xuán zàng wàn huí yī xíng wú wèi míng dá shī huì zhào
玄奘 萬回 一行 無畏 明達師 惠照
xuán zàng
玄奘
shā mén xuán zàng sú xìng chén, yǎn shī xiàn rén yě. yòu cōng huì, yǒu cāo xíng. táng wǔ dé chū, wǎng xī yù qǔ jīng, xíng zhì jì bīn guó, dào xiǎn, hǔ bào bù kě guò. zàng bù zhī wèi jì, nǎi suǒ fáng mén ér zuò. zhì xī kāi mén, jiàn yī lǎo sēng, tóu miàn chuāng yí, shēn tǐ nóng xuè, chuáng shàng dú zuò, mò zhī lái yóu. zàng nǎi lǐ bài qín qiú. sēng kǒu shòu duō xīn jīng yī juàn, lìng zàng sòng zhī. suì dé shān chuān píng yì, dào lù kāi pì, hǔ bào cáng xíng, mó guǐ qián jī. suì zhì fú guó, qǔ jīng liù bǎi yú bù ér guī. qí duō xīn jīng zhì jīn sòng zhī. chū zàng jiāng wǎng xī yù, yú líng yán sì jiàn yǒu sōng yī shù, zàng lì yú tíng. yǐ shǒu mó qí zhī yuē: wú xī qù qiú fó jiào, rǔ kě xī zhǎng ruò wú guī, jí què dōng huí. shǐ wú dì zǐ zhī zhī. jí qù, qí zhī nián nián xī zhǐ, yuē zhǎng shù zhàng. yī nián hū dōng huí, mén rén dì zǐ yuē: jiào zhǔ guī yǐ! nǎi ér yíng zhī. zàng guǒ hái. zhì jīn zhòng wèi cǐ sōng wèi mó dǐng sōng. chū dú yì zhì jí táng xīn yǔ
沙門玄奘俗姓陳,偃師縣人也。幼聰慧,有操行。唐武德初,往西域取經,行至罽賓國,道險,虎豹不可過。奘不知為計,乃鎖房門而坐。至夕開門,見一老僧,頭面瘡痍,身體膿血,床上獨坐,莫知來由。奘乃禮拜勤求。僧口授多心經一卷,令奘誦之。遂得山川平易,道路開闢,虎豹藏形,魔鬼潛跡。遂至佛國,取經六百餘部而歸。其多心經至今誦之。初奘將往西域,於靈岩寺見有松一樹,奘立於庭。以手摩其枝曰:「吾西去求佛教,汝可西長;若吾歸,即卻東回。使吾弟子知之。」及去,其枝年年西指,約長數丈。一年忽東回,門人弟子曰:「教主歸矣!」乃而迎之。奘果還。至今眾謂此松為摩頂松。(出《獨異志》及《唐新語》)
wàn huí
萬回
wàn huí shī, wén xiāng rén yě, sú xìng zhāng shì. chū mǔ qí yú guān yīn xiàng ér yīn shēn huí. huí shēng ér yú, bā jiǔ suì nǎi néng yǔ. fù mǔ yì yǐ tún quǎn chù zhī. nián zhǎng, fù lìng gēng tián, huí gēng tián, zhí qù bù gù, kǒu dàn lián chēng píng děng. yīn gēng yī lǒng, gēng shù shí lǐ, yù gōu kēng nǎi zhǐ. qí fù nù ér jī zhī, huí yuē: bǐ cǐ zǒng gēng, hé xū yì xiāng. nǎi zhǐ jī ér bà gēng. huí xiōng shù yì yú ān xī, yīn wèn gé jué. fù mǔ wèi qí sǐ yǐ, rì xī tì qì ér yōu sī yān. huí gù fù mǔ gǎn niàn zhī shén, hū guì ér yán yuē: tì qì qǐ fēi yōu xiōng yé. fù mǔ qiě yí qiě xìn, yuē: rán. huí yuē: xiáng sī wǒ xiōng suǒ yào zhě, yī qiú qiǔ liáng zhōng lǚ zhī shǔ, qǐng xī bèi yān, mǒu jiāng wǎng zhī. hū yī rì, cháo jī suǒ bèi ér wǎng, xī fǎn qí jiā. gào fù mǔ yuē: xiōng píng shàn yǐ. shì zhī, nǎi xiōng jī yě, yī jiā yì zhī. hóng nóng dǐ ān xī, gài wàn yú lǐ. yǐ qí wàn lǐ huí, gù hào yuē wàn huí yě. xiān shì xuán zàng fǎ shī xiàng fú guó qǔ jīng, jiàn fú kān tí zhù yuē: pú sà wàn huí, zhé xiàng wén xiāng dì jiào huà. zàng shī chí yì zhì wén xiāng xiàn, wèn cǐ yǒu wàn huí shī wú, lìng hū zhī, wàn huí zhì, zàng shī lǐ zhī, shī sān yī píng bō ér qù. hòu zé tiān zhuī rù nèi, yǔ shì duō yàn. shí zhāng yì zhī dà qǐ dì zhái, wàn huí cháng zhǐ yuē: jiāng zuò. rén mò zhī wù. jí yì zhī fú zhū, yǐ qí zhái wèi jiāng zuò jiān. cháng wèi wéi shù rén jí ān lè gōng zhǔ yuē: sān láng zhuó rǔ tóu. wéi shù rén yǐ zhōng zōng dì sān, kǒng dì shēng biàn, suì zhèn zhī, bù wù wèi xuán zōng suǒ zhū yě. yòu ruì zōng zài fān dǐ shí, huò yóu xíng rén jiān, wàn huí yú jù luò jiē qú zhōng gāo shēng yuē: tiān zǐ lái. huò yuē: shèng rén lái. qí chù xìn sù jiān, ruì zōng bì jīng guò pái huái yě. huì zhuāng tài zǐ, jí ruì zōng dì èr zi yě, chū zé tiān céng yǐ shì wàn huí. wàn huí yuē: cǐ ér shì xī yù dà shù jīng, yǎng zhī yí xiōng dì. hòu shēng shēn wáng, yí xíng guī wěi, shàn yú yǐn dàn. jǐng lóng zhōng, shí shí chū rù, shì shù guì jiàn. jìng lái lǐ bài. wàn huí pī jǐn páo, huò xiào mà, huò jī gǔ, rán hòu suí shì wèi yàn. tài píng gōng zhǔ wèi zào zhái yú jǐ zhái zhī yòu. jǐng yún zhōng, zú yú cǐ zhái. lín zhōng dà hū. qiǎn qiú běn xiāng hé shuǐ. dì zǐ tú lǚ mì wú. wàn huí yuē: táng qián shì hé shuǐ. zhòng yú jiē xià jué jǐng, hū hé shuǐ yǒng chū. yǐn jìng ér zhōng. cǐ fāng jǐng shuǐ, zhì jīn gān měi. chū tán bīn lù jí xī jīng jì
萬回師,閿鄉人也,俗姓張氏。初母祈於觀音像而因娠回。回生而愚,八九歲乃能語。父母亦以豚犬畜之。年長,父令耕田,回耕田,直去不顧,口但連稱平等。因耕一壟,耕數十里,遇溝坑乃止。其父怒而擊之,回曰:「彼此總耕,何須異相。」乃止擊而罷耕。回兄戍役於安西,音問隔絕。父母謂其死矣,日夕涕泣而憂思焉。回顧父母感念之甚,忽跪而言曰:「涕泣豈非憂兄耶。」父母且疑且信,曰:「然。」回曰:「詳思我兄所要者,衣裘糗糧中履之屬,請悉備焉,某將往之。」忽一日,朝齎所備而往,夕返其家。告父母曰:「兄平善矣。」視之,乃兄跡也,一家異之。弘農抵安西,蓋萬餘里。以其萬里回,故號曰萬回也。先是玄奘法師向佛國取經,見佛龕題柱曰:「菩薩萬回,謫向閿鄉地教化。」奘師馳驛至閿鄉縣,問此有萬回師無,令呼之,萬回至,奘師禮之,施三衣瓶缽而去。後則天追入內,語事多驗。時張易之大起第宅,萬回常指曰:「將作。」人莫之悟。及易之伏誅,以其宅為將作監。常謂韋庶人及安樂公主曰:「三郎斫汝頭。」韋庶人以中宗第三,恐帝生變,遂鴆之,不悟為玄宗所誅也。又睿宗在藩邸時,或遊行人間,萬回於聚落街衢中高聲曰:「天子來。」或曰:「聖人來。」其處信宿間,睿宗必經過徘徊也。惠莊太子,即睿宗第二子也,初則天曾以示萬回。萬回曰:「此兒是西域大樹精,養之宜兄弟。」後生申王,儀形瑰偉,善於飲啖。景龍中,時時出入,士庶貴賤。竟來禮拜。萬回披錦袍,或笑罵,或擊鼓,然後隨事為驗。太平公主為造宅於己宅之右。景雲中,卒於此宅。臨終大呼。遣求本鄉河水。弟子徒侶覓無。萬回曰:「堂前是河水。」眾於階下掘井,忽河水湧出。飲竟而終。此坊井水,至今甘美。(出《談賓錄》及《西京記》)
yī xíng
一行
sēng yī xíng xìng zhāng shì, jù lù rén, běn míng suì. táng xuán zōng jì zhào jiàn, wèi yuē: qīng hé néng? duì yuē: wéi shàn jì lǎn. xuán zōng yīn zhào yè tíng, qǔ gōng rén jí yǐ shì zhī. zhōu lǎn jì bì, fù qí běn, jì niàn jīng shú, rú sù suǒ xí. dú shù fú zhī hòu, xuán zōng bù jué jiàng yù tà, wèi zhī zuò lǐ, hū wèi shèng rén. xiān shì yī xíng jì cóng shì shì, shī shì pǔ jì yú sōng shān. shī cháng shè shí yú sì, dà huì qún sēng jí shā mén. jū shù bǎi lǐ zhě, jiē rú qī ér zhì, qiě jù qiān yú rén. shí yǒu lú hóng zhě, dào gāo xué fù, yǐn yú sōng shān. yīn qǐng hóng wèi wén, zàn tàn qí huì. zhì rì, hóng chí qí wén zhì sì, qí shī shòu zhī, zhì yú jī àn shàng. zhōng fàn jì zuò, hóng qǐng pǔ jì yuē: mǒu wèi wén shù qiān yán, kuàng qí zì pì ér yán guài. hé yú qún sēng zhōng xuǎn qí cōng wù zhě, hóng dāng qīn wèi chuán shòu. nǎi lìng zhào yī xíng. jì zhì, shēn zhǐ wēi xiào, zhǐ yú yī lǎn, fù zhì yú jǐ shàng. hóng qīng qí shū tuō ér qiè guài zhī. é ér qún sēng huì yú táng, yī xíng rǎng mèi ér jìn, kàng yīn xìng cái, yī wú yí wàng. hóng jīng è jiǔ zhī, móu jì yuē: fēi jūn suǒ néng jiào dǎo yě, dāng zòng qí yóu xué. yī xíng yīn qióng dà yǎn, zì cǐ fǎng qiú shī zī, bù yuǎn shù qiān lǐ. cháng zhì tiān tāi guó qīng sì, jiàn yī yuàn, gǔ sōng shù shí bù, mén yǒu liú shuǐ. yī xíng lì yú mén píng jiān, wén yuàn zhōng sēng yú tíng bù suàn, qí shēng sù sù. jì ér wèi qí tú yuē: jīn rì dāng yǒu dì zǐ qiú wú suàn fǎ, yǐ hé dào mén, qǐ wú rén dǎo dá yé? jì chú yī suàn, yòu wèi yuē: mén qián shuǐ hé què xī liú, dì zǐ dāng zhì. yī xíng chéng yán ér rù, qǐ shǒu qǐng fǎ. jǐn shòu qí shù yān. ér mén shuǐ jiù dōng liú, hū gǎi wèi xī liú yǐ. xíng hé pú cháng wèi yǐn yīn yuē: yī xíng qí shèng rén hū? hàn zhī luò xià hóng zào lì yún: hòu bā bǎi suì, dāng chà yī rì, zé yǒu shèng rén dìng zhī. jīn nián qī bì yǐ, ér yī xíng zào dà yǎn lì, zhèng zài chà miù. zé luò xià hóng zhī yán xìn yǐ. yī xíng yòu cháng yì dào shì yǐn chóng jiè yáng xióng tài xuán jīng, shù rì, fù yì chóng hái qí shū. chóng yuē: cǐ shū yì zhǐ shēn yuǎn, wú xún zhī jī nián, shàng bù néng xiǎo. wú zi shì gèng yán qiú, hé jù jiàn hái yě? yī xíng yuē: jiū qí yì yǐ. yīn chū suǒ zhuàn dà yǎn xuán tú jí yì jué yī juàn yǐ shì chóng, chóng dà jiē fú. wèi rén yuē: cǐ hòu shēng yán zi yě. chū yī xíng yòu shí jiā pín, lín yǒu wáng lǎo, qián hòu jì zhī yuē shù shí wàn, yī xíng cháng sī bào zhī. zhì kāi yuán zhōng, yī xíng chéng xuán zōng jìng yù, yán wú bù kě. wèi jǐ, huì wáng lǎo ér fàn shā rén, yù wèi jù. lǎo yì yī xíng qiú jiù, yī xíng yuē: lǎo yào jīn bó, dāng shí bèi chóu yě. jūn shàng zhí fǎ, nán yǐ qíng qiú. rú hé? wáng lǎo jǐ shǒu dà mà yuē: hé yòng shí cǐ sēng?! yī xíng cóng ér xiè zhī, zhōng bù gù. yī xíng xīn jì hún tiān sì zhōng gōng yì shù bǎi, nǎi mìng kōng qí shì nèi, xǐ yī dà wèng yú zhōng yāng. mì xuǎn cháng zhù nú èr rén, shòu yǐ bù náng, wèi yuē: mǒu fāng mǒu jiǎo yǒu fèi yuán, rǔ xiàng zhōng qián cì, cóng wǔ zhì hūn, dāng yǒu wù rù lái, qí shù qī zhě, kě jǐn yǎn zhī. shī yī zé zhàng rǔ. rú yán ér wǎng. zhì yǒu hòu, guǒ yǒu qún shǐ zhì, xī huò ér guī. yī xíng dà xǐ, lìng zhì wèng zhōng, fù yǐ mù gài, fēng yǐ liù yī ní, zhū tí fàn zì shù shí. qí tú mò cè. jié cháo, zhōng shǐ kòu mén jí zhào. zhì biàn diàn. xuán zōng yíng wèn yuē: tài shǐ zòu, zuó yè běi dǒu bù jiàn, shì hé xiáng yě? shī yǒu yǐ ráng zhī hū? yī xíng yuē: hòu wèi shí shī yíng huò. zhì jīn dì chē bù jiàn, gǔ suǒ wú zhě? tiān jiāng dà jǐng yú bì xià yě. fū pǐ fù pǐ fū, bù dé qí suǒ, zé yǔn shuāng chì hàn. shèng dé suǒ gǎn, nǎi néng tuì shě. gǎn zhī qiè zhě, qí zài zàng kū chū xì hū. shì mén yǐ chēn xīn huài yī qiè xǐ chén xiào xǐ zuò shàn, cí xīn jiàng yī qiè mó. rú chén qū jiàn, mò ruò dà shè tiān xià? xuán zōng cóng zhī. yòu qí xī, tài shǐ zòu běi dǒu yī xīng jiàn. fán qī rì ér fù. zhì kāi yuán mò, péi kuān wèi hé nán yǐn, shēn xìn shì shì, shī shì pǔ jì chán shī, rì xī zào yān. jū yī rì, kuān yì jì, jì yún: fāng yǒu shǎo shì, wèi xiá kuǎn yǔ, qiě qǐng chí huí xiū qì yě. kuān nǎi bǐng xī, zhǐ yú kōng shì, jiàn jì jié dí zhèng táng, fén xiāng duān zuò. zuò wèi jiǔ, hū wén kòu mén, lián yún tiān shī yī xíng hé shàng zhì yǐ. yī xíng rù, yì jì zuò lǐ, lǐ qì, fù ěr mì yǔ, qí mào jué gōng. jì dàn lǐng yún, wú bù kě zhě. yǔ qì lǐ, lǐ qì yòu yǔ, rú shì zhě sān. jì wéi yún: shì shì. wú bù kě zhě. yī xíng yǔ qì, jiàng jiē rù nán shì, zì hé qí hù. jì nǎi xú mìng dì zǐ yún: qiǎn zhōng! yī xíng hé shàng miè dù yǐ. zuǒ yòu jí zǒu shì zhī, yī rú qí yán. miè dù hòu, kuān nǎi fú zhōng dié zàng zhī, zì míng chāo běn chén xiào běn zì zuò rì tú bù chū chéng sòng zhī. chū kāi tiān chuán xìn jì jí míng huáng zá lù yǒu yáng zá zǔ
僧一行姓張氏,鉅鹿人,本名遂。唐玄宗既召見,謂曰:「卿何能?」對曰:「唯善記覽。」玄宗因詔掖庭,取宮人籍以示之。周覽既畢,覆其本,記念精熟,如素所習。讀數幅之後,玄宗不覺降御榻,為之作禮,呼為聖人。先是一行既從釋氏,師事普寂於嵩山。師嘗設食於寺,大會群僧及沙門。居數百里者,皆如期而至,且聚千餘人。時有盧鴻者,道高學富,隱於嵩山。因請鴻為文,讚嘆其會。至日,鴻持其文至寺,其師授之,致於几案上。鍾梵既作,鴻請普寂曰:「某為文數千言,況其字僻而言怪。盍於群僧中選其聰悟者,鴻當親為傳授。」乃令召一行。既至,伸紙微笑,止於一覽,復致於几上。鴻輕其疏脫而竊怪之。俄而群僧會於堂,一行攘袂而進,抗音興裁,一無遺忘。鴻驚愕久之,謀寂曰:「非君所能教導也,當縱其遊學。」一行因窮大衍,自此訪求師資,不遠數千里。嘗至天台國清寺,見一院,古松數十步,門有流水。一行立於門屏間,聞院中僧於庭布算,其聲簌簌。既而謂其徒曰:「今日當有弟子求吾算法,已合到門,豈無人導達耶?」既除一算,又謂曰:「門前水合卻西流,弟子當至。」一行承言而入,稽首請法。盡授其術焉。而門水舊東流,忽改為西流矣。邢和璞嘗謂尹愔曰:「一行其聖人乎?漢之洛下閎造歷云:『後八百歲,當差一日,則有聖人定之。』今年期畢矣,而一行造大衍曆,正在差謬。則洛下閎之言信矣。」一行又嘗詣道士尹崇借楊雄太玄經,數日,復詣崇還其書。崇曰:「此書意旨深遠,吾尋之積年,尚不能曉。吾子試更研求,何遽見還也?」一行曰:「究其義矣。」因出所撰大衍玄圖及義訣一卷以示崇,崇大嗟伏。謂人曰:「此後生顏子也。」初一行幼時家貧,鄰有王姥,前後濟之約數十萬,一行常思報之。至開元中,一行承玄宗敬遇,言無不可。未幾,會王姥兒犯殺人,獄未具。姥詣一行求救,一行曰:「姥要金帛,當十倍酬也。君上執法,難以情求。如何?」王姥戟手大罵曰:「何用識此僧?!」一行從而謝之,終不顧。一行心計渾天寺中工役數百,乃命空其室內,徙一大瓮於中央。密選常住奴二人,授以布囊,謂曰:「某坊某角有廢園,汝向中潛伺,從午至昏,當有物入來,其數七者,可盡掩之。失一則杖汝。」如言而往。至酉後,果有群豕至,悉獲而歸。一行大喜,令置瓮中,覆以木蓋,封以六一泥,朱題梵字數十。其徒莫測。詰朝,中使叩門急召。至便殿。玄宗迎問曰:「太史奏,『昨夜北斗不見』,是何祥也?師有以禳之乎?」一行曰:「後魏時失熒惑。至今帝車不見,古所無者?天將大警於陛下也。夫匹婦匹夫,不得其所,則殞霜赤旱。盛德所感,乃能退舍。感之切者,其在葬枯出系乎。釋門以瞋心壞一切喜(陳校喜作善),慈心降一切魔。如臣曲見,莫若大赦天下?」玄宗從之。又其夕,太史奏北斗一星見。凡七日而復。至開元末,裴寬為河南尹,深信釋氏,師事普寂禪師,日夕造焉。居一日,寬詣寂,寂云:「方有少事,未暇款語,且請遲回休憩也。」寬乃屏息,止於空室,見寂潔滌正堂,焚香端坐。坐未久,忽聞扣門,連雲「天師一行和尚至矣」。一行入,詣寂作禮,禮訖,附耳密語,其貌絕恭。寂但領雲,無不可者。語訖禮,禮訖又語,如是者三。寂唯云:「是、是。」無不可者。一行語訖,降階入南室,自闔其戶。寂乃徐命弟子云:「遣鍾!一行和尚滅度矣。」左右疾走視之,一如其言。滅度後,寬乃服衷絰葬之,自(明抄本、陳校本自作日)徒步出城送之。(出《開天傳信記》及《明皇雜錄》、《酉陽雜俎》)
wú wèi
無畏
táng wú wèi sān zàng chū zì tiān zhú zhì, suǒ sī yǐn yè yú xuán zōng. xuán zōng jiàn ér jìng xìn yān, yīn wèi sān zàng yuē: shī bù yuǎn ér lái, gù juàn yǐ. yù yú hé fāng xiū xī yé? sān zàng jìn yuē: chén zài tiān zhú, cháng shí wén dà táng xī míng sì xuān lǜ shī chí lǜ dì yī, yuàn wǎng yī zhǐ yān. xuán zōng kě zhī. xuān lǜ jìn jiè jiān kǔ, fén xiū jīng jié. sān zàng yǐn jiǔ shí ròu, yán xíng cū yì. wǎng wǎng chéng zuì xuān jìng, huì wū yīn xí, xuān lǜ pō bù néng gān zhī. hū zhōng yè, xuān lǜ mén shī, jiāng tóu yú dì. sān zàng bàn zuì, lián shēng hū yuē: lǜ shī lǜ shī, pū sǐ fó zǐ yé. xuān lǜ fāng zhī qí yì rén yě, zhěng yī zuò lǐ ér shī shì yān. xuān lǜ jīng kǔ zhī shén, cháng yè hòu háng dào, lín jiē zhuì duò hū jué yǒu rén pěng chéng qí zú. xuān gù shì zhī, nǎi yī shào nián yě. xuān jù wèn: dì zǐ hé rén? zhōng yè zài cǐ. shào nián yuē: mǒu fēi cháng rén, jí pí shā mén tiān wáng zǐ nà zhā tài zǐ yě. yǐ hù fǎ zhī gù, yōng hù hé shàng, shí yǐ jiǔ yǐ. xuān lǜ yuē: pín dào xiū xíng, wú shì fán tài zǐ. tài zǐ wēi shén zì zài, xī yù yǒu kě yǐ zuò fó shì zhě, yuàn tài zǐ zhì zhī. tài zǐ yuē: mǒu yǒu fó yá, bǎo shì suī jiǔ, rán tóu mù yóu shě, gǎn bù fèng xiàn. xuān lǜ dé zhī, jí jīn chóng shèng sì fó yá shì yě. chū kāi tiān chuán xìn jì
唐無畏三藏初自天竺至,所司引謁於玄宗。玄宗見而敬信焉,因謂三藏曰:「師不遠而來,故倦矣。欲於何方休息耶?」三藏進曰:「臣在天竺,常時聞大唐西明寺宣律師持律第一,願往依止焉。」玄宗可之。宣律禁戒堅苦,焚修精潔。三藏飲酒食肉,言行粗易。往往乘醉喧競,穢污絪席,宣律頗不能甘之。忽中夜,宣律捫虱,將投於地。三藏半醉,連聲呼曰:「律師律師,撲死佛子耶。」宣律方知其異人也,整衣作禮而師事焉。宣律精苦之甚,常夜後行道,臨階墜墮忽覺有人捧承其足。宣顧視之,乃一少年也。宣遽問:「弟子何人?中夜在此。」少年曰:「某非常人,即毗沙門天王子那吒太子也。以護法之故,擁護和尚,時已久矣。」宣律曰:「貧道修行,無事煩太子。太子威神自在,西域有可以作佛事者,願太子致之。」太子曰:「某有佛牙,寶事雖久,然頭目猶舍,敢不奉獻。」宣律得之,即今崇聖寺佛牙是也。(出《開天傳信記》)
míng dá shī
明達師
míng dá shī zhě, bù zhī qí suǒ zì, yú wén xiāng xiàn zhù wàn huí gù sì, wǎng lái guò kè, jiē yè míng dá, yǐ wèn xiū jiù. míng dá bù dá, dàn jiàn qí zhǐ qù ér yǐ. céng yǒu rén yè míng dá, wèn yuē: yù zhì jīng yè qīn, qīn ān fǒu? míng dá shòu yǐ zhú zhàng. zhì jīng ér qīn wáng. yòu yǒu yè dá zhě, dá qǔ sì jiā mǎ, lìng chéng zhī, shǐ nán běi chí zhòu ér qù. qí rén zhì jīng, shòu cǎi fǎng pàn guān, chéng yì wú suǒ bù zhì. yòu yǒu yè dá zhě, dá yǐ suǒ chí zhàng, huà dì wèi duī fù, yǐ zhàng zhuàng zhú dì wèi kēng. qí rén bù xiǎo, zhì jīng, bèi fā zhǒng, gē zhī, xuè liú dài sǐ. lǐ lín fǔ wèi huáng mén shì láng, hù cóng xī hái, yè dá, jiā chèng yú qí jiān. zhì jīng ér zuò xiāng. lǐ yōng mén wèi hú chéng lìng, dá hū qǐng qí xiǎo mǎ, yōng mén bù yǔ. jiān yī rì, chéng mǎ jiāng chū, mǎ hū tíng zhōng rén lì, yōng mén zhuì mǎ sǐ. rú cǐ pō zhòng. dá yòu cháng dāng sì mén běi wàng, yán yuē: cǐ chuān zhōng bīng mǎ hé duō? yòu zhǎng tàn yuē: cǐ zhōng chù chù zǒng shì jūn duì. jí hòu gē shū hàn yōng bīng tóng guān, jù nì hú, guān xià wén xiāng, jǐn wèi zhàn chǎng yǐ. chū jì wén lù
明達師者,不知其所自,於閿鄉縣住萬回故寺,往來過客,皆謁明達,以問休咎。明達不答,但見其旨趣而已。曾有人謁明達,問曰:「欲至京謁親,親安否?」明達授以竹杖。至京而親亡。又有謁達者,達取寺家馬,令乘之,使南北馳驟而去。其人至京,授採訪判官,乘驛無所不至。又有謁達者,達以所持杖,畫地為堆阜,以杖撞築地為坑。其人不曉,至京,背發腫,割之,血流殆死。李林甫為黃門侍郎,扈從西還,謁達,加秤於其肩。至京而作相。李雍門為湖城令,達忽請其小馬,雍門不與。間一日,乘馬將出,馬忽庭中人立,雍門墜馬死。如此頗眾。達又常當寺門北望,言曰:「此川中兵馬何多?」又長嘆曰:「此中觸處總是軍隊。」及後哥舒翰擁兵潼關,拒逆胡,關下閿鄉,盡為戰場矣。(出《紀聞錄》)
huì zhào
惠照
táng yuán hé zhōng, wǔ líng jùn kāi yuán sì yǒu sēng huì zhào, mào shuāi tǐ léi. hǎo yán rén zhī xiū qī ér jiē zhōng. xìng jiè dú, bù yǔ qún xiá, cháng bì guān zì chù, zuǒ yòu wú shì tóng. měi qǐ shí yú lǐ rén. lǐ rén yǒu nián bā shí yú zhě yún: zhào shī jū cǐ liù shí zài, qí róng zhuàng wú shǎo yì gàn xī shí, dàn bù zhī qí jiǎ zǐ? hòu yǒu chén guǎng zhě, yóu xiào lián kē wèi wǔ líng guān. guǎng hǎo fú tú shì, yī rì yīn yè sì. jǐn fǎng qún sēng, zhì huì zhào shì. jiàn guǎng, qiě bēi qiě xǐ yuē: chén jūn hé lái zhī wǎn yé? guǎng è rán. zì yǐ wèi píng shēng bù shí zhào. zé wèi yuē: wèi cháng yǔ shī yóu, hé jiàn yà lái zhī wǎn hū? zhào yuē: cǐ fēi lì kě jǐn yán, dāng yǔ zi yī xī jìng yǔ ěr. guǎng yì zhī. hòu yī rì, réng yì zhào sù, yīn qǐng qí shì. zhào nǎi yuē: wǒ liú shì zi, péng chéng rén. sòng xiào wén dì zhī xuán sūn yě. zēng zǔ pó yáng wáng xiū yè, zǔ shì hóng, bìng xiáng yú shǐ shì. xiān rén yǐ wén xué zì fù, wèi qí jìng líng wáng zǐ liáng suǒ zhī. zi liáng zhāo zhào xián jùn wén xué zhī shì, ér xiān rén yù yān. hòu shì qí liáng zhī jiān, wèi huì jī lìng. wú shēng yú liáng pǔ tōng qī nián xià wǔ yuè, nián sān shí, fāng shì yú chén. zhì xuān dì shí, wèi bēi guān, bù wèi rén zhī. yǔ wú xìng shěn yàn wén wèi shī jiǔ zhī jiāo. hòu zhǎng shā wáng shū jiān yǔ shǐ xìng wáng shū líng jiē guǎng jù bīn kè, dà wèi shēng shì, gè shì quán chǒng, yǒu bù píng xīn. wú yǔ yàn wén jù zài zhǎng shā zhī mén xià. jí shū líng bèi zhū, wú yǔ yàn wén jù zhǎng shā zhī bù miǎn, zé huò qiě xiāng jí, yīn xié dùn qù, yǐn yú shān lín. yòng xiàng lì shí, yī yī duǎn hè, suī hán shǔ bù gēng. yī rì, yǒu lǎo sēng zhì wú suǒ jū yuē: zi gǔ shén qí, dāng wú jí ěr. yàn wén yì bài qǐng qí yào. sēng yuē: zi wú liú jūn zhī shòu, nài hé? suī ěr wú yào, yì wú bǔ ěr. suì gào qù. jiāng bié, yòu wèi wǒ yuē: chén sú yǐ míng lì xiāng shèng, jìng hé yǒu zāi? wéi shì shì kě yǐ shě cǐ yǐ. wú jìng pèi qí yǔ, zì shì bù zhī rén shì, fán shí wǔ nián. yòu yǔ yàn wén jù zhì jiàn yè, shí chén shì yǐ wáng. gōng què jǐn fèi, tái chéng láo luò, jīng zhēn bì lù, jǐng yáng jié qǐ, kōng jī shàng cún, yì guān wén wù, qù wú suǒ guān. gù lǎo xiāng yù, pěng mèi ér qì yuē: hòu zhǔ jiāo yín, wèi suí shì suǒ miè, liáng kě bēi hū! wú qiě qì bù néng yǐ. yòu wèn hòu zhǔ jí chén shì zhū wáng, jiē rù zhǎng ān. jí yǔ yàn wén qiè yī náng, qǐ shí yú lù, yǐ zhì guān zhōng. wú zhǎng shā zhī gù kè yě, ēn yù shén hòu. wén qí qiān yú guā zhōu, zé yòu jìng wǎng jiù yè. zhǎng shā shǎo zhǎng qǐ kù, ér yòu zǎo guì, suī liú fàng zhī jì, shàng bù shì shēng yè. shí fāng yǔ shěn fēi hān yǐn, wú yǔ yàn wén zài bài yú qián, zhǎng shā bēi tòng jiǔ zhī, sǎ qì ér qǐ, nǎi wèi wú yuē: yī rì jiā guó lún wáng, gǔ ròu bō qiān, qǐ fēi tiān yé? wú zì shì liú guā zhōu shù nián. ér zhǎng shā cú, yòu shù nián, yàn wén yì wáng. wú yīn kūn fà wèi sēng, dùn jī huì jī shān fó sì, fán èr shí nián. shí yǐ bǎi suì yǐ, suī róng zhuàng kū jí, ér jīn lì bù shuāi, shàng rì xíng bǎi lǐ, yīn yǔ yī sēng tóng zhì zhǎng ān. shí táng dì yǒu tiān xià, jiàn hào wǔ dé, fán liù nián yǐ. wú zì cǐ, huò jū jīng luò, huò yóu jiāng zuǒ, zhì yú sān shǔ wǔ lǐng, wú bù wǎng yān. dài jīn èr bǎi jiǔ shí nián yǐ, suī liè hán shèng shǔ, wèi cháng yǒu wēi yàng. zhēn yuán mò, yú cǐ sì cháng mèng yī zhàng fū, yì guān shén wěi, shì zhī nǎi zhǎng shā wáng yě. wú yíng yán zuò, huà jiù shāng gǎn rú píng shēng. ér wèi wú yuē: hòu shí nián, wǒ zhī liù shì sūn guǎng, dāng guān yú cǐ jùn, shī qí niàn zhī. wú yīn wèn yuē: wáng jīn hé wèi? yuē: míng guān shén zūn. jì ér qì yuē: shī cún ér wǒ yǐ liù shì yǐ, bēi fū! wú jì jué, yīn jì jūn zhī míng yú jīng sì zhōng. zhì qù suì fán shí nián, nǎi yǐ jūn zhī míng shì, fǎng yú jùn rén, shàng yà jūn zhī wèi zhì. zuó yīn qǐ shí lǐ zhōng, yù yì lì fǎng zhī, guǒ dé yān. jí jūn zhī lái, yòu yī rán zhǎng shā zhī mào, rán zì mèng jí jīn, shí yī nián yǐ, gù yà jūn zhī wǎn yě. yǐ ér bēi wǎn, qì xià shù xíng, yīn chū jīng sì shì zhī. guǎng nǎi zài bài, yuàn zhí lǚ xī wèi mén dì zǐ. zhào yuē: jūn qiě qù, yì rì dāng zài lái. guǎng shòu jiào ér hái. míng rì zhì jū, ér zhào yǐ dùn qù, mò zhī qí shì. shí yuán hé shí yī nián. zhì dà hé chū, guǎng wèi bā zhōu yuàn, yú shǔ dào hū féng zhào. jīng xǐ zài bài yuē: yuàn qì guān, cóng wú shī wèi wù wài zhī yóu. zhào xǔ zhī. qí xī xié shě yú nì lǚ shì, tiān wèi xiǎo, guǎng qǐ ér zhào yǐ qù yǐ. zì shì jìng bù zhī suǒ wǎng. rán zhào zì liáng pǔ tōng qī nián shēng, àn liáng shǐ, pǔ tōng qī nián, suì zài bǐng wǔ, zhì táng yuán hé shí nián yǐ wèi, fán èr bǎi jiǔ shí nián. zé yǔ zhào yán guǒ fú yǐ. yú cháng yǐ liáng chén èr shǐ xiào qí suǒ shuō, pō yǒu tóng zhě, yóu shì yì xìn qí bù wū yǐ. chū xuān shì zhì
唐元和中,武陵郡開元寺有僧惠照,貌衰體羸。好言人之休戚而皆中。性介獨,不與群狎,常閉關自處,左右無侍童。每乞食於里人。里人有年八十餘者云:「照師居此六十載,其容狀無少異干昔時,但不知其甲子?」後有陳廣者,由孝廉科為武陵官。廣好浮圖氏,一日因謁寺。盡訪群僧,至惠照室。見廣,且悲且喜曰:「陳君何來之晚耶?」廣愕然。自以為平生不識照。則謂曰:「未嘗與師游,何見訝來之晚乎?」照曰:「此非立可盡言,當與子一夕靜語耳。」廣異之。後一日,仍詣照宿,因請其事。照乃曰:「我劉氏子,彭城人。宋孝文帝之玄孫也。曾祖鄱陽王休業,祖士弘,並詳於史氏。先人以文學自負,為齊竟陵王子良所知。子良招召賢俊文學之士,而先人預焉。後仕齊梁之間,為會稽令。吾生於梁普通七年夏五月,年三十,方仕於陳。至宣帝時,為卑官,不為人知。與吳興沈彥文為詩酒之交。後長沙王叔堅與始興王叔陵皆廣聚賓客,大為聲勢,各恃權寵,有不平心。吾與彥文俱在長沙之門下。及叔陵被誅,吾與彥文懼長沙之不免,則禍且相及,因偕遁去,隱於山林。用橡栗食,衣一短褐,雖寒暑不更。一日,有老僧至吾所居曰:「子骨甚奇,當無疾耳。彥文亦拜請其藥。僧曰:『子無劉君之壽,奈何?雖餌吾藥,亦無補耳。』遂告去。將別,又謂我曰:『塵俗以名利相勝,竟何有哉?唯釋氏可以舍此矣。』吾敬佩其語,自是不知人事,凡十五年。又與彥文俱至建業,時陳氏已亡。宮闕盡廢,台城牢落,荊榛蔽路,景陽結綺,空基尚存,衣冠文物,闃無所觀。故老相遇,捧袂而泣曰:「後主驕淫,為隋氏所滅,良可悲乎!」吾且泣不能已。又問後主及陳氏諸王,皆入長安。即與彥文挈一囊,乞食於路,以至關中。吾長沙之故客也,恩遇甚厚。聞其遷於瓜州,則又徑往就謁。長沙少長綺絝,而又早貴,雖流放之際,尚不事生業。時方與沈妃酣飲,吾與彥文再拜於前,長沙悲慟久之,灑泣而起,乃謂吾曰:「一日家國淪亡,骨肉播遷,豈非天耶?」吾自是留瓜州數年。而長沙殂,又數年,彥文亦亡。吾因髡髮為僧,遁跡會稽山佛寺,凡二十年。時已百歲矣,雖容狀枯瘠,而筋力不衰,尚日行百里,因與一僧同至長安。時唐帝有天下,建號武德,凡六年矣。吾自此,或居京洛,或游江左,至於三蜀五嶺,無不往焉。迨今二百九十年矣,雖烈寒盛暑,未嘗有微恙。貞元末,於此寺嘗夢一丈夫,衣冠甚偉,視之乃長沙王也。吾迎延坐,話舊傷感如平生。而謂吾曰:「後十年,我之六世孫廣,當官於此郡,師其念之。」吾因問曰:「王今何為?」曰:「冥官甚尊。」既而泣曰:「師存而我已六世矣,悲夫!」吾既覺,因紀君之名於經笥中。至去歲凡十年,乃以君之名氏,訪於郡人,尚訝君之未至。昨因乞食里中,遇邑吏訪之,果得焉。及君之來,又依然長沙之貌,然自夢及今,十一年矣,故訝君之晚也。」已而悲惋,泣下數行,因出經笥示之。廣乃再拜,願執履錫為門弟子。照曰:「君且去,翌日當再來。」廣受教而還。明日至居,而照已遁去,莫知其適。時元和十一年。至大和初,廣為巴州掾,於蜀道忽逢照。驚喜再拜曰:「願棄官,從吾師為物外之游。」照許之。其夕偕舍於逆旅氏,天未曉,廣起而照已去矣。自是竟不知所往。然照自梁普通七年生,按梁史,普通七年,歲在丙午,至唐元和十年乙未,凡二百九十年。則與照言果符矣。愚常以梁陳二史校其所說,頗有同者,由是益信其不誣矣。(出《宣室至》)