hú chōng lú fén lái jūn chuò chuán bìng téng tíng jùn zhāng sī gōng huáng lěng shé lǐ kuí
胡充 盧汾 來君綽 傳病 滕庭俊 張思恭 蝗冷 蛇 李揆
zhǔ bù chóng zhū yá zhī shù yǐn mù shī gǔ
主簿蟲 朱牙之 樹蚓 木師古
hú chōng
胡充
sòng yù zhāng hú chōng, yuán jiā wǔ nián qiū xī, yǒu dà wú gōng zhǎng èr chǐ, luò chōng fù yǔ mèi qián, lìng bì xié zhì. bì cái chū hù, hū dǔ yī lǎo, yī fú chòu bài, liǎng mù wú jīng. dào liù nián sān yuè, hé mén shí huàn, sǐ wáng xiāng jì. chū yì yuàn
宋豫章胡充,元嘉五年秋夕,有大蜈蚣長二尺,落充婦與妹前,令婢挾擲。婢裁出戶,忽睹一姥,衣服臭敗,兩目無精。到六年三月,闔門時患,死亡相繼。(出《異苑》)
lú fén
盧汾
yāo yì jì yuē: xià yáng lú fén zì shì jì, yòu ér hǎo xué, zhòu yè bù juàn. hòu wèi zhuāng dì yǒng ān èr nián qī yuè èr shí rì, jiāng fù luò, yǒu rén yàn yú zhāi zhōng. yè lán yuè chū zhī hòu, hū wén tīng qián huái shù kōng zhōng, yǒu yǔ xiào zhī yīn, bìng sī zhú zhī yùn. shù yǒu rén xián wén, yà zhī. é jiàn nǚ zǐ yī qīng hēi yī, chū huái zhōng, wèi fén yuē: cǐ dì fēi láng jūn suǒ yì, nài hé xiāng zào yě? fén yuē: wú shì yàn bà, yǒu rén wén cǐ yīn lè zhī yùn, gù lái qǐng jiàn. jiàn zì yuán kòng quē, jù míng chāo běn bǔ. nǚ zǐ xiào yuē: láng jūn zhēn xìng lú ěr. ěr yuán zuò gān, jù míng chāo běn gǎi. nǎi rù xué zhōng. é yǒu wēi fēng dòng lín, fén tàn yà zhī, yǒu rú hūn mèi. jí jǔ mù, jiàn gōng yǔ huō kāi, mén hù jiǒng rán. yǒu yī nǚ zǐ yī qīng yī, chū hù wèi fén yuē: niáng zǐ mìng láng jūn jí zhū láng xiāng jiàn. fén yǐ sān yǒu jù rù, jiàn shù shí rén gè nián èr shí yú, lì yú dà wū zhī zhōng, qí é hào yuē shěn yǔ táng. fén yǔ sān yǒu lì jiē ér shàng, yǔ zǐ yī fù rén xiāng jiàn. wèi fén yuē: shì huì tóng gōng zhū nǚ, gē yàn zhī cì, wén zhū láng jiàng zhòng, bù gǎn jù, yīn cǐ qǐng yīn cǐ qǐng sān zì yuán zuò yán yīn bài, jù míng chāo běn gǎi. jiàn. zǐ yī zhě nǎi mìng fén děng jiù yàn. hòu yǒu yī bái zhě qīng huáng zhě, jiē nián èr shí yú, zì táng dōng xī gé chū, yuē qī bā rén, xī yāo yàn jué shì. xiāng yī zhī hòu, huān yàn wèi shēn, jí yǒu měi qíng. hū wén dà fēng zhì, shěn yǔ táng liáng qīng zhé, yī shí bēn sàn. fén yǔ sān yǒu jù zǒu, nǎi xǐng. jì jiàn tíng zhōng gǔ huái, fēng zhé dà zhī, lián gēn ér duò. yīn bǎ huǒ zhào suǒ zhé zhī chù, yī dà yǐ xué, sān sì lóu gū, yī èr qiū yǐn, jù sǐ yú xué zhōng. fén wèi sān yǒu yuē: yì zāi, wù jiē yǒu líng, kuàng wú tú shì yǔ tóng yàn, bù zhī hé yuán ér ér yuán zuò bù, jù míng chāo běn gǎi. rù. yú shì jí xiǎo, yīn fá cǐ shù, gèng wú tā yì. chū qióng shén mì yuàn
《妖異記》曰:夏陽盧汾字士濟,幼而好學,晝夜不倦。後魏莊帝永安二年七月二十日,將赴洛,友人宴於齋中。夜闌月出之後,忽聞廳前槐樹空中,有語笑之音,並絲竹之韻。數友人咸聞,訝之。俄見女子衣青黑衣,出槐中,謂汾曰:「此地非郎君所詣,奈何相造也?」汾曰:「吾適宴罷,友人聞此音樂之韻,故來請見。」(「見」字原空缺,據明抄本補。)女子笑曰:「郎君真姓盧耳。」(「耳」原作「甘」,據明抄本改。)乃入穴中。俄有微風動林,汾嘆訝之,有如昏昧。及舉目,見宮宇豁開,門戶迥然。有一女子衣青衣,出戶謂汾曰:「娘子命郎君及諸郎相見。」汾以三友俱入,見數十人各年二十餘,立於大屋之中,其額號曰「審雨堂」。汾與三友歷階而上,與紫衣婦人相見。謂汾曰:「適會同宮諸女,歌宴之次,聞諸郎降重,不敢拒,因此請(「因此請」三字原作「言因拜」,據明抄本改。)見。」紫衣者乃命汾等就宴。後有衣白者、青黃者,皆年二十餘,自堂東西閣出,約七八人,悉妖艷絕世。相揖之後,歡宴未深,極有美情。忽聞大風至,審雨堂梁傾折,一時奔散。汾與三友俱走,乃醒。既見庭中古槐,風折大枝,連根而墮。因把火照所折之處,一大蟻穴,三四螻蛄,一二蚯蚓,俱死於穴中。汾謂三友曰:「異哉,物皆有靈,況吾徒適與同宴,不知何緣而(「而」原作「不」,據明抄本改。)入。」於是及曉,因伐此樹,更無他異。(出《窮神秘苑》)
lái jūn chuò
來君綽
suí yáng dì zhēng liáo, shí èr jūn jǐn méi. zǒng guǎn lái hù zuò fǎ shòu lù, yáng dì jǐn míng chāo běn jǐn zuò yòu yù zhū qí zhū zhū yuán zuò jiā, jù míng chāo běn gǎi. zi. jūn chuò yōu jù, lián rì yǔ xiù cái luó xún luó tì lǐ wàn jìn, jié wèi bēn yǒu, gòng wáng mìng zhì hǎi zhōu. yè hēi mí lù, lù páng yǒu dēng huǒ, yīn yǔ gòng dùn zhī. kòu mén shù xià, yǒu yī cāng tóu yíng bài. jūn chuò yīn wèn, cǐ shì shuí jiā. dá yuē: kē dǒu láng jūn xìng wēi, jí dāng fǔ xiù cái yě. suì qǐ mén, mén yòu míng chāo běn yòu zuò hū. zì bì. bì yuán zuò kāi, jù míng chāo běn gǎi. qiāo zhōng mén yuē: wō ér jīn jīn yuán zuò yě, jù míng chāo běn gǎi. yǒu sì wǔ gè kè. wō ér yé yòu yī cāng tóu yě. suì kāi mén, bǐng zhú yǐn kè, jiù guǎn kè wèi, chuáng tà yīn rù shén bèi. é yǒu yī xiǎo tóng chí zhú zì zhōng chū mén, yuē: liù láng zi chū lái. jūn chuò děng jiàng jiē jiàn zhǔ rén. zhǔ rén cí cǎi lǎng rán, wén biàn fēn cuò, zì tōng xìng míng yuē: wēi wū huò. xù hán wēn qì, yī kè yóu zuò jiē, zuò yuē: wū huò tiǎn yǐ běn zhōu xiāng fù, dé yǔ zú xià tóng shēng. qīng xiāo liáng huì, shū shì xīn yuàn. jí mìng jiǔ qià zuò, jiàn zhì hān chàng, tán xuè jiāo zhì, zhòng suǒ bù néng duì. jūn chuò pō bù néng píng, yù yǐ lǐ cuò zhī, wú jì. yīn jǔ shāng yuē: jūn chuò qǐng qǐ yī lìng, yǐ zuò zhōng xìng míng shuāng shēng zhě, fàn fá rú lǜ. jūn chuò yuē: wēi wū huò. shí jī qí xìng. zhòng jiē fǔ shǒu dà xiào, yǐ wèi dé yán. jí zhì wū huò, gǎi lìng yuē: yǐ zuò zhōng rén xìng wèi gē shēng, zì èr zì zhì sān zì. lìng yuē: luó lǐ, luó lái lǐ. zhòng jiē cán qí biàn jié. luó xún yòu wèn: jūn fēng yǎ fēng yǎ yuán zuò shēng tuī, jù míng chāo běn gǎi. zhī shì. shì yuán zuò shì, jù míng chāo běn gǎi. zú dé zì bǐ yún bǐ yún yuán zuò cǐ yún, jù míng chāo běn gǎi. lóng, hé yù míng zhī zì biǎn yé? wū huò yuē: pū jiǔ cóng bīn xìng, duō wèi zhǔ sī jiàn qū, yǐ pū hòu yú qún shì, hé yì chǐ huò yú wū chí hū? xún yòu wèn: gōng huá zōng, shì zú hé wèi bù zài? wū huò yuē: wǒ běn tián tián yuán zuò rì, jù míng chāo běn gǎi. shì, chū yú qí wēi wáng, yì yóu huán dīng zhī lèi, hé zú xià zhī bù xué yé? jì ér wō ér jǔ fāng zhàng pán zhì, zhēn xiū shuǐ lù, chōng yì qí jiān. jūn chuò jí pū, wú bù bǎo yù. yè gé chè zhú, lián tà ér qǐn. chí míng xù bié, hèn chàng jù bù zì shèng. jūn chuò děng xíng shù lǐ, yóu niàn wū huò. fù lái, jiàn zuó suǒ huì zhī chù, le wú rén jū. wéi wū chí biān yǒu dà yǐn, zhǎng shù chǐ, yòu yǒu tān luó dīng zǐ, jiē dà cháng yǒu shù bèi. fāng zhī wū huò jí èr shù, jiē cǐ wù yě. suì gòng è zuó xiāo suǒ shí, gè tǔ chū qīng ní jí wū shuǐ shù shēng. chū xuán guài lù
隋煬帝征遼,十二軍盡沒。總管來護坐法受戮,煬帝盡(明抄本「盡」作「又」)欲誅其諸(「諸」原作「家」,據明抄本改。)子。君綽憂懼,連日與秀才羅巡、羅逖、李萬進,結為奔友,共亡命至海州。夜黑迷路,路旁有燈火,因與共頓之。扣門數下,有一蒼頭迎拜。君綽因問,此是誰家。答曰:「科斗郎君姓威,即當府秀才也。」遂啟門,門又(明抄本「又」作「忽」。)自閉。(「閉」原作「開」,據明抄本改。)敲中門曰:「蝸兒今(「今」原作「也」,據明抄本改。)有四五個客。」蝸兒耶又一蒼頭也。遂開門,秉燭引客,就館客位,床榻茵褥甚備。俄有一小童持燭自中出門,曰:「六郎子出來。」君綽等降階見主人。主人辭采朗然,文辯紛錯,自通姓名曰:「威污蠖。」敘寒溫訖,揖客由阼階,坐曰:「污蠖忝以本州鄉賦,得與足下同聲。青霄良會,殊是忻願。」即命酒洽坐,漸至酣暢,談謔交至,眾所不能對。君綽頗不能平,欲以理挫之,無計。因舉觴曰:「君綽請起一令,以坐中姓名雙聲者,犯罰如律。」君綽曰:「威污蠖。」實譏其姓。眾皆撫手大笑,以為得言。及至污蠖,改令曰:「以坐中人姓為歌聲,自二字至三字。令曰:「羅李,羅來李。」眾皆慚其辯捷。羅巡又問:「君風雅(「風雅」原作「聲推」,據明抄本改。)之士。(「士」原作「「事」,據明抄本改。)足得自比雲(「比雲」原作「「此雲」,據明抄本改。)龍,何玉名之自貶耶?」污蠖曰:「仆久從賓興,多為主司見屈,以仆後於群士,何異尺蠖於污池乎?」巡又問:「公華宗,氏族何為不載?」污蠖曰:「我本田(「田」原作「日」,據明抄本改。)氏,出於齊威王,亦猶桓丁之類,何足下之不學耶?」既而蝸兒舉方丈盤至,珍羞水陸,充溢其間。君綽及仆,無不飽飫。夜閣徹燭,連榻而寢。遲明敘別,恨悵俱不自勝。君綽等行數里,猶念污蠖。復來,見昨所會之處,了無人居。唯污池邊有大螾,長數尺,又有癱螺丁子,皆大常有數倍。方知污蠖及二豎,皆此物也。遂共惡昨宵所食,各吐出青泥及污水數升。(出《玄怪錄》)
chuán bìng
傳病
suí yáng dì dà yè mò nián, luò yáng rén jiā zhōng yǒu chuán shī bìng, xiōng dì shù rén, xiāng jì wáng mò. hòu yǒu yī rén sǐ, qì yóu wèi jué, jiā rén bìng kū. qí dì hū jiàn wù zì sǐ rén kǒu zhōng chū, yuè rù qí kǒu, zì cǐ jí bìng, suì yú suì zú. lín zhōng, wèi qí qī yuē: wú jí nǎi suǒ jiàn wù wèi zhī hài. wú qì jué zhī hòu, biàn kě kāi wǒ nǎo hóu, shì yǒu hé wù, yù zhī qí gēn běn. yán zhōng ér sǐ. dì zǐ yī mìng kāi shì, nǎo zhōng de yī wù, xíng rú yú, ér bìng yǒu liǎng tóu, biàn tǐ xī yǒu ròu lín. dì zǐ zhì bō zhōng, tiào yuè bù zhǐ. shì yǐ zhū wèi zhì zhōng, suī bù jiàn shí, xī xū yú jiē chéng shuǐ, zhū dú yào yīn jiē suí xiāo huà. shí xià zhōng lán shú, sì zhòng rú shuǐ cì zuò diàn qīng. yī rén wǎng, yīn yǐ xiǎo diàn zhì bō zhōng, cǐ wù jí jù bēn chí. xū yú jiān, biàn huà wèi shuǐ. chuán diàn yǐ liáo yē. chū guǎng gǔ jīn wǔ xíng jì
隋煬帝大業末年,洛陽人家中有傳屍病,兄弟數人,相繼亡歿。後有一人死,氣猶未絕,家人並哭。其弟忽見物自死人口中出,躍入其口,自此即病,歲余遂卒。臨終,謂其妻曰:「吾疾乃所見物為之害。吾氣絕之後,便可開我腦喉,視有何物,欲知其根本。」言終而死。弟子依命開視,腦中得一物,形如魚,而並有兩頭,遍體悉有肉鱗。弟子致缽中,跳躍不止。試以諸味致中,雖不見食,悉須臾皆成水,諸毒藥因皆隨銷化。時夏中藍熟,寺眾如水次作靛青。一人往,因以小靛致缽中,此物即遽奔馳。須臾間,便化為水。傳靛以療噎。(出《廣古今五行記》)
téng tíng jùn
滕庭俊
wén míng yuán nián, pí líng téng tíng jùn huàn rè bìng jī nián. měi fā, shēn rú huǒ shāo, shù rì fāng dìng. míng yī bù néng zhì. hòu zhī luò diào xuǎn, xíng zhì xíng shuǐ xī shí sì wǔ lǐ, tiān xiàng mù, wèi dá qián suǒ, suì tóu yī dào bàng zhuāng jiā. zhǔ rén zàn chū, wèi zhì. tíng jùn xīn wú liáo lài, yīn tàn xī yuē: wèi kè duō kǔ xīn, rì mù wú zhǔ rén. jí yǒu lǎo fù, bìn fà shū tū, yī fú yì bì, zì táng xī chū. bài yuē: lǎo fù suī wú suǒ jiě, ér xìng hǎo wén zhāng. shì bù zhī láng jūn lái, zhǐ yǔ hé qiě yé lián jù cì. wén láng jūn yín wèi kè duō kǔ xīn, rì mù wú zhǔ rén, suī cáo pī mén míng chāo běn mén zuò zhī. kè, zi cháng cháng yuán zuò zhǎng, jù cáo pī zá shī gǎi. wèi wèi yuán zuò yì, jù cáo pī zá shī gǎi. rén, bù néng guò yě. lǎo fù yǔ hé qiě yé, tóng zuò hún jiā mén kè, suī pín yì yǒu dǒu jiǔ, jiē láng jūn qīng huà ěr. tíng jùn shén yì zhī, wèn yuē: lǎo fù zhù zhǐ hé suǒ? lǎo fù nù yuē: pū tiǎn hún jiā sǎo mén zhī kè, xìng má míng lái hé, xíng yī. xíng yī yuán zuò dì dà, jù míng chāo běn gǎi. jūn hé bù hū wèi má dà. tíng jùn jí xiè bù mǐn, yǔ zhī xié xíng. rào táng xī yú, yù jiàn èr mén, mén qǐ, huá táng fù gé shén qí xiù. guǎn zhōng yǒu zūn jiǔ pán hé, má dà yī ràng tíng jùn tóng zuò. liáng jiǔ, zhōng mén yòu yǒu yī kè chū, má dà yuē: hé zhì yǐ. míng chāo běn zhì yǐ zuò jūn zhì. jí jiàng jiē yī ràng zuò. qiě yé wèi má dà yuē. shì yǔ jūn yù lián jù, jūn shī tí chéng wèi. má dà nǎi shū tí mù yuē: tóng zài hún jiā píng yuán mén guǎn lián jù yī shǒu, yǔ yǐ yǔ yǐ yuán zuò shǐ qǐng, jù míng chāo běn gǎi. wèi sì jù yǐ. má dà shī yuē: zì yǔ hún jiā lín, xīn xiāng suì mǎn shēn. wú xīn hǎo qīng jìng, rén yòng qù huī chén. pū zuò sì jù chéng yǐ. qiě yé yuē: pū shì qī yán, yùn yòu bù tóng, rú hé? má dà yuē: dàn zì wèi yī zhāng, yì bù è. qiě yé liáng jiǔ yín yuē: dōng dōng yuán zuò zhōng, jù míng chāo běn gǎi. cháo měi qù yī yān huǒ, chūn zhì hái guī yǎng zi sūn. céng xiàng fú wáng bǐ duān zuò, ěr lái qiú shí hún hún mén. tíng jùn yóu bù wù, jiàn mén guǎn huá shèng, yīn yǒu yān liú xiē wèi zhī jì. shī yuē: tián wén chēng hào kè, fán yǎng jǐ duō rén. rú qiàn féng xuān zài, jīn xī cè xià bīn. qiě yé má dà, xiāng gù xiào yuē: hé dé xiāng jī? xiàng shǐ jūn zài hún jiā mén, yī rì dāng yàn yù yǐ. yú shì cān shàn yáo zhuàn, yǐn mǎn shù shí xún. zhǔ rén zhì, mì tíng jùn bù jiàn, shǐ rén jiào huàn zhī, tíng jùn yīng yuē wéi. ér guǎn yǔ bìng má hé èr rén, yī shí bù jiàn, nǎi zuò cè wū xià, bàng yǒu dà cāng yíng tū sǎo zhǒu ér yǐ. tíng jùn xiān yǒu rè jí, zì cǐ yǐ hòu dùn yù, gèng bù fù fā yǐ. chū xuán guài lù
文明元年,毗陵滕庭俊患熱病積年。每發,身如火燒,數日方定。名醫不能治。後之洛調選,行至滎水西十四五里,天向暮,未達前所,遂投一道傍莊家。主人暫出,未至。庭俊心無聊賴,因嘆息曰:「為客多苦辛,日暮無主人。」即有老父,鬢髮疏禿,衣服亦弊,自堂西出。拜曰:「老父雖無所解,而性好文章。適不知郎君來,止與和且耶連句次。聞郎君吟『為客多苦辛,日暮無主人』,雖曹丕門(明抄本「門」作「之」。)客,子常(「常」原作「長」,據曹丕雜詩改。)畏(「畏」原作「異」,據曹丕雜詩改。)人,不能過也。老父與和且耶,同作渾家門客,雖貧亦有斗酒,接郎君清話耳。」庭俊甚異之,問曰:「老父住止何所?」老父怒曰:「仆忝渾家掃門之客,姓麻名來和,行一。(「行一」原作「弟大」,據明抄本改。)君何不呼為麻大。」庭俊即謝不敏,與之偕行。繞堂西隅,遇見二門,門啟,華堂復閣甚奇秀。館中有樽酒盤核,麻大揖讓庭俊同坐。良久,中門又有一客出,麻大曰:「和至矣。」(明抄本「至矣」作「君至」。)即降階揖讓坐。且耶謂麻大曰。適與君欲連句,君詩題成未。麻大乃書題目曰:《同在渾家平原門館連句》一首,予已(「予已」原作「使請」,據明抄本改。)為四句矣。麻大詩曰:「自與渾家鄰,馨香遂滿身。無心好清靜,人用去灰塵。仆作四句成矣。」且耶曰:「仆是七言,韻又不同,如何?」麻大曰:「但自為一章,亦不惡。」且耶良久吟曰:「冬(「冬」原作「終」,據明抄本改。)朝每去依煙火,春至還歸養子孫。曾向苻王筆端坐,爾來求食渾渾門。」庭俊猶不悟,見門館華盛,因有淹留歇為之計。詩曰:「田文稱好客,凡養幾多人。如欠馮諼在,今希廁下賓。」且耶、麻大,相顧笑曰:「何得相譏?向使君在渾家門,一日當厭飫矣。」於是餐膳肴饌,引滿數十巡。主人至,覓庭俊不見,使人叫喚之,庭俊應曰唯。而館宇並麻和二人,一時不見,乃坐廁屋下,傍有大蒼蠅禿掃帚而已。庭俊先有熱疾,自此已後頓愈,更不復發矣。(出《玄怪錄》)
zhāng sī gōng
張思恭
táng tiān hòu zhōng, shàng shí fèng yù zhāng sī gōng jìn niú kū lì shàng yóu yán, dà rú zhù, tiān hòu yǐ yù hé zhù zhī. zhào sī gōng shì yuē: zuó kū lì shàng yǒu cǐ, jí shì dú wù. jìn yǒu jī jī zì yuán kòng quē, jù huáng běn bǔ. shí wū bǎi zú chóng hū sǐ, kāi fù, zhōng yǒu yóu yán yī chāo, zhū chóng bìng jǐn, cǐ wù bù huà. zhèn zuó rì yǐ lái, yì è bù néng shí. sī gōng dùn shǒu qǐng sǐ, shè miǎn zhī, yǔ zǎi fū bìng liú lǐng nán. chū cháo yě qiān zài
唐天后中,尚食奉御張思恭進牛窟利上蚰蜒,大如箸,天后以玉合貯之。召思恭示曰:「昨窟利上有此,極是毒物。近有雞(「雞」字原空缺,據黃本補。)食烏百足蟲忽死,開腹,中有蚰蜒一抄,諸蟲並盡,此物不化。朕昨日以來,意惡不能食。」思恭頓首請死,赦免之,與宰夫並流嶺南。(出《朝野僉載》)
huáng
蝗
táng kāi yuán sì nián, hé nán běi zhōng wèi zāi, fēi zé yì rì, dà rú zhǐ, shí miáo cǎo shù yè, lián gēn bìng jǐn. chì chāi shǐ yǔ zhōu xiàn xiāng zhī qū zhú, cǎi dé yī shí zhě, yǔ yī shí sù, yī dòu, sù yì rú zhī. jué kēng mái què, mái yī shí zé shí shí shēng, luǎn dà rú shǔ mǐ, hòu bàn cùn, gài dì. fú xiū zǐ yuē: xī wén wǔ shèng huáng dì shí, rào jīng chéng huáng dà qǐ, dì lìng qǔ ér guān zhī, duì zhàng xuǎn yī dà zhě, zhù zhī yuē: zhèn zhèng xíng guāi pì, rén xìn wèi fú, dāng shí wǒ xīn, wú hài miáo jià. suì tūn zhī. xū yú, yǒu wū rú guàn, bǎi wàn wèi qún, shí huáng yī rì ér jǐn. cǐ nǎi jīng gǎn suǒ zhì. tiān ruò ǒu rán, zé rú wù shēng, tiān ruò wèi lì, mái zhī zī shén. dāng míng dé shèn fá, yǐ dá tiān qiǎn, nài hé bù jiàn fú xiū yǐ ráng zāi, ér yù chěng shā yǐ xiāo huò. cǐ zǎi xiàng yáo wén míng chāo běn wén zuò yuán. chóng shī xiè lǐ zhī dào yǐ. chū cháo yě qiān zài
唐開元四年,河南北螽為災,飛則翳日,大如指,食苗草樹葉,連根並盡。敕差使與州縣相知驅逐,採得一石者,與一石粟,一斗,粟亦如之。掘坑埋卻,埋一石則十石生,卵大如黍米,厚半寸,蓋地。浮休子曰:「昔文武聖皇帝時,繞京城蝗大起,帝令取而觀之,對仗選一大者,祝之曰:『朕政刑乖僻,仁信未孚,當食我心,無害苗稼。』遂吞之。須臾,有烏如鸛,百萬為群,拾蝗一日而盡。此乃精感所致。天若偶然,則如勿生,天若為厲,埋之滋甚。當明德慎罰,以答天譴,奈何不見福修以禳災,而欲逞殺以消禍。此宰相姚文(明抄本「文」作「元」。)崇失燮理之道矣。」(出《朝野僉載》)
lěng shé
冷蛇
shēn wáng yǒu ròu jí, fù chuí zhì gàn, měi chū, zé yǐ bái liàn shù zhī. zhì shǔ yuè, hān xī bù kě guò. xuán zōng zhào nán fāng qǔ lěng shé èr tiáo cì zhī. shé zhǎng shù chǐ, sè bái, bù shì rén, zhí zhī, lěng rú wò wò yuán zuò jué, jù míng chāo běn gǎi. bīng. shēn wáng fù yǒu shù yuē, xià yuè zhì yú yuē zhōng, bù fù jué fán shǔ. chū yǒu yáng zá zǔ
申王有肉疾,腹垂至骭,每出,則以白練束之。至暑月,鼾息不可過。玄宗詔南方取冷蛇二條賜之。蛇長數尺,色白,不螫人,執之,冷如握(「握」原作「掘」,據明抄本改。)冰。申王腹有數約,夏月置於約中,不復覺煩暑。(出《酉陽雜俎》)
lǐ kuí
李揆
táng lǐ kuí, gān tiān zhōng, wèi lǐ bù shì láng. cháng yī rì, zhòu zuò yú táng zhī qián xuān, hū wén táng zhōng yǒu shēng jí zhèn, ruò qiáng pǐ. kuí jīng rù shì zhī, jiàn yī xiā má, fǔ yú dì, gāo shù chǐ, mèi rán shū zhuàng. kuí qiě jīng qiě yì, mò qióng qí lái. jí mìng jiā tóng, yǐ jù fǒu gài yān. yǒu jiě yuē: fū xiā má yuè zhōng zhī chóng, yì tiān shǐ yě. jīn tiān shǐ lái gōng táng, qǐ fēi shàng dì yǐ mì mìng fù gōng hū? qí míng qǐ ér shì zhī, yǐ wáng jiàn yǐ. hòu shù rì, guǒ bài zhōng shū shì láng píng zhāng shì. chū xuān shì zhì
唐李揆,乾天中,為禮部侍郎。嘗一日,晝坐於堂之前軒,忽聞堂中有聲極震,若牆圮。揆驚入視之,見一蝦蟆,俯於地,高數尺,魅然殊狀。揆且驚且異,莫窮其來。即命家童,以巨缶蓋焉。有解曰:「夫蝦蟆月中之蟲,亦天使也。今天使來公堂,豈非上帝以密命付公乎?」其明啟而視之,已亡見矣。後數日,果拜中書侍郎平章事。(出《宣室志》)
zhǔ bù chóng
主簿蟲
rùn zhōu jīn tán xiàn, dà lì zhōng, yǒu běi rén wèi zhǔ bù, yǐ zhú tǒng jī xiē shí yú méi, zhì yú tīng shì zhī shù, hòu suì yù zhì bǎi yú méi, wèi tǔ qì suǒ zhēng, ér bù néng shì rén. nán mín bù shí, hū wèi zhǔ bù chóng. yuán quē chū chù, míng chāo běn chén xiào běn zuò chū chuán zài
潤州金壇縣,大曆中,有北人為主簿,以竹筒齎蠍十餘枚,置於廳事之樹,後遂育至百餘枚,為土氣所蒸,而不能螫人。南民不識,呼為主簿蟲。(原缺出處,明抄本、陳校本作出《傳載》)
zhū yá zhī
朱牙之
dōng yáng tài shǒu zhū yá zhī, yuán xìng zhōng, hū yǒu yī lǎo gōng, cóng qí qiè dǒng chuáng xià chū, zhe huáng shang jīn mào. suǒ chū zhī kǎn, huá zé yǒu quán, suì yǔ dǒng jiāo hǎo. ruò yǒu jí xiōng, suì yǐ gào. yá zhī ér bìng nüè, gōng yuē: cǐ yīng dé hǔ luǎn fú zhī. chí jǐ xiàng shān dōng, dé hǔ yīn, shàng yú nuǎn qì, shǐ ér zhì dàn, nüè jí duàn. gōng cháng shǐ dǒng shū tóu, fā rú yě zhū. yá hòu zhū jì jiǔ shàng zhāng, yú shì jué jī. zuò fèi tāng, shì jiāo cǐ kǎn, jué dé shù hú dà yǐ. bù rì, cūn rén zhuō dà dāo yě xíng, féng yī zhàng fū, jiàn dāo, cāo huáng jīn yī bǐng, qiú yǐ yì dāo. shòu dāo, yǎn shī qí rén suǒ zài, zhòng chá xiàng jīn, nǎi shì niú fèn. jì cǐ jí yá jiā guǐ. chū yì yuàn
東陽太守朱牙之,元興中,忽有一老公,從其妾董床下出,著黃裳衿帽。所出之坎,滑澤有泉,遂與董交好。若有吉凶,遂以告。牙之兒病瘧,公曰:「此應得虎卵服之。」持戟向山東,得虎陰,尚余暖氣,使兒炙噉,瘧即斷。公常使董梳頭,發如野豬。牙後諸祭酒上章,於是絕跡。作沸湯,試澆此坎,掘得數斛大蟻。不日,村人捉大刀野行,逢一丈夫,見刀,操黃金一餅,求以易刀。授刀,奄失其人所在,重察向金,乃是牛糞。計此即牙家鬼。(出《異苑》)
shù yǐn
樹蚓
shàng dōu hún jiān zhái, jǐ mén wài yī xiǎo huái shù, shù yǒu xué dà rú qián. měi xià yuè jì hòu, yǒu yǐn dà rú jù bì, zhǎng èr chǐ yú, bái jǐng hóng bān. lǐng yǐn shù bǎi tiáo, rú suǒ, yuán shù zhī gàn. jí xiǎo, xī rù xué. huò shí zhòng jīng, wǎng wǎng chéng qū. xué shì zhāng chéng yán, hún jiān shí, táng qián hū yǒu shù, cóng dì yǒng chū, qiū yǐn biàn guà qí shàng. yǐ yǒu chū chù, wàng qí shū míng mù. chū yǒu yáng zá zǔ
上都渾瑊宅,戟門外一小槐樹,樹有穴大如錢。每夏月霽後,有蚓大如巨臂,長二尺余,白頸紅斑。領蚓數百條,如索,緣樹枝幹。及曉,悉入穴。或時眾驚,往往成曲。學士張乘言,渾瑊時,堂前忽有樹,從地踴出,蚯蚓遍掛其上。已有出處,忘其書名目。(出《酉陽雜俎》)
mù shī gǔ
木師古
yóu zi mù shī gǔ, zhēn yuán chū, xíng yú jīn líng jiè cūn luò. rì mù, tóu gǔ jīng shè sù, jiàn zhǔ rén sēng, zhǔ rén sēng nǎi sòng yī lòu shì nèi ān zhǐ. qí běn kè tīng, nǎi fēng bì bù kāi. shī gǔ nù, suì jié zé zhǔ rén sēng. sēng yuē: chéng fēi lìn xī yú cǐ, ér bēi wú rén yú bǐ, jù yǐ chéng qián kè sù yú cǐ zhě, wèi cháng bù dà jiàn yú sī. zì mǒu dào, yǐ sān shí yú zài, dài shāng sān shí rén yǐ. bì zhǐ yǐ yǐ zì yuán quē, jù míng chāo běn bǔ. zhōu suì, zài bù gǎn lìng rén zhǐ sù. shī gǔ bù yǔn, qí cí yù shēng cāi zé, sēng bù dé yǐ, lìng qǐ hù sǎ sǎo, nǎi shí nián shēn xiǔ shì yǐ. shī gǔ cún xīn xìn, ér kǒu mào yóu nù. jí rù qǐn, yì bù miǎn yǒu bèi yù zhī zhì, suì qǔ qiè zhōng biàn shǒu dāo zi yī kǒu, yú chuáng tóu xí xià, yòng zhuàng qí dǎn ěr. qǐn zhì èr gēng, hū jué zēng hán, jīng jué, nǎi piào fèi fēng lěng, rú yǒu shàn yān. liáng jiǔ, qí shàn fù lái. shī gǔ nǎi qián chōu dāo zi yú wò zhōng, yǐ dāo zi yī huī, rú zhōng wù, nǎi wén duò yú chuáng zuǒ, yì gèng wú tā. shī gǔ fù dāo zi yú gù chù, nǎi ān qǐn. zhì sì gēng yǐ lái, qián shàn yòu zhì. shī gǔ yì yī qián fǎ, huī dāo zhōng wù, yòu rú duò yú dì. wò dāo gèng hòu, le wú yú shì. xū yú tiān shǔ, sì sēng jí cè jìn rén, tóng lái kòu hù, shī gǔ nǎi lǎng yán wèn zhī wèi shuí, sēng tú jiē jīng shī gǔ zhī yóu cún. shī gǔ zhī sān zì jí cún zì yuán quē, jù míng chāo běn bǔ. xún qí lái yóu, shī gǔ jù shù qí zhuàng, xú xú fú yī ér qǐ, zhū rén suì yú chuáng yòu, jiàn biān fú èr méi, jiē zhōng dāo láng jí ér sǐ. měi chì zhǎng yī chǐ bā cùn, zhū yǎn yuán dà rú guā, rú guā yuán zuò zhǎo rú, jù míng chāo běn gǎi. yín sè. àn shén yì mì jīng fǎ yún, bǎi suì biān fú, yú rén kǒu shàng, fú rén jīng qì, yǐ qiú zhǎng shēng. zhì sān bǎi suì, néng huà xíng wèi rén, fēi yóu zhū tiān. jù sī wèi jí sān bǎi suì ěr, shén lì yóu liè, shì wèi shī gǔ suǒ zhì. shī gǔ yīn zhī yì zhī yǒu fú fu yuán zuò bào, jù huáng běn gǎi. liàn shù, suì rù chì chéng shān, bù zhī suǒ zhōng. sù zài gǔ shè xià zhě, yì zú fáng yǐ. chū bó yì zhì
遊子木師古,貞元初,行於金陵界村落。日暮,投古精舍宿,見主人僧,主人僧乃送一陋室內安止。其本客廳,乃封閉不開。師古怒,遂詰責主人僧。僧曰:「誠非吝惜於此,而卑吾人於彼,俱以承前客宿於此者,未嘗不大漸於斯。自某到,已三十餘載,殆傷三十人矣。閉止已(「已」字原「缺」,據明抄本補。)周歲,再不敢令人止宿。」師古不允,其詞愈生猜責,僧不得已,令啟戶灑掃,乃實年深朽室矣。師古存心信,而口貌猶怒。及入寢,亦不免有備預之志,遂取篋中便手刀子一口,於床頭席下,用壯其膽耳。寢至二更,忽覺增寒,驚覺,乃漂沸風冷,如有扇焉。良久,其扇復來。師古乃潛抽刀子於幄中,以刀子一揮,如中物,乃聞墮於床左,亦更無他。師古復刀子於故處,乃安寢。至四更已來,前扇又至。師古亦依前法,揮刀中物,又如墮於地。握刀更候,了無餘事。須臾天曙,寺僧及側近人,同來扣戶,師古乃朗言問之為誰,僧徒皆驚師古之猶存。(「師古之」三字及「存」字原缺,據明抄本補。)詢其來由,師古具述其狀,徐徐拂衣而起,諸人遂於床右,見蝙蝠二枚,皆中刀狼藉而死。每翅長一尺八寸,珠眼圓大如瓜,(「如瓜」原作「「爪如」,據明抄本改。)銀色。按《神異秘經法》雲,百歲蝙蝠,於人口上,服人精氣,以求長生。至三百歲,能化形為人,飛游諸天。據斯未及三百歲耳,神力猶劣,是為師古所制。師古因之亦知有服(「服」原作「報」,據黃本改。)練術,遂入赤城山,不知所終。宿在古舍下者,亦足防矣。(出《博異志》)