dōng hǎi dà yú　 tuó yú　 nán hǎi dà yú　 jīng yú　 lǐ yú　 hǎi rén yú　 nán hǎi dà xiè　 hǎi　 è yú
東海大魚　鼉魚　南海大魚　鯨魚　鯉魚　海人魚　南海大蟹　海　鱷魚

wú yú kuài yú　 shí tóu yú　 huáng là yú　 wū zéi yú　 héng gōng yú　 gǔ léi　 péng yuè　 líng yú　 ní yú　 bǐ mù yú
吳餘鱠魚　石頭魚　黃臘魚　烏賊魚　橫公魚　骨雷　彭蚏　鯪魚　鯢魚　比目魚

lù zǐ yú　 zi guī mǔ　 fù tǐ yú　 zéi yú　 kào yú　 huáng hóng yú　 zuī　 hǎi yàn　 jiāo yú
鹿子魚　子歸母　鮒鮧魚　鯽魚　鯌魚　黃魟魚　蟕　海燕　鮫魚

dōng hǎi dà yú
東海大魚

dōng fāng zhī dà zhě, dōng hǎi yú yān. xíng hǎi zhě, yī rì féng yú tóu, qī rì féng yú wěi. yú chǎn zé bǎi lǐ shuǐ wèi xuè. chū xuán zhōng jì
東方之大者，東海魚焉。行海者，一日逢魚頭，七日逢魚尾。魚產則百里水為血。（出《玄中記》）

tuó yú
鼉魚

bó wù zhì yún: nán hǎi yǒu tuó yú, zhǎn qí shǒu, gàn zhī, zhuó qù qí chǐ, ér gèng fù shēng zhě, sān nǎi yǐ. nán zhōu zhì yì yún rán. yòu wén guǎng zhōu rén shuō, è yú néng lù zhuī niú mǎ, shuǐ zhōng fù zhōu shā rén, zhí wǎng zé bù gǎn chù, yǒu rú cǐ wèi shèn. qí yī yùn, shēng luǎn shù bǎi yú lù dì, jí qí chéng xíng, zé yǒu shé, yǒu guī, yǒu biē, yǒu yú, yǒu tuó, yǒu wèi jiāo zhě, fán shí shù lèi. jí qí bèi rén bǔ qǔ zǎi shā zhī, qí líng néng wèi léi diàn fēng yǔ, bǐ dài shén wù lóng lèi. chū gǎn yīng jīng
《博物志》云：「南海有鼉魚，斬其首，干之，椓去其齒，而更復生者，三乃已。」《南州志》亦云然。又聞廣州人說，鱷魚能陸追牛馬，水中覆舟殺人，值網則不敢觸，有如此畏慎。其一孕，生卵數百於陸地，及其成形，則有蛇，有龜，有鱉，有魚，有鼉，有為蛟者，凡十數類。及其被人捕取宰殺之，其靈能為雷電風雨，比殆神物龍類。（出《感應經》）

nán hǎi dà yú
南海大魚

lǐng nán jié dù shǐ hé lǚ guāng zhě, zhū yá rén yě. suǒ jū bàng dà hǎi, yún, qīn jiàn dà yì zhě yǒu sān: qí yī yuē, hǎi zhōng yǒu èr shān, xiāng qù liù qī bǎi lǐ, qíng cháo yuǎn wàng, qīng cuì rú jìn. kāi yuán mò, hǎi zhōng dà léi yǔ, yǔ ní, zhuàng rú chuī mò, tiān dì huì hēi zhě qī rì. rén cóng shān biān lái zhě yún, yǒu dà yú, chéng liú rù èr shān, jìn tuì bù dé. jiǔ zhī, qí sāi guà yī yá shàng, qī rì ér shān chāi, yú yīn ér dé qù. léi, yú shēng yě yǔ ní, shì kǒu zhōng chuī mò yě tiān dì hēi zhě, shì tǔ qì yě. qí èr yuē, hǎi zhōng yǒu zhōu, cóng guǎng shù qiān lǐ, zhōu shàng yǒu wù, zhuàng rú chán chú shù méi. dà zhě zhōu huí sì wǔ bǎi lǐ, xiǎo zhě huò bǎi yú lǐ. měi zhì wàng yè, kǒu tǔ bái qì, shàng shǔ yú yuè, yǔ yuè zhēng guāng. qí sān yuē, hǎi zhōng yǒu shān, zhōu huí shù shí lǐ. měi xià chū, zé yǒu dà shé rú bǎi rèn shān, zhǎng bù zhī jǐ bǎi lǐ. kāi yuán mò, shé yǐn qí hǎi, ér shuǐ jiǎn zhě shí yú rì. yì rú kě shén, yǐ shēn rào yī shān shù shí zā, rán hòu dī tóu yǐn shuǐ. jiǔ zhī, wèi hǎi zhōng dà wù suǒ tūn. bàn rì xǔ, qí shān wèi hǎi zhōng dà wù suǒ tūn bàn rì xǔ qí shān shí èr zì yuán quē, jù míng chāo běn bǔ. suì chāi, shé jí shān bèi tūn jù jǐn, yì bù zhī tūn zhě shì hé wù yě. chū guǎng yì jì
嶺南節度使何履光者，朱崖人也。所居傍大海，雲，親見大異者有三：其一曰，海中有二山，相去六七百里，晴朝遠望，青翠如近。開元末，海中大雷雨，雨泥，狀如吹沫，天地晦黑者七日。人從山邊來者雲，有大魚，乘流入二山，進退不得。久之，其鰓掛一崖上，七日而山拆，魚因而得去。雷，魚聲也；雨泥，是口中吹沫也；天地黑者，是吐氣也。其二曰，海中有洲，從廣數千里，洲上有物，狀如蟾蜍數枚。大者周回四五百里，小者或百餘里。每至望夜，口吐白氣，上屬於月，與月爭光。其三曰，海中有山，周回數十里。每夏初，則有大蛇如百仞山，長不知幾百里。開元末，蛇飲其海，而水減者十餘日。意如渴甚，以身繞一山數十匝，然後低頭飲水。久之，為海中大物所吞。半日許，其山（「為海中大物所吞半日許其山」十二字原缺，據明抄本補。）遂拆，蛇及山被吞俱盡，亦不知吞者是何物也。（出《廣異記》）

jīng yú
鯨魚

kāi yuán mò, léi zhōu yǒu léi gōng yǔ jīng dòu, shēn chū shuǐ shàng, léi gōng shù shí zài kōng zhōng shàng xià, huò zòng huǒ, huò gòu jī, qī rì fāng bà. hǎi biān jū rén wǎng kàn, bù zhī èr zhě hé shèng, dàn jiàn hǎi shuǐ zhèng chì. chū guǎng yì jì
開元末，雷州有雷公與鯨斗，身出水上，雷公數十在空中上下，或縱火，或詬擊，七日方罷。海邊居人往看，不知二者何勝，但見海水正赤。（出《廣異記》）

lǐ yú
鯉魚

kāi yuán zhōng, tái zhōu lín hǎi, dà shé yǔ lǐ yú dòu. qí shé dà rú wū, zhǎng rào gū dǎo shù zā, yǐn tóu xiàng shuǐ. qí yú rú xiǎo shān, qí mù jiē chì, wǎng lái wǔ liù lǐ, zuò shì jiāo jī. yú yòng lín qí shàng chù shé, shé yǐ kǒu xià zǎ yú. rú shì dòu zhě sān rì, shé jìng wèi yú chù sǐ. chū guǎng yì jì
開元中，台州臨海，大蛇與鯉魚斗。其蛇大如屋，長繞孤島數匝，引頭向水。其魚如小山，鬐目皆赤，往來五六里，作勢交擊。魚用鱗鬐上觸蛇，蛇以口下咋魚。如是斗者三日，蛇竟為魚觸死。（出《廣異記》）

hǎi rén yú
海人魚

hǎi rén yú, dōng hǎi yǒu zhī, dà zhě zhǎng wǔ liù chǐ, zhuàng rú rén, méi mù kǒu bí shǒu zhǎo tóu jiē wèi měi lì nǚ zǐ, wú bù jù zú. pí ròu bái rú yù, wú lín, yǒu xì máo, wǔ sè qīng ruǎn, zhǎng yī èr cùn. fā rú mǎ wěi, zhǎng wǔ liù chǐ. yīn xíng yǔ zhàng fū nǚ zǐ wú yì, lín hǎi guān guǎ duō qǔ de, yǎng zhī yú chí zhǎo. jiāo hé zhī jì, yǔ rén wú yì, yì bù shāng rén. chū qià wén jì
海人魚，東海有之，大者長五六尺，狀如人，眉目、口鼻、手爪、頭皆為美麗女子，無不具足。皮肉白如玉，無鱗，有細毛，五色輕軟，長一二寸。發如馬尾，長五六尺。陰形與丈夫女子無異，臨海鰥寡多取得，養之於池沼。交合之際，與人無異，亦不傷人。（出《洽聞記》）

nán hǎi dà xiè
南海大蟹

jìn shì yǒu bō sī cháng yún, chéng bó fàn hǎi, wǎng tiān zhú guó zhě yǐ liù qī dù. qí zuì hòu, bó piào rù dà hǎi, bù zhī jǐ qiān lǐ, zhì yī hǎi dǎo. dǎo zhōng jiàn hú rén yī cǎo yè, jù ér wèn zhī, hú yún, xī yǔ tóng háng lǚ shù shí rén piào méi, wéi jǐ suí liú, dé zhì yú cǐ. yīn ér cǎi mù shí cǎo gēn shí zhī, dé yǐ bù sǐ. qí zhòng āi yān, suì bó zài zhī, hú nǎi shuō, dǎo shàng dà shān xī shì chē qú mǎ nǎo bō lí děng zhū bǎo, bù kě shèng shù, zhōu rén mò bù qì jǐ jiàn huò qǔ zhī. jì mǎn chuán, hú lìng sù fā, shān shén ruò zhì, bì dāng huái xī. yú shì suí fēng guà fān, xíng kě sì shí yú lǐ, yáo jiàn fēng shàng yǒu chì wù rú shé xíng, jiǔ zhī jiàn dà. hú yuē: cǐ shān shén xī bǎo, lái zhú wǒ yě, wèi zhī nài hé? zhōu rén mò bù zhàn jù. é jiàn liǎng shān cóng hǎi zhōng chū, gāo shù bǎi zhàng, hú xǐ yuē: cǐ liǎng shān zhě, dà xiè áo yě. qí xiè cháng hǎo yǔ shān shén dòu, shén duō bù shèng, shén jù zhī. jīn qí áo chū, wú yōu yǐ. dà shé xún zhì xiè xǔ, pán dòu liáng jiǔ, xiè jiā shé tóu, sǐ yú shuǐ shàng, rú lián shān. chuán rén yīn shì de jì yě. chū guǎng yì jì
近世有波斯常雲，乘舶泛海，往天竺國者已六七度。其最後，舶漂入大海，不知幾千里，至一海島。島中見胡人衣草葉，懼而問之，胡云，昔與同行侶數十人漂沒，唯己隨流，得至於此。因而采木實草根食之，得以不死。其眾哀焉，遂舶載之，胡乃說，島上大山悉是車渠、瑪瑙、玻璃等諸寶，不可勝數，舟人莫不棄己賤貨取之。既滿船，胡令速發，山神若至，必當懷惜。於是隨風掛帆，行可四十餘里，遙見峰上有赤物如蛇形，久之漸大。胡曰：「此山神惜寶，來逐我也，為之奈何？」舟人莫不戰懼。俄見兩山從海中出，高數百丈，胡喜曰：「此兩山者，大蟹螯也。其蟹常好與山神斗，神多不勝，甚懼之。今其螯出，無憂矣。」大蛇尋至蟹許，盤斗良久，蟹夾蛇頭，死於水上，如連山。船人因是得濟也。（出《廣異記》）

hǎi
海

hǎi yú, jí hǎi shàng zuì wěi zhě yě, xiǎo zhě yì qiān yú chǐ. tūn zhōu zhī shuō, gù fēi miù yǐ. měi suì, guǎng zhōu cháng fā tóng tài píng yù lǎn juǎn jiǔ sān bā tóng zuò zhōu tóng. chuán guò nán ān huò yì, běi rén yǒu ǒu qiú cǐ xíng, wǎng fù yī nián, biàn chéng bān bái. yún, lù jīng diào lí dì míng, hǎi xīn yǒu shān, zǔ dōng hǎi tāo, xiǎn ér jí, yì huáng hé zhī sān mén yě. shēn kuò chù, yòu jiàn shí yú shān, huò chū huò méi, chū shén yà zhī. gāo gōng yuē: fēi shān, hǎi hǎi yuán zuò dǎo. jù míng chāo běn gǎi. yú bèi yě. guǒ jiàn shuāng mù shǎn shuò, qí liè ruò bǒ mǐ jī. wēi jǔ zhī jì, rì zhōng hū yǔ mù mài. zhōu zǐ yuē: cǐ yú pēn qì, shuǐ sàn yú kōng, fēng shì chuī lái ruò yǔ ěr. jí jìn yú, jí gǔ chuán ér zào, shū ěr ér méi qù. yú wèi gǔ, wù lèi xiāng fú ěr. jiāo zhǐ huí, nǎi shě zhōu, qǔ léi zhōu yuán àn ér guī, bù dàn kǔ xīn, gài bì hǎi zhī nán yě. nǎi jìng sī yuē: shè shǐ lǎo chēn mù zhāng huì, wǒ zhōu ruò yī yè zhī zhuì yuān jǐng ěr, níng dé bù wèi rén hào shǒu hū? chū lǐng biǎo lù yì
海魚，即海上最偉者也，小者亦千餘尺。吞舟之說，固非謬矣。每歲，廣州常發銅（《太平御覽》卷九三八「銅「作「舟同」。）船過南安貨易，北人有偶求此行，往復一年，便成斑白。雲，路經調黎（地名，海心有山，阻東海濤，險而急，亦黃河之三門也。）深闊處，又見十餘山，或出或沒，初甚訝之。篙工曰：「非山，海（海原作島。據明抄本改。）魚背也。」果見雙目閃爍，鬐鬣若簸米箕。危沮之際，日中忽雨霂霢。舟子曰：「此魚噴氣，水散於空，風勢吹來若雨耳。」及近魚，即鼓船而噪，倏爾而沒去。（「魚畏鼓」，物類相伏耳。）交趾回，乃舍舟，取雷州緣岸而歸，不憚苦辛，蓋避海之難也。乃靜思曰：「設使老瞋目張喙，我舟若一葉之墜眢井耳，寧得不為人皓首乎？」（出《嶺表錄異》）

è yú
鱷魚

è yú, qí shēn tǔ huáng sè, yǒu sì zú, xiū wěi, xíng zhuàng rú tuó, ér jǔ zhǐ jiǎo jí. kǒu sēn jù chǐ, wǎng wǎng hài rén. nán zhōng lù duō, zuì jù cǐ wù. lù zǒu yá àn zhī shàng, qún è háo jiào qí xià, lù bì bù jù luò yá, duō wèi è yú suǒ de, yì wù zhī xiāng shè fú yě. gù tài wèi xiāng guó lǐ dé yù biǎn guān cháo zhōu, jīng è yú tān, sǔn huài zhōu chuán, píng shēng bǎo wán, gǔ shū tú huà, yī shí shěn shī. suì zhào bó shàng kūn lún qǔ zhī, jiàn è yú jí duō, bù gǎn zhé jìn, nǎi shì è yú zhī kū zhái yě. chū lǐng biǎo lù yì
鱷魚，其身土黃色，有四足，修尾，形狀如鼉，而舉止矯疾。口森鋸齒，往往害人。南中鹿多，最懼此物。鹿走崖岸之上，群鱷嗥叫其下，鹿必怖懼落崖，多為鱷魚所得，亦物之相攝伏也。故太尉相國李德裕貶官潮州，經鱷魚灘，損壞舟船，平生寶玩，古書圖畫，一時沈失。遂召舶上崑崙取之，見鱷魚極多，不敢輒近，乃是鱷魚之窟宅也。（出《嶺表錄異》）

wú yú kuài yú
吳余鱠魚

wú wáng sūn quán céng jiāng xíng, shí kuài yǒu yú, yīn qì zhī zhōng liú, huà ér wèi yú. jīn yǒu yú yóu míng wú yú kuài zhě, zhǎng shù cùn, dà rú zhù, shàng lèi kuài xíng yě. chū bó wù zhì
吳王孫權曾江行，食鱠有餘，因棄之中流，化而為魚。今有魚猶名吳余鱠者，長數寸，大如箸，尚類鱠形也。（出《博物志》）

shí tóu yú
石頭魚

shí tóu yú, zhuàng rú yú, suí qí dà xiǎo, nǎo zhōng yǒu èr shí zǐ, rú qiáo mài. yíng bái rú yù. yǒu hào qí zhě, duō shì yú zhī xiǎo zhě, zhù yú zhú qì, rèn qí huài làn, jí táo zhī, qǔ qí yú nǎo shí zǐ, yǐ zhí jiǔ chóu, pō tuō sú. chū lǐng biǎo lù yì
石頭魚，狀如魚，隨其大小，腦中有二石子，如喬麥。瑩白如玉。有好奇者，多市魚之小者，貯於竹器，任其壞爛，即淘之，取其魚腦石子，以植酒籌，頗脫俗。（出《嶺表錄異》）

huáng là yú
黃臘魚

huáng là yú, jí jiāng hú zhī héng yú. tóu zuǐ zhǎng, lín jiē jīn sè, luán wèi zhì, suī měi ér dú. huò jiān bó gàn, yè jí yǒu guāng rú lóng zhú. běi rén yǒu yù nán hǎi zhě, shì cǐ yú shí zhī, qì qí tóu yú fèn kuāng. zhōng yè hòu, hū yǒu guāng míng, jìn shì zhī, yì kǒng jù, yǐ zhú zhào zhī, dàn yú tóu ěr, qù zhú fù míng. yǐ wèi bù xiáng, gè qǐ shí lián, kuī qí yú luán, yì rú yíng guāng. dá míng, biàn xún tǔ rén, nǎi cǐ yú zhī cháng yě, yōu yí dùn shì. chū lǐng biǎo lù yì
黃臘魚，即江湖之橫魚。頭嘴長，鱗皆金色，臠為炙，雖美而毒。或煎煿干，夜即有光如籠燭。北人有寓南海者，市此魚食之，棄其頭於糞筐。中夜後，忽有光明，近視之，益恐懼，以燭照之，但魚頭耳，去燭復明。以為不祥，各啟食奩，窺其餘臠，亦如螢光。達明，遍詢土人，乃此魚之常也，憂疑頓釋。（出《嶺表錄異》）

wū zéi yú
烏賊魚

wū zéi, jiù shuō míng hé bó cóng shì. xiǎo zhě yù dà yú, zhé fàng mò fāng shù chǐ yǐ hùn shēn, jiāng dōng rén huò qǔ qí mò shū qì, yǐ tuō rén cái wù. shū jī rú dàn mò, yú nián zì xiāo, wéi kōng zhǐ ěr. hǎi rén yán, xī qín wáng dōng yóu, qì suàn dài yú hǎi, huà wèi cǐ yú, xíng rú suàn dài, liǎng dài jí zhǎng. yī shuō, wū zéi yǒu dìng, yù fēng zé qián yī xū xià dìng. chū yǒu yáng zá zǔ
烏賊，舊說名河伯從事。小者遇大魚，輒放墨方數尺以混身，江東人或取其墨書契，以脫人財物。書跡如淡墨，逾年字消，唯空紙耳。海人言，昔秦王東遊，棄算袋於海，化為此魚，形如算袋，兩帶極長。一說，烏賊有矴，遇風則前一須下矴。（出《酉陽雜俎》）

héng gōng yú
橫公魚

běi fāng huāng zhōng yǒu shí hú, fāng qiān lǐ, àn shēn wǔ zhàng yú, héng bīng, wéi xià zhì zuǒ yòu wǔ liù shí rì jiě ěr. yǒu héng gōng yú, zhǎng qī bā chǐ, xíng rú lǐ ér chì, zhòu zài shuǐ zhōng, yè huà wèi rén. cì zhī bù rù, zhǔ zhī bù sǐ, yǐ wū méi èr méi zhǔ zhī zé sǐ, shí zhī kě zhǐ xié bìng. chū shén yì lù
北方荒中有石湖，方千里，岸深五丈余，恆冰，唯夏至左右五六十日解耳。有橫公魚，長七八尺，形如鯉而赤，晝在水中，夜化為人。刺之不入，煮之不死，以烏梅二枚煮之則死，食之可止邪病。（出《神異錄》）

gǔ léi
骨雷

fú nán guó chū è yú, dà zhě èr sān zhàng, sì zú, shì shǒu gōng zhuàng. cháng shēng tūn rén, fú nán wáng lìng rén bǔ cǐ yú, zhì yú qiàn zhōng, yǐ zuì rén tóu zhī. ruò hé sǐ, è yú nǎi shí zhī wú zuì zhě, xiù ér bù shí. è yú bié hào hū léi, xióng néng zhì zhī. wò qí zuǐ zhì àn, liè bāi shí zhī. yī míng gǔ léi, qiū huà wèi hǔ, sān zhǎo, chū nán hǎi sī léi èr zhōu, lín hǎi yīng pān cūn duō yǒu zhī. chū qià wén jì
扶南國出鱷魚，大者二三丈，四足，似守宮狀。常生吞人，扶南王令人捕此魚，置於塹中，以罪人投之。若合死，鱷魚乃食之；無罪者，嗅而不食。鱷魚別號忽雷，熊能制之。握其嘴至岸，裂擘食之。一名骨雷，秋化為虎，三爪，出南海思雷二州，臨海英潘村多有之。（出《洽聞記》）

péng yuè
彭蚏

xiè shǔ míng péng yuè, yǐ áo qǔ tǔ zuò wán, cóng cháo lái zhì cháo qù, huò sān bǎi wán, yīn míng sān bǎi wán dà péng yuè. chū gǎn yīng jīng
蟹屬名彭蚏，以螯取土作丸，從潮來至潮去，或三百丸，因名三百丸大彭蚏。（出《感應經》）

líng yú
鯪魚

líng yú tǔ shé, yǐ fù zhī, yīn tūn zhī. yòu kāi lín jiǎ, shǐ yǐ rù qí zhōng, nǎi fèn xùn, xùn yuán zuò jìn, jù míng chāo běn gǎi. zé shì qǔ zhī. chū yì wù zhì
鯪魚吐舌，蟻附之，因吞之。又開鱗甲，使蟻入其中，乃奮迅，（「迅」原作「近」，據明抄本改。）則舐取之。（出《異物志》）

ní yú
鯢魚

jīn sòng lè shǐ tài píng huán yǔ jì juǎn yī liù èr jīn zuò quán yì lǐng zhī xī nán, yǒu pán lóng shān, shān yǒu rǔ dòng, xié guàn yī xī, hào wèi líng shuǐ xī. xī nèi yǒu yú, jiē xiū wěi sì zú, dān qí fù, yóu yǒng zì ruò, yú rén bù gǎn bǔ zhī. ěr yǎ yún: ní shì nián, sì zú, shēng rú xiǎo ér. jīn shāng tài píng huán yǔ jì juǎn yī liù èr jīn shāng zuò jīn gāo. zhōu xī nèi yì yǒu cǐ yú, wèi zhī nà yú. chū lǐng biǎo lù yì
金（宋樂史《太平環宇記》卷一六二「金」作「全」）義嶺之西南，有盤龍山，山有乳洞，斜貫一溪，號為靈水溪。溪內有魚，皆修尾四足，丹其腹，游泳自若，漁人不敢捕之。《爾雅》云：「鯢似鯰，四足，聲如小兒。」金商（《太平環宇記》卷一六二「金商」作「今高」。）州溪內亦有此魚，謂之魶魚。（出《嶺表錄異》）

bǐ mù yú
比目魚

bǐ mù yú, nán rén wèi zhī xié dǐ yú, jiāng huái wèi zhī tuō shā yú. ěr yǎ yún: dōng fāng yǒu bǐ mù yú yān, bù bǐ bù xíng, qí míng wèi zhī dié. zhuàng rú niú pí, xì lín zǐ sè, yī miàn yī mù, liǎng piàn xiāng hé nǎi xíng. chū lǐng biǎo lù yì
比目魚，南人謂之鞋底魚，江淮謂之拖沙魚。《爾雅》云：東方有比目魚焉，不比不行，其名謂之鰈。狀如牛脾，細鱗紫色，一面一目，兩片相合乃行。（出《嶺表錄異》）

lù zǐ yú
鹿子魚

lù zǐ yú, chēng sè, qí wěi liè jiē yǒu lù bān, chì huáng sè. luó zhōu tú jīng yún: zhōu nán hǎi zhōng yǒu zhōu, měi chūn xià, cǐ yú tiào chū zhōu, huà ér wèi lù. céng yǒu rén shí dé yī yú, tóu yǐ huà lù, wěi yóu shì yú. nán rén yún: yú huà wèi lù, ròu xīng, bù kān shí. chū lǐng biǎo lù yì
鹿子魚，頳色，其尾鬣皆有鹿斑，赤黃色。《羅州圖經》云：「州南海中有洲，每春夏，此魚跳出洲，化而為鹿。」曾有人拾得一魚，頭已化鹿，尾猶是魚。南人云：「魚化為鹿，肉腥，不堪食。」（出《嶺表錄異》）

zi guī mǔ
子歸母

yáng fú jiāo zhōu yì wù zhì yún: jiāo zhī wèi yú, qí zi jì yù, jīng bì guī mǔ, hái qí fù. xiǎo zé rú zhī, dà zé bù fù. pān zhōu jì yún: yú xī yú zhǎng èr zhàng, dà shù wéi. chū shēng zǐ, zi xiǎo, suí mǔ mì shí, mù jīng zé hái rù mǔ fù. wú lù yún: yú xī yú zi, cháo chū suǒ shí, mù rù mǔ fù. nán yuè zhì yún: mù cóng qí rù, dàn cóng kǒu chū yě. chū gǎn yīng jīng
楊孚《交州異物志》云：「鮫之為魚，其子既育，驚必歸母，還其腹。小則如之，大則不復。」《潘州記》云：「魚昔魚長二丈，大數圍。初生子，子小，隨母覓食，暮驚則還入母腹。」《吳錄》云：「魚昔魚子，朝出索食，暮入母腹。」《南越志》云：「暮從臍入，旦從口出也。」（出《感應經》）

fù tǐ yú
鮒鮧魚

fù tǐ yú, wén bān rú hǔ. sú yún, zhǔ zhī bù shú, shí zhě bì sǐ. xiāng chuán yǐ wèi cháng yǐ. ráo zhōu yǒu wú shēng zhě, jiā shén fēng zú, qī jiā yì fù. fū fù hé mù, céng wú xì xì yuán zuò xì, jù míng chāo běn gǎi. jiān. yī dàn, wú shēng zuì guī, tóu shēn chuáng shàng, qī wèi zhěng yī jiě lǚ, fú yú qí zú. zuì zhě yùn dòng, wù zhōng qī zhī xīn xiōng, qí qī jué rán ér sǐ, zuì zhě bù zhī yě. jù wèi qī zú suǒ líng zhí, yún yún yuán zuò qù, jù míng chāo běn gǎi. ōu jī zhì bì. yù sòng jīng nián, zhōu jùn bù néng lǐ, yǐ shì shàng wén. wú shēng qīn zú, jù chì mìng dào ér bì yǒu míng xíng, wèi jǔ zú zhī rǔ, yīn xiǎng yù shēng fù tǐ. rú cǐ shù sì, jìng bù néng hài, yì jiā chōng yuè, é ér huì shè huò miǎn. hái jiā zhī hòu, yìn sì fán shèng, nián jì bā shí, jìng yǐ shòu zhōng. qiě pēng zhī bù shú, shàng néng shā rén, shēng xiàn shù sì, bù néng wèi hài, cǐ qí mìng yǔ? chū lù yì jì
鮒鮧魚，文斑如虎。俗雲，煮之不熟，食者必死。相傳以為常矣。饒州有吳生者，家甚豐足，妻家亦富。夫婦和睦，曾無隙（「隙」原作「戲」，據明抄本改。）間。一旦，吳生醉歸，投身床上，妻為整衣解履，扶舁其足。醉者運動，誤中妻之心胸，其妻蹶然而死，醉者不知也。遽為妻族所凌執，雲（「雲」原作「去」，據明抄本改。）毆擊致斃。獄訟經年，州郡不能理，以事上聞。吳生親族，懼敕命到而必有明刑，為舉族之辱，因餉獄生鮒鮧。如此數四，竟不能害，益加充悅，俄而會赦獲免。還家之後，胤嗣繁盛，年洎八十，竟以壽終。且烹之不熟，尚能殺人，生陷數四，不能為害，此其命與？（出《錄異記》）

zéi yú
鯽魚

dōng nán hǎi zhōng yǒu zǔ zhōu, zéi yú chū yān. zhǎng bā chǐ, shí zhī yí shǔ ér bì fēng, cǐ yú zhuàng, jí yǔ jiāng hú xiǎo zéi yú xiāng lèi ěr. xún yáng yǒu qīng lín hú, zéi yú dà zhě èr chǐ yú, xiǎo zhě mǎn chǐ, shí zhī féi měi, yì kě zhǐ hán rè yě.
東南海中有祖州，鯽魚出焉。長八尺，食之宜暑而避風，此魚狀，即與江湖小鯽魚相類耳。潯陽有青林湖，鯽魚大者二尺余，小者滿尺，食之肥美，亦可止寒熱也。

kào yú
鯌魚

kào yú, jì nán jùn dōng běi yǒu kào kēng, chuán yún, wèi jǐng míng zhōng, yǒu rén chuān jǐng dé yú, dà rú jìng. qí yè, hé shuǐ yì rù cǐ kēng, kēng zhōng jū rén, jiē wèi kào yú yān.
鯌魚，濟南郡東北有鯌坑，傳雲，魏景明中，有人穿井得魚，大如鏡。其夜，河水溢入此坑，坑中居人，皆為鯌魚焉。

huáng hóng yú
黃魟魚

huáng hóng yīn hōng yú, sè huáng wú lín, tóu jiān, shēn shì dà hú yè, kǒu zài hàn xià, yǎn hòu yǒu ěr, qiào tōng yú nǎo, wěi zhǎng yī chǐ, mò sān cì, shén dú. bìng chū yǒu yáng zá zǔ
黃魟（音烘）魚，色黃無鱗，頭尖，身似大槲葉，口在頷下，眼後有耳，竅通於腦，尾長一尺，末三刺，甚毒。（並出《酉陽雜俎》）

zuī chóng juàn
蟕蟲雋

zuī chóng juàn zhě, sú wèi zhī zī yí, nǎi shān guī zhī jù zhě. rén lì qí bèi, kě fù ér xíng. chǎn cháo xún shān zhōng, xiāng rén cǎi zhī, qǔ ké yǐ huò. yào quán qí ké, xū yǐ mù xiē chū ròu. guī hǒu rú niú, shēng xiǎng shān gǔ. guǎng zhōu yǒu qiǎo jiàng, qǔ qí jiǎ huáng míng wú rì jiǎo zhě, jiǎ shàng yǒu sàn hēi yūn wèi rì jiǎo yǐ. zhǔ ér pāi zhī, xiàn hēi dài mào huā, yǐ wèi shū bì bēi qì zhī shǔ, zhuàng shén míng mèi. chū lǐng biǎo lù yì
蟕蟲雋者，俗謂之茲夷，乃山龜之巨者。人立其背，可負而行。產潮循山中，鄉人采之，取殼以貨。要全其殼，須以木楔出肉。龜吼如牛，聲響山谷。廣州有巧匠，取其甲黃明無日腳者，（甲上有散黑暈為日腳矣。）煮而拍之，陷黑玳瑁花，以為梳篦杯器之屬，狀甚明媚。（出《嶺表錄異》）

hǎi yàn
海燕

qí jiān guān xiàn shí pǔ yǒu hǎi yú, chéng cháo lái qù, zhǎng sān shí yú zhàng, hēi sè wú lín, qí shēng rú niú, tǔ rén hū wèi hǎi yàn. chū guǎng gǔ jīn wǔ xíng jì
齊監官縣石浦有海魚，乘潮來去，長三十餘丈，黑色無鱗，其聲如牛，土人呼為海燕。（出《廣古今五行記》）

jiāo yú
鮫魚

jiāo yú chū hé pǔ, zhǎng sān zhàng, bèi shàng yǒu jiǎ, zhū míng chāo běn zhū zuò zhū. wén jiān qiáng, kě yǐ shì dāo kǒu, yòu kě yǐ lǜ wù. chū jiāo zhōu jì
鮫魚出合浦，長三丈，背上有甲，珠（明抄本「珠」作「蛛」。）文堅強，可以飾刀口，又可以鑢物。（出《交州記》）