fēng zhōu yú hǎi xiā wǎ wū zi yìn yú shí bān yú
峰州魚 海蝦 瓦屋子 印魚 石斑魚
jǐng yú
井魚
yì yú páng shàn yú dài mào hǎi shù hǎi jìng
異魚 螃 鱓魚 玳瑁 海術 海鏡
shuǐ mǔ
水母
xiè bǎi zú xiè táng xiè yú yīng wǔ luó hóng luó yāng guī
蠏 百足蠏 螗蠏 魚 鸚鵡螺 紅螺 鴦龜
ní yú hòu fēi yú hǔ xiè háo chì hǔn gōng léi xué yú
鯢魚 鱟 飛魚 虎蠏 蠔 赤鯶公 雷穴魚
qiú wěi niú yú qiú shí duō bēn yú fú xì bì
虬尾 牛魚 蝤(石多) 奔(魚孚) 係臂
jī zuǐ yú jiàn yú lǎn fù yú huáng què huà há tiān niú yú
雞嘴魚 劍魚 懶婦魚 黃雀化蛤 天牛魚
fēng zhōu yú
峰州魚
fēng zhōu yǒu yī dào shuǐ, cóng tǔ bō zhōng lái, xià lěng rú bīng xuě. yǒu yú zhǎng yī èr cùn, lái qù yǒu shí, gài shuǐ shàng rú zhōu. rén qǔ pēng zhī ér shí, qiān wàn jiā qǔ bù kě jǐn. bù zhī suǒ cóng lái. chū cháo yě qiān zài
峰州有一道水,從吐蕃中來,夏冷如冰雪。有魚長一二寸,來去有時,蓋水上如粥。人取烹之而食,千萬家取不可盡。不知所從來。(出《朝野僉載》)
hǎi xiā
海蝦
liú xún zhě céng dēng hǎi bó, rù duò lóu, hū jiàn chuāng bǎn xuán èr jù xiā ké. tóu wěi qián zú jù quán, gè qī bā chǐ. shǒu zhàn qí yī fēn, zuǐ jiān lì rú fēng rèn, zuǐ shàng yǒu xū rú hóng zhù, gè zhǎng èr sān chǐ. shuāng jiǎo yǒu qián, qián cū rú rén dà zhǐ, zhǎng èr chǐ yú, shàng yǒu máng cì rú qiáng wēi zhī, chì ér xiān yìng, shǒu bù kě chù. nǎo ké hōng tòu, wān huán chǐ yú, hé zhǐ yú bēi yú yě. běi hù lù yún: téng xún wèi guǎng zhōu cì shǐ, yǒu kè yǔ xún yuē: xiā xū yǒu yī zhàng zhǎng zhě, kān wèi zhǔ zhàng. xún bù zhī xìn, kè qù dōng hǎi, qǔ xū sì chǐ yǐ shì xún, fāng fú qí yì. chū lǐng biǎo lù yì
劉恂者曾登海舶,入舵樓,忽見窗板懸二巨蝦殼。頭、尾、鉗、足具全,各七八尺。首占其一分,嘴尖利如鋒刃,嘴上有須如紅箸,各長二三尺。雙腳有鉗,鉗粗如人大指,長二尺余,上有芒刺如薔薇枝,赤而銛硬,手不可觸。腦殼烘透,彎環尺余,何止於杯盂也。《北戶錄》云:「滕循為廣州刺史,有客語循曰:『蝦須有一丈長者,堪為拄杖。』循不之信,客去東海,取須四尺以示循,方伏其異。」(出《嶺表錄異》)
wǎ wū zi
瓦屋子
wǎ wū zi, gài bàng há zhī lèi yě, nán zhōng jiù hū wèi hān yīn hān zǐ. qǐng yīn lú jūn shàng shū zuò zhèn, suì gǎi wèi wǎ wū zi, yǐ qí ké shàng yǒu léng rú wǎ lǒng, gù yǐ cǐ míng yān. ké zhōng yǒu ròu, zǐ sè ér mǎn fù, guǎng rén yóu zhòng zhī, duō shāo yǐ jiàn jiǔ, sú hū wèi tiān luán zhì. shí duō jí yōng qì, bèi bó fán téng, wèi cè qí xìng yě. chū lǐng biǎo lù yì
瓦屋子,蓋蚌蛤之類也,南中舊呼為蚶(音憨)子。頃因盧鈞尚書作鎮,遂改為瓦屋子,以其殼上有棱如瓦壠,故以此名焉。殼中有肉,紫色而滿腹,廣人猶重之,多燒以薦酒,俗呼為天臠炙。食多即壅氣,背膊煩疼,未測其性也。(出《嶺表錄異》)
yìn yú
印魚
yìn yú, zhǎng yī chǐ sān cùn, é shàng sì fāng rú yìn, yǒu zì, zhū dà yú yīng sǐ zhě, xiān yǐ yìn yìn zhī. chū yǒu yáng zá zǔ
印魚,長一尺三寸,額上四方如印,有字,諸大魚應死者,先以印印之。(出《酉陽雜俎》)
shí bān yú
石斑魚
sēng xíng rú yán, jiàn zhōu yǒu shí bān yú, hǎo yǔ shé jiāo. nán zhōng duō gé fēng kē, kē dà rú hú, cháng qún shì rén. tǔ rén qǔ shí bān yú jiù fēng cè zhì zhī, biāo yú gān shàng, xiàng rì, lìng yú yǐng luò qí kē shàng, xū yú, yǒu niǎo dà rú yàn shù bǎi, hù jī qí kē, kē suì luò rú yè, fēng yì quán jǐn. chū yǒu yáng zá zǔ
僧行儒言,建州有石斑魚,好與蛇交。南中多隔蜂窠,窠大如壺,常群螫人。土人取石斑魚就蜂側炙之,標於竿上,向日,令魚影落其窠上,須臾,有鳥大如燕數百,互擊其窠,窠碎落如葉,蜂亦全盡。(出《酉陽雜俎》)
jǐng yú
井魚
táng duàn chéng shì yún, jǐng yú nǎo yǒu xué, měi wēng shuǐ, zhé yú nǎo xué cù chū, rú fēi quán, sàn luò hǎi zhōng, zhōu rén jìng yǐ kōng qì zhù zhī. hǎi shuǐ xián kǔ, jīng yú nǎo xué chū, fǎn dàn rú quán shuǐ yān. chéng shì jiàn fàn sēng shàn tí shèng shuō. chū yǒu yáng zá zǔ
唐段成式雲,井魚腦有穴,每嗡水,輒於腦穴蹙出,如飛泉,散落海中,舟人競以空器貯之。海水咸苦,經魚腦穴出,反淡如泉水焉。成式見梵僧善提勝說。(出《酉陽雜俎》)
yì yú
異魚
yì yú, dōng hǎi rén cháng huò yú, zhǎng wǔ liù chǐ, fù wèi chéng hú lù dāo shuò zhī zhuàng, huò hào qín huáng yú. chū yǒu yáng zá zǔ
異魚,東海人常獲魚,長五六尺,腹胃成胡鹿刀槊之狀,或號秦皇魚。(出《酉陽雜俎》)
páng
螃
bàng hǎi dà yú, jí shàng yǒu shí shí èr shí, yī míng lí tóu nì, yī míng páng, qí nì shén dú. chū yǒu yáng zá zǔ
傍海大魚,脊上有石十二時,一名籬頭溺,一名螃,其溺甚毒。(出《酉陽雜俎》)
shàn yú
鱓魚
pí xiàn hóu shēng zhě, yú ōu má chí cè dé shàn yú, dà kě chǐ wéi, pēng ér shí zhī, fā bái fù hēi, chǐ luò fù shēng, zì cǐ qīng jiàn. chū lù yì jì
郫縣侯生者,於漚麻池側得鱓魚,大可尺圍,烹而食之,發白復黑,齒落復生,自此輕健。(出《錄異記》)
dài mào
玳瑁
dài mào xíng zhuàng shì guī, wéi fù bèi jiǎ yǒu hōng diǎn. běn cǎo yún: dài mào jiě dú, qí dà zhě xī pó sà shí, jiān yún bì xié. guǎng nán lú tíng, hǎi dǎo yí rén yě. huò huó dài mào guī yī méi yǐ xiàn lián shuài sì xuē wáng. wáng lìng shēng qǔ bèi jiǎ xiǎo zhě èr piàn, dài yú zuǒ bì shàng yǐ pì dú. guī bèi shēng jiē qí jiǎ, shén jí kǔ chǔ. hòu yǎng yú shǐ zhái hòu běi chí, cì qí jiē chù jiàn shēng, fù qiǎn lú tíng sòng yú hǎi pàn. huò yún, dài mào ruò shēng, dài zhī yǒu yàn, shì yǐn zhuàn zhōng yǒu zhōng dú, dài mào jiǎ jí zì yáo dòng ruò sǐ, wú cǐ yàn. chū lǐng biǎo lù yì
玳瑁形狀似龜,唯腹背甲有烘點。《本草》云:「玳瑁解毒,其大者悉婆薩石,兼雲辟邪。」廣南盧亭,(海島彝人也。)獲活玳瑁龜一枚以獻連帥嗣薛王。王令生取背甲小者二片,帶於左臂上以辟毒。龜被生揭其甲,甚極苦楚。後養於使宅後北池,伺其揭處漸生,復遣盧亭送於海畔。或雲,玳瑁若生,帶之有驗,是飲饌中有盅毒,玳瑁甲即自搖動;若死,無此驗。(出《嶺表錄異》)
hǎi shù
海術
nán hǎi yǒu shuǐ zú, qián zuǒ jiǎo zhǎng, qián yòu jiǎo duǎn, kǒu zài lē páng bèi shàng, cháng yǐ zuǒ jiǎo zhuō wù, zhì yú yòu jiǎo, yòu jiǎo zhōng yǒu chǐ niè zhī, fāng nèi yú kǒu. dà sān chǐ yú, qí shēng shù shù, nán rén hū wèi hǎi shù. chū yǒu yáng zá zǔ
南海有水族,前左腳長,前右腳短,口在肋旁背上,常以左腳捉物,置於右腳,右腳中有齒齧之,方內於口。大三尺余,其聲「術術」,南人呼為海術。(出《酉陽雜俎》)
hǎi jìng
海鏡
hǎi jìng, guǎng rén hū wèi gāo yè, pán liǎng piàn, hé yǐ chéng xíng. ké yuán, zhōng shén yíng huá. rì rì yuán zuò bái, jù tài píng yù lǎn juǎn jiǔ sì sān gǎi. zhào rú yún mǔ guāng. nèi yǒu shǎo ròu rú bàng tāi, fù zhōng yǒu hóng xiè zǐ, qí xiǎo rú huáng dòu, ér áo jù zú. hǎi jìng jī, zé xiè chū shí shí, xiè bǎo guī fù, hǎi jìng yì bǎo. huò pò zhī yǐ huǒ, zé xiè zǐ zǒu chū, lí cháng fù lì bì. huò shēng pōu zhī, yǒu xiè zǐ huó zài fù zhōng, qūn xún yì bì. chū lǐng biǎo lù yì
海鏡,廣人呼為膏葉,盤兩片,合以成形。殼圓,中甚瑩滑。日(「日」原作「白」,據《太平御覽》卷九四三改。)照如雲母光。內有少肉如蚌胎,腹中有紅蟹子,其小如黃豆,而螯具足。海鏡飢,則蟹出拾食,蟹飽歸腹,海鏡亦飽。或迫之以火,則蟹子走出,離腸腹立斃。或生剖之,有蟹子活在腹中,逡巡亦斃。(出《嶺表錄異》)
shuǐ mǔ
水母
shuǐ mǔ, guǎng zhōu wèi zhī shuǐ mǔ, mǐn wèi zhī tuō. chī jià fǎn qí xíng nǎi hún rán níng jié yī wù, yǒu dàn zǐ sè zhě, yǒu bái sè zhě, dà rú fù mào, xiǎo zhě rú wǎn. cháng xià yǒu wù rú xuán xù, sú wèi zhī zú, ér wú kǒu yǎn. cháng yǒu shù shí xiā jì fù xià, zā shí qí xián. fú fàn shuǐ shàng, bǔ zhě huò yù zhī, jí chuā rán ér méi, nǎi shì xiā yǒu suǒ jiàn ěr. yuè jué shū yún, hǎi jìng xiè wèi fù, shuǐ mǔ xiā wèi mù. nán zhōng hǎo shí zhī, yún xìng nuǎn, zhì hé yú zhī jí, rán shén xīng, xū yǐ cǎo mù huī diǎn shēng yóu zài sān xǐ zhī, yíng jìng rú shuǐ jīng zǐ yù. ròu hòu kě èr cùn, báo chù yì cùn yú, xiān zhǔ jiāo guì huò dòu kòu, shēng jiāng lǚ qiè ér zhà zhī, huò yǐ wǔ là ròu cù, huò yǐ xiā cù, rú kuài shí zhī. zuì yí xiā cù, yì wù lèi xiāng shè ěr. shuǐ mǔ běn yīn hǎi níng jié zhī wù, shí ér nuǎn bǔ, qí lǐ wèi xiáng. chū lǐng biǎo lù yì
水母,廣州謂之水母,閩謂之魠。(痴駕反)其形乃渾然凝結一物,有淡紫色者,有白色者,大如覆帽,小者如碗。腸下有物如懸絮,俗謂之足,而無口眼。常有數十蝦寄腹下,咂食其涎。浮泛水上,捕者或遇之,即欻然而沒,乃是蝦有所見耳。(《越絕書》雲,海鏡蟹為腹,水母蝦為目。)南中好食之,雲性暖,治河魚之疾,然甚腥,須以草木灰點生油再三洗之,瑩淨如水精紫玉。肉厚可二寸,薄處亦寸余,先煮椒桂或豆蔻,生薑縷切而炸之,或以五辣肉醋,或以蝦醋,如鱠食之。最宜蝦醋,亦物類相攝耳。水母本陰海凝結之物,食而暖補,其理未詳。(出《嶺表錄異》)
xiè
蟹
xiè, bā yuè fù nèi yǒu máng, máng zhēn dào máng yě, zhǎng cùn xǔ, xiàng dōng shū yǔ hǎi shén, wèi shū máng, bù kě shí. chū yǒu yáng zá zǔ
蟹,八月腹內有芒,芒真稻芒也,長寸許,向東輸與海神,未輸芒,不可食。(出《酉陽雜俎》)
bǎi zú xiè
百足蟹
shàn yuàn guó chū bǎi zú xiè, zhǎng jiǔ chǐ, sì áo. jiān wèi jiāo, wèi zhī áo jiāo, shèng fèng huì jiāo yě. chū yǒu yáng zá zǔ
善苑國出百足蟹,長九尺,四螯。煎為膠,謂之螯膠,勝鳳喙膠也。(出《酉陽雜俎》)
táng xiè
螗蟹
píng yuán jùn gòng táng xiè, cǎi yú hé jiān jiè, měi nián shēng gòng. zhuó bīng huǒ zhào, xuán lǎo quǎn ròu, xiè jué quǎn ròu jí fú, yīn qǔ zhī. yī méi zhí bǎi qián, yǐ zhān mì shù yú yì mǎ shàng, chí zhī zhì jīng. chū yǒu yáng zá zǔ
平原郡貢螗蟹,采於河間界,每年生貢。斫冰火照,懸老犬肉,蟹覺犬肉即浮,因取之。一枚直百錢,以氈密束於驛馬上,馳之至京。(出《酉陽雜俎》)
yú
魚
yú, zhāng ān xiàn chū yān. zi cháo chū suǒ shí, mù hái rù mǔ fù, zhōng róng sì zǐ. jiá chì rú jīn, shén jiàn, wǎng bù néng zhì, sú hū wèi hé bó jiàn ér. chū yǒu yáng zá zǔ
魚,章安縣出焉。子朝出索食,暮還入母腹,中容四子。頰赤如金,甚健,網不能制,俗呼為河伯健兒。(出《酉陽雜俎》)
yīng wǔ luó
鸚鵡螺
yīng wǔ luó, xuán jiān chù qū ér zhòu, rú yīng wǔ zuǐ, gù yǐ cǐ míng, ké shàng qīng lǜ bān, dà zhě kě shòu èr shēng. ké nèi guāng yíng rú yún mǔ, zhuāng wèi jiǔ bēi, qí ér kě wán. chū lǐng biǎo lù yì
鸚鵡螺,旋尖處屈而咮,如鸚鵡嘴,故以此名,殼上青綠斑,大者可受二升。殼內光瑩如雲母,裝為酒杯,奇而可玩。(出《嶺表錄異》)
hóng luó
紅螺
hóng luó, dà xiǎo yì lèi yīng wǔ luó, ké báo ér hóng, yì kān wèi jiǔ qì. kū xiǎo luó wèi zú, zhuì yǐ jiāo qī, yóu kě jiā shàng yě. chū lǐng biǎo lù yì
紅螺,大小亦類鸚鵡螺,殼薄而紅,亦堪為酒器。刳小螺為足,綴以膠漆,尤可佳尚也。(出《嶺表錄異》)
yāng guī
鴦龜
chū níng xiàn lǐ duō yāng guī, ké báo xiá ér zào, tóu shì é, bù yǔ cháng guī tóng, ér néng niè quǎn yě. chū nán yuè zhì
初寧縣裡多鴦龜,殼薄狹而燥,頭似鵝,不與常龜同,而能齧犬也。(出《南越志》)
ní yú
鯢魚
ní yú rú nián, sì zú zhǎng wěi, néng shàng shù. tiān hàn, zhé hán shuǐ shàng shān, yǐ cǎo yè fù shēn, zhāng kǒu, niǎo lái yǐn shuǐ, zhé xī shí zhī. shēng rú xiǎo ér, xiá zhōng rén shí zhī, xiān fù yú shù biān zhī, shēn shàng bái zhī chū, rú gòu zhī, qù cǐ fāng kě shí, bù ěr yǒu dú. chū yǒu yáng zá zǔ
鯢魚如鯰,四足長尾,能上樹。天旱,輒含水上山,以草葉覆身,張口,鳥來飲水,輒吸食之。聲如小兒,峽中人食之,先縛於樹鞭之,身上白汁出,如構汁,去此方可食,不爾有毒。(出《酉陽雜俎》)
hòu
鱟
hòu cí cháng fù xióng ér xíng, yú zhě bì děi qí shuāng. nán rén liè sì mài zhī, xióng zhě shǎo ròu. jiù shuō, guò hǎi zhé xiāng jī yú bèi, gāo chǐ chǐ yuán zuò zhàng, jù míng chāo běn gǎi. yú, rú fān, chéng fēng yóu xíng. jīn hòu ké shàng yǒu wù, gāo qī bā cùn, rú shí shān hú, sú hū hòu fān. zhì jīn mǐn lǐng zhòng hòu jiàng. shí èr zú, ké kě wèi guān, cì yú bái jiǎo. nán rén qǔ qí wěi wèi xiǎo rú yì. chū yǒu yáng zá zǔ
鱟雌常負雄而行,漁者必得其雙。南人列肆賣之,雄者少肉。舊說,過海輒相積於背,高尺(「尺」原作「丈」,據明抄本改。)余,如帆,乘風遊行。今鱟殼上有物,高七八寸,如石珊瑚,俗呼鱟帆。至今閩嶺重鱟醬。十二足,殼可為冠,次於白角。南人取其尾為小如意。(出《酉陽雜俎》)
fēi yú
飛魚
fēi yú, lǎng shān lǎng shuǐ yǒu zhī, yú zhǎng yī chǐ, néng fēi, jí líng yún kōng, xī jí guī tán dǐ. chū yǒu yáng zá zǔ
飛魚,朗山朗水有之,魚長一尺,能飛,即凌雲空,息即歸潭底。(出《酉陽雜俎》)
hǔ xiè
虎蟹
hǔ xiè, ké shàng yǒu hǔ bān, kě zhuāng wèi jiǔ qì, yǔ hóng xiè jiē chǎn qióng yá hǎi biān, suī fēi zhēn qí, yì bù yì cǎi de yě. chū lǐng biǎo lù yì
虎蟹,殼上有虎斑,可裝為酒器,與紅蟹皆產瓊崖海邊,雖非珍奇,亦不易採得也。(出《嶺表錄異》)
háo
蠔
háo jí mǔ lì yě, qí chū shēng hǎi dǎo biān, rú quán shí, sì miàn jiàn zhǎng. yǒu gāo yī èr zhàng zhě, chán yán rú shān, měi yī fáng nèi, háo ròu yī piàn, suí qí suǒ shēng, qián hòu dà xiǎo bù děng. měi cháo lái, zhū háo jiē kāi fáng, cì chóng yǐ rù, jí hé zhī. hǎi yí lú tíng zhě yǐ fǔ xiē qǔ ké, shāo yǐ liè huǒ, háo jí qǐ fáng, tiāo qǔ qí ròu, zhù yǐ xiǎo zhú kuāng, fù xū shì, yǐ yì xī gǔ mǐ. háo ròu dà zhě yān wèi zhì, xiǎo zhě chǎo shí, ròu zhōng yǒu zī wèi. shí zhī jí shén, yōng cháng gǔ. chū lǐng biǎo lù yì
蠔即牡蠣也,其初生海島邊,如拳石,四面漸長。有高一二丈者,巉岩如山,每一房內,蠔肉一片,隨其所生,前後大小不等。每潮來,諸蠔皆開房,伺蟲蟻入,即合之。海夷盧亭者以斧楔取殼,燒以烈火,蠔即啟房,挑取其肉,貯以小竹筐,赴虛市,以易西骨米。蠔肉大者醃為炙,小者炒食,肉中有滋味。食之即甚,壅腸骨。(出《嶺表錄異》)
chì hǔn gōng
赤鯶公
lǐ jí zhōng lín yī dào, měi lín shàng yǒu hēi diǎn, dà xiǎo jiē sān shí liù lín. táng cháo lǜ, qǔ de lǐ yú, jí yí fàng, réng bù dé chī. shuō chì hǔn gōng, mài zhě jué liù shí. chū yǒu yáng zá zǔ
鯉脊中鱗一道,每鱗上有黑點,大小皆三十六鱗。唐朝律,取得鯉魚,即宜放,仍不得吃。說赤鯶公,賣者決六十。(出《酉陽雜俎》)
léi xué yú
雷穴魚
xìng zhōu yǒu yī chù míng léi xué, shuǐ cháng bàn xué, měi léi shēng, shuǐ sāi xué liú, yú suí liú ér chū. bǎi xìng měi hòu léi shēng, rào shù bù wǎng, huò yú wú xiàn. fēi léi shēng, yú zi jù gǔ jī yú xué kǒu, yú yì zhé chū, suǒ huò bàn yú léi shí. wéi xíng guī wèi xìng zhōu cì shǐ shí, yǔ qīn gù shū, shuō qí shì. chū yǒu yáng zá zǔ
興州有一處名雷穴,水常半穴,每雷聲,水塞穴流,魚隨流而出。百姓每候雷聲,繞樹布網,獲魚無限。非雷聲,漁子聚鼓擊於穴口,魚亦輒出,所獲半於雷時。韋行規為興州刺史時,與親故書,說其事。(出《酉陽雜俎》)
qiú wěi
虬尾
dōng hǎi yǒu yú, qiú wěi shì chī, gǔ làng jí jiàng yǔ, suì shè xiàng yú wū jǐ. chū tán bīn lù
東海有魚,虬尾似鴟,鼓浪即降雨,遂設像於屋脊。(出《譚賓錄》)
niú yú
牛魚
hǎi shàng qǔ niú yú pí xuán zhī, hǎi cháo zhì, jí máo shù. chū tán bīn lù
海上取牛魚皮懸之,海潮至,即毛豎。(出《譚賓錄》)
qiú shí duō
蝤(石多)
qiú shí duō, dà zhě zhǎng chǐ yú, liǎng áo zhì qiáng. bā yuè néng yǔ hǔ dòu, hǔ bù rú. suí dà cháo tuì ké, yī tuì yī zhǎng. chū yǒu yáng zá zǔ
蝤(石多),大者長尺余,兩螯至強。八月能與虎鬥,虎不如。隨大潮退殼,一退一長。(出《酉陽雜俎》)
bēn yú fú
奔(魚孚)
bēn yú fú, yī míng jì, fēi yú fēi jiāo, dà rú chuán, zhǎng èr sān zhàng, ruò nián, yǒu liǎng rǔ zài fù xià, xióng cí yīn yáng lèi rén. qǔ qí zi zhe àn shàng, shēng rú yīng ér tí. xiàng shàng yǒu kǒng, tōng tóu, qì chū chī chī zuò shēng, bì dà fēng, xíng zhě yǐ wèi hòu. xiāng chuán lǎn fù suǒ huà, shā yī tóu, dé gāo sān sì hú, qǔ zhī shāo dēng, zhào dú shū fǎng jī zhé àn. zhào huān lè zhī chù zé míng. chū yǒu yáng zá zǔ
奔(魚孚),一名瀱,非魚非蛟,大如舡,長二三丈,若鯰,有兩乳在腹下,雄雌陰陽類人。取其子着岸上,聲如嬰兒啼。項上有孔,通頭,氣出哧哧作聲,必大風,行者以為候。相傳懶婦所化,殺一頭,得膏三四斛,取之燒燈,照讀書紡績輒暗。照歡樂之處則明。(出《酉陽雜俎》)
xì bì
係臂
xì bì rú guī, rù hǎi bǔ zhī, bì xiān jì. yòu chén suǒ qǔ zhī shù, zé zì chū, yīn qǔ zhī. ruò bù xìn, zé fēng làng fù chuán. chū yǒu yáng zá zǔ
係臂如龜,入海捕之,必先祭。又陳所取之數,則自出,因取之。若不信,則風浪覆舡。(出《酉陽雜俎》)
jī zuǐ yú
雞嘴魚
lǐ dé yù yòu shí, cháng yú míng zhōu jiàn yī shuǐ zú, yǒu liǎng zú, zuǐ shì jī, shēn rú yú. chū yǒu yáng zá zǔ
李德裕幼時,常於明州見一水族,有兩足,嘴似雞,身如魚。(出《酉陽雜俎》)
jiàn yú
劍魚
hǎi yú qiān suì wèi jiàn yú, yī míng pí pá yú, xíng sì pí pá ér xǐ míng, yīn yǐ wèi míng. hǔ yú lǎo zé wèi jiāo jiāng zhōng xiǎo yú, huà wèi huáng ér shí wǔ gǔ zhě, bǎi suì wèi shǔ. chū yǒu yáng zá zǔ, míng chāo běn zuò chū shù yì jì
海魚千歲為劍魚,一名琵琶魚,形似琵琶而喜鳴,因以為名。虎魚老則為蛟;江中小魚,化為蝗而食五穀者,百歲為鼠。(出《酉陽雜俎》,明抄本作出《述異記》)
lǎn fù yú
懶婦魚
huái nán yǒu lǎn fù yú, sú yún, xī yáng shì jiā fù, wèi gū suǒ nù, nì shuǐ sǐ wèi yú. qí zhī gāo kě rán dēng zhú, yǐ zhī zhào gǔ qín sè bó yì, zé làn rán yǒu guāng, ruò zhào fǎng jī, zé bù fù míng. chū shù yì jì
淮南有懶婦魚,俗雲,昔楊氏家婦,為姑所怒,溺水死為魚。其脂膏可燃燈燭,以之照鼓琴瑟博奕,則爛然有光,若照紡績,則不復明。(出《述異記》)
huáng què huà há
黃雀化蛤
huái shuǐ zhōng, huáng què zhì qiū huà wèi há, zhì chūn fù wèi huáng què, què wǔ bǎi nián huà wèi shèn há. chū shù yì jì
淮水中,黃雀至秋化為蛤,至春復為黃雀,雀五百年化為蜃蛤。(出《述異記》)
tiān niú yú
天牛魚
tiān niú yú, fāng yuán sān zhàng, yǎn dà rú dòu, kǒu zài lē xià, lù chǐ wú chún, liǎng ròu jiǎo rú bì, liǎng yì zhǎng liù chǐ, wěi wǔ chǐ. chū nán yuè jì
天牛魚,方員三丈,眼大如斗,口在肋下,露齒無唇,兩肉角如臂,兩翼長六尺,尾五尺。(出《南越記》)