎo zhī liáng. zhǎo jù jì shū, máo liè gè yì. qián bèi huò zhuàng qí nù zé zhāng kǒu, shàn zé chuí tóu. ruò zhǎn yī bǐ yǐ biàn qí xìng qíng, fèn yī máo ér zhī qí míng zì, gǔ suǒ wèi néng yě, wéi gōng néng zhī. yì shòu tú pò fēn. rén jiā wǎng wǎng yǒu zhī. jīng dū sì guān wú huà chù. qí huà shòu děng miào pǐn shàng shàng. chū huà duàn
唐韋無忝,京兆人也。玄宗朝,以畫馬異獸擅其名。時稱韋畫四足,無不妙也。曾見貌外國所獻獅子,酷似其真。後獅子放歸本國,唯畫者在圖,時因觀覽。百獸見之皆懼。又玄宗時獵,一箭中兩野獵。詔於玄武北門寫貌。傳在人間,英妙之極也。夫以百獸之性。有雄毅逸群之駿,有馴擾之良。爪距既殊,毛鬣各異。前輩或狀其怒則張口,善則垂頭。若展一筆以辨其性情,奮一毛而知其名字,古所未能也,韋公能之。《異獸圖》破分。人家往往有之。京都寺觀無畫處。其畫獸等妙品上上。(出《畫斷》)
lú léng jiā
盧稜伽
táng lú léng jiā, wú dào xuán dì zǐ yě. huà jī shì wú, dàn cái lì yǒu xiàn. pō néng xì huà. zhǐ chǐ jiān shān shuǐ liáo kuò, wù xiàng jīng bèi. jīng biàn fó shì, shì qí suǒ zhǎng. wú shēng cháng yú jīng shī huà zǒng chí sì sān mén, dà huò zhòng huò. léng jiā nǎi qiè huà zhuāng yán sì sān mén. ruì sī kāi zhāng, pō zhēn qí miào. yī rì, wú shēng hū jiàn zhī, jīng tàn yuē: cǐ zi bǐ lì, cháng shí bù jí wǒ, jīn nǎi lèi wǒ. shì zi yě, jīng shuǎng jǐn yú cǐ yǐ. jū yī yuè. léng jiā guǒ zú. chū míng huà jì
唐盧稜伽,吳道玄弟子也。畫跡似吳,但才力有限。頗能細畫。咫尺間山水寥廓,物像精備。經變佛事,是其所長。吳生嘗於京師畫總持寺三門,大獲眾貨。棱伽乃竊畫莊嚴寺三門。銳思開張,頗臻其妙。一日,吳生忽見之,驚嘆曰:此子筆力,常時不及我,今乃類我。是子也,精爽盡於此矣。居一月。棱伽果卒。(出《名畫記》)
bì hóng
畢宏
táng bì hóng, dà lì èr nián wèi gěi shì zhōng. huà sōng shí yú zuǒ shěng tīng bì, hào shì zhě jiē shī zhī. gǎi jīng zhào shǎo yǐn wèi yòu shù zǐ. shù shí shàn míng yú dài. shù mù gǎi bù biàn gǔ, zì hóng shǐ yě. chū míng huà jì
唐畢宏,大曆二年為給事中。畫《松石》於左省廳壁,好事者皆詩之。改京兆少尹為右庶子。樹石擅名於代。樹木改步變古,自宏始也。(出《名畫記》)
jìng yù sì
淨域寺
táng dà mù huáng hòu zhái. sì sēng yún: sān jiē yuàn mén wài. shì shén yáo huáng dì shè kǒng què chù. chán yuàn mén nèi wài. yóu mù mù yuán zuò zì, jù yǒu yáng zá zǔ gǎi jì yún: wáng zhāo yǐn huà mén xī lǐ miàn hé xiū jí lóng wáng yǒu líng. mén nèi zhī xī, huǒ mù yào chā jí běi fāng tiān wáng shén qí měng. mén dōng lǐ miàn, xián mén yě chā bù luò, guǐ shǒu pán shé, hàn yān kě jù. dōng kuò shù shí xiǎn guài. gāo sēng yì guài. gāo sēng yì guài sì zì míng chāo běn quē, jù huáng běn bǔ xī láng miào huáng běn miào zuò wàn shòu èr zì. pú sà yuàn mén lǐ nán bì, huáng fǔ zhěn huà guǐ shén jí diāo. è è huáng běn zuò xíng shì ruò tuō huáng běn zhǐ cǐ. bì. zhěn yǔ wú dào xuán tóng shí. wú yǐ qí yì bī jǐ, mù rén shā zhī. chū yǒu yáng zá zǔ, zì wáng zhāo yǐn jù qǐ yuán quē jiǔ shí bā zì. jù míng chāo běn, huáng běn bǔ.
唐大穆皇后宅。寺僧云:三階院門外。是神堯皇帝射孔雀處。禪院門內外。《游目(目原作自,據《酉陽雜俎》改)記》云:王昭隱畫門西裡面和修吉龍王有靈。門內之西,火目藥叉及北方天王甚奇猛。門東裡面,賢門野叉部落,鬼首蟠虵,汗煙可懼。東廓樹石險怪。高僧亦怪。(高僧亦怪四字明抄本缺,據黃本補)西廊廟(黃本廟作萬壽二字。)菩薩院門裡南壁,皇甫軫畫鬼神及雕。鶚(鶚黃本作形)勢若脫(黃本止此。)壁。軫與吳道玄同時。吳以其藝逼己,募人殺之。(出《酉陽雜俎》,自王昭隱句起原缺九十八字。據明抄本,黃本補。)
zī shèng sì
資聖寺
zī shèng sì zhōng mén chuāng jiān, wú dào zǐ huà gāo sēng. wéi shù zàn, lǐ yán shū. zhōng sān mén wài liǎng miàn shàng céng, bù zhī hé rén huà rén wù, pō lèi yán jīn. sì xī láng běi yú. yáng tǎn huà jìn tǎ tiān nǚ. míng dì jiāng shùn. tuán shùn tuán yuán zuò wǔ tú, jù yǒu yáng zá zǔ gǎi tǎ yuàn běi táng yǒu tiě guān yīn gāo sān zhàng yú. guān yīn yuàn liǎng láng sì shí èr xián shèng, hán gàn huà, yuán zài zàn. dōng láng běi sàn mǎ, bù yì jiàn zhě rú jiāng sī dié. shèng sēng zhōng lóng shù shāng chuán hé xún jué miào. tuán tǎ shàng pú sà, lǐ zhēn huà. sì miàn huā niǎo, biān luán huà. dāng yào shàng pú sà dǐng shàng mào kuí yóu jiā. tǎ zhōng cáng qiān bù fǎ huá jīng. cí rén zuò zhū huà lián jù, bǎi liáng tǐ. wú shēng huà yǒng máo jǐ zǎn, chū qí chěng biàn shì wàn duān. cāng cāng guǐ guài céng bì kuān, dǔ zhī hū hū máo fà hán. léng jiā xiào zhī lì suǒ dān, lǐ zhēn zhōu fǎng yōu liè nán. huó qín shēng bēn tuī biān luán, huā fāng nèn cǎi yóu wèi gān. hán gàn biàn tài rú jí tuān. xī zāi bì huà shì wèi dān, hòu rén xīn huà hé màn hàn. chū yǒu yáng zá zǔ
資聖寺中門窗間,吳道子畫《高僧》。韋述贊,李嚴書。中三門外兩面上層,不知何人畫人物,頗類閻今。寺西廊北隅。揚坦畫《近塔天女》。明睇將瞬。團(瞬團原作舞圖,據《酉陽雜俎》改)塔院北堂有鐵觀音高三丈余。觀音院兩廊《四十二賢聖》,韓干畫,元載贊。東廊北《散馬》,不意見者如將嘶蹀。聖僧中龍樹商船和循絕妙。團塔上菩薩,李真畫。四面花鳥,邊鸞畫。當藥上菩薩頂上茂葵尤佳。塔中藏千部《法華經》。詞人作諸畫連句,柏梁體。吳生畫勇矛戟攢,出奇騁變勢萬端。蒼蒼鬼怪層壁寬,覩之忽忽毛髮寒。棱伽效之力所癉,李真、周昉優劣難。活禽生奔推邊鸞,花方嫩彩猶未乾。韓干變態如急湍。惜哉壁畫勢未殫,後人新畫何漫汗。(出《酉陽雜俎》)
lǎo jūn miào
老君廟
dōng jùn míng chāo běn zuò dōu běi máng shān yǒu xuán yuán guān. guān nán yǒu lǎo jūn miào. tái diàn gāo chǎng, xià kàn yī luò. shén xiān ní sù zhī xiàng, jiē kāi yuán zhōng yáng huì zhī suǒ zhì. qí qiǎo jīng yán, jiàn zhě zēng jìng. bì yǒu wú dào xuán huà wǔ shèng zhēn róng jí lǎo zi huà hú jīng shì, dān qīng miào jué, gǔ jīn wú bǐ. dù gōng bù shī yún: pèi jí xuán dōu bì, píng gāo jìn yù zhǎng. shǒu tiāo yán jù lǐ, zhǎng jié zhèn fēi cháng. bì wǎ chū hán wài, jīn jīng yī qì páng. shān hé fú xiù hù, rì yuè jìn diāo liáng. xiān lǐ pán gēn dà, yī lán yì yè guāng. shì jiā yí jiù shǐ, dào dé fù jīn wáng. huà shǒu kàn qián bèi. wú shēng yuǎn shàn chǎng. sēn luó huí dì zhóu, miào jué dòng gōng qiáng. wǔ shèng lián lóng gǔn, qiān guān liè yàn háng. miǎn liú jù xiù fà, jīng qí jǐn fēi yáng. cuì bǎi shēn liú jǐng, hóng lí jiǒng dé shuāng. fēng zhēng chuī yù zhù, lù jǐng dòng yín chuáng. shēn tuì bēi zhōu shì, jīng chuán gǒng hàn huáng. gǔ shén rú bù sǐ, yǎng zhuō gèng hé xiāng. chū jù tán lù
東郡(明抄本作都)北邙山有玄元觀。觀南有老君廟。台殿高敞,下瞰伊洛。神仙泥塑之像,皆開元中楊惠之所制。奇巧精嚴,見者增敬。壁有吳道玄畫五聖真容及老子化胡經事,丹青妙絕,古今無比。杜工部詩云:配極玄都閟,憑高禁籞長。守祧嚴具禮,掌節鎮非常。碧瓦初寒外,金莖一氣旁。山河扶繡戶,日月近雕梁。仙李蟠根大,猗蘭弈葉光。世家遺舊史,道德付今王。畫手看前輩。吳生遠擅場。森羅回地軸,妙絕動宮牆。五聖聯龍袞,千官列雁行。冕旒俱秀髮,旌旗盡飛揚。翠柏深留景,紅梨迥得霜。風箏吹玉柱,露井凍銀床。身退卑周室,經傳拱漢皇。穀神如不死,養拙更何鄉。(出《劇談錄》)
jīn qiáo tú
金橋圖
xuán zōng fēng tài shān huí, chē jià cì shàng dǎng. lù zhī fù lǎo, fù dān hú jiāng, yuǎn jìn yíng yè. shàng jiē qīn jiā cún wèn. shòu qí xiàn kuì, xī lài yǒu chà. fù lǎo yǒu xiān yǔ shàng xiàng shí zhě, shàng xī cì yǐ jiǔ shí, yǔ zhī huà jiù. gù suǒ guò cūn bù, bì lìng xún fǎng gū lǎo sàng jí zhī jiā, jiā diào xù zhī. fù lǎo xīn xīn rán, mò bù zhān dài, kòu qǐ zhù liú yān. jí zhuō jià guò jīn qiáo, qiáo zài lù zhōu. yù lù yíng zhuǎn. shàng jiàn shù qiān lǐ jiān, qí dào xiān jié, yǔ wèi qí zhěng. wèi zuǒ yòu yuē: zhāng shuō yán wǒ lè bīng sān shí wàn, jīng qí jīng qiān lǐ jiān, shǎn yòu shàng dǎng, zhì yú tài yuán. jiàn hòu tǔ bēi. zhēn cái zǐ yě. zuǒ yòu jiē chēng wàn suì. shàng suì zhào wú dào xuán wéi wú tiǎn chén hóng. lìng tóng zhì jīn qiáo tú. shèng róng jí shàng suǒ chéng zhào yè bái mǎ, chén hóng zhǔ zhī. qiáo liáng shān shuǐ, chē yú rén wù, cǎo shù yīng niǎo, qì zhàng wéi mù, wú dào xuán zhǔ zhī. gǒu mǎ lǘ luó, niú yáng luò tuó, māo hóu zhū nà, sì zú zhī shǔ, wéi wú tiǎn zhǔ zhī. tú chéng. shí wèi sān jué yān. chū kāi yuán chuán xìn jì
玄宗封泰山回,車駕次上黨。潞之父老,負擔壺漿,遠近迎謁。上皆親加存問。受其獻饋,錫賚有差。父老有先與上相識者,上悉賜以酒食,與之話舊。故所過村部,必令詢訪孤老喪疾之家,加弔恤之。父老欣欣然,莫不瞻戴,扣乞駐留焉。及卓駕過金橋,(橋在潞州。)御路縈轉。上見數千裡間,旗纛鮮潔,羽衛齊整。謂左右曰:張說言我勒兵三十萬,旌旗經千裡間,陝右上黨,至於太原。(見后土碑。)真才子也。左右皆稱萬歲。上遂召吳道玄、韋無忝、陳閎。令同制《金橋圖》。聖容及上所乘照夜白馬,陳閎主之。橋樑山水,車輿人物,草樹鷹鳥,器丈帷幕,吳道玄主之。狗馬驢騾,牛羊駱駝,貓猴豬貀,四足之屬,韋無忝主之。圖成。時謂三絕焉。(出《開元傳信記》)
cuī yuán bì
崔圓壁
ān lù shān zhī xiàn liǎng jīng, wáng wéi zhèng qián zhāng tōng jiē chù yú zéi tíng. jì kè fù. jù qiú yú yáng guó zhōng jiù zhái. cuī xiāng guó yuán yīn zhào yú sī dì. lìng huà míng huà shù bì. dāng shí jiē yǐ yuán xūn guì mò èr, wàng qí jiù jiě. gù yùn sī jīng shēn, pō jí néng shì. gù jiē huò kuān diǎn. zhì yú biǎn jiàng, bì huò shàn dì. chū míng huáng zá lù
安祿山之陷兩京,王維、鄭虔、張通皆處於賊庭。洎克復。俱囚於楊國忠舊宅。崔相國圓因召於私第。令畫名畫數壁。當時皆以圓勛貴莫二,望其救解。故運思精深,頗極能事。故皆獲寬典。至於貶降,必獲善地。(出《明皇雜錄》)