xīn luó dōng nǚ guó lǐn jūn dà shí guó sī ā xiū guó jù zhèn tí guó zāng kē guī zī gān tuó guó
新羅 東女國 廩君 大食國 私阿修國 俱振提國 牂牁 龜 茲乾陀國
xīn luó
新羅
xīn luó guó, dōng nán yǔ rì běn lín, dōng yǔ zhǎng rén guó jiē. zhǎng rén shēn sān zhàng, jù yá gōu zhǎo, bù huǒ shí, zhú qín shòu ér shí zhī, shí yì shí rén. luǒ qí qū, hēi máo fù zhī. qí jìng xiàn yǐ lián shān shù qiān lǐ, zhōng yǒu shān xiá, gù yǐ tiě mén, wèi zhī tiě guān. cháng shǐ gōng nǔ shù qiān shǒu zhī, yóu shì bù guò. chū jì wén
新羅國,東南與日本鄰,東與長人國接。長人身三丈,鋸牙鈎爪,不火食,逐禽獸而食之,時亦食人。裸其軀,黑毛覆之。其境限以連山數千里,中有山峽,固以鐵門,謂之鐵關。常使弓弩數千守之,由是不過。(出《紀聞》)
yòu xīn luó guó yǒu dì yī guì míng chāo běn guì zuò guó zú jīn gē, qí yuǎn zǔ míng páng chí, yǒu dì yī rén, shén yǒu jiā cái. qí xiōng páng chí, yīn fēn jū, qǐ yī shí. guó rén yǒu yǔ qí xì dì yī mǔ, nǎi qiú cán gǔ zhǒng yú dì, dì zhēng ér yǔ zhī, páng chí bù zhī yě. zhì cán shí, zhǐ yī shēng yān, rì zhǎng cùn yú, jū xún dà rú niú, shí shù shù yè bù zú. qí dì zhī zhī, cì cùn yú jū xún dà rú niú shí shù shù yè bù zú qí dì zhī zhī cì shí bā zì yuán kòng quē, jù huáng běn bǔ jiān, shā qí cán. jīng rì, sì fāng bǎi lǐ nèi cán, xī fēi jí qí jiā. guó rén wèi zhī jù cán, yì qí cán zhī wáng yě. sì lín gòng zǎo zhī, bù gōng. gǔ wéi yī jīng zhí yān, qí suì zhǎng chǐ yú. páng chí cháng shǒu zhī. hū wèi niǎo suǒ zhé, xián qù. páng chí zhú zhī, shàng shān wǔ liù lǐ, niǎo rù yī shí xià, rì méi jìng hēi, páng chí yīn zhǐ shí cè. zhì yè bàn yuè míng, jiàn qún xiǎo ér, chì yī gòng xì. yī xiǎo ér yuē: rǔ yào hé wù? yī yuē: yào jiǔ. xiǎo ér chū yī jīn zhuī zi, jī shí, jiǔ jí zūn xī jù. yī yuē: yào shí, yòu jī zhī, bǐng ěr gēng zhì, luó yú shí shàng. liáng jiǔ, yǐn shí ér qù qù yuán zuò jiǔ, jù míng chāo běn gǎi, yǐ jīn zhuī chā yú shí xià. páng chí dà xǐ, qǔ qí zhuī ér hái, suǒ yù suí jī ér bàn, yīn shì fù móu guó lì, cháng yǐ zhū jī shàn qí dì, dì yún: wǒ huò rú xiōng dé jīn zhuī yě. páng chí zhī qí yú, yù zhī bù jí, nǎi rú qí yán. dì cán zhī, zhǐ dé yī jīn rú cháng zhě. gǔ zhǒng zhī, fù yī jīng zhí yān, jiāng shú, yì wèi niǎo suǒ xián. qí dì dà yuè, suí zhī rù shān, zhì niǎo rù chù, yù qún guǐ. nù yuē, shì qiè yú zhuī zhě. nǎi zhí zhī. wèi yuē: ěr yù wèi wǒ zhú táng sān bǎn hū? ěr yù bí zhǎng yī zhàng hū? qí dì qǐng zhú táng sān bǎn, sān rì, jī kùn bù chéng, qiú āi yú guǐ. guǐ nǎi bá qí bí, bí rú xiàng ér guī. guó rén guài ér jù guān zhī, cán huì ér zú. qí hòu zi sūn xì zhuī qiú láng fèn, yīn léi zhèn, zhuī shī suǒ zài. chū yǒu yáng zá zǔ
又新羅國有第一貴(明抄本「貴」作「國」)族金哥,其遠祖名旁竾,有弟一人,甚有家財。其兄旁竾,因分居,乞衣食。國人有與其隙地一畝,乃求蠶谷種於弟,弟蒸而與之,旁竾不知也。至蠶時,止一生焉,日長寸余,居旬大如牛,食數樹葉不足。其弟知之,伺(「寸余居旬大如牛食數樹葉不足其弟知之伺」十八字原空缺,據黃本補)間,殺其蠶。經日,四方百里內蠶,悉飛集其家。國人謂之巨蠶,意其蠶之王也。四鄰共繰之,不供。谷唯一莖植焉,其穗長尺余。旁竾常守之。忽為鳥所折,銜去。旁竾逐之,上山五六里,鳥入一石罅,日沒徑黑,旁竾因止石側。至夜半月明,見群小兒,赤衣共戲。一小兒曰:「汝要何物?」一曰:「要酒。」小兒出一金錐子,擊石,酒及樽悉具。一曰:「要食」,又擊之,餅餌羹炙,羅於石上。良久,飲食而去(「去」原作「久」,據明抄本改),以金錐插於石罅。旁竾大喜,取其錐而還,所欲隨擊而辦,因是富侔國力,常以珠璣贍其弟,弟云:「我或如兄得金錐也。」旁竾知其愚,諭之不及,乃如其言。弟蠶之,止得一金如常者。谷種之,復一莖植焉,將熟,亦為鳥所銜。其弟大悅,隨之入山,至鳥入處,遇群鬼。怒曰,「是竊余錐者。」乃執之。謂曰:「爾欲為我築糖三版乎?爾欲鼻長一丈乎?」其弟請築糖三版,三日,飢困不成,求哀於鬼。鬼乃拔其鼻,鼻如象而歸。國人怪而聚觀之,慚恚而卒。其後子孫戲錐求狼糞,因雷震,錐失所在。(出《酉陽雜俎》)
yòu dēng zhōu jiǎ zhě mǎ xíng yú zhuǎn hǎi, nǐ qǔ kūn shān lù shì tóng lú, shí yù xī fēng, ér chuī dào xīn luó guó. xīn luó guó jūn wén xíng yú zhōng guó ér zhì, jiē yǐ bīn lǐ. nǎi yuē: wú suī yí dí zhī bāng, suì yǒu xí rú zhě, jǔ yú tiān què. dēng dì róng guī, wú bì lù zhī shén hòu. nǎi zhī kǒng zǐ zhī dào, bèi yú huá xià hū. yīn yǔ xíng yú lùn jí jīng jí, xíng yú bì wèi yuē: yōng lòu jiǎ shù, zhǎng yǎng suī zài zhōng huá, dàn wén tǔ dì suǒ yí, bù dú shī shū zhī yì. shú shī shū, míng lǐ yì zhě, qí wéi shì dài fū hū! fēi xiǎo rén zhī shì yě. nǎi cí zhī. xīn luó jūn yà yuē: wú yǐ zhōng guó zhī rén, jǐn wén diǎn jiào. bù wèi shàng yǒu wú zhī zhī sú yú! xíng yú hái zhì xiāng jǐng, zì cán yǐ tān lìn yī shí, yú mèi bù zhī xué dào, wèi yí dí suǒ chī, kuàng zhé yīng hū. chū yún xī yǒu yì
又登州賈者馬行余轉海,擬取崑山路適桐廬,時遇西風,而吹到新羅國。新羅國君聞行余中國而至,接以賓禮。乃曰:「吾雖夷狄之邦,歲有習儒者,舉於天闕。登第榮歸,吾必祿之甚厚。乃知孔子之道,被於華夏乎。」因與行餘論及經籍,行余避位曰:「庸陋賈豎,長養雖在中華,但聞土地所宜,不讀詩書之義。熟詩書,明禮義者,其唯士大夫乎!非小人之事也。」乃辭之。新羅君訝曰:「吾以中國之人,盡聞典教。不謂尚有無知之俗歟!」行余還至鄉井,自慚以貪吝衣食,愚昧不知學道,為夷狄所嗤,況哲英乎。(出《雲溪友議》)
yòu tiān bǎo chū, shǐ zàn shàn dài fū wèi yào shǐ xīn luó, cè lì yòu zhǔ. yào nián lǎo, shēn dàn zhī. yǒu kè céng dào xīn luó, yīn fǎng qí xíng lù. kè yuē: yǒng huī zhōng, xīn luó rì běn jiē tōng hǎo, qiǎn shǐ jiān bào zhī. shǐ rén jì dá xīn luó, jiāng fù rì běn guó, hǎi zhōng yù fēng, bō tāo dà qǐ, shù shí rì bù zhǐ. suí bō piāo liú, bù zhī suǒ jiè, hū fēng zhǐ bō jìng, zhì hǎi àn biān. rì fāng yù mù, shí tóng zhì shù chuán, nǎi wéi zhōu dēng àn, yuē bǎi yǒu yú rén. àn gāo èr sān shí zhàng, wàng jiàn wū yǔ, zhēng wǎng qū zhī. yǒu zhǎng rén chū, zhǎng èr zhàng, shēn jù yī fú, yán yǔ bù tōng. jiàn táng rén zhì, dà xǐ, yú shì zhē yōng lìng rù zhái zhōng, yǐ shí tián mén, ér jiē chū qù. é yǒu zhǒng lèi bǎi yú, xiāng suí ér dào, nǎi jiǎn yuè táng rén fū tǐ féi chōng zhě, dé wǔ shí yú rén, jǐn pēng zhī, xiāng yǔ shí dàn. jiān chū chún jiǔ, tóng wèi yàn lè, yè shēn jiē zuì. zhū rén yīn dé zhì zhū yuàn, hòu yuàn yǒu fù rén sān shí rén, jiē qián hòu fēng piào, wèi suǒ lǔ zhě. zì yán nán zǐ jǐn bèi shí zhī, wéi liú fù rén, shǐ zào yī fú. rǔ děng jīn chéng qí zuì, hé wèi bù qù. wú qǐng dào yān, zhòng yuè. fù rén chū qí liàn lǚ shù bǎi pǐ fù zhī, rán hòu qǔ dāo, jǐn duàn zuì zhě shǒu. nǎi xíng zhì hǎi àn, àn gāo, hūn hēi bù kě xià. jiē yǐ bó xì shēn, zì zhuì ér xià, zhū rén gèng xiāng zhuì xià, zhì shuǐ bīn, jiē dé rù chuán. jí tiān shǔ chuán fā, wén shān tóu jiào shēng, gù lái chù, yǐ yǒu qiān yú yǐ. luò yì xià shān, xū yú zhì àn, jì bù jí chuán, xiāo hǒu zhèn téng. shǐ zhě jí fù rén bìng dé hái. chū jì wén
又天寶初,使贊善大夫魏曜使新羅,策立幼主。曜年老,深憚之。有客曾到新羅,因訪其行路。客曰:永徽中,新羅日本皆通好,遣使兼報之。使人既達新羅,將赴日本國,海中遇風,波濤大起,數十日不止。隨波漂流,不知所屆,忽風止波靜,至海岸邊。日方欲暮,時同志數船,乃維舟登岸,約百有餘人。岸高二三十丈,望見屋宇,爭往趨之。有長人出,長二丈,身具衣服,言語不通。見唐人至,大喜,於是遮擁令入宅中,以石填門,而皆出去。俄有種類百餘,相隨而到,乃簡閱唐人膚體肥充者,得五十餘人,盡烹之,相與食啖。兼出醇酒,同為宴樂,夜深皆醉。諸人因得至諸院,後院有婦人三十人,皆前後風漂,為所虜者。自言男子盡被食之,唯留婦人,使造衣服。汝等今乘其醉,何為不去。吾請道焉,眾悅。婦人出其練縷數百匹負之,然後取刀,盡斷醉者首。乃行至海岸,岸高,昏黑不可下。皆以帛系身,自縋而下,諸人更相縋下,至水濱,皆得入船。及天曙船發,聞山頭叫聲,顧來處,已有千餘矣。絡繹下山,須臾至岸,既不及船,虓吼振騰。使者及婦人並得還。(出《紀聞》)
yòu jìn yǒu hǎi kè wǎng xīn luó, cì zhì yī dǎo shàng, mǎn dì xī shì hēi qī shi zhù. qí chù duō dà mù, kè yǎng kuī shi zhù, nǎi mù zhī huā yǔ xū yě, yīn shí bǎi yú shuāng hái. yòng zhī, féi bù néng shǐ, ǒu qǔ jiǎo chá, suí jiǎo suí xiāo yān. chū yǒu yáng zá zǔ
又近有海客往新羅,次至一島上,滿地悉是黑漆匙箸。其處多大木,客仰窺匙箸,乃木之花與須也,因拾百餘雙還。用之,肥不能使,偶取攪茶,隨攪隨消焉。(出《酉陽雜俎》)
yòu liù jūn shǐ xī mén sī gōng, cháng xián mìng shǐ yú xīn luó. fēng shuǐ bù biàn, lěi yuè piào fàn yú cāng míng, wǎng zhī biān jì. hū nán dǐ yī àn, yì yǒu tián chóu wù jǐng, suì dēng lù sì wàng. é yǒu yī dà rén, shēn zhǎng wǔ liù zhàng, yī jū chà yì, shēng rú zhèn léi, xià gù xī mén, yǒu rú jīng tàn. yú shí yǐ wǔ zhǐ cuō ér tí xíng bǎi yú lǐ, rù yī yán dòng jiān, jiàn qí zhǎng yòu qún jù, dì xiāng hū jí, jìng lái kàn wán. yán yǔ mò néng biàn, jiē yǒu huān xǐ zhī róng, rú huò yì wù. suì jué yī kēng ér zhì zhī, yì lái kān shǒu zhī. xìn sù zhī hòu, suì pān yuán yuè chū qí kēng, jìng xún jiù lù ér cuàn. cái tiào rù chuán, dà rén yǐ zhú ér jí zhī yǐ, biàn yǐ jù shǒu pān qí chuán xián, yú shì huī jiàn, duàn xià sān zhǐ, zhǐ cū yú jīn chuí bó bàng. dà rén shī zhǐ ér tuì, suì jiě lǎn. zhōu zhōng shuǐ jǐn liáng jié, jīng yuè wú shí, yǐ shēn shàng yī fú, niè ér dàn zhī. hòu dé dá běi àn, suì jìn qí sān zhǐ, qī ér cáng yú nèi kù. jì bài zhǔ jūn, níng yǐ jīn yù yí rén, píng shēng bù yǐ yǐn zhuàn shí kè, wèi shěng qí jué liáng zhī nán yě. chū yù táng xián huà
又六軍使西門思恭,常銜命使於新羅。風水不便,累月漂泛於滄溟,罔知邊際。忽南抵一岸,亦有田疇物景,遂登陸四望。俄有一大人,身長五六丈,衣裾差異,聲如震雷,下顧西門,有如驚嘆。於時以五指撮而提行百餘里,入一岩洞間,見其長幼群聚,遞相呼集,競來看玩。言語莫能辨,皆有歡喜之容,如獲異物。遂掘一坑而置之,亦來看守之。信宿之後,遂攀緣躍出其坑,徑尋舊路而竄。才跳入船,大人已逐而及之矣,便以巨手攀其船舷,於是揮劍,斷下三指,指粗於今槌帛棒。大人失指而退,遂解纜。舟中水盡糧竭,經月無食,以身上衣服,齧而啖之。後得達北岸,遂進其三指,漆而藏於內庫。洎拜主軍,寧以金玉遺人,平生不以飲饌食客,為省其絕糧之難也。(出《玉堂閒話》)
dōng nǚ guó
東女國
dōng nǚ guó, xī qiāng bié zhǒng, sú yǐ nǚ wèi wáng. wáng yuán zuò tǔ, jù míng chāo běn gǎi yǔ mào zhōu lín, yǒu bā shí yú chéng. yǐ suǒ jū míng kāng yán zhōu. zhōng yǒu ruò shuǐ, nán liú, yòng niú pí wèi chuán yǐ dù. hù kǒu bīng wàn rén, sàn shān gǔ, hào yuē bīn jiù. yǒu nǚ guān, hào yuē gāo bà, píng yì guó shì. zài wài guān liáo, bìng nán fū wèi zhī, wǔ rì yī tīng zhèng. wáng shì zuǒ yòu nǚ shù bǎi rén. wáng sǐ, guó zhōng duō liǎn wù, zhì shù wàn. gèng yú wáng zú zhōng, qiú lìng nǚ èr rén ér lì zhī, dà zhě wèi dài wáng, xiǎo zhě wèi xiǎo wáng. dài wáng sǐ, zé xiǎo wáng wèi zhī, huò gū sǐ fù jì. wú mù. suǒ jū jiē chóng wū, wáng zhì jiǔ zhòng, guó rén zhì liù céng. qí wáng fú qīng máo qún, píng píng yuán zuò xià, jù míng chāo běn gǎi lǐng shān, qí xiù wěi dì. yǐ wén jǐn wèi xiǎo jì, shì yǐ jīn ěr chuí dāng. zú lǚ sù xuē. zhòng fù rén ér qīng zhàng fū, wén zì tóng yú tiān zhú. yǐ shí yī yuè wèi zhèng, měi shí yuè, lìng wū zhě jī jiǔ yáo, yì shān zhōng, sàn zāo mài yú kōng, dà zhòu hū niǎo. é yǒu niǎo rú zhì, fēi rù wū zhě zhī huái, yīn pōu fù shì zhī, yǒu gǔ, lái suì bì dēng. ruò yǒu shuāng xuě, bì yǒu dà zāi. qí sú míng wèi niǎo bo niǎo bo yuán zuò niǎo shàng, jù xīn táng shū èr èr yī shàng gǎi. rén sǐ zé nà gǔ ròu jīn píng zhōng, hé jīn xiè xiè zì yuán kòng quē, jù míng chāo běn bǔ ér mái zhī. chū shén yì jì
東女國,西羌別種,俗以女為王。(「王」原作「土」,據明抄本改)與茂州鄰,有八十餘城。以所居名康延州。中有弱水,南流,用牛皮為船以渡。戶口兵萬人,散山谷,號曰賓就。有女官,號曰高霸,平議國事。在外官僚,並男夫為之,五日一聽政。王侍左右女數百人。王死,國中多斂物,至數萬。更於王族中,求令女二人而立之,大者為大王,小者為小王。大王死,則小王位之,或姑死婦繼。無墓。所居皆重屋,王至九重,國人至六層。其王服青毛裙,平(「平」原作「下」,據明抄本改)領衫,其袖委地。以文錦為小髻,飾以金耳垂璫。足履素靴。重婦人而輕丈夫,文字同於天竺。以十一月為正,每十月,令巫者齎酒肴,詣山中,散糟麥於空,大咒呼鳥。俄有鳥如雉,飛入巫者之懷,因剖腹視之,有谷,來歲必登。若有霜雪,必有大災。其俗名為鳥卜(「鳥卜」原作「鳥上」,據《新唐書》 二二一上改)。人死則納骨肉金瓶中,和金屑(「屑」字原空缺,據明抄本補)而埋之。(出《神異記》)
lǐn jūn
廩君
lǐ shí, zì xuán xiū, lǐn jūn zhī hòu, xī wǔ luò zhōng lí shān bēng, yǒu shí xué, yī chì rú dān, yī hēi rú qī. yǒu rén chū yú dān xué zhě, míng wù xiāng. xìng bā bā yuán zuò yǐ, jù lù yì jì gǎi shì yǒu chū yú hēi xué zhě, fán sì xìng: mián shì, fán shì, bǎi shì, zhèng shì. wǔ xìng chū ér zhēng yān, yú shì wù xiāng yǐ máo cì xué. néng zhù zhě wèi lǐn jūn, sì xìng mò zhe, ér wù xiāng zhī jiàn xuán. yòu yǐ tǔ wèi chuán, diāo huà zhī, ér fú shuǐ zhōng. yuē: ruò qí chuán fú zhě wèi lǐn jūn. wù xiāng chuán yòu dú fú, yú shì suì chēng lǐn jūn. chéng qí tǔ chuán, jiāng qí tú zú, dāng yí shuǐ ér xià, zhì yú yán yáng. shuǐ shén nǚ zǐ zhǐ lǐn jūn yuē: cǐ yú yán suǒ yǒu, dì yòu guǎng dà, yǔ jūn jù shēng, kě wú xíng. lǐn jūn yuē: yuē yuán zuò jūn, jù míng chāo běn gǎi wǒ dāng wèi jūn, qiú lǐn dì, bù néng zhǐ yě. yán shén yè cóng lǐn jūn sù, dàn zhé qù wèi fēi chóng, zhū shén jiē cóng, qí fēi bì rì. lǐn jūn yù shā zhī, bù kě bié, yòu bù zhī tiān dì dōng xī. rú cǐ zhě shí rì, lǐn jūn jí yǐ qīng lǚ yí yán shén yuē: yīng cǐ jí yí zhī, yǔ rǔ jù shēng bù yí, jiāng qù rǔ. yán shén shòu ér yīng zhī. lǐn jūn zhì dàng shí shàng, wàng yīng yǒu qīng lǚ zhě, guì ér shè zhī. zhōng yán shén, yán shén sǐ, qún shén yǔ jù fēi zhě jiē qù, tiān nǎi kāi lǎng. lǐn jūn fù chéng tǔ chuán, xià xià yuán zuò bù, jù lù yì jì gǎi jí yí chéng. shí àn qū, quán shuǐ yì qū, wàng zhī rú xué zhuàng. lǐn jūn tàn yuē: wǒ xīn cóng xué zhōng chū, jīn yòu rù cǐ, nài hé? àn jí wèi bēng, guǎng sān zhàng yú, ér jiē jiē xiāng chéng. lǐn jūn dēng zhī, àn shàng yǒu píng shí, zhǎng wǔ chǐ, fāng yī zhàng. lǐn jūn xiū qí shàng, tóu cè jì suàn, jiē zhe shí yān. yīn lì chéng qí páng, yǒu ér jū zhī. qí hòu zhǒng lèi suì fán. qín bìng tiān xià, yǐ wèi qián zhōng jùn, báo fù liǎn zhī, suì chū qián sì shí wàn. bā rén yǐ fù wèi cóng, yīn wèi zhī cóng rén yān. chū lù yì jì
李時,字玄休,廩君之後,昔武落鍾離山崩,有石穴,一赤如丹,一黑如漆。有人出于丹穴者,名務相。姓巴(「巴」原作「已」,據《錄異記》改)氏;有出於黑穴者,凡四姓:婂氏,樊氏,柏氏,鄭氏。五姓出而爭焉,於是務相以矛刺穴。能著者為廩君,四姓莫著,而務相之劍懸。又以土為船,雕畫之,而浮水中。曰:「若其船浮者為廩君。」務相船又獨浮,於是遂稱廩君。乘其土船,將其徒卒,當夷水而下,至於鹽陽。水神女子止廩君曰:「此魚鹽所有,地又廣大,與君俱生,可無行。」廩君曰:(「曰」原作「君」,據明抄本改)「我當為君,求廩地,不能止也。」鹽神夜從廩君宿,旦輒去為飛蟲,諸神皆從,其飛蔽日。廩君欲殺之,不可別,又不知天地東西。如此者十日,廩君即以青縷遺鹽神曰:「嬰此即宜之,與汝俱生;不宜,將去汝。」鹽神受而嬰之。廩君至碭石上,望膺有青縷者,跪而射之。中鹽神,鹽神死,群神與俱飛者皆去,天乃開朗。廩君復乘土船,下(「下」原作「不」,據《錄異記》改)及夷城。石岸曲,泉水亦曲,望之如穴狀。廩君嘆曰:「我新從穴中出,今又入此,奈何?」岸即為崩,廣三丈余,而階階相承。廩君登之,岸上有平石,長五尺,方一丈。廩君休其上,投策計算,皆著石焉。因立城其旁,有而居之。其後種類遂繁。秦並天下,以為黔中郡,薄賦斂之,歲出錢四十萬。巴人以賦為賨,因謂之賨人焉。(出《錄異記》)
dà shí guó
大食國
dà shí xī nán èr qiān lǐ yǒu guó, shān gǔ jiān, shù zhī shàng shēng huā rú rén shǒu, dàn bù yǔ, rén jiè wèn, xiào ér yǐ, pín xiào zhé luò. chū yǒu yáng zá zǔ
大食西南二千里有國,山谷間,樹枝上生花如人首,但不語,人借問,笑而已,頻笑輒落。(出《酉陽雜俎》)
sī ā xiū guó
私阿修國
sī ā xiū guó jīn liáo shān sì zhōng, yǒu shí tuó, zhòng sēng yǐn shí jiāng jǐn, xiàng shí tuó zuò lǐ, yú shì yǐn shí xī jù. chū yǒu yáng zá zǔ
私阿修國金遼山寺中,有石鼉,眾僧飲食將盡,向石鼉作禮,於是飲食悉具。(出《酉陽雜俎》)
jù zhèn tí guó
俱振提國
jù zhèn tí guó shàng guǐ shén, chéng běi gé zhēn zhū jiāng èr shí lǐ, yǒu shén. chūn qiū zhī shí, guó wáng suǒ xū shí wù jīn yín qì, shén chú zhōng zì rán ér chū, cí bì yì miè. tiān hòu shǐ rén yàn zhī, bù wàng. chū yǒu yáng zá zǔ
俱振提國尚鬼神,城北隔真珠江二十里,有神。春秋之時,國王所須什物金銀器,神廚中自然而出,祠畢亦滅。天后使人驗之,不妄。(出《酉陽雜俎》)
zāng kē
牂牁
liáo zài zāng kē, qí fù rén qī yuè shēng zǐ, sǐ zé shù guān mái zhī. mù ěr yí, jiù láo xī, yǐ lù jiǎo wèi qì. qí sǐ zé qū ér shāo, ér mái qí gǔ. mù ěr yí rén, hēi rú qī. xiǎo hán zé bèi shā zì chù, dàn chū qí miàn. chū yǒu yáng zá zǔ
獠在牂牁,其婦人七月生子,死則豎棺埋之。木耳夷,舊牢西,以鹿角為器。其死則屈而燒,而埋其骨。木耳夷人,黑如漆。小寒則焙沙自處,但出其面。(出《酉陽雜俎》)
guī zī
龜茲
gǔ guī zī guó zhǔ ā zhǔ ér zhě, yǒu shén yì lì, néng xiáng fú dú shé lóng. shí yǒu rén mǎi shì rén jīn yín bǎo huò, zhì yè zhōng, qián bìng huà wèi tàn. jìng nèi shù bǎi jiā, jiē shī jīn bǎo. wáng yǒu nán xiān chū jiā, chéng ā luó hàn guǒ. wáng wèn zhī, luó hàn yuē: cǐ lóng suǒ wèi, jū běi shān, qí tóu ruò hǔ, jīn zài mǒu chù mián ěr. wáng nǎi yì yī chí jiàn, mò zhì lóng suǒ, jiàn lóng wò, jiāng zhǎn zhī. sī yuē: wú zhǎn mèi lóng, shuí zhī wú yǒu shén lì. suì chì lóng, lóng jīng qǐ, huà wèi shī zi, wáng jí chéng qí shàng. lóng nù, zuò léi shēng, téng kōng, zhì chéng běi èr shí lǐ. wáng wèi lóng yuē: ěr bù jiàng, dāng duàn ěr tóu. lóng jù wáng shén lì, rén yǔ yuē: wù shā wǒ, wǒ dāng yǔ wáng wèi chéng. yù yǒu suǒ xiàng, suí xīn jí zhì. wáng xǔ zhī, hòu suì chéng lóng ér xíng. chū yǒu yáng zá zǔ cōng lǐng yǐ dōng, rén hǎo yín pì, gù guī zī yú tián zhì nǚ shì, yǐ shōu qián. chū shí sān zhōu zhì
古龜茲國主阿主兒者,有神異力,能降伏毒蛇龍。時有人買市人金銀寶貨,至夜中,錢並化為炭。境內數百家,皆失金寶。王有男先出家,成阿羅漢果。王問之,羅漢曰:「此龍所為,居北山,其頭若虎,今在某處眠耳。」王乃易衣持劍,默至龍所,見龍臥,將斬之。思曰:「吾斬寐龍,誰知吾有神力。」遂叱龍,龍驚起,化為獅子,王即乘其上。龍怒,作雷聲,騰空,至城北二十里。王謂龍曰:「爾不降,當斷爾頭。」龍懼王神力,人語曰:「勿殺我,我當與王為乘。欲有所向,隨心即至。」王許之,後遂乘龍而行。(出《酉陽雜俎》)蔥嶺以東,人好淫僻,故龜茲于闐置女市,以收錢。(出《十三州志》)
guī zī, yuán rì dòu yáng mǎ tuó, wèi xì qī rì, guān shèng fù, yǐ zhàn yī nián yáng mǎ jiǎn hào fán xī yě. pó luó zhē, bìng fú gǒu tóu hóu miàn, nán nǚ wú zhòu yè gē wǔ. bā yuè shí wǔ rì, xíng xiàng jí tòu suǒ wèi xì. yān qí, yuán rì èr yuè bā rì pó mó zhē. sān rì yě sì, sì yuè shí wǔ rì yóu lín. wǔ yuè wǔ rì mí lēi xià shēng. qī yuè qī rì sì shēng zǔ. jiǔ yuè jiǔ rì má sā. shí yuè shí rì, wáng wèi yàn fǎ, wáng lǐng jiā chū gōng, shǒu lǐng dài wáng yān, yī rì yī yè, chù fēn wáng shì. shí yuè shí sì rì, měi rì zuò lè, zhì suì qióng. bá hàn nà. shí èr yuè jí yuán rì, wáng jí shǒu lǐng, fēn wèi liǎng péng, gè chū yī rén, zhe jiǎ. zhòng rén zhí wǎ shí bàng gùn, dōng xī hù jī, jiǎ rén xiān sǐ jí zhǐ, yǐ zhàn dāng nián fēng jiǎn. chū yǒu yáng zá zǔ
龜茲,元日斗羊馬駝,為戲七日,觀勝負,以占一年羊馬減耗繁息也。婆邏遮,並服狗頭猴面,男女無晝夜歌舞。八月十五日,行像及透索為戲。焉耆,元日二月八日婆摩遮。三日野祀,四月十五日游林。五月五日彌勒下生。七月七日祀生祖。九月九日麻撒。十月十日,王為厭法,王領家出宮,首領代王焉,一日一夜,處分王事。十月十四日,每日作樂,至歲窮。拔汗那。十二月及元日,王及首領,分為兩朋,各出一人,著甲。眾人執瓦石棒棍,東西互擊,甲人先死即止,以占當年豐儉。(出《酉陽雜俎》)
gān tuó guó
乾陀國
gān tuó guó, xī yǒu wáng shén nán duō móu, hào jiā dāng. tǎo xí zhū guó, suǒ xiàng xī jiàng. zhì wǔ tiān zhú guó, dé shàng xì xiè èr tiáo, zì liú yī, yī yǔ fēi. fēi yīn yī qí xiè yè wáng. xiè dāng fēi rǔ shàng, yǒu yù jīn xiāng shǒu yìn jī, wáng jiàn jīng kǒng, wèi fēi yuē: ěr hū yī cǐ shǒu jī yī fú hé yě? fēi yán xiàng wáng suǒ cì zhī xiè. wáng nù, wèn cáng chén, cáng chén yuē: xiè běn yǒu shì, fēi chén zhī jiù. wáng zhuī shāng zhě wèn zhī. shāng yán tiān zhú guó suō tuó pó hèn wáng, yǒu sù yuàn. měi nián suǒ fù xì xiè, bìng zhòng dié jī zhī, shǒu rǎn yù jīn, zhè yú xiè shàng, qiān wàn zhòng shǒu yìn jí tòu. zhàng fū yī zhī, shǒu yìn dāng bèi fù rén yī zhī, shǒu yìn dāng rǔ. wáng lìng zuǒ yòu pī zhī, jiē rú shāng zhě. wáng yīn kòu jiàn yuē: wú ruò bù yǐ cǐ jiàn cái suō tuó hèn wáng shǒu zú, wú yǐ qǐn shí. nǎi qiǎn shǐ jiù nán tiān zhú, suǒ suō tuó pó hèn wáng shǒu zú. shǐ zhì qí guó, suō tuó pó hèn wáng yǔ qún chén dài bào yuē: wǒ guó suī yǒu wáng míng suō tuó pó hèn, yuán wú wáng yě, dàn yǐ jīn wèi wáng, shè yú diàn shàng. fán tǒng lǐng jiào xí, jiē chén xià ěr. wáng suì qǐ xiàng mǎ bīng, nán tǎo qí guó. guó yǐn qí wáng yú dì kū zhōng, zhù jīn rén, lái yíng jiā wáng. jiā wáng zhī qí wěi, qiě zì shì shén lì, yīn duàn jīn rén shǒu zú. suō tuó pó hèn wáng yú kū zhōng, shǒu zú xī jiē zì luò. chū yǒu yáng zá zǔ
乾陀國,昔有王神男多謀,號伽當。討襲諸國,所向悉降。至五天竺國,得上細緤二條,自留一,一與妃。妃因衣其緤謁王。緤當妃乳上,有鬱金香手印跡,王見驚恐,謂妃曰:「爾忽衣此手跡衣服何也?」妃言向王所賜之緤。王怒,問藏臣,藏臣曰:「緤本有是,非臣之咎。」王追商者問之。商言天竺國娑陀婆恨王,有宿願。每年所賦細緤,並重疊積之,手染鬱金,柘於緤上,千萬重手印即透。丈夫衣之,手印當背;婦人衣之,手印當乳。王令左右披之,皆如商者。王因叩劍曰:「吾若不以此劍裁娑陀恨王手足,無以寢食。」乃遣使就南天竺,索娑陀婆恨王手足。使至其國,娑陀婆恨王與群臣紿報曰:「我國雖有王名娑陀婆恨,元無王也,但以金為王,設於殿上。凡統領教習,皆臣下耳。」王遂起象馬兵,南討其國。國隱其王於地窟中,鑄金人,來迎伽王。伽王知其偽,且自恃神力,因斷金人手足。娑陀婆恨王於窟中,手足悉皆自落。(出《酉陽雜俎》)
gān tuó guó zhě, shī pí wáng cāng kù, wèi huǒ suǒ shāo. qí zhōng jīng mǐ jiāo zhě, yú jīn shàng cún. fú yī lì, yǒng bù huàn nüè. chū yǒu yáng zá zǔ
乾陀國者,屍毗王倉庫,為火所燒。其中粳米焦者,於今尚存。服一粒,永不患瘧。(出《酉陽雜俎》)