sì fāng mán yí　 wú qǐ mín　 dì nǚ zǐ zé　 máo rén　 xuān yuán guó　 bái mín guó　 ōu sī　 kǎi mù guó
四方蠻夷　無啟民　帝女子澤　毛人　軒轅國　白民國　歐絲　輆沐國

ní zá guó　 rán qiū　 lú fú guó　 fú zhé guó　 pín sī　 wú míng guó　 nǚ mán guó　 dōu bō
泥雜國　然丘　盧扶國　浮折國　頻斯　吳明國　女蠻國　都播

gǔ lì　 tū jué　 tǔ bō　 xī běi huāng　 hè mín　 qì dān　 wò jǔ　 jiāo jiǎo
骨利　突厥　吐蕃　西北荒　鶴民　契丹　沃沮　僬僥

sì fāng mán yí
四方蠻夷

dōng fāng zhī rén bí dà, qiào tōng yú mù, jīn lì shǔ yān nán fāng zhī rén kǒu dà, qiào tōng yú ěr xī fāng zhī rén miàn dà, qiào tōng yú bí běi fāng zhī rén, qiào tōng yú yīn, duǎn zhōng yāng zhī rén, qiào tōng yú kǒu. chū yǒu yáng zá zǔ
東方之人鼻大，竅通於目，筋力屬焉；南方之人口大，竅通於耳；西方之人面大，竅通於鼻；北方之人，竅通於陰，短；中央之人，竅通於口。（出《酉陽雜俎》）

wú qǐ mín
無啟民

wú qǐ mín jū xué shí tǔ. qí rén sǐ, mái zhī, qí xīn bù xiǔ, bǎi nián huà wèi rén. lù mín xī bù xiǔ, mái zhī bǎi èr shí nián huà wèi rén. xì mín gān bù xiǔ, bā nián huà wèi rén. chū yǒu yáng zá zǔ. míng chāo běn zuò chū bó wù zhì. wén yì quán tóng bó wù zhì.
無啟民居穴食土。其人死，埋之，其心不朽，百年化為人。錄民膝不朽，埋之百二十年化為人。細民肝不朽，八年化為人。（出《酉陽雜俎》。明抄本作出《博物志》。文亦全同《博物志》。）

dì nǚ zǐ zé
帝女子澤

dì nǚ zǐ zé xìng dù, yǒu cóng bì sàn zhú sì shān, wú suǒ yī tuō. dōng ǒu hú lí, shēng zǐ yuē yāng nán jiāo hóu, yǒu zǐ yuē xī běi tōng jué jiā, suǒ yù wèi cāng. chū yǒu yáng zá zǔ
帝女子澤性妒，有從婢散逐四山，無所依託。東偶狐狸，生子曰殃；南交猴，有子曰溪；北通玃猳，所育為傖。（出《酉陽雜俎》）

máo rén
毛人

bā huāng zhī zhōng, yǒu máo rén yān. zhǎng qī bā chǐ, jiē rú rú yuán zuò yú, jù míng chāo běn gǎi. rén xíng, shēn jí tóu shàng jiē yǒu máo, rú mí hóu. máo zhǎng chǐ yú, duǎn máo shēn. shàng yīn shēng, xià yīn guǎn. jiàn rén zé bǐng gǔ mò fǎn mù, mù yuán zuò zì, jù míng chāo běn gǎi. kāi kǒu tǔ shé, shàng chún fù miàn, xià chún fù xiōng. xī xǔ jì fǎn shí rén, shé bí qiān yǐn gòng xì, bù yǔ jí qù. míng yuē rán gōng, sú yuē rán lì, yī míng rán xiá. xiǎo ér rán kě wèi yě.
八荒之中，有毛人焉。長七八尺，皆如（「如」原作「於」，據明抄本改。）人形，身及頭上皆有毛，如獼猴。毛長尺余，短氂甡。（上音生，下音管。）見人則眪（古陌反）目，（「目」原作「自」，據明抄本改。）開口吐舌，上唇覆面，下唇覆胸。憙（許記反）食人，舌鼻牽引共戲，不與即去。名曰髯公，俗曰髯麗，一名髯狎。小兒髯可畏也。

xuān yuán guó
軒轅國

xuān yuán zhī guó, zài qióng shān zhī jì, qí bù shòu zhě bā bǎi suì. zhū tiān zhī yě, hé luán niǎo wǔ. mín shí fèng luǎn, yǐn gān lù. chū bó wù zhì
軒轅之國，在窮山之際，其不壽者八百歲。諸天之野，和鸞鳥舞。民食鳳卵，飲甘露。（出《博物志》）

bái mín guó
白民國

bái mín zhī guó, yǒu chéng huáng, zhuàng ruò hú, bèi shàng yǒu jiǎo. chéng zhī, shòu sān qiān nián. chū bó wù zhì
白民之國，有乘黃，狀若狐，背上有角。乘之，壽三千年。（出《博物志》）

ōu sī
歐絲

ōu sī zhī yě, nǚ zǐ nǎi guì, jù shù ōu sī. chū bó wù zhì
歐絲之野，女子乃跪，據樹歐絲。（出《博物志》）

kǎi mù guó
輆沐國

yuè dōng yǒu kǎi mù zhī guó, yīn shàn ài fǎn qí zhǎng zi shēng, zé jiě ér shí zhī, wèi zhī yí dì. fù sǐ, zé fù qí mǔ ér qì zhī, yán guǐ qī, bù kě yǔ gòng jū. chǔ zhī nán, yán rén zhī guó, qí qīn qī sǐ, kū qí ròu ér qì zhī, rán hòu mái qí gǔ, nǎi chéng xiào zǐ yě. qín zhī xī yǒu yì qú zhī guó, qí qīn qī sǐ, jù chái ér fén zhī, xūn qí yān shàng, wèi zhī dēng yān xiá, rán hòu chéng wèi xiào. cǐ shàng yǐ wèi zhèng, xià yǐ wèi sú, ér wèi zú wèi fēi yě. jiàn mò zǐ. chū bó wù zhì
越東有輆沐之國，（音善愛反）其長子生，則解而食之，謂之宜弟。父死，則負其母而棄之，言鬼妻，不可與共居。楚之南，炎人之國，其親戚死，刳其肉而棄之，然後埋其骨，乃成孝子也。秦之西有義渠之國，其親戚死，聚柴而焚之，薰其煙上，謂之登煙霞，然後成為孝。此上以為政，下以為俗，而未足為非也。見《墨子》。（出《博物志》）

ní zá guó
泥雜國

chéng wáng jí wèi sān nián, yǒu ní zá míng chāo běn zá zuò lí zhī guó lái cháo. qí rén chēng zì fā qí guó, cháng cóng yún lǐ ér xíng, wén léi zhèn zhī jī zài xià. huò rù qián xué, yòu wén bō lán zhī shēng zài shàng. huò fàn jù shuǐ, shì rì yuè, yǐ zhī fāng miàn suǒ xiàng. jì hán shǔ, yǐ zhī nián yuè. kǎo yǐ zhōng guó zhēng shuò, zé xù lì xiāng fú. wáng jiē yǐ wài bīn zhī lǐ yě. chū shí yí lù
成王即位三年，有泥雜（明抄本「雜」作「離」）之國來朝。其人稱自發其國，常從雲里而行，聞雷震之擊在下。或入潛穴，又聞波瀾之聲在上。或泛巨水，視日月，以知方面所向。計寒暑，以知年月。考以中國正朔，則序歷相符。王接以外賓之禮也。（出《拾遺錄》）

rán qiū
然丘

chéng wáng liù nián, rán qiū zhī guó, xiàn bǐ chì niǎo, cí xióng gè yī, yǐ yù wèi fán. qí guó shǐ zhě, jiē quán tóu zhā bí, yī yún xiá zhī bù, rú jīn xiá bù yě. jīng lì bǎi yú guó, fāng zhì jīng shī. yuè tiě wù, fàn fèi hǎi, yǒu shé zhōu fēng cén. tiě wù qiào lì, chē lún gè jīn gāng wèi wǎng, bǐ zhì jīng shī, jiē é shuō míng chāo běn shuō zuò ruì jǐ jǐn. fèi hǎi jiē yǒng qǐ, rú jiǎn yú yě yú biē pí gǔ, jiān qiáng rú shí, kě yǐ wèi kǎi. fàn fèi hǎi zhī shí, yǐ tóng báo zhōu dǐ, lóng shé jiāo bù dé jìn yě. jīng shé zhōu dù, zé bào pí wèi wū, yú wū nèi tuī chē. jīng fēng cén, rán hú sū zhī mù mò, yǐ cǐ mù yān néng shā bǎi chóng. jīng tú wǔ shí yú nián, nǎi zhì luò yì. chéng wáng fēng tài shān, chán shè shǒu. shǐ fā qí guó zhī shí, rén bìng tóng zhì, nǎi zhì jīng shī, bìn fà jiē bái. jí hái zhì rán qiū, róng mào hái fù zhuàng. bǐ yì niǎo duō lì, zhuàng shì hú, xián xián yuán zuò chōng, jù míng chāo běn gǎi. nán hǎi zhī dān dān yuán zuò zhōu, jù míng chāo běn gǎi. ní, cháo kūn cén zhī xuán mù, ér zhì qí zhōng, yù shèng zé lái xiáng jí, yǐ biǎo zhōu gōng fǔ shèng zhī shén lì yě. chū wáng zǐ nián shí yí jì
成王六年，然丘之國，獻比翅鳥，雌雄各一，以玉為樊。其國使者，皆拳頭奓鼻，衣雲霞之布，如今霞布也。經歷百餘國，方至京師。越鐵屼，泛沸海，有蛇州蜂岑。鐵屼峭厲，車輪各金剛為輞，比至京師，皆訛說（明抄本「說」作「銳」）幾盡。沸海皆湧起，如剪魚也魚鱉皮骨，堅強如石，可以為鎧。泛沸海之時，以銅薄舟底，龍蛇蛟不得近也。經蛇州度，則豹皮為屋，於屋內推車。經蜂岑，燃胡蘇之木末，以此木煙能殺百蟲。經途五十餘年，乃至洛邑。成王封太山，禪社首。使發其國之時，人並童稚，乃至京師，鬢髮皆白。及還至然丘，容貌還復壯。比翼鳥多力，狀似鵠，銜（「銜」原作「沖」，據明抄本改。）南海之丹（「丹」原作「舟」，據明抄本改。）泥，巢昆岑之玄木，而至其中，遇聖則來翔集，以表周公輔聖之神力也。（出《王子年拾遺記》）

lú fú guó
盧扶國

lú fú guó, yàn zhāo wáng shí lái cháo. dù yù hé wàn lǐ, fāng zhì qí guó. guó wú è guó wú è sān zì yuán zuò rén bìng, jù míng chāo běn gǎi. qín shòu, shuǐ bù yáng bō, fēng bù zhé zhī. rén jiē shòu sān bǎi suì, jié cǎo wèi yī, shì wèi zhī huì fú. zhì sǐ bù lǎo, xián hé xiào ràng. shòu dēng bǎi suì yǐ shàng, bài jìng rú zhì qīn zhī lǐ. zàng yú yě wài, yǐ xiāng mù líng cǎo, yì yǎn yú shī. lǘ lǐ diào sòng, hào qì zhī shēng, dòng yú lín gǔ. xī yuán wèi zhī zhǐ liú, chūn mù wèi zhī gǎi sè. jū sàng, shuǐ jiāng bù rù kǒu, zhì sǐ zhě gǔ wèi āi chén, rán hòu nǎi shí. xī dà yǔ suí shān dǎo chuān, nǎi biǎo biǎo zì yuán kòng quē, jù míng chāo běn bǔ. qí dì wèi wú lǎo chún xiào zhī guó. chū wáng zǐ nián shí yí jì
盧扶國，燕昭王時來朝。渡玉河萬里，方至其國。國無惡（「國無惡」三字原作「人並」，據明抄本改。）禽獸，水不揚波，風不折枝。人皆壽三百歲，結草為衣，是謂之卉服。至死不老，咸和孝讓。壽登百歲已上，拜敬如至親之禮。葬於野外，以香木靈草，翳掩於屍。閭里吊送，號泣之聲，動於林谷。溪原為之止流，春木為之改色。居喪，水漿不入口，至死者骨為埃塵，然後乃食。昔大禹隨山導川，乃表（「表」字原空缺，據明抄本補。）其地為無老純孝之國。（出《王子年拾遺記》）

fú zhé guó
浮折國

yuán fēng yuán nián, fú zhé suì gòng lán jīn zhī ní. cǐ jīn tāng yuān, shèng xià zhī shí, shuǐ cháng fèi yǒng, yǒu ruò tāng huǒ, fēi niǎo bù néng guò. guó rén xíng zhě, cháng jiàn shuǐ biān yǒu rén, yě cǐ jīn wèi qì. hùn ruò ní, rú zǐ mó zhī sè, bǎi zhù, qí sè biàn bái, yǒu guāng rú yín, míng yuē yín zhú. cháng yǐ wèi ní, fēng zhū hán xiá jí zhū gōng mén, guǐ mèi bù gǎn gàn. dāng hàn shì, shàng jiāng chū zhēng, jí shǐ jué guó, duō yǐ ní wèi yìn fēng. wèi qīng zhāng qiān sū wǔ fù jiè zǐ zhī shǐ, jiē shòu jīn ní zhī xǐ fēng yě. dì bēng hòu nǎi jué. chū yù zǐ nián shí yí jì
元封元年，浮折歲貢蘭金之泥。此金湯淵，盛夏之時，水常沸涌，有若湯火，飛鳥不能過。國人行者，常見水邊有人，冶此金為器。混若泥，如紫磨之色，百鑄，其色變白，有光如銀，名曰銀燭。常以為泥，封諸函匣及諸宮門，鬼魅不敢幹。當漢世，上將出征，及使絕國，多以泥為印封。衛青、張騫、蘇武、傅介子之使，皆受金泥之璽封也。帝崩後乃絕。（出《玉子年拾遺記》）

pín sī
頻斯

wèi dì wèi chén liú wáng zhī suì, yǒu pín sī guó rén lái cháo, yǐ wǔ sè yù wèi yī, rú jīn zhī kǎi. bù shí zhōng guó zī wèi, zì yǒu jīn hú, zhōng yǒu shén jiāng, níng rú zhī, cháng yī dī zé shòu qiān nián. qí guó yǒu dà fēng mù wèi lín, gāo liù qī shí lǐ, shàn suàn zhě yǐ lǐ jì zhī, léi diàn cháng chū shù zhī bàn. qí zhī jiāo yīn shàng bì, bù jiàn rì yuè zhī guāng. qí xià píng jìng sǎo sǎ, yǔ wù bù néng rù yān. shù dōng yǒu dà shí shì, kě róng wàn rén zuò. bì shàng kè yǒu sān huáng zhī xiàng, tiān huáng shí èr tóu, dì huáng shí yī tóu, rén huáng jiǔ tóu, jiē lóng shēn. yì yǒu gāo zhú zhī chù. jī shí wèi chuáng, chuáng shàng yǒu xī hén èr sān cùn, chuáng qián yǒu zhú jiǎn zhǎng èr cùn, rú dà zhuàn zhī wén, jiē yán kāi pì yǐ lái shì, rén mò néng shí. yán shì fú xī huà guà zhī shí yǒu cǐ shū, huò yán cāng xié zào shū zhī chù. páng yǒu dān shí jǐng, fēi rén gōng suǒ záo, xià jí lòu quán, shuǐ cháng fèi yǒng. zhū xiān yù yǐn zhī shí, yǐ zhǎng gěng yǐn jí. pín sī guó mín jiē duō lì fā, fā yuán zuò quán tóu, jù míng chāo běn gǎi. bù shí wǔ gǔ, yuè zhōng wú yǐng, shí guì jiāng. qí rén fā, yǐn zhī zé zhǎng, zhì zé zì suō rú luó. xù cǐ rén fā yǐ wèi shéng, yǐ jí dān jǐng, fāng dōng dé shēng hé zhī shuǐ. shuǐ zhōng yǒu bái wā, liǎng chì, cháng qù lái jǐng shàng, zhēng zhě shí zhī. zhì zhōu wáng zǐ jìn lín jǐng ér kuī, yǒu qīng què tǔ biāo, yǐ shòu zi jìn, qǔ ér yǐn zhī, nǎi yǒu yún qǐ xuě fēi. zi jìn yǐ yī xiù huī xuě, zé yún jì xuě zhǐ. bái wā huà wèi bái yàn, rù yún yáo yáo suì miè. cǐ zé pín sī rén suǒ jì, gài qí rén nián bù kě cè yě. shǐ tú qí shān chuān dì shì guī yì zhī shǔ, yǐ shì zhāng huá. huá yún: cǐ shén yì zhī guó, nán kě yàn xìn. shǐ chē mǎ zhēn fú, sòng zhī chū guān. chū shí yí lù
魏帝為陳留王之歲，有頻斯國人來朝，以五色玉為衣，如今之鎧。不食中國滋味，自有金壺，中有神漿，凝如脂，嘗一滴則壽千年。其國有大風木為林，高六七十里，善算者以里計之，雷電常出樹之半。其枝交陰上蔽，不見日月之光。其下平淨掃灑，雨霧不能入焉。樹東有大石室，可容萬人坐。壁上刻有三皇之像，天皇十二頭，地皇十一頭，人皇九頭，皆龍身。亦有膏燭之處。緝石為床，床上有膝痕二三寸，床前有竹簡長二寸，如大篆之文，皆言開闢已來事，人莫能識。言是伏羲畫卦之時有此書，或言蒼頡造書之處。旁有丹石井，非人工所鑿，下及漏泉，水常沸涌。諸仙欲飲之時，以長綆引汲。頻斯國民皆多力 發，（「 發」原作「拳頭」，據明抄本改。）不食五穀，月中無影，食桂漿。其人發，引之則長，置則自縮如螺。續此人發以為繩，以及丹井，方冬得升合之水。水中有白蛙，兩翅，常去來井上，征者食之。至周王子晉臨井而窺，有青雀吐杓，以授子晉，取而飲之，乃有雲起雪飛。子晉以衣袖撝雪，則雲霽雪止。白蛙化為白雁，入雲搖搖遂滅。此則頻斯人所記，蓋其人年不可測也。使圖其山川地勢瑰異之屬，以示張華。華云：「此神異之國，難可驗信。」使車馬珍服，送之出關。（出《拾遺錄》）

wú míng guó
吳明國

zhēn yuán bā nián, wú míng guó gòng cháng rán dǐng luán fēng mán. yún, qí guó qù dōng hǎi shù wàn lǐ, jīng yī lóu wò jǔ děng guó. qí tǔ yí wǔ gǔ, duō zhēn yù, lǐ lè rén yì, wú piāo jié, rén shòu èr bǎi suì. sú shàng shén xiān shù, yī suì zhī nèi, chéng yún jià hè zhě, wǎng wǎng yǒu zhī. cháng wàng huáng qì rú chē gài, zhī zhōng guó tǔ dé wáng, suì yuàn gòng fèng. cháng rán dǐng, liàng róng sān dòu, guāng jié shì yù, qí sè zǐ, měi xiū yǐn zhuàn, bù chì huǒ ér é qǐng zì shú, xiāng jié yì yú cháng děng. jiǔ ér shí zhī, lìng rén fǎn lǎo wèi shǎo, bǎi jí bù shēng yě. luán fēng mì, yún qí fēng zhī shēng, yǒu rú luán fèng, ér shēn bèi wǔ cǎi. dà zhě kě zhòng shí yú jīn, wèi kē yú shēn yán jùn lǐng jiān, dà zhě zhàn dì èr sān mǔ. guó rén cǎi qí mì, bù yú sān èr hé, rú guò dù, jí yǒu fēng léi zhī yì. ruò shì rén shēng chuāng, yǐ shí shàng chāng pú gēn fù zhī, jí yù. qí sè bì, zhù zhī yú bái yù wǎn, biǎo lǐ yíng chè, rú bì liú lí. jiǔ shí lìng rén zhǎng shòu, yán rú tóng zǐ, fā bái zhě yīng shí ér hēi. dǎi jí chén kē miǎo bǒ, wú bù liáo yān. chū dù yáng zá biān
貞元八年，吳明國貢常燃鼎鸞蜂蠻。雲，其國去東海數萬里，經揖婁沃沮等國。其土宜五穀，多珍玉，禮樂仁義，無剽劫，人壽二百歲。俗尚神仙術，一歲之內，乘雲駕鶴者，往往有之。常望黃氣如車蓋，知中國土德王，遂願貢奉。常燃鼎，量容三斗，光潔似玉，其色紫，每修飲饌，不熾火而俄頃自熟，香潔異於常等。久而食之，令人返老為少，百疾不生也。鸞蜂蜜，雲其蜂之聲，有如鸞鳳，而身被五彩。大者可重十餘斤，為窠於深岩峻岭間，大者占地二三畝。國人采其蜜，不逾三二合，如過度，即有風雷之異。若螫人生瘡，以石上菖蒲根傅之，即愈。其色碧，貯之於白玉碗，表里瑩徹，如碧琉璃。久食令人長壽，顏如童子，發白者應時而黑。逮及沉疴眇跛，無不療焉。（出《杜陽雜編》）

nǚ mán guó
女蠻國

dà zhōng chū, nǚ mán guó gòng shuāng lóng xī, yǒu èr lóng, lín liè zhǎo jiǎo xī bèi. míng xiá jǐn, yún míng chāo běn yún zuò yún liàn shuǐ xiāng má yǐ wèi sè, guāng hún yìng yào, fēn fù zhe rén, wǔ sè xiàng jiān, ér měi yú zhōng huá jǐn. qí guó rén wēi jì jīn guān, yīng yīng yuán zuò tóu, jù míng chāo běn gǎi. luò bèi tǐ, gù wèi zhī pú sà mán. dāng shí chàng yōu, suì zhì pú sà mán qū, wén shì yì wǎng wǎng shēng qí cí. gèng nǚ wáng guó gòng lóng yóu líng yú yóu jǐn, wén cǎi duō yì, rù shuǐ bù rú, yún yǒu lóng yóu yú yóu yě. yōu zhě gèng zuò nǚ wáng guó qū, yīn diào wǎn chàng, chuán yú lè bù yǐ. chū dù yáng zá biān
大中初，女蠻國貢雙龍犀，有二龍，鱗鬣爪角悉備。明霞錦，雲（明抄本「雲」作「雲」）煉水香麻以為色，光渾映耀，芬馥著人，五色相間，而美於中華錦。其國人危髻金冠，纓（「纓」原作「頭」，據明抄本改。）絡被體，故謂之菩薩蠻。當時倡優，遂制《菩薩蠻》曲，文士亦往往聲其詞。更女王國貢龍油綾魚油錦，文采多異，入水不濡，雲有龍油魚油也。優者更作《女王國》曲，音調宛暢，傳於樂部矣。（出《杜陽雜編》）

dōu bō
都播

dōu bō guó, tiě lēi zhī bié zhǒng yě, fēn wèi sān bù, zì xiāng tǒng shè. qí sú jié cǎo wèi lú, wú niú yáng, bù zhī gēng jià. duō bǎi hé, qǔ yǐ wèi liáng. yī diāo lù zhī pí, pín zhě yì jī niǎo yǔ wèi fú. guó wú xíng fá, tōu dào zhě bèi zhēng qí zāng. chū shén yì lù
都播國，鐵勒之別種也，分為三部，自相統攝。其俗結草為廬，無牛羊，不知耕稼。多百合，取以為糧。衣貂鹿之皮，貧者亦緝鳥羽為服。國無刑罰，偷盜者倍征其贓。（出《神異錄》）

gǔ lì
骨利

gǔ lì guó jū huí hé běi fāng, hàn hǎi zhī běi. shèng bīng sì qiān. dì chū míng mǎ. zhòu zhǎng yè duǎn, tiān sè zhèng xūn, zhǔ yī yáng jiǎ cái shú, dōng fāng yǐ shǔ, gài jìn rì rù zhī suǒ yě. chū shén yì lù
骨利國居回紇北方，瀚海之北。勝兵四千。地出名馬。晝長夜短，天色正曛，煮一羊胛才熟，東方已曙，蓋近日入之所也。（出《神異錄》）

tū jué
突厥

tū jué shì xiān shén, wú cí miào, kè zhān wèi xíng, shèng yú máo dài, xíng dòng zhī chù, yǐ zhī sū tú, huò xì zhī gān shàng, sì shí sì zhī. jiān kūn bù luò, fēi láng zhǒng. qí xiān suǒ shēng zhī kū, zài qū màn shān běi, zì wèi shàng dài yǒu shén, yǔ zì niú jiāo yú cǐ kū. qí rén fā huáng mù lǜ, chì zī rán. qí zī rán jù hēi zhě, hàn jiāng lǐ líng jí bīng zhòng zhī hòu yě. xī tú, sú rǎn chǐ lìng hēi. chū yǒu yáng zá zǔ
突厥事祆神，無祠廟，刻氈為形，盛於毛袋，行動之處，以脂蘇塗，或系之竿上，四時祀之。堅昆部落，非狼種。其先所生之窟，在曲漫山北，自謂上代有神，與牸牛交於此窟。其人發黃目綠，赤髭髯。其髭髯俱黑者，漢將李陵及兵眾之後也。西屠，俗染齒令黑。（出《酉陽雜俎》）

yòu tū jué zhī xiān yuē shè mó. shè lì hǎi yǒu yǒu yuán zuò shén, jù míng chāo běn gǎi. shén, zài ā shǐ dé mì xī. shè mó yǒu shén yì, hǎi shén nǚ měi rì mù, yǐ bái lù yíng shè mó rù hǎi, zhì míng sòng chū, jīng shù shí nián. hòu bù luò jiāng dà liè, zhì yè zhōng, hǎi shén wèi shè mó yuē: míng rì liè shí, ěr shàng dài suǒ shēng zhī kū, dāng yǒu jīn jiǎo bái lù chū. ěr ruò shè zhòng cǐ lù, bì xíng yǔ wú lái wǎng huò shè bù zhōng, jí yuán jué yǐ. zhì míng rù wéi, guǒ suǒ shēng kū zhōng, yǒu bái lù jīn jiǎo qǐ. shè mó qiǎn qí zuǒ yòu gù qí wéi, jiāng tiào chū wéi, suì shā zhī. shè mó nù, suì shǒu zhǎn ā ér shǒu lǐng, réng shì zhī yuē: zì cǐ zhī hòu, xū yǐ yǐ zì yuán quē, jù míng chāo běn bǔ. rén jì tiān. míng chāo běn tiān zuò dào. cháng qǔ ā ér. míng chāo běn cháng qǔ ā ér sì zì zuò rú ā ér lì. jí qǔ bù lào zǐ sūn zhǎn zhī yǐ jì yě. zhì jīn tū jué yǐ rén jì dào, dào zì yuán quē, jù míng chāo běn bǔ. bù luò yòng zhī. shè mó jì zhǎn ā ér, zhì mù hái. hǎi shén nǚ zhí shè mó yuē: ěr shǒu zhǎn rén, xuè qì xīng huì, yīn yuán jué yǐ! chū yǒu yáng zá zǔ
又突厥之先曰射摩。舍利海有（「有」原作「神」，據明抄本改。）神，在阿史得蜜西。射摩有神異，海神女每日暮，以白鹿迎射摩入海，至明送出，經數十年。後部落將大獵，至夜中，海神謂射摩曰：「明日獵時，爾上代所生之窟，當有金角白鹿出。爾若射中此鹿，畢形與吾來往；或射不中，即緣絕矣。」至明入圍，果所生窟中，有白鹿金角起。射摩遣其左右固其圍，將跳出圍，遂殺之。射摩怒，遂手斬阿唲首領，仍誓之曰：「自此之後，須以（「以」字原缺，據明抄本補。）人祭天。（明抄本「天」作「纛」。）常取阿唲。」（明抄本「常取阿唲」四字作「如阿唲例。」）即取部落子孫斬之以祭也。至今突厥以人祭纛，（「纛」字原缺，據明抄本補。）部落用之。射摩既斬阿唲，至暮還。海神女執射摩曰：「爾手斬人，血氣腥穢，因緣絕矣！」（出《酉陽雜俎》）

tǔ bō
吐蕃

táng zhēn yuán zhōng, wáng shī dà pò tǔ bō yú qīng hǎi. lín zhèn, shā tǔ bō dà bīng mǎ shǐ qǐ cáng zhē, zhē jí zhū zhě. míng chāo běn jí zuò nǎi, zhě zuò qiú. huò yún, shì shàng jié zàn nán nǚ. tǔ bō nǎi shōu shī guī yíng. yíng zì yuán kòng quē, jù míng chāo běn bǔ. yǒu bǎi yú rén, xíng kū suí shī, wēi yí jué yì. shǐ yī rén lì shī páng dài yǔ, shǐ yī rén wèn, chuāng tòng hū? dài yǔ zhě yuē: tòng. jí gāo yào tú zhī. yòu wèn yuē: shí hū? dài zhě yuē: shí. jí wèi jù shí. yòu wèn yuē: yī hū? dài zhě yuē: yī. jí mìng qiú yī zhī. yòu wèn: guī hū? dài zhě yuē: guī. jí jù yú mǎ, zài shī ér qù. yì yǔ zhě chuán yě. ruò cǐ yì lǐ, bì qí guó zhī guì chén yě. chū xián tōng lù. míng chāo běn zuò chū xián tōng diān wéi lù.
唐貞元中，王師大破吐蕃於青海。臨陣，殺吐蕃大兵馬使乞藏遮，遮及諸者。（明抄本「及」作「乃」，「者」作「酋」。）或雲，是尚結贊男女。吐蕃乃收屍歸營。（「營」字原空缺，據明抄本補。）有百餘人，行哭隨屍，威儀絕異。使一人立屍旁代語，使一人問，「瘡痛乎？」代語者曰：「痛。」即膏藥塗之。又問曰：「食乎？」代者曰：「食。」即為具食。又問曰：「衣乎？」代者曰：「衣。」即命裘衣之。又問：「歸乎？」代者曰：「歸。」即具輿馬，載屍而去。譯語者傳也。若此異禮，必其國之貴臣也。（出《咸通錄》。明抄本作出《咸通甸圍錄》。）

xī běi huāng
西北荒

xī běi huāng zhōng, yǒu yù kuì zhī jiǔ, jiǔ quán zhù yān. guǎng yī zhàng, shēn sān zhàng, jiǔ měi rú ròu, qīng chéng rú jìng. yǒu yù zūn yù biān, qǔ yī zūn, fù shēng yān, yǔ tiān tóng xiū, wú gàn shí. shí biān yǒu pú yān, wèi rú zhāng pú. yǐn cǐ jiǔ, rén bù shēng sǐ. cǐ jǐng jiān rén, yǔ tiān tóng shēng, suī nán nǚ bù fū fù, gù yán bù shēng sǐ. chū shén yì jì
西北荒中，有玉饋之酒，酒泉注焉。廣一丈，深三丈，酒美如肉，清澄如鏡。有玉樽玉籩，取一樽，復生焉，與天同休，無干時。石邊有脯焉，味如獐脯。飲此酒，人不生死。此井間人，與天同生，雖男女不夫婦，故言不生死。（出《神異記》）

hè mín
鶴民

xī běi hǎi xū hài zhī dì, dì zì yuán quē, jù chén xiào běn bǔ. yǒu hè mín guó. rén zhǎng sān cùn, rì xíng qiān lǐ, ér bù jí rú fēi, měi wèi hǎi hè suǒ tūn. qí rén yì yǒu jūn zǐ xiǎo rén. rú jūn zǐ, xìng néng jī qiǎo, měi wèi hè huàn. cháng kè mù mù yuán zuò tǔ, jù míng chāo běn gǎi. wèi jǐ zhuàng, huò shù bǎi, jù yú huāng yě shuǐ jì, yǐ wèi xiǎo rén, tūn zhī ér yǒu huàn. fán bǎi qiān dù, hòu jiàn zhēn zhě guò qù, yì bù néng shí. rén duō zài shān jiàn xī àn zhī páng, chuān xué wèi guó, huò sān shí bù wǔ shí bù wèi yī guó, rú cǐ bù chì qiān wàn. chūn xià zé shí lù cǎo shí, qiū dōng shí cǎo gēn, zhí shǔ zé luǒ xíng, yù hán zé biān xì cǎo wèi yī. yì jiě fú qì. chū qióng shén mì yuàn
西北海戌亥之地，（「地」字原缺，據陳校本補。）有鶴民國。人長三寸，日行千里，而步疾如飛，每為海鶴所吞。其人亦有君子小人。如君子，性能機巧，每為鶴患。常刻木（「木」原作「吐」，據明抄本改。）為己狀，或數百，聚於荒野水際，以為小人，吞之而有患。凡百千度，後見真者過去，亦不能食。人多在山澗溪岸之旁，穿穴為國，或三十步五十步為一國，如此不啻千萬。春夏則食路草實，秋冬食草根，值暑則裸形，遇寒則編細草為衣。亦解服氣。（出《窮神秘苑》）

yòu yī shuō, sì hǎi zhī wài, yǒu hú guó yān. nán nǚ jiē zhǎng qī cùn, wèi rén zì rán yǒu lǐ, hǎo jīng yù guì bài. qí rén jiē shòu sān bǎi suì, xíng qiān lǐ, bǎi wù bù gǎn fàn zhī. suī wèi hǎi hè, chén zhāng yǔ qí huán gōng yán, hú yù tūn zhī, yì shòu sān bǎi suì. cǐ rén hú zhōng bù sǐ, ér hú yì yī jǔ qiān lǐ. chén zhāng yǔ qí huán gōng suǒ yán xiǎo rén yě. chū shén yì lù
又一說，四海之外，有鵠國焉。男女皆長七寸，為人自然有禮，好經諭跪拜。其人皆壽三百歲，行千里，百物不敢犯之。雖畏海鶴，陳章與齊桓公言，鵠遇吞之，亦壽三百歲。此人鵠中不死，而鵠亦一舉千里。陳章與齊桓公所言小人也。（出《神異錄》）

qì dān
契丹

lú wén jìn, yōu zhōu rén yě, zhì nán, fēng fàn yáng wáng. cháng yún, xiàn qì dān zhōng, lǚ yòu jué sāi shè liè, yǐ gěi jūn shí. zhèng zhòu fāng liè, hū tiān sè huì hēi, zhòng xīng càn rán. zhòng jiē jù, bǔ dé fān rén wèn zhī. zhì suǒ wèi qiè què rì yě, cǐ dì yǐ wèi cháng, xún dāng fù yǐ. qǐng zhī nǎi míng, rì yóu wǔ yě. yòu yún, cháng yú wú dìng hé, jiàn rén xiōng xiōng yuán zuò nǎo, jù míng chāo běn gǎi gǔ yī tiáo, dà rú zhù, zhǎng kě qī chǐ yún. chū jī shén lù
盧文進，幽州人也，至南，封范陽王。嘗雲，陷契丹中，屢又絕塞射獵，以給軍食。正晝方獵，忽天色晦黑，眾星粲然。眾皆懼，捕得蕃人問之。至所謂笡卻日也，此地以為常，尋當復矣。頃之乃明，日猶午也。又雲，常於無定河，見人胸（「胸」原作「腦」，據明抄本改）骨一條，大如柱，長可七尺雲。（出《稽神錄》）

wò jǔ
沃沮

wú qiū jiǎn qiǎn wáng qīng zhuī gāo lì wáng guān, míng chāo běn wú guān zì, àn bó wù zhì guān zuò gōng jǐn wò jǔ dōng dōng jiè. wèn qí qí lǎo, hǎi dōng yǒu rén bù. qí lǎo yán. guó rén cháng chéng chuán bǔ yú, zāo fēng, jiàn chuī shù shí rì, dōng dé yī dǎo. shàng yǒu rén, yán yǔ bù xiāng xiǎo. qí sú cháng yǐ qī yuè, qǔ tóng nǚ chén hǎi. yòu yán yǒu yī guó, yì zài hǎi zhōng, chún nǚ wú nán.
毋丘儉遣王傾追高麗王官，（明抄本無「官」字，按《博物志》「官」作「宮」）盡沃沮東東界。問其耆老，海東有人不。耆老言。國人嘗乘船捕魚，遭風，見吹數十日，東得一島。上有人，言語不相曉。其俗嘗以七月，取童女沉海。又言有一國，亦在海中，純女無男。

yòu shuō, dé yī bù yī, cóng hǎi zhōng fú chū, qí shēn rú zhōng rén yī, qí liǎng xiù zhǎng èr zhàng. zhàng yuán zuò chǐ, jù míng chāo běn gǎi. yòu dé yī pò chuán, suí làng chū, zài hǎi àn biān. yǒu yī rén, xiàng zhōng fù yǒu miàn, shēng de dé yuán zuò de, jù míng chāo běn gǎi. zhī, yǔ yǔ bù xiāng tōng, bù shí ér sǐ. qí dì jiē zài wò jǔ dōng dà hǎi zhōng. chū bó wù zhì
又說，得一布衣，從海中浮出，其身如中人衣，其兩袖長二丈。（「丈」原作「尺」，據明抄本改。）又得一破船，隨浪出，在海岸邊。有一人，項中復有面，生得（「得」原作「的」，據明抄本改。）之，與語不相通，不食而死。其地皆在沃沮東大海中。（出《博物志》）

jiāo jiǎo
僬僥

lǐ zhāng wǔ yǒu rén là sān cùn yú, tóu bì lē chéng jiù, méi mù fēn míng, yán shì jiāo jiǎo guó rén. chū yǒu yáng zá zǔ
李章武有人臘三寸余，頭髀肋成就，眉目分明，言是僬僥國人。（出《酉陽雜俎》）