mù fū zǐ mù mù wǔ zhà bái yín shù hé lí shù yù shù yù zhāng lì zhī mù jiǔ shù suō luó mián shù
木 夫子墓木 五柞 白銀樹 合離樹 玉樹 豫樟 荔枝木 酒樹 娑羅綿樹
cì tóng huáng qī shù mù lán shù yē zi shù pú tí shù pó luó shù dú dòu shù bō sī zào jiá shù
刺桐 黃漆樹 木蘭樹 椰子樹 菩提樹 婆羅樹 獨梪樹 波斯皂莢樹
mù lóng shù bèi duō shù méi shù pán bì sè bō shù qí tūn shù tōng tuō mù shān guì wǔ liè sōng
木龍樹 貝多樹 沒樹 槃碧穡波樹 齊暾樹 通脫木 山桂 五鬣松
sān liè sōng yú jiǎ sōng hé zhǎng bǎi huáng yáng mù qīng yáng mù jù nà wèi shān chá xià zhōu huái
三鬣松 魚甲松 合掌柏 黃楊木 青楊木 俱那衛 山茶 夏州槐
chì bái chēng kǎi mù chǔ
赤白檉 楷木 楮
wén lǐ mù zōng miào wén mù wén mù jiǎn gǔ wén zhù sān zì xīn tiān zūn xīn tài píng mù tiān wáng huái sè líng mù
文理木 宗廟文木 文木簡 古文柱 三字薪 天尊薪 太平木 天王槐 色陵木
mǎ wén mù
馬文木
mù
木
fū zǐ mù mù
夫子墓木
lǔ qū fù kǒng zǐ mù shàng, shí duō kǎi mù. chū shù yì jì
魯曲阜孔子墓上,時多楷木。(出《述異記》)
yòu yuē: qū fù chéng yǒu yán huí mù, shàng shí nán èr zhū, kě sān sì shí wéi. tǔ rén yún, yán huí shǒu zhí zhī mù. chū shù yì jì
又曰:曲阜城有顏回墓,上石柟二株,可三四十圍。土人云,顏回手植之木。(出《述異記》)
wǔ zhà qīng wú fù shuō
五柞(青梧附說)
hàn wǔ zhà gōng, yǒu wǔ zhà shù, jiē lián bào, shàng zhī fù yīn shù shí lǐ. gōng xī yǒu qīng wú guān. guān qián yǒu sān wú tóng shù. shù xià yǒu shí qí lín èr méi, kān qí lē wèi wén zì. shì qín shǐ wáng lí shān mù shàng wù yě. tóu gāo yī zhàng sān chǐ. dōng biān zuǒ jiǎo zhé, zhé chù yǒu chì rú xuè. fù lǎo wèi yǒu shén. jiē hán xuè shǔ jīn yān. chū xī jīng zá jì
漢五柞宮,有五柞樹,皆連抱,上枝覆蔭數十里。宮西有青梧觀。觀前有三梧桐樹。樹下有石麒麟二枚,刊其肋為文字。是秦始王驪山墓上物也。頭高一丈三尺。東邊左腳折,折處有赤如血。父老謂有神。皆含血屬筋焉。(出《西京雜記》)
bái yín shù
白銀樹
píng yuán jùn gāo yuàn chéng xī, jìn níng zhōu cì shǐ pì lǘ yǔn mù, qián yǒu bái yín shù èr shí zhū.
平原郡高苑城西,晉寧州刺史辟閭允墓,前有白銀樹二十株。
hé lí shù
合離樹
zhōng nán shān duō hé lí shù. yè shì jiāng lí, ér hóng lǜ xiāng zá. jīng jiē zǐ sè, qì rú luó lēi. qí shù zhí shàng, bǎi chǐ wú zhī. shàng jié cóng tiáo, zhuàng rú chē gài, yī qīng yī dān, bān bó rú jǐn xiù. zhǎng ān wèi zhī dān qīng shù, yì yún huá gài shù. yì shēng yú xióng ěr shān zhōng. chū xī jīng zá jì
終南山多合離樹。葉似江離,而紅綠相雜。莖皆紫色,氣如羅勒。其樹直上,百尺無枝。上結藂條,狀如車蓋,一青一丹,斑駁如錦繡。長安謂之丹青樹,亦云華蓋樹。亦生於熊耳山中。(出《西京雜記》)
yù shù
玉樹
yún yáng xiàn jiè, duō hàn lí gōng gù dì. yǒu shù shì huái ér yè xì, tǔ rén wèi zhī yù shù. yáng zi yún gān quán fù yún: yù shù jīng cōng. hòu zuǒ sī yǐ wèi jiǎ chēng zhēn, gài wèi xiáng yě. chū guó shǐ yì zuǎn
雲陽縣界,多漢離宮故地。有樹似槐而葉細,土人謂之玉樹。楊子云《甘泉賦》云:「玉樹菁蔥。」後左思以為假稱珍,蓋未詳也。(出《國史異纂》)
yù zhāng
豫樟
yù zhāng zhī wèi mù yě, shēng qī nián ér hòu kě zhī yě. hàn wǔ bǎo dǐng èr nián, lì yù zhāng gōng yú kūn míng chí zhōng, zuò yù zhāng mù diàn. chū shù yì jì
豫樟之為木也,生七年而後可知也。漢武寶鼎二年,立豫樟宮於昆明池中,作豫樟木殿。(出《述異記》)
lì zhī mù
荔枝木
nán hǎi jùn duō lì zhī shù. lì zhī wèi míng zhě, yǐ qí jié shí shí, zhī tiáo ruò ér dì láo, bù kě zhāi qǔ, yǐ dāo fǔ lí qǔ qí zhī, gù yǐ wèi míng. fán shén jù yǐ mù zhì zhě, lǜ jiē lì zhī. chū fú nán jì
南海郡多荔枝樹。荔枝為名者,以其結實時,枝條弱而蒂牢,不可摘取,以刀斧劙取其枝,故以為名。凡什具以木製者,率皆荔枝。(出《扶南記》)
jiǔ shù
酒樹
dùn xùn guó yǒu jiǔ shù, rú ān shí liú. huá zhī tíng bēi zhōng, shù rì chéng jiǔ, měi ér zuì rén. bó wù zhì: jiǔ shù chū diǎn xùn guó, míng zhǎn jiǔ. chū fú nán jì
頓遜國有酒樹,如安石榴。華汁停杯中,數日成酒,美而醉人。《博物志》:「酒樹出典遜國,名榐酒。」(出《扶南記》)
suō luó mián shù
娑羅綿樹
lí zhōu tōng wàng xiàn, yǒu xiāo zhāng yuàn, zài xiàn xī yī bǎi bù. nèi yǒu tiān wáng táng. qián gǔ bǎi shù. xià yǒu dà chí. chí nán yǒu suō luó mián shù, sān sì rén lián shǒu hé bào fāng zā. xiān shēng huā ér hòu shēng yè. qí huā shèng xià fāng kāi. xiè shí bù bèi ér duò, wǎn zhuǎn zhì dì. qí huā ruǐ yǒu mián, wèi zhī suō luó mián. shàn zhèng yù mào, wéi shí kū diāo. gǔ lǎo xiāng chuán yún: shì ròu chǐ hé shàng zhù chí zhī líng jī yě. xiàn jiè yǒu hé shàng shān hé shàng miào, jiē ròu chǐ yě. chū lí zhōu tōng wàng xiàn tú jīng
黎州通望縣,有銷樟院,在縣西一百步。內有天王堂。前古柏樹。下有大池。池南有娑羅綿樹,三四人連手合抱方匝。先生花而後生葉。其花盛夏方開。謝時不背而墮,宛轉至地。其花蕊有綿,謂之娑羅棉。善政郁茂,違時枯凋。古老相傳云:是肉齒和尚住持之靈跡也。縣界有和尚山和尚廟,皆肉齒也。(出《黎州通望縣圖經》)
cì tóng
刺桐
cāng tóng bù zhī suǒ wèi, gài nán rén yǐ tóng wèi cāng wú wú yuán zuò tóng, jù míng chāo běn chén xiào běn gǎi, yīn yǐ míng jùn. cì tóng, nán hǎi zhì fú zhōu jiē yǒu zhī, cóng shēng fán mào, bù rú rú yuán zuò zhī, jù míng chāo běn gǎi fú jiàn. wú zhōu zǐ chéng wài, yǒu sān sì zhū, qiáo cuì bù róng, wèi cháng jiàn huā. fǎn yòng míng jùn, yì wèi yù yě. chū lǐng nán yì wù zhì
蒼桐不知所謂,蓋南人以桐為蒼梧(「梧」原作「桐」,據明抄本、陳校本改),因以名郡。刺桐,南海至福州皆有之,叢生繁茂,不如(「如」原作「知」,據明抄本改)福建。梧州子城外,有三四株,憔悴不榮,未嘗見花。反用名郡,亦未喻也。(出《嶺南異物志》)
huáng qī shù
黃漆樹
rì jì guó xī nán hǎi zhōng, yǒu sān dǎo, gè xiāng qù shù shí lǐ. qí dǎo chū huáng qī, shì zhōng xià qī shù. bǐ tǔ liù yuè, pò shù fù, chéng qǔ zhī, yǐ qī qì wù. ruò huáng jīn, qí guāng duó mù. chū qià wén jì
日濟國西南海中,有三島,各相去數十里。其島出黃漆,似中夏漆樹。彼土六月,破樹腹,承取汁,以漆器物。若黃金,其光奪目。(出《洽聞記》)
mù lán shù
木蘭樹
qī lǐ zhōu zhōng, yǒu lǔ bān kè mù lán wèi zhōu. zhōu zhì jīn zài zhōu zhōng. shī jiā suǒ yún mù lán zhōu, chū yú cǐ yě. mù lán zhōu zhōu yuán zuò zhōu, jù shù yì jì gǎi zài xún yáng jiāng zhōng, duō mù lán shù. xī wú wáng hé lǘ, zhí mù lán yú cǐ, yòng gòu gōng diàn yě. chū shù yì jì
七里洲中,有魯斑刻木蘭為舟。舟至今在洲中。詩家所云木蘭舟,出於此也。木蘭洲(「洲」原作「舟」,據《述異記》改)在潯陽江中,多木蘭樹。昔吳王闔閭,植木蘭於此,用構宮殿也。(出《述異記》)
yē zi shù
椰子樹
yē zi shù, yì lèi hǎi zōng. shí míng yē zi, dà rú ōu yú. wài yǒu cū pí, rú dà fù zi cì yǒu yìng ké, yuán ér qiě jiān, hòu èr sān fēn. yǒu yuán hǎo zhě, jí jié kāi tóu, shā shí mó zhī, qù qí cūn pí, qí làn bān jǐn wén, yǐ bái jīn zhuāng zhī, yǐ wèi shuǐ guàn zi, zhēn qí kě ài. ké zhōng yǒu yè shù hé, rú rǔ, yì kě yǐn zhī ér dòng qì. yuán què chū chù, jīn jiàn lǐng biǎo lù yì
椰子樹,亦類海棕。實名椰子,大如甌盂。外有粗皮,如大腹子;次有硬殼,圓而且堅,厚二三分。有圓好者,即截開頭,砂石摩之,去其皴皮,其爛斑錦文,以白金裝之,以為水罐子,珍奇可愛。殼中有液數合,如乳,亦可飲之而動氣。(原闕出處,今見《嶺表錄異》)
pú tí shù zì cǐ mù xià, fán èr shí sān zhǒng mù, bìng jiàn yǒu yáng zá zǔ
菩提樹(自此木下,凡二十三種木,並見《酉陽雜俎》)
pú tí shù, chū mó jiā tuó guó, zài mó hē pú tí shù sì, gài shì jiā rú lái chéng dào shí shù. yī míng sī wéi shù. jīng gàn huáng bái, zhī yè qīng cuì, jīng dōng bù diāo. zhì fú rù miè rì, biàn sè diāo luò. guò yǐ hái shēng. cǐ rì guó wáng rén mín, dà xiǎo zuò fó shì, shōu yè ér guī, yǐ wèi ruì yě. shù gāo sì bǎi chǐ, xià yǒu yín tǎ, zhōu huí rào zhī. bǐ guó rén sì shí cháng fén xiāng sàn huà, rào shù xià zuò lǐ. táng zhēn guān zhōng, pín qiǎn shǐ wǎng, yú sì shè gōng, bìng shī jiā shā. zhì gāo zōng xiǎn qìng wǔ nián, yú sì lì bēi, yǐ jì shèng dé. cǐ shù yǒu fàn míng èr: yī yuē bīn bō lí pó lì yì míng chāo běn zuò lì chā, èr yuē ā shī hé tuō pó dāo yì míng chāo běn yì zuò chā. xī yù jì wèi zhī bēi bō bō yuán zuò quán, jù yǒu yáng zá zǔ shí bā gǎi luó. yǐ fú yú qí xià chéng dào, jí yǐ dào wèi chēng, gù hào pú tí pó dāo chā. hàn fān wèi dào shù. xī zhōng tiān wú yōu wáng jiǎn fá zhī, lìng shì dà pó luó mén, jī xīn fén yān, chì yàn zhī zhōng, hū shēng liǎng shù. wú yōu wáng yīn chàn huǐ, hào huī pú tí shù. suì zhōu yǐ shí yuán, zhì shǎng shè jiā wáng. fù jué zhī, zhì quán, qí gēn bù jué. kēng huǒ fén zhī, gài gài zì yuán què, jù yǒu yáng zá zǔ shí bā bǔ yǐ gān zhè zhī, yù yù zì yuán què, jù yǒu yáng zá zǔ shí bā bǔ qí jiāo làn. hòu mó jiē tuó guó mǎn zhòu wáng, wú yōu zhī céng sūn yě, nǎi yǐ qiān niú rǔ jiāo zhī. xìn sù, shù shēng rú jiù. gèng zēng shí yuán, gāo èr zhàng sì chǐ. xuán zàng zhì xī yù, jiàn shù chū shí yuán shàng èr zhàng yú.
菩提樹,出摩伽陁國,在摩訶菩提樹寺,蓋釋迦如來成道時樹。一名思惟樹。莖幹黃白,枝葉青翠,經冬不凋。至佛入滅日,變色凋落。過已還生。此日國王人民,大小作佛事,收葉而歸,以為瑞也。樹高四百尺,下有銀塔,周迴繞之。彼國人四時常焚香散化,繞樹下作禮。唐貞觀中,頻遣使往,於寺設供,並施袈裟。至高宗顯慶五年,於寺立碑,以紀聖德。此樹有梵名二:一曰「賓撥梨婆力義」(明抄本作「力叉」),二曰「阿濕曷咃婆刀義」(明抄本「義」作「叉」)。《西域記》謂之「卑缽(「缽」原作「銓」,據《酉陽雜俎十八》改)羅」。以佛於其下成道,即以道為稱,故號「菩提婆刀叉」。漢翻為道樹。昔中天無憂王翦伐之,令事大婆羅門,積薪焚焉,熾焰之中,忽生兩樹。無憂王因懺悔,號灰菩提樹。遂周以石垣,至賞設迦王。復掘之,至泉,其根不絕。坑火焚之,溉(「溉」字原闕,據《酉陽雜俎》十八補)以甘蔗汁,欲(「欲」字原闕,據《酉陽雜俎》十八補)其焦爛。後摩揭陁國滿胄王,無憂之曾孫也,乃以千牛乳澆之。信宿,樹生如舊。更增石垣,高二丈四尺。玄奘至西域,見樹出石垣上二丈余。
pó luó shù
婆羅樹
bā líng yǒu sì, sēng fáng chuáng xià, hū shēng yī mù, suí fá suí zhǎng. wài guó sēng jiàn yuē: cǐ pó luó yě. yuán jiā chū, chū yī huā rú lián. táng tiān bǎo chū, ān xī jìn pó luó zhī. zhuàng yán: chén suǒ guǎn sì zhèn, yǒu bá hàn nà, zuì wèi mì jìn. mù yǒu pó luó shù, tè wèi qí jué, bù bì fán cǎo, bù zhǐ è qín. sǒng gàn wú cán yú sōng guā, chéng yīn bù kuì yú táo lǐ. jìn chà guān bá hàn nà, shǐ lìng cǎi dé qián jiàn shù zhī èr bǎi jīng. rú dé tuō gēn zhǎng lè, zhuó yǐng jiàn zhāng, bù yè chuí yīn, lín yuè zhōng zhī dān guì lián zhī jiē yǐng. duì tiān shàng zhī bái yú.
巴陵有寺,僧房床下,忽生一木,隨伐隨長。外國僧見曰:「此婆羅也。」元嘉初,出一花如蓮。唐天寶初,安西進婆羅枝。狀言:「臣所管四鎮,有拔汗那,最為密近。木有婆羅樹,特為奇絕,不庇凡草,不止惡禽。聳干無慚於松栝,成陰不愧於桃李。近差官拔汗那,使令採得前件樹枝二百莖。如得托根長樂,擢穎建章,布葉垂陰,鄰月中之丹桂;連枝接影。對天上之白榆。」
dú dòu shù
獨梪樹
dú dòu shù. dùn qiū nán yǒu yīng zú shān. shān shàng yǒu yī shù. gāo shí zhàng yú. pí qīng huá, shì liú bì. zhī gàn shàng sǒng. zi ruò wǔ cǎi náng, yè rú wáng zi jìng. shì míng zhī xiān rén dú dòu shù.
獨梪樹。頓丘南有應足山。山上有一樹。高十丈余。皮青滑,似流碧。枝幹上聳。子若五彩囊,葉如亡子鏡。世名之「仙人獨梪樹」。
bō sī zào jiá shù
波斯皂莢樹
bō sī zào jiá, chū bō sī guó, hū wèi hū yě zhān mò. fú lín hū wèi ā lí qù fá. shù zhǎng sān sì zhàng, wéi wǔ liù chǐ. yè shì jū lǜ ér duǎn xiǎo, jīng hán bù diāo. bù huā ér shí. qí jiá zhǎng èr chǐ, zhōng yǒu gé, gé nèi gè yǒu yī zi. dà rú zhǐ, chì sè, zhì jiān yìng. zhōng hēi rú mò. tián rú yí. kě dàn, yì yí yào yòng.
波斯皂莢,出波斯國,呼為忽野詹默。拂林呼為阿梨去伐。樹長三四丈,圍五六尺。葉似拘綠而短小,經寒不凋。不花而實。其莢長二尺,中有隔,隔內各有一子。大如指,赤色,至堅硬。中黑如墨。甜如飴。可啖,亦宜藥用。
mù lóng shù
木龍樹
xú zhī gāo zhǒng chéng nán, yǒu mù lóng sì. sì yǒu sān céng zhuān zhuān yuán zuò zhuǎn, jù míng chāo běn gǎi tǎ, gāo zhàng yú. tǎ cè shēng yī dà shù, yíng rào zhì tǎ dǐng. zhī gàn jiāo héng, shàng píng, róng shí yú rén zuò. zhī miǎo sì xiàng xià chuí, rú bǎi zǐ zhàng. mò yǒu shí cǐ mù zhě. sēng hū wèi lóng mù. liáng wǔ céng qiǎn rén tú xiě yān.
徐之高冢城南,有木龍寺。寺有三層磚(「磚」原作「轉」,據明抄本改)塔,高丈余。塔側生一大樹,縈繞至塔頂。枝幹交橫,上平,容十餘人坐。枝杪四向下垂,如百子帳。莫有識此木者。僧呼為龍木。梁武曾遣人圖寫焉。
bèi duō shù
貝多樹
bèi duō, chū mó jiā tuó guó, zhǎng liù qī zhàng zhàng yuán zuò chǐ, jù míng chāo běn chén xiào běn gǎi jīng dōng bù diāo. cǐ shù yǒu sān zhǒng: yī zhě duō luó pó lì yì míng chāo běn yì zuò chā duō. èr zhě duō lí pó lì yì míng chāo běn yì zuò chā bèi duō, sān zhě bù pó lì yì míng chāo běn yì zuò chā duō luó duō lí. bìng shū qí,. bù dū yī sè. qǔ qí pí shū zhī. bèi duō shì fàn yǔ, hàn fān wèi yè. bèi duō pó lì yì míng chāo běn yì zuò chā. zhě hàn yán shù yè yě. xī yù jīng shū, yòng cǐ sān zhǒng pí yè. ruò néng bǎo hù, yì dé wǔ liù bǎi nián. sōng shān jì chēng bèi duō yè shì pí pá, bìng miù. jiāo zhǐ jìn chū bèi duō zhī, cái cái yuán zuò lín, jù míng chāo běn chén xiào běn gǎi zhōng dì yī.
貝多,出摩伽陀國,長六七丈(「丈」原作「尺」,據明抄本、陳校本改)經冬不凋。此樹有三種:一者多羅婆力義(明抄本「義」作「叉」)多。二者多梨婆力義(明抄本「義」作「叉」)貝多,三者部婆力義(明抄本「義」作「叉」)多羅多梨。並書其,。部闍一色。取其皮書之。「貝多」是梵語,漢翻為「葉」。「貝多婆力義」(明抄本義作叉。)者漢言「樹葉」也。西域經書,用此三種皮葉。若能保護,亦得五六百年。《嵩山記》稱貝多葉似枇杷,並謬。交趾近出貝多枝,材(「材」原作「林」,據明抄本、陳校本改)中第一。
méi shù
沒樹
méi shù, chū bō sī guó. fú lín hū wèi ā cī. zhǎng yī zhàng xǔ. pí qīng bái sè, yè rú huái ér zhǎng, huā shì jú ér dà. zi hēi sè, dà rú shān zhū yú, qí wèi suān tián, kě shí.
沒樹,出波斯國。拂林呼為阿縒。長一丈許。皮青白色,葉如槐而長,花似橘而大。子黑色,大如山茱萸,其味酸甜,可食。
pán bì sè bō shù
槃碧穡波樹
pán bì sè bō shù, chū bō sī guó, yì chū fú lín guó. fú lín hū wèi qún hàn. shù zhǎng sān zhàng, wéi sì wǔ chǐ. yè shì xì róng, jīng hán bù diāo. huā shì jú, bái sè. zi lǜ, dà rú suān zǎo, qí wèi tián nì, kě shí. xī yù rén yā wèi yóu, yǐ tú shēn, kě chū fēng yǎng.
槃碧穡波樹,出波斯國,亦出拂林國。拂林呼為群漢。樹長三丈,圍四五尺。葉似細榕,經寒不凋。花似橘,白色。子綠,大如酸棗,其味甜膩,可食。西域人壓為油,以塗身,可出風癢。
qí tūn shù
齊暾樹
qí tūn shù, chū bō sī guó, yì chū fú lín, hū wèi qí hū yáng xī fǎn. shù zhǎng èr sān zhàng. pí qīng bái. huā shì yòu, jí fāng xiāng. zi shì yáng táo, liù yuè shú. xī yù rén yā wèi yóu, yǐ zhǔ bǐng guǒ, rú zhōng guó zhī jù shèng yě.
齊暾樹,出波斯國,亦出拂林,呼為齊匫(陽兮反)。樹長二三丈。皮青白。花似柚,極芳香。子似楊桃,六月熟。西域人壓為油,以煮餅果,如中國之巨勝也。
tōng tuō mù
通脫木
tōng tuō mù, rú pí má. shēng shān cè, huā shàng fěn zhǔ zhì è chuāng. rú kōng, zhōng yǒu ráng, qīng bái kě ài, nǚ gōng qǔ yǐ shì wù.
通脫木,如蜱麻。生山側,花上粉主治惡瘡。如空,中有瓤,輕白可愛,女工取以飾物。
shān guì
山桂
shān guì, yè rú má, xì huā zǐ sè, huáng yè cù shēng. yǔ shèn huǒ cǎo chū dān yáng shān zhōng.
山桂,葉如麻,細花紫色,黃葉簇生。與慎火草出丹陽山中。
wǔ liè sōng
五鬣松
sōng fán yán liǎng lì wǔ lì, lì dāng yán liè. duàn chéng shì xiū xíng lǐ sī dì dà táng qián, yǒu wǔ liè sōng liǎng zhū, dà cái rú wǎn. jié shí, wèi yǔ xīn luó zhě bù bié. wǔ liè sōng pí bù lín. táng zhōng shǐ chóu shì liáng shuǐ wéi tíng zi, yǒu liǎng liè pí bù lín zhě, yòu yǒu qī liè zhě, bù zhī zì hé ér dé. sú wèi kǒng què sān liè sōng yě. sōng mìng gēn, xià yù shí zé yǎn chà, bù bì qiān nián yě.
松凡言兩粒五粒,粒當言鬣。段成式修行里私第大堂前,有五鬣松兩株,大才如碗。結實,味與新羅者不別。五鬣松皮不鱗。唐中使仇士良水磑亭子,有兩鬣皮不鱗者,又有七鬣者,不知自何而得。俗謂孔雀三鬣松也。松命根,下遇石則偃差,不必千年也。
sān liè sōng
三鬣松
táng wèi gōng lǐ dé yù yán, sān liè sōng yǔ kǒng què sōng bié. yòu yún, yù sōng bù zhǎng, yǐ shí dǐ qí zhí xià gēn, biàn yǎn. yǎn zì yuán què. jù míng chāo běn chén xiào běn bǔ. bù bì qiān nián fāng yǎn.
唐衛公李德裕言,三鬣松與孔雀松別。又雲,欲松不長,以石抵其直下根,便偃。(偃字原闕。據明抄本、陳校本補。)不必千年方偃。
yú jiǎ sōng
魚甲松
luò zhōng yǒu yú jiǎ sōng.
洛中有魚甲松。
hé zhǎng bǎi
合掌柏
táng tài cháng bó shì cuī shí yún, rǔ xī yǒu liàn xī, duō yì bǎi. jí mù qiū, yè liǎn. sú hū hé zhǎng bǎi.
唐太常博士崔石雲,汝西有練溪,多異柏。及暮秋,葉斂。俗呼合掌柏。
huáng yáng mù
黃楊木
huáng yáng mù xìng nán zhǎng. shì zhòng huáng yáng, yǐ wú huǒ. huò yuē, yǐ shuǐ shì zhī, chén zé wú huǒ. qǔ cǐ mù yǐ yīn huì, yè wú yī xīng, zé fá zhī wèi zhěn bù liè.
黃楊木性難長。世重黃楊,以無火。或曰,以水試之,沉則無火。取此木以陰晦,夜無一星,則伐之為枕不裂。
qīng yáng mù
青楊木
qīng yáng mù, chū xiá zhōng. wèi chuáng, wò zhī wú zǎo.
青楊木,出峽中。為床,臥之無蚤。
jù nà wèi
俱那衛
jù nà wèi, yè rú zhú, sān jīng yī céng, jīng duān fēn tiáo rú zhēn tóng, huā xiǎo, lèi mù hú. chū guì zhōu.
俱那衛,葉如竹,三莖一層,莖端分條如貞桐,花小,類木槲。出桂州。
shān chá
山茶
shān chá shì hǎi shí liú, chū guì zhōu. shǔ dì yì yǒu.
山茶似海石榴,出桂州。蜀地亦有。
xià zhōu huái
夏州槐
xià zhōu wéi yī yóu, yǒu huái shù shù zhū. yán zhōu huò yào yè, xíng dié qiú zhī.
夏州唯一郵,有槐樹數株。鹽州或要葉,行牒求之。
chì bái chēng
赤白檉
chì bái chēng chū liáng zhōu, dà zhě wú, huī shāng rén huī shāng rén yuán zuò tàn rén yǐ, jù míng chāo běn gǎi. huī zhī zhǔ tóng, kě yǐ wèi yín.
赤白檉出涼州,大者無,灰傷人(「灰傷人」原作「炭人以」,據明抄本改)。灰汁煮銅,可以為銀。
kǎi mù
楷木
shǔ zhōng yǒu mù lèi zhà. zhòng mù róng shí, rú kū niè. lóng dōng fāng yīn yá bù yīn. shǔ rén hū wèi kǎi mù.
蜀中有木類柞。眾木榮時,如枯枿。隆冬方蔭芽布陰。蜀人呼為楷木。
chǔ
楮
ké tián jiǔ fèi, bì shēng gòu gòu zì yuán què, jù míng chāo běn chén xiào běn bǔ. yè yǒu bàn. dà yuē chǔ, xiǎo yuē gòu.
殼田久廢,必生構(「構」字原闕,據明抄本、陳校本補)。葉有瓣。大曰楮,小曰構。
wén lǐ mù fán bā zhǒng bìng jiàn yǒu yáng zá zǔ
文理木(凡八種並見《酉陽雜俎》)
zōng miào wén mù
宗廟文木
zōng miào dì zhōng shēng chì mù, rén jūn lǐ gè dé qí yí yě.
宗廟地中生赤木,人君禮各得其宜也。
wén mù jiǎn
文木簡
qí jiàn yuán chū, yán líng jì zǐ miào, jiù yǒu yǒng jǐng, jǐng běi hū yǒu jīn shí shēng, jué shēn èr zhàng, dé fèi quán. quán zhōng de mù jiǎn, zhǎng chǐ, guǎng yī cùn èr fēn. yǐn qǐ zì yuē: lú shān dào shì zhāng líng zài bài yè. mù jiān ér bái, zì sè huáng.
齊建元初,延陵季子廟,舊有涌井,井北忽有金石聲,掘深二丈,得沸泉。泉中得木簡,長尺,廣一寸二分。隱起字曰:「廬山道士張陵再拜謁。」木堅而白,字色黃。
gǔ wén zhù
古文柱
qí jiàn yuán èr nián xià, lú líng zhǎng xī shuǐ chōng jī shān lù bēng, zhǎng liù qī chǐ. xià de zhù qiān yú gēn, jiē shí wéi, zhǎng zhě yī zhàng, duǎn zhě bā jiǔ chǐ. tóu tí gǔ wén, zì bù kě shí. jiāng yān yǐ wèn wáng jiǎn. jiǎn yún: jiāng dōng bù xián lì shū, qín hàn shí zhù yě.
齊建元二年夏,廬陵長溪水衝擊山麓崩,長六七尺。下得柱千餘根,皆十圍,長者一丈,短者八九尺。頭題古文,字不可識。江淹以問王儉。儉云:「江東不閒隸書,秦漢時柱也。」
sān zì xīn
三字薪
qí yǒng míng jiǔ nián, mò líng ān shí sì, yǒu gǔ shù, fá yǐ wèi xīn. mù lǐ zì rán yǒu fǎ tiān dé sān zì.
齊永明九年,秣陵安時寺,有古樹,伐以為薪。木理自然有「法天德」三字。
tiān zūn xīn
天尊薪
táng dōu guān yuán wài chén xiū gǔ yán, xī chuān yī xiàn, bù jì míng, lì yīn huàn yù zú mù wèi xīn, yǒu tiān zūn xíng xiàng cún yān.
唐都官員外陳修古言,西川一縣,不記名,吏因換獄卒木為薪,有天尊形像存焉。
tài píng mù
太平木
yì mù. táng dà lì zhōng, chéng dū bǎi xìng guō yuǎn, yīn qiáo, huò ruì mù yī jīng. lǐ chéng zì yuē: tiān xià tài píng. zhào cáng yú mì gé.
異木。唐大曆中,成都百姓郭遠,因樵,獲瑞木一莖。理成字曰:「天下太平」。詔藏於秘閣。
tiān wáng huái
天王槐
zhǎng ān chí guó sì, sì mén qián yǒu huái shù shù zhū. jīn jiān mǎi yī zhū, lìng suǒ shǐ qiǎo gōng jiě zhī. jí rù nèi huí, gōng yán mù wú tā yì. jīn dà jiē wǎn, lìng jiāo zhī. yuē: cǐ bù kān yǐ. dàn shǐ ěr zhī yǔ gōng yě. jí bié lǐ jiě zhī, měi piàn yì tiān wáng, tǎ jǐ chéng jiù yān.
長安持國寺,寺門前有槐樹數株。金監買一株,令所使巧工解之。及入內回,工言木無他異。金大嗟惋,令膠之。曰:「此不堪矣。但使爾知予工也。」及別理解之,每片一天王,塔戟成就焉。
sè líng mù
色陵木
tái shān yǒu sè líng mù, lǐ rú líng kē. bǎi xìng qǔ wèi zhěn, hū wèi sè líng zhěn.
台山有色陵木,理如綾窠。百姓取為枕,呼為色陵枕。
mǎ wén mù
馬文木
fèng xiáng zhī kè guō qú, qí fù céng zhǔ zuō fang. jiāng jiě yī mù, qí jiān yí yǒu tiě shí, jù bù kě rù. suì yǐ xīn jù, jiān fén xiāng zhù zhī, qí jù nǎi xíng. jí pò, mù wén yǒu èr mǎ xíng, yī hēi yī chì, xiāng niè, qí kǒu bí zōng wěi, tí jiǎo jīn gǔ, yǔ shēng wú yì. chū wén qí lù
鳳翔知客郭璩,其父曾主作坊。將解一木,其間疑有鐵石,鋸不可入。遂以新鋸,兼焚香祝之,其鋸乃行。及破,木文有二馬形,一黑一赤,相齧,其口鼻鬃尾,蹄腳筋骨,與生無異。(出《聞奇錄》)