fàn huà wú gōng qì yē wēng diān dāng guǒ luǒ shā shī shuǐ nǔ xú xuán zhī
飯化 蜈蚣氣 蠮螉 顛當 蜾蠃 沙虱 水弩 徐玄之
duǎn hú zhī zhū yuàn xī yì yīn láng yù zhāng mín bì nán hǎi dú chóng nuò lóng
短狐 蜘蛛怨 蜥蜴 殷琅 豫章民婢 南海毒蟲 諾龍
fàn huà
飯化
dào shì xǔ xiàng zhī yán, yǐ pén fù hán shí fàn yú àn shì dì, rù xià, xī huà wèi chì zhī zhū. chū yǒu yáng zá zǔ
道士許象之言,以盆覆寒食飯於暗室地,入夏,悉化為赤蜘蛛。(出《酉陽雜俎》)
wú gōng qì
蜈蚣氣
suī xiàn duō wú gōng, qì dà zhě, néng yǐ qì xī tù, xiǎo zhě xī xī yì. xiāng qù sān sì chǐ, gǔ ròu zì xiāo. chū yǒu yáng zá zǔ
綏縣多蜈蚣,氣大者,能以氣吸兔,小者吸蜥蜴。相去三四尺,骨肉自消。(出《酉陽雜俎》)
yē wēng
蠮螉
yē wēng, duàn chéng shì shū zhāi duō cǐ chóng, gài hǎo kē yú shū juǎn yě, huò zài bǐ guǎn zhōng. zhù shēng kě tīng. yǒu shí kāi juǎn shì zhī, xī shì xiǎo zhī zhū, dà rú yíng hǔ, xuán yǐ ní gé zhī. fāng zhī bù dú fù sāng chóng yě. chū yǒu yáng zá zǔ
蠮螉,段成式書齋多此蟲,蓋好窠於書卷也,或在筆管中。祝聲可聽。有時開卷視之,悉是小蜘蛛,大如蠅虎,旋以泥隔之。方知不獨負桑蟲也。(出《酉陽雜俎》)
diān dāng
顛當
diān dāng, duàn chéng shì shū zhāi qián, měi yǔ hòu duō diān dāng kē, qín rén suǒ hū shēn rú yǐn xué. wǎng sī qí zhōng, tǔ tǔ yuán zuò tǔ, jù míng chāo běn gǎi. gài yǔ dì píng, dà rú yú jiá. cháng yǎng bǎi qí gài, cì yíng huò guò, zhé fān gài bǔ zhī, cái rù fù bì, yǔ dì yī sè, bìng wú sī xì kě xún yě. qí xíng sì zhī zhū, rú qiáng jiǎo fù wǎng zhōng zhě ěr yǎ wèi zhī wáng zhū yì, guǐ gǔ zi wèi zhī diē mǔ. qín zhōng ér tóng xì yuē: diān dāng láo shǒu mén, yē wēng kòu rǔ wú chù bēn. chū yǒu yáng zá zǔ
顛當,段成式書齋前,每雨後多顛當窠,(秦人所呼)深如蚓穴。網絲其中,吐(「吐」原作「土」,據明抄本改。)蓋與地平,大如榆莢。常仰捭其蓋,伺蠅蠖過,輒翻蓋捕之,才入復閉,與地一色,並無絲隙可尋也。其形似蜘蛛,(如牆角負網中者)《爾雅》謂之「王蛛蜴」,《鬼谷子》謂之「跌母」。秦中兒童戲曰:「顛當牢守門,蠮螉寇汝無處奔。」(出《酉陽雜俎》)
guǒ luǒ
蜾蠃
guǒ yíng, jīn wèi zhī yē wēng yě, qí wèi wù chún xióng wú cí, bù jiāo bù chǎn. qǔ sāng chóng zhī zǐ zhù zhī, zé jiē huà wèi jǐ zi. fēng yì rú cǐ ěr. chū yǒu yáng zá zǔ
蜾嬴,今謂之蠮螉也,其為物純雄無雌,不交不產。取桑蟲之子祝之,則皆化為己子。蜂亦如此耳。(出《酉陽雜俎》)
shā shī
沙虱
tán yuán chù jí děng zhōu yǒu shā shī, jí dú shé lín zhōng shī yě, xì bù kě jiàn. xià yuè, shé wèi shī suǒ kǔ, dào guà shēn yú jiāng tān jí liú chù, shuǐ shuā qí shī. huò wò shā zhōng, niǎn shī rù shā. xíng rén zhōng zhī, suǒ yǎo chù rú zhēn kǒng sù lì, sì miàn yǒu wǔ sè wén, jí qí dú yě. dé shù shì jìn zhī, nǎi wān qí shǎo xǔ, yīn yǐ shēng jī gāo jiù zhì zhī, jí yù. bù ěr, sān liǎng rì nèi sǐ yǐ. chū lù yì jì
潭袁處吉等州有沙虱,即毒蛇鱗中虱也,細不可見。夏月,蛇為虱所苦,倒掛身於江灘急流處,水刷其虱。或臥沙中,碾虱入沙。行人中之,所咬處如針孔粟粒,四面有五色文,即其毒也。得術士禁之,乃剜其少許,因以生肌膏救治之,即愈。不爾,三兩日內死矣。(出《錄異記》)
shuǐ nǔ
水弩
shuǐ nǔ zhī chóng, zhuàng rú qiāng láng. hēi sè, bā zú, qián yè qí wěi, zhǎng sān sì cùn, wěi jí nǔ yě. cháng zì sì yuè yī rì shàng nǔ, zhì bā yuè xiè zhī. shí wān qí wěi, zì bèi ér shàng yú tóu qián, yǐ qián zhí zhī. jiàn rén yǐng zé shè, zhōng yǐng zhī chù, rén shēn suí yǒu liáo zhǒng, dà xiǎo yǔ shā shī zhī dú tóng yǐ. sù xū jìn qì zhì zhī, wān qù dú ròu, gù bǎo qí mìng. bù ěr, yī liǎng rì sǐ yǐ. fù duō zhōng dú, xíng zhě yóu yí shèn zhī. fán rù zhōng jiā, shèn gào zhǔ rén yuē: rǔ jiā yǒu zhōng dú, bù dé róng yì hài wǒ. rú cǐ zé dú bù xíng yǐ. chū lù yì jì
水弩之蟲,狀如蜣蜋。黑色,八足,鉗曳其尾,長三四寸,尾即弩也。常自四月一日上弩,至八月卸之。時彎其尾,自背而上於頭前,以鉗執之。見人影則射,中影之處,人身隨有遼腫,大小與沙虱之毒同矣。速須禁氣制之,剜去毒肉,固保其命。不爾,一兩日死矣。復多盅毒,行者尤宜慎之。凡入盅家,慎告主人曰:「汝家有盅毒,不得容易害我。」如此則毒不行矣。(出《錄異記》)
xú xuán zhī
徐玄之
yǒu xú xuán zhī zhě, zì zhè dōng qiān yú wú, yú lì yì lǐ jū. qí zhái sù yǒu xiōng jí, xuán zhī lì yǐ huā mù zhēn yì, nǎi yíng zhī. yuè yú, yè dú shū, jiàn wǔ shì shù bǎi qí shēng zì chuáng zhī xī nán yú, yú huā zhān shàng zhì zēng jiǎo, zòng bīng dà liè. fēi qín zǒu shòu, bù kě shèng jì. liè qì, qì yuán zuò tuō, jù míng chāo běn gǎi. yǒu jīng qí bào dào, bìng dǎo qí shù bǎi, yòu zì wài rù, zhì xī běi yú. yǒu dài jiàn cāo fǔ, shǒu zhí gōng chuí, fán shù bǎi. qiè wò mù lián tà, pán dié dǐng huò zhě, yòu shù bǎi. fù qì shèng lù hǎi zhī zhēn wèi zhě, yòu shù bǎi. dào lù wǎng fǎn, bēn zǒu tàn zhí zhě, yòu shù bǎi. xuán zhī shú shì zhuǎn fēn míng. zhì zhōng jūn, yǒu cuò cǎi xìn qí, yōng chì zé zǐ yī zhě, shì cóng shù qiān, zhì àn zhī yòu. yǒu dà míng chāo běn dà zuò zài, dāng zuò dài. tiě guān, zhí tiě jiǎn, tiě jiǎn yuán zuò yuè qián, jù míng chāo běn gǎi. xuān yán yuē: diàn xià jiāng yù guān yú yú zǐ shí tán, qí xiān fēng hòu jūn bìng jiǎ shì zhí gē jǐ zhě, wù cóng. yú shì chì zé zhě xià mǎ, yǔ zuǒ yòu shù bǎi, shēng xuán zhī shí yàn zhī shàng. běi shè hóng fú lú zhàng, é ěr pán tà wò mù, gē yán wǔ xí bì bèi. bīn lǚ shù shí, fēi zǐ hóng lǜ, zhí shēng yú xiāo guǎn zhě, yòu shù shí bèi. gèng gē dié wǔ, pái yōu zhī lèi, lèi yuán zuò cì, jù míng chāo běn gǎi. bù kě jǐn jì. jiǔ shù xún, shàng kè yǒu jiǔ róng zhě, chì zé gù zuǒ yòu yuē: suǒ yú jù. fù yǒu jiù wǎng lóng zhào zhī lèi fán shù bǎi, qí rù yàn zhōng. wèi qǐng, huò xiǎo yú shù bǎi qiān tóu. chì zé wèi shàng kè yuē: yǔ shēn dé rèn gōng zhī shù, qǐng yǐ lè bīn. nǎi chí diào yú yàn zhōng zhī nán tān. lè tú zòu chūn bō yǐn, qū wèi zhōng, huò fáng lǐ lú guì bǎi yú. jù mìng cāo kuài cù shàn, fán shù shí wèi, jiē xīn xiāng bù kě yán. jīn shí sī zhú, kēng jū qí zòu. jiǔ zhì chì zé zhě, chí bēi gù xuán zhī ér wèi zhòng bīn yuē: wú bù xí zhōu gōng lǐ, bù xí kǒng shì shū, ér guì jū wáng wèi. jīn cǐ rú, fà bìn jiāo tū, jī sè kě jū, suī zī zī kū kū, ér yòu xī wèi? kěn zhé jié wèi wú xià qīng, yì dé péi jīn rì zhī yàn. xuán zhī nǎi yǐ shū juǎn méng zhī, zhí zhú yǐ guān, yī wú suǒ jiàn. xuán zhī shě juǎn ér qǐn. fāng mèi jiān, jiàn bèi jiān zhí ruì zhě shù qiān qí, zì xī yǒu xià fēn háng bù wǔ, hào lìng ér zhì. xuán zhī jīng hū pú fū, shù qí yǐ zhì chuáng qián, nǎi xuān yán yuē: pí fú wáng zǐ liè yú yáng lín zhī rōng, diào yú zǐ shí zhī tán. xuán zhī yǒu nú, jù yǒu pò xié, shì zú kuì luàn, gōng chē zhèn jīng. jì wú gāo gòng lín wēi zhī xīn, xū yǒu jìn wén hái guó zhī fá. fù dà jiāng jūn máng dīng zhuī guò. xuān qì, yǐ bái liàn xì xuán zhī jǐng, jiǎ shì shù shí, luó yè ér qù. qí xíng xùn jí, shū hū rú rù yī chéng mén, guān zhě jià jiān dié zú, dòu wǔ liù lǐ. yòu xíng shù lǐ, jiàn zǐ chéng, yǒu chì yì guān zhě chàng yán: pí fú wáng dà nù yuē:' pī rú fú, dú rú shū, bù xiū qián yán wǎng xíng, ér sì yǒng gǎn líng shàng. fù sān shì yǐ xià yì. nǎi shì fù, yǐn rù yì táng. jiàn zǐ yì guān zhě shí rén, xuán zhī biàn bài, jiē chēn mù jù shòu. tīng chén hé zhī cí, tīng chén hé zhī cí wǔ zì yuán zuò suǒ chén shè zhī lèi, jù míng chāo běn gǎi. yóu bǐng huàn yú rén jiān. shì shí wáng zǐ yǐ jīng kǒng rù xīn, jué jí mí shén. sān shì yǐ xià yì, qǐng zhì ròu xíng. yì zhuàng wèi xià, tài shǐ lìng mǎ zhī xuán jìn zhuàng lùn yuē: fú yǐ wáng zǐ yuē bù zūn diǎn diǎn yuán zuò qǔ, jù chén xiào běn xǔ běn gǎi. fǎ, yóu guān shī dù, shì xiǎn rú dǐ, zì yí zhèn jīng. xú xuán zhī xìng qì bù huí, bó shí fēi qiǎn, kuàng xiū tiān jué, nán yǐ yāo wū. jīn dài wáng bù néng dù jǐ, fǎn zì xiōng yì, xìn bǐ duō shì, yù hài zhé rén. qiè jiàn yún wù pín xìng, lì guài lǚ zuò, shì yán é chèn, zhòng qíng jīng yí. xī zhě qín shè jù yú ér shuāi, yīn gé měng shòu ér miè. jīn dài wáng yù hài fēi lèi, shì niè yīn qín, dàn kǒng jì shì zhī duān, zì cǐ ér qǐ. wáng lǎn shū dà nù, zhǎn tài shǐ mǎ zhī xuán yú guó mén, yǐ lìng yāo yán zhě. shì shí dà yǔ bào zhì, cǎo zé chén wèi fēi shàng shū yuē: chén wén zòng pán yóu, zì yú liè zhě, wèi bì wáng zuì xián chén, lù zhōng dǎng zhě, guó bì sàng. fú yǐ wáng zǐ liè huàn yú jué jìng, diào huò yú yōu quán, xìn rèn huàn tú, yíng huò rú shì. sàng lǚ zhī qī, suǒ wèi zì yí. jīn dài wáng bù jiù yóu wù zhī fēi, fǎn tīng guǐ suí zhī yì. kuàng zhī xuán shì yī guó zhī yuán lǎo, shí dà cháo zhī shì chén, shì yí cǎi qí móu yóu, kuāng cǐ diān pū. quán shēn huò zhǐ yú sān jiàn, fàn shàng wèi shāng yú yī yán. gān dǎn fāng qī yú bì chéng, shēn shǒu é jīng yú yì chù. chén qiè jiàn bīng shū yún, wú yún ér yǔ zhě tiān qì. jīn zhí chén jiù lù, ér tiān wèi qì yān. fú kǒng bǐ gàn bù hèn sǐ yú dāng shí, zhī xuán hèn sǐ yú jīn rì. dài wáng yòu bù dài xuán zhī jùn fǎ, yù zhèng míng yú ròu xíng, shì jué wú yǎn ér guān yuè bīng, yòu zài jīn rì. xī zhě yú yǐ gōng zhī qí yán wèi miù, zú bìng yú jìn gōng wú yǐ wǔ zǐ xū jiàn wèi fēi, guǒ miè yú jù jiàn. fēi gǎn zì zhōu qín xī shù, lèi dú cōng míng, qiè gǎn yǐ chén āi zhī bēi, shǎo yì sōng yuè. yuè yuán zuò huá, jù míng chāo běn gǎi. wáng lǎn shū, jí bài wèi fēi wèi jiàn yì dài fū, zhuī zèng tài shǐ mǎ zhī xuán wèi ān guó dà jiāng jūn, yǐ qí zi chí wèi tài shǐ lìng, fù bù bó wǔ bǎi duàn, mǐ gè sān bǎi shí. qí xú xuán zhī, dài hòu jìn zhǐ. yú shì chí yì yì yuán zuò yán, jù míng chāo běn gǎi. yí shì mén jìn guān biǎo yuē: fú fèng ēn zhì yún, mǎ zhī xuán yǒu yīn wáng zǐ bǐ gàn zhī zhōng zhēn, yǒu wèi shì zhōng xīn pí zhī jiàn zhèng, ér wǒ jí yǐ yòng jǐ, mèi yú zhī rén. ruò dòng liáng yú jiāng wèi dà shà zhī chén, suì zhōu jí yú fāng jì jù chuān zhī rì. yóu wǒ bù dé, zhì ěr fēi gū. shì yí bāo zèng qí wáng, shǎng yán yú hòu zhě. chén hàn hū lín, zài jīng zài jù, kòu tóu qì jié, hào duàn xuè líng. fú yǐ chén xiān fù chén zhī xuán, xué jiū tiān rén, yì qióng lì shù, yīn xuán jiàn dé jū shèng cháo. dāng dài wáng cǎi dāng chú ráo zhī chén, shì chén fù zhǎn jiā mó zhī rì. nì ěr zhī yán nán tīng, jīng xīn zhī shuō yì zhū. jīn méng shèng zhé páng lín, zhào cǐ fēi zuì. hóng ēn zhān sǎ, yóu jīng yǐ sàn zhī jīng hún hǎo jué mí fèng, nán xù bù quán zhī yāo lǐng. jīn chén qǐ kě yīn wáng fù zhī zhū lù, yào yào yuán zuò dìng, jù míng chāo běn gǎi. guó jiā zhī chǒng róng. bào píng wáng ér bù néng, xiào bó yǔ ér ān rěn. kuàng jīn tiān tú jiāng biàn, lì shù kān yōu, fú qǐ chì chén xiá fāng, miǎn féng sàng luàn. wáng lǎn shū bù yuè, nǎi fǎn qǐn yú hòu yǔ diàn. jì wù, yàn bǎi zhí shì yú líng yún tái yuē: shì yǒu jiā mèng, néng xiǎo zhī, shǐ wǒ xīn xǐ rán ér liàng zhě, cì jué yī jí. qún chén yǒu sī, jiē dùn shǒu jìng tīng. yuē: wú mèng shàng dì yún, zhù ěr jīn, kāi ěr guó, zhǎn ěr jiāng tǔ, zì nán zì běi, chì yù jì shí, yǐ dá ěr dé. qīng děng yǐ wèi rú hé? qún chén jiē bài wǔ chēng hè yuē: dá lín guó zhī qìng yě. wèi fēi yuē: dà bù xiáng, hé qìng zhī yǒu? wáng yuē: hé wèi qí rán? wèi fēi yuē: dài wáng bī xié shēng rén, zhì liú yōu xué, xī zī jiù mèng, yóu tiān nù yān. fū zhù jīn zhě chú yě, kāi guó zhě pì yě, zhǎn jiāng tǔ zhě fēn liè yě, chì yù jì shí, yǔ huǒ jù fén yě. dé fēi xuán zhī chú wú tǔ, gōng wú guó, zòng huǒ nán běi, yǐ dá xì lǐng zhī rǔ hū? wáng yú shì shè xuán zhī zhī zuì, lù fāng shù zhī tú, zì huài qí gōng, yǐ ráng jué mèng. nǎi yǐ ān chē sòng xuán zhī guī, cái jí tà, xuán zhī wù. jì míng, nǎi zhào jiā tóng, yú xī yǒu jué dì wǔ chǐ yú, dé yǐ xué rú sān shí fǒu. yīn zòng huǒ yǐ fén zhī, mí yǒu jié yí, zì cǐ zhái bù fù xiōng yǐ. chū zuǎn yì jì
有徐玄之者,自浙東遷於吳,於立義里居。其宅素有凶藉,玄之利以花木珍異,乃營之。月余,夜讀書,見武士數百騎升自床之西南隅,於花氈上置繒繳,縱兵大獵。飛禽走獸,不可勝計。獵訖,(「訖」原作「托」,據明抄本改。)有旌旗豹纛,並導騎數百,又自外入,至西北隅。有戴劍操斧,手執弓槌,凡數百。挈幄幕簾榻,盤碟鼎鑊者,又數百。負器盛陸海之珍味者,又數百。道路往返,奔走探值者,又數百。玄之熟視轉分明。至中軍,有錯彩信旗,擁赤幘紫衣者,侍從數千,至案之右。有大(明抄本「大」作「載」,當作「戴」。)鐵冠,執鐵簡,(「鐵簡」原作「鉞」前,據明抄本改。)宣言曰:「殿下將欲觀漁於紫石潭,其先鋒後軍並甲士執戈戟者,勿從。」於是赤幘者下馬,與左右數百,升玄之石硯之上。北設紅拂盧帳,俄爾盤榻幄幕,歌筵舞席畢備。賓旅數十,緋紫紅綠,執笙竽簫管者,又數十輩。更歌迭舞,俳優之類,(「類」原作「伺」,據明抄本改。)不可盡記。酒數巡,上客有酒容者,赤幘顧左右曰:「索漁具。」復有舊網籠罩之類凡數百,齊入硯中。未頃,獲小魚數百千頭。赤幘謂上客曰:「予深得任公之術,請以樂賓。」乃持釣於硯中之南灘。樂徒奏《春波引》,曲未終,獲魴鯉鱸鱖百餘。遽命操膾促膳,凡數十味,皆馨香不可言。金石絲竹,鏗鞫齊奏。酒至赤幘者,持杯顧玄之而謂眾賓曰:「吾不習周公禮,不習孔氏書,而貴居王位。今此儒,髮鬢焦禿,肌色可掬,雖孜孜矻矻,而又奚為?肯折節為吾下卿,亦得陪今日之宴。」玄之乃以書卷蒙之,執燭以觀,一無所見。玄之舍卷而寢。方寐間,見被堅執銳者數千騎,自西牖下分行布伍,號令而至。玄之驚呼僕夫,數騎已至床前,乃宣言曰:「蚍蜉王子獵於羊林之茸,釣於紫石之潭。玄之牖奴,遽有迫脅,士卒潰亂,宮車振驚。既無高共臨危之心,須有晉文還國之伐。付大將軍蛖虰追過。」宣訖,以白練系玄之頸,甲士數十,羅曳而去。其行迅疾,倏忽如入一城門,觀者架肩疊足,逗五六里。又行數里,見子城,有赤衣冠者唱言:「蚍蜉王大怒曰:'披儒服,讀儒書,不修前言往行,而肆勇敢凌上。付三事已下議。」乃釋縛,引入議堂。見紫衣冠者十人,玄之遍拜,皆瞋目踞受。聽陳劾之詞,(「聽陳劾之詞」五字原作「所陳設之類」,據明抄本改。)尤炳煥於人間。是時王子以驚恐入心,厥疾彌甚。三事已下議,請置肉刑。議狀未下,太史令馬知玄進狀論曰:「伏以王子曰不遵典(「典」原作「曲」,據陳校本、許本改。)法,游觀失度,視險如砥,自貽震驚。徐玄之性氣不回,博識非淺,況修天爵,難以妖誣。今大王不能度己,返恣胸臆,信彼多士,欲害哲人。竊見雲物頻興,沴怪屢作,市言訛讖,眾情驚疑。昔者秦射巨魚而衰,殷格猛獸而滅。今大王欲害非類,是躡殷秦,但恐季世之端,自此而起。」王覽疏大怒,斬太史馬知玄於國門,以令妖言者。是時大雨暴至,草澤臣螱飛上疏曰:「臣聞縱盤游,恣漁獵者,位必亡;罪賢臣,戮忠讜者,國必喪。伏以王子獵患於絕境,釣禍於幽泉,信任幻徒,熒惑儒士。喪履之戚,所謂自貽。今大王不究游務之非,返聽詭隨之議。況知玄是一國之元老,實大朝之世臣,是宜采其謀猷,匡此顛仆。全身或止於三諫,犯上未傷於一言。肝膽方期於畢呈,身首俄驚於異處。臣竊見兵書雲,無雲而雨者天泣。今直臣就戮,而天為泣焉。伏恐比干不恨死於當時,知玄恨死於今日。大王又不貸玄之峻法,欲正名於肉刑,是抉吾眼而觀越兵,又在今日。昔者虞以宮之奇言為謬,卒並於晉公;吳以伍子胥見為非,果滅於句踐。非敢自周秦悉數,累黷聰明,竊敢以塵埃之卑,少益嵩岳。」(「岳」原作「華」,據明抄本改。)王覽疏,即拜螱飛為諫議大夫,追贈太史馬知玄為安國大將軍,以其子蚳為太史令,賻布帛五百段,米各三百石。其徐玄之,待後進旨。於是蚳詣(「詣」原作「言」,據明抄本改。)移市門進官表曰:「伏奉恩制雲,馬知玄有殷王子比干之忠貞,有魏侍中辛毗之諫諍,而我亟以用己,昧於知人。爇棟樑於將為大廈之晨,碎舟楫於方濟巨川之日。由我不德,致爾非辜。是宜褒贈其亡,賞延於後者。宸翰忽臨,載驚載懼,叩頭氣竭,號斷血零。伏以臣先父臣知玄,學究天人,藝窮歷數,因玄鑒得居聖朝。當大王采當芻蕘之晨,是臣父展嘉謨之日。逆耳之言難聽,驚心之說易誅。今蒙聖哲旁臨,照此非罪。鴻恩沾灑,猶驚已散之精魂;好爵彌縫,難續不全之腰領。今臣豈可因亡父之誅戮,要(「要」原作「定」,據明抄本改。)國家之寵榮。報平王而不能,效伯禹而安忍。況今天圖將變,歷數堪憂,伏乞斥臣遐方,免逢喪亂。」王覽疏不悅,乃返寢於候雨殿。既寤,宴百執事於凌雲台曰:「適有嘉夢,能曉之,使我心洗然而亮者,賜爵一級。」群臣有司,皆頓首敬聽。曰:「吾夢上帝雲,助爾金,開爾國,展爾疆土,自南自北,赤玉洎石,以答爾德。卿等以為如何?」群臣皆拜舞稱賀曰:「答鄰國之慶也。」螱飛曰:「大不祥,何慶之有?」王曰:「何謂其然?」螱飛曰:「大王逼脅生人,滯留幽穴,錫茲咎夢,由天怒焉。夫助金者鋤也,開國者辟也,展疆土者分裂也,赤玉洎石,與火俱焚也。得非玄之鋤吾土,攻吾國,縱火南北,以答系領之辱乎?」王於是赦玄之之罪,戮方術之徒,自壞其宮,以禳厥夢。乃以安車送玄之歸,才及榻,玄之寤。既明,乃召家僮,於西牖掘地五尺余,得蟻穴如三石缶。因縱火以焚之,靡有孑遺,自此宅不復凶矣。(出《纂異記》)
duǎn hú
短狐
sōu shén jì jí hóng fàn wǔ xíng chuán yuē, yù shè shēng yú nán fāng, wèi zhī duǎn hú zhě yě. nán yuè yí dí, nán nǚ tóng chuān ér yù, yín yǐ nǚ wèi zhǔ, gù yuē duō yù. yù zhě yín nǚ huò luàn zhī qì suǒ shēng. chū gǎn yīng jīng
搜神記》及《鴻範五行傳》曰,蜮射生於南方,謂之短狐者也。南越夷狄,男女同川而浴,淫以女為主,故曰多蜮。蜮者淫女惑亂之氣所生。(出《感應經》)
zhī zhū yuàn
蜘蛛怨
qǐng yǒu sì sēng suǒ zhù fáng qián, yǒu zhī zhū wèi wǎng, qí xíng jué dà. cǐ sēng jiàn zhī zhū, jí yǐ wù xì dǎ zhī, zhī zhū jiàn sēng lái, jí bì yǐn. rú cǐ shù nián. yī rì, hū shèng rè, sēng dú yú fáng, yīn zhòu qǐn. zhī zhū nǎi xià zài chuáng, niè duàn sēng hóu chéng chuāng, shǎo qǐng ér zú. fēng chài yǒu dú, fēi xū yán zāi. chū yuán huà jì
頃有寺僧所住房前,有蜘蛛為網,其形絕大。此僧見蜘蛛,即以物戲打之,蜘蛛見僧來,即避隱。如此數年。一日,忽盛熱,僧獨於房,因晝寢。蜘蛛乃下在床,齧斷僧喉成瘡,少頃而卒。蜂蠆有毒,非虛言哉。(出《原化記》)
xī yì
蜥蜴
cáo shū yǎ yì wù zhì yuē: yú tiào tiào, zé xī yì cóng cǎo zhōng xià. shāo xiāng yī jìn, biàn gòng fú shuǐ shàng ér xiāng hé, shì jìng, yú hái shuǐ dǐ, xī yì hái cǎo zhōng. chū sān jiào zhū yīng
曹叔雅《異物志》曰:魚跳跳,則蜥蜴從草中下。稍相依近,便共浮水上而相合,事竟,魚還水底,蜥蜴還草中。(出《三教珠英》)
yīn láng
殷琅
chén jùn yīn jiā yǎng zi míng láng, yǔ yī bì jié hǎo jīng nián. bì sǐ hòu, yóu wǎng lái bù jué, xīn xù hūn cuò. qí mǔ shēn chá yān. hòu xī jiàn dà zhī zhū, xíng rú dòu yàng, yuán chuáng jiù láng, biàn yàn ěr yí yuè. mǔ qǔ ér shā zhī, láng xìng lǐ suì fù. chū yì yuàn
陳郡殷家養子名琅,與一婢結好經年。婢死後,猶往來不絕,心緒昏錯。其母深察焉。後夕見大蜘蛛,形如斗樣,緣床就琅,便燕爾怡悅。母取而殺之,琅性理遂復。(出《異苑》)
yù zhāng mín bì
豫章民婢
yù zhāng yǒu yī jiā, bì zài zào xià. hū yǒu rén zhǎng shù cùn, lái zào jiān, bì wù yǐ lǚ jiàn shā yī rén, suì yǒu shù bǎi rén, zhe shuāi má, chí guān yíng sàng, xiōng yí jiē bèi, chū dōng mén, rù yuán zhōng fù chuán xià. jiù shì jiē shì shǔ fù, zuò tāng jiāo shā, suì jué. chū sōu shén jì
豫章有一家,婢在灶下。忽有人長數寸,來灶間,婢誤以履踐殺一人,遂有數百人,着衰麻,持棺迎喪,凶儀皆備,出東門,入園中覆船下。就視皆是鼠婦,作湯澆殺,遂絕。(出《搜神記》)
nán hǎi dú chóng
南海毒蟲
nán hǎi yǒu dú chóng zhě, ruò dà xī yì, móu zǐ yóu jīng lǎng, tǔ rén hū wèi shí èr shí chóng. yī rì yī yè, suí shí èr shí biàn qí sè, zhà chì zhà huáng. yì hū wèi lí tóu chóng. chuán yún, shāng rén lì sǐ, jì qián shì rén, jí zǒu yú fān lí zhī shàng, wàng qí sǐ zhě qīn zú zhī kū. xīn zhōu xī nán zhū jùn, jué bù chǎn shé jí wén yíng. yú cuàn nán fāng shí nián, jìng bù dǔ shé, shèng xià lù wò, wú zǎn fū zhī kǔ. cǐ rén wèi nán fāng shǎo shé, yǐ wèi yí liáo suǒ shí. bié yǒu shuǐ shé, xíng zhuàng shāo duǎn, bù jū lù dì, fēi pēn dú niè rén zhě. chū tóu huāng zá lù
南海有毒蟲者,若大蜥蜴,眸子尤精朗,土人呼為十二時蟲。一日一夜,隨十二時變其色,乍赤乍黃。亦呼為籬頭蟲。傳雲,傷人立死,既潛噬人,急走於藩籬之上,望其死者親族之哭。新州西南諸郡,絕不產蛇及蚊蠅。余竄南方十年,竟不睹蛇,盛夏露臥,無噆膚之苦。此人謂南方少蛇,以為夷獠所食。別有水蛇,形狀稍短,不居陸地,非噴毒齧人者。(出《投荒雜錄》)
nuò lóng
諾龍
nán hǎi jùn yǒu fēng, shēng gǎn lǎn shù shàng, suī yǒu shǒu zú, pō lèi mù yè, bào zhī zì fù, yǔ mù yè wú bié. nán rén qǔ zhě, xiān fá pū shù, hòu yè diāo luò, rán hòu qǔ zhī. yǒu shuǐ chóng míng nuò lóng, zhuàng rú xī yì, wēi yǒu lóng zhuàng. sú yún, cǐ chóng yù shí, jí chū shuǐ jù shí shàng. fán shuǐ zú yóu yǒng guò zhě, zhì suǒ jù zhī shí, jí tiào yuè zì zhì qí qián, yīn qǔ shí zhī. yǒu de zhě bì shuāng, xióng zhě jì sǐ, cí zhě jí zhì, cí zhě sǐ yì rán. sú chuán yǐ cí xióng jù zhì zhú zhōng, yǐ jié jiān zhī, shǎo qǐng, zhú jié zì tōng. lǐ rén huò qí jiāng zhě, huàn rén yǐ fēng, jù yòng wèi fù rén huò nán zǐ shù. chū tóu huāng zá lù
南海郡有蜂,生橄欖樹上,雖有手足,頗類木葉,抱枝自附,與木葉無別。南人取者,先伐仆樹,候葉凋落,然後取之。有水蟲名諾龍,狀如蜥蜴,微有龍狀。俗雲,此蟲欲食,即出水據石上。凡水族游泳過者,至所據之石,即跳躍自置其前,因取食之。有得者必雙,雄者既死,雌者即至,雌者死亦然。俗傳以雌雄俱置竹中,以節間之,少頃,竹節自通。里人貨其僵者,幻人以蜂,俱用為婦人惑男子術。(出《投荒雜錄》)