wú rèn shēng qiāo tāo céng jì héng zhào hé wéi ān zhī lǐ zuǒ wén hú jí
吳任生 鄥濤 曾季衡 趙合 韋安之 李佐文 胡急
wú rèn shēng
吳任生
wú jùn rèn shēng zhě, shàn shì zhě, lú yú dòng tíng shān. mào cháng ruò tóng ér, wú chǔ zhī sú, mò néng jiū qí jiǎ zǐ. bǎo lì zhōng, yǒu qián kūn shān wèi yáng shì zi, qiáo jū wú jùn. cháng yī rì, lǐ zhōng sān shù bèi, xiāng yǔ fàn zhōu, jù yóu hǔ qiū sì. shí rèn shēng zài zhōu zhōng, qiě yǔ jí guǐ shén shì. yáng shēng yuē: rén guǐ shū jī, gù guǐ zú bù kě jiàn yǐ. rèn shēng xiào yuē: guǐ shén duō, rén bù néng shí ěr, wǒ dú shí zhī. rán gù yī fù rén, yī qīng yī, yōng shù ér, bù yú àn. shēng zhǐ yǔ yuē: cǐ guǐ yě. qí yōng zhě nǎi yīng ér zhī zhī yuán zuò yě, jù míng chāo běn gǎi shēng hún ěr. yáng yuē: rán zé hé yǐ biàn qí guǐ yé? shēng yuē: jūn dì guān wǒ yǔ yǔ. jí lì shēng hū yuē: ěr guǐ yě, qiè shēng rén zhī zǐ hū? qí fù rén wén ér jīng shè, suì jí huí qù, bù wèi shí shù, jù wáng jiàn yǐ. yáng shēng qiě tàn qiě yì. jí wǎn hái, àn bàng yī jiā, chén yàn xí, yǒu nǚ wū, gǔ wǔ yú qí zuǒ, nǎi jiào shén yě. yáng shēng yǔ rèn shēng jù wèn zhī, wū yuē: jīn rì lǐ zhōng rén yǒu yīng ér bào zú, jīn zé wù yǐ, gù shè yàn yǐ xiè. suì mìng chū yīng ér yǐ shì, zé zhēn fù rén suǒ yōng zhě. zhū kè jīng tàn zhī, xiè rèn shēng yuē: xiān shēng zhēn dào shù zhě, wú bù dé ér zhī yě. chū xuān shì zhì
吳郡任生者,善視者,廬於洞庭山。貌常若童兒,吳楚之俗,莫能究其甲子。寶曆中,有前崑山尉楊氏子,僑居吳郡。常一日,里中三數輩,相與泛舟,俱游虎丘寺。時任生在舟中,且語及鬼神事。楊生曰:人鬼殊跡,故鬼卒不可見矣。任生笑曰:鬼甚多,人不能識耳,我獨識之。然顧一婦人,衣青衣,擁豎兒,步於岸。生指語曰:此鬼也。其擁者乃嬰兒之(之原作也,據明抄本改)生魂耳。楊曰:然則何以辨其鬼耶?生曰:君第觀我與語。即厲聲呼曰:爾鬼也,竊生人之子乎?其婦人聞而驚懾,遂疾回去,步未十數,遽亡見矣。楊生且嘆且異。及晚還,岸傍一家,陳宴席,有女巫,鼓舞於其左,乃醮神也。楊生與任生俱問之,巫曰:今日裡中人有嬰兒暴卒,今則寤矣,故設宴以謝。遂命出嬰兒以視,則真婦人所擁者。諸客驚嘆之,謝任生曰:先生真道術者,吾不得而知也。(出《宣室志》)
wū tāo
鄔濤
wū tāo zhě, rǔ nán rén, jīng xí fén diǎn, hǎo dào mù. lǚ pō wù zhōu yì wū xiàn guǎn, yuè yú. hū yǒu yī nǚ zǐ, shì èr bì yè zhì, yī bì jìn yuē: cǐ wáng shì xiǎo niáng zǐ yě, jīn xī gù jiàng yú jūn zǐ. tāo shì zhī, nǎi jué sè yě. wèi shì háo guì zhī nǚ, bù gǎn dá. wáng shì xiào yuē: xiù cái bù yǐ jiǔ sè yú huái, qiè hé yǐ fèng tuō? tāo nǎi qǐ bài yuē: fán lòu zhī shì, fēi gǎn shì wàng. wáng shì lìng shì bì shī fú wán yú tāo qǐn shì, bǐng yǐ yín zhú, yòu bèi jiǔ shí. yǐn shù xún, wáng shì qǐ wèi tāo yuē: qiè shǎo gū wú tuō, jīn yuàn shì jūn zǐ zhěn xí, jiāng wèi kě hū? tāo xùn cí ér xǔ, ēn yì kuǎn qià. ér wáng shì xiǎo qù xī zhì, rú cǐ shù yuè. tāo suǒ zhī dào shì yáng jǐng xiāo zhì guǎn fǎng zhī, jiàn tāo sè yǒu yì, yuē: gōng wèi guǐ mèi suǒ huò, yí duàn zhī. bù rán sǐ yǐ. tāo wén zhī jīng, yǐ qí shì jù gào, jǐng xiāo yuē: cǐ nǎi guǐ yě. nǎi yǔ fú èr dào, yī shī yī dài, yī zhì mén shàng, yuē: cǐ guǐ lái, dāng yǒu yuàn hèn, shèn hū yǔ yǔ. tāo yī fǎ shòu zhī. nǚ zǐ shì xī zhì, jiàn fú mén shàng, dà mà ér qù, yuē: lái rì sù chú zhī, bù rán shēng huò. tāo míng rì fǎng jǐng xiāo, jù yán zhī, jǐng xiāo yuē: jīn yè zài lái, kě yǐ wú zhòu shuǐ sǎ zhī, cǐ bì jué yǐ. tāo chí shuǐ guī, zhì yè, nǚ zǐ fù zhì, bēi huì zhī shén. tāo nǎi yǐ jǐng xiāo zhòu shuǐ sǎ zhī, yú shì suì jué. chū jí yì jì
鄔濤者,汝南人,精習墳典,好道木。旅泊婺州義烏縣館,月余。忽有一女子,侍二婢夜至,一婢進曰:此王氏小娘子也,今夕顧降於君子。濤視之,乃絕色也。謂是豪貴之女,不敢答。王氏笑曰:秀才不以酒色於懷,妾何以奉托?濤乃起拜曰:凡陋之士,非敢是望。王氏令侍婢施服玩於濤寢室,炳以銀燭,又備酒食。飲數巡,王氏起謂濤曰:妾少孤無托,今願事君子枕席,將為可乎?濤遜辭而許,恩意款洽。而王氏曉去夕至,如此數月。濤所知道士楊景霄至館訪之,見濤色有異,曰:公為鬼魅所惑,宜斷之。不然死矣。濤聞之驚,以其事具告,景霄曰:此乃鬼也。乃與符二道,一施衣帶,一置門上,曰:此鬼來,當有怨恨,慎忽與語。濤依法受之。女子是夕至,見符門上,大罵而去,曰:來日速除之,不然生禍。濤明日訪景霄,具言之,景霄曰:今夜再來,可以吾咒水灑之,此必絕矣。濤持水歸,至夜,女子復至,悲恚之甚。濤乃以景霄咒水灑之,於是遂絕。(出《集異記》)
céng jì héng
曾季衡
dà hé sì nián chūn, jiān zhōu fáng yù shǐ céng xiào ān yǒu sūn yuē jì héng, jū shǐ zhái xī piān yuàn. shì wū zhuàng lì, ér jì héng dú chù zhī. yǒu pú fū gào yuē: xī wáng shǐ jūn nǚ bào zhōng yú cǐ, nǎi guó sè yě. zhòu rì qí hún huò jiàn yú cǐ, láng jūn shèn zhī. jì héng shào nián hào sè, yuàn dǔ qí líng yì, zhōng bù yǐ rén guǐ wèi jiān. pín zhù míng xiāng, pō shū fán sú, bù yóu xián chù, huǎng rán níng sī. yī rì bǔ shí, yǒu shuāng huán qián yī yuē: wáng jiā xiǎo niáng zǐ qiǎn mǒu chuán dá hòu yì, yù miàn bài láng jūn. yán qì, piē rán ér méi. é qǐng, yǒu yì xiāng xí yī. jì héng nǎi shù dài cì zhī, jiàn xiàng shuāng huán, yǐn yī nǚ ér zhì, nǎi shén xiān zhōng rén yě. jì héng yī zhī, wèn qí xìng shì, yuē: mǒu xìng wáng shì, zì lì zhēn. fù jīn wèi zhòng zhèn, xī shì cóng dà rén mù cǐ chéng, jù cǐ shì, wú hé wù gù. gǎn jūn sī shēn yǎo míng, qíng jī yōu rǎng, suǒ yǐ bù jiān cún méi, pō sī shén huì. qí lái jiǔ yǐ, dàn fēi jí rì liáng shí. jīn fāng qì yuàn, xìng chuí liú yì. jì héng liú zhī kuǎn huì, yí shí nǎi qù. wò jì héng shǒu yuē: yì rì cǐ shí zài huì, shèn wù xiè yú rén. suì yǔ shì bì jù bù jiàn. zì cǐ měi jí bū yī zhì, jìn liù shí yú rì. jì héng bù yí, yīn yǔ dà fù huī xià jiāng xiào, shuō jí yàn lì, wù yán zhī. jiāng xiào jīng jù, yù shí yù shí yuán zuò rán, jù míng chāo běn gǎi qí shì, yuē: láng jūn jiāng jí cǐ shí, yuàn yī kòu bì, mǒu dāng yǔ èr sān bèi qián kuī yān. jì héng yì zhōng bù néng kòu bì. shì rì, nǚ láng yī jiàn jì héng, róng shēng cǎn dá, yǔ shēng sī yàn, wò jì héng shǒu yuē: hé wèi fù yuē ér xiè yú rén? zì cǐ bù kě gèng jiē huān xiào yǐ. jì héng cán huǐ, wú cí yǐ yīng, nǚ yuē: dài fēi jūn zhī guò, yì míng shù jǐn ěr. nǎi liú shī yuē: wǔ yuán fēn mèi zhēn wú yuè, yàn zhé yīng lí fāng cǎo jié. nián shào yān huā chù chù chūn, běi máng kōng hèn qīng qiū yuè. jì héng bù néng shī, chǐ wú yǐ chóu, nǎi qiáng wèi yī piān yuē: suō cǎo qīng qīng yàn yù guī, yù sāi zhū lèi sǎ lín qí. yún huán piāo qù xiāng fēng jǐn, chóu jiàn yīng tí hóng shù zhī. nǚ suì yú rú dài, jiě cù jīn jié huā hé zǐ, yòu chōu cuì yù shuāng fèng qiào yī zhī, zèng jì héng yuē: wàng yì rì dǔ wù sī rén, wú yǐ yōu míng wèi gé. jì héng sōu shū qiè zhōng, dé xiǎo jīn lǚ huā rú yì, chóu zhī. jì héng yuē: cǐ wù suī fēi zhēn yì, dàn guì qí míng rú yì, yuàn zhǎng zài yù shǒu cāo chí ěr. yòu yuē: cǐ bié hé shí gèng huì? nǚ yuē: fēi yī jiǎ zǐ, wú xiāng jiàn qī. yán qì, wū yàn ér méi. jì héng zì cǐ qǐn mèi qiú sī, xíng tǐ léi zhài. gù jiù zhàng rén yù huí, tuī qí fāng shù, liáo yǐ yào shí, shù rì fāng yù. nǎi xún wǔ yuán rèn zhēn fù rén, yuē: wáng shǐ jūn zhī ài nǚ, bù jí ér zhōng yú cǐ yuàn. jīn yǐ guī zàng běi máng shān, huò yīn huì ér hún yóu yú cǐ, rén duō jiàn zhī. zé nǚ shī yún běi máng kōng hèn qīng qiū yuè yě. chū chuán qí
大和四年春,監州防禦使曾孝安有孫曰季衡,居使宅西偏院。室屋壯麗,而季衡獨處之。有僕夫告曰:昔王使君女暴終於此,乃國色也。晝日其魂或見於此,郎君慎之。季衡少年好色,願睹其靈異,終不以人鬼為間。頻注名香,頗疏凡俗,步游閒處,恍然凝思。一日哺時,有雙鬟前揖曰:王家小娘子遣某傳達厚意,欲面拜郎君。言訖,瞥然而沒。俄頃,有異香襲衣。季衡乃束帶伺之,見向雙鬟,引一女而至,乃神仙中人也。季衡揖之,問其姓氏,曰:某姓王氏,字麗真。父今為重鎮,昔侍從大人牧此城,據此室,無何物故。感君思深杳冥,情激幽壤,所以不間存沒,頗思神會。其來久矣,但非吉日良時。今方契願,幸垂留意。季衡留之款會,移時乃去。握季衡手曰:翌日此時再會,慎勿泄於人。遂與侍婢俱不見。自此每及晡一至,近六十餘日。季衡不疑,因與大父麾下將校,說及艷麗,誤言之。將校驚懼,欲實(欲實原作然,據明抄本改)其事,曰:郎君將及此時,願一扣壁,某當與二三輩潛窺焉。季衡亦終不能扣壁。是日,女郎一見季衡,容聲慘怛,語聲嘶咽,握季衡手曰:何為負約而泄於人?自此不可更接歡笑矣。季衡慚悔,無詞以應,女曰:殆非君之過,亦冥數盡耳。乃留詩曰:五原分袂真吳越,燕折鶯離芳草竭。年少煙花處處春,北邙空恨清秋月。季衡不能詩,恥無以酬,乃強為一篇曰:莎草青青雁欲歸,玉腮珠淚灑臨歧。雲鬟飄去香風盡,愁見鶯啼紅樹枝。女遂於襦帶,解蹙金結花合子,又抽翠玉雙鳳翹一隻,贈季衡曰:望異日睹物思人,無以幽冥為隔。季衡搜書篋中,得小金縷花如意,酬之。季衡曰:此物雖非珍異,但貴其名如意,願長在玉手操持耳。又曰:此別何時更會?女曰:非一甲子,無相見期。言訖,嗚咽而沒。季衡自此寢寐求思,形體羸瘵。故舊丈人玉回,推其方術,療以藥石,數日方愈。乃詢五原紉針婦人,曰:王使君之愛女,不疾而終於此院。今已歸葬北邙山,或陰晦而魂游於此,人多見之。則女詩云北邙空恨清秋月也。(出《傳奇》)
zhào hé
趙合
jìn shì zhào hé, mào wēn qì zhí, xíng yì shén gāo. dà hé chū, yóu wǔ yuán. lù jīng shā qì. dǔ wù bēi tàn. suì yǐn jiǔ, yǔ pú shǐ bìng zuì, zuì zì yuán kòng quē, jù míng chāo běn bǔ. yīn qǐn yú shā qì. zhōng xiāo bàn xǐng, yuè sè jiǎo rán, wén shā zhōng yǒu nǚ zǐ bēi yín yuē: yún huán xiāo jǐn zhuǎn péng xī, mái gǔ qióng huāng wú suǒ yī. mù mǎ bù sī shā yuè bái, gū hún kōng zhú yàn nán fēi. hé suì qǐ ér fǎng yān. guǒ yǒu yī nǚ zǐ, nián yóu wèi jī. sè jué dài, yǔ hé yuē: mǒu xìng lǐ shì, jū yú fèng tiān. yǒu zǐ jià luò yuán zhèn shuài, yīn zhù shěng yān. dào cáo dǎng qiāng suǒ lǔ. zhì cǐ wō shā, jié qí shǒu shì ér qù. hòu wèi lù rén suǒ bēi, yǎn yú shā nèi, jīng jīn sān zài. zhī jūn pō yǒu yì xīn, tǎng néng wèi guī gǔ yú fèng tiān chéng nán xiǎo lǐ cūn, jí mǒu jiā yú ěr, dāng yǒu fèng bào. hé xǔ zhī. qǐng shì qí yǎn gé chù, nǚ zǐ gǎn qì gào zhī. hé suì shōu qí gǔ, bāo yú náng zhōng. cì dàn, é yǒu zǐ yī zhàng rén, yuè qí ér zhì, yī hé yuē: zhī zi rén ér yì, xìn ér lián. nǚ zǐ qǐ qí, shàng yǒu gǎn jī. wǒ lǐ wén yuè shàng shū yě, yuán hé shí sān nián, céng shǒu wǔ yuán. wèi quǎn róng sān shí wàn wéi bī chéng chí zhī sì yú, bīng gè hòu shí shù lǐ, lián nǔ sǎ yǔ, fēi tī pái yún. chuān bì jué háo, zhòu yè gōng jī. chéng zhōng fù hù ér jí zhě, shǐ rú wèi máo. dāng qí shí, yù hàn zhī bīng, cái sān qiān. jī lì qí jū rén, fù nǚ lǎo yòu fù tǔ ér lì zhě, bù zhī hán něi. quǎn róng yú chéng běi zào dú jiǎo lóu, gāo shù shí zhàng, chéng zhōng jù xì, xián dé kuī zhī. mǒu suì shè qí jì, dìng zhōng qí lóu lì suì. qiāng qiú è rán, yǐ wèi shén gōng. yòu yǔ chéng zhōng rén yuē: shèn wù chāi wū shāo, wú qiě wèi rǔ qǔ xīn, jī yú chéng xià, xǔ rén diào shàng. yòu tài yīn shāo huì, jí wén chéng zhī sì yú, duō yǒu rén wù xíng dòng, shēng yán yún: yè gōng chéng ěr. chéng zhōng shè piāo, bù gǎn zàn ān. mǒu yuē: bù rán. qián yǐ tiě suǒ xià zhú ér zhào zhī, nǎi kōng qū niú yáng xíng xié qí chéng, bīng shì shāo ān. yòu xī běi yú bèi gōng, cuī shí yú zhàng. jiāng yù hūn huì, qún hú dà xǐ, zòng jiǔ kuáng gē, yún: hòu míng chén ér rù. mǒu yǐ mǎ nǔ wǔ bǎi zhāng ér nǐ zhī, suì xià pí qiáng zhàng zhī. yī xī, bìng gōng àn zhú, bù shǐ yǒu shēng, dí zhī yǐ shuǐ. shí hán, lái rì bīng jiān, chéng zhī yíng rú yín, bù kě gōng jī. yòu qiāng qiú jiàn dà jiāng zhī qí, nǎi zàn pǔ suǒ cì, lì zhī yú wǔ huā yíng nèi. mǒu yè chuān bì ér duó zhī rú fēi, zhòng qiāng hào qì, shì qǐng hái qián lǔ lüè zhī rén, ér shú qí qí. zòng zòng yuán zuò diào, jù míng chāo běn gǎi qí zhǎng yòu fù nǚ bǎi yú rén, dé qí jǐn guī. rán hòu zhì qí ér hái zhī. shí bīn jīng jiù bīng èr wàn rén lín qí jìng, gǔ piāo bù jìn. rú cǐ xiāng chí sān shí qī rì. qiāng qiú nǎi yáo bài yuē: cǐ chéng nèi yǒu shén jiāng, wú jīn bù gǎn qī. suì juǎn jiǎ ér qù. bù xìn sù, dá yòu zhōu, yī zhòu ér gōng pò qí chéng. lǎo shào sān wàn rén, jǐn zāo lǔ qù. yǐ cǐ lì hài, zé yú zhī gōng jí sī chéng bù xì. dàn dāng duì shí xiāng, shǐ yú bù dé zhàng jié chū cǐ chéng, kōng jiā yī diāo chán ěr. yú wén zhōng líng wéi fū rén, zhǐ wéi dān, shì jiàn dù mù zhuàn gù jiāng xī guān chá shǐ wǔ yáng gōng wéi gōng yí ài bēi. wéi fū rén yí shì wéi dài fū zhī é. jiù zhú yī dī, jiāng fáng shuǐ lǎo, hòu sān shí nián, shàng yǒu bǎi xìng jí lián wèn zhōu gōng gǎn qí gōng, ér zòu lì dé zhèng bēi é rán. ruò yú dāng shǒu bì bù jiān, chéng zhōng zhī rén, jǐn wèi qiāng hú zhī jiàn lì, qǐ cún jīn rì zi sūn hū? zhī zi yǒu xīn, qǐng bái qí bǎi xìng, fěng qí zhōu zūn, yǔ lì dé zhèng bēi zú yǐ. yán qì, zhǎng yī ér tuì. hé jí shòu jiào, jiù wǔ yuán. yǐ yǔ bǎi xìng jí cì shǐ, jù yǐ wèi yāo, bù tīng, chóu zhàng ér fǎn. zhì shā zhōng, yòu féng xī rì shén rén, xiè hé yuē: jūn wèi yán, wǔ yuán wú zhī zhī sú, cì shǐ bù míng, cǐ chéng dāng yǒu huǒ zāi. fāng yǔ qí qiú yōu fǔ, wú yán yú wǔ yuán zhī shì, bù xié, cǐ yì yì xī. qí huò bù sān xún ér jí yǐ. yán qì ér méi, guǒ rú qī zāi shēng. wǔ yuán chéng jǐn sǐ wàn rén, lǎo yòu xiāng shí. hé qiè nǚ hái gǔ zhì fèng tiān, fǎng dé xiǎo lǐ cūn ér zàng zhī. míng rì dào cè, hé yù xī rì zhī nǚ zǐ lái xiè ér yán yuē: gǎn jūn zhī yì, wú dà fù nǎi zhēn yuán dé dào zhī shì, yǒu yǎn cān tóng qì xù hùn yuán jīng, zi néng qióng zhī, lóng hǔ zhī dān, bù rì ér chéng yǐ. hé shòu zhī, nǚ zǐ yǐ méi. hé suì shě jǔ, jiū qí xuán wēi, jū yú shǎo shì. shāo zhī yī nián, jiē shǐ wǎ lì wèi jīn bǎo èr nián, néng qǐ bì zhě sān nián néng dù jìn. jīn shí yǒu rén yù zhī yú sōng lǐng ěr. chū chuán qí
進士趙合,貌溫氣直,行義甚高。大和初,游五原。路經沙磧。睹物悲嘆。遂飲酒,與僕使並醉,(醉字原空缺,據明抄本補。)因寢於沙磧。中宵半醒,月色皎然,聞沙中有女子悲吟曰:雲鬟消盡轉蓬稀,埋骨窮荒無所依。牧馬不嘶沙月白,孤魂空逐雁南飛。合遂起而訪焉。果有一女子,年猶未笄。色絕代,語合曰:某姓李氏,居於奉天。有姊嫁洛源鎮帥,因住省焉。道曹黨羌所虜。至此撾殺,劫其首飾而去。後為路人所悲,掩於沙內,經今三載。知君頗有義心,倘能為歸骨於奉天城南小李村,即某家 榆耳,當有奉報。合許之。請示其掩骼處,女子感泣告之。合遂收其骨,包於囊中。伺旦,俄有紫衣丈人,躍騎而至,揖合曰:知子仁而義,信而廉。女子啟祈,尚有感激。我李文悅尚書也,元和十三年,曾守五原。為犬戎三十萬圍逼城池之四隅,兵各厚十數里,連弩灑雨,飛梯排雲。穿壁決濠,晝夜攻擊。城中負戶而汲者,矢如蝟毛。當其時,御捍之兵,才三千。激厲其居人,婦女老幼負土而立者,不知寒餒。犬戎於城北造獨腳樓,高數十丈,城中巨細,鹹得窺之。某遂設奇計,定中其樓立碎。羌酋愕然,以為神功。又語城中人曰:慎勿拆屋燒,吾且為汝取薪,積於城下,許人釣上。又太陰稍晦,即聞城之四隅,多有人物行動,聲言云:夜攻城耳。城中懾慓,不敢暫安。某曰:不然。潛以鐵索下燭而照之,乃空驅牛羊行脅其城,兵士稍安。又西北隅被攻,摧十餘丈。將遇昏晦,群胡大喜,縱酒狂歌,云:候明晨而入。某以馬弩五百張而擬之,遂下皮牆障之。一夕,併工暗築,不使有聲,滌之以水。時寒,來日冰堅,城之瑩如銀,不可攻擊。又羌酋建大將之旗,乃贊普所賜,立之於五花營內。某夜穿壁而奪之如飛,眾羌號泣,誓請還前擄掠之人,而贖其旗。縱(縱原作釣,據明抄本改)其長幼婦女百餘人,得其盡歸。然後擲旗而還之。時邠涇救兵二萬人臨其境,股慓不進。如此相持三十七日。羌酋乃遙拜曰:此城內有神將,吾今不敢欺。遂卷甲而去。不信宿,達宥州,一晝而攻破其城。老少三萬人,盡遭擄去。以此厲害,則余之功及斯城不細。但當對時相,使余不得仗節出此城,空加一貂蟬耳。余聞鍾陵韋夫人,(指韋丹,事見杜牧撰故江西觀察使武陽公韋公遺愛碑。韋夫人疑是韋大夫之訛。)舊築一堤,將防水潦,後三十年,尚有百姓及廉問周公感其功,而奏立德政碑峨然。若余當守壁不堅,城中之人,盡為羌胡之賤隸,豈存今日子孫乎?知子有心,請白其百姓,諷其州尊,與立德政碑足矣。言訖,長揖而退。合即受教,就五原。以語百姓及刺史,俱以為妖,不聽,惆賬而返。至沙中,又逢昔日神人,謝合曰:君為言,五原無知之俗,刺史不明,此城當有火災。方與祈求幽府,吾言於五原之事,不諧,此意亦息。其禍不三旬而及矣。言訖而沒,果如期災生。五原城饉死萬人,老幼相食。合挈女骸骨至奉天,訪得小李村而葬之。明日道側,合遇昔日之女子來謝而言曰:感君之義,吾大父乃貞元得道之士,有《演參同契續混元經》,子能窮之,龍虎之丹,不日而成矣。合受之,女子已沒。合遂舍舉,究其玄微,居於少室。燒之一年,皆使瓦礫為金寶;二年,能起斃者;三年能度進。今時有人遇之於嵩嶺耳。(出《傳奇》)
wéi ān zhī
韋安之
wéi ān zhī zhě, hé yáng rén, shí zhì yáng dí, nǐ wǎng shǎo shì xún shī. zhì dēng fēng, féng yī rén, wèn yù hé wǎng, yuē: wú xìng zhāng míng dào, jiā jīn xiāng, yù wǎng shǎo shì shān dú shū. ān zhī yì tōng xìng zì. suǒ wǎng yī zhì, nǎi yuē wèi xiōng dì, ān zhī nián zhǎng, wèi xiōng. tóng rù shǎo shì, shī lǐ qián. jīng yī nián, zhāng dào bó xué jīng tōng, wèi xué liú zhī shǒu. yī rì. yǔ ān zhī yuē: xiōng shì yè quán wèi, cóng jīn qù wǔ zài, fāng chéng míng, guān yì bù guò xiàn zuǒ. ān zhī jīng yì yuē: dì hé yǐ zhī zhī? dào yuē: yú fēi rén, nǎi míng sī zhǔ diǎn yě. tài yuè zhǔ zhě yù zhòng yòng, wèi yǐ cái shí shàng guǎ, gěi yī nián jià yú rén jiān xué. jīn nián xiàn yǐ mǎn, gōng yè shāo chéng, jiāng cí jūn qù. shèn wù xiè yú rén. yán qì, cí qí shī. ān zhī sòng dào xià shān, tì qì ér bié. dào yuē: jūn chéng míng zhī hòu, yǒu jí, dāng hū dào, bì kě jiù yǐ. ān zhī wǔ nián nǎi fù jǔ. qí nián zhuó dì, shòu háng zhōu yú qián xiàn wèi, bèi zhōu qiǎn bù wù, wù zì yuán quē, jù míng chāo běn bǔ. jiāng dǐ hé yīn. zhì qí zé pǔ, wèi huái dào lái jié. ān zhī suì qián qǐ yú dào, é ér léi yǔ bào zhì, qún dào jiē nì. ān zhī wèi lóng xìng xiàn chéng zú. chū líng yì lù
韋安之者,河陽人,時至陽翟,擬往少室尋師。至登封,逢一人,問欲何往,曰:吾姓張名道,家金鄉,欲往少室山讀書。安之亦通姓字。所往一志,乃約為兄弟,安之年長,為兄。同入少室,師李潛。經一年,張道博學精通,為學流之首。一日。語安之曰:兄事業全未,從今去五載,方成名,官亦不過縣佐。安之驚異曰:弟何以知之?道曰:余非人,乃冥司主典也。泰岳主者欲重用,為以才識尚寡,給一年假於人間學。今年限已滿,功業稍成,將辭君去。慎勿泄於人。言訖,辭其師。安之送道下山,涕泣而別。道曰:君成名之後,有急,當呼道,必可救矣。安之五年乃赴舉。其年擢第,授杭州於潛縣尉,被州遣部物,(物字原缺,據明抄本補。)將抵河陰。至淇澤浦,為淮盜來劫。安之遂虔啟於道,俄而雷雨暴至,群盜皆溺。安之為龍興縣丞卒。(出《靈異錄》)
lǐ zuǒ wén
李佐文
nán yáng lín tuān xiàn běi jiè, mì shū láng yuán cè xiāng yáng chuán wáng qiān jiē zhǐ bié yè. dà hé liù nián, kè yǒu lǐ zuǒ wén zhě, lǚ shí èr zhuāng. zuǒ wén qín qí zhī liú, pō wèi yuán wáng zhī suǒ ài. zuǒ wén yī rì xiàng mù, jiāng zhǐ yuán zhuāng. pú fū bào qīn qián qù, bù yī èr lǐ, yīn fēng zhòu qǐ, hán āi hūn huì. é ér yè hēi, liè chéng dú xíng, mí wù shén yuǎn. yuē sān gēng, huì shào xī, shù lǐ zhī wài, yáo jiàn huǒ zhú. zuǒ wén xiàng míng ér zhì, zhì zé yě zhōng huí shě, bēi xiá pō shén. zhōng yǒu tián sǒu, zhī máng . zuǒ wén xùn cí qǐng tuō, jiǔ zhī. fāng yán rù hù, sǒu yún: cǐ duō chái láng, kè mǎ bù yí yuǎn zhí. zuǒ wén yīn yí yán xià, pò huǒ ér qì. sǒu yuē: róng běn hé yì ér lái cǐ? zuǒ wén gào zhī, sǒu shěn yuē: cǐ qù yuán zhuāng, guāi yú jí yǐ. rán bì qí xiǎo, fāng kě nán guī. ér sǒu zhī zuò hòu, wěi xiāo zhàng xià, shí wén zhì ér tí hào shén tòng, měi fā shēng, sǒu jí yuē: ér kě zhǐ, shì yǐ rú cǐ, bēi kū nài hé? é zé fù tí, sǒu zhé yǐ qián yǔ jiě zhī. zuǒ wén bù yù, cóng ér jié zhī, sǒu zé dī huí tā shuō. zuǒ wén yīn yuē: hái yòu kǔ hán, hé bù xié zhī jìn huǒ? rú cǐ shù sì, sǒu zé xié zhì jiù lú, nǎi bā jiǔ suì cūn nǚ zǐ ěr. jiàn kè chū wú xiū hài, dàn yǐ wù huà huī, ruò bào shěn hèn. hū ér yuàn yàn jīng hào, sǒu zé yòu yǐ qián yǔ jiě zhī. zuǒ wén wèn zhī, zhōng bù dé qí qíng. xū sǒu píng xiǎo, sǒu jí yáo zhǐ dōng nán qiáo qiú yuē: bǐ yuán zhuāng yě, qù cǐ shí lǐ ér jìn. zuǒ wén shàng mǎ sì gù, nǎi qióng huāng dà yě, céng wú rén jī, dú tián sǒu yī shì ěr. xíng sān shù lǐ, féng cūn fù, xié jiǔ yī hú, zhǐ qián fù yān. jiàn zuǒ wén yuē: cǐ shì jù zé, dào wú rén. kè líng chén hé zì lái yě? zuǒ wén jù bái qí shì, fù nǎi fù yīng zhǎng hào yuē: shú wèi rén guǐ zhī yù yé? zuǒ wén xì xún zhī, qí fù yuē: ruò kè yún qù yè suǒ jì sù zhī shì, zé wǒ wáng fū zhī bìn lǘ ěr. wǒ yōng jū yuán zhuāng qī nián yǐ. qián chūn, fū bào jí ér zú. yì rì, shǐ chèn zhī nǚ yòu wáng. pín jiū wú lì, fù zǐ tóng yì yān. shǒu zhì lí jū, guān bù miǎn shuì, gū qióng wú tuō, suì yì zài xíng. jīn xī jiāng shì tā mén, gù lái fū nǚ zhī yì gào jué ěr. zuǒ wén zé yǔ tóng wǎng, bǐ zhì zuó mù zhī shì, nǎi bìn gōng yě, lì lì zōng yóu, fēn míng kě fù. fù nǎi hào tòng, lèi rú gěng mí. yīn qì shēng yè, jiǎn fà yú lín tuān fó sì, yì lì shì sǐ yān. qí fù xìng wáng, kāi chéng sì nián, kè yǒu jiàn zhě. chū jí yì jì
南陽臨湍縣北界,秘書郎袁測、襄陽椽王汧皆止別業。大和六年,客有李佐文者,旅食二莊。佐文琴棋之流,頗為袁、王之所愛。佐文一日向暮,將止袁莊。僕夫抱衾前去,不一二里,陰風驟起,寒埃昏晦。俄而夜黑,劣乘獨行,迷誤甚遠。約三更,晦稍息,數里之外,遙見火燭。佐文向明而至,至則野中回舍,卑狹頗甚。中有田叟,織芒 。佐文遜辭請託,久之。方延入戶,叟云:此多豺狼,客馬不宜遠縶。佐文因移檐下,迫火而憩。叟曰:容本何詣而來此?佐文告之,叟哂曰:此去袁莊,乖於極矣。然必俟曉,方可南歸。而叟之坐後,緯蕭障下,時聞稚兒啼號甚痛,每發聲,叟即曰:兒可止,事已如此,悲哭奈何?俄則復啼,叟輒以前語解之。佐文不諭,從而詰之,叟則低回他說。佐文因曰:孩幼苦寒,何不攜之近火?如此數四,叟則攜致就爐,乃八九歲村女子耳。見客初無羞駭,但以物畫灰,若抱沈恨。忽而怨咽驚號,叟則又以前語解之。佐文問之,終不得其情。須叟平曉,叟即遙指東南喬求曰:彼袁莊也,去此十里而近。佐文上馬四顧,乃窮荒大野,曾無人跡,獨田叟一室耳。行三數里,逢村婦,攜酒一壺,紙錢副焉。見佐文曰:此是巨澤,道無人。客凌晨何自來也?佐文具白其事,婦乃附膺長號曰:孰為人鬼之遇耶?佐文細詢之,其婦曰:若客雲去夜所寄宿之室,則我亡夫之殯閭耳。我傭居袁莊七年矣。前春,夫暴疾而卒。翌日,始齔之女又亡。貧究無力,父子同瘞焉。守制嫠居,官不免稅,孤窮無托,遂意再行。今夕將適他門,故來夫女之瘞告訣耳。佐文則與同往,比至昨暮之室,乃殯宮也,歷歷蹤由,分明可復。婦乃號慟,淚如綆縻。因棄生業,剪髮於臨湍佛寺,役力誓死焉。其婦姓王,開成四年,客有見者。(出《集異記》)
hú jí
胡急
ān dìng hú jí, jiā yú hé dōng jùn, yǐ wén xué zhī míng. dà hé qī nián chūn dēng jìn shì dì, shí jiǎ sù wèi lǐ bù shì láng. hòu èr nián, wén zōng huáng dì zhuó sù xiāng guó shì. shì suì dōng shí yuè, jīng zhào luàn, sù yǔ zǎi chén yá yá yuán zuò jí. jù míng chāo běn gǎi. yǐ xià, jù dùn qù, yǒu zhào bǔ shén jí. shí zhōng guì rén chóu shì liáng, hù zuǒ jìn jūn, mìng bù jiāng zhí bīng yǐ qióng qí jī. bù jiāng wèi shì liáng yuē: hú jí shòu jiǎ sù ēn. jīn dāng nì zài jí suǒ. yuàn xiāo jiàn shì wǔ bǎi, huán qí jū yǐ qǔ zhī. shì liáng kě qí qǐng, yú shì bù jiāng yōng bīng zhì jí mén, zhào jí chū, lì shēng dào: jiǎ sù zài jūn jiā, jūn yí lì chū, bù rán, yǔ sù tóng zuì. jí dù qí shì bù kě yǐ lǐ qū, kàng cí jù zhī. bù jiāng nù, zhí jí yì shì liáng, lù yú yuán mén zhī wài. shí jí dì xiāng zài hé dōng jùn, shì rì, xiāng jí jiā rén, jiàn yī rén wú shǒu, yī lǜ yī, yī yǒu xuè rú zhī jī, zì mén ér rù, bù zhì tíng. xiāng dà nù, míng chāo běn nù zuò kǒng. mìng jiā rén zhú zhī, jù bù jiàn. hòu sān rì, ér jí zhī xiōng wén zhì chū xuān shì zhì
安定胡急,家於河東郡,以文學知名。大和七年春登進士第,時賈餗為禮部侍郎。後二年,文宗皇帝擢餗相國事。是歲冬十月,京兆亂,餗與宰臣涯(涯原作急。據明抄本改。)已下,俱遁去,有詔捕甚急。時中貴人仇士良,護左禁軍,命部將執兵以窮其跡。部將謂士良曰:胡急受賈餗恩。今當匿在急所。願驍健士五百,環其居以取之。士良可其請,於是部將擁兵至急門,召急出,厲聲道:賈餗在君家,君宜立出,不然,與餗同罪。急度其勢不可以理屈,抗辭拒之。部將怒,執急詣士良,戮於轅門之外。時急弟湘在河東郡,是日,湘及家人,見一人無首,衣綠衣,衣有血濡之跡,自門而入,步至庭。湘大怒,(明抄本怒作恐。)命家人逐之,遽不見。後三日,而急之凶聞至(出《宣室志》)