xīn shén yōng táng yàn shì guō xún lǐ quán zhì shěn gōng lǐ niú shēng wéi qí xiū
辛神邕 唐燕士 郭鄩 李全質 沈恭禮 牛生 韋齊休
xīn shén yōng
辛神邕
píng lú cóng shì yù shǐ xīn shén yōng, tài hé wǔ nián dōng, yǐ qián bái shuǐ wèi diào jí yú jīng shī. shí yǒu yōng zhě liú wàn jīn, yǔ jiā tóng zì qín, tóng shì ér jū. zì qín bìng shù yuè, jiāng sǐ. yī rì, wàn jīn tā chū, zì qín yǎn yú tā. hū yǒu yī rén, zǐ yī wēi guān guǎng mèi, mào kū xíng jí, jù zhǔn xiū rán, zì mén ér rù. zì tā qián, wèi zì qín yuē: rǔ qiáng qǐ, jí dāng jiān yǐ. yú shì fú zì qín fù bì ér zuò. xiān shì shì zhī dōng yuán xià, yǒu shí àn, liè shù qì. zǐ yī rén tàn xiù zhōng, chū yī jū wù, zhuàng ruò dào shí ér sè qīng, jí yǐ shí shù lì zhì shí qì zhōng, wèi zì qín yuē: wú fēi rén jiān rén, jīn fèng mìng zhào wàn jīn, wàn jīn dāng shí ér sǐ. shí ěr wù xiè wú yán, bù rán, zé huò jí yǐ. yán qì suì qù. shì rì, wàn jīn guī, liǎn chì ér chuǎn, qiě yuē: wǒ yǐ fù xū rè shàng, dài bù kě zhì. jí biàn qí qì ér shí, shí qiě jǐn, zì qín jí yù, wàn jīn guǒ zú. chū xuān shì zhì
平盧從事御史辛神邕,太和五年冬,以前白水尉調集於京師。時有傭者劉萬金,與家僮自勤,同室而居。自勤病數月,將死。一日,萬金他出,自勤偃於塌。忽有一人,紫衣危冠廣袂,貌枯形瘠,巨准修髯,自門而入。自塌前,謂自勤曰:汝強起,疾當間矣。於是扶自勤負壁而坐。先是室之東垣下,有食案,列數器。紫衣人探袖中,出一掬物,狀若稻實而色青,即以十數粒置食器中,謂自勤曰:吾非人間人,今奉命召萬金,萬金當食而死。食爾勿泄吾言,不然,則禍及矣。言訖遂去。是日,萬金歸,臉赤而喘,且曰:我以腹虛熱上,殆不可治。即變其器而食,食且盡,自勤疾愈,萬金果卒。(出《宣室志》)
táng yàn shì
唐燕士
jìn chāng táng yàn shì, hǎo dú shū, yǐn yú jiǔ huá shān. cháng rì wǎn, tiān yù jì, yàn shì bù yuè shàng shān. yè jì shēn, yǒu qún láng yōng qí dào, bù dé guī. jù jì shén, suì nì yú shēn lín zhōng. é yǒu bái yī zhàng fū, dài shā zhōng, mào gū jùn, nián jìn wǔ shí, xún jiàn ér lái. yín bù zì ruò. zhù lì qiě jiǔ, nǎi yín yuē: jiàn shuǐ chán chán shēng bù jué, xī lǒng máng máng yě huā fā. zì qù zì lái rén bù guī, zhǎng shí wéi duì kōng shān yuè. yàn shì cháng hǎo wèi qī yán shī, pō chēng yú shí rén. wén cǐ jīng tàn, jiāng yǔ zhī yán, wèi jí ér méi. míng rì, yàn shì guī, yǐ mào wèn lǐ rén, yǒu shí zhě yuē: shì wú shì zi, jǔ jìn shì, shàn wèi shī. zú shù nián yǐ. chū xuān shì zhì
晉昌唐燕士,好讀書,隱於九華山。常日晚,天雨霽,燕士步月上山。夜既深,有群狼擁其道,不得歸。懼既甚,遂匿於深林中。俄有白衣丈夫,戴紗中,貌孤俊,年近五十,循澗而來。吟步自若。佇立且久,乃吟曰:澗水潺潺聲不絕,溪壠茫茫野花發。自去自來人不歸,長時唯對空山月。燕士常好為七言詩,頗稱於時人。聞此驚嘆,將與之言,未及而沒。明日,燕士歸,以貌問里人,有識者曰:是吳氏子,舉進士,善為詩。卒數年矣。(出《宣室志》)
guō xún
郭鄩
guō xún bà lì yáng xiàn wèi, jiǔ bù dé diào, qióng jū jīng huá, kùn shén. xī xiǎng jiān, cháng yǒu èr wù, rú yuán jué, yī qīng bì, chū rù qǐn xìng, wú bù xiāng zhú. fán yù jǔ yì qiú suǒ, bì yǔ xún jù wǎng. suǒ zào yì, rú ài zhǐ jí. qīn yǒu jiàn zhī, jù ruò chóu xì, huò yàn zhī yǐ fú shù. huò bì zhī yú shān lín, shù nián jìng mò néng jué. yī xī, hū lái gào bié, yún: mǒu děng chéng jūn è yùn, bù xiāng bié zhě jiǔ, jīn zé hòu xiǎo ér xíng, wú fù zhì yǐ. xún jì xǐ qí qù, suì wèn suǒ yì, yún: shì lù rú mǒu zhě shén duō, dàn rén bù jiàn ěr, jīn zhī suǒ yì nǎi shèng yè fāng fù rén wáng shì, jiāng wǎng sàn zhī. xún yuē: bǐ zhī jù liǎn fēng yíng, hé yǐ jù sàn? yún: xiān dé jì yú ān pǐn zi yǐ. xiǎo gǔ hū míng, suì shī suǒ zài. xún jì xìng guàn zhì, biàn jué chóu fèn kāi huō. shì yì qīn yǒu, wú bù gǎi guān xiāng jiē. wèi xún, jiàn zǎi xiàng miàn bái, suì chú tōng shì shè rén. xún yǒu biǎo dì zhāng shēng zhě, wèi jīn wú wèi zuǒ, jiāo yóu jiē háo xiá, shào nián hào qí, wén zhī, wèi xìn zhī yě. zhī shèng yè wáng shì lì zuǒ jūn, zì shì cháng wǎng cì zhī. wáng shì xìng jiǎn yuē, suǒ fèi wèi cháng guò fēn. jiā yǒu jì lè, duān lì zhě zhì duō, wài zhī xuàn fú yě róng, zào cì mò huí qí yì. yī rì, yǔ bīn péng guò míng kē qū, yǒu fù rén jìng zhuāng lì yú mén shǒu, wáng shēng zhù mǎ chí liú, xǐ dòng yán sè, yīn zhào tóng liè zhě, zhì jiǔ wèi huān, zhāng shēng yù yān. fǎng zhī, jí ān pǐn zi zhī dì yě. pǐn zi shàn gē, shì rì gē shù qū, wáng shēng xī yǐ jīn cǎi zèng zhī, zhòng jiē yà qí guǎng fèi. zì cǐ yú niǎn zī huò, rì shū qí mén. wèi jīng shù nián, suì zhì pín guì ěr. chū jù tán lù
郭鄩罷櫟陽縣尉,久不得調,窮居京華,困甚。肸饗間,常有二物,如猿玃,衣青碧,出入寢興,無不相逐。凡欲舉意求索,必與鄩俱往。所造詣,如礙枳棘。親友見之,俱若讎隙,或厭之以符術。或避之於山林,數年竟莫能絕。一夕,忽來告別,云:某等承君厄運,不相別者久,今則候曉而行,無復至矣。鄩既喜其去,遂問所詣,云:世路如某者甚多,但人不見耳,今之所詣乃勝業坊富人王氏,將往散之。鄩曰:彼之聚斂豐盈,何以遽散?云:先得計於安品子矣。曉鼓忽鳴,遂失所在。鄩既興盥櫛,便覺愁憤開豁。試詣親友,無不改觀相接。未旬,見宰相面白,遂除通事舍人。鄩有表弟張生者,為金吾衛佐,交遊皆豪俠,少年好奇,聞之,未信之也。知勝業王氏隸左軍,自是常往伺之。王氏性儉約,所費未常過分。家有妓樂,端麗者至多,外之袨服冶容,造次莫回其意。一日,與賓朋過鳴珂曲,有婦人靚妝立於門首,王生駐馬遲留,喜動顏色,因召同列者,置酒為歡,張生預焉。訪之,即安品子之弟也。品子善歌,是日歌數曲,王生悉以金采贈之,眾皆訝其廣費。自此輿輦資貨,日輸其門。未經數年,遂至貧匱耳。(出《劇談錄》)
lǐ quán zhì
李全質
lǒng xī lǐ quán zhì, shǎo zài yí zhōu. cháng yī rì yù dà cù jū, mèi shuǎng zhī jiāo, jiǎ mèi yú yí zhōu chéng héng mén dōng tíng qián. hū yǒu yī yī zǐ yī, shǒu dài yuán lì, zhí zào qí qián, yuē: fèng zhuī. quán zhì yuē: hé rén xiāng zhuī? zǐ yī rén yuē: fēi mǒu zhī zhuī, bié yǒu rén lái fèng zhuī yě. xū yú, yī lǜ yī rén lái, yuē: fèng zhuī. qí yán hū jù, shì bù kě è. quán zhì yuē: gōng mò yǒu suǒ xū fǒu? lǜ yī rén yuē: fèng mìng lìng zhuī, gǎn yán qí suǒ xū? zǐ yī rén wèi lǜ yī rén yuē: bù yòng zhuī. yǐ shǒu huī chū héng mén, zǐ yī rén chéng jiān wèi quán zhì yuē: shì méng wèn suǒ xū, qǐ bù néng zhōng nuò hū? quán zhì yuē: suǒ xū hé wù? dá yuē: xī pèi dài yī tiáo ěr. quán zhì yuē: wéi. yán bì shī suǒ zài, zhǔ zhě bào cù jū, suì lìng huà xī dài. rì wǎn, jù jiǔ pú, bìng zhǐ qián pèi dài, yú héng mén wài fén zhī. shì yè, quán zhì cái mèi, jí jiàn dài yuán lì zǐ yī rén lái bài xiè yuē: méng cì pèi dài, cán kuì zhī zhì, wú yǐ fèng dá. rán gōng píng shēng shuǐ è, dàn wēi kùn chù, mǒu zé bì zhì yān. jì tài hé suì chū dà shuǐ, quán zhì yǐ wèi tài píng jūn bì jiāng, jiān jiān chá. yǒu qiè wù, zì zhōng dōu dǐ liáng jùn chéng, xī zǒu bǎi xiē qiáo èr shí lǐ, shuǐ shēn ér bīng báo. sù bù ān wěi, chéng mìng jùn sù, piàn kè bù kě zhù. xíng cóng děng miàn rú sǐ huī, xìn pèi wěi mìng ér xíng. cái sān shù shí bù, yǒu yī rén hòu lái, dà hū zhī yuē: wù guò bǐ ér lái cǐ! wú zhī qí jìng, ān ér qiě jié. quán zhì hé zhī, fǎn pèi ér cóng yān. cái bù sān lǐ, zhǐ ní nìng, ér céng wú chǐ cùn zhī zǔ, dé dá běn tǔ. yǐ wù chóu qí rén, rén gù ràng bù qǔ, gù yǔ zhī, dá yuē: ruò zhàng wǒ ér lái, zé huò bù ràng jīn yīn wǒ ér xíng, yì hé suǒ kǔ? zhōng bù kěn shòu, quán zhì yì qí xiān yān, nǎi yì yì yuán zuò huǎn, jù míng chāo běn gǎi. zhī. xū yú fù lái, yǐ shī suǒ zài. què sī qí rén, yī zǐ yī, dài yuán lì, qǐ fēi héng mén zhī rén yú? kāi chéng chū, xián mìng rù guān, huí sù shòu ān xiàn. yè wèi yāng ér qíng pò, shí fù hūn huì, bù dé yǐ ér chū nì lǚ, sān shù lǐ ér dà yǔ, huí yì bù kě. xū yú, mǎ páng jiàn yī rén, quán zhì jié zhī: shuí yú? duì yuē: yóu dié zhě. gèng yú mǎ qián xíng, cùn bù bù kě dǔ. qí rén měi yǐ qí qián lù wù dǎo zhī, huò yuē shù. huò yuē zhuāng, huò yuē xiǎn, huò yuē péi lǒu, huò yuē qióng, quán zhì jiē dé miǎn jiù. jiǔ ér zhì sān quán yì, qì yān. cái xià mǎ, fǎng yóu dié zhě yù chóu zhī, yǐ bù jiàn yǐ. wèn cóng zhě, xíng zhuàng yī fú, gù zǐ yī ér shǒu dài lì, fù fēi héng mén zhī rén yú? huì chāng rén xū suì, jì yīn dà shuǐ, gǔ shén zǐ yǔ quán zhì tóng zhōu. yà quán zhì hé jù shuǐ zhī shén, xún qí yóu, quán zhì nǎi yǔ cǐ. yòu yún, běn xìng wú jù shuǐ, zǐ yī lǚ yǒu yīng, gù jīng piāo zhī zhuǎn qiè yě. chū bó yì jì
隴西李全質,少在沂州。嘗一日欲大蹴踘,昧爽之交,假寐於沂州城橫門東庭前。忽有一衣紫衣,首戴圓笠,直造其前,曰:奉追。全質曰:何人相追?紫衣人曰:非某之追,別有人來奉追也。須臾,一綠衣人來,曰:奉追。其言忽遽,勢不可遏。全質曰:公莫有所須否?綠衣人曰:奉命令追,敢言其所須?紫衣人謂綠衣人曰:不用追。以手麾出橫門,紫衣人承間謂全質曰:適蒙問所須,豈不能終諾乎?全質曰:所須何物?答曰:犀佩帶一條耳。全質曰:唯。言畢失所在,主者報蹴踘,遂令畫犀帶。日晚,具酒脯,並紙錢佩帶,於橫門外焚之。是夜,全質才寐,即見戴圓笠紫衣人來拜謝曰:蒙賜佩帶,慚愧之至,無以奉答。然公平生水厄,但危困處,某則必至焉。洎太和歲初大水,全質已為太平軍裨將,兼監察。有切務,自中都抵梁郡城,西走百歇橋二十里,水深而冰薄。素不諳委,程命峻速,片刻不可駐。行從等面如死灰,信轡委命而行。才三數十步,有一人後來,大呼之曰:勿過彼而來此!吾知其徑,安而且捷。全質荷之,反轡而從焉。才不三里,止泥濘,而曾無尺寸之阻,得達本土。以物酬其人,人固讓不取,固與之,答曰:若仗我而來,則或不讓;今因我而行,亦何所苦?終不肯受,全質意其鮮焉,乃益(益原作緩,據明鈔本改。)之。須臾復來,已失所在。卻思其人,衣紫衣,戴圓笠,豈非橫門之人歟?開成初,銜命入關,回宿壽安縣。夜未央而情迫,時復昏晦,不得已而出逆旅,三數里而大雨,回亦不可。須臾,馬旁見一人,全質詰之:誰歟?對曰:郵牒者。更於馬前行,寸步不可睹。其人每以其前路物導之,或曰樹。或曰樁,或曰險,或曰培塿,或曰窮,全質皆得免咎。久而至三泉驛,憩焉。才下馬,訪郵牒者欲酬之,已不見矣。問從者,形狀衣服,固紫衣而首戴笠,復非橫門之人歟?會昌壬戌歲,濟陰大水,穀神子與全質同舟。訝全質何懼水之甚,詢其由,全質乃語此。又雲,本性無懼水,紫衣屢有應,故兢慓之轉切也。(出《博異記》)
shěn gōng lǐ
沈恭禮
wén xiāng xiàn zhǔ bù shěn gōng lǐ, tài hé zhōng, shè hú chéng wèi. lí wén xiāng rì, xiǎo jí. mù zhì hú chéng, táng qián wò. hū yǒu rén rào chuáng shù zā, yì wèi cóng xíng tīng lì léi zhōng shùn, gōng lǐ wèn zhī, duì yuē: fēi léi zhōng shùn, lǐ zhōng yì yě. wèn yuē: hé dé lái cǐ? duì yuē: mǒu běn jiāng huái rén, yīn jī hán yōng yú rén, qián yuè zhì cǐ xiàn, zú yú nì lǚ. rán jī hán shén, jīn tóu jūn, qí yī shí, jiān gài yī xiǎo mào, kě hū? gōng lǐ xǔ zhī, yuē: qiǎn wǒ hé chù sòng yǔ rǔ? duì yuē: lái mù, qiǎn yì zhōng tīng zi zhāng cháo lái qǔ. yǔ bì, lì yú táng zhī xī yíng. gōng lǐ qǐ zuò, zhōng yì jìn yuē: jūn chū zhǐ cǐ, gèng yǒu shì, zhé gǎn bì bǔ. gōng lǐ yuē: kě. suì yán: cǐ tīng rén jū duō bù ān. shǎo jiān, yǒu yī nǚ zǐ, nián kě shí qī bā, qiáng lái cān yè. míng yuē' mì tuó sēng'. jūn shèn bù kě yǔ zhī yán. huò tuō shì xiàn yǐn jiā rén, huò jiǎ sì lín wèi fù, zhé bù kě jiāo yán. yán zé zhōng cǐ wù yǐ. zhōng yì yǔ bì, què lì xī yíng wèi dìng, táng dōng guǒ yǒu yī nǚ zǐ, é huán chuí huán, jī fū yuè zé, wēi xiào zhuǎn pàn, wèi gōng lǐ yuē: qiū shì jì liáo, qióng tí yè yuè. gēng shēn fēng dòng, wú yè duò jiē. rú hé zuì zé, míng chāo běn zuì zé zuò zì zé jī qiú rú cǐ yé? gōng lǐ bù dòng. yòu yuē: zhēn diàn chuáng kōng, míng yuè mǎn shì, bù yǐn měi jiǔ, xū chēng shào nián. gōng lǐ yòu bù gù. yòu yín yuē: huáng dì shàng tiān shí, dǐng hú yuán zài zī. qī shí èr yù nǚ, huà zuò huáng jīn zhī. gōng lǐ yòu bù gù, qūn xún ér qù. zhōng yì yòu jìn yuē: cǐ wù yǐ qù, shǎo jiān, dōng láng xià yǒu jìng guǎ fù wáng jiā ā sǎo. suī bù gǎn tóng mì tuó sēng, rán yì bù dé yǔ yǔ. shǎo qǐng guǒ yǒu yī nǚ láng, zì dōng wǔ xià, yī bái yī, zān bái zān, shǒu zhěng pī páo, huí mìng yuē: wáng jiā ā sǎo, hé bù chū lái? é rán yǒu yè hóng qún, zǐ xiù yín pèi ér lái, bù tíng yuè shù zā, què lì yú dōng wǔ xià. zhōng yì yòu jìn yuē: cǐ liǎng wù yǐ qù, kě gāo zhěn yǐ. shǎo jiān, zòng yǒu tā mèi lái, yì bù zú wèi yě. zhōng yì cí qù, gōng lǐ zhǐ zhī: wèi wǒ gèng zhù, hòu guài wù jǐn jí qù. zhōng yì yīng nuò. ér sì gēng yǐ, yǒu yī wù, zhǎng èr zhàng yú, shǒu chí sān shù dú lóu, ruò yuè wán zhě. jiàn jìn tīng yán, zhōng yì wèi gōng lǐ yuē: kě yǐ zhěn jī zhī. yīng shēng ér jī, bào rán ér zhōng shǒu, duò xià dú lóu. fǔ shēn duō zhī, zhōng yì tiào xià, yǐ bàng luàn ōu, chū mén ér qù. gōng lǐ lián hū zhōng yì, bù fù jiàn, ér dōng fāng yǐ míng. yǔ cóng zhě jù yǔ zhī, suì lìng jù shí jí shì mào zi. zhào tīng zi zhāng cháo jié zhī, yuē: mǒu běn wū rén yě. jìn zhě jiǎ shí wèi tīng lì, jù zhī yǒu xīn kè sǐ kè guǐ lǐ zhōng yì. gōng lǐ biàn fù mào zi jí pán cān děng qù. qí yè, mèng lǐ zhōng yì cí xiè yuē: mì tuó sēng dà xū fáng bèi, yóu èr sān nián fèng rǎo ěr. yán bì ér qù. gōng lǐ liǎng yuè zài hú chéng, yè yè mì tuó sēng lái, zhōng bù gǎn duì hòu jí guī wén xiāng, jí gé yè ér zhì, rán zhōng yì bù néng wèi huàn bàn nián nián yuán zuò yè, jù míng chāo běn gǎi hòu, huò sān yè wǔ yè yī lái yī nián yú, fāng jiàn xī. yǒu sēng lìng duàn ròu jí hūn xīn, cǐ hòu gèng bù fù lái yǐ. chū bó yì zhì
閿鄉縣主簿沈恭禮,太和中,攝湖城尉。離閿鄉日,小疾。暮至湖城,堂前臥。忽有人繞床數匝,意謂從行廳吏雷忠順,恭禮問之,對曰:非雷忠順,李忠義也。問曰:何得來此?對曰:某本江淮人,因饑寒傭於人,前月至此縣,卒於逆旅。然饑寒甚,今投君,祈一食,兼丐一小帽,可乎?恭禮許之,曰:遣我何處送與汝?對曰:來暮,遣驛中廳子張朝來取。語畢,立於堂之西楹。恭禮起坐,忠義進曰:君初止此,更有事,輒敢裨補。恭禮曰:可。遂言:此廳人居多不安。少間,有一女子,年可十七八,強來參謁。名曰'蜜陀僧'。君慎不可與之言。或托是縣尹家人,或假四鄰為附,輒不可交言。言則中此物矣。忠義語畢,卻立西楹未定,堂東果有一女子,峨鬟垂鬟,肌膚悅澤,微笑轉盼,謂恭禮曰:秋室寂寥,蛩啼夜月。更深風動,梧葉墮階。如何罪責,(明鈔本罪責作自責)羈囚如此耶?恭禮不動。又曰:珍簟床空,明月滿室,不飲美酒,虛稱少年。恭禮又不顧。又吟曰:黃帝上天時,鼎湖元在茲。七十二玉女,化作黃金芝。恭禮又不顧,逡巡而去。忠義又進曰:此物已去,少間,東廊下有敬寡婦、王家阿嫂。雖不敢同蜜陀僧,然亦不得與語。少頃果有一女郎,自東廡下,衣白衣,簪白簪,手整披袍,回命曰:王家阿嫂,何不出來?俄然有曳紅裙,紫袖銀帔而來,步庭月數匝,卻立於東廡下。忠義又進曰:此兩物已去,可高枕矣。少間,縱有他媚來,亦不足畏也。忠義辭去,恭禮止之:為我更駐,候怪物盡即去。忠義應諾。而四更已,有一物,長二丈余,手持三數髑髏,若躍丸者。漸近廳檐,忠義謂恭禮曰:可以枕擊之。應聲而擊,暴然而中手,墮下髑髏。俯身掇之,忠義跳下,以棒亂毆,出門而去。恭禮連呼忠義,不復見,而東方已明。與從者具語之,遂令具食及市帽子。召廳子張朝詰之,曰:某本巫人也。近者假食為廳吏,具知有新客死客鬼李忠義。恭禮便付帽子及盤飡等去。其夜,夢李忠義辭謝曰:蜜陀僧大須防備,猶二三年奉擾耳。言畢而去。恭禮兩月在湖城,夜夜蜜陀僧來,終不敢對;後即歸閿鄉,即隔夜而至,然終亦不能為患;半年(年原作夜,據明鈔本改)後,或三夜五夜一來;一年余,方漸稀。有僧令斷肉及葷辛,此後更不復來矣。(出《博異志》)
niú shēng
牛生
niú shēng zì hé dōng fù jǔ, xíng zhì huá zhōu, qù sān shí lǐ, sù yī cūn diàn. qí rì, xuě shén, lìng zhǔ rén zào tāng bǐng. hūn shí, yǒu yī rén qióng hán, yī fú lán lǚ, yì lái tóu diàn. niú shēng jiàn ér niàn zhī, yào yǔ tóng shí. cǐ rén yuē: mǒu qióng hán, bù bàn dé qián. jīn zhāo yǐ kōng fù xíng bǎi yú lǐ yǐ. suì shí sì wǔ wǎn, biàn wò yú chuáng qián dì shàng, qí shēng rú niú. zhì wǔ gēng, cǐ rén zhì niú shēng chuáng qián yuē: qǐng gōng lüè zhì mén wài, yǒu shì yào yán zhī. lián cuī chū mén, yuē: mǒu fēi rén, míng shǐ ěr. shēn kuì zuó yè yī cān, jīn yǒu shào xiāng bào. gōng wèi zhì sān fú zhǐ jí bǐ yàn lái. niú shēng yǔ zhī, cǐ rén lìng niú shēng yuǎn lì, zì zuò shù xià, xiù zhōng chōu yī juàn shū, dié míng chāo běn dié zuò jiǎn zhī. kàn shù zhāng, jí shū liǎng xíng, rú cǐ sān dù qì. qiú zhǐ fēng zhī, shū yún dì yī fēng, dì èr fēng, dì sān fēng. wèi niú shēng yuē: gōng ruò yù zāi nán wēi dǔ bù kě miǎn zhě. jí fén xiāng yǐ cì kāi zhī shì. ruò huò kě miǎn, jí bù xū kāi. yán qì, xíng shù bù bù jiàn yǐ. niú shēng jiān zhì shū náng zhōng, bù shèn xìn yě. jí zhì jīng, zhǐ kè hù fāng, jī pín shén, jué shí. hū yì cǐ shū, gù kāi dì yī fēng, tí yún: kě yú pú tí sì mén qián zuò. zì kè hù fāng zhì pú tí sì, kě sān shí yú lǐ. jī kùn, qiě yǔ xuě, chéng lǘ ér wǎng, zì chén zhì gǔ shēng yù jué fāng zhì sì mén. zuò wèi dìng, yǒu yī sēng zì sì nèi chū, chì niú shēng yuē: yǔ xuě rú cǐ, jūn wèi hé rén ér zhì cǐ? ruò dòng sǐ, qǐ bù jiàn lèi yé? niú shēng yuē: mǒu shì jǔ rén, zhì cǐ zhí yè, lüè jiè sì mén qián yī xiǔ, míng rì zì qù ěr. sēng yuē: bù zhī shì xiù cái, kě zhǐ pín dào yuàn yě. jì rù, sēng réng wèi shè huǒ jù shí. huì yǔ jiǔ zhī, yuē: xián zōng jìn yáng zhǎng guān, yǔ xiù cái yuǎn jìn. niú shēng yuē: shì shū fù yě. sēng nǎi qǔ jìn yáng shǒu shū, lìng shí zhī, jiē bù miù. sēng xǐ yuē: jìn yáng cháng jì qián sān qiān guàn wén zài cǐ, jué bù fù lái qǔ. mǒu nián lǎo, yī zhāo kè zhì, biàn wú suǒ fù, jīn jǐn yǐ xiāng yǔ. niú shēng xiān qǔ jiāng qián qiān guàn, mǎi zhái, zhì chē mǎ, nà pū qiè, suì wèi fù rén. yòu yǐ qiú míng shī lù, fù kāi dì èr fēng shū, tí yún: xī shì shí diàn zhāng jiā lóu shàng zuò. niú shēng rú yán, yì zhāng shì, dú zhǐ yú yī shì, xià lián ér zuò. yǒu shù shào nián shàng lóu lái, zhōng yǒu yī rén bái shān, zuò dìng, hū yuē: mǒu běn zhǐ yǒu wǔ bǎi qiān, lìng qǐng tiān zhì qī bǎi qiān, cǐ wài jí lì bù jí yě. yī rén yòu yuē: jìn shì jí dì, hé xī qiān mín? niú shēng zhī qí huò jí dì yǐ. jí chū yī zhī, bái shān shào nián jí zhǔ sī zhī zǐ. shēng yuē: mǒu yǐ qiān guàn fèng láng jūn, bié yǒu èr bǎi qiān, fèng zhū gōng jiǔ shí zhī fèi, bù fán tā yì yě. shào nián xǔ zhī, guǒ dēng shàng dì. lì rèn tái shěng, hòu wèi hé dōng jié dù fù shǐ. jīng yī nián, jí kùn, suì kāi dì sān fēng, tí yún: kě chù zhì jiā shì. nǎi mù yù, xiū yí shū, cái qì ér suì zhōng yān. chū huì chāng jiě yí lù
牛生自河東赴舉,行至華州,去三十里,宿一村店。其日,雪甚,令主人造湯餅。昏時,有一人窮寒,衣服藍縷,亦來投店。牛生見而念之,要與同食。此人曰:某窮寒,不辦得錢。今朝已空腹行百餘里矣。遂食四五碗,便臥於床前地上,其聲如牛。至五更,此人至牛生床前曰:請公略至門外,有事要言之。連催出門,曰:某非人,冥使耳。深愧昨夜一餐,今有少相報。公為置三幅紙及筆硯來。牛生與之,此人令牛生遠立,自坐樹下,袖中抽一卷書,牒(明鈔本牒作檢)之。看數張,即書兩行,如此三度訖。求紙封之,書雲第一封,第二封,第三封。謂牛生曰:公若遇災難危篤不可免者。即焚香以次開之視。若或可免,即不須開。言訖,行數步不見矣。牛生緘置書囊中,不甚信也。及至京,止客戶坊,飢貧甚,絕食。忽憶此書,故開第一封,題云:可於菩提寺門前坐。自客戶坊至菩提寺,可三十餘里。飢困,且雨雪,乘驢而往,自辰至鼓聲欲絕方至寺門。坐未定,有一僧自寺內出,叱牛生曰:雨雪如此,君為何人而至此?若凍死,豈不見累耶?牛生曰:某是舉人,至此值夜,略借寺門前一宿,明日自去耳。僧曰:不知是秀才,可止貧道院也。既入,僧仍為設火具食。會語久之,曰:賢宗晉陽長官,與秀才遠近。牛生曰:是叔父也。僧乃取晉陽手書,令識之,皆不謬。僧喜曰:晉陽常寄錢三千貫文在此,絕不復來取。某年老,一朝溘至,便無所付,今盡以相與。牛生先取將錢千貫,買宅,置車馬,納仆妾,遂為富人。又以求名失路,復開第二封書,題云:西市食店張家樓上坐。牛生如言,詣張氏,獨止於一室,下廉而坐。有數少年上樓來,中有一人白衫,坐定,忽曰:某本只有五百千,令請添至七百千,此外即力不及也。一人又曰:進士及第,何惜千緡?牛生知其貨及第矣。及出揖之,白衫少年即主司之子。生曰:某以千貫奉郎君,別有二百千,奉諸公酒食之費,不煩他議也。少年許之,果登上第。歷任台省,後為河東節度副使。經一年,疾困,遂開第三封,題云:可處置家事。乃沐浴,修遺書,才訖而遂終焉。(出《會昌解頤錄》)
wéi qí xiū
韋齊休
wéi qí xiū, zhuó jìn shì dì, lèi guān zhì yuán wài láng, wèi wáng fán zhè xī tuán liàn fù shǐ. tài hé bā nián, zú yú rùn zhōu zhī guān shě. sān gēng hòu, jiāng xiǎo liǎn, hū yú xī bì xià dà shēng yuē: chuán yǔ niáng zǐ, qiě zhǐ kū, dāng yǒu chù fēn. qí qī dà jīng, pū dì bù sū. qí xiū yú qīn xià lì shēng yuē: niáng zǐ jīn wèi guǐ qī, wén guǐ yǔ, hū jīng jì yé? qī jí qǐ yuē: fēi wèi wèi jì, dàn bù hé yǔ jūn jù gé yōu míng. gū huáng wú suǒ yī hù, bù yì shén shí yǒu zhī, hū tōng yán yǔ, bù jué hūn jué. chéng qí míng jiào, qǐ gǎn yǒu wéi? qí xiū yuē: sǐ shēng zhī qī, shè yú zhēn zǎi fū fù zhī dào, zhòng zài rén lún. mǒu yǔ niáng zǐ, qíng yì zhì shēn, tā shēng yì wèi xiāng shě. jīn mǒu shī hái qiě zài, zú kuān jīn bào. jiā shì dà xiǎo, qiě xū shāng liáng. bù kě kōng wèi ér nǚ bēi qì, shǐ mǒu yōu míng jiān gèng yōu qī nú yě. yè lái zhū shì, bìng zì láo xīn. zǒng wú shī tuō, kě zhù pū xǐ. qī yuē: hé yě? qí xiū yuē: zuó rì hú zhōu gēng bǐ jì mǎi kǒu qián, cāng huáng zhī jì, bù miǎn zhuān xīn bù shǔ. jīn zé yī wén bù qiàn, yì zú wèi wèi. liáng jiǔ yǔ jué, jí gè yíng sàng shì. cái shǔ, fù wén hū: shì dào zhāng qīng jiā, jìn zào dé sān jiān cǎo táng. qián wū shè zì zú, bù fán láo tā rén, gèng jiè xià chù yǐ. qí xī, zhāng qīng shì mèng zhōng hū jiàn qí xiū yuē: wǒ zuó rì yǐ sǐ, xiān lìng mǎi yíng sān mǔ dì, kě sù zhī guān bù zhì. yī yī fēn míng, zhāng qīng xī yī qí mìng. jí jiāng guī, zì zé fā rì. hū huàn yī rú cháng shí, bì pú jiāng yǒu sī qiè, wú bù fā zhāi, suí shì chuí tà. jí zhì jīng, biàn zhī yíng suǒ, zhāng qīng zhǔn nǐ jiē bì. shí shù rì, xiàng sān gēng, hū hū qí xià yuē: sù qǐ, bào táng qián, xiāo sān láng lái xiāng kàn. kě suí shì jù shí, kuǎn dài rú fǎ, fáng tā máng yě. èr rén yǔ, lì lì kě tīng. xiāo sān láng zhě, jí zhí fāng láng zhōng xiāo chè. shì rì zú yú xìng huà lǐ, qí xī suì lái. é wén xiāo hū tàn yuē: sǐ shēng zhī lǐ, pū bù gǎn hèn. dàn yǒu yì zhě, pū shù rì qián. yīn zhì shǎo líng bié shù, ǒu tí yī shǒu shī. jīn sī zhī, nǎi shì shēng zuò guǐ shī. yīn yín yuē: xīn jū máo zhāi yě jiàn dōng, sōng qiū jiāo yǐng zú bēi fēng. rén jiān suì yuè rú liú shuǐ, hé shì pín xíng cǐ lù zhōng. qí xiū yì bēi zhà yuē: zú xià cǐ shī, gài shì zì shí. pū shēng qián tiǎn yǒu kē míng, cū yì wèi rén suǒ zhī. sǐ wèi shù rì, biàn yǒu yī wú míng xiǎo guǐ zèng yī piān, shū wèi zhe dùn. rán suī xì sī zhī, yǐ shì luò tā wú jìng. nǎi yǒng yuē: jiàn shuǐ jiàn jiàn liú bù jué, fāng cǎo mián mián yě huā fā. zì qù zì lái rén bù zhī, huáng hūn wéi yǒu qīng shān yuè. xiāo yì tàn xiàn zhī yuē: wéi sì gōng sǐ yǐ duō shí, yóu bù gān cǐ shì. pū nǎi shì lái rén yě, jù wèi yóu dài zhī hún, hé yǐ kān chù? jí wén xiāng bié ér qù. yòu shù rì, tíng wǔ jiān, hū yuē: péi èr shí yī láng lái wèi, kě jù shí, wǒ zì yíng qù. qí rì, péi shì kūn jì guǒ lái. zhì qǐ xià mén wài, cuì rán shén sǒng, yòu sù wén qí shì, suì bù gǎn xíng diào ér huí. péi jí zhǎng ān xiàn lìng, míng guān, qí xiū zhī qī xiōng yě. qí bù qǔ zǐ dì, dòng jí zuì zé, bù kān qí jù. jí jīn wèi yǐ, bù zhī jìng rú zhī hé. chū hé dōng jì
韋齊休,擢進士第,累官至員外郎,為王璠浙西團練副使。太和八年,卒於潤州之官舍。三更後,將小斂,忽於西壁下大聲曰:傳語娘子,且止哭,當有處分。其妻大驚,仆地不蘇。齊休於衾下厲聲曰:娘子今為鬼妻,聞鬼語,忽驚悸耶?妻即起曰:非為畏悸,但不合與君遽隔幽明。孤惶無所依怙,不意神識有知,忽通言語,不覺惛絕。誠俟明教,豈敢有違?齊休曰:死生之期,涉於真宰;夫婦之道,重在人倫。某與娘子,情義至深,他生亦未相舍。今某屍骸且在,足寬襟抱。家事大小,且須商量。不可空為兒女悲泣,使某幽冥間更憂妻孥也。夜來諸事,並自勞心。總無失脫,可助仆喜。妻曰:何也?齊休曰:昨日湖州庚匕寄買口錢,蒼遑之際,不免專心部署。今則一文不欠,亦足為慰。良久語絕,即各營喪事。才曙,復聞呼:適到張清家,近造得三間草堂。前屋舍自足,不煩勞他人,更借下處矣。其夕,張清似夢中忽見齊休曰:我昨日已死,先令買塋三畝地,可速支關布置。一一分明,張清悉依其命。及將歸,自擇發日。呼喚一如常時,婢僕將有私竊,無不發摘,隨事捶撻。及至京,便之塋所,張清準擬皆畢。十數日,向三更,忽呼其下曰:速起,報堂前,蕭三郎來相看。可隨事具食,款待如法,妨他忙也。二人語,歷歷可聽。蕭三郎者,即職方郎中蕭徹。是日卒於興化里,其夕遂來。俄聞蕭呼嘆曰:死生之理,仆不敢恨。但有異者,仆數日前。因至少陵別墅,偶題一首詩。今思之,乃是生作鬼詩。因吟曰:新拘茅齋野澗東,松楸交影足悲風。人間歲月如流水,何事頻行此路中。齊休亦悲咤曰:足下此詩,蓋是自識。仆生前忝有科名,粗亦為人所知。死未數日,便有一無名小鬼贈一篇,殊為著鈍。然雖細思之,已是落他蕪境。乃詠曰:澗水濺濺流不絕,芳草綿綿野花發。自去自來人不知,黃昏惟有青山月。蕭亦嘆羨之曰:韋四公死已多時,猶不甘此事。仆乃適來人也,遽為游岱之魂,何以堪處?即聞相別而去。又數日,亭午間,呼曰:裴二十一郎來慰,可具食,我自迎去。其日,裴氏昆季果來。至啟夏門外,瘁然神聳,又素聞其事,遂不敢行吊而回。裴即長安縣令,名觀,齊休之妻兄也。其部曲子弟,動即罪責,不堪其懼。及今未已,不知竟如之何。(出《河東記》)